ROZDZIAŁ XVII XVII. Przyczyną i łącznikiem społecznemi może być tylko to, co oddziaływa na zmysły osobnika od zewnątrz. Zmysły odbierające wrażenia i zmysł wysyłający. Mowa jako funkcya pierwszego w przyrodzie zmysłu wysyłającego. Mózg oddziaływać może tylko na komórki własnego organizmu, przyjmować zaś bodźce zewnętrzne tylko przez zmysły, t. j. przez odpowiednio wyczulone komórki zewnę­trzne własnego organizmu. Poza granice orga­nizmu oddziaływania mózgu przekroczyć nie mogą. Ażeby więc myśl (funkcya mózgu, czucie uświado­mione) mogła oddziaływać na mózg innego organizmu, t. j. budzić w nim pażądane funkcye, musi być ona zamieniona na krańcach organizmu zapomocą komórek nerwowych, kierujących ruchem w innych komórkach, na taką formę energii, która oddziaływać może, jako bodziec, na zmysły innego organizmu. Ponieważ ta nowa postać myśli musi przebyć prze­strzeń, dzielącą oba organizmy, musi nią być jakieś drganie (wibracya) cząstek materyalnych, wypełniają­cych tę przestrzeń. Do wywołania takiej wibracyi (ta­kiego ruchu) potrzebny jest w organizmie aparat, któ­ryby skomplikowaną wielce funkcyę układu mózgordzeniowego (systema cerebrospinale), t. j. ruch od­środkowy (centrifugal), zachodzący w układzie nerwo­wym, przeobrażał w elementarny ruch cząstek mate- /