wieże, w środku słup. Dr. M. Bracław, Tak niekiedy zowią mylnie Brasław ob. . Bracyan, ob. Bratyan. Bracz, niem. Bratech, wś, pow. głupczycki, z filią parafii katol. czeskiej Troplowice. Braczowce, Brezegowce, węg. Berettö, wieś w hr. szaryskiem Węg. , nad rz. Torysą, ma kościoł katol. filial. , piwowarstwo, piękne łąki, pastwiska, lasy, 385 mk. H. M. Bradegrube, st. dr. żel. z Katowic do Karniowa, o 20 kil. od Katowic. Braetz, ob. Brojce. Braha, wś, pow. kamieniecki, nad rz. Dniestrem, naprzeciw twierdzy chocimskiej. Tu w 1621 r. przeprawiał się Jan Chodkiewicz po moście zbudowanym umyślnie. W 1642 r. był tu zjazd komisarzy polskich i wołoskich; w 1739 r. Minich feldmarszałek rosyjski zdobywając Chocim tu przemieszkiwał; w 1769 r. Golicyn w tymże cełu zajął B. Są tu okopy resztki obozu Chodkiewicza. B. ma 336 dusz męz. , 664 dz. ziemi włośc, ziemi dwor. 671 dz. , należała do Jordanów, dziś Giżyckich. Dr. M. Braha, ob. Brahiłów. Brahe, ob. Brda. Brahiłów, Braiłów, 1. m. , pow. winnicki, przy ujściu rzeki Brahy do Rowu, o 25 w. od Winnicy, o 10 w. od Zmierzynki, przy kolei odeskokijowskiej, z małym przystankiem. Mieszk. 3000, stan, gmina, apteka; fabryka cukru 1871 założ. , gorzelnia, produkcyą których obliczają na milion rs. Są tu także młyny wodne, młyn parowy i piece wapienne, oraz garbarnia. Nazwisko prawdopodobnie Brahirów pierwotnie przypomina czasy tureckie, lecz przeszłość jego mało znana; wiadodomo tylko, że należał do Potockich i tu Salezy Franciszek Potocki, wojewoda kijowski, pobudował kościół trynitarzy, jeden z największych i najpiękniejszych po katedrze kamienieckiej. Kościół ten dziś zajęty na prawosławny monastyr żeński, a statua Cudownego Jezusa Nazarańskiego, dla uczczenia której lud z dalekich stron zbiera się, przeniesiona do kaplicy na cmentarzu. Przed kilkunastu laty rozpoczęty nowy kościół, 1879 wykończony za staraniem miejscowego proboszcza ks. Szydłowskiego i dziekana Winnickiego ks. Baranowskiego. Szczęsny Potocki sprzedał B. Jukowskim, od których w ostatnich czasach nabył go znany przedsiębiorca kolejowy Mek. Do majątku tego należą wsie Kozaczówka, Moskalówka, Ludawka, Nowosielica, Lelaki, Tortaki i Siomiaki, razem ziemi ornej 4756 dz. , lasu 3692 dz. , nieużytków 493 dzies. Ziemi włośc, w m. Brahiłowie jest 2092 dzies. , ziemi ornej dworskiej 908 dzies. Około B. jest kamień wapienny, dający wyborne wapno. Parafia katol. B. od r. 1741 dek. Winnickiego dusz 2578. Miała kaplicę w Poczapińcach. 2. B. lub. Brahiłówka, wś, pow. uszycki, gm. Pilipkowce, ma 362 dusz męz. , 104 jednodworców, 855 dzies. ziemi włośc, 218 dzies. ziemi jednodworców na czynszu. Należy do Sta dnickich, którzy mają 1536 dz. Dr. M. Brahiłówka, ob. Brahiłów. Brahin, mko, pow. rzeczycki, starożytna osada słowiańska w dawnem województwie mińskiem, nad rzeką Brahinką, o 75 wiorst od Rzeczycy i o 352 wiorsty od Mińska, przy dro dze z Łojowa do Czarnobyla. Ma mieszk. obojej płci 2, 700 dusz. Jest tu zarząd gminy brahińskiej, składającej się z 37 wiosek i 3319 dusz płci męzkiej, i zarząd policyjny. Była tu filia parafiii katol. Ostrohladowicze. Dwie cerkwie prawosł. Jedna z b. męzkiego kla sztoru bazylianów, druga z żeńskiego bazylianek, który od r. 1725 był parafialnym greckounickim. O B. wspominają kronikarze już w wieku XII jako o dziedzictwie wielkich książąt kijowskich. W czasie bratobójczych wojen kniaziów waregskich, mianowicie w r. 1147, B. był spustoszony przez Połowców, sprzymierzonych ze Światosławem Olegowiczem. Kniaź kijowski Ruryk, żeniąc w roku 1189 dziesięcioletniego syna swego Rościsława z ośmioletnią Wierchosławą, kniaziówną suzdalską, oddał na własność miasto B. tej dzie cinnej parze. Za czasów litewskich B. był własnością wyłączną wielkich książąt, a w r. 1511 otrzymał ważne przywileje od Zygmunta I. Pod koniec XVI wieku widzimy B. w po siadaniu, możnych kniaziów Wiśniowieckich, i tu właśnie na dworze księcia Adama, około 1604 roku, zjawił się tajemniczy Dymitr, rosz cząc otwarcie pretensyą do tronu moskiewskie go. Do r. 1873 miasteczko i obszerne dobra brahińskie należały do Rokickich, atoli w tym czasie gród starożytny z folwarkami Michałów, Głuchowicze, Rafałowo, Chatucza, Buda, No wosiołki, Ihnacin i Trzebówka, liczącemi ob szaru 30, 000 morgów, przeszły we władanie kupca 1ej gildyi Konoplina; zaś majątki B. i Mikulicze, mające obszaru przeszło 40, 000 mogów zostały przy imieniu Rokickich. Do bra B. w ogóle słyną z wybornych gruntów, obfitości lasów i sianożęci, lecz wszystko to w zaniedbaniu zupełnem i eksploatuje się bar dzo nieekonomicznie Al. Jel. Brahinka, rz. w pow. rzeczyckim, ważny i ostatni dopływ ze strony lewej Prypeci, początek bierze nieco wyżej wsi Udalówki, leżążej na gościńcu z Chołmecza do Brahina; kierunek od północy na południe; przepływa kilka jeziór, jest bardzo rybną, uchodzi do Prypeci przed samem jej ujściem do Dniepru w gub. kijowskiej, niedaleko od wsi Terenczy Z aktu 1578 r. widzimy, że B. była podówczas spławną; chodziły po niej t. z. komiachy. Brahmow, ob. Brama. Brahnau, ob. Czersk. Brahrode, gmina, pow. bydgoski; 5 miejsc 1 Pustkowie Huta Hammerhutte; 2 Nowy świat Neuwelt; 3 Sokoło; 4 Lachowo; 5 Młyn Hamerski Hammermühle; 9 dm. ; 77 mk. ; 27 ew. , 50 kat. ; 19 analt; st. p. Mąko warsk o 6 kil. , st. kolei żelażnej Bydgoszcz o 35 kil. M. St Brahy, okrąg wiejski w gm. Traby, pow. oszmiański, liczy w swoim obrębie wsie; Kowszary, Jachimowszczyzna, Frankanów, Jahowiszcze, Jaskowszczyzna, Brahy; zaśc Dubonosy, Połudowszczyzna, CzarnyRuczaj; okolica Siekierzyszki. Braiłów, ob. Branicken, . BrajciewoSierzputy, wś szlach i włośc, powłomżyński, gm. i par. Zambrowo; folw. rozl. włók 10; włościanie posiadają 87 m. Brajestie z przysiołkiem Kornoluncze, wś, pow. suczawski na Bukowinie, z parafią gr. nieunicką w miejscu, o 3 kil. od st. p. Mazanestie. Brajniki, niem. Brainicken, wś, pow. niborski, st. p. Jedwabno. Brakau, ob. Brokowo. Braki z folw. Złota, folw. i kol. , pow. sochaczewski, gm. Rybno, par. Kozłów Szlachecki, od Warszawy odl. w. 60, od Sochaczewa w. 10, od Łowicza w. 16. Ziemi folwarcznej 807, w czem ornej mórg 623, łąk 9, ogrodów 6, w zaroślach 148, w drogach, nieużytkach i t. p. mórg 27. Folwark Złota oddalony od B. o w. 2, rozległy m. 927, w czem ziemi ornej m. 798, łąk m. 8, ogrodów m. 3, zarośli m. 96, w drogach, nieużytkach i t. p. m. 22. Dymów 15, zabudowań na obu folwarkach 20. Włościanie posiadają m. 11. R. 1827 B. miały 10 dm. i 112 mk. A. T. Braknitz, ob. Brakonice. Brakonice niem. Braknitz, 1. wieś, pow. chodzieski; 10 dm. ; 103 mk. ; 97 ew. , 6 kat. , 21 analf. , st. poczt, i kol. żel. Budzyń o 5 kil. ; 2. B. , olędry, pow. chodzieski; 13 dm. ; 93 mk; 79 ew. , 14 kat. ; 29 analf. . M. St. Brakorojście i Brakorojstele, dwie wsie, pow. trocki. Braksztyny, niem. Breitenstein, wieś, pow. szubiński; 18 dm. ; 149 mk. ; 113 ew. ; 31 kat. , 5 żydów; 33 analf. M. St. Braksztyny, niem. Breitenstein, wś włośc, pow. wałecki, gm. Roswałd, par. i st. poczt. Wałcz, ma 4749 m. rozl. , 47 dm. , 457 mk. , 439 kat. J. B. Brakupoehnen, wś, pow. gąbiński, ze stadniną koni rządowych. Bralewnica, Bralewica, niem. Wilhelmsau, wś, pow. tucholski, par. Jeieniec, 2457 m. rod. . 13 dm. , 124 mk. , 117 kat. Bralin, mko i wieś, pow. sycowski, par. katol. Bralin dek. sycowskiego. Paraf. kościół katol. św. Anny, bardzo starożytny, 1840 powiększony i odnowiony. Szpital od roku 1732 fundacyi księdza Woźnika, dwie szkoły katol. i ewang. Ludności około 2500, w tern trzy czwarte katolików. Wieś B. przeważnie niemiecka, gospodarstwo postępowe. O wiorstę od mka na polu kościół N. P. Maryi, największy w powiecie, 1611 z drzewa wzniesiony, z ołtarzem na środku. W B. jest st. dr. żel. z Oleśnicy do Kępna, o 7 kil. od Kępna. Trzy jarmarki na rok. Braluchowo, wś, pow. starogrodzki, st. p. Zblewo, o 2 kil. od Zblewa, 860 m. rozl. 746 ziemi ornej. Brama, niem. Brahmow, wś serbska na dolnych Łużycach, w pow. chociebuskim. Brambershoff, wś w Kurlandyi w pow. staroradeńskim. Przez książąt kurlandzkich Gotarda i Fryderyka nadany Roemerowi Szymonowi prawem lennem dziedzicznem. Bramka, wś, pow. garwoliński. gm. Kłoczew, par. Okszeja. Liczy 34 dm. , 157 mk. i 612 m. ziemi. Bramka, niem. Bromke, wś szlach. , gm. Konopat Polski, par. Przysiersk, st. p. Terespol, ma 1017 m. rozl. , 6 dm. , 60 mk. , 46 kat. Właściciel FalkenPłachecki, r. 1648 Niewieściński. Bramki, wieś, pow. błoński, gm. Pasy, par. Błonie; od Warszawy odl. wiorst 34, od Błonia w. 6, od Grodziska w. 10. Droga bita warsz. kaliska przechodzi środkiem folwarku. Rozległość folwarku m. 572, w czem ziemi ornej m. 535, łąk m. 24, ogrodów w. 8, pod zabudowami i drogami w. 5. Grunta urodzaj ne, w trzeciej części pszenne. Dymów folwar cznych 9, zabudowań 8, włościanie 6 osad posiadają ziemi m. 42 1 3 A. T. Bramura, os. , pow. makowski, gm. i par Płoniawy. Brand, ob. Chomęcice, Wypalonki i Spalena. Brande, ob. Prądy. Brandeis, ob. Brandys. Brandenburg, miasto i prowincya w Prusiech. Prowincya państwa pruskiego, ze stolicą Berlinem, z obwodami potsdamskim i frankfurckim, ma 734 mil kw. powierz, i w 138 miastach, 27 osadach, 3, 073 wsiach i 3, 220 koloniach 2, 553, 000 mk. Brandeburska prowineya zawiera prawie całą Marchią brandenburską, oprócz Marchii starej, także niższą Luzacyą, część wyższej Luzacyi i Szląska, nakoniec niektóre powiaty saskie. Grunt jest równy, ale najczęściej piaszczysty, w wodnistych okolicach żyzny, obfituje w drzewo, len, konopie, chmiel, tytuń; wydaje wapno, torf, saletrę, żelazo i t. d. Mieszkańcy zajmują się głównie rolnictwem i chowem bydła, szcze Bracław Bracław Bracyan Bracz Braczowce Bradegrube Braetz Braha Brahe Brahiłów Brahiłówka Brahin Brahinka Brahmow Brahnau Brahrode Brahy Braiłów Brajciewo Brajestie Brajniki Brakau Braki Braknitz Brakonice Brakorojście Braksztyny Brakupoehnen Bralewnica Bralin Braluchowo Brama Brambershoff Bramka Bramki Bramura Brand Brande Brandeis Brandenburg