tem Króla Szwedzkiego; «aliquando«, kiedyby była potrzeba tam tego Królestwa. P. Wojewoda Trocki 1): Lepsza zawsze suknia cała, niż łatana, tak i te pakta lepiej żebyśmy cało zostawili, bo będziemyli je tak da­lece po słówku rozbierać, elucidować, rychli je annihilujemy i in du­bium przywiedziemy. Ks. Arcybiskup Gnieźnieński 2): Nie in dubium, ale in commodum RP., bo byśmy pakt nie mieli, nie wiem, co byśmy byli poczęli; bo Król mógłby był, kiedyby chciał, odjachać, a teraz mu się kres naznaczył, w którym stać musi. P. Marszałek: O to jedno idzie, jeżeli się czas nie uprzedza o tym mówić. Ks. Arcybiskup Gnieźnieński: Przedtym trzeba eventibus zabiegać, jako to in pactis, gdzie włożono: Si Rex discesserit sine consensu Ordinum, hoc ipso amittit Regnum. Pan Kanclerz Koronny: Pactorum eonventorum nie insza racya 3) między państwy, jedno jako i między prywatnymi, których nie wzruszają, jedno gdy która strona potrzebuje. Otóż i my o innych artykulech, które są w pakciech, nie mówiemy, że nie baczemy takiej po­trzeby. O odjeździe, że Król JMć deklarował się, że chciał odjachać, mó­wiemy, nie baczemy, aby co do tego barzej służyło, jako pakta, czas żaden nie jest do tego pogodniejszy 4) nad ten; otóż zdali się WM., posłać do Króla JMci z tym, że chcemy warować sobie pokój i bezpie­czeństwo, potym też Króla JMci potrzeby. Posłali z tym 5) do Króla JMci; na co im Król JMć odpowie­dzieć nie chciał, pókiby się pierwy z Posły nie znieśli i nie zgodzieli. Die 9 Octobris. P. Wojewoda Kijewski 6) żałował się przed Królem JMcią pu blice na Pana Wojewodę Poznańskiego 7); na co się p. Wojewoda justyfikował. Potym poseł Cesarski 8) odprawował legacyą:9) Posteaquam S. R. Mti Caesareae Domino meo Clementissimo re- 1) Mikołaj Krzysztof Radziwiłł. 2) Stanisław Karnkowski. 3) W Rp. Wr. nie ma »nie insza racya«. 4) Rp. Wr.: »godniejszy«. 5) Rp. Wr. niema »z tym«. 6) Konstanty Ostrogski. 7) Hieronim Gostomski. 8) Stanisław Pawłowski. 9) Mowę tę znajdujemy w Archiwum państwowem w Gdańsku, Oddział 300. XXIX, tom 50, k. 137—9, zatytułowaną: Legat i Caesarei oratio ad Regem et Ordincs Poloniae, habita Warssoviae in comitiis Regni generalibus 9 octobris anno 1592.