jest posiana szczątkami odległej starożytności. Na grantach tegoż miasteczka, o 10 wiorst od niego, śród lasów, gdzie była niegdyś wioska Hrubsk, przed laty zniesiona, a teraz uroczy sko tego nazwiska, w wierzchowinie rzeczki Tuskwy, z błót wychodzącej, wznoszą się wały dosyć dobrze zachowane. Tworzą one jakby półkole, niemające jak dwie wiorsty obwodu. W tern zaś półkolu, zamkniętem dokoła wała mi, mieści się inne jeszcze ufortyfikowane schro nienie, tworzące jakby cytadelę a raczej pe wien rodzaj klucza całego stanowiska. Rowy czyli przekopy tych wałów, z powodu nizkiego położenia, są dziś jeszcze napełnione wodą. Przy jednym z tych wałów kilka znajduje się mogił, starymi dębami porosłych. Przy wsi Szczyglowce także jest wał. Lud je nazywa żmijowymi. u Lipoman robi uwagę, że ludy ówczesne, zabezpieczając się wałem, na przy padek przemożnej siły nieprzyjaciół, gdyby jej nie odparły, udawały się w drugie waro wne miejsca. Jest podanie, że w tern miejscu, gdzie był Hrubsk, mongołowie pod Batuchanem, zgromadzonego ludu 40 tysięcy wycięli, i że później około tegoż Hrubska przeciw Ta tarom przechodził wielki książę Witold z woj skiem Lipoman. Zastan. nad mogił. str. 20 Mieszkańców obojej płci prawosł. 1446, kat. 472, starozakonnych 1421, ziemi 6989 dzies. Lewandowskiego i 2215 Marszyckiej. Za rząd gminny w Ch. , policyjny w Pawołoczy. Parafia katol. Ch. dek. skwirskiego liczy wier nych 2060 i ma kaplice w Krzywem, Werbowie i Zarubińcach. Edward Rulikowski. Chodorostaw, ob. Chodorów. Chodorów, mko, pow. kaniowski, przy ujściu rz. Chodorówki do Dniepru, o 8 w. od m. Rzyszczowa, o 24 od Kaniowa, o 90 od Kijowa. Ch. uważają także za miejsce urodzenia hetmana Jana Samojłowicza, który miał być synem tutejszego popa por. Chodorków. Ziemi dosyć urodzajnej 2019 dzies. Zarząd gminny w Rzyszczowie, policyjny w m. Kaniowie. W początkach XVII wieku należał do Teodora na Łohojsku hrabiego Tyszkiewicza, podstolego województwa brzeskiego, a potem przeszedł do Szczeniowskiego, sędziego kijowskiego, i w roku 1717 stanowił własność syna sędziwego Franciszka Ksawerego Szczeniowskiego, jenerała adjutanta wojsk polskich. Dzisiaj należy do Władysława Jankowskiego, do którego należą i przyległe mu dobra, jako to Tulińce, Litwiniec, Jabłonów, Łukowica, Kotelów, które razem z Chodorowem posiadają ziemi majątkowej 9, 813 dz. dobrych urodzajnych i po części leśnych gruntów, w gatunkach gliniastego iłu. Ch. ma cerkiew prawosławną z r. 1717 i ładną rezydencyą obywatelską, ozdobioną spacerowemi i fruktowemi ogrodami, i liczy obecnie 1120 mieszkańców prawosławnych, 34 katolików i 400 żydów; miewa dwutygodniowe targi czyli tak zwane jarmarki na zboże, bydło i in ne produkta. Kl. Przed. Chodorów z Wołczatyczami, mko, pow. Bóbrka, niegdyś powiatowe, nad rzeką Ług, która tu tworzy znaczny staw, przy kolei że laznej lwowskoczerniowieckiej między Boryniczami a Bortnikami, o 63 kil. ode Lwowa, . której stacya znajduje się w tern miasteczku; oddalone jest o 4 mile na południe od Bóbrki, o 2. m. od Żydaczowa, gniazdo Chodorowskich, którzy 1694 wymarli. W Chodorowie jest sąd powiat. , należący do sądu obwod, w Złoczo wie, urząd pocztowy, urząd telegraficzny, wal ne jarmarki, rzym. i gr. parafia. Rzymsko kat. parafia w Chodorowie dawniej Chodorostaw, należąca do dekanatu świrskiego, założona w 1460 r. przez Jurka Grzegorza dziedzica na Chodorostawie. W Chodorowie samym jest 415 dusz rzym. kat. obrządku. W całej parafii znajduje się rzym. kat. 1475, izraelit. 941; szkół oprócz Chodorowa jest w tej parafii 4 trywial nych i 3 parochialnych. Na cmętarzu Chodo rowskim stoi kaplica zbudowana w 1863 roku przez tamt. proboszcza, w której się od czasu do czasu odprawia nabożeństwo. Grec. kat. parafia liczy 898 dusz i należy do deka natu Chodorowskiego archid. lwowskiej; ma filią Wołczatycze. Przestrzeń pos. więk. roli or. 1, 267, łąki ogr. 580, past. 124, lasu 540; pos. mn. roli or. 1, 015, łąki ogr. 517, past. 111. . Ludność rzym. kat. 464, gr. kat. 852, izrael. 670 razem 1986. W Chodorowie jest szkoła etatowa 1klasowa. Powiat chodorowski obej mował 8, 3 mil kw. Właściciel więk. pos. Ka zimierz hr. Lanckoroński. B. R. Chodorowa, wś, pow. grybowski, o 4, 5 kil. od Grybowa, w par. Wilczysko. Chodorowce, wś, pow. kamieniecki, par. Żwaniec, przy trakcie pocztowym chocimskim, o 12 w. od Kamieńca, dawniej własność Darowskiego, dziś ma 343 dusz męz. , 536 dz. ziemi włośc; do Rybickich należy 216 dz. , do Dzikowickich 639 dz. , do Gajewskich 173 dz. uźyw. ziemi. Według Marczyńskiego jest tu słone źródło; po przegotowaniu wody sól ma się osadzać. E. 1868 było tu 140 dm. Dr. M. Chodorowiec, potok górski, w obr. gminy Hołowska, pow. Turka, wypływa w Beskidzie lesistymz pod wschodniego stoku Szymońca 1132 m. , najwyższego czubałka górskiego działu beskidzkiego, ciągnącego się w kier. płd. wsch. od Jasionki steciowej do Zubrzycy, tworząc dział wodny między Jasionicą i Radyckim p. , a Popelką i Rybnikiem Zubrzyckim. Potok ten płynie w kier. wsch. przepaścistymi debrami, zwartą wąską doliną; od płn. wznosi się Bahna 1060 m. i Lisowa 987 m. , a od płd. las Czertesz. Wpada z lew. brz. do Rybnika Zubrzyckiego po 3 1 2 kil. biegu. Źródła leżą 866 m wys. , a ujście 602 m. Ogólny spad 264 m. na 3 1 2 kil. Br. G. Chodorówka, 1. wś w pow. sokólskim gub. grodz. , o 31 w. od Sokółki, ma kaplicę katol. par. Suchowola. 2. Ch. , wś w pow. witebskim, własność Józefa Żaby. Chodorówka, wś, pow. brzozowski, par. rz. kat. Bachórz, o 7 kil. od Dynowa. Chodorówka, rzeczka w pow. kaniowskim, uchodzi w mku Chodorowie do Dniepru. Chodorówka, potok, ob. Dąbrowa potok i Bajkowce. Chodory, 1. wś, pow. radomyski, nad rz. Wyrwą, wpadającą do Irszy i z tą do Teterowa, o 13 w. od m. Malina. Mieszk. 265, wyznania prawosławnego, należą do parafii worsowieckiej, gdzie i zarząd gminny; zarząd policyjny w Malinie. Ziemi należącej do wielu właścicieli 3, 239 dzieś. , lesistej i błotnistej. 2. Ch. , wś w gub. grodz. , w b. ziemi bielskiej. Chodosa, rz. , dopływ Niemna, uchodzi mię dzy Lubczem a Delatyczarni. Chodosówka, wś, pow. kijowski, o 17 w. od Kijowa ku południowi, śród lasów, na grzbietach tych samych wyniosłości, na których rozłożył się Kijów, ale które od Pirogowa oddalają się od koryta Dniepru i zmierzają ku Trypolowi, tworząc z odstępu tego spory obszar kraju, zaległy niziną i bagnami. Piękny jest widok z tych wzgórzy, szczególnie na wiosnę, gdy wzrok się zatapia w modrych przestrzeniach Dniepru. Przez samą wieś przepływa rz. Weta, do której wnosi swoje wody kilka jarowych przecieków, Hawryłkami zwanych, ciągnących się kilku odnogami i zmierzających ku rz. Stubnie i Chodosówce, i oblewających ją jak wyspę. Rzeczka Weta rozlewa się tu w rozległy staw lub tworzy zabagnienia, przez które należy przeprawiać się w bród. Przeprawa ta nazywa się Korol, a to ztąd, że kiedyś w oddalonym czasie miał tu jakiś król zbudować most, którego pale jeszcze dziś są widoczne, ale mieszkańcy nie chcą zastąpić dziś niedogodności tej komunikacyi, ani mostem, ani groblą, z obawy przechodów wojsk i ich kwaterunków. Niedaleko wsi tej, w lesie, od strony Kijowa, między wioskami Hatnem, Jankowiczami i Chotowem znajduje się łańcuch wysokiego wału, w środku którego przecieka Weta. Leży on na garbach jednego z jarów Hawryłkami zwanych, i formując jakby półkole, pilnuje się kierunku wywyższeń miejsca, co go jeszcze więcej podnosi. Ciągnie się ten wał przez 10 wiorst. Wysokość jego jest na 4 sążnie pionowo; od Gwozdowa więcej stromy i opasany rowem. Starożytności jego dowodzą wiekuiste dęby po nim rosnące, a także i pnie olbrzymich zrąbanych drzew. Dalej za wałem zaległ las i sośnina, potem nizina, po której przecieka Weta; znów las i znów łańcuch walów jak powyżej opisany, tylko bardziej stromy z przeciwnej t. j. z północnej, od Kijowa strony i ztamtąd okolony rowem. Lud, stosownie do swoich podań, twierdzi, że ten wał sypali nie chrześcianie ale tatarzy, idący na Kijów, i opowiada fantastyczną legendę o złotej bramie Kijowa. W wałach tych wyorują mnóstwo głów i kości niezwyczajnej wielkości; ktokolwiek zaś te kości wykopawszy niepogrzebane zostawi na polu, tego potem, według opowiadań ludu, we śnie lub na jawie straszą jakieś mary i grożą mu śmiercią za nieposzanowanie. W dawnych wiekach w borach tutejszych pełno było tajemniczych zakątów, pełno miejsc niedościgłych. We wsi pobliskiej Pirogowie jest do dziś dnia pieczara, w której według podania bł. Antoni Pieczarski zamykał się na modlitwę. W parowach zaś tutejszych, w uroczyskach leśnych jak Kołpaków Kut, jak Szczerbaków Kut, Hryciów Ostrów, gnieździły się szajki rozbójnicze hajdamaków. Na zachód od Chodosówki znajduje się horodyszcze w kształcie wielkiego kwadratowego okopu, zakończonego tępemi węgłami i ze czterema osobnemi wjazdami. Na tern horodyszczu miał stać według podania zamek czyli baszta. Cała też ta okolica jest nasterczona podobnemi horodyszczami, których początek odnieśćby należało chyba do prawieku Kijowszczyzny i których miejsca mogłyby dać sprawiedliwe wyobrażenie zakresu, który tu w tej okolicy oddzielał posady ludów osiadłych od koczowniczych. Dalej ku południowi od wioski Podhorzec, a więc od stepu, wznosi się duży kurhan, na którym, według podania, miała stać wiecha, którą czatownicy zapalali jako sygnał, aby mieszkańcy w tę, w którą się pochyli stronę, przed nadchodzącym nieprzyjacielem uciekali do lasów. Na szczytach tychże wyniosłości, nieopodal wsi Bezradycz nad rz. Stuhną, mnóstwo wznosi się mogił. Zostały one usypane, jak lud twierdzi, nad zwłokami nieprzyjaciół, z których wielu utonęło w rzece, a że topiąc się jęczeli stohnali, przeto od jęków tych i rzeka Stuhną przezwaną została. Na wschód zaś od wsi Ch. , na przeprawie przez bagniska do boru, znajdują się uroczyska tak zwane Prostyje i Pohoryłyje mosty. Przeprawa ta ciągnie się przez pół wiorsty i w dawnych czasach wyłożona była pomostem z faszyn. Mieszkańcy, cofając się przed nieprzyjacielem do boru, zapalali je za sobą. Niektórzy zaś waleczniejsi z gromady czynili zasadzkę w zaroślach u tejże przeprawy i sypali ogień z strzelby ręcznej na nieprzyjaciół. Z tych odważnych strzelców zachował się w pamięci ludu niejaki Bezruczko czyli Kryworuczko, który jednego razu gdy nieprzyjaciel nadchodził, strzegł i bronił tej przeprawy, po za którą w borze cała ludność Chodorostaw Chodorostaw Chodorów Chodorowa Chodorowce Chodorowiec Chodorówka Chodory Chodosa