— 203 — ostatniej. W pewnych warunkach cenność towaru lub usługi moie nawet przewyższać ich wartość. Naprzykład biblia Huntingtona osiągnęła cenność z pewnością wyższą od jej wartości; chleb w oblężonem mieście może również być ocenionym ponad jego wartość i to samo dzieje się z ceną usługi przy słabej jej podaży, a wielkim popycie. Najczęściej jednak cenność nie dosięga rozmiarów rzeczywistej wartości. Cenność również może się zmniejszać w szeregu odprzedazy, przynosząc stratę sprzedającym, zaś zysk kupującym, pomimo, ie wartość pozostaje niezmienna i że o rzeczywistej stracie, gdyby zamieniano się bezpośrednio towarami, jeszcze nie mogło być mowy. XXV. Tajemnica dźwigni i tajemnica wartości rzeczywistej. Jeśli tak łatwo zapominamy, ileś- my winni wiedzy, to jedynie dla tego, że cudowne jej dary spowszedniały nam i że korzystając z nich codzien- nie, przestajemy myśleć o ich po- chodzeniu. Lubbock. Tyle mówiliśmy jui poprzednio o roli ducha, ie trudno nie spostrzedz, iź stoimy jui o krok tylko od dokładnego sformułowania wartości przedmiotowej. Oto o wartości decyduje ogólna ilość pracy fizycznej, wprowadzona przez twórcę czy tei twórców do dzieła, ale bez względu na jej pochodzenie. Mianowicie wszystko jedno, jak dzieło zrobimy, wartość