kościoła łączy się z prawego brzegu z potokiem Chmielową, a na granicy tej gminy z Borkami Wielkiemi przybiera z lewego brzegu potok Kostuszę; tutaj zwraca się naprzód na północny zachód, potem na północny wschód, a na granicy gmin Borków Wielkich, Chodaczkowa i Romanówki, łączy się z potokiem płynącym od Żerebek szlacheckich, zwanym Karainandą, i tworzy potok Terebnę, dopływ Gniezny. Bayern, ob. Raudań. Baysen, ob. Basien. Bazalia, Bazylia, mko, pow, starokonstantynowski, przed r. 1794 po w. krzemieniecki, położone od m. Starokonstantynowa na zachód o w. 50, nad rz. Słuczą, w położeniu stepowem, od granicy austryackiej o w. 12. Otrzymało nazwę od założyciela swego Bazylego ks. Ostrogskiego, wojewody kijowskiego 1570 r. Należało do ordynacyi ostrogskiej. Ostatni ordynat Janusz książę Sanguszko, marszałek nadworny W. księcia L. , uczyniwszy tak zwaną tranzakcyą kolbuszowską. w 1753 r. darował B. i przyległości Ignacemu Sapieże wojew. mścisławskiemu. Te przyległości, jak świadczy konnotacya donacyj przez J. O. ks. Sanguszkę marszał. nadwornego w. ks. L. w grodzie sandomierskim, Anno Domini 1653 poczynionych były następujące wś Czechiele małe, Czechiele wielkie, Mecherzyńce, Łazuczyn wielki, Łazuczyn piały, Zuzulińce wielkie, Zuzulińce małe, Kołotna wielka, Kołotna mała, Lutarówka, Stroki, Borszczówka, Sorokoduby, miasteczko Krasiłów, wś Zapadynce, Janów, Swańczyce, wyjąwszy wsi Żerebki wielkie, Żerebki małe, tudzież Kociuszyńce wielkie i małe w wojewódz. wołyńskiem leżące. Dalej wsie Zarudki, Barsowa, Leduchówka, Łyczówka, Sokołówka, Trojanówka, Jedliki, Wolica Kurakowa, Wasilówka, Trybuchowce, Boreszczaki, Słukowce, Piętaki, Poporowce i Hodowce. Z jednej strony m. Bazalii rz. Słucz ze swojemi granitowemi brzegami; przez rzekę od m. Krasiłowa przechodzi grobla z młynami. Z drugiej strony z innych źródeł uformowany staw, którego wody poniżej Bazalii łączą się ze Słuczą. Na kamiennem wzgórzu stoi drewniana cerkiew, przy której porządny domek parocha. Kościół parafialny katol. murowany pod wezw św. Trójcy, z pięknym ogrodem i porządnem probostwem, r. 1760 przez prob. Broniszewskiego wzniesiony. Rynek niewielki, na którym kilka straganów drewnianych; przed kościołem końska targowica czyli plac obszerny; dwa domy zajezdne drewniane; przeszło 80 domów żydowskich, reszta włościańskich. Izraelici trudnią się handlem i kontrabandą, wieśniacy uprawą roli. Pokład gruntu czarnoziem tłusty. Ziemia pszenna. U kilku gospodarzy są sadki śliwkowe. Okolica B. stepowa, bezleśna; włościanie zamożni, mają poddostatkiem koni, bydła rogatego, owiec, ptastwa wodnego i domowego, oraz trzody chlewnej. B. w latach 1795 97 było m. pow. , r. 1860 miała 2363 mk. , w tern 925 izr. ; 430 dm. , 4 jarm. , 2 targi na miesiąc. St. poczt. w Kupielu. Parafia katol. B. dek. starokonstantynowskiego ma dusz 5700. Istnieje od r. 1586. Filią ma w Tereszkach kaplice w Koszelówce, Zuzulińcach Wielkich, Mońkach, Łazuczynie Wielkim, Korczówce i Mecherzyńcach; dawniej prócz tego w Popowcach Z. Róż. Bazan, niem. Baasan, Basan, wieś, pow. olesiński, par. Bodland, należy do dóbr Karlsgrund; w pobliżu podleśnictwo i folw. Damnik. Bazanów, wś i folw. , pow. garwoliński, gm. i par. Ryki. W 1827 r. B. stanowił jeszcze jedne wieś i liczył 61 dom. i 379 mieszk. ; obecnie rozdzielony na dwie odrębne części, oznaczone literami A. i B. Bazanówka, wś, pow. sanocki, o 4 kil. od st. p. Zarszyn, w par. rz. kat. Jaćmirz, w par. gr. kat. Nowosielce. Ma szkołę filialną. Bazanówka, potok wypływający w obrębie gminy Bazanówki w pow. sanockim z pod wzgórza Bazanówki 425 m. z dwóch żródłowisk, które łączą się poniżej wsi, spłynąwszy w kierunku południowozachodnim; poczem zwraca się na zachód, płynąc łąkami granicą Zarszyna i Jaćmirza a połączywszy się z potokiem Siedliska od południa, wpada z prawego brzegu do Pielnicy dopływu Wisłoki. Bazar. Z pięciu wsi to nazwisko noszących w obrębie Królestwa, jedna tylko leży w stronie północnej, a mianowicie w pow. makowskim, gm. Smrock, par. Maków, inne zaś w lubelskiej, kieleckiej i piotrkowskiej. Z nich zasługuje na uwagę B. wieś, pow. krasnostawski, gm. Rybczewice, par. Cźęstoborowice leży o 3 1 2 mili na zachód od Krasnego Stawu, nad rzeką Radomirką, dawne woj. ruskie, ziemia chełmska, pow. krasnostawski. Król Sobieski założył tę wieś jedynie dla żon i dzieci żołnierzy, którzy z nim szli na wojnę, a ponieważ żołnierskie żony zwano dawniej bazarkami, gdyż zwykle w obozie trudniły się sprzedażą trunków i żywności, nadano tej osadzie nazwę B. Mieszkańcy posiadali przywilej króla Jana III, który ich od pańszczyzny uwalniał. Ludność składała się do roku 1830 z samych rzemieślników, a utrzymujący się z roli ten jedynie mieli włożony obowiązek, że ich dziedzic mógł posyłać w jaką chciał drogę, i obowiązani byli do utrzymania w porządku ogrodu w poblizkich Pilaszkowicach. We wsi była do roku 1830 mała kamieniczka, niegdyś mieszkanie piwniczego króla Sobieskiego, i z niej wchód do sześciu wybornych lochów kowanych, gdzie mogło się mieścić kilka tysięcy beczek. Tu, wedle podania, król ten, w największe upały, w winie szukał ochłody. Bazar, mko pryw. , pow. owrucki, nad rz. Zwizdałą, na płd. od Owrucza; 1858 r. miało 529 mk. Niegdyś własność jezuitów owruckich, B, należał potem do funduszu komisyi edukacyjnej i był w posesyi hr. Krasickich. W pobliżu B. mko Ksawerów. Bazar, wieś, pow. czortkowski, o milę na wschód od miasteczka Jazłowca, nad potokiem Dżuryn. Obszar dworski posiada roli ornej 1427 m. , łąk i ogrodów 106 m. , pastwisk 19. Włościanie posiadają roli ornej 1719 m. , łąk i ogrodów 124 m. , pastwisk 19 m. ; okolica bardzo żyzna, wszelkie gatunki zboża, także tytuń i kukurydza doskonale się udają i bywają uprawiane w wielkiej ilości. Grunt pagórkowaty, falowaty, ziemia urodzajna, kilka stóp grubości mającą; pod nią wapień przepuszczalny. Mieszkańców rzym. kt. 94, grec. kat. 745, ormian 15, izraelitów 21 razem 875. Rzym. kat. parafią ma w Jazłowcu, grec. kat. parafię w Pauszówce. Włość tą posiada szkołę etatową męską i kasę pożyczkową z kapitałem 2600 złr. Do B. należy przysiołek Bzdury. Właściciel Józef Agopsowicz. Bazary, okolica tatarska, pow. trocki. Bazarzyńce, po rusku Bizaryńcie, wieś, pow. zbaraski, pół mili od Zbaraża. Należy do rzym. kat. i gr. kat. parafii w Zbarażu. Ludność rzym. kat. 58, gr. kat. 447, izrael. 9, razem 514. Przestrzeni obszar dworski posiada roli ornych 346 m. , łąk i ogrodów 112 m. , pastwisk 3 m. , lasu 184 m. ; włościanie posiadają roli ornej 798 m. , łąk i ogrodów 79 m. , pastwisk 97 m. Okolica falista, pagórkowata, grunt czarnoziem urodzajny, suchy, uprawie wszelkiego gatunku zbóż sprzyjający. Właściciel Eugeniusz książę de Ligne. Bazia, rzeczka, dopływ Taśminy z prawej strony. Bazów, ob. Wazów. Bazylia, ob. Bazalia. Bazyliany, druga nazwa Podubisia ob. bazyliańskiego. Bazanowice, wieś pow. cieszyńskiego na Szląsku austr. , 662 morg rozl. , 390 mieszk. , w parafii kat. Grolleschau. Tu się urodził Piotr Stalmach. Bażantarnia, niem. Fasanerie 1. folw. , pow. wschowski, ob. Rydzyna. 2. B. , leśnictwo, pow. odolanowski, ob. Przygodzice Bażukowce, ob. Bożykowce. Bazyny, dziś Basien ob. . Baźnikówka, wś, pow. brzeżański, filia gr. kat. par. Sarańczuki, o 15 kil. od Brzeżan, własność hr. Stan. Potockiego. Bą. . Niektóre miejscowości pomieszczone pod Bom. .. lub Bon. .. Bąbla, wś, pow. sokolski, gub. grodzieńska, o 25 w. od Sokółki, chat 26. Bąblin, 1. wieś szl. , pow. obornicki, 2 miejsc. 1 B. , 2 Kolonia; 45 dm. , 439 mk. , 34 ew. , 405 kat. , 273 analf, ; stac. p. i kol. żel. Oborniki o 7 kil. Por. Baborowo. 2. B. , wieś, pow. obornicki, 2 miejsc 1. B. , 2 kolonia Sypowo, 13 dm. , 114 mk. , 21 ew. , 93 kat. ; 43 analf. Bącka Huta, Bonczka Huta, wś włośc. , pow. kartuski, par. Sierakowice, o 18 kil. od Kartuz. Bącz, Boncz, niem. Bontsch, wś, pow. kartuski, par. Sianowo, o 17 kil. od Kartuz. Bącza, folw. , pow. czarnkowski, ob. Lubasz. Bączal, Bonczal Dolny i Górny, dwie wsie w pow. Jasło, o 8 i 10 kil. od Jasła. Górny B. ma parafią rz. kat. , do której i B. dolny należy. W parafii B. dekanatu jasielskiego dyecezyi niegdyś krakowskiej, dziś przemyskiej, jest 1600 wiernych. Bączal, potok mały, wypływa kilku źródłowiskami w obrębie gminy Bączala górnego, z pod góry Jodłowca, wznoszącej się po zachodniej stronie tej wsi, przy granicy Bączala z Lisowem i Jabłonicą. Płynie w kierunku wschodniopołudniowym przez wsi Bączal górny i dolny, i tu uchodzi do potoku Trzcinicy. Bączalka, Bonczalka, wś, pow. pilźnieński, tuż pod Brzostkiem, w par. rz. kat. Siedliska. Bączalka, potok, także Konikiem zwany, strumyk mały, wypływa z lesistego wzgórza we wschodniej stronie wsi Bączalki w pow. pilznieńskim. Płynie w kierunku północnozachodnim przez debry leśne, odgraniczając obszar gminy B. od Grudny górnej i w obrębie gminy Smarzowy wpada po półmilowym biegu do Lipinki, dopływu Kamienicy. Br. G. i Bączek, wś rycerska, pow. kościerski, par. Kokoszki. Bącznica, wś, pow. lęborski, ziemi pomorskiej. Baczylas, 1. wieś, pow. krobski, 14 dm. , 94 mk. , wszyscy kat. , 5 analf. 2. B. , folw. , pow. krobski, ob. Rokosowo. Bądków źródłosłów imię Bądek, Bądzisław, nazwa wielu miejscowości rozmaicie pisana Bątków, Będków, Bentków, Bętków, stosownie do wybitniejszego lub mniej wybitnego wymawiania nosowej samogłoski. Na Mazowszu i Kujawach spotykamy wszędzie ą, w południowej zaś części Królestwa ę. Bądków, 1. lub Bątków, wś, pow. grójecki, gm. Rykały, par. Goszczyn. B. był jedną z siedzib książąt mazowieckich i stanowił niegdyś główny punkt powiatu bątkowskiego, który istniał do połowy XV w. w ziemi czerskiej i potem został wcielony do grójeckiego. Obejmował parafie Goszczyn i Promno ks. sąd. ziemi czerskiej. W 1827 B. miał 44 dm. i 388 mieszk. 2. B. , kolonia, gm. Roguźno, pow. łęczycki, obszaru 545 morg. , 24 domy. Przędzalnia wełny nowo założona opuszczony u Zinberga. 2. B. wś, i folw. , pow. turecki, gm. Wichertów, par. Boleszczyn, przy drodze bitej, pod osadą Dobra, 13 włók rozl. Bayern Bayern Baysen Bazalia Bazan Bazanów Bazanówka Bazar Bazary Bazarzyńce Bazia Bazów Bazylia Bazyliany Bazanowice Bażantarnia Bażukowce Bazyny Baźnikówka Bąbla Bąblin Bącka Huta Bącz Bącza Bączal Bączalka Bączek Bącznica Bądków