par. pod wezw. św. Andrzeja, był początkowo drewniany, poczem z rozkazu króla Kazimie rza W. postawiono r. 1336 murowany, który 1830 r. zgorzał wraz z całem miasteczkiem, a po kilku latach na nowo został odrestauro wany; mieści w sobie obraz Zbawiciela sły nący cudami i ściągający pielgrzymów nabo żnych, darowany podług podania przez papieża Urbana VIII roku 1632. Kolatorką kościoła jest właścicielka dóbr Bogoniowice z przyl. Turskiem, Bugajem, Kipszną i Ostróżą, z któ rych składało się dawne niegrodowe starostwo ciężkowickie Właścicielem obsz. dworsk. bogoniowickiego jest zarazem właśc niegdyś sta rościńskiego gruntu w Ciężkowicach, na któ rym niedaleko kościoła stał dwór star. , i po biera dochody z części propinacyi w miaste czku. Rozl. 1595 m. , w równinie dobry nadrze czny namuł, w pagórkach dosyć urodzajnych i glinka, dm. 325 przeważnie z drzewa, mieszk. 1838; w całej par. dek. bobowskiego 3324 kat. i 80 izr. ; kwitnął tu dawniej przemysł tka cki, z upadkiem którego zubożała ludność tru dni się głównie rolnictwem, mając jednak w pamięci dawną zamożność; odznacza się re ligijnością 1 przywiązaniem do ziemi rodzinnej. W miejskiem archiwum są zachowane przywi leje królów polskich nadane dla C. , mocą któ rych odbywa się tu 13 jarmarków rocznie na bydło, wyroby tkackie, włókna i t. p. ; oprócz tego co tydzień targ w poniedziałek. Od króla Władysława Łokietka miało to miasteczko przywilej na prawo magdeburskie, będąc już wówczas posadą starożytną. Około r. 1240 było C. dziedzictwem Wydźgi. kasztelana są deckiego czyt. Morawskiego Sadecczyzna t. 1 str. 119. Na pagórku za miasteczkiem wznoszą się śród pól grupy skał fantastycz nych kształtów, obejmujące znaczną przestrzeń, które według starego podania są miastem skamieniałem. Gmina miejska posiada 21, 370 złr. majątku, dochód w r. 1877 wyniósł 4850 złr. Jest w C. fundusz ubogich, składający się z domu, 28 m. gruntu i 895 złr. w obligacyach. Są też 2 kopalnie węgla. Por. Bogo niowice. M. Ż. S. Ciężkowice, niem. Czienskowitz, wieś i do bra, pow. kozielski, o 17 kil. na płd. od Koźla, przy trakcie kozielskoraciborskim. Dobra tworzą całość z Witosławicami i Łańcem. No we folwarki Langenfeld i Elfriedenhof. Ro zległość ogólna 3103 m. , w tera 2022 roli ornej. Gorzelnia. Wieś wraz z kolonią Lipie ma 552 m. rozl. i młyn dominialny. Par. kat. Cer kiew polska. F. S. Ciężkowiczki, wieś, pow. noworadomski, gm. i par. Maluszyn, nad strumieniem bez nazwy, płynącym ku wschodowi do Pilicy. Ma 164 mk. Ogólna rozległość 548 morg. , w tern ziemi ornej dworskiej m. 138, łąk m. 147, pastwisk 4 i pół. Włościanie i czynszownicy mają 137 m. roli ornej, 42 m. łąk. W C. zasłu gują na uwagę łąki dworskie, od lat 30 we dług systemu zagonowego nawadniane za po mocą kanału przeprowadzonego o 3 w. z rzeki Pilicy. Obecnie łąki te wydają siana i po trawu po 60 centn. z morgi. Jest też w C. młyn prawie nieczynny. R. 1827 było tu 9 dm. , 96 mk. Józef B. Ciężów, wieś, pow. stanisławowski, leży nad potokiem Ciężówką, który powstaje z mnóstwa potoczków wypływających z gór tę wio skę otaczających; łączą się one w samym Ciężowie i wpadają jako jeden potok o pół mili na wschód od Ciężowa do Bystrzycy; przez grun ta tej wsi przechodzą dwie koleje żelazne, a mianowicie z północy na południe kolej lwowskoczerniowiecka, zaś z zachodu na wschód kolej arcyksięcia Albrechta, której dworzec na stacyi Ciężów o pół mili na po łudniowy zachód od wsi oddalony, stoi na gruncie kupionym od posiadłości większej ciężowskiej. Wieś ta oddaloną jest o 1 i pół mili na północ od Stanisławowa a o 1 milę na połud. zachód od Jezupola. Przestrzeń posia dłości większej roli ornej 230, łąk i ogrodów 83. pastwisk 27, lasu 65; posiadłość mniejsza roli ornej 1469, łąk i ogrodów 1003, pastwisk 208 morg. Grunt nieurodzajny, glina nieprze puszczalna, 183, 5 m. nad powierzchnię morza wzniesiona. Ludność rzym. kat. 12, gr. kat. 1007; izraelitów 12 razem 1031. Należy do rzym. katol. par. w Jezupolu, gr. kat. par. ma w miejscu, należącą do dek. halickiego; ma szkołę filialną 1klasową. B. R. Ciężówka, potok, ob. Ciężów i Bystrzyca. Cigelka, wieś w hr. szaryskiem Węg, kościół par. gr. kat. , lasy, kąpiele, zdrój szcza wiowy, 538 mk. H. M. Cigla, wieś w hr. szaryskiem Węgry, nad rz. Ondawą, niedaleko granicy Galicyi, bujne łąki, pastwiska, 2 zdroje szczawiowe, 254 mk. Ciguss niem. , ob. Cygusy. Cikecy, Ćikecy, niem. Peikwitz, wieś na pru skich Górnych Łużycach, dwie godziny na za chód od Wojereców. Na karcie Smolera z r. 1843 zaznaczona jako niemiecka, tymczasem jeszcze w roku 1862 mówiono tu prawie we wszystkich rodzinach po serbsku. Należy do parafii ewangelickiej w Bukowie Hohenbocka, gdzie od początku XIX stulecia ustało już na bożeństwo w języku serbskim. W szkole cikeckiej nauczyciel Niemiec zabraniał mówić dzieciom w mowie rodzinnej; ale kiedy w r. 1861 nauczycielem został Serb, dwu doro słych ludzi zaczęło się uczyć czytać po serbsku. A. J. P. Cimbalowo niem. , ob. Cymbałowo. Cimberg, ob. Cymbark. Cimkowicze, ross. Tymkowiczi, dobra, pow. słucki, i mko liczące dusz 826, o 48 w. od Słucka a 28 od Nieświeża, dawniej dziedzictwo Chodkiewiczów, potem Sapiehów. Paraf. kościół katol. św. Michała, wzniesiony 1647 z drzewa przez ks. Lwa Sapiehę. Parafia katol. dek. słuckiego dusz 1720. Kaplica w Wasilczycach. A. K. Ł. Cimochowizna, wś, pow. suwalski, gm. Hutta, par. Wigry, o 10 wiorst od m. Suwałk, nad brzegiem Wigierskiego jeziora. Domów 8, ludności wyzn. kat. osób 64; jak dla warsza wiaków Bielany, tak dla suwalczaków C. zdawien dawna ma wielki urok. Było tu przed laty ulubione miejsce majówek i wycieczek suwalskich. Ze wsi uroczy i imponujący wi dok na jezioro Wigierskie i na ruiny wigier skiego pokamedulskiego klasztoru; komunikacya między C. i kościołem wigierskim tylko przez jezioro, latem łodziami, zimą po lodzie. Ziemia tu licha, górzysta, a jednak lud dosyć zamożny. W sąsiednim lesie rządowym dziś tylko sosny, świerki, brzozy i osiny, ale niegdyś były nieprzebyte knieje. W pobliżu wpada Czarna Hańcza do jeziora Wigierskiego. R. W. Cimoniuńce, wś, pow sejnejski, gm. Kudrany, par. Lejpuny, odległ. o 48 w. od Sejn. Liczy 54 dni. , 342 mk. Br. Ch. Cimoszki, wś w pow. sokólskim gub. grodz. , o 8 w. od Sokółki. Cimoty, ob. Byków. Ciochowice, niem. Ciochowitz, wś i folw. , pow. toszeckogliwicki, par. Toszek; folw. stanowił niegdyś osobne dobra, dziś należy do dóbr Byciny, ma 1, 244 m. rozl. 956 roli or. ; wś ma 614 m. rozl. Szkoła w Bycinie. F. S. Cióćkowo, ob. Ciućkowo. Cioćwice, niem. Tschotschwitz, wś, pow. mielicki, w par. Mielicz. F. S. Cioklnika, strumień w pow. ihumeńskim, wypływa z błota między wsiami Moszczenicą i Zukowcem, przepływa przez drogę idącą z Be reżyny luboszańskiej do Borysowa i poza wsią Pruźanką uchodzi do rz. Żornówki, dopływu Berezyny. T. S. Ciołek, młyn i os. leśna, pow. gostyński, gm. Rataje, par. Gostynin. Ma 1 dm. , 11 mk. , 63 morg. obszaru, młyn wodny z produkcyą roczną na 10, 000 rs. ; staw przynoszący do 200 rs. dochodu. Br. Ch. Ciołka, niem. Czolka, ob. Kalina. Ciołki, 1. Czółki, wś, pow. zamojski, gm. Zamość, par. Sitaniec. W 1827 r. było tu 8 dm. i 43 mk. Fol. C. od Lublina w. 85, od Zamościa w. 9, od rz. Wieprza w. 24. Rozległość wynosi m. 728, a mianowicie grunta orne i ogrody m. 358, łąk m. 106, lasu m. 240, zarośli m. 16, nieużytki i place m. 8; płodozmian 8polowy; bud. mur. 2, drewn. 8; pokłady kamienia wapiennego i torfu. Folwark ten został oddzielony w r. 1874 od dóbr Sitno. 2. C. , fol. , pow. hrubieszowski, gm. i par. Horodło. 3. C. , wś, pow. sieradzki, gm. i par. Godynice. Ma 145 morg. ziemi włośc, 28 mk. Żdz. i A. Pal. Ciołki, kolonia, pow. średzki, ob. Sulencin. Ciołków, ob. Ciołkowo. Ciołkowce, wś nad Smotryczem, pow. kamieniecki, w pięknem położeniu, pod Kamieńcem, gm. Dłużek; ma 139 mieszk. , 384 dz. ziemi włośc, należała do Rożnieckich, Zaleskich; dziś generał Aleks. Lüders ma 216 dz. ziemi używ. , młyn; oprócz tego jest tu część rządowa. Była tu kaplica katol. par. Zińkowce. Dr. M. Ciołkowicze, 1. wielkie, wś, pow. piński, gm. Moroczna, nad rz. Styrem, w 3 okr. policyjnym, przedtem należała do horodyskiego klasztoru benedyktynów, obecnie koronna, ma cerkiew i 119 mk. W pobliżu leżą C. mniejsze czyli Nowosiołki, także koronne, 88 mk. 2. C. małe, wś, pow. piński, w 3 okr. policyjnym, własność dawniej Staszewicza, dziś barona Witte ma 65 mk. 1, 100 dz. ziemi. X. A. M. Ciołkówko, wś i fol. , pow. płocki, gm. Rogozino, par. Woźniki, przy szosie z Płocka do Płońska wiodącej, liczą 168 mk. , 14 dm. Fol. C. od Płocka w. 14, od Bielska w. 6, od Kutna w. 56. Nabyty w r. 1867 z i rs. 28, 035; rozległość wynosi m. 596, a mianowicie grunta orne i ogrody m. 473, łąk m. 31, lasu m. 66, nieużytki i place m. 26. Płodozmian 13polo wy; bud. mur. 9, drewn. 7; wś C. osad 18, gruntu m. 38. Por. Ciołkowo. Br. Ch. i A. Pal. Ciołkowo, wś i fol. , pow. płocki, gm. Rogozino, par. Woźniki, przy szosie z Płocka do Płońska idącej. Wś C. liczy 177 mk. , 45 osad włośc, 16 dm. Fol. C. 13 mk. R. 1827 C. i Ciołkówko razem miały 18 dm. , 135 mk. FolC. od Płocka w. 16, od Kutna w. 56, nabyty w r. 1868 za rs. 31, 735; rozl. wynosi m. 780. a mianowicie grunta orne i ogrody m. 540, łąk m. 29, pastwisk m. 168, nieużytki i place m 21. Płodozmian 14polowy, bud. mur. 3, drewn. 8, wiatrak; wś C. osad 16, gruntu m. 17. A. Pal. i Br. Ch. Ciołkowo, 1. wś, pow. krobski; 7 dm. , 38 mk. , wszyscy kat, , 11 analf. 2. C. , domin. , pow. krobski; 1, 846 morg. rozl. , stac. poczt. Krobia o 4 kil. , stac kol. żel. Rawicz o 15 kil. Niegdyś własność Stan, Błociszewskiego. M. St. Ciołuchowo, dobra, pow. lipnowski, gm. i par. Kikoł, składają się z fol. C. , wsi Gołuchowo i C. Rozległość dóbr wynosiła w r. 1840 m. 1255, Wieś Gołuchowo osąd 5, gruntu m. 205; wś C. osad 34, gruntu m. 56. Ciorka, Ciorke, ob. Czarków i Czarnka. Ciosek, młyn w pow. złotowskim, położony nad rz. Sępolną, wpływającą do rz. Brdy; rozl. ma 566 mórg, domów mieszk. 3, mieszk. 36, par. Wałdowo. Kś. F. Ciosek, kol. , pow. rybnicki, należąca do dóbr Czerwonka, ma 106 mk. , 24 osad; w parafii Ciężkowice Ciężkowice Ciężkowiczki Ciężów Ciężówka Cigelka Cigla Ciguss Cikecy Cimbalowo Cimberg Cimkowicze Cimochowizna Cimoniuńce Cimoszki Cimoty Ciochowice Cióćkowo Cioćwice Cioklnika Ciołek Ciołka Ciołki Ciołki Ciołków Ciołkowce Ciołkowicze Ciołkówko Ciołkowo Ciołkowo Ciołuchowo Ciorka Ciosek Ciosek