59

 z czterech synów1) Wacława Leszczyńskiego, hrabiego na Lesznie kasztelana, potem wojewody kaliskiego herbu Wieniawa, po zgonie Stanisława Żółkiewskiego kanclerza i hetmana w. koronnego podkanclerzego, później kanclerza w. i jenerała wielkopolskiego, który wychowany w błędach heretyckich, wyrzekł ich się z żalem i z Kościołem katolickim się pojednał. Matką Andrzeja, trzech braci jego i trzech sióstr2) była Anna hrabianka Rozrażewska, córka Jana, kasztelana poznańskiego h. Doliwa, pana na Krotoszynie.3) Otrzymawszy w domu rodzicielskim staranne wychowanie, nasz Andrzej wysłany był na nauki do kolegium jezuickiego w Kaliszu, które ukończywszy, udał się z dodanym mu towarzyszem i mentorem, Wojciechem Kadzidłowskim, późniejszym kasztelanem inowrocławskim za granicę, i to najprzód do Wyrcburga, a ztamtąd do Włoch, gdzie nabywszy nauki stanowi duchownemu, do którego był przeznaczony, odpowiedniej, po powrocie do kraju otrzymał przed rokiem 1628 probostwo łęczyckie4), a nieco później kanonią krakowską.5) W tych godnościach dostał się na dwór królewski krótko przed śmiercią Zygmunta III, którego syn, Władysław IV wielkiemi otaczał go względami, czego dowodem wyniesienie go na opactwo najprzód trzemeszeńskie, potem czerwińskie, a w roku 1642 na biskupstwo kamienieckie. Prekonizowany przez papieża Urbana VIII, otrzymał sakrę biskupią w Warszawie dnia 15 czerwca roku 1642 (nie 1643, jak mieć chce Bużeński6) z rąk Andrzeja Szołdrskiego, biskupa poznańskiego, w obecności obojga królestwa i Filipa Wilhelma, palatyna Renu, który naówczas poślubił królewnę polską Annę Katarzynę Konstancyą. Po kon-sekracyi dawał Leszczyński w pałacu arcybiskupim wspaniałą ucztę.7) Był już natenczas kanclerzem królowej Cecylii Renaty po Janie Lipskim, przeniesionym z stolicy chełmińskiej na gnieźnieńską.8) Znajomość języka niemieckiego, gładkość w obejściu, uprzejmość, pilność i rzetelność Leszczyńskiego wielki mu jednały u królowy szacunek. Urządziwszy sprawy i stosunki dyecezyi swojej, przebywał ciągle przy dworze królewskim i zawsze gotów był na usługi monar-chini swojej. Z łaski obojga królestwa otrzymał już poprzednio prawie równocześnie z biskupstwem bogate opactwo tynieckie. Nie jadł zaś darmo chleba

 1) Drugi brat Andrzeja, Jan był najprzód biskupem kijowskim i opatem para-dyskim, po przeniesieniu zaś Jana Gembickiego z biskupstwa chełmińskiego na płockie, mianowany był biskupem chełmińskim, lecz zanim został przez Stolicę apostolską zatwierdzony, umarł w roku 1657 w drodze powracając z Eatysbony, dokąd jeździł w poselstwie do cesarza (Rzepnicki 1. c. III, 97. — Woelky, Ber Katalog der Bischofe von Kulm 1. c. VI, 425. — Niesiecki 1. c. III, 88). — Rafał, trzeci brat Andrzeja zginął jako pułkownik królewski w księstwie opolskiem r. 1647. Wacław najmłodszy z braci najprzód podkomorzy poznański i starosta Wiśniewski, umarł wojewodą łęczyckim, pozostawiwszy z dwóch żon czterech synów i dwie córki (Niesiecki 1. c. III, 88). — 2) Z córek pierwsza Anna poślubioną była Janowi Potockiemu, podkomorzemu halickiemu, druga, Marya Tuczyńskiemu, podkomorzemu inowrocławskiemu, a Barbara Wojciechowi Miaskowskiemu, kasztelanowi santeckiemu (Niesiecki 1. c. III, 87). — 3) Bużeński 1. c. IV, 101. 102. — Niesiecki 1. c. III, 87. — 4) Pamiętn. relig.-moralny t. XVII, 114. — 5) Bużeński 1. c. IV, 102. — Łętowski 1. c. III, 240. — 6) Żywoty Arcyb. Gniezn. IV, 102. — 7) Pamiętn. A. Stan. Radziwiłła t. II, 67. — Bużeński 1. c. IV, 103. — 8) Bużeński 1. c. IV, 102.

8*