1262. Ruiny zamku krzyżackiego z r. 1266. Niegdyś osobny komturat. B. ma 1492 mk. i st. poczt. Zowią go też niekiedy Pokarmin lub Nowe Zgorzelice, . Nowozgorzelce. Brandenburg kopalnia węgla kamiennego pod Rudą, pow. bytomski. Brandmühle, ob. Trzeszczak i Spalony młyn. Brandołka, ob. Ruda. Brandorf, ob. Przyprostynice lub Przyprostynia, Brandowo, niem. Brandau lub Branden, folw. , pow. kwidzyński, gm. Licze, par. Kwidzyn, st. p. Neudoerfchen, ma 1300 m. rozl. , 6 dm. , 79 mk. , 11 kat. Brandys, folw. , majorat, pow. iłżecki, gm. Tarczek, par. Dębno. Brandys, niem. Brandeis, wś i gm. , pow. cieszyński, 758 mk. Branecka wola, wś, pow. grójecki, gm. Promna, par. Promna. Założona została w r. 1480 Ks. Sądowe ziemi Czerskiej. Por. Branków. Branew, szlachecki i ordynacki, wś, pow. janowski, gm. Chrzanów, par. Goraj. Dwa folwarki i młyn. Tu bierze początek rz. Branwica ob. . W 1827 r. było tu 14 dnu, 253 mk. Dawniej była tu par. unicka. Branewka, wś, pow. janowski, gm. Chrzanów, par. Goraj. W 1827 r. liczyła 23 dm. , 121 mk. Branibór, ob. Brandenburg. Branica, 1. wś i folw. , pow. radomski, gm. Białobrzegi, par. Jasionna, ziemi dwor. 724 morg. , włośc. 282 morg. W 1827 r. było tu 19 dm. , 178 mk. , obecnie 21 dm. i 161 mk. Do dóbr B. należy folw. Dębniak. 2. B. , wś i fol. , pow. radzyński, gm. Suchowola, par. Radzyń. Na prawo od drogi z Radzynia do Wohynia. W 1827 r. było tu 30 dm. , 212 mk. , obecnie 42 dm. . 453 mk. i 645 morg. obszaru. Dobra B. składają się z wsi i folw. Niewęgłosz, Branica, Zbulitów, Siedlanów, Stasinów, Antonin i osady młynarskiej Branka. Rozległość ogólna wsi i jolwarków m. 7686, z czego m. 2465 należy do 160 włościan. Dobra te dawniej stanowiły jednę całość z dobrami Radzyń. A. T. 3. B. , wś i folw. , pow. radzyński, gm. Suchowola, par. Czemierniki. W 1827 r. było tu 20 dm. i 169 mk. , obecnie 29 dm. , 317 mk, i 525 morg. ziemi. Leży w pobliżu większej wsi t. n. , nad strugą wpadającą do Tyśmienicy. 4. B. Rembieszewska, wś i folw. , pow. łaski, gm. Zapolice, par. Strońsk. W 1827 r. było tu 16 dm. , 159 mk. , obecnie liczy 20 dm. , 410 mk. B. jest odległą od Piotrkowa mil 6, od Łasku mil 2 1 2 od Zduńskiej woli milę 1, od rzeki Warty wiorst 2. Graniczy z Brzeskami, Kalinową, Jedlnem i Ptaszkowicami. Do włościan jedenastu należy ziemi m. 98. Rozl. ogólna folw. m. 327, Gospodarstwo 4połowe. Domów folwarcznych 5, innych zabudowań 3. Grunta ciężkie, przeważnie gliniaste, pszenne. Br. Ch. Branica, folw. , pow. świecki, par. Przysiersk, należy do Bukowca, ma 14 dm. , 160 mk. , 122 kat Branica, ob. Krier. Branice z Chałupkami, Stryjowem i Ho lendrami, wś, pow. krakowski, 1680 morg. rozl. , w tern 1021 morg. roli ornej, 171 dm. . 1014 mk. , parafia w Ruszczy; leży nad Wisłą, ma gorzelnię, glebę pszenną. M. M. Branice, niem. Branitz, wś, pow. głupczycki, z parafią katolicką czeską. Branickawola, wś i kol, nad rz. Moszczenicą, pow. brzeziński, gm. Biała, par. Gieczno, mk. 295, 31 dm. , ziemi włośc. 151, kolonistów 634 morg; dwa młyny. Braniewo i Braniewski powiat, ob. Brunsberga. Braniki, wś, pow. koniński, gm. Dąbroszyn, par. Kuchary kościelne. Braniów, wś, pow. ostrogski, na północwschód od m. Ostroga o 50 w. , niegdyś do dóbr ks. Ostrogskich należąca, potem była w ręku ks. Jabłonowskich, do klucza annopolskiego zaliczona, a w 1802 r. przeszła na własność obywatela Boskiego. Ziemia glinkowata lecz urodzajna, do rzędu pszennych należąca. Między wsią Braniowem a wsiami Paszuki, Błudów i Tudorów na równem polu jeszcze dotąd istnieje 300 mogił, zapewne po bitwie, od której ta osada wzięła nazwisko, albowiem w dawnem narzeczu słowiańskiem brań oznaczało bitwę. Braniówka, wś, pow. stanisławowski, o 4 kil. od Halicza, w par. gr. katol. Pobereże; własność Maryana Kozickiego. Branisko, góra w Tatrach, na granicy Spiżu z hrabstwem szaryskiem. U jej podnóża wś Korytne. Branje, węg. Bodzas, wieś w hr. zieinneńskiem Zemplin, Węg. , nadrz. Ondawą, upra wa roli, młyn wodny, kościół paraf. gr. katol, 140 mk. m. H. Branków, wś i folw. nad Pilicą, pow. grójecki, gm. Promna, par. Promna. Leży na krawędzi wyniosłości, zamykającej dolinę Pilicy z lewego brzegu, pomiędzy Białobrzegami a Warką, o 63 w. od Warszawy, o 7 w. od Warki. W 1827 r. było tu 15 dm. , 152 mk. , obecnie liczy 31 dm. Dobra B. składają się z 4 folwarków Branków, morgów 986; Bików, m. 362. Wola Branecka, m. 144; Pokrzywna, m. 1232; ogółem ziemi folwarcznej w całych dobrach m. 2724, w czem ornej m. 781, łąk m. 238, past. m. 275, ogrodów m. 8; pod lasami na Pokrzywnic i Brankowie m. 1206, pod zabudowaniami m. 7, pod wodami m. 80, pod zaroślami m. 34, nieużytki, drogi i t. p. m. 95. Folwark Pokrzywica, leżący po prawej stronie rz. Pilicy, pod względem administracyjnym należy do gubernii radomskiej, zaś inne wy mienione tu folwarki, leżące po lewej stronie tej rzeki, należą do gub. warszawskiej. Wszy stkie folwarki zabudowane, w nich 8 dm. Włościanie od r. 1864 posiadają na Branko wie m. 492, osad 44; na Woli Braneckiej m. 70, osad 5; na Bikowie m. 275, osad 22; na Pokrzywnic m. 74, osad 10. A. T. Brankowy, niem. Jamerau, wś, niegdyś do m. Chełmna należąca, pow. i par. chełmińska, st. p. Trzebieluch, 1040 m. rozl, 13 dm. , 112 mk. , 4 kat. Branne pole, ob. Baranie pole. Branno; wś, pow. koniński, gm. Rzgów, par. Sławsk. Rozl. 224 mórg, 148 mk. R 1827 r. liczyła 11 dm. , 110 mk. Od Konira odległa o 5 w. , od rz. Warty 3 w. J. Ch. Branno, domin. , pow. inowrocławski, 1630 morg. rozl. , 2 miejsc. 1 B. , 2 folw. Warzyn Warin, 15 dm. , 186 mk. , 55 ew. , 131 kat. , 111 analf. ; kościół parafialny należy do deka natu gniewkowskiego, stac. poczt. i kol. żel. Gniewków Argenau o 7 kil. ; od Torunia i Wisły o 14 kil. M. St. Bransdorf, ob. Bratnice. Brańsk, ros. Briansk, miasto nadetatowe w pow. bielskim, gub. grodzieńskiej, na stokach prawego brzegu rz. Nurca, u jej zbiegu z Bronką, przy b. trakcie handlowym z Grannego do Bielska, o 22 w. od Bielska, o 130 w. od Grodna, był niegdyś miastem powiatowem województwa podlaskiego. Miał 1 stycznia 1878 r. , 3733 mk. t. j. 1851 męz. , 1882 kob. ; co do religii 1524 izr. , 1109 katol. , 1089 prawosław. ; 11 ewangelików. W B. mieści się zarząd policyjny czterech gmin powiatu; jest tu garbarnia, fabryka wyrobów lnianych, młyn. Handel prowadzi się tylko drobny. Parafialny kościół katol. pod wezw. Wniebowzięcia N. P. M. , kosztem parafian 1862 wymurowany. Parafia katol. B. dek. bielskiego liczy 4419 wiernych. B. jest jednem z najstarszych miast gubernii, należał do książąt ruskich i miał zamek książęcy na sztucznej górze przy ujściu Bronki do Nurca. Nasyp dotąd istnieje. Jak wszystkie grody podlaskie tak i B. był wielokrotnie niszczony przez wojny, ostatecznie podczas wojny północnej w. XVII i odtąd też zupełnie upadł. Kto założył B. niewiadomo; wiadomo tylko, że 1241, po zniszczeniu przez Mongołów, zawładnął nim Erdźwiłł, krewny Mendoga. R. 1493 Aleksander w. ks. lit. nadał miastu prawo magdeburskie. Postanowieniem sejmu lubelskiego 1569 B. otrzymał sądy ziemskie, przeniesione potem 1768 r. do Bielska, oraz sądy grodzkie dla powiatów brańskiego i suraskiego. Z całej ziemi bielskiej szlachta zbierała się w B. dla wyboru posłów. Słownik Geograficzny Zeszyt V. Wojny szwedzkie za Jana Kazimierza zadały silny cios pomyślności tego miasta. Handlo we jego znaczenie pierwotne wtedy zupełnie upadło. W drugiej połowie XVIII w. B. miał 175 dm. , starostwo brańskie płaciło 3145 złp. kwarty a wójtostwo 1612 złp. Po rozbiorze kraju B. był miastem powiatowem do r. 1807 a po utworzeniu obwodu białostockiego zamie niony na nadetatowe. R. 1860 należało do miasta 4695 morg. ziemi. Domów było 260, z tego 254 drewnianych, a mk. tylko 1845. Pomiędzy mieszkańcami było 1857 r. 49 katol. , 39 izr. , 12 prawosł. ; dziś ob. wy żej stosunek ten bardzo się zmienił a ludnośó od lat 20tu więcej niż podwoiła się Jul. Bar toszewicz w artykule o Biskupstwach, pomie szczonym w Encykl. Orgelbranda, mówi o bi skupstwie brańskiem; nie znajdujemy atoli w dziełach geograficznych śladu owego bisku piego Brańska. F. S. Brańsk, m. pow. gub. orłowskiej, ma 16346 mk. , 934 wiorst od Petersburga a 125 od Orła odległe. Bank, st. p. i st. dr. żel. orłowskowitebskiej, o 235 w. od Smoleńska. Brańszczk, wś i folw. , nad Bugiem, z prawego brzegu, pow. ostrowski, gm. i par. t. n. Leży o 3 w. na półn. wschód od Kamieńczyka, o 10 w. od Wyszkowa, o 28 w. od Ostrowa. Posiada kościół par. murowany z dwiema wieżami, założony w 1465 przez Bunina biskupa płockiego, odbudowany zupełnie w 1833 r. kosztem parafian. Urząd gminny, szkoła gminna, gorzelnia, browar, cegielnia. W 1827 r. było tu 44 dm. i 379 mk. Dobra B. , dawniej Rapackich, dziś Rudzkiego, składają się z folwarków Brańszczyk, Trzcianka i karczmy w Turzynie i Budach; ogólna przestrzeń 2761 morg. , ziemi przeważnie dobrej. Łąk do 700 morg. , lasu przeszło 900 m. Budynki massiv murowane; położenie nad samym Bugiem na wzgórzu prześliczne; obrót dworskiej gorzelni 20, 000 rs. rocznie, cegielni 200 rs. , fabryki piwa do 1100 rs. ; nadto do dworu należą młyn wodny i wiatrak. Włościanie mają 60 m. ziemi. Dzierżawca B. Zawadzki jeszcze przed Madalińskim stanął na czele Kurpiów i znosił oddziały pruskie. Gmina B. należy do s. gm. okr. I w Dybkach, st. p. Wyszków. W gminie znajdują się gorzelnia, browar, kopalnia wapna, cegielnia, tartak, młyn wodny i 3 wiatraki w dobrach Brańszczyk, które zajmują większą połowę gm. Szkółek 2 wiejska i parafialna. Ludność ogólna 5547 w tej liczbie męz. 2751, kob. 2796 izr. męz. 103, kob, 116. Ogólna przestrzeń gminy 23, 304 morg. , w tej liczbie pod lasami rządowemi i osadami służby leśnictwa Brok przeszło 11, 700 morg. gruntów ornych będących własnością włościan i dominium Brańszczyk 6449 morg. , gleby przeważnie dobrej, żytniej i pszennej, łąk dobrych nadbużnych 2442 23 Brandenburg Brandenburg Brandm Brandołka Brandorf Brandowo Brandys Branecka Branew Branewka Branibór Branica Branice Branicka Braniewo Braniki Braniów Braniówka Branisko Branje Branków Brankowy Branne pole Branno Bransdorf Brańsk Brańszczk