Królestwa Polskiego. Narew toczy swe nurty śród łąk rozległych, nizkich, błotnistych; w granicach powiatu nie nadaje się do żeglugi statków, przystępna jednak dla promów i tratew. Z dopływów jej najważniejsza Supraśl, rzeka spławna, mająca w obrębie powiatu do 15 sążni szerokości i przyjmująca także dopływy rzek Białą, Płaską i Niewodyszę, Dla powiatu nierównie ważniejszą pod względem handlowym jest rzeka Biebrza, z dopływem swoim z prawej strony, Nettą; odtąd jest już spławną w ciągu całego lata. Z przystani pod Goniądzem wychodzi głównie zboże. Do Biebrzy wpadają liczne rzeczułki, ale bez znaczenia. Z jeziór w powiecie najwydatniejsze Augustowskie czyli Czechowskie w pobliżu Knyszyna i Nersel pomiędzy wsiami Koźne i Białobrzeskie do 20 wiorst dług. ; 2 3 w. szer. . Błota i moczary ciągną się wzdłuż rzek; na jesień zalane wodą, latem zaś można je przebyć, oprócz zakątka przy ujściu Narwi i Biebrzy, prawie całkiem niezaludnionego. Część północnozachodnią pomiędzy Narwią i Biebrzą zwano dawniej traktem zatykockim. Gleba żytnia, kamienista ale urodzajna; powiat przerzyna droga żelazna warszawskopetersburska. Dla zestawienia i porównania przytoczymy cyfry z roku 1860 podług Siemienowa W tym roku powiat liczył 75135 dusz płci obojga z wyjątkiem miasta B. , w tej liczbie szlachty 3057, włościan skarbowych 31069, kolonistów 34, innych rolników 27, 000; na 1 milę kw. wraz z miastem 1833 mieszkańców; Powiat pod względem policyjnym dzielił się na dwa stany. Pod względem wyznań było prawosł. 10, 321, katolik. 58, 387, ewangelików 2, 846, izraelitów 3527, mahomet. 44, cerkwi prawosł. 8, klasztor męski l a w nim zakoników 5; kościołów katolickich 11, synagogi 3 i żydowskich domów modlitwy 6. Ludność, oprócz miasta powiat. zamieszkiwała w mm. nadetatowych Goniądzu, Knyszynie i Surażu, w 216 wsiach prywatnych i 276 skarbowych. Miasteczek w powiecie 7 Gródek, Zabłudów, Trzcianna, Choroszcza, Jasionówka, Supraśl, Janopol. Roli ornej w powiecie 122, 254 dziesięcin; średnio na rok wysiewa się żyta 26, 229 czetwierti, pszenicy 1, 000 czetw. , jęczmienia 5, 447, owsa 8046 i kartofli 118, 659; zbiór zaś wynosi żyta do 131, 140 czetw. , pszenicy do 6, 000, jęczmienia do 21, 000, owsa 32, 184 i kartofli 1, 067, 931 czetw. Zboża jest poddostatkiem nietylko na żywność, ale i do gorzelni. Łąki uważane za najlepsze w całej gubernii, szczególnie też wyborne są łąki nadbiebrzańskie na zachód od Goniądza do ujścia, nad rzeczkami Łosośną, Płaską, Orlanką, Brzozówką i t. d. . Włościanie skarbowi użytkowali z 22, 304 dz. ziemi, t. j. po 2 dzies. na głowę płci męzkiej. W r. 1860 liczono w powiecie 5, 700 koni, 28, 000 sztuk bydła rogatego, 17, 900 owiec ordynar. , 26, 451 cienkowełnistych, 18, 200 sztuk trzody chlewnej. Lasy obejmowały 61, 962 dzies. 40, 687 dzies. budulcu; z tych do dóbr państwa należało 16, 090 dzies. ; budulec spławiają do Królestwa Polskiego rzekami Narwią i Biebrzą. Przemysł leśny dosyć jest rozwinięty pośród wieśniaków, ale nie stanowi głównych ich zajęć. W r. 1860 liczono w powiecie 21 fabryk sukna i kortów, 16 gorzelni, 9 browarów, 2 fabryki terpentyny, 8 cegielni, 25 garncarni, 1 przedzalnia bawełny, 1 płócienek, 1 farbarnia, 1 fabryka powrożnicza i lin, 2 garbarnie. Same fabryki sukienne wyprodukowały sukna, flaneli i kortów za 1, 864, 116 rs. ; co do wyrobu sukna najwięcej zasługuje na uwagę Supraśl, który sam jeden wyprodukował tych towarów za 1, 483, 816 rs. ; dalej Michałów 154, 000, Dobrzyniew 105, 000 rs. i inne. Handel powiatu koncentruje się głównie w m. B. , dokąd włościanie zwożą swoje płody i wyroby Z rękopisu Artura Sulimierskiego. Białystok, wieś, pow. łucki, około 700 mk. , cerkiew murowana i ruiny klasztoru bazylianów, założonego przez HulewiczówWoju tyńskich, do których niegdyś B. należał. Białystok, strumień, wypływa na granicy gm. Wulki suszańskiej i Józefowa w pow. Ka mionka Strumiłowa; płynie łąkami ku półno cnemu zachodowi, odgraniczając gm. Płowe od tejże Wulki; przepływa stawek płowski, do staje się w obręb gminy Suszna, a minąwszy gminę Obrotów i przysiołek suszański Tobo łów, przechodzi w powiat sokalski; przepływa błotniszcza roździałowskie, łąki Wolicy Koma rowej; w Komarowie przepływa staw komarowski, następnie między lasem Bażantarnią a Borkiem u południowych stóp Kilowej góry 211 m. , a w końcu staw w Wólce poturzyckiej, i wpada w obrębie tejże Wólki do Bugu z pr. brz. Długość biegu czyni 4 mile nie spełna. Br. G. Białyszewo, wś, pow. sierpecki, gm. Białyszewo, par. Goleszyn. Posiada urząd gminny. Gmina B. należy do s. gm. okr. I w Borkowie kościelnym, st. p. w Sierpcu, odl. od Sierpca wiorst 9, ludn. 3785; rozl. 15388 m. ; w tern gruntu ornego 10, 026 m. Do gminy B. należą wsie włościańskie Białoskóry, Białyszewo, Bledzewo, Bledzewko, Dziembakowo, Goleszyn, GrodkowoZawisze, Kowalewopodborne, KowalewoSkorupki, Kręczkowo, Kuszewo, Kwaśno czyli Budy Miłobędzkie, Kuniewo, Miłobędzin, Ostrowy, PiaskiPiastow skie, Piastowo, Susk, Warzynokmiece, Warzyno skóry, Węgrzynowo, Wola Grąbecka; dobra prywatne i wsie drobnej szlachty Białoskóry, Białyszewo, Bledzewo, Dziembakowo, Goleszyn, Grąbeć, Grodkowowłuki, Grodkowozawisze, Kowalewopodborne, Kowalewosko rupki, Kowalewobognszyce, Kossenice, Kwa śno, Kręczkowo, Kuniewo, Miłobędzin, Piasto wo, Rzodkiewka, Sule, Susk, Stefankowo, Szczepanki, Warzynokmiece, Warzynoskóry, Węgrzynowo, Wilkowo i probostwo Goleszyn, Dobra prywatne B. należą do Zakrzewskiego; wieś włośc, liczy 125 mk. , 74 męz. , 51 kob. ; budynków 28, przestrzeni zajmuje 293 morg, w tern gruntu ornego 266 m. ; folwarki B. i Szczepanki wraz z osadami młynarską i kar czemną, zwanemi Piaski Białyszewskie, prze strzeni zajmują 1007 m. , w tern gruntu ornego 777 m. ; folwark B. liczy mieszkańców 39. Do dóbr prywatnych B. należą także folwark Warzynokmiece, położony w tejże gm. B. Chu. Biały Wag, rzeka podtatrzańska, liptowska, wypływa na południowym stoku Tatr liptow skich, w Sztierbskich Szczerbskich lasach. Pod Ważcem łączy się z nim Młynica na wy sokości 948. 3 m. , płynąca z Zielonego Stawu pod Krywaniem. Powyżej królewskiej Lgoty łączy się z Czarnym Wagiem; oba razem two rzą rzekę Wag. Bielańska woda prawy jego dopływ. Br. G. Biankowo, młyn parowy, pow. czarnkowski, ob. Nothwendig. Biardy, wś rządowa, pow. łukowski, gm. Dąbie, par. Łuków. W 1827 r. było tu 20 dm. i 116 mk. Biasowice według Knie, niem. Biassowitz 1. wś, pow. pszczyński, nad Wisłą, w par. kat. Beruń, z folwarkiem Kopań. 2. B. , folw. należący do dóbr Jankowice w pow. rybnickim. Biberstein, wś włośc, pow. lubliniecki, niedaleko Dobrodnia, w par. katol. ś. Piotra pod Sierakowem. Biberswalde, ob. Liwa. Bibianki, wieś, pow. odolanowski; 14 dm. ; 91 mk. ; 88 ew. , 11 kat. ; 21 analf. Bibianna, wś, pow. turecki, gm. Piętno, par. Grzymiszew, jedna z większych w powiecie, liczy 74 osad 15 30morgowych, ludność zamożna. Szkoła początkowa. W 1827 było tu 36 dm. i 450 mk. Bibice, wś, pow. krakowski, par. rz. kat. Zielonki, o 9 kil. od Krakowa, ma szkołę 1kla sową. Znajdywano tu kości olbrzymich zwierząt. Własność klasztoru Norbertanek. Bibiela, niem. Bibiella, wś, pow. bytomski, niedaleko Tarnowskich gór, w par. katolickiej Wielki Ceglin. Bibirwa, rz. , lewy dopływ Szałtony. BibkówMajdan, albo Bobryniecki majdan, wś, pow. Winnicki, należy do klucza uładowieckiego hr. Alfreda Potockiego, liczy dusz męz. 95, ziemi włośc. 168 dz. , ziemi dworskiej 41 dzies. Bicajle Ilgiel, wś, pow. suwalski, gmina Zaboryszki, par. Puńsk, odl. 3 mile od Suwałk, liczy 15 dm. , 34 mk. K. H. Biehniów, wś, pow. włoszczowski, gmina i parafia Secemin. poczta we Włoszczowie, W 1827 r. było tu 19 dm. i 114 mk. Bichowo, wś, pow. lęborski ziemi pomorskiej. Inaczej Biechowo. Bicyno, ob. Biczyno. Bicz, wś, pow. koniński, gm. Staremiasto, par. Lisiec, rozl. 410 m. , 162 mk. , grunt pia szczysty. Od Konina w. 8, od traktu z Ko nina do Tuliszkowa w. 1. J. Ch. Biczowa, duża wś, pow. lityński, dusz męz. liczy 376; ziemi włośc. 872 dz. ; dworskiej 1100 dz. Należała do Szaszkiewiczów, dziś ks. Golicyna. Biczyce z przys. Krasne, wieś, pow. nowosądecki, par. rz. kat. Podegrodzie, o 4 kil. od N. Sącza. Biczyno, Bicyno, niem. Benzin, wś, pow. słupski na Pomorzu. Bidaczów, stary i nowy, dwie wsie przyległe, nad rz. Ładą, pow. biłgorajski, gm. Sól, par. Puszcza Solska. Leży śród lasów i mokradli, na lewo od drogi do Krzeszowa i należy do ordynacyi Zamojskich. W 1827 r. było tu 30 dm. i 289 mk. , obecnie 48 dm. Bidlino, ob. Bedlino. Bidziny, wś i folw. , pow. opatowski, gmina Wojciechowice, par. Bidziny; posiada kościół paraf. murowany z XVIII w. Słynie tutejsze gospodarstwo z wybornego gatunku pszenicy sandomirki. Obszar ziemi dworskiej 1104 m. , włościańskiej 503 m. W 1827 r. było tu 38 i 336 mk. , obecnie 57 dm. i 454 mk. Par. B. dek. opatowskiego liczy 1624 dusz. Br. Ch. Bidów lub Widów, folw. należący do dóbr Makowa, pow. raciborski. Biebehlen, ob. Powieleń. Bieberstein, 1. wś, pow. gierdawski, pod Barcianami. 2. B. , dobra, pow. ządzborski, pod Ządzborkiem. Bieberstein, ob. Biberstein. Bieberswalde, ob. Liwa. Bieberthal, 1. dobra, pow. szczycieński, pod Chochłem. 2. B. , leśnictwo, pow. brodnicki, pod Golubiem. Biebrownik, wieś, pow. słupski na Pomorzu. Biebrusy, okrąg wiejski w gm. Malatach, pow. i gub. wileńska, liczy w obrębie swoim miasto Inturki; wsie Zomskiele, Raukucie, Pietrzyszki, Popiszki, Kowszyńce, Bumbiańce, Łeszyszki, Maciuniszki, Sadoniszki, Butkowszczyzna, Bumbianiszki, Wejksztańce, Wiżyńce, Szymuńce, Rutańce, Koczergi, Balczańce. Mackańce, Łaputańce, Świątki, Pokrowsk, Zamoście, Zajezierce, Surguszki; zaścianki Sikorzyszki, Węgielka, Gale, Maciele, Juryniszki, Aszkołucie, Iżdogi, Gole, Sklarzyszki, Stanu Białystok Białystok Białyszewo Biały Wag Biankowo Biardy Biasowice Biberstein Biberswalde Bibianki Bibianna Bibice Bibiela Bibirwa Bibków Bicajle Biehniów Bichowo Bicyno Bicz Biczowa Biczyce Biczyno Bidaczów Bidlino Bidziny Bidów Biebehlen Bieberstein Bieberswalde Bieberthal Biebrownik Biebrusy