- 86 

która nietylko wybiła się z władzy polskiej, ale już ani pamiętała, że prawdziwi jej panowi i wieczyści są Polacy.

 Chaneńko, Hulanicki i Hohul Pułkownicy kozaccy, wierni byli ojczyznie naszej; lecz ogarnieni potencyą buntowników Kozaków, musieli onym potakiwać, oczekując na przybycie Polaków.

 Pierwsze z wojskiem na Ukrainie Machowskiego staranie było o Stawiszcze, osadzić dla przytulenia się wojsku, które lubo spalone i zrujnowane po większej części, jednak w buncie dawnym uporczywie zostawało, odpowiedziawszy: dość nam licha i biedy Polacy narobili, jeżeli je znowu ponowić usiłują, będziemy się bronili do upadłej; a co pozostało od dawnych pożarów, tego sami do reszty dopalimy i sami z żonami i dziećmi w ten płomień rzucimy się. Zaczynać z nimi certament na pierwszym wstępie z małą potencyą przybyłym, nie rzecz była. Szpiegowie znać dali, że Tatarowie z wielką potencyą dążą na Ukrainę, zgromadziwszy się z Kozakami przeciwko Polakom.

 Dał pokój Stawiszczom, obóz zatoczywszy pod Brahilowem, w trakcie bracławskim; a wielką podróżą znużonemu wojsku dla słót jesiennych należało wypocząć; lecz gdy wszędzie zbuntowane miasteczka pozamykały się, a nadto Ordy nadchodziły, lepiej w polu onych oczekiwać zdało się. Jakoż nie czekając Nuradyn Sułtan, 40,000 Ordy krymskiej mając, za ordynansem Cesarza tureckiego przybywał bronić Ukrainy, jako swojej, a pokrywając swoję nieprawość pretekstem politycznym ogłaszali, że Polacy zdradzili Ordę; wszedłszy bowiem z nimi w ligę, odstąpili Ordę, a z Moskalem pogodzili się. Druga, że nam corocznej płaty za prace nasze przez tak wiele lat nie zapłacili.

 Kozacy dawni przeciwko Polakom rebelizanci, których jeszcze Piotr Dorosz coraz buntował, nietylko z dawnej nienawiści na naród polski, ale na Machowskiego osobliwą uroszczoną mieli inwidyą o zabicie niesłusznie Wychowskiego, Wojewody kijowskiego, przedtem popełnione, w krótkim czasie 20,000 onych zebrało się i z Tatarami złączyli się, na