osad 19, grantu m. 84; wś Dzierzgi osad 7. m. 2 pr. 48. 2. Ch. Podbiele, wieś odach. , nad rz. Orz, pow. łomżyński, gm. i par. Lubotyń. W 1827 r. było tu 20 dm. i 93 mk. 3. Ch. , wieś włośc. , pow. płocki, gm. Rembowo, par. Czerwińsk, nad Wisłą położona, liczy 67 mk. , 6 osad włośc, 9 dm. mieszk. , powierzchni 213 m. ; przy wsi znajduje się karczma i młyn wodny, rządowe. 4. Ch. , folw. pryw. nad rz. Soną, pow. ciechanowski. gm. Bartołdy, par. Pałuki; 105 m. rozl. , 18 mk. R. 1827 było tu 3 dm. , 26 mk. 5. Ch. wielkie, folw. nad rzeką bez nazwy, pow. mławski, gm. Mła wa, par. Grzebsk. W 1827 r. było tu 24 dm. i 114 mk. ; obecnie liczy 38 dm. , 156 mk. , obszaru gruntu 684 m. , w tem 428 orn. 6. Ch. małe, folw. nad rz. Orzyc, pow. mławski, gm. Mława, par. Grzebsk, 15 dm. , 112 mk. , 464 m. , w tem 231 ornej, wiatrak. 7. Ch. , wieś rządowa nad rz. Jasionką, pow. ostrow ski, gmina i parafia Jasienica, przy trakcie z Ostrowia do Andrzejowa. W 1827 r. było tu 27 dm. , 189 mk. , obecnie ma 24 dm. , 314 mk. , 821 m. ziemi ornej włośc. pszennej gleby, łąk 30 m. Fol. należy do donacyi Jasienica ge nerała Kostandy; ma 200 m. ornej ziemi, 36 m. łąk. 8. Ch. , wś, pow. sejneński, gm. i par. Lejpuny. Ma 4 dm. i 22 mk. Br. Ch. Chmielewo, niem. Klingbeil, pow. obornicki, 592 m. rozl. , ob. Łopiszewo. Chmielewo, niem. Hopfenthal, kolonia, pow. bydgoski, ob. Mochel. M. St. j Chmielewo, 1 niem. Chmilewen, wieś, pow. jańsborski, 2 niem. KleinChmielewen, dobra tamże i 3 niem. Chmielewen lub Neuendorf, dobra tamże, wszystkie pod Szymonką, 4. niem. Hopfenthal, folw. , pow. węgoborski, pod KruMankami. Chmielewszczyzna, wieś nad rz. Czernicą, pow. lipnowski, gm. Osiek, par. Ligowo, liczy 158 mk. należących do drobnej szlachty, w tej liczbie 119 m. ornych, 6 budynków mieszkalnych, 59 mk. , t. j. 28 męż. i 31 kob. F. O. Chmielinek, wieś drobnej szlachty, pow. przasnyski, gm. i par. Krzynowłoga mała, nad rzeczką Bystrzycą, posiada 3 dm. , 15 mk. Chmieliniec, to samo co Chmieleniec ob. Chmielinko, wieś, pow. bukowski, 91 dm. , 678 mk. , 479 ew. , 199 kat. , 56 analf. St. pocztowa najbliższa Lwówek Neustadt bei Pinne o 5 kil. , st. kol. żel. Buk o 24 kil. M. St. Chmieliska, wieś, pow. skałacki, nad potokiem, który na polach tej wsi ma swe źródło a o 1 i pół mili na wschód pod wsią Mysłowa wpada do Zbrucza. Wieś ta leży na północ od Skałata o 1 1 4 mili, w urodzajnem Podolu, o 1 milę na wschód od Hałuszczyniec. Przestrzeń posiadłości większej roli ornej 753, łąk i ogrodów 6, pastwisk 9, lasu 190; posiadłość mniejsza roli ornej 2191, łąk i ogrodów 77, pastwisk 46 m. Ludności rz. kat. 773, gr. kat. 528, izraelitów 11 razem 1312. Należy do rz. kat. par. w Hałuszczyńcach; gr. kat. ma w miejscu, należącą do dekanatu skałackiego 715 dusz, posiada kasę zaliczkową z fundu szem zakładowym 1045 złr. B. B. Chmielita, folw. , pow. włodawski, gmina Romanów, par. Wisznice, Chmielkowo, folw. , pow. wschowski, ob. Świerczyn. Chmielna, wieś, pow. kijowski, śród lasu, o 8 w. od miasteczka Makarowa. Mieszkańców 280; trudnią się przemysłem leśnym. Ziemi 3937 dzies. Należy do parafii Kolońszczyzny, własność Butowicza. Chmielna, rz. , wpada w pow. kijowskim do rz. Buczy. Chmielnicka Jurydyka, ob. Księdzówka. Chmielnicki młyn, ob. Kierpień. Chmielniczki, wś, pod Bytowem, w reg. koszalińskiej. Chmielniczna, szczyt w Karpatach lesistych, niedalko Tołstej, 815 m. wys. Chmielnik, 1. miasto, pow. stopnicki, leży w piaszczystej okolicy, posiada kościół par. murowany, szkołę początkową, sąd gm. okr. I i dom przytułku dla starców i kalek, stacyą poczt. Odl. od Warszawy 216 w. , od Stopnicy 30 w. Istnieje tu 6 garbarni, zajmujących 45 robotników z produkcyą na 9, 496 rs. , 1 mydlarnia produkująca za 1320 rs. , 4 fabryki sukna włościańskiego z 37 robotnikami i produkcyą na 7325 rs. , 1 fabryka machin z 12 robotnikami i produkcyą na 5125 i 1 browar zajmujący 4 ludzi i wyrabiający za 6175 rs. Fabryka maszyn ma swój piec dla topienia surowcu, tokarnię i warsztaty dla wyrobu narzędzi rolniczych. Największa z garbarni według nieurzędowych wykazów produkuje do 13, 000 skór rocznie wartości 80750 rs. Dochody miasta wynoszą 1876 r. 3074 rs. , rozchody zaś 2099 rs. W 1827 r. Ch. liczył 197 dm. i 1514 mk. , w 1860 r. było 285 dm. , w tern 73 murów, i 3488 mk. w tern 2724 izraelitów. Obecnie 5181 mk. Oh. pamiętny jest krwawą bitwą z Tatarami, stoczoną tu w 1241 r. W 16. w. był dziedzictwem Oleśnickich h. Dębno, za których staraniem królewskim przywilejem w r. 1551 municypalne otrzymał prawa. Pod opieką możnych dziedziców Samuela i Mikołaja Oleśnickich, posiadali tu akatolicy zbór i utrzymywali szkołę. Później miasto przeszło do rąk familii kalwińskiej Głuchowskich, którzy tutejszy zbór aż do roku 1689 utrzymywali. Należał ten zbór do najznaczniejszych i najlepiej uposażonych w Małejpolsce. Ztąd odbywały się tu bardzo często synody prowincyonalne, np. w roku 1644, na którym obrany został na seniora dystryktu lubelskiego sławny Andrzej Węgierski, tudzież w latach 1650, 1663, 1666 i 1676. W naszych czasach Ch. został własnością rodziny Tańskich. Niewiadomo komu należy przypisać założenie starożytnego kościoła w Ch. , wyprzedzać on musi dawnością swoją lokacyą miasta. Kiedy nawa jego upadkiem grozić zaczęła, Ożarowski i Elżbieta z Przebendowskich, jego małżonka, w r. 1732 upatrzywszy dogodniejsze dla wzniesienia nowej świątyni miejsce, węgielny do niej położyli kamień, a wykończył ją zupełnie w roku 1787 Andrzej Moszyński i zaraz w tymże samym roku przez biskupa Wojciecha Boxę Radoszewskiego została poświęconą. Następnie rozrzucono upadającą nawę starego kościoła, a pozostałą część kapłańską przerobiono na kapliczkę, która do dziś dnia stoi. Nowy kościół w Ch. , z wzorową utrzymany czystością, ma kilka nagrobków, z pomiędzy których najdawniejszych jest ks. Macieja Bąkiewicza, kanonika wiślickiego, zmarłego w roku 1799. Straszny pożar w dniu 2 sierpnia 1876 r. zniszczył prawie całe miasto. Spaliło się 208 dm. i 416 budynków rozmaitych. Szkoda w zabudowaniach wynosiła 153, 204 rs. , w rzeczach spalonych 140, 000 rs. Z pod Ch. wypływa rzeka Wschodnia. Par. Ch. dek. stopnickiego 2700 dusz liczy. Gmina Oh. należy do sądu gm. okr. I w Chmielniku, od Stopnicy szosą 33 w. , drogą zwyczajną 26 w. W gminie istnieje; gorzelni 4, piła wodna 1, wapiarnia 1, cegielnia 1, młynów wodnych 8, z tych 2 amerykańskie. Ludności 4159. Dobra Ch. , składające się z folwarków Łagiewniki, Przededworze i Dezydorów, wsi Łagiewniki, Przededworze, Jasień i Holendry Chłapowskie Chude, są odległe od m. Ch. i stacyi poczt. w. 3, od drogi bitej kieleckobuskiej w. 3, od dr. żel. w Łazach w. 84, od rzeki Nidy w Pińczowie w. 19. Nabyte w r. 1863 za rs. 54, 000 r. 1842 własność b. generała Kaz. Tańskiego, mają ogólnej rozległości m. 2206 a mianowicie w gruntach ornych i ogrodach m. 977, w łąkach m. 58, w pastwiskach m. 79, w wodach m. 8, w lasach m. 1038, w nieużyt. i placach m. 44. Miastu Ch. dla 376 osad nadano gruntu morg. 1214; wś, Łagiewniki 36 osad, gruntu mórg. 184; Przededworze osad 22, gruntu m. 241; wś Jasień osad 20, gruntu m. 304; wś Holendry Chłapowskie Chude osad JM, gruntu m. 470. 2. Ch. , wieś, i Chmielnik majkowski, pow. kaliski, gm. Tyniec, par. Kalisz. W 1827 roku było tu 32 dm. , 249 mk. Znaleziono tu cmentarzysko przedhistoryczne. Chmielnik i Tyniec stanowią przedmieścia m. Kalisza i mają ogólnej rozległości dworskiej m. 52; we wsi Tyńcu jedna osada, gruntu m. 2 pr. 121; we wsi Chmielnik 5 osad, m. 2 pr. 181. 3. Ch. , wś, pow. włoszczowski, gm. i par Słupia. 4. Ch. , wś, pow. sokołowski, gm. Sabnie, par. Skibniew, ma 262 m. obszaru. 5. Ch. , wieś. pow. szczuczyński, gm. Bogusze, par. Grajewo. 6. Ch. Stary i Nowy, wieś, pow. nowoaleksandryjski, gm. Wronów, par. Końskawola 7. Ch. , wś i folw. , pow. lubelski, gm. Wojciechów, par. Bełżyce. W 1827 r. było tu 30 dm. , 148 mk. Folw. Ch. i Góra, z wsiami Ch. . Nowy Ch. , Góra, Nowa Góra, odległe od Lu blina w. 26, od Bełżyc w. 5, od drogi bitej w Kurowie w. 17, od rzeki Wisły w. 18. Na byte w r. 1867 za rs. 35, 700. Rozległość dworska wynosi m. 1264 a mianowice, w grun tach ornych i ogrodach m. 1053, w łąkach m. 20, w lasach m. 157, w nieużytkach i placach m. 34; budowli dworskich murowanych 4, drewnianych 25. Wiatrak. Bobra powsiadają pokłady kamienia białego, zwanego opoką, do budowli zdatnego. Wś Ch. osad 53, gruntu m 752; Nowy Chmielnik osad 6, gruntu m. 41; Góra osad 11, gruntu m. 8; Nowa Góra osad 5, gruntu m. 31. A. Fal i Br. Ch. Chmilnik, m. nadetatowe, pow. lityński, nad rzeką Bohem a raczej na rzece Boh, gdyż w mieście trzy razy przejeżdżać ją potrzeba. Ludności 7787, w tern 3500 izr. Jedno z najstarszych miast na Podolu. W 1448 r. w czasie pobytu Kazimierza Jagielończyka w Kamieńcu otrzymało prawo magdeburskie a Zygmunt I ponowił je. W 1534 r. Jan Tarnowski zamek silnie umocnił i msto wałem opasał. Ponieważ leżało na szlaku tatarskim, często więc było niszczone i często tu staczane były potyczki. Tworzy to ono oddzielne starostwo chmielnickie a starostami byli Jazłowiecki, Struś, Ossoliński i inni. W 1774 r. Stanisław August, otrzymawszy od rzplitej prawem wieczystem tutejsze starostwo, darował je ks. Józefowi Poniatowskiemu, zostawiając dożywocie S. Ossolińskiemu. Dochód z miasta wynosił 27915 złp. , ze starostwa zaś ogółem 141, 583 złp. W 1795 starostwo chmielnickie, darowane przez Cesarzową Katarzynę na dziedzictwo ks. Aleksandrowi Bezborodce, dziś należy do hr. Kuszelewa Bezborodki. Dziś miasto źle zabudowane i błotniste, ślady zamku dotąd przetrwały; ma kościół parafialny, oddział pocztowy, 3 cerkwie, 1 kośc. , synagogę, 1000 dm. Marczyński utrzymuje, że za jego czasów w początkach teraźniejszego stulecia żyli w tej okolicy potomkowie Bohdana Chmielnickiego. Par. kościół katol. św. Trójcy, z muru odnowiony 1728, na miejscu dawnego z r. 1603. Parafia katol. dekanatu lityńskiego dusz 2070. Filia w Kożuchowie, kaplica w Kuryłówce. W ogrodzie dominialnym Ch. rośnie Morus nigra Asclepias syriaca, aklimatyzowana w Litynie przez dra Stankiewicza. Na 3 dzies. plantacya tytuniu. Około 1820 30 hr. Kuszelew Bezborodko, naówczas posiadacz Ch. , zaprowadził tu jedwabnictwo ale dziś zaniedbane. Powiat Chmielewo Chmielewo Chmielewo Chmielewo Chmielewszczyzna Chmielinek Chmieliniec Chmielinko Chmieliska Chmielita Chmielkowo Chmielna Chmielna Chmielnicka Chmielnicki Chmielniczki Chmielniczna Chmielnik Chmilnik