ROZDZIAŁ TRZECI. Śniadeckiego Jana mowy i prace literackie. Już charakter naukowej działalności ŚNIADECKIEGO JANA pozwala nam powątpiewać aby człowiek, w ten sposób pracujący mógł zamknąć się w granicach jednego tylko działu nauki i wiedzy. W każdej prawie jego pracy mieliśmy do czynienia z uczonym, który pisząc uwzględnia praktyczne głównie potrzeby a równocześnie pojmuje zawsze nauki z wyższego stanowiska, obejmuje takowe filozoficznie i krytycznie; w każdej z nich łatwo nam poznad tak praktycznego pedagoga jak i wszechstronnego filozofa. Tak dla pedagoga zaś jak i dla filozofa trudno zaiste ograniczyć się ściśle do pewnych tylko naukowych pytań, trudno tem bardziej, jeżeli okoliczności zmuszają do wyjścia na szersze pole działalności i do zajmowania się szerszym zakresem spraw umysłowych i publicznych. Uczęszczając do szkół najróżnorodniejszych uczył się ŚNIADECKI przedmiotów i jak pisze 1) wielkiej nabył łatwości w pisaniu mów polskich i łacińskich; tak więc kształcąc się we-dług dawnego szkolnego sposobu rozwinął w. sobie talent oratorski, próbował także sił w poezyi 2) bawiąc zaś w Paryżu wytknął sobie wyraźnie za jeden z głównych celów pozna 1) Zob. str. 16. 2) Zob. na str. 33 wiadomość o napisanej na cześć kom. ed. odzie.