Prosną, pow. kaliski, gm. i par. Chocz, na saI mej granicy między Królestwem Polakiem a wiel. ks. poznańskiem; jest to osada rolnicza. W 1827 r. było tu 133 dm. i 1199 mk. ; w r. 1860 liczono 105 dm. , 1157 mk. , w tern 15 żydów; ma do roku 4 jarmarki; posiada Szkółkę elementarną, kościół parafialny, oraz kościół i klasztor po ks. reformatach. Przy kościele parafialnym był pałac infułatów Lipskich. Naruszewicz Hist. t. X, str. 160, nazywając Oh. Chodcem, mowi że w roku 1382 w czasie zamieszek po śmierci króla Ludwika, Bartosz, starosta odolanowski, przyjazny Ziemowitowi księciu mazowieckiemu, pretendentowi do korony, a nieprzychylny Zygmuntowi brandenburskiemu, zabrał tutaj dom niegdyś przez króla Kazimierza W. wymurowany, z którego zrobiwszy zameczek, osadził go swoimi ludźmi, sam potem po moście rzuconym na rzece Prośnie ruszył na oblężenie Koźmina. W XVI w. Oh. należał do rodziny Marszewskich herbu Rogala. Jeden Marszewski, przyjąwszy protestantyzm, pooddawał im wszystkie katolickie kościoły w dobrach swych znajdujące się, a prócz tego zbudował dla spółwyznawców wiele innych, w dostatnie opatrzywszy je fundusze. Tenże Wojciech Marszewski około r. 1555 odebrał farę katolikom w Ch. , a oddał ją Braciom Czeskim, przeznaczając znakomity fundusz na utrzymywanie ministrów tutejszego zboru. Jeden z tych ministrów Piotr Abdel, rodem Polak, umarł r. 1568 słynął niepospolitą nauką. Syn Wojciecha Marszewskiego Jan, objąwszy w dziedzictwo dobra po ojcu swoim, uroczystym przywilejom roku 1575 wydanym, wszystkie nadania rodzicielskie potwierdził. Od rodziny Marszewskich przeszedł Ch. na początku XVII wieku na własność dyssydenckiej rodziny Mycielskich. Z niej Krzysztof Mycielski potwierdził w r. 1612 dawne przywileje Braciom czeskim w miejscu tern nadane. Po Mycielskich dostał się Ch. rodzinie Lipskich, która, wkrótce opuściwszy wyznanie morawskie; wróciła do katolicyzmu. Potomek tejże rodziny Andrzej Lipski, najprzód biskup kujawski a następnie krakowski, wydaliwszy r. 1620 Braci czeskich z Ch. ,. odebrał im kościół, wzniósł i założył wspaniałą kolegiatę na wyspie rzeki Prosny, przy dawnym zamku, jak o tern wspomina przywilej króla Zygmunta III z r. 1629, potwierdzający tę fundacyą. Ustanowieni przez tegoż mansyonarze znaczne uposażenie otrzymali. Do głównych warunków tej fundacyi należy, że proboszcze kolegiaty chockiej są infułatami i że po wieczne czasy godność i beneflcyum to ma pozostawać w rodzinie Lipskich herbu Grabie, lub też w braku jej, w najbliżej spokrewnionej z nią familii. Kolegiata istniała tu do 1818 r. , gdy liczy morgów 481, kolonia 418. W 1827 r. było tu 28 dm. i 199 mk. Do r. 1671 mniej więcej Ob. miał kościół i tworzył osobną para fią. Gmina Oh. należy do s. gm. okr. IV w Pa rzęczewie, st. p. w Ozorkowie, od Łęczycy 15 wiorst. W gminie znajduje się 24 większych posiadłości z rozległością 3713 m. , włościanie zaś posiadają 6502 m. i 321 oddzielnych osad. Szkółek gminnych ma cztery. 2. Ch. , folw. , pow. kaliski, gm. Staw, par. Góra, od Kalisza w. 28, od m. Warty w. 5, od drogi bitej w. 5, od Łodzi w. 70. Nabyty w r. 1862 za rs. 15, 000. Rozległość wynosi w ogóle m. 297, a mianowicie grunta orne i ogrody m. 253, łąk m. 11, pastwisk m. 14, lasu m. 9, place i nieużytki m. 9, płodozmian 8polowy. Bu dowli dworskich murowanych 5, z drzewa 1. Znajdują się tu pokłady torfu, który jest eksplo atowany i oprócz potrzeby miejscowej przynosi j dochód; o w. 5 jest cukrownia w Cielcach i o w. 2 i 4 gorzelnie; wś Chociszewo ma osad 16, gruntu m. 36. 3. , Ch. , kol, pow. rawski, gm. Żelechlin, par. Żelechlinek. W 1827 r. było tu 11 dm. , 36 mk. A. Pal. Chociszewice, ob. Chocieszewice. Chociszewo, 1. Hociszewo, wieś i folw. , pow. kolski, gm. i par. Izbica, o 84 w. od Ka lisza, o 24 od Koła, o 3 w. od Izbicy, o 24 w. od Kowala, ma 20 dm. , 118 mk. , w tern 5 izr. , 186 m. gruntu folwarcznego, 276 m. włościań skiego. Kopalnia torfu. W pobliżu jezioro Ko morowskie. Nabyte w r. 1874 za rs. 10, 333 kop. 60; folwark powyższy kupny z dóbr Izbi ca. Znajdują się pokłady torfu, który jest eksploatowany na sprzedaż. 2. Ch. , wieś i folw. . pow. płoński, gm. Wychodź, par. Cho ciszewo. Posiada kościół paraf. drewniany. W 1827 r. było tu 12 dm. , 140 mk. , obecnie z Lewocinem 39 dm. , 271 mk. Tar. Ch. dek. płońskiego 1426 dusz liczy. Folw. niegdyś własność Onufrego Lewockicgo Ch. jest od legły od Płocka w. 49, od m. Płońska w. 24, ud Czerwińska w. 7, od Zakroczymia w. 14, od Łowicza w. 49, od rz. Wisły w. 3. Nabyty w r. 1866 za rs. 34, 500. Rozl. wynosi mórg 690 a mianowicie grunta orne i ogrody m. 580, łąk m. 21, pastwisk m. 27, wody m. 4, nieu żytki i place m. 15, zarośla m. 42. Budowli dworskich murowanych 3, z drzewa 28; znaj dują się 2 stawy z dochodem z rybołówstwa. Wiatrak 1, pokłady glinki białej zastępującej w okolicy wapno; w blizkości znajduje cukro wnia Leonów, buraki zaś dostawia się do Wychodca na statki wodne. Wś Chociszewo ma osad 27, gruntu m. 284. A. Pal. Chociszewo, niem. Kutschkau, 1. olędry, pow. wągrowiecki, 64 mk. , 38 ew. , 26 kat. , 13 analf. 2. Ch. , domin. , pow. wągrowiecki, 1394 m. rozl. , 9 dm. , 115 mk. , 34 ew. , 81 kat. , 28 analf. Stacya poczt. Skoki Schocken i gośc. o 7 kil. , st. kol, żel. Pobiedziska Pudewitz o 25 kil. Niegdyś własność Seredyńskich. M. St. Chociuchowo, dobra, pow. borysowski, wł. Brodowskiego, 2500 dz. rozl. Chociuń, ob. Chocuń. Chociw, 1. wś nad rz. Widawką, pow. łaski, gm. Chociw, par. Restarzew. Leży od Widawy 6 wiorst, przy trakcie z Widawy do Szczercowa, o 45 w. od Piotrkowa, o 21 w. od Łasku, o 14 w. od rz. Warty. Gmina Ch. na leży do sądu gm. okr. V w kol. Restarzów. W gminie są 4 młyny wodne, 2671 mk. Fol wark Chociw i Łazów z przyległością łąki na Rudzie i Chrząstawce, z wsiami Chociw, Łazów i Klęcz, nabyte w r. 1843 za rs. 24750. Po wierzchnia ogólna m. 1087, a mianowicie grunta orne i ogrody m. 540, łąk m. 74, pa stwisk m. 137, wody m. 46, lasu m. 250, nie użytki i place m. 400; budowli drewnianych 11. Znajdują się pokłady marglu. Rzeka Wi dawka przepływa przez terytoryum, na którem jest młyn. Wieś Chociw ma osad 28, gruntu włośc. m. 321, wieś Łazów osad 21, gruntu m. 212; wieś Klęcz osad 16, gruntu m. 168. 2. Ch. , wś i folw. , pow. rawski, gm. Czernie wice, par. Krzemienica. W 1827 r. Ch. liczył 28 dm. i 198 mk. , obecnie ma 46 dm. . 428 mk. , ziemi włośc. 565, dwor. 1350 m. , w tern ornej 600 Br. Ch. i A. Pal. Chociwek, wś i folw. , nad rz. Krzemionką, pow. rawski, gm. Boguszyce, par. Krzemienica. W 1827 r. liczył 12 dm. i 78 mk. , obecnie ma 12 dm. , 89 mk. Folw. Ch. z attynencyą Zie lonka, z wsią Chociwek i Zielonka, odległe od Piotrkowa w. 116, od Rawy w. 7, od Skier niewic w. 32, od rzeki Pilicy w. 21. Nabyte w 1872 za rs. 8550. Rozległość wynosi m. 432, a mianowicie grunta orne i ogrody morg. 293, łąk m. 78, pastwisk m. 33, lasu m. 10, nieużytki i place m. 18. Budowli dworskich murowanych 3, z drzewa 13. Wieś Chociwek ma włośc, osad 12, gruntu m. 67; wieś Zie lonka osad 5, gruntu m. 34. W Obu urodził się znakomity lekarz polski dr. Tytus Chału biński w r. 1820. Br. Ch. i A. Pol. Choćki, wś, pow. suwalski, gm. Koniecbór, par. Raczki. Leży w odległości 2 mil od Su wałk. W 1827 r. było tu 11 dm. , 161 mk. , obecnie liczy 30 dm. . 290 mk. K. H Chocs, ob. Chocz. Chocuń, Chociuń, mylnie Chaciuk w wielu książkach, wieś, pow. piński, nad jez. Lubiadzkiem, a raczej u zbiegu Stochodu z Parokiem, niedaleko traktu pocztowego z Pińska do Lubieszewa wiodącego, w gm. Lubieszewskiej, w 2 stanie policyjnym Lubieszewskim, w 4 okręgu sądowym, ma 129 mk. Własność Paleologowej. X. A. M. Chocz, osada, dawniej miasteczko nad rz. zaś w 1822 r. spalił się kościół parafialny drewniany, kościół kolegiacki obrócono na parafialny. Par. Ch. dek. kaliskiego 3450 dusz. Tenże Andrzej Lipski, biskup krakowski, przeznaczył w Choczu fundusz na szkołę dla dwunastu młodzieży, szczególniej muzyki uczyć się mającej; a nadto, między r. 1623 a 1631 ufundował w temże miasteczku kościół i klasztor ks. reformatów. Dotąd Chocz jest własnością prywatną i w 1860 należał do hr. Raczyńskiego, szambelana dworu pruskiego. Gmina Ch. należy do sądu gm. okr. II w os. Stawiszyn, od Kalisza 27 w. , ludn. 4966. Chocz, węg. Chocsr szczyt w halach liptowsko orawskich, obejmujących zachodnią dzielnicę pasma Tatr. Na grzbiet tych hal przypada granica Liptowa i Orawy. Sięgają one od połączenia Orawy z Wagiem aż po przecznicę bobrowieckozuberecką. Większe doliny poprzeczne, przytykające górnymi końcami swymi tak od północy, jak od południa, więc w przeciwnych sobie kierunkach, do głównego grzbietu, który w tych miejscach najbardziej się obniża, tworzą przecznice, przez które prowadzą drogi i ścieżki, z jednej strony grzbietu na drugą. Takich przecznic mamy w tych halach cztery, mianowicie pierwszą prowadzi droga z Rozembergu na Liptowie do Kubina na Orawie; drugą w tym samym kierunku z Łuczak ob. do Osadki; trzecią z Sielnicy do Zuberca; czwartą wreszcie przechodzi się ścieżką z Bobrowca także do Zuberca. Między przecznicą rozemberskokubińską a przecznicą Łuczki Osadka, wzniosła się grupa Choczów, t. j Mały i Wielki Chocz. Idąc do Łuczek doliną potoku Roztocznej w górę ku północy napotyka się tutaj naprzód czerwone piaskowce a na nich dolomit neokomski. Przy ujściu dwu najbliższych dolin bocznych, po obu bokach głównej doliny, w łożysku potoku pokazują się. powtórnie piaskowiec czerwony, a na nim w dolinie bocznej warstwy kosseńskie z Terebratula gregaria Suess i przekrojami innych zwietrzałych skamielin, a następnie margle plamiste utworu Kasowego z licznemi, ale jak zwykle, źle zachowanemi cetalopodami, z pomiędzy których oznaczono Ammonites Nodotianus d Orb. , A. raricostatus d Orb. i Inoceramus ventricosus sp. Sow. . Powyżej ścieżki na Chocz prowadzącej leżą na pomienionych marglach plamistych szare, zielone i czerwonawe wapienie marglowe, idące na przemian z pokładami rogowców. Minąwszy wązkie przejście w tych utworach jurasowych, zawierających aptychy, wchodzi się między margle nieokomskie, sięgające daleko w górę pod szczyt Chocz i zawierające Ammonites eryptoceras d Orb. , A. Grasianus d Orb. , A. quadrisulcatus d Orb. , A. Nisus d Orb. , Aptychus lineatus Peters. Na tych marglach spo Chociszewice Chociszewice Chociszewo Chociuchowo Chociuń Chociw Chociwek Choćki Chocs Chocuń Chocz