245

 kornemu następcy jego Piotrowi zrobić miejsce. Tymczasem nowsze poszukiwania wykazały dobitnie, jak to zobaczemy na wstępie żywota następnego arcybiskupa, że ów dokument klasztoru lędzkiego jest niezgrabnym falsyfikatem, i że pomiędzy Jakóbem ze Żnina, a Janem czyli Janikiem, Piotra arcybiskupa wcale nie było; że nadto w tym roku żył jeszcze arcybiskup Jakób, a bezpośredni następca jego Jan, jeszcze w r. 1149 przy konsekracyi kościoła ś. Wincentego w Wrocławiu, występuje jako biskup wrocławski1). Z tych powodów data śmierci Jakóba przez Długosza i Paprockiego podana, staje się najprawdopodobniejszą i jej nam się trzymać należy. Mógł zatem arcybiskup Jakób przenieść się do wieczności w końcu roku 1148, a następca jego Jan w roku 1149 po wspomnianej konsekracyi kościoła wrocławskiego przenieść się na stolicę arcybiskupią, zwłaszcza, że starodawne katalogi wrocławskie w roku 1149 biskupa Waltera jako następcę Jana na stolicy wrocławskiej sadzają2).

 Według Długosza 3), Paprockiego 4) i innych, zwłoki arcybiskupa Jakóba złożono na wieczny spoczynek w katedrze gnieźnieńskiej. Długosz nazywa go najlepszym człowiekiem 5); Bużeński przytacza sąd o nim z zagubionego rękopisu Grotkowskiego, kanonika gnieźnieńskiego, że był mężem wszelkiej pochwały godnym z powodu rzadkiej roztropności, wytrwałości, wspaniałomyślności, powagi, pobożności i staranności o zabezpieczenie i pomnożenie dóbr arcybiskupich 6). Damalewicz sławi go dla jego nauki, rzadkiej gorliwości w obronie wiary i Kościoła, oraz dla cnót prawdziwie biskupich 7).

 W bibliotece kapituły gnieźnieńskiej przechowuje się rękopis papierowy in folio znacznej objętości, dobrze utrzymany pod tytułem: Jacobi, archiepiscopi Gneznensis, Excerpta et Theologia et Jure canonico. Jak z pisma wnosić można, pochodzi ten kodeks z wieku XII i jest dziełem naszego Jakóba ze Żnina, który głębokiej nauce swojej i rzadkim cnotom zawdzięczał wyniesienie swoje na najwyższą w Kościele polskim godność 8).

 1) Klose 1. c. t. I, list 17 str. 220. — 2) Heyne 1. o. I, 181. — 3) Hist. Polon. lib. IV, 481. — 4) Herby str. 201. — 5) Histor. Pol. lib. V, 481: „Absum-ptiis est eo anno (1148) Jacobus Gnesnensis Arcbiepiscopus vir optimus et grandaevus, qui in Ecclesiae Gnesnensis regimine multas de se probitates et virtutes annis 28 vivens monstravit". — 6) Zywoty Arcyb. Gnieźnienshich t. I, 68. — 7) Series Archiep. Gnesn. f. 87. — 8) Bibliot. Oapit. Gnesn. Ms. Nr. 38,