Małopany i potoku Jemielnickiego z Odrą, w okolicy niskiej, powodziom podlegającej. Dobra Cz. , do których należą folwarki Cz. , Oderhof, Krzanowice, Krzyżowski folw. Creuz, Surowina i Brynica, były niegdyś własnością klasztoru dominikanek, przeniesionego tu 1225 r. z Rybnika, i po sekularyzacyi przeszły na rzecz skarbu. Rozl. wynosi 3300 mórg. Bro war i cegielnia. Wś Cz. , łącząca się bezpo średnio z założoną 1770 r. kolonią Brody, zaj muje 2169 m. rozl. Dma młyny. Par. Cz. dek. sialkowickiego liczy 3565 kat. , 5 ewang. , 13 izr. Kościół paraf. jestto dawny kośc. kla sztorny. Prócz tego przy szose karłowickoopolskiej, niedaleko Cz. , w stronę Opola, istnie je drugi kościołek, pod wezw. św. Anny, cmen tarny, który jest celem licznych pielgrzymek. W gmachu poklasztornym ma być pomieszczo ne zgromadzenie pp. magdalenek. Czyt. Dr. W. Wattenbach Urkunden des Klosters Cz. Wrocław 1857. Enc. Org. mylnie zowie tę wś Czarnowań. F. S. Czarnowąż, wś i folw. , pow. węgrowski, gm. Grębków, par. Niwiska. R. 1827 miały 19 dm. , 142 mk. , obecnie 15 dm. , 204 mk. Gleba lekka, żytnia. Folw. Cz. lit. A. z wsią t. n. od Siedlec w. 15, od Węgrowa w. 15, od rzeki Bug w. 38. Nabyte w r. 1872 za rs. 11, 000; rozl. wynosi m. 546, a mianowicie grun ta orne i ogrody m. 388, łąk m. 28, pastwisk m. 33, lasu m. 76, nieużytki i place m. 21, bud. mur. 1, drew. 10, pokłady torfu. Wieś Czarnowąż lit. A. osad 13, gruntu m. 12. Fol. Cz. lit. B. z wsią t. n. Nabyte w r. 1866 za rs. 20103. Rozl. wynosi m. 564, a mianowi cie grunta orne i ogrody m. 271, łąk m. 38, past. m. 15, lasu m. 199, nieużytki i place m. 41. , bud. drewn. 12. Wieś Cz. lit. B. osad 9, gruntu m. 9. A. Pal i T. Ł. Czarnówek, 1. wś szlach. i włośc. , pow. szczuczyński, gm. Sczuczyn, par. Niedźwiadna. Dobra Cz. część A. C. , składają się z fol. Cz. i Mazewo, attynencyi Załuski i Czarnowo, tudzież wsi Cz. , Załuski, Mazewo i Czarnowo, od Łomży w. 42, od Szczuczyna w. 3, od Grajewa w. 16; droga bita przechodzi przez terytoryum. Rozległość wynosi m. 793, a mianowicie folw. Cz. grunta orne i ogrody m. 190, łąk m. 45, pastwisk m. 10, lasu m. 30, wody m. 6, nieużytki i place m. 9 razem m. 290; folw. Mazewo grunta orne i ogrody m. 180, łąk m. 25, pastwisk m. 50, lasu m. 45, zarośli m. 40, wody m. 5, nieużytki i place m. 60 razem m. 405; attynencya Czarnowo grunta orne i ogrody morg. 12, łąk morg. 2, pastwisk morg. 2, nieużytki i place morg. 7, razem m. 23; attynencya Załuski grunta orne i ogrody m. 45, łąk m. 7, pastwisk m. 8, zarośli m. 7, nieużytki i place m. 8 razem m. 75, bud. w ogóle mur. 12, drew. 14, stawy zarybione, cegielnia, pokłady torfu i kamienia wapiennego. Rzeczka bez nazwy przepływa przez terytoryum. Wieś Cz. osad 16, gruntu m. 47; wś Załuski osad 14, gruntu m. 47; wś Mazewo osad 17, gruntu m. 68; wś Czarnowo osad 6, gruntu m. 34. 2. Cz. , ob. Czarnów. A. Pal Czarnowiec, 1. wś, pow. garwoliński, gm. i par. Osieck. Liczy 35 dm. , 271 mk. i 352 morg. obszaru. 2. Cz. , folw. , pow. pińczowski, gm. Nagórzany, par. Kościelec; od Kielc w. 70, od Pińczowa w. 25, od Działoszyc w. 14, od Proszowic w. 7. Nabyty w r. 1874 za rs. 18250. Rozl. wynosi m. 272, a mianowicie grunta orne i ogrody m. 222, łąk m. 21, lasu m. 22; płodozmian 4polowy, bud. mur. 1, drewn. 6. Folw. powyższy powstał w r. 1874 z odłączenia od dóbr Nagorzany. 2. Cz. , wś i folw. , pow. ostrołęcki, gm. i par. Rzekuń. R. 1827 było tu 10 dm. i 83 mk. , obecnie liczy 14 dm. , 136 mk. , 1435 m. ziemi dwor. i 28 morg. włośc. Połowę obszaru dworskiego zajmują lasy. Osad włośc. 20. A. Pal. Br. Ch. Czarnówka, 1. wś, pow. nowomiński, gm. i par. Glinianka. W 1827 r. było tu 6 dm. i 55 mk. 2. Cz. , wś, pow. brzeziński, gm. i par. Bratoszewice. Br. Ch. Czarnówka, 1. kolonia, pow. bydgoski, 9 dm. , 55 mk. , 45 ew. , 10 kat. , 12 analf. 2. Cz. , wieś, pow. bydgoski, 27 dm. , 169 mk. , 142 ew. , 27 kat. , 23 analf. St. poczt. Fordon o 6 kil. , st. kol. żel. Bydgoszcz o 10 kil. M. St. Czarnówka, niem. Czarnowken, wś, pow. lecki, st. p. Wydminy. Czarnówka, rz. , wpada do Moszczenicy, a z nią do Bzury. Czarnówka, rz. , lewy dopływ Niemna, ma ujście powyżej Szczary, częścią odgranicza gub. grodzieńską od wileńskiej. F. S. Czarnowken niem. , ob. Czarnówka i Czarnówko. Czarnówko, inaczej Czarnówek ob. , pow. szczuczyński. Czarnówko, niem. GrossJoduppe lub Czarnowken, folw. , pow. gołdapski, st. p. Gołdap. Czarnowo, 1. wś szlach. i włośc. , pow. szczuczyński, gm. Szczuczyn, par. Niedźwiadna. W 1827 r. było tu 10 dm. i 51 mk. Por. Czarnówek. 2. Cz. , wś i folw nad. rz. Orz. , pow. ostrołęcki, gm. Szczawin, par. Goworowo. Liczy 25 dm. , 314 mk. , 209 morg. ziemi włośc. Cz. folw. ma 24 mk. i 477 morg. obszaru. 3. Cz. , wś nad rz. Narwią, pow. płoński, gm. i par. Pomiechowo. Leży przy linii dr. żel. Nadwiślańskiej, o 6 w. od Modlina ku Nasielskowi. W 1827 r. było tu 41 dra. i 295 mk. ; we wsi znajduje się szkoła wiejska, 4 wiatraki i szynk, 456 mk. , 57 osad, 67 dm. , powierzchni 1301 morg. , w tej liczbie 889 morg. gruntu ornego. 4. Cz. Byki właściwie Biki, wś szlach, , pow. mazowiecki, gm. Mazowieck, par. Kulesze. Wspominana w dokumentach z 1418 r. W 1827 r. liczyła 11 dm. i 57 mk. 5. Cz. dąb, wś, pow. łomżyński, gm. Zambrowo, par. Kołaki. W 1827 r. było tu 6 dm. i 57 mk. Dziś osad 17, gruntu m. 39. Tu należy folw. Cz. Gadowo. Dąb i os. ŁętowoDąb 17 morg. . Br. Ch. i B. Chu. Czarnowo, 1. wieś parafialna w pow. to ruńskim, na prawym brzegu Wisły, około 2 i pół mili poniżej Torunia. Istniała od najdawniejszych czasów r. 1223 Konrad mazowiecki darował ją Chrystyanowi, biskupowi pruskiemu; r. 1285 jest własnością jakiegoś Arnolda z Wałdowa. Następnie była dobrem krzyżackiem, należącem do zamku w Bierzgłowie. R. 1457 król Kazimierz IV darował ją na własność Toruńczanom, którzy ją aż dotąd posiadają. O początku tutejszego kościoła pa rafialnego donosi wizyta biskupa Olszowskiego z r. 1668, że około r. 1498 sławny radca miasta Torunia, Hans Hytmant, znajdował się w wielkiem niebezpieczeństwie życia na Wi śle. Ślubował wtedy Panu Bogu, że jeżeli zo stanie uratowany, kościół nowy ufunduje w Czarnowie, co też po ocaleniu się r. 1498 wykonał. Do parafii należą wioski Czarno wo, Toporzysko, Stanisławki, Zławieś, Pędzewo, Smolno i Kamionka. Obszaru ziemi liczy Cz. 4662 m. , domów mieszk. 50, kat. 52, ew. 463, szkoła jest w miejscu. Dawniej je szcze r. 1585 istniał młyn przy Cz. , ale dla braku dostatecznej wody został zaniechany. Zaraz za wsią Cz. w stronę ku Wiśle znajdują się prastare szańce wojenne, dosyć dobrze utrzymane; wysokie około 8 stóp, choć już te raz znacznie zawiane, otoczone były rowami, do których woda płynęła z Wisły; głębokie były te rowy 20 stóp, szerokie 22 stóp; w woj nie z Napoleonem zajęły te szańce wojska pru skie r. 1806, zaś 1814 wojska, rossyjskie. 2. Cz. , wieś rycerska w pow. chojnickim; w po bliżu bierze początek struga Niechwarz, która z prawej strony uchodzi do Czarnej wody. Istniała za pomorskich książąt; mieszkańcy mie li wtedy prawo polskie; r. 1377 Winryk von Kniprode, wielki m. krzyżacki, wydał nowy przywilej na prawie chełmińskiem. Obszaru ziemi ma Cz. 2567 m. , domów mieszk. 23, mie szkańców samych katol. 237; par. Brusy. 3. Cz. , niem. Czarnau, folw. , pow. niborski, st. poczt. Zimnawoda. Kś. F. Czarnowoda, wieś, pow. zamojski, gm. Suchawola, par. Krasnobród; 48 m. rozl. , 30 mk. Czarnowoda, inaczej Czarnawoda. Czarnowódka, rzeka, dopływ Smotrycza, to samo co Czarna ob. Czarnowski. Tak, według Kętrzyńskiego, zowie się jedna wieś w pow. lęborskim na Pomorzu. Czarnowski młyn, należy do wsi Mieruszyna, w pow. wejherowskim, nad rzeczką Czarną, która wpada do Baltyku, st. poczt. Starzyn. Czarnoziem, ob. Czarnosień. Czarnożyły, wieś, o milę od Wielunia, nad szosą do Sieradza, pow. wieluński, gm. Wydrzyn, dym. 120, ludn. 760 gł. , roli grom. 24 wł, 10 m. We wsi dosyć domków murowanych, szkółka, urząd wójta gminy Wydrzyn, liczącej 3500 gł. ludn. w 49 miejscowościach o 453 dym. na przestrzeni 460 kilku włók. Kościół murowany, z parafią 2, 700 dusz, fun dowany w zeszłem stuleciu 1726 przez wo jewodzinę Barbarę Leszczyńską z Brzostow skich. Dwór modrzewiowy, wśród parku, niepokaźny Opis podał Tyg. III. z r. 1860, t. II, gumna zwyczajne. Dobra to najrozleglejsze w powiecie, zwłaszcza uważając wszystkie włości w ręku jednej rodziny i pod jednym zarządem gospodarskim będące Czarnożyły, Niemierzyn, Nietuszyna, Bolków, Okolów, Staropole, Chojny, Dymki i nabyty Raczyn, ogó łem 380 włók. Cz. były jedną ze znacznych majętności hr. Brzostowskich, niedawno prze szły po kądzieli na hrabine Załuską i Myciel ska, niezamieszkujące w nich. Włość. Cz. z przysiółkami Adamki, Michałków, Kąty, Leniszki, ma obszaru 121 wł. w tern 45 wł. roli pszennej i żytniej I klasy, 11 wł. łąk i pastw. , 50 wł. lasu niezniszczonego. Wieś Czarno żyły osad włośc. 119, gruntu m. 657; wieś Adamki osad 7, gruntu m. 62; wieś Emanuelin osad 9, gruntu m. 79; wś Kąty osad 19, gruntu m. 237; wieś Leniszki osad 7, gruntu, m. 66. R. 1827 wieś Cz. miała 80 dm. , 674 mk. Czarnucha, folwark i osada, pow. augu stowski, gm. Kolnica, par. Szczebra, wchodził dawniej w skład dóbr królewskich Wigry. Obecnie stanowi własność prywatną, liczy 3 dm. i 58 mk. Folw. v. osada Cz. powstała z uwłaszczonych osad od Suwałk w. 38, od Augustowa w. 10, od Grajewa w. 38, od ka nału augustowskiego w. 4. Rozl. wynosi m. 386, a mianowicie grunta orne i ogrody m. 155, łąk m. 129, pastwisk m. 99, nieużytki i place m. 4. Płodozmian 5polowy, budowli drewnianych 10; pokłady torfu. A. Pal. Czarnucha, rzeka, lewy dopływ Narwy. Por. Czarna. Czarnuchowice, niem. Czarnuchowitz, wieś, pow. pszczyński, u zbiegu Przemszy z Wisłą, nad granicą galicyjską, o 3 mile na wschód od Pszczyny, o milę od Bierunia, w parafii katol. Chełm Wielki. Rozl. wynosi 215 m. roli or nej, 30 m. łąk, 70 m. pastwisk, 6 m. nieużytków. F. S. Czarnuń, l. wś, pow. wyrzyski, 21 dm. , 166 mk. , 159 ew. , 7 izrael. , 35 analf. Stacya pocztowa Więcborg Wandsburg o 10 kil. st. Czarnowąż Czarnowąż Czarnówek Czarnowiec Czarnówka Czarnowken Czarnówko Czarnowo Czarnowoda Czarnowódka Czarnowski Czarnoziem Czarnożyły Czarnucha Czarnuchowice Czarnuń