l-szej i pisownią. W części l-szej pisownia jest wogóle dokła­dniejsza i staranniejsza, w 2-ej niedbała i mniej dokładna. Nie­dbałość ta dotyczy zupełnego prawie nieodróżniania w piśmie dźwięków ż, ź od z; s od ś, ć od c, co rzadziej nierównie ma miejsce w części 1-ej rękopisu. Tak np. w części 2-ej mamy: ze zamiast źe, az zam. az, należy, każdy, męża, zważył, iezeli, może, służyli, do krzyza, zonie, niezbozni, skarząc zam. skarżąc i t. p.; podstarosci, sprawiedliwosc, swiatkow szesciu; spuscic, z dziecmi, wystarczyc, dac, narządzac, okopywac, choc zamiast choć, byc i bydz i t. p., w paru tylko miejscach miękkość spół­głosek ść zamiast .kresek u góry oznaczono kropkami, t. j. przez ść: powinność st. 83, przewieść 86, część 91. Użycie znaków sz zam. ź w tej 2 ej części jest pospolite; np. chociasz, dopo-mosz, tylesz, gdysz, takąsz, na tosz, poniewasz, za mąsz i t. p. Połączenie szcz w i-ej części oddawane stale przez szcz, w 2-ej tylko przez scz; np. w pusczy 82,88,... wypusczon 86, iescze 92, psczoły 87,89... psczelny 90, psczelnik 94. Wyraz chądziebnie (= kradzionym sposobem) w 1- ej części używa się z nosowym ą (62, 68), w części 2-ej spotykamy go z dźwiękiem u: chudzie-bnie (89, 90), chudziebna żałoba (89). W 2-ej też części wyraz wdowa znajdujemy w postaci wDowa (st. 92, 2 razy). Przytym błędy gramatyczne i omyłki pisarza częściej się tu spotykają, aniżeli na poprzednich 82-u stronicach. Rękopis niniejszy jest zbiorem 117-u artykułów prawa bar­tnego zwyczajowego, jakim sie bartnicy do starostwa łomżyń­skiego należący rządzili według zwyczaju przodków od czasów jeszcze książąt mazowieckich. Potrzebę spisania i zatwierdzenia praw tych uznali bartnicy na rugu bartnym nowogrodzkim, pierwszym za starosty łomżyńskiego Andrzeja Modliszewskiego (ok. r. 1583); praw tych jednak, spisanych wedle uchwały bar­tników, starosta rzeczony, jak czytamy we wstępie (st. 3) „dla różnych swoich trudności" nie przyjął i nie zatwierdził; dlatego po śmierci starosty Modliszewskiego prawa te, nanowo spisane i „od wszytkich bartników prawdę kochających uchwalone", przedstawiono do uznania i zatwierdzenia następcy poprzedniego, staroście Adamowi Kossobuckiemu1). Pisarzem, który artykuły prawa bartnego zebrał w jednę całość, jest Stanisław Skrodzki 1) Adam z Radzanowa Kossobucki, jako deputat rycerstwa płockiego, w r. 1601 z sejmu był naznaczony do korrektury prawa ziemskiego ko­ronnego; w r. 1611, jako kasztelan wyszogrodzki i starosta łomżyński, wyzna­czony był z sejmu jako komisarz do traktatów z Moskwą; następnie do jinnych posług publicznych. Niesiecki: Herb. V, 288.