tu 92 dm. , 598 mk. W obrębie C. znajduje się jezioro Misie. Rozległość folw. wynosi m. 2, 153, a mianowicie grunta orne I ogrody m 883, łąk m. 236, lasu m. 965, nieużytki j i place m. 69; wś Cichobórz osad 71, gruntu m. 851. Br. Ch. i A. Pal. Cichogrąd, niem. SensuttenNeusass, wś, pow. ostródzki. Cicholewo, ob. Ciecholewy. Cichońcy, niem. Teichnitz, ws na saskich Łużycach, blizko Budyszyna; ludności serbskiej 136 dusz A. I. P. Cichoradz, w r. 1874 przezwane Tannhagen, dobra ryc. w pow. toruńskim, mają obszaru ziemi 2, 619 mórg, domów mieszk. 12, kat 131, ew. 78, par. Łążyn, st. p. Unisław. Ki. F. Cichorz, 1. wś, pow. rypiński, gm. Dzierżno, par. Swiedziebno. 2. C. , ob. Cichosze. Cichostów, wś i folw. , pow. radzyński, gm. Milanów, par. Parczew. Liczy 16 dm. i 108 mk. Folw. C. z wsią i n. , od Siedlec w. 74, od Parczewa w. 6, od Międzyrzeca w. 32, od rz. Tyśmienicy w. 7; rozległość wynosi m. 1665, a mianowicie grunta orne i ogrody m. 339, łąk m. 66, pastwiska m. 2, lasu m. 1, 233, nieużytki i place m. 25, budowli murowanych 1, drewnianych 8; wś C. osad 21, gruntu m. 235. Cichosze, pustkowie, pow. sieradzki, gm. i par. Klonowa; 79 morg ziemi, 30 mk. Żdż. Cichów, wś, pow. kolski, gm. i par. Brudzew. W 1827 r. było tu 8 dm. , 131 mk. Por. Brudzew. Cichowice, wś, pow. bocheński, w par. rz. kat. Łapczyce, o 4. 5 kil. od Bochni, własność rządowa. Cichówko, niem Czichowken, os. należąca do wsi Koń w pow. lubawskim, nad jeziorem, st. poczt. Łąkorz. Kś. F. Cichowo, wś drobnej szlachty, pow. przasnyski, gm. i par. Dzierzgowo, liczy 154 mk. , 19 dm. , gruntu 474 mogów, w tej liczbie 317 mor. gr. ornego; przy wsi wiatrak. C. i Międzyleś dwie wsie włośc. , pow. przasnyski, gm. i par. Dzierzgowo, nad rzeczką Tamką położone, liczą 156 mk. , 16 osad i 16 dm. , powierzchni zajmują 247 morgów, w tern 157 gruntu ornego. R. 1827 było we wsi C. dm. 16, mk. 86. B. Om. Cichowo, wieś i domin. nad jeziorem, pow. kościański; domin. 1, 606 morg. rozl. , 17 dm. 165 mk. , wszyscy kat. , 43 analf. Stac. poczt. w Dolsku o 7 kil. , stac. kol. żel. Kościan o 26 kil. M. St. Cichy, Czychy, niem. Cichen, wś, pow. olecki, ma kościół ewangelicki. Cichy, potok górski, w obr. gm. Cichego w Nowotarżezyźnie, wytryska w połudn. części tejże, płynie przeważnie ku póła. , krętem łożyskiem przez wieś Ciche, przybiera z praw. brzegu potok Górkę a z lewego Zaborski potok; niżej osady Miętustwa, części Cichego, łączy się z praw. brz. z potokiem Ratułowskim czyli Bystrym, tworząc potok Rogoźnik, prawy dopływ Czanego Dunajca. Długość biegu 11 kil Br. G. Cichynicze, ob. Ciechinicze. Cicibór wielki i C. mały lub Ciciborek dwie wsie, pow. bialski gub. siedleckiej, gm. Sitnik, par. Biała, o 5 w. od rz. Krzny. Ma cerkiew drewnianą par. dla ludnościrusińskiej, erekcyi niewiadomej, ale powtórną erekcyą udzielił 1655 r. Adam Świderski, dziedzic C; szkoła początkowa. W 1827 r. C. wielki liczył 15 dm. i 101 mk. ; obecnie ma 20 dm. , 237 mk. i 478 morg obszaru. C. mały liczył 23 dm. i 137 mk. ; obecnie ma 13 dm. i 157 mk. , 306 morg. obszaru. Fol. C. 3 dm. , 11 mk. i 1, 228 m. obszaru. Gorzelnia, pokłady torfu i marglu. Ciczyn, właściwie Ciekyn ob. . Ciebłowice, wś rząd. nad rz. Pilicą, pow. opoczyński, gm. Unewel, par. Białobrzegi. W 1827 r. C. liczyły 86 dm. , 262 mk. , obecnie mają 90 dm. , 349 mk. i 1092 morg. ziemi włośc. Br. Ch. Ciechanie, Ciechan, wś, pow. krośnieński, u źródeł Wisłoki, ma 1, 975 mor. rozl, w tern 663 m. roli ornej, 53 domów, 340 mk. , przeważnie narodowości ruskiej; parafia grecka w miejscu, kościół parafialny pod wezwaniem Śgo Mikołaja. C. leży w wysokich niedostęp nych górach Beskidu, na granicy węgierskiej, gleba owsiana. M. M. Ciechanki, 1. wś i folw. , pow. chełmski, gm. Brzeziny, par. Łańcuchów. Jest tu go rzelnia wyrabiająca rocznie za 36, 000 rs. ; w 1827 było tu 20 dm. , 136 mk. 2. C. Krzesimowskie, wś. i folw. pow. lubelski, gm. Łuszczew, par. Łęczna. W 1827 r. było tu 21 dm. , 127 mk. Br. Ch. Ciechanów, m. powiatowe gub. płockiej, nad rz. Łydynią i Sonią, pod 52 52. 2 szer. i 88 23. 0 dług. geogr. Posiada dwa kościoły katolickie, synagogę, sąd pokoju okr. II należący do zjazdu sędziów w Płońsku, zarząd powiatu, magistrat, dwie szkoły początkowe, szkołę 4klasową prywatną żeńską, stać. pocz. istac. drogi żel. nadwiślań. , oddaloną o 2 w. od miasta. Odl. od Warszawy 82 w. a 31 w. od Mławy. W 1827 r. C. liczył 232 dm. i 2384 mk. , w 1860 r. 227 dm. i 3575 mk. , w tej liczbie 2394 żydów; obecnie 407 dm. i 5469 mk. a w tej liczbie 3761 izrael. Miasto samo zajmuje przestrzeni 222 morg. i posiada gruntów 2, 026 morg. , w tej liczbie 1745 morg. ornej ziemi i 176 m. łąk. Z fabryk istnieją tu 2 browary z produkcyą roczną na 2990 rs. , 2 cegielnie wyrabiające za 1400 rs. , 2 olearnie wyrabiające za 2090 rs. , tudzież 2 garbarnie, młyn wodny i 6 wiatraków. Początkiem swoim C. odległych sięga czasów. Już w r. 1065 Benedyktyni mogilscy, na mocy nadania Bolesława Śmiałego, pobierali ztąd różne daniny. Po nastąpionym podziale państwa 1207 r. za Leszka Białego, gród ten objęty był. dzielnicą brata jego Konrada, księcia mazowieckiego. Prusacy z Litwinami burzą miasto i jego okolice w r. 1267; podobnegoż ml Litwy spustoszenia doznaje w 1337 r. Po rozrodzeniu się książąt mazowieckich przechodził do różnych dzielnic. Janusz, książę mazowiecki i ruski, na inne dogodniejsze przenosi go miejsce i w r. 1400 obdarza przywilejem erekcyjnym. Roku 1463 podstąpiły hufce krzyżaków pod miasto, i rycerstwo mazowieckie nie małą poniosło klęskę. Po wcieleniu ziemi ciechanowskiej w r. 1526 do Korony, królowa Bona, otrzymawszy tytułem oprawy Mazowsze, w zamku tutejszym przemieszkiwała. Święcicki w Opisie Mazowsza z początku XVII w. mówi o C. Miasto ludne nad rz. Łydynią, słynie z wyrobu cegieł i kilku gmachów publicznych. Dotąd pozostały ruiny zamku, czworogran z olbrzymiemi basztami, śród bagien nad weka Łydynią Kwartalnik Kłosów II str. 112. W r. 1662 stało się miasto pastwą płomieni, skutkiem czego król Zygmunt III wydaje w tymże roku przywilej, zwalniający od danin i opłat. W r. 1657 Szwedzi złupili miasto spalili. Ucierpiał też od zarazy w czasie drugiej wojny szwedzkiej za Augusta II. Jaką byłata klęska łatwo ocenić, kiedy, wedle urzędowych lustracyj, miasto miało w r. 1616 domów 402, a za wałem 233, to jest razem 635 i stosowną do tego ludnosć; po zarazie zaś lustratorowie żadnego człowieka nie znaleźli, a ktoś przechodzący mówił im tylko, że ich zaledwie kilku zostało. Miejsce, na którem ciała zmarłych w skutku tej zarazy chowano, do dziś dnia pomorkiem się nazywa i dotąd corocznie wychodzi na to miejsce około Zielonych Świątek uroczysta procesya. Tylu klęskami, dotknięte, zostając pod zarządem starostów, z ruin swoich podźwignąć się nie mogło. Kościołów w Ciechanowie było cztery. Obecnie dwa. Parafialny czyli fara stoi na wysokiej górze, której podstawa aż do samej prawie. rzeki Łydyni dochodzi. Gmach to obszerny, w stylu gotyckim krzyżackim wystawiony i niewiele przez późniejsze dodatki zmieniony. Fundator jego niewiadomy, domyślają się tylko, że go Ziemowit starszy, książę mazowiecki, założyć musiał. Jest to budowla w kształcie krzyża i jak zwykle ołtarzem wielkim ku wschodowi zwrócona. Wnętrze jest tern charakterystyczne, że krużganki czyli boczne nawy, od południowej strony kościoła idące, nie kończą się równo ze ścianą tęczową jak zwykle, ale do końca samego presbiteryum dochodzą. Oddzielone zaś są od środkowej nawy zsiadłemi filarami, dosyć niskie arkady podpierającemi. Z dawnych sklepień dochowały się tylko dwie małe kwatery nad boczną nawą od południowej strony kościoła. Dawnej fundacyi ołtarze dziś po większej części nie istnieją; dzisiejsze bowiem wszystkie są nowożytne i niczem się nie odznaczają. Z nagrobków jest tu tylko jeden, niejakiego Stanisława Szczurzyńskiego, zmarłego w roku 1556. Jest to niewielki płyt z ciosowego kamienia, na nim w płaskorzeźbie niezgrabnie wyrobiony rycerz, prawie w kolosalnych proporcyach, po bokach napis w języku łacińskim. Drugi nagrobek, a raczej prosty napis na marmurze brunatnym rznięty, położył w r. 1644 Wojciech Aleksander Przedwojewski, kasztelan lubaczowski, rodzicom swoim. Kościół ten rozliczne przechodził koleje. Pomijając szwedzkie spustoszenia, sprofanowany był naprzód przez ubicie kilku szlachty na sejmiku w r. 1701, powtórnie przez wojsko francuskie w r. 1807 zabrany i na magazyn wojskowy zamieniony. Restauracyi uległ w końcu zeszłego wieku, której dopełnił proboszcz Maciej Rydzewski, a powtórnie w r. 1823, za wstawieniem się proboszcza Bagieńskiego, niemal do pierwiastkowego stanu przywrócony został. W dniu 19 września 1840 r. sprowadzono tu szczątki św. Feliksa męczennika, kollatorowi kościoła tego, Wincentemu hrab. Krasińskiemu darowane. Kościół z klasztorem księży augustyanów założony został jednocześnie z parafialnym w r. 1353, przez Ziemowita, książęcia mazowieckiego, i jego żonę Eufemią, tych samych właśnie, którzy ten zakon do Warszawy sprowadzili. Świątynia ta wystawioną była wspaniale i podług dosyć obszernych wymiarów; miała nawę z bocznemi krużgankami od niej niższemi, a szczyty zębate przyozdobione wnękami i płaskosłupami krawędzią wystającemi. Kiedy jednak z postępem czasu kościół począł się do upadku nachylać, a wszystkie ozdoby szczytowe zniesiono, wtedy dach zniżono, nawy boczne rozebrano, a arkady między filarami, które im z środkową nawą komunikacyą dawały, zamurowano. Tym sposobem budowla ta znacznie na wielkości i ozdobie straciła. Wewnątrz kościół ten, choć ubogi, chędogo przecież jest utrzymany, a ołtarze w nim w stylu jezuickim z drzewa rzeźbione, malowane i złocone. Znajdowały się jeszcze w C. kościoły św. Ducha i św. Barbary, tak do szczętu rozebrane, że żaden ślad z nich nie pozostał. Miejsca tylko pokazują gdzie stały. Niegdyś w obrębie miasta, a dziś w majoracie Opinogóra, wznosił się zamek, założony jeszcze przez Janusza, starszego książęcia mazowieckiego, a przez Bonę królowę przebudowany, którego szczątki, to jest dwie wieże i prawie cały mur obwodowy, do dziś dnia widzieć się dają. Zamek ten stojący na niewielkiej kępie, sztucznem podsypaniem wy

Cichogrąd

Ciebłowice

Ciechanie

Ciechanki

Ciechanów