344

 licę krakowską, mając o nim przekonanie, że godnie miejsce arcybiskupa Henryka zastąpi i śmiało stawać będzie w obronie kościoła gnieźnieńskiego naprzeciw zuchwałemu jego przeciwnikowi, Władysławowi Laskonogiemu. O tem swojem postanowieniu zawiadomił papież bullą wydaną dnia 4 listopada roku 1219 kapitułę i duchowieństwo gnieźnieńskie 1). Biskup Iwon, noszący się już natenczas z myślą złożenia godności biskupiej i wstąpienia do klasztoru, jak dowodzi bulla tegoż papieża z dnia 9 kwietnia roku 1222 2), wymówił się od arcybiskup-stwa, w skutek czego Honoryusz III wezwał biskupa wrocławskiego, Wawrzyńca, i opata Panny Maryi w Wrocławiu bullą z dnia 13 maja roku 1220, ażeby zjechawszy do Gniezna i zwoławszy kapitułę tamtejszą, spowodowali ją do kanonicznego wyboru arcybiskupa, a gdyby tego uczynić wzbraniała się, aby sami w imieniu Stolicy apostolskiej jakiego zacnego i godnego męża arcybiskupem ustanowili, tych zaś, którzyby się temu wyborowi sprzeciwiać mieli, aby eksko-munikowali 3). Do tego niezwykłego sposobu wyboru arcybiskupa spowodowało papieża albo uporczywe obstawanie wyborców za wspomnianymi wyżej dwoma

 nosi albo wskutek błędu drukarskiego, albo wskutek złego przeczytania oryginału błędną datę: anno quarto pontificatus, zamiast anno tertio pontificatus. Prawdopodobniejszem jest pierwsze przypuszczenie, ponieważ Theiner w Argumentach na czele dzieła umieszczonych nie kładzie r. 1220 odpowiedniego czwartemu panowania papieża Honoryusza, który w r. 1216 wstąpił na Stolicę Piotrową, ale rok 1219 jako jedynie prawdziwy; albowiem tenże papież pod dniem 13 maja roku 1220 (pontificatus anno quarto) wzywa wyznaczonych ad hoc komisarzy apostolskich, ażeby kapitułę gnieźnieńską spowodowali do wyboru arcybiskupiego, ponieważ powołany przez niego biskup krakowski Iwon na stolicę gnieźnieńską, stanowczo się od tej godności wymówił (Theiner 1. c. I, 11); w listopadzie zaś tegoż roku {anno ąuarto pontificatus), donosi Honoryusz kapitule gnieźnieńskiej, że w miejsce Henryka Kietlicza ustanowił arcybiskupem Odrowąża Iwona. Ostatnia zaś bulla musiała przeto poprzedzić pierwszą, wydaną dopiero wskutek wymówienia się biskupa krakowskiego; a skoro ta wydaną była w maju anno ąuarto (1220), to tamta musiała być wydaną w listopadzie anno tertio (1219), zwłaszcza, że śmierć arcybiskupa Kietlicza w tymże przypada roku, jak wyżej pokazaliśmy. — 1) Theiner 1. c. I, 10: „Cum pie recordationis Henrico Gnesnensi archiepiscopo rebus humanis exsmpto, vos filii Capitulum convenissetis in unum de substitutione pontificis tractaturi, votis vestris divisis in partes, quidam ex vobis . . . decanum Gneznensem, quidam vero B. Cracoviensem prepositum elegerant. Procuratoribus ergo parcium propter hoc in nostra presentia constitutis nos auditis et intellectis, que super electionibus ipsis proponere cura-verunt, invenimus neutram ipsarum a maiore parte Capituli celebratam, et ad ipsas per secularis potestatis abusum fuisse processum.. . . Satagentes autem tanto celerius et accu-ratius providere Gneznensi ecclesie,... venerabilem fratrem nostrum Ivonem episcopum, quem clara fame preconia eius predicant scientie, nobilitatis, honestatis ac meriti, ut tanto credatur congruere oneri et honori, a regimine Cracoviensis ecclesie duximus absolvendum et preficiendum metropoli memorate etc." — 2) Tamże I, 13. — 3) Tamże I, 11: Honorius episcopus etc. venerabili fratri ... episcopo et dilecto filio . . . abbati sancte Marie Wratislaviensibus salutem etc. Vacante Gneznensi ecclesia venerabili fratri nostro Cracoviensi episcopo note probitatis et clare fame viro duximus iniungendum, ut assu-meret onus regiminis ecclesie memorate. Verum, quia idem episcopus postulavit instanter, ne id oneris imponeremus eidem, nos . . . discretioni vestre per apostolica scripta manda-mus, quatenus eiusdem (ecclesie) Capitulum auctoritate nostra convocantes ad locum com-petentem et tutum, iniungatis eisdem etc."