od Grodna, o 15 od Brześcia, o 21 od Kamieńca. , przy b. trakcie handlowym brzeskogro dzieńskim, ma 800 mk. , w tern 175 izrael. , zarząd polic. czterech gmin wiejskich, dekanat 12 parafij prawosł. 13, 488 dusz. Była tu par. katol. dek. brzeskiego, z kaplicami w Wistycach i Demianiczach. Powierzchnia parafii wyniosła, bezleśna, łąki dobre nad rz. Leną. Bobra Cz. były dziedzictwem najprzód Illiniczów, później ks. Radziwiłłów, z których Mikołaj Krzysztof wróciwszy z Palestyny, nowy tu wzniósł kościół 1585 r. i plebanowi wś Omelin zapisał. W pobliżu zamek poradziwiłłow ski, zwany Tura, 1761 r. wzniesiony. F. S. Czerniawka, 1. Cz. mała, wś, pow. berdyczowski, nad rz. Bystrzykiem, wpadającym do Rostawicy, a z tą do Rosi; przy pocztowej drodze z Różyna do Berdyczowa, o 35 w. odległa od tego ostatniego. Mk. 768 prawosł. , 700 kat. , między niemi do 200 szlachty; cerkiew parafialna i szkółka. Ziemi 3, 153 dz. wybornego czarnoziemu. Należała niegdyś do Lubomirskich, później do Padlewskich Władysł, Zygmunt; skonfiskowana w 1864 r. , obecnie należy do rządu. Zarząd gminny w Wielkiej Cz. , policyjny w Machnówce. 2. Cz. Wielka, wieś, pow. berdyczowski, nad małą rzeczką wpadającą do Rostawicy, o 5 w. od małej Czerniawki i o 40 w. od m. Berdyczowa. Mk. 435 prawosł. , 308 katol. ; cerkiew paraf. , kaplica katol. parafii Pohrebyszcze. Ziemi 1, 882 dz. Należy do Kuryłowicza. Zarząd gminny w tejże wsi, policyjny w Machnówce. 3. Cz. , osada na lewym brz. Berezyny, w pow. borysowskim. niedaleko od ujścia rz. Bobra, naprzeciw wsi Murawa. Bomów liczy około 32; mieszkańcy płacą czynsz po rs. 6 rocznie za każdy plac 4 00sążniowy kwadr. Wszyscy są izraelici i trudnią się handlem. O wiorstę od osady nad rz. Bobrem leży fabryka żelaza, założona przez ks. Leona Radziwiłła; przy niej są domy porządnie zbudowane, nawet jest kilka murowanych. Fabryka składa się z huty, w której są dwa piece do topienia rudy, walcowni i tokarni; wszystko za pomocą pary. Wyrób żelaza obecnie zawieszony. Przy fabryce na rzece Bobrze jest tartak, w którym rocznie piłuje się do 40, 000 kłód drzewa. Cz. słynie na całą gubernią z wyrobów garncarskich. Fabryka Cz. najprzód należała do dóbr borysowskich księcia Radziwiłła, po roku 1857 do Wielkiego Księcia Mikołaja Mikołajewicza, a w r, 1878, po przejściu dóbr borysowskich na skarb, fabryka została przy obszarze 240 mórg ziemi i obecnie jest własnością Wasiliewa. 4. Cz. , wś, pow. owrucki, nad Użem; tu wpada do niego potok, płynący od wsi Kaleńskie i przyjmujący tu ruczaj przed samem swem ujściem z praw. brzegu. Sam potok wpada też z pr. brzegu do rz. Uża. Wieś o 15 kil. od mka Iskorościa odległa. Składową część zie mi stanowi czerwony granit i gnejs. Na polach spotyka się obficie labradoryt. 5. Cz. , w powiecie czausowskim, nad Basią, malutka mieścina, własność Wojzbunów. 6. Cz. , ob. Czersk. T. S. , Kl. Przed. Czerniawka, 1. przysiołek Hruszowa, w powiecie jarosławskim, ma przestrzeni pos. wiek. roli or. 168, łąk i ogr. 27, past. 25, lasu 823; pos. mn. roli or. 91, łąk i ogr. 18, past. 3, lasu 18 mórg austryackich. Ludności 96. 2. Cz. , przysiołek wsi Biehale. Czerniawka, 1. rz. , poczyna się w pow. wasylkowskim, we wsi Seredyna Słoboda; płynie po pod wsią Hrebionki i we wsi Sołotwinkach wpada do rz. Rutka i z tą do rz. Rosi. 2. Cz. , rzeczka, dopływ rz. Protoki ob, . Czernic, wś, pow. garwoliński, gm. i par. Kłoczew. W 1827 roku było tu 11 dm. , 105 mk; obecnie liczy 48 dm. , 582 mk. i 422 mórg obszaru. Czernica, 1. wś, pow. stopnicki, gm. i par. Kurozwęki; jest tu gorzelnia. W 1827 r. Cz. liczyła 16 dm. , 136 mk. 2. Cz. , ob. Czernik. Czernica, 1. wś, pow. ostrogski, na pła zach. od m. pow. Ostroga o 55 w. odległa; na leżała do ordynacyi ostrogskiej, przeszła do ks. Jabłonowskich, później przegrana w zakład do Józefa Steckiego, chorążego wołyńskiego; w 1831 roku skonfiskowana na rzecz rządu, a w 1859 r. wrócona wnukowi tegoż Steckiego, Henrykowi. Ta wieś, położona na trakcie wojen kozackich z Rzplitą polską, ma kilka kurhanów, które lud nazywa strażniczemi; ma cerkiew. Wieśniacy zamożni, ziemia czysty czarnoziem. 2. Cz. , wś, w płc. str. pow. borysowskiego, przy drodze wiodącej z miastecz ka Dokszyc do miasteczka Dzwonią w gub. witebskiej. Należy do 3go stanu policyjnego dokszyckiego, do 4go okręgu sądowego dok szyckiego. 3. Cz. , wś, pow. nowogradwo łyński, gmina chulska; włościan dusz 259, zie mi włośc. 773 dz. Należy do dóbr chulskich, własność niegdyś Lubomirskich, Czapliców, Ja błonowskich, obecnie należy do Tyszkiewi czów. Al. Jel. Z. Róż. , L. R. Czernica, 1. wieś, pow. brodzki, leży w górach złoczowskich, stanowiących dział wód między Czarnem i Baltyckiem morzem, w leśnej, górzystej, moczarowatej okolicy, przy gościńcu prywatnym, prowadzącym od gościńca rządowego złoczowskobrodzkiego, od którego 1 się pod wsią Ponikwą odłącza, idzie przez Ponikwę, Czernicę, Podkamień, Załośce do Tarnopola. Wieś ta oddaloną jest od Podkamienia o pół mili, od Brodów na płd. wsch. o 2 mile, od granicy rosyjskiego Wołynia o 1 milę. Przestrzeń posiadł. wiek. roli or. 730, łąk i ogr. 365, past. 167, lasu 1, 980; pos. mn. roli or. 295, łąk i ogr. 384, past, 57, lasu 11 mórg austr. Ludność rz. katol. 432, gr. kat. 850, izrael. 222, razem 1, 504. Należy do rz. kat. par. w Podkamieniu; gr. kat. pan ma w miejscu, należącą do dek. brodzkiego. Wieś ta posiada szkołę etatową lklasową. W Cz. jest piękny pałacyk i wspaniały ogród; w pobliżu są wielkie kamieniołomy, mające wszędzie ślady morskich skamieniałości. Właściciel wiek. posiadł. Kownacki Antoni. 2. Cz. , wś, pow. żydaczowski, na pr. brz. Dniestru, obok kolei żel. arcyksięcia Albrechta, o 1 3 4 mili na płazach, od Żydaczowa, o 1 milę na płd. od Mikołajowa, z Piaseczna tworzy prawie jedne wieś. Przestrzeń pos. wiek. roli or. 281, łąk i ogr. 203, past. 14, lasu 853; pos. mn. roli or. 395, łąk i ogr. 291, past. 218 mórg austr. Ludność rz. kat. 196. gr. katol. 585, izraelitów 13. Należy do rz. kat. par. w Rozdole, gr. kat. par. w Piasecznej. W tej wsi jest szkoła etatowa o 1 nauczycielu. Właśc. wiek. posiadł. Wincenty Podlewski. 3. Cz. , ob. Ciśniawa. B. R. Czernica, niem. Czernitza, wś, pow. chojnicki, st. poczt. Brus. Czernica, 1. inaczej Gać, rz. , dopływ Przysuwy, ob. Bzura. 2. Cz. , rz. , dopływ prawy Skrwy w pow. rypińskim, bierze początek w okolicach Skępego, z jeziór i zdrojów znaj dujących się na łąkach. Ztąd na wschód i na płd. wsch. płynie łąkami i ku końcowi przez wsie Mysłakowo, Malanowo, Kokoszczyn; wpada do Skrwy w osadzie młyńskiej Głowienica. Przyjmuje liczne strumienie z obudwu brzegów; łąki, któremi przepływa, bardzo bo gate w torf. St. Ch. Czernica, 1. rz. , lewy dopływ Berezyny w pow. borysowskim. 2. Cz. , rz. , dopływ rz. Budowieść z prawej strony, pod m. Sirotynem. 3. Cz. , rz. , dopływ Świsłcczy z prawej strony. 4. Cz. , rz, , dopływ Łuczesy w pow. orszańskim. Czernica, znaczny strumień, wytryskujący na granicy gm. Uherska i Wowni w pow. stryjskim i Bilcza w pow. drohobyckim, na moczarowatych łąkach. Płynie w kier. płc. wschod. , tworząc granicę pow. drohobyckiego i stryjskiego na przestrzeni 12 kil. , między gminami Wownią, Wolicą, Pietniczanami i Derżowem z jednej, a Bilczem z drugiej strony, opływając wschodni brzeg lasu bileckiego, wzdłuż którego bieży gośc niec bity i kolej stryjska; poczem przechodzi w obr. gm. Czernicy, od której nosi miano, i po 20 kil. biegu uchodzi z pr. brz. do Dniestru śród obszernych błot. Z powodu tego, iż po wschodniej stronie lasu bileckiego, na łąkach pietniczańskich i derżowskich, tworzyła Czernica rozległe bagniska i moczary, uregulowano więc koryto na tej przestrzeni, przez wykopanie i pogłębienie dawnego łożyska; a oprócz tego w obrębie Pietniczan, dla osuszenia łąk, połączono osobnem korytem Czernicę z pot. Wownią, tu nasta jącym, a wpadającym do Dniestru. Ważniejsze wzniesienia 279 m. źródła; 270 m. most kolejowy nad korytem łączącem Czernicę z p. Wownią; 253 m. ujście. Br. G. Czernice, l. wieś, pow. wieluński, gmina Radoszewice, par. Osyaków, 2 i pół mili od Wielunia, na północowschód, dm. 68, osad 87, ludn. 540, roli włośc. 16 włók. Posiadłość dworska ma dwór śród ogrodu, od wjazdu ma kaplicę dworską, murowaną, ze starodawnemi przyborami kościelnemi. Obszaru dworskiego z folw. Jasień i przysiołkiem Piskornik jest 97 wł. w tem 14 wł. roli żytniej I kl. , 10 wł. II ki. , do 11 wł. pastwisk i łąk, i 61 wł. lasu, ale całkiem wyniszczonego, przed 30 laty były w nim dęby sławne na okolicę. Teraźniejszy nabywca, kupiec lasów, zapewne włość tę na pomniejsze zaścianki podzieli. Oddzielnie od tego, na miejscu szklarni zwiniętej, są zagrody chłopskie, noszące nazwę Huta Czernicka, dm. 6, ludn. 60, roli razem 3 i pół włók. R. 1827 Cz. miały 40 dm. , 491 mk. 2. Cz. , wieś i folw. , pow. kolneński, gm. Czerwone, par. Kolno. W 1827 r. było tu 11 dm. i 98 mk. Folw. Cz. z wsią Cz. i Pachucin, rozl. wynosi około m. 570 a mianowicie grunta orne i ogrody m. 395, łąk m. 105, las, zarosłe, nieużytki i place m. 65. Wieś Cz. osad 12, gruntu m. 42. Wieś Pachucin osad 2, gruntu m. 13. 3. Cz. borowe, duża wieś w pow. przasnyskim, gminie Chojnowo, par. Cz. borowe. Od Przasnysza o 10 i pół wiorst odległa, od Mławy 24 i pół, przy szosie z Przasnysza do Mławy. Przestrzeni zajmuje razem 2069 m. Włościańskie grunta zajmują 412 m. wraz z probostwem. Z tego gruntu ornego 312 mu, łąki, paśniki, cmentarz i nieużytki 59; ogrody warzywne i owocowe 43. Dworskie grunta zajmują razem 1654 m. Gruntu ornego 855, lasów 513, łąk 74, pastewników 127, ogrodów 12, wód, piasków i nieużytków 72. Gruntów pszennych II klasy 650 m. , żytnich I i II 127 i 64, łąk II i III klasy 18 i 56, lasów I kl. 513, pastewników I kl. 127 m. Las utrzymywany w dobrym stanie, przeważnie sosnowy i brzozowy. Domów 46, mk. 526, t. j. 256 płci męzkiej, 270 żeńskiej. Z tego 7 mojżeszowego, 5 luterańskiego wyznania, reszta zaś katolicy. Włościan uwłaszczonych jest 103. Na dworskich gruntach plantacya buraków na wielką skalę. Gospodarstwo w dosyć zaniedbanym stanie. Pałac na górze, ogród, wiatrak, kuźnia, karczma. Kościół parafialny w stylu gotyckim, zbudowany przez Jakóba Pocztę, kasztelana ciechanowskiego, w r. 1398. Podanie niesie jakoby Jakób Poczta, polując, w tem miejscu gdzie teraźniejszy kościół zabił jelenia i między rogami znalazł krzyż zrośnięty z kości Czerniawka Czerniawka Czernic Czernica Czernice