62       FILOZOFJA W POLSCE.

wieka i będącego rękojmią prawdziwego postępu ludzkości; broni niezniszczalności duszy ludzkiej z wiekuistą odpłatą, zwalcza wędrówkę dusz, wykazuje, jak ścisła konsekwencja prowadzi od zagadnień świata fizycznego i moralnego do nieuniknionych w życiu poglądów metafizycznych.

 4. Zagranicy dał się poznać głównie swą pracą o logice Platona (teorja o stylometrji) Wincenty Lutosławski 1). Ur. 1863 r. w Warszawie, studjował w Dorpacie, Rzymie, Paryżu, Londynie, uczył od r. 1890—93 w Kazaniu, w 1900 w Krakowie, w 1901-02 w Genewie i Lozannie, w 1904—06 w University College w Londynie, w 1907 w Lowell Institute w Bostonie, 1912—16 w Genewie, w 1919 na Sorbonie w Paryżu, od 1919 na Uniw. Stefana Batorego w Wilnie. Z licznych pism najważniejsze są: Z dziedziny myśli, 1900, — Eleusis, 1903, — Logika, 1905, — Ludzkość odrodzona, 1910, — Praca narodowa, 1922, — Nieśmiertelność duszy (Zarys metafizyki polskiej), 1925, — Tajemnica powszechnego dobrobytu (Zarys teorji gospodarstwa narodowego), 1926.

 Lutosławski pragnie być kontynuatorem naszych mesjanistów. Broni odważnie metafizyki i wogóle wartości duchowych w życiu, zajmuje jednak stanowisko skrajnego spirytualizmu platońskiego w obronie niematerjalności i nieśmiertelności naszej duszy („dusza" stanowi człowieka, nie „ciało i dusza") i przyjmuje bez zastrzeżeń, owszem usiłuje uzasadnić palingenezę czyli wędrówkę dusz. Ideały swoje etyczne stara się szerzyć przez tworzenie stowarzyszeń abstynenckich (Eleusis) i „kuźnic" wychowania narodowego.

 Idee mesjanistów polskich starają się wskrzesić także: Marjan Zdzie-chowski, od 1919 prof. w Wilnie (Mesjaniści i słowianofile, Kraków, 1888, — Wizja Krasińskiego, Kraków 1912, — Pesymizm, romantyzm a podstawy chrześcijaństwa, Kraków, 1915), — Artur Górski: Monsalwat, rzecz o Adamie Mickiewiczu, wyd. 2. Warszawa 1908,— Ku czemu Polska szła, 1919. — Wacław Muttermilch, Bojomir Mileski: Mesjanizm polski a Kościół katolicki, Kraków 1916, — Logos, 1917, — Polska filozofja narodowa, Warszawa 1927, (wykłady przez radjo, jako propaganda idei stworzenia u nas „Unji Mesjanicznej", przeznaczonej do wcielania w życie przewodnich idej mesjanizmu polskiego), — Paulin Chomicz, kierownik niestrudzony Instytutu Mesjanicznego w Warszawie, którego celem jest zogniskowanie samodzielnej i niezależnej myśli polskiej oraz dążenie do duchownego zespolenia ludzkości drogą wskazaną przez mesjanizm polski, zwłaszcza, przez filozofję absolutną Hoene-Wrońskiego. Chomicz przełożył

 1) Lutosławski o sobie we wszystkich prawie dziełach. Bibljografja w „Rozwój i potęga woli" wyd. 3. Wilno 1923, str. 189—198. — Ks. Gabryl: Polska fil. religijna, t. 2, str. 316—376. — Struve: Historja logiki 1911, str. 508-516.