Bylino, kol nad rz. Płonką, pow. płocki, gm. Starożeby, parafia Góra, liczy 11 dm, i 114 mk. , obszaru 246 morg. , własność drobna; we wsi znajduje się wiatrak. Bylino, wś, pow. średzki, 21 dm. , 195 mk. , wszyscy kat. , 38 analf. Byliny, wś i folw. , pow. rawski, gm. i par. Boguszyce. W 1827 r. było tu 12 dm. i 92 mk. , obecnie 274 mk. i 18 dm. , ziemi włość. 176, dwor. 1500 morg. , w tern ornej 300. B. należały dawniej do jezuitów. Bylowo, niem. Buelow, leśnictwo, pow. kartuski, st. p. Kartuzy. Bylsa, biała i czarna, jez. , a raczej dwa złą czone jeziora, pow. sejneński, o 2 w. na po łudnie od Lejpun. Długość obu złączonych jezior wynosi 3 i pół w. , szer. 1 3 w. Wody ich odchodzą strumieniem do Niemna, odległego o 3 i pół w. Br. Ch. Bylsonajcis, jezioro, pow. sejneński, przy wsi Wołonczuny; brzegi płaskie, bezleśne. Bymowska, niem. Boehme, wś kol. , pow. wielkostrzelecki, w par. katol. Kielcz. Bymowskie, ob. Bimowskie. Bynarowa, Bienarowa, Binarowa, wś, pow. gorlicki, 2542 morg. rozl. , w tern 1769 m. roli ornej, 203 domów, 1174 mieszk. , paraf. w miejscu. Kościół paraf. drewniany pod wezwaniem świętego Michała Archanioła, niewiadomo kiedy zbudowany, wymieniony już w Lib. benef. Długosza I, 483. B. była wówczas wsią królewską, Dziś parafia B. liczy 1139 wiernych. Szkoła ludowa jednoklasowa, położenie pagórkowate, gleba żytnia. Bynowo, niem. Bienau, wś i dobra, pow. ostródzki, niedaleko st. p. Miłomłyn. Byrc, Byrcz, niem. Peisterwitz, w 1365 r. Bystricz, wś, pow. oławski, nad Czarną Wodą, dopływem strumienia Baruckiego, w par. kat. Miękinów, z kośc. ewang. od r. 1772 w miejscu. Uprawa tytuniu, hodowla pszczół. Do B. należą os. Młynisko i leśnictwo Kanigóra. Byrdo, ob. Warta. Byrówka, strumień, wypływa ze źródłowisk leśnych w obr. gm. Miękisza nowego w pow. jarosławskim i płynie w kierunku południowozachodnim przez łąki Miękisza, następnie przez wieś Tuchlę i jej łąki i błonia, a w obr. gm. Miękisza Starego wpada po niespełna 10 kil. biegu do Szkła z praw. brzegu. Br. G. Bysina, wś, pow. myślenicki, 1386 morg. rozl. , w tern 566 m. lasu, 131 domów, 662 mk. , parafia w Myślenicach, położenie górzyste, gleba żytnia. Bysinka, potok górski, wypływający z po za wsi Bysiny w pow. myślenickim, u północnego stoku góry Sularzowej 624 m. . Płynie zrazu na północ, potem na wschód przez wieś Bysinę, Górną, miasto Myślenice i poniżej Myślenic uchodzi z lewego brz. do Baby. Bys. Dolinę bysińską otaczają od południa wzgórza Plebańska góra 508 m. , a od północy Barnasiówka 573 m. i Dalin 513. Długość biegu przeszło 1 mila. Liczne strugi górskie wlewają doń swe wody. Br. G. Byski, ob. Byszki Byskupicz, ob. Biskupice. Bysław, niem. GrossBislaw, wś i folw. , pow. tucholski, ze st. poczt. , parafią katol. , szkołą, wójtostwem i urzędem stanu cywilnego, o 14 kil. na płn. wsch, od Tucholi, ma 8189 m. rozl, , z tego na fol. przypada 438 ha. ; 98 dm. , 994 mk. , 798 kat. Znaczne pokłady wapna, które na folw. wypalają; produkcya nabiału, chów jałowizny. Do B. należy jez. bysławskie i kol. Teolog zwana. Do r. 1850 Ciechocinek polski był filią parafii Bysław. Bysławek, niem. Klein Bislaw, mała wiosz czyna w pow. tucholskim, o 3 kil, od Bysławia; razom z folwarkiem obejmuje 1936 morg. , lu dności 240, katolików 200. W historyi jest dosyć ważny. W r. 1602 podarowała Zofia Żalińska Bysławek jako i pobliskie Prutnowo i Ninikowo pannom benedyktynkom w Cheł mnie, poczem sławna ksieni Magdalena Mortęska klasztor i kościół tu wybudowała i pan ny przysłała z Chełmna. W późniejszych cza sach służył Bysławek zazwyczaj jako infirmerya ku lepszej wygodzie słabszym i chorym zakonnicom. Kiedy w r. 1822 rząd pruski klasztor ich chełmiński oddał siostrom miło sierdzia, wszystkie benedyktynki przeprowa dziły się do Bysławka na wymarcie. W r. 1851 oddał rząd pruski klasztor by sławski sio strom miłosierdzia, które go znowu na lepszy użytek ustąpiły biskupowi. Za staraniem du chownej władzy zajęli w r. 1857 klasztor opróżniony w Bysławku oo. reformaci, którzy tu pozostali 20 lat. W r. 1875 w skutek ustaw majowych musieli opuścić klasztor, który obe cnie stoi pusto. Kś. F. Bysno. Tak się zwały 1677 r. Byszki, niem. Buessen. Bysowo, ob. Biesowo. Bystra, 1. B. mała, wś w Galicyi, pow. bialski, 1445 morg. rozl. , w tern 705 m. lasu, 74 dm. , 586 mieszk. , paraf. w Witkowicach, młyn amerykański. Obszar dworski należy do majoratu arcyksięcia Albrechta. 2 B. wielka, wś, pow. żywiecki, o 9 kil. od Żywca, w par. Radziszów. 3. B. , wś, pow. myślenicki, 3884 morg. rozl. , w tem 1419 m. roli ornej a 1068 m. lasu, 193 domów, 1165 mk, , paraf. w Jordanowie, położenie górzyste, gleba żytnia. 2. B. , wś, pow. gorlicki, 2447 morg. rozl. , w tem 1256 m. roli ornej a 776 m. lasu, 178 domów, 995 mieszk. , parafia w Szymbarku, szkoła ludowa jednoklasowa, położenie górzyste, gleba żytnia. 5. B. , przysiołek Szymbarku i Dobrohostowa. Bys. Bystra W. i M. , niem. Scharfenberg Gr. i KI. , dwie wsie, pow. gdański, pod Wielkiemi Cedrami. Bystra, v. Charzówką, v. Trypa, rzeka. bierze początek pod wsią Cynków w pow. nowoaleksandryjskim, gdzie się schodzą trzy parowy, głębokie od 20 40 stóp; niemi ze źródeł cią gle wydających wodę, odległych na dwie do trzech wiorst, dochodzą trzy strumienie jeden od wsi Czasławice, drugi od wsi Szadurki a trzeci środkiem z parowu lesistego. Strumienie te, połączywszy się z sobą, tworzą rze czkę Bystrą, która płynie koło Nałęczowa, Charzecka, Wąwolnicy, Celejowa i ubiegłszy 3 i pół mili, wpada pod wsią Bochotnicą do Wisły z prawego brzegu. Okolica, jaką ta rzeka przepływa, jest wzgórzysta, poprzerzynana parowami głębokiemi od 20 60 stóp, grunta gliniaste, jednak dno rzeki najwięcej ma pokład kamienia wapiennego. Spadek rzeki średnio wynosi stóp 8 na wiorstę, szero kość koryta przy początkach sążni 2, przy uj ściu 20 sążni. W czasie wezbrań na roztopach i przy ulewnych deszczach, woda podnosi się szybko do wysokości stóp 8, ale też i raptownie powraca do normalnego stanu. Nadbrzeża tej rzeki są prawie wszędzie suche, a woda z po wodu wysokich brzegów mało gdzie występuje na lądy. Z powodu bystrego biegu źródeł, z których rzeka ta powstaje, nawet w mroźnej zimie zamarza ona tylko na stawach i w otwartych niższych miejscach. Pod wsią Celejowem wpada z lewej strony strumień bez nazwiska, długi milę 1, płynie w parowie głębokim na stóp 25 pod wsiami Rzeczyca i Witoszyny. Na rzece Bystrej, jako i wpadających w nią strumieniach, możnaby z wielką korzyścią urządzać zakłady przemy słowe; źródła bowiem w tej okolicy wzgórzystej zawsze i bez przerwy dostarczają wiele wody, o silnym spadku. Cała dolina B. przed stawia szereg malowniczych krajobrazów i go dnych widzenia miejscowości, z których naj ciekawsze są Nałęczów, Celejów i Bochotnica dolna. Br. Ch. Bystra, 1. rz. , bierze początek w gub. mińskiej, w południowozachod. stronie pow. mińskiego, około wsi Czesnowa i Kula, kędy nazywa się Usą ob. . W okolicy wsi Mieszycze wpływa do gub. wileńskiej w pow. oszmiańskim; tu w błotnistej miejscowości zwanej Winniszcze rozdziela się na dwa ramiona, z których prawe nosi nazwę Bystrej, a lewe Usy, tworząc wyspę; tak rozdzielona rzeka łączy się znowu, ubiegły około 3 mil, w jedno koryto i na granicy pow. nowogródzkiego w okolicy wsi Borgowicze w pow. nowogródzkim wpada do Niemna. Tą rzeką spławiają się w porze wiosennej materyały leśne do Niemna, bo okolica, którą przepływa, jest lesista, stanowiąc właściwie polesie pow. oszmiańskiego. 2. B. rz. , która bierze początek w jarach między wsią Piwcami i Onaćkami w powiecie kaniowskim i pod Rzyszczowem w pow. kijowskim wpada do rz. Dniepru. 3. B. , ob. Kalusik. Bystra, 1. potok górski, wypływa na granicy gmin Bystrej i Szalowej w pow. gorlickim, u południowych stóp wzgórza Bieśnika 696 m. ; płynie krętem łożyskiem zrazu na wschód, potem na południe przez wieś Bystrą, zabierając liczno potoki górskie a przedewszystkim od zachodu. Koryto kamieniste, prąd szybki i nagły. Wpada do Ropy. Długość biegu niespełna mila. Po zachodnim brzegu jego w kierunku południowowschodnim ciągnie się pasmo wzgórz, którego znaczniejsze wierzchołki są Maślona góra 747 m. , Jelenia góra 686 m. i Kamionka. Stoki ich spadają ku potokowi Bystrej. 2. B. , potok górski, powstający w Beskidzie zachodnim w Żywieczyźnie, w obr. gm Kamesznicy, między Magórką 1129 m. a Baranią 1214 m. ; płynie na południe, mija Kamesznicę, gdzie zwraca się nagle na zachód, przepływa błonia Milówki i z lew. brz. wpada do Soły po 1 1 3milowym biegu. Przyjmuje liczno potoki górskie, jak Jaruszówkę i Szary. Po zachodnim jej brzegu wznoszą się wierzchołki beskidzkie Czerwońcowa góra 920, Jaworzyna 1020 m. , Górka motykowa 792 m. , a nad lewym brzegiem las Sikorczyna z Glinnem 1021 m. i Mała Barania 658 m. przy ujściu, naprzeciw której po pr. brz. Bystrej wznosi się Sucha góra 636 m. . 3. B. , potok tatrzański na Liptowie. Wypływa ze stawu w dolinie Bystrej, na południe od szczytu Bystrej, płynie na południe między dwoma ramionami odrywającemi się od Bystrej na południe, jednym zachodnim Jeżowa, a drugim wschodnim Kotłowa. Uchodzi z pr. brz. do Białej Bela, 4. B. , potok górski, źródła w Beskidzie lesistym, pod samym jego grzbietem, na granicy Galicyi z Węgrami, w obr. gm. Jasienia w pow. kałuskim. Płynie wąwozem górskim między grzbietem górskim Gorganem 1611 m. od zachodu a Sewulą 1418 m. i Bystrą 1427 m. od wschodu. Wpada z praw. brz. do Łomnicy. Z praw. brz. przyjmuje potok Łopusznę, obok licznych innych wód górskich. Długość biegu 9 kil. 5. B. , potok wypływający w obr. gm. Dobrohostowa w pow. drohobyckim z pod wzgórza Belejowa 775 m. , w Słomianym lesie; płynie dolinką ku północnemu wschodowi; w Bystrej, przysiołku Dobrohostowa, zasila go potok Ternieniec; tu zwraca się na wschód, opływa północne stopy wzgórza Kiczerki 378 m. i po 10 kil. biegu uchodzi w obr. gm. Uliczna z praw. Bylino Bylino Byliny Bylowo Bylsa Bylsonajcis Bymowska Bymowskie Bynarowa Bynowo Byrc Byrdo Byrówka Bysina Bysinka Bys Byski Byskupicz Bysław Bysławek Bysno Bysowo Bystra