in multitudine gloriae tuae, deposuisti adversarios tuos, misisti iram tuam, quae devoravit eos sicut stipulam 1). Do której społeczności i jedności począł Ociec św. pierwy przez nuncyusze swe nas wzywać, niebezpie­czeństwa wszytkiego chrześcijaństwa upatrując; i teraz znowu przez JMci ks. Kardynała legata swego przekłada mizerye tego tak bliskiego sąsiada, koronie tej przekłada ciężkie sąsiedztwo, przekłada commune periculum, aa poratowanie wszytkich chrześcijan WKMci wzywa, czyni pieczę, ne it deminutio Divini cultus, ne sit deminutio kościołów Boskich, o czym i przez komisarze w Krakowie traktowano z JMcią ks. legatem Kardynałem Ojca św. Papieża. Tam że się dla gravitatem kondycyi ten związek święty zawrzeć nie mógł, mnie się zda, aby te kondycye poniekąd moderowane były, aby bezpiecznie ta konfederacya zawrzeć się mogła, aby a nas to niedbalstwo nie zostawało i aby się nami nie rozpadało; jakoż w cudzych krajach będąc słyszałem, gdy Regnum Poloniae w tym wiowano. Przeto sit possibilitas conditionum, w czym aequitatem et possiilitatem WKMć ma słusznie deliberować. A jako Ociec św. urget, tak czyłbych, aby posłowie Cesarza JMci też byli, którzy by tych zaczę-łych rzeczy popierali, co jeżeli by oni zaniedbali, a tego tak zaniechali, tedy by ani WKMć ani Rzplta w tym winna zostawała. A nam też sa­mym w to się wdać nie barzo jest rzecz bezpieczna: jako owych nie hwalą, którzy pojedynkiem ścianę walącą się podpierają, tak też onych wysławiają, gdy w gromadzie ten ciężar podnoszą; bo gdy jeden sam jest, obawiać się, by go ściana nie przytłukła, ale gdy ich więcej, potężnie ścianę ratować mogą bez swego urazu szkodliwego. Tak też, quam w te­raźniejszych rzeczach, samym się zaciągać tutum et securum być nie roumiem, gdyż pojedynku temu poganinowi trudno co uczynić. Na defekty domowe wysadzić deputaty domowe, ludzie mądre i szczere, którzy by o ojczyźnie w miłości radzili i te defekty suis viis zamknęli, aby ta Rzplta ako nie osłabiała, nad którą takie pericula wiszą i kędy pokój być nie może, aż by potężność ustąpiła. Przeto WKMci, żeby do tej słabości nie przyszło, pilne staranie w tym mieć potrzeba, aby nie rzeczono: Quis Rex iturus committere bellum adversus alium Regem, non sedens prius cogitat, si possit cum decem millibus occurrere ei, qui cum viginti millibus venit ad se, alioquin adhuc illo longe agente legationem mittit, rogat ea quae pacis sunt. O pokój do tego poganina posłać acz jest zawsze fallax, ale jednak gdyż tego necessitas niesie, caute sobie w tym postępować potrzeba, mając żołnierza in armis gotowego, bez którego jak na Turku, tak na Tatarzynie nic się wytargować nie może. Na pobór, na płacą żołnierską 1) Exod. 15, a 6, 7.