ROZDZIAŁ CZWARTY.

 Ordynacya trybunału koronnego z r. 1578 ).

 I.

 Sądownictwo polskie ostatniej instancyi sprawuje obok króla wyrokującego bądź to na dworze, bądź też na sejmie nowy sąd najwyższy, zwany urzędownie Iudicium ordinarium generale Tribunalis Eegni, po krótce Trybunałem koronnym.

 Kompetencji sądów królewskich zastrzega ordynacya wyraźnie:

 1)     



Sprawy o dobra i dochody króla i skarbu publicznego, z których szczegółowo wymienione są: a) sprawy fiskalne o kwartę (causae fisci); b) sprawy o wykupno dóbr królewskich; c) sprawy o dobra królewskie, dzierżone przez starostów i tenutaryuszów; d) sprawy exekucyjne, jako to: causae nullo iure, tudzież o dobra zapisane na starych sumach.

 2)     



Sprawy ściśle kryminalne (causae mere criminales). O istocie sprawy kryminalnej nie ma jednak rozstrzygać sama intentacya

 1) Wydana współcześnie wespół z innemi konstytucyami sejmu warszawskiego z roku 1578. Przedruk w Vol. leg. (II. 962 sq.) pomijając kilka zmian co do pisowni w ogóle wierny, z wyjątkiem jednego ustępu o jurysdykcyi trybunału w sprawach duchownych. Cytujemy według Vol. leg. jako zbioru najbardziej rozpowszechnionego, ustęp zaś błędnie przedrukowany podamy w swojem miejscu według wydania pierwotnego.