małżeństwo rodziny. Bremerów a Bryttmar, których protoplastą w Polsce był Idzi baron Bremer a Bryttmar, pułkownik wojsk koronnych; potem do Osolińskich i do Jabłonowskich, a teraz do Ciecierskich należące, rzeką Nurcem rozdzielone na dwie nierówne części, z których miasto Stary Ciechanowiec, na lewym brzegu, od roku 1794 w nowowschodnio prus. królew. ręgencyi białostockiej, od roku 1807 wskut. traktatu tylżyckiego w obwodzie białostockim, pow. drohickim, a od roku 1843 w gub. grodzieńskiej, pow. bielskim leżące; os. zaś Nowy Ciechanowiec, też od roku 1794 w ręgencyi białostockiej, od roku 1807 w województwie augustowskiem, w obwodzie następnie powiecie tykocińskim, na prawym brzegu leżące, a przed kilku laty, z rozporządzenia rządu, do gub. łomżyńskiej, pow. mazowieckiego, gm. Klukowo, par. Kuczyn zaliczone i na osadę zamienione, od podobnież na osadę zamienionego powiatowego miasteczka Wysokie Mazowieckie, wiorst 21. i od stac. warszawskopeters. kolei żel. Czyżewo 18 w. odległe. W Starym Ciechanowcu ludność wynosi rz. kat. rodzin 108, płci męz. 322, płci żeń. 337, razem 659; protestantów rodzin 37, płci męz. 74, płci żeń. 73, razem 147; prawosławnych rodzin 27, płci męz. 77, płci żeń. 80, razem 157; starozakonnych płci męz. 1, 107, płci żeń. 1, 350, razem 24. 57; w ogóle płci męz. 1, 580, płci żeń. 1, 840, razem 3, 420. Kościół rzym. kat. murowany, fundowany w wieku XIV, z muru wzniesiony 1737 r. Par katol. dek. bielskiego liczy dusz 2, 354, przeważnie szlachty zagonowej. Protestancki w 1880 r. wymurowany. Cerkiew w XVI stuleciu ufundowana od roku 1839 prawosławna, murowana. Żydowska synagoga murowana jedna, domów modlitwy murowanych 3, drewnianych 3. Kaplica rz. kat. na cmentarzu grzebalnym murowana. Druga cerkiew prawosławna Sgo Aleksandra Newskiego, na głównym placu miasta, naprzeciw rzym. kat. koś. , w roku 1864 zmurowana. Statua Śgo Floryana z blachy, na pięknej kamiennej gotyckiej podstawie. Kolosalny posąg urodzonego tu księdza Krzysztofa Kluka, kanonika kruświckiego, dziekana drohickiego, proboszcza ciechanowieckiego, pierwszego po Syreniuszu i Spiczyńskim przyrodopisarzu w języku polskim; z woli Dominika i Justyna Ciecierskich, przez Stefana Ciecierskiego w roku 1850 wystawiony; przez rrzeźbierza Jakóba Tatarkiewicza ucznia Thordwaldsena z krajowego kamienia wyrobiony. W rzym. kat. kościele, w którego wielkim ołtarzu znajduje się piękna wielka kopia obrazu Trójcy Przenajświętszej Karola Maratti, oprócz pomników Teressy Ossolińskiej i Justyna Ciecierskiego, nagrobek pochowanego tu Krzysztofa Kluka, z popiersiem z białego marmuru, dłuta też Jakóba Tatarkiewicza. Szkoły; protestancka 1, w niej uczących się płci męzkiej i żeńskiej po kilkadziesiąt; parafialna dla katolików, przeniesiona obecnie do wsi Skórca, i tam pod dozorem rządowej nauczycielki kosztem gminy utrzymywana. Domów murowanych 49, drewnianych 256. Szpital dla ubogich przy rzym. kat. kościele, niegdyś dla chorych, bez różnicy wyznania i płci, przez Teresę z Lanckorońskich Ossolińską, starościnę nurską, w roku 1797 ufundowany, z funduszem na utrzymanie bezpłatnie łóżek i chorych 18 i do obsługi tychże 6 sióstr miłosierdzia, 1 kapelana i 1 lekarza; obok obsługi chorych, siostry miłosierdzia zajmowały się dawaniem bezpłatnie biednym dziewczętom nauki religii, czytania, pisania, rachunków i kobiecych robót do roku 1842, w którym zakład ten z rozkazu rządu został zamknięty; dziś pozostały gmach wraz z innemi wszystkiemi z muru zabudowaniami i obwiedzionymi dokoła wysokim murem ogrodami owocowym i warzywnym, jest w ręku prywatnem. Zamek był niegdyś obronny, obwiedziony fosami, wałami i murem, z basztami i strzelnicami, z nieistniejącymi już zwodzonymi mostami; z niego pozostały teraz tylko brama z wysoką wieżą, oraz poprzystawiane do tychże i do murów okolnych budowle, obecnie przez rodzinę Bzczuków zamieszkane. Wybudowany był śród tychże, po zniszczeniu przez Szwedów za króla Jana Kazimierza, wielki dwór modrzewiowy; spalony także przez Szwedów za króla Augusta II. Fabryk sukiennych 27, zatrudniających osób 282; wyrabiają rocznie sukna postawów najmniej 3, 500, na sumę najmniej rs. 134, 000; 3 Musze, 2 młyny, 1 cegielnia, 9 jatek rzeźniczych, sklepów z różnemi towarami mur. i drewn. 98. Sędzia pokoju ucząstku 2go okręgu bielskiego; przy nim komornik, obrońców przysięgłych 3, asesor 3go ucz. pow. bielsk, przy nim sekretarz i 2 pisarzy; rada miejska złożona z prezesa i 3 członków. Nowy C, osada, liczy ludności osób 1, 042, rz. kat. męż i kob. razem 331, starozakon. męż. 316 kob. 385, razem 711 razem 1, 042. Ludność w obu Ciechanowcach według wyznań katol, rzym. osób 990, kat. grec. exunitów i Rossyan 157, protestantów 147, starozakonnych 3, 168, razem 4, 462. Mieszkańcy Ciechanowca gruntów własnych nie mają, lecz osiedleni są na ziemi należącej do właściciela miasta hr. Stefana Ciecierskiego, na przestrzeni 1, 024 dziesiątyn mórg nowopolsk. 3, 072. Z czego pod placami miejskiemi, zabudowanemi przeważnie przez starozakonnych, znajduje się dzies. 42 126 m. ; reszta zaś gruntu jest podzielona na 131 równych części, zwanych czwarciznami, z których każda obejmuję rolę, łąki, pastwiska i zarośle, razem w ilości 7 dzies. i 1, 200 sążni kwadr. 22 i pół mórg nowopolsk. . Sieją przeważnie żyto, które, z wyjątkiem lat zbyt suchych, wydaje 5 ziarn; czynszu rocznego z każdej czwarcizny płacą właścicielowi rs. 4 kop. 45 czyli razem rs. 582 i 95 kop. i podatku t. zwanego podymnego w proporcyi; ceny budowli i siedlisk ogółem z miasta rs. 890. Po odtrąceniu powyższych podatków dochody mieszczanina rolnika wystarczają zaledwie na utrzymanie rodziny, inwentarza i zaspokojenie niezbędnych potrzeb w gospodarstwie. Połowa mieszkańców płci męzkiej umie czytać i pisać, nadto 1 4 część tylko czytać; kobiet zaś umiejących czytać jest połowa, pisać i czytać zaledwie czwarta część. Do dóbr C. należą rozliczne folwarki, między innemi nieopisany pod lit. B. Baciki Średnie, folw. i wś, pow. bielski gub. grodzieńskiej, parafii siemiatyckiej, obejmuje ról dworskich ornych 236 dzies. , lasów 1, 829 dz. , łąk 43 dz. , nieużytków 45 dz. , pastwisk 18 dz. ; włościanie mają roli ornej i łąk 122 dz. , nieużytków 11 dz. , ludności 102 t. j. 45 męż. , 57 kob. O innych pod właściwemi nazwiskami. S. C. i L. C. Ciechanowiszki, okrąg wiejski w gminie Rzesza, pow. wileński, liczy następujące wsie Ciechanowiszki, Łojce, Kapliczniki, Korwieliszki, Nowosiołki górne, Nowosiołki dolne, Łapowciszki Łojce, Swiliszki, Nowa Rapa, Szyłany; zaścianki Nowosiołki, Przepoły, Szymoniszki, Wierzbieliszki, Pelikany. Ciechanowo, wieś, pow. płocki, gm, Żągoty, par. Bielsk. Ciechany, ob. Ciechanie. Ciechcin, ob. Cieksyn. Ciechinicze, Cichynicze, Cichiczew, dobra, pow. rohaczewski, par. homelska, mko liczące dusz 746, o 18 w. od Rohaczewa, dawne dziedzictwo Oskierków. R. 1811 Rafał Oskierko wzniósł tu kaplicę katol. pod wezw. N. M. P. W C. jest zarząd gminy liczącej dusz 824. Ciechlin, wieś, pow. grójecki, gm. Konie, par. Jeziorka. W 1827 r. było tu 12 dm. 112 mk. Folw. C. z wsią C. od Warszawy w. 49, od Grójca w. 12, od drogi żelaznej w. 23. Rozległość wynosi m. 317 a mianowicie grunta orne i ogrody m. 302, łąk m. 2, pa stwisk m. 4, nieużytki i place m. 9. Płodozmian 11polowy. Budowli murowanych 1, drewnianych 8. Wieś C. osad 16, gruntu m. 228. A. Pal. Ciechów, wieś, pow. stopnicki, gm. i par. Gnojno. Ciechmiana, wieś rządowa, pow. kolski, gm. Chełmno, par. Wilamów. W 1827 r. było tu 57 dm. , 384 mk. Ciechniów, folw. , pow. kaliski, gm. Zborów, par. Tykadłów, od Kalisza w. 10, od Stawiszyna w. 7, od Kutna w. 100, od rzeki Warty w. 35. Rozległość wynosi m. 248, a mianowicie grunta orne i ogrody m. 242, nieużytki i place m. 6. Płodozmian 12polowy. Budowli murowanych 3, drewnianych 2. Fol wark powyższy oddzielony w r. 1877 od dóbr Tykadłów. . A. Pal. Ciechocin, I wieś nad rz. Drwęcą, pow. lipnowski, gm. Nowogród, par, Ciechocin. Leży na samej granicy od Prus. Posiada kościół parafialny, szkołę elementarną, przytułek dla ubogich i kalek. Gruntów włośc. 723 m. , w tej liczbie 690 m. ziemi ornej; do wsi tej należą miejscowości Kujawy małe i duże, Jasionka, Dulnik, Sęk i Lądy. W obrębie C. znajdują się jeziora Ciechocin, Kotlewo, Srednie i Ostatnie. We wsi 65 dm. , 490. mk. Probostwo liczy 7 m. 6 ornych i 5 mk. C. wś rządowa liczy 1505 m. , w tej liczbie 1011 m. ziemi ornej, 9 budynków mieszk. , 127 mk Jasionka stanowi część wsi skarbowej i liczy 20 mk. , posiada w swym obrębie młyn wodny. W Jasionce stacya straży granicznej. Dworskie grunta wynoszą 180 m. , w tej liczbie 102 morg. ziemi ornej. W C. stacya straży graninicznej. Niegdyś własność biskupów kujawskich, którzy wystawili tu w XVI wiekuzamek i w nim niekiedy, mianowicie w porze letniej, przemieszkiwali; budowa jego obszerna, żadną się nie odznacza sztuką, ściany proste bez ozdób, w przednią tylko ścianę wmurowa. ne są dwa kamienie, z herbami biskupów, górny kamień mniejszy z herbem Doliwa, zaś na dolnym herb Jelita. Tuż obok niego stoi kościół murowany, pod wezwaniem św. Małgorzaty, z dosyć wysoką wieżą; ma on należyć do bardzo dawnych fundacyj, ale prócz ostrołukowych odrzwi, nic w nim takiego nie ma, coby go do XV nawet stulecia odnieść pozwoliło, gmach ten bez żadnego stylu, ma ściany częścią z cegły, częścią z kamieni stawiane, dach pokryty dachówką, a ołtarze nowszej i w ogólności miernej roboty; otynkowanie murów późniejsze. Z powodu małej ludności parafii, cmentarz grzebalny dotąd się przy tym kościele mieści; kościół i zamek stoją. na górze, prawie nad samym brzegiem Drwęcy, w nader malowniczem położeniu; grunta w okolicy dobre. Pod zawiadywaniem proboszcza j ciechocińskiego zostawała kaplica a raczej kościołek drewniany w Młyńcu, pod wezwaniem św. Ignacego, w r. 1750 przez jezuitów zbudowany i w piękne zaopatrzony sprzęty. Bobra rządowe C. składały się niegdyś z folw, Wójtostwo Łążynek, Wójtostwo i Sołectwo Małszyce, Wójtostwo Węgiersk; wsi Ciechocin, Łążynek, Małszyce, Rumunek Brywka, Brzozówka, Rum. Dembowo, Rum. Głogowo, Rum. Grudzia, Rum. Kamienny Smug, Rum. Kolankowe, Krobia, Rum. Lelitowo, Rum. Lipowiec, Lubicz z przewozem na Drwęcy, Mileszewe, Nowa wieś, Nowogród, Obory, Rum. Opalenica, Rum. Ostorno, Rum. Poliwodzizna, Rum. Pomorzany, Rum. Praczka, Rum. Pustynia,

Ciechanów

Ciechanowiszki

Ciechanowo

Ciechany

Ciechcin

Ciechinicze

Ciechlin

Ciechów

Ciechmiana

Ciechniów

Ciechocin