353

 Pełki, oraz brata jego, wojewody krakowskiego, Mikołaja, ludzi potężnego wpływu i znaczenia, którzy rozporządzali tronem księstwa krakowskiego za czasów Mieczysława Starego, Kazimierza Sprawiedliwego i Leszka Białego, jakeśmy to wyżej widzieli. Ojciec naszego Pełki, a brat obydwóch tych mężów stanu, żył w stanie świeckim i zapewne także wybitne w księstwie rzeczonem zajmował stanowisko; lecz sprzykrzywszy sobie świat, kiedy małżonka jego życie syna jego Fulkona czyli Pełki własnem przypłaciła życiem, obrał sobie stan duchowny, w którym zapewne nie długo żyjąc, nie mógł w hierarchii polskiej wyższych osiągnąć go-dności, gdyż o nim dzieje żadnej zgoła nie pozostawiły wzmianki. Z tej zmiany stanu i życia ojca Fulkona, który pod opieką stryja biskupa wychowany najstaranniej, po ukończeniu nauk za granicą i uzyskaniu stopnia doktora obojga prawa" za przykładem tegoż stryja i ojca swego poświęcił się służbie ołtarza, korzystała złość i intryga, i wymyśliła na młodego kapłana potwarz nieprawego pochodzenia. Był on już natenczas kantorem gnieźnieńskim i niezawodnie kanonikiem krakowskim. Łatwo sobie wystawić, jak go ciężko dotknąć musiał tak ciężki i niesprawiedliwy zarzut, zwłaszcza że przez przeciwników rodu jego skwapliwie był rozszerzany i zużywany. Sprawa doszła do uszu papieża Honoryusza III, i lubo tenże wskutek zeznania wiarogodnych świadków, a nawet odwołania ze strony donosiciela najzupełniej o niewinności Fulkona był przekonany, to przecież na usilne domagania się jego złożył komisyą apostolską z opata i przeora tynieckich, oraz archidyakona krakowskiego z poleceniem wysłuchania świadków i ogłoszenia na mocy ich zeznania w imieniu Stolicy apostolskiej odpowiedniego wyroku. Jak się spodziewać należało, wyrok ten wypadł najpomyślniej dla oczernionego, o czem mu papież wspomniany w osobnem brewe z dnia 20 marca roku 1220 donosi i wydartą mu sławę w najdobitniejszy sposób przywraca 1).

 1) Theiner 1. c. I, 10. Kod. dypl. wielkpol. I. 99: „Honorius episcopus (etc.) dilecto fllio Fulkoni cantori Gneznensi salutem (etc.) Cum olim illegimitatis nota tibi coram nobis fuisset in modum exceptionis obiecta, licet obiectorem penituisse videretur obiecti et dieto eius refragaretur multorum assercio, quibus fides adhibenda merito vide-batur; tu tamen nolens in te huiusmodi maculam remanere, supplicasti nobis humiliter et instanter, ut super hoc inquiri faceremus diligentius veritatem et per declarationem legi-timitatis tue prenototam maculam aboleri. Unde nos dilectis filiis ... abbati et... priori Tineie ac... archidiacono Cracoviensi nostris dedimus litteris in mandatis, ut reciperent testes idoneos, quos super tua legitimitate duceres producendos, et si constaret eisdem, quod de legitimo matrimonio natus esses, te ligitimum auctoritate apostolka declararent, quid inde facerent, nobis fideliter rescripturi. Quare per suas nobis litteras intimarunt, quod exequentes mandatum apostolicum diligenter testes super dicto articulo receperunt et attente sub testimonio Capituli Cracoviensis inspectis depositionibus eorundem inve-nerunt te de legitimo matrimonio antequam pater tuus aliquos suscepisset ordines. esse natum; quare te nuntiaverunt legitimum, prout sibi a nobis fuerat demandatum. Ne igitur veritas semel super tui declarata natalibus alicuius dubitationis scrupulo valeat_in posterom offuscari, quod super hoc factum extitit ab eisdem, presenti pagina scribi feci-mus ad cautelam et bulle nostre munimine roborari. Datum Viterbii XIII Kalendas Aprilis pontificatus nostri anno quarto." Z treści powyższej wnosić należy, że matka Fulkona wkrótce po narodzeniu jego umarła i że ojciec niedługo potem przyjął suknię kapłańską.