LISTY KSIĘCIA JERZEGO ZBARASKIEGO KASZTELANA KRAKOWSKIEGO Z ŁAT 1621-1631 wydał i poprzedził wstępem Dr AUGUST SOKOŁOWSKI. Wstęp: Na południowym krańcu dawnego województwa wołyńskiego po­wstało na początku w. XVII l) miasteczko Zbaraż, założone przez Jerzego księcia Zbaraskiego kaszt. krak. i po mieczu ostatniego potomka dawnej rodziny Zbaraskich. Nie była to osada zupeł­nie nowa; od wieków już bowiem stał na tem miejscu zamek obronny 2), Zbarażem zwany, a mieszkała w nim rodzina ksią-żęcego pochodzenia, która rzpltej polskiej zasłużyła się niejedno-krotnie w wojnie i w pokoju. Zkąd ona tu przybyła i jaki był jej początek, o tem różni różnie twierdzili. Słynny erudyt i samouk swojego czasu, Maciej Osostewicius Stryjkowski, będąc na schyłku XVI w. w Witebsku 3) poznał tam jednego z rodziny Zbaraskich, 1) Wiadomość tę czerpaliśmy z rękopisu: Laconicum, novellae provinciae Russiae im-maculatae conceptionis beatimae V, M. insigmtae, aliquotue eiusdem locorum et conventuum myrrothecium; seraphico fratrum Minorum reguł. observ. ord. mellificans. Collectore fratre Bernardino Kaliski. Rękopis ten spisany w pierwszej połowie XVII w. (skończony 17 kwie-tnia 1647) we Lwowie, podaje wiadomości o klasztorze Zbaraskim Bernardynów i wyraźnie mianuje X. Jerzego Zbaraskiego fundatorem Zbaraża i kościoła. 2) Długosz XIII, p. 515. 3) Kronika Stryjkowskiego wyd. Warsz, z r. 1846. II. 109, 58.