84

 tem król mianował arcybiskupem Leszczyńskiego wbrew jego woli i życzeniu, gdyż w Warmii chciał kości swoje złożyć i już nawet grób sobie tam przygotował.1) Do przyjęcia tego najpierwszego w kraju dostojeństwa nakłonił go głównie brat jego starszy; Jan, wojewoda naówczas poznański, a później krakowski i kanclerz w. koronny, który nie chciał pominąć okazyi dodania świetności domowi Leszczyńskich.2) Król w piśmie z dnia 29 maja tegoż roku polecił go gorąco papieżowi Aleksandrowi VII, kładąc przycisk na dwie znakomite przysługi domowi jego wyświadczone, pierwszą w szczęśliwie uskutecznionem poselstwie do Francyi po Maryą Ludwikę Gonzagę, oblubienicę króla Władysława IV, drugą w pomyśl-nem zwróceniu elektora brandenburskiego do zaprzysiężonego obowiązku wierności ku monarsze polskiemu, którego był lennikiem, a mimo to na szkodę polskiej rzeczypospolitej skojarzył się był z najezdzcą jej Karólem Gustawem, królem szwedzkim.3) Przyjąwszy nareszcie wybór wyprawił do Rzymu w celu uzyskania potwierdzenia Stolicy apostolskiej Ludwika Fantoni kanonika warmińskiego, późniejszego kustosza warszawskiego. Papież rzeczony, który, będąc jeszcze kardynałem, poznał osobiście Leszczyńskiego w Rzymie, dokąd z dewocyi na obchodzenie wielkiego jubileuszu w roku 1650 był jeździł,4) nie tylko chętnie na arcybiskupstwo pod dniem 21 lutego roku 1659 zatwierdził,5) ale brewem z dnia 2 tegoż miesiąca i roku powierzył mu administracyą archidyecezyi, zanimby bulla translationis rąk jego doszła.6) Wskutek tego wysłał do Gniezna powiernika swego i prałata domowego, Wojciecha Nowowiejskiego, kanonika warmińskiego, który w jego imieniu na dniu 8 kwietnia tegoż roku objął rządy archidyecezyi.7) Sam pożegnawszy się czule z kapitułą i dyecezyą, w których jak najlepszą zostawił pamięć, i dla tego z żalem i łzami nawzajem żegnany, w połowie kwietnia tegoż roku wyjechał na sejm do Warszawy, a ztamtąd do archidyecezyi.8) Zanim

 etiam Venerabile Capitulum orbitati suae condolens unanimi votorum suffragio praedictum Ulrmum et Rmum D. Principem in Archiepiscopum Gnesnensem, Primatem, Praesnlem et Pastorem animarum suarum humiliter postulandum decrevit, idque negotium dexteritati et prudentiae Perillustrium Rmi et Adm. Rndi DD. Alberti Grabowski, Suffraganei Posnaniensis et Vladislai Markowski, Canonicorum Gnesnensium authoritate praesentis Capituli, salvis eorum vialibus, commisit." — 1) Treter, De Episcopatu et Episcopis Varmiens. f. 162. — 2) Buzenski 1. c. t. IV, 119. — 3) Theiner 1. c. t. III, 533... In cuins (Andreae a Leszno) locum oum de subrogando alio Primate deliberarem, non alius hoc calamitoso tempore aptior ad nominandum et ad proponendum S. V. nihi visus, quam ex eadem Comitum de Leszno familia, vetustate splendoreque gentilitio cum per se nobili, tum praedare rerum gestarum gloria in toga et sago perquam perspicua Rndus Venceslaus Comes a Leszno, Episcopus Varmiensis, vir praeterquam probitate morum, praeclaris certe animi dotibus a natnra instructus, singularique humanitate et rara prudentia praeditus, cuius insigne argumentum dedit et olim Serenissimo Vladislao fratre meo gloriosae memoriae Rege legatione in Regnum Galliarum egregie defunctus, et me regnante anno superiore, cum ei negotium abstaheudi Electorem Brandenburgicum a Sueticis partibus commisi, quod ille non minus feliciter quam prudenter bonoque publico perfecit... ete." — 4) Treter 1. c. f. 156. — 5) Acta decr. Capit. Gnesn. XIT, 436b. (bulla calkowita). — 6) Archiv. Capit. Gnesn. Liber installat. B, 257. — 7) Acta decr. Capit. Gnesn. XII, Liber install. B, 257. — 8) Liber installat. B, 257 sqq. — Dr. Eich-horn, GescMchte der erndand. Bischofswahlen w dziele Zeitschrift fiir die Geschichte und