piastowskich o tyle, aby skutecznie do jego zregestowania przystąpić można. Nowe wydanie Historyi Długosza, właśnie ukoń­czone, obok wydanego już Liber beneficiorum i Aktów grodzkich Helcla, pojaśnione wydaniem Jakóba Caro: Libri cancellariae Stanislai Ciołek, Kodexem listowym XV wieku, zbiorem history­ków pruskich, znaleść powinno niebawem nowe wewnętrznego ży­cia epoki pojaśnienia w Aktach grodzkich i ziemskich wydawanych w Warszawie, obok których tem żywiej da się czuć potrzeba aktów poznańskich i lwowskich. Dyplomataryusz Dra Liskego, przeważnie w XV wiek wkraczający, obejmie zapewne z czasem dyplomata rodzin XV wieku, rozrzucone po zbiorach i archi­wach polskich. Sprawę kolonizacyi i cywilizacyjnego pochodu na wschód podjęły dzielnie Źródła dziejowe warszawskie, rolnicze stosunki Biblioteka Krasińskich, dzieje Krakowa XIV i XV podejmie wydanie ksiąg i kodex dyplomatyczny tego miasta. Przybyło niejedno do dziejów politycznego ruchu za Zygmunta I. i Zy­gmunta Augusta, sprawę najwalniejszą, reformacyi, podejmuje wydanie Korespondencyi Hozyusza. Tak w gromadzeniu i ogła­szaniu materyału widoczną jest pewna chęć uporania się z naj­ważniejszemi zagadnieniami historyi, dostarczenia tego, co prze­dewszystkiem dla pojaśnienia tych zagadnień na światło dzienne wyjść musi. Dalecy od przypisywania sobie w tym ruchu powszechnym jakiejkolwiek inicyatywy i przewodnictwa, Komisya historyczna krakowska, niegdyś Towarzystwa, dziś Akademii umiejętności, czuje się obowiązaną stwierdzić ten pocieszający fakt już z tej przyczyny, że zawiązując się, podjąć musiała wydawnictwo historyczne w ca­łym jego zakresie i stosownie do tego zbudować ramy swego przedsięwzięcia. Wobec wzmagającego się ruchu poczuwa się też ona do obowiązku, aby nie stawać niczem w drodze zamierzo­nym gdzieindziej wydawnictwom, liczyć się z niemi, podawać ze swoich zbiorów to, coby je uzupełnić mogło a przedsiębrać takie, któreby do celu zaokrąglenia pewnych epok i rozjaśnienia kwe­styj bieżących najskuteczniej przyczynić się mogły. Wzgląd ten obowiązuje ją szczególniej wobec materyału średniowiecznego, który jest już dzisiaj najbliższym pewnego zaokrąglenia. Na czoło też wydawnictw swoich wysuwa komisya opracowywane przez grono lwowskie: Monumenta Poloniae historica, zestawiające w jedne całość zabytki dziejopisarskie średniowieczne. Licząc się z pracą nad kodexem Wielkopolskim, komisya zamiast drugiego