W r, 1525 książę mazowiecki Janusz, przywilejem swoim za zasługi i pieniądze pożyczone na potrzeby kraju, nadał dobra Chrzesne Ja nowi Wojsławskiemu. W r. 1623 nabył te dobra Stefan Dobrogost Grzybowski, starosta kamieńczykowski. Od r. 1744 były własnością Jana Kiełczewskiego, skarbnika urzędowskiego, który w r. 1755 sprzedał je Teodorowi Szydłowskiemu, podskarbiemu województwa płockiego, za sumę 75 tys. złp. W r. 1762 nabył je pisarz w. ks. litewskiego Antoni Pac. Michał i Ludwika z Tyzenhauzów hr. Pacowie w r. 1781 sprzedali księdzu Józefowi Kossakow skiemu, biskupowi inflanckiemu. W r. 1787 nabywa Franciszek Przeuski, starosta międzyleski. W r. 1789 właścicielem dóbr Oh. jest Tomasz de Tylli, cześnik lwowski. W r. 1801 dobra odziedzicza syn Tomasza Jan de Tylli, który w r. 1806 sprzedaje je Antoniemu Siarczyńskiemu. W r. 1832 kupił Mateusz Mu rawski za rs. 19, 500. W r. 1840 hr. Andrzej Zamojski nabył część dóbr Ch. i przyłączył do dóbr swych Jadów. W r. 1856 właścicielem pozostałej części dóbr jest Stefan Murawski, od którego nabył je dzisiejszy właściciel Win centy Koskowski w r. 1859. Bo dóbr Chrze sne należy folwark nowo wybudowany Ulasek. Wieś Ch. miała 1827 r. 34 dm. , 214 mk. , obecnie ma osad włośc. 40, gruntu włościań skiego 219 m. Bo dóbr Ch. należały wieś Stryjki osad 9, gruntu 131 m. ; Dzięcioły osad 7, gruntu 137 m. i wieś Wilczenice osad 4, gruntu m. 57. T. Ł. Chrzon, ob. Krzon. Chrzowice, ob. Chrzczowice. Chrzumczyce, ob. Chrząszczyce. Chrzypsko 1. wielkie, gm. , nad jeziorem, pow. międzychodzki, 2 miejsc 1 Chrz. wieś. 2 Chrz. domin. ; 1407 m. rozl. , 31 dm. , 241 mk. , 116 ew. , 125 kat. , 98 analf. Kościół pa rafialny, fundowany przez wygasłą rodzinę Chrzypskich, herbu Prawdzie, należy do deka natu lwoweckiego. Stacya poczt. Sierakowo Zirke o 10 kil. , st. kol. żel. Wronki o 14 kil. 2. Ch. Małe, wieś, nad jeziorem, pow. mię dzychodzki, 17 dm. , 151 mk. , 16 ew. , 135 kat. , 15 analf. Stacya pocztowa Sierakowo o 12 kil. , st. kol. żel. o 16 kil. M. St. Chuchowo, wś, pow. wieliski, własność A. Wojejkowej, 1466 dzies. rozl. Chuchułka, ob. Siedlice. Chuchutwa, ob. Chochutwa. Chocisko, 1. wś, pow. będziński, gm. i par. Niegowa. W 1827 r. było tu 16 dm. i 139 mk. , obecnie 19 dm, i 196 dm. , ziemi 264 mor, 2. Ch. , wś, pow. olkuski, gm. Ogrodzieniec, par. Chechło. W 1827 r. było tu 9 dm. , 68 mk. Por. Hucisko. Br. Ch. . Chudawola lub Chudawola, 1. folw. , pow. grójecki, gm. Kobylin, par. Worów, od Warszawy w. 37, od Grojca w. 7, od Tarczyna w. 5, od Grodziska w. 30, oddzielony w r. 1877 od dóbr Lesznowola; ogólna rozległość wynosi m. 269, a mianowicie grunta orne i ogrody m. 183, łąk m. 29, lasu m. 40, nieużytki i place m. 17, budowli z drzewa 2, przez terrytoryum płynie struga bez nazwy. 2. Ch. , wś, pow. lubar towski, gm. Chuda Wola, par. Rudno. Jest tu urząd gm. W 1829 r. Ch. Wola liczyła 16 dm. , 61 mk. Gmina Ch. należy do s. gm. okr. I w os. Michów, st. pocz. w Lubartowie; w gm. są 2 garbarnie, 3 młyny wodne, 2 szkoły po czątkowe, lud. 4, 187. W skład gminy wcho dzą os. Michów, wsie Rudzienko z fol. , Miesz ko, Podgórze, Elżbiecin, Majznerzyn, Ujazdówek, Katarzyn, Anielowka, Przechody, Węgielce, Drewnik, Ostrów szlachecki, Chudawo la, Serafin, Adamówka, Skrobaka, Ostrów wiel ki, Szczuchnia. Dobra Ch. lit. A. składają się z fol. Szczuchnia lub Chuda Wola A. , z wsi Chuda wola, Węglice i Majznerzyn; od Lublina w. 35, od Lubartowa w. 21, od Kocka w. 14, od Łukowa w. 35, od rzeki Wieprza w. 2. Roz ległość wynosi m. 812, a mianowicie grunta orne i ogrody m. 260, łąk m. 55, pastwisk m. 63, lasu m. 265, zarośli m. 48, nieużytki i pla ce m. 121; pokłady torfu, młyny wodne 2, fo lusz, tartak i cegielnia; rzeka Wieprz i rzeczka Minja płyną przez terrytoryum dóbr; wś Chu da Wola osad 6, gruntu m. 63; wś Węglice osad 5, gruntu m. 102; wś Majznerzyn osad 55, gruntu m. 445. Fol. Ch. lit. R. z wsiami Dre wnik, Węgielce i Katarzyn, w par, Ru dno; rozległość wynosiła m. 96; wś Drewnik, osad 4, gruntu m. 4; wś Węgielce osad 7, gruntu m. 118; wś Katarzyn osad 24, gruntu m. 237. A. Pal i Br. Ch. Chudek, wś, nad rz. Omulew, pow. ostro łęcki, gm. Dylewo, par. Kadzidło. W 1827 r. było tu 39 dm. , 234 mk. , teraz jest 48 dm. , 367 mk. , obszaru 1, 105 morg. Jest tu młyn o dwóch g inkach. Br. Ch. Chudelipie, 1. folw. , pow. rawski, gm. Maryanów, par. Biała. 2. Ch. , wś, pow. grójec ki, gm, Konie, par. Lutkówka. W 1827 r. by ło tu 14 dm. , 80 mk. Br. Ch. Chudlowo, węg. Horlyo, ws w hr. użhorodzkiem Węgry, kościół paraf. gr. katol, młyny wodne, lasy, winnice, 1299 mk. H. M. Chudoba, 1. wś, pow. sieradzki, gm. i par. Gruszczyce. 2. Ch. , wś, pow. kaliski, gm. Ostrów kaliski, par. Wojków. Br. Ch. Chudoba. 1. od Niemców mylnie przezwana Kudową Cudowa, dawna kolonia czeska, dziś kol. , zaliczana niedawno jeszcze do wsi DeutschTscherbeney w pow. kładzkim, o 25 minut od stacyi Nachód dr. żel. wrocławskopraskiej, w skalistych i leśnych górach 2, 800 st. wysokości, ma st. poczt. i tel. Zdrojowisko posiadające wyborne szczawy żelaziste, alkaliczno ziemne, znane od rokn 1622. Lu dność kolonii po za zdroiskiem, ku zachodowi rozpostartej, złożona z blizko 400 głów, są, to potomkowie czeskich Hussytów. Wody chudobskie wydobywają się z trzech źródeł, zwa nych źródłami pitnem, górnem i gazowem. Źró dła te należą do najobfitszych, jakie tylko zna my. Ich temperatura nie wznosi się nad 9 R. czyli 11, 25 C. W składzie chemicznym bardzo są podobne do siebie. Mianowicie opływają wszystkie w kwas węglany. Do naj ważniejszych zaś części stałych, znajdujących się w tych szczawach, należy dwuwęglan so dy, siarczan sody, węglan wapna, węglan magnezyi i węglan żelaza. 2. Ch, niem. Eichborn, folw. , pow, kluczborski, należy do dóbr Dobiercice Knie, ma 710 m. rozl. , w tern 630 m. roli ornej. 3. Ch. , wś, pow. olesiński, par. Wędrynia, o pół mili od Szumiradu, ma 975 m. rozl. i od lat 140 szkołę katolicką. 4. Ch. Stara, niem. AltCh. , dobra, pow. olesiński, o ćwierć mili od Szumiradu, należały do klu cza szumiradzkiego, mają 903 m. rozl. 5. Ch. , Chudobie, ob. Urbanowice F. S. Chudolejówka, wś pow. czehryńskiego, b. st. poczt, między Czerkasami 29 w. a Czehryniem 28 w. . Chudomin, folw. należący do Goszyna w pow. gdańskim, par. Śgo Wojciecha; odle głość od Gdańska 1 i pół mili. Wioska ta istniała już osobno za książąt pomorskich, rzą dziła się długo prawem polskiem czyli pomor skiem; dopiero w r. 1339 Teodoryk Altenburg, mistrz w. krzyżacki, zamienił je na prawo cheł mińskie; podówczas Ch. posiadał 16 włók roli. Za polskich czasów w r. 1770 posiadał Oh. Mi chał Owidzki, łowczy bracławski Kś. F. Chudopsice, niem. Dürnhund, 1. wś, pow. bukowski; 9 dm. , 110 mk. ; 35 ew. , 75 kat. ; 49 analf. 2. Ch. , domin. , pow. bukowski, 2, 546 morg. rozl. ; 2 miejsc 1 Ch. domin. ; 2 folw. Rudno; 11 dm. , 262 mk. , 90 ew. , 172 kat. , 114 analf. Stac. poczt. w Pniewach o 5 kil. ; stac. kol. żel. Nowy Tomyśl o 17 kil. M. St. Chudów, wś i dobra, pow. bytomski, par. Gierałtowice, o 2 i pół mili od Bytomia, nie daleko rz. Kłodnicy i szosy gliwickomiko łowskiej. Dobra Oh. były niegdyś własno ścią książąt polskich, którzy tu mieli zamek myśliwski; dziś należą do hr. Schaffgotsch. Są tu ruiny zamku, który ma się łączyć podziem nem przejściem z Orzeszem. Dobra mają 3, 174 m. rozl. , w tern 1777 m. roli or. , 505 m. łąk bardzo wodnistych nad Kłodnicą, 700 m. lasu. Folwarki Ballhof, Neuhof, Wallhof, Machów. Wś. ma 449 m. roli ornej, 50 m. łąk, 5 m. ogr. Szkoła do 1828 r. w Bujakowie, od 1828 w miejscu. Domów 70, rodzin 94. F. S. Chudowola, ob. Chudawola. Chudra, osada wiejska w pow. ihumeńskim, o kilka wiorst za mkiem Puchowiezami w stronie północnej, w gm. puchowickiej, w 3 okręgu sądowym, w 2 stanie policyjnym śmiłowickim. Miejscowość poleska, śród błot. Al Jel. Chudyjowce, wś, pow. zaleszczycki, nad potokiem Niczławą, dopływem poblizkiego Dniestru, oddaloną jest od Zaleszczyk o 4 mile na wschód, od Krzywcza o pół mili na zachód, od Korolówki o 1 milę na południe. Przestrzeń pos. wiek. roli or. 551, łąk i ogr. 38, past. 87, lasu 219; posiadłość mn. roli or. 400, łąk i ogr. 38, past. 10 morg. austr. Okolica bar dzo urodzajna, tytuń i kukurydza a na wet kawony w polu sio udają. Ludność rzym. kat. 32, gr. kat. 580, izrael. 39 ra zem 651. Należy do rzym. kat. par. w Krzywczu; greckokat paraf. ma w miejscu, która obej muje także filią Szyszkowce z 410 duszami gr. kat. obrządku i należy do dekanatu kudrynieckiego. B. R. Chudykowce, wieś, pow. borszezowski, w okręgu celnogranicznym, nad Dniestrem, o 25 kil. na zachód od Mielnicy, a o 4 kil. na zachód od Ujścia biskupiego, o 3 mile na połu dnie od Borszczowa. Przestrzeń pos. wiek. roli or. 427, łąk i ogr. 232, past. 29, lasu 79; pos. mn. roli or. 713, łąk i ogr. 123, past. 25 morg. austr. Ludność rzym. kat. 17, gr. kat. 815, izrael. 64 razem 896; należy do obudwu parafij w Mielnicy. B. R. Chudzewo, wś, folw. i rumunek, nad jezio rem t. n. , pow. lipnowski, gm. Chalin, par. Ma kowo. Liczy 8 dm. i 108 mk. Fol. Ch. z wsią tejże nazwy od Płocka w. 28, od Lipna w. 21, od Dobrzynia w. 5, od Włocławka w. 2. 1, od rzeki Wisły w. 5 położone. Nabyte w r. 1868 za rs. 18, 000; ogólna rozległość wynosi m. 384, a mianowicie grunta orne i ogrody m. 314, łąk m. 20, wody 30, nieużytki i place m. 20, płodozmian 13polowy; budowli murowanych 6, z drzewa 7; pokłady torfu i jezioro z rybo łóstwem; wś Chudzewo osad 16, gruntu m. 68. Br. Ch, A. Pal. Chudzewo, jezioro, pow. lipnowski, gm. Chalin. Brzegi bezleśne, wzniesione, 180 morg rozległości i 10 st. głębokości. Wody jego mają odpływ do Wisły. L. Wolski mylnie Kalend. Astronom, z 1861 r. str. 111 podaje je drugi raz jako osobne jezioro w przyległych dobrach Chalin, mające mieć tę samą rozległość i głębokość, Br. Ch. Chudzice, 1. wś, pow. średzki; 6 dm. , 40 mk. ; wszyscy kat. , 23 analf. 2. Ch. , gm. do min. , pow. średzki, 1139 morg, rozl. , 3 miejsc 1 Ch. dom; 2 karczma Graj 3 Pierzchno dom. ; 19 dm. , 230 mk. , wszyscy kat. , 18 analf. Stac. poczt. i kol. żel. w Środzie o 6 kil. M. St. Chudzisko, ob. Mokre. Chudzynek, Chudzynko, wś i fol. , pow. płocki, gm. Majki, par. Łęg. W 1827 r. było tu

Chrzon

Chrzon

Chrzowice

Chrzumczyce

Chrzypsko

Chuchowo

Chuchułka

Chuchutwa

Chudawola

Chudek

Chudelipie

Chudlowo

Chudoba

Chudolejówka

Chudomin

Chudopsice

Chudów

Chudowola

Chudra

Chudyjowce

Chudykowce

Chudzewo

Chudzice

Chudzisko

Chudzynek