w tym powiecie jest 24, mianowicie 1 szkoła 4klasowa w Skale i 23 szkół, każda o jednym nauczycielu. Szkoły te należą do rady szkolnej okręgowej w Zaleszczykach. Zakątek to oddalony od większych miast; sama stolica tego powiatu, Borszczów, siedziba starostwa powiatowego i sądu powiatowego, mało się różni od okolicznych wiosek; to też i oświata na nizkim stoi szczeblu. Grunt urodzajny, klimat ciepły, gdyż miodoborskie góry zasłaniają tę okolicę od północy; to też oprócz zbóż, zwykle w naszym kraju uprawianych, jak pszenica, żyto, jęczmień, ziemniaki i t. d. , uprawiają tu w polu włościanie nie tylko kukurydzę i tytuń, który oddają do rządowej fabryki w Jagielnicy, niedalekiem miasteczku sąsiedniego powiatu czortkowskiego, ale nawet w południowej stronie nad brzegami Dniestru, Ruwony, w otwartem udają się polu. Pomimo, że ten powiat jest czysto podolski, nie brak mu przecież i lasów, których znaczne przestrzenie wystarczają na potrzeby miejscowe. Gospodarstwa w majątku Gerniakówka, własności Gustawa hr. Blücher de Wahlstadt, i w majątku Jeziorzanach, własności Anny ks. Sapieżyny, wzorowo prowadzone, należą do najlepszych i najbardziej postępowych w całej wschodniej Galicyi; szczególniej w Germakówce tak uprawa ról jakoteż i chów inwentarza na bardzo wysokim stoją stopniu. O przemyśle fabrycznym i rękodziełach w tym powiecie nie ma nic do wspomnienia, coby na odszczególnienie zasługiwało. W gościńce bite powiat ten nie jest bogaty jest ich wszystkiego 2, jeden prowadzący z Zaleszczyk na Borszczów do Skały a więc z południowego zachodu na północny wschód, drugi z Mielnicy na Dźwinogród do Okopów. Okolica ta, będąca niegdyś na samej granicy od Turcyi i Wołoszczyzny, mająca przytem rzeki ze stromemi brzegami, była gęsto zasiana małemi zameczkami, służącemi ludności za ochronę przeciwko nagłym napadom Tatarów Lipków, koczujących w dzisiejszej Besarabii, jakoteż mołdawskich łotrzyków, a nawet musiały się opierać i wojskom tureckim. Najsławniejszy ze wszystkich tych zameczków były Okopy, leżące przy samym ujściu Zbrucza do Dniestru, które jeszcze i w drugiej połowie 18 stulecia historyczną odegrały rolę. W tychże Okopach a właściwie w należącej do nich Kozaczówce jest teraz komora graniczna austryackorossyjska. Z powodu granicy i łatwego przedostania się przez niewielką rzekę Zbrucz, przemytnictwo kwitnie tu na wielką skalę; szczególniej gorzałkę i towary zachodnie przemycają kontrabandziści, zwani tu paczkanami, z Galicyi do gubernii podolskiej; w zamian z tejże gubernii przemycają do Galicyi stada wołów podolskich i mołdawskich, któreby wkontumacyi w Kozaczówce dłuższy czas stać i utrzymywane być musiały. Z tego to mołdawskiego przemycanego bydła zasiewa się najczęściej po Galicyi zara za bydlęca, zwana księgosuszem, niszcząca chów bydła galicyjskiego, gdyż nie tylko to bydło przemycane, już zarodki zarazy mające w sobie, ale też i miejscowe poprawne, które z przemycanem miewa styczność, albo samo z zarazy ginie albo dla powstrzymania rozszerzania się takowej wybitem być musi. Kwitnie tu także handel kradzionemi końmi; co zostało skradzio ne w gubernii podolskiej lub nawet i dalszych okolicach bywa przemycane przez granicę i sprzedawane w Galicyi i na odwrót; konie kradzione w Galicyi sprzedają się na jarmar kach podolskich, granica zaś przeszkadza do łatwego odszukania i odebrania swej własno ści. Nie można ominąć wzmianki, że roku 1878, na gruntach gminy Mielnica, na brzegu potoku znaleźli pastuszki skarb, którego czę ści od znalazców przez Włodzimierza hr. Dzieduszyckiego za 6000 zł. w. a. odkupione i skła dające się ze złotej korony i kilku złotych klamer, które te wszystkie przedmioty poprostu kute ze złota, uznali uczeni jako sięgające bardzo odległej starożytności. Chociaż uczeni nie mogli się zgodzie z jakiego okresu czasu te przedmiotyby pochodziły, jednakże niektó rzy z nich utrzymują, że mogąto być in sygnia królewskie Cyrusa, króla Persów, któ ry, wojując z Massagetami, musiał się po otrzy manej klęsce spiesznie cofać ku Dunajowi; są dzą zatem, że w tej uciecze insygnia te zostały zakopane, ponieważ niepodobieństwem było dla Cyrusa i jego służby dalej je uwieść, a nie chciał, by się dostały do rąk nieprzyjaciół. B. R. Borszczówka, Borszczowce, wś, pow. proskurowski, gm. Kuźmiń, 417 dusz męz. , 895 dz. ziemi włośc. Należy do Gadomskiego. Ziemi dworskiej 1028 dz. , używalnej. Dr. M. Borszczówka, rz. , poczyna się w pow. kijowskim, przy wsi Zelany; przed wieki Zelanicą nazywana. Rzeczka ta, imieniem B. , wspomniana w przywileju Aleksandra w. księcia lii pod r. 1407. W 1690 r. Siedliszcze Chilimonowskie, dziś nieistniejące, leżało nad rz. B. Rzeczka ta wpada do rz. Irpenia z lewej strony w tymże pow. kijowskim. E. R. Borszewice, Borszowice, wś, pow. łaski, gm. Bałucz, par. B. Ma 40 dra. , 350 mk. , 921 ziemi włośc, 710 morgów lasu rządowego. R. 1827 miała 29 dm. , 270 mk. Parafia Bw dekanacie łaskim liczy 8000 dusz. Dawniej wieś ta była własnością arcybiskupów gnieźnieńskich. Był tu kościół drewniany św. Stanisława B. , konsekrowany r. 1644. Opisuje go wizyta z r. 1683. Księgi zawartych małżeństw istnieją od 1634, metryki od 1662 r. Taż wizyta opisuje wsi parafialnych 14; w wizycie z 1729 r. znajdujemy wszystkich parafian w liczbie 300, w wizycie zaś z 1811 już 1583. W r. 1788 kościół ten był podobno blizkim zupełnej ruiny, więc na jego miejscu r. 1795 sumptem Michała Kociełkowskiego, scholastyka i oficyała gnieźnieńskiego, wystawiony został nowy drewniany kościół pod wezw. św. Stanisława B. Cmentarz grzebalny, r. 1811 założony oddzielnie od kościelnego, dziś murem otoczony został. We wsi Wrzeszczewice jest kaplica drewniana św. Anny, fundowana przez Maryannę Walewską, kasztelanową łęczycką, dziedziczkę wsi. Sa w niej 3 ołtarze, z przywilejem odprawiania Mszy Świętej, przez papieża Kusa VI udzielonym 1783 r. Borszów, wieś, pow. przemyślański, o ćwierć mili na wschód od Przemyślan, nad potokiem Szumowskim, dopływem rzeki Lipy. Przestrzeń posiadłości większej roli orn. 58, łąk i ogr. 8, past. 4, lasu 587 morg. ; posiadłości mniej. roli orn. 1591, łąk i ogr. 275, past 256 morg. Ludność rzym. kat. 47, gr. kat. 1100, Izrael. 45 razem 1192. Należy do rzym. kat. parafii w Przemyślanach; gr. kat parafią ma w miejscu, należącą do dekanatu bobreckiego. Wieś ta posiada szkołę etatową i kasę pożyczkową z funduszem zakładowym 277 złr. Właściciel większej posiadłości Alfred hr. Potocki. Borszewice, 1. wś nad Nidą, pow. jędrzejowski, gm, Mierzwin, par. Imielno, o 13 w. na wschód od Jędrzejowa. W 1827 r. było tu 37 dm. i 269 mk. 2. B. , wś, pow. jędrzejowski, gm. i par. Sędziszów. W 1827 r, było tu 22 dm. i 117 mk. 3. B. , ob. Borszewice. Borszowice, wieś, pow. przemyski, nad potokiem Wyrwa, dopływem Wiaru, leży o 3 kilometry na południowy wschód od miasteczka Niżankowic; po pod tą wioską na zachodniej stronie przechodzi kolej żelazna łupkowska; w Niżankowicach jest stacya tej kolei, pierwsza od Przemyśla. Przestrzeń posiadłości wiek. roli orn. 290, łąk i ogrod. 26, past. 15; posiadł mniej, roli orn. 650, łąk i ogr. 50, past. 99 morg. Ludność rzym. kat. 5, gr. kat. 411, izr. 56 razem 472. Należy do rzym. kat. parafii w Nowem mieście, oddalonem o 1 milę; gr. kat. parafią ma w miejscu, do której należą Bybło z 547 i Packowice z 252 duszami; cała parafia liczy 1210 dusz gr. kat. , należy do dekanatu niżankowiekiego dyecezyi przemyskiej. Borszyce, wś, pow, skierniewicki, gmina Kowiesy, par. Chojnatca. Borszymmen, ob. Burzym. , Borszyn, wś i folw. , pow. łęczycki, gm. Sobótka, par. Solca Wielka. W 1827 roku było tu 11 dm. i 110 mk. , obecnie 17 dm. i 612 m. obszaru. Bortatycze, wś, pow. zamojski, gm. Wysokiej par. Nielisz. Bortele, wś, pow. sejneński, gm. Kopciowo, par. Wiejsieje. Bortele, wieś, pow. trocki. Bortiatyn, wś, pow. Mościska, o 4 kil. na północ od mka Sądowa Wisznia, nad potokiem Struna, dopływem rzeczki Wiszni. Przestrzeń posiadłości większej roli ornej 326, łąk i ogrodów 248, pastwisk 279, lasu 757. Posiadłość mniejsza roli ornej 672, łąk i ogrodów 442, pastwisk 123, lasu 226. Należy do rz. kat. parafii w Sądowej Wiszni; gr. kat. parafią ma w miejscu, do której należy osada Kniażymost, razem 1173 dusz. Parafia ta należy do dekanatu wiszeńskiego dyecezyi przemyskiej. Wieś posiada szkołę etatową. Właścicielka większej posiadłości Antonina hr. Bąkowska. Bortkiszki, dwór, pow. nowoaleksandrowski, gub. kowieńska, par. Abele, do Sawrymowiczów należący, 300 lat we władaniu tejże familii zostający. Bortków, wś, pow. złoczowski, o 3 mile na zachód od Złoczowa, nad potokiem Sołotwina, dopływem Gołogórki, która znów jest dopływem Pełtwi, o 12 kil. od st. p. Krasne. B. leży w bardzo urodzajnej glebie, na tak zwanych złoczowskich dołach; głęboki czarnoziem, ziemia tutejsza gdy zaschnie jest prawie nie do obrobienia. Przestrzeń posiadłości większej roli ornej 1049, łąk 1 ogrodów 483, pastwisk 62; posiadłość mniejsza roli ornej 1304, łąk i ogrodów 830, pastwisk 241 m. Ludność rz. kat. 134, gr. kat. 773, izrael. 69 razem 976. Należy par. do rz. katol. w Glinianach, gr. parafią ma w miejscu, należącą do dekanatu uniowskiego; posiada szkołę etatową i kasę pożyczkową z funduszem zakładowym 245 złr. Bortkuniszki, dobra ziem. , pow. kowieński, parafia Kroki, na lewym brzegu rz. Szuszwy. Niegdyś posiadłość generałowej Fitinghofowej, obecnie w procesie pomiędzy spadkobiercami Kuszłejki. Leży o parę mil od st. kol. żel. lip. romeńs. Datnowo. Fel. R. Bortkuszki, okrąg wiejski w gm. Muśniki, pow. wileński, liczy następujące wsie Kejmińce, Skietery, Użublendzie, Żarnowagi, Użusole, Papiernia, Jawniuny; zaścianki Szyntakonie, Podębie, Katuniszki, Powosierele, Zielanka, Diakolonia, Grawże, Podkrzynice, Podpospierza, Podmiejłuny, Osiniewka, Użukomary, Użurojście. Pomużyce, Pojodzie. Dobra B. są własnością hr. Platera. Niedawno jeszcze istniała w B. kaplica katol. parafii muśnickiej. W pobliżu wsi B. urządzona też była przed niedawnym czasem stacya pocztowa, zwana Mussa. Bortnia, to samo co Barten lub Bartenland, Bortnicka jurydyka, osada, pow. nowogradwołyński, gm. połońska, dusz 130; własność rządowa. L. R. Borszczówka Borszczówka Borszewice Borszów Borszowice Borszyce Borszymmen Borszyn Bortatycze Bortele Bortiatyn Bortkiszki Bortków Bortkuniszki Bortkuszki Bortnia Bortnicka