DODATEK. COMPILATIO ET FRAGMENTA SEJMU INQUISITIONIS ANNO 1592 ODPRAWOWANEGO1) Post eiectum Christiernum II Regem propter tyrannidem, renunciaverunt benevole Sueci electioni hberae Regum, partim metu vindictae ab exule Rege, partim, quod nemo Principum exterorum vellet suscipere illud Regnum, ubi et Reges per factiones eici non novum esset, et haeresis iam altiores radices agere inceperat, quam Lutherus inprimis in Germania seminavit, et postea in varias easque adversas et contrarias sectas plantata, per varios heresiarchas varie etiam per orbem terrarum in Europa sparsa fuit. Ad Gustavum ergo 2)... patriotum suum Regnum deferunt et cum is, sive vero metu, sive astu se non audere sceptra Regni eius accipere prae se ferret, inprimis propter vivum adhuc Christiernum, deinde quod 1) W Rp. Kras. (którego dokładny opis podaje sie w przedmowie) ta Compilatio (z mylną w nagłówku datą: 1692), poniekąd historya udokumentowana tego, co sie działo przed sejmem inkwizycyjnym, poprzedza tego sejmu dyaryusz, który sam także jest częścią tej Compilatio. Napisana w ostatnich latach Zygmunta III, miedzy 1625 a 1632 (bo o tym królu mówi jako o żyjącym a o jego siostrze Annie, 1625, że już nie żyje), jest ona wcale ciekawym zabytkiem historyograficznym, pokazującym, jak mętne były wiadomości roz­powszechnione o nieco dawniejszych wypadkach i stosunkach nietylko w Szwecyi, ale i w Polsce — i dlatego podaje się tu całą Compilatio, chociaż jej początek i wstęp zostaje tylko w bardzo luźnym związku z wydawanemi tu dyaryuszami. 2) Tu w Rp. miejsce puste, może ria nazwę Ericksen, którą dawano pierwotnie Gu­stawowi od imienia ojca, zanim się nie utarła nazwa Vasa, od herbu (snopka czy pęku faszyny), dla całej rodziny. Gustaw Waza, pierwszy po strąceniu Christierna II, króla duń­skiego, szwedzkiego i norweskiego i po rozerwaniu unii kąlmarskiej, król szwedzki wybrany 1523, za dziedzicznego zaś uznany dopiero w r. 1540, dopiero po sprotestantyzowaniu kraju ożenił sie 1531 r. z ks. Saskolauenburską Katarzyną. Jedyny syn z tego małżeństwa po śmierci Gustawa 1560 zasiadł na tronie szwedzkim jako Eryk XIV. Braćmi jego przy­rodnimi, z 2.go małżeństwa Gustawa z córką pana szwedzkiego Lewenhaupta, byli trzej młodzi królewicze: Jan ks. Finlandzki, Magnus ks. Ostgotlandzki i Karol ks. Sudermański, z których Jan, wieziony przez brata króla, następnie strącił go z tronu i zajął jego miejsce jako Jan III, potem zaś Karol strącił swego synowca Zygmunta III i został królem jako Karol IX — i do tych to wydarzeń robi tu aluzye nasza Compilatio.