roli ornej 112, 162, łąk i ogrodów 61764, pastwisk 8171, lasów 114, 371 morg. Wartość przeciętnej produkcyi rolnej rocznej po przeciętnych cenach wynosi 6, 431, 875 złr. Miasto w tym powiecie jest tylko 1, miasteczek 9, mianowicie Leśniów, Łopatyn, Markopol, Podkamień, Sokołówka, Stanisławczyk, Szczurowice, Toporów i Załośce. Z 32 mil kw. , które ten powiat zajmuje, wypada 15, 2862 to jest 46, 9 procent na gminy wiejskie a 17, 36 czyli 53, 1 procent na obszary dworskie. Gmin wiejskich w tym powiecie jest 99, obszarów dworskichllS, przełożeństw obszarowych 37, razem zatem jednostek administracyjnych to jest gmin miejskich, gmin wiejskich i przełożeństw obszarowych 146. Gminy i obszary dworskie dzielą się podług liczby domów, jak następuje gmin mających do 25 domów jest 4; od 26 do 50 domów jest 10; od 51 do 100 domów 40; od 101 do 200 domów jest 37 gmin; od 201 do 300 jest 11 gminy, od 301 do 400 jest 2; od 401 do 500 jest 2 gmin, wyżej 500 jest 2 razem 109 gmin. Obszarów dworskich mających do 10 domów jest w tym powiecie 71, od 11 do 20 domów jest 36, wyżej 20 domów jest 8 razem 115. Podług liczby ludności dzielą się gminy jak następuje od 100 do 200 dusz 6 gmin, wyżej 200 do 300 dusz 5 gmin, wyżej 360 do 400 dusz 11 gmin, wyżej 400 do 500 dusz 12 gmin, wyżej 500 do 1000 dusz 46 gm. , wyżej 1000 do 2000 dusz 22 gmin, wyżej 2, 000 do 3000 dusz 4 gminy, wyżej 3000 do 4000 dusz 1 gmina, wyżej 5, 000 dusz jest 2 gminy; na każdy obszar dworski wypada w przecięciu 61 dusz. Ludność wedle miast, miasteczek, wsi i obszarów dworskich dzieli się jak następuje miasta mają 18, 890 ludności czyli 16 procent ludności całego powiatu; miasteczka 21, 720 czyli 19 procent całego powiatu, wsie 69, 104 czyli 59 procent całej ludności, obszary dworskie 7048 czyli 6 procent ludności całego powiatu; zatem ogół ludności całego powiatu wynosi 115, 762. W jednej tylko gminie Jaśniszcze połączył się obszar dworski z gminą. Kas pożyczkowych gminnych w tym powiecie jest 14; mianowicie w Boratynie, Czechach, Chmielnie, Ditkowcach, Budynie, Folwarkach Wielkich, Folwarkach Małych, Kadłubiszkach, Ponikwie, Pouikowicy, Stanisławczyku, Starobrodach, Trościańcu, Uwinie; celem takowych jest udzielać zapomogę gospodarzom dotkniętym nieszczęściami przez pożyczki na mały procent i spłatę na raty. Przemysł tak zwany domowy kwitnie między włościanami w tym powiecie, mianowicie wełniane dywaniki, t. zw. kilimki, wzorzyste, z wełny farbowanej w rozmaite kolory szczególniej w barwach czerwonej, niebieskiej i żółtej, wyrabiają włościanie w okolicy Pieniak; rysunek wzorów tych dywaników przypomina wzory wschodnie, szczególniej czerkieskic. Powiat ten, graniczący długą linią z cesarstwem rossyjskiem, mający jedyne w całej Glicyi miasto uwolnione od ceł, jest pod względem handlowym bardzo ożywiony; przeciętym jest w poprzek jednem ramieniem kolei żelaznej Karola Ludwika, która w tym powiecie ma 3 stacye; mianowicie w Ożydowie, Zabłotcach i Brodach; przecina go również w poprzek gościciec rządowy złoczowskobro dzki. Handel brodzki obejmuje towary wszelkiego rodzaju, szczególniej korzenie, wyroby angielskie, perkale, aksamity, dywany, materye jedwabne, także herbatę rossyjską, wina francuzkie, portery angielskie, likiery amsterdamskie, kawior astrachański i ryby. Browarów piwnych jest w tym powiecie 9; mianowicie w Blichu, 3 browary w samych Brodach, w Czechach, w Łopatynie, w Ponikwie, w Starych Brodach, w Stołpinie. Gorzelni w tym powiecie jest 20. Parowych tartaków było w 1875 roku w tym powiecie 3, mianowicie 1 w Hrycowoli, 2 w Smolnie, 3 w Starobrodach, wszystkie 3 będące własnością Kazimierza Mołodeckiego, dziedzica dóbr Brody. Młynów parowych było w tym powiecie w r. 1876 2, mianowicie w Smarzowie, i w Starych Brodach; huta szklana w 1875 r. 1 w Hucie Pieniackiej; pieców wapiennych 3 mianowicie 1 w Ditkowcach, 2 w Folwarkach małych, w Starych Brodach. Fabryka świec naftowych w Starych Brodach, fabryka rumu i likierów 1 w Starych Brodach; fabryka spodium 1 w Starychbrodach, fabryka smarowideł 1 w Bielawie; garncarzy w 1876 roku było w powiecie 3; wodnych młynów 46, wiatraków 1, cegielnia 1, przędzalnia 1 w B. , potaźarnia 1 w Baryłowie, fabryka terpentyny 1 w Łopatynie. Jak się wyżej rzekło posiada ten powiat dwie artorye komunikacyjne; trzecią arteryą teraz dostaje w budującym się gościńcu murowanym krajowym ze Zborowa przez stacyą kolei żelaznej Karola Ludwika w Młynowcach na Olejów do Załoziec. Wodnego gościńca ten powiat nie ma. Rzeki Styr i Seret, których źródła znajdują się w tym powiecie, są za małe i zanadto groblami stawowymi poprzegradzane, by mogły służyć do spławu drzewa, a tern mniej zboża lub innych towarów. Pod względem historycznym zasługują na wzmiankę Zamek w Brodach, dotychczas zamieszkały, zbudowany 1592 roku przez hetmana Koniecpolskiego; wieś Sokołówka ze starożytnem zamczyskiem; tu w ubogiej chacie wieśniaczej zakończyć miał bohaterski żywot hetman Stefan Czarecki, powracający ze zwyciezkiej wyprawy. Toporów z zabytkami dawnych czasów, w których często znachodzą starożytne rynsztunki wojenne. Łopatyn z pięknym pałacem i dużym ogrodem. Na cmentarza spoczywają zwłoki jenerała Dwernickie go, którego grób zdobi piękny pomnik. Ta piękna a raczej do miasteczka podobniejsza włość istniała już w XII wieku jako warowne miasto, wystawione na częste napady Litwi nów. Nakwasza w pobliżu tej wioski znajdu ją się 3 okazałe piramidalne góry, Makutra nazwane; na jednej z nich obozował niegdyś chan tatarów, rozsyłając ztamtąd dzicz na ra bunek. Pieniaki ze wspaniałym pałacem, prze robionym ze starego istniejącego tam niegdyś warownego zamku. Załośce ze starożytnym zamkiem, śród błot położonym, którego mury dotychczas zębowi czasu się opierają; dawniej, otoczony stawami i błotami był trudną do zdo bycia fortecą. 2. B. stare z Nowiczyzną, wieś, pow. brodzki, o 2, 5 kil. od miasta Bro dów oddalona. Przestrzeń posiadłości większej roli ornej 878, łąk i ogrodów 14, pastwisk 107, lasu 344; posiadłość mniejsza roli ornej 947 łąk i ogrodów 93, pastwisk 120 m. Ludności rz. kat. 735, gr. kat. 501, izraelitów 51 razem 1307. Należy do rz. kat. parafii w Brodach, do gr. kat. parafii w Dytkowcach. Co do fa bryk porównaj powiat brodzki wyżej. 3. B. z Solcami brodzkiemi, wś, pow. wadowi cki, o 3 kil. od Kalwaryi, 1620 m. rozl. , w tern 1029 m. roli ornej, 219 dm. , 1412 mk. , parafia w Zebrzydowicach; gorzelnia, dystylarnia spi rytusu i tartak wodny. Leży w urodzaj nych pagórkach, blizko gościńca wiedeńskiego. B. R. Brody, 1. wieś, pow. bukowski, 60 dm. , 691 mk. , 127 ew. , 564 kat. , 159 analf. Kościół parafialny należy do dekanatu lwowe ckiego, fundacyi rodziny Brockich, herbu Łodzia; kilka ma pomników z przeszłości. Wizerunki czterech plebanów dawniejszych nad zakrystyą i z XVII i początku XVIII wieku. Naprzeciwko wielkiego ołtarza popiersie z napisem Na cześć Kurowskiego, zmarłego r. 1673 jako 104 lat liczącego starca; tablice na cześć Białęskiego i Marszewskiego. 2. B. , domin. , pow. bukowski, 5944 morg. rozl. i 5 miejsc; 1 B. , 2 folw. Św. Heleny, 3 Marszewo, 4 Zygmuntowo, 5 Bródki; 32 dm. , 625 mk. , 126 ew. , 499 kat. , 312 analf. ; stac. poczt. Lwówek Neustadt bei Pinne o 7 kil, stac. kol. żel. Opalenica o 16 kil. Niegdyś własność K. Szczanieckiego. 3. B. , karczma, pow. inowrocławski, ob. Kijewo. 4. B. , kol. , pow. obornicki, ob. Woynowo. 5. B. , folw. , pow. gnieźnieński, ob. Łabiszynek. 6. B. , niem. Brodden, wieś i kolon. , pow. chodzieski, 79 dm. , 735 mk. , 682 ew. , 49 kat. , 1 akatolik, 3 izrael. , 113 analf. , stac. poczt. Śmiłowo Smilau o 9 kil, stac. kol. żel. Miasteczko Friedheim o 11 kil. M. St. Brody, 1. niem. Brodden, młyny i leśnictwo nad Wierzycą, niedaleko Gniewa, w pow. starogardzkim. W okolicy odkryto 1875 r. przedhistoryczne cmentarzysko. 2. B. , niem. Brodda, dobra, pow. chojnicki, par. Czersk, st. p. Brusy. 3. B. , niem. Broddi, kol. , pow, tucholski, par. Wielle, st. p. Czersk. Brody, 1. os. , pow. opolski, należąca do Czarnowąsa. 2. B. , folw. dóbr Gorzów, pow. olesiński. Brodziaki, wś ordynacka, pow. biłgorajski, gm. Sól, par. Puszcza Solska. Brodzie, wś, pow. radomski, gm. Błotnica, młyn wodny. Brodziec, dobra ziemskie i wś w półwsch. części pow. ihumeńskiego, nad rz. Berezyną, w gm. brodzkiej, w 3im stanie policyjnym berezyńskim, w 2im okręgu sądowym, w pa rafii katolic. berezyńskiej. Od Ihumenia o w. 40 odległa. Gm. brodziecka składa się z 53 wio sek i liczy 1827 dusz męz. W B. jest 65 dm. , szkółka gminna, cerkiew prawosławna i ka plica katol. , należąca do dekanatu ihumeńskie go. Dobra te należą oddawna do imienia Łu kaszewiczów; obszaru mają około 4400 morg. Łąki nad Berezyną odznaczają się szczególną dobrocią i są obfite; lasu bardzo wiele; gleba, chociaż lekka lecz dobra, i posiada wapno, któ re wypala się w znacznej ilości. Al. Jel. Brodziszewo, domin. i wieś szlach. , pow. szamotulski, 3191 morg. rozl. , 13 dm. , 204 mk. , 46 ew. , 158 kat. , 74 analf. ; stac. poczt. i kol. żel. Szamotuły o 6 kil. Brodzki powiat, ob. Brody. Brodzkie Gaje, wieś, pow. brodzki, nad samą granicą rossyjską, o pół mili na wschód od Brodów. Przestrzeń posiadł. wiek. roli om. 1174, łąk i ogr. 9, pastw. 52; pos. mniej. rol. orn. 1174, łąk i ogr. 99, past. 73 morg. austr. Ludność rzym. kat. 15, gr. kat. 630, izrael. 147 razem 792. Gr. kat. par. ma w miejscu, do której należy wieś Buczyna, z 304 duszami; razem zatem ta parafia liczy 934 gr. kat. dusz i należy do dekanatu brodzkiego. Należy do parafii rzym. kat. w Bro dach. B. R. Broedienen, ob. Brejdyny. Broedlanken, kilka wsi t. n. w pow. pilkaleńskim i wystruckim. Broesen, kąpiele morskie nad Baltykiem, niedaleko Gdańska i sławnej Sobótki Zoppot; mieszkańców liczą 173, pomiędzy którymi katolików 122, protest. 51. Pierwotnie była to uboga osada rybacka Brzeżno i należała do miasta Gdańska. Kiedy w r. 1806 Francuzi zdobyli to miasto, gubernator francuski Rapp kazał urządzić morskie kąpiele w B. W r. 1813 Rosyanie zburzyli wszystkie domy w B. ; później jednak sami się przyczynili do jego wzrostu, r. 1831 bowiem, kiedy żywność przeznaczoną na wojnę przewozili z B. cholerą wtedy nawiedzonego do Nowego portu Sen Brody Brody Brodziaki Brodzie Brodziec Brodziszewo Brodzki powiat Brodzkie Broedienen Broedlanken Broesen