II.

HIPOLIT.

 atalogi arcybiskupów gnieźnieńskich, starożytne roczniki polskie, z wyjątkiem Rocznika Małopolskiego1) i Traski2), które zowią Hipolita pier-wszym, a Bossutę drugim arcybiskupem, wyłączając niejako Radzynia z szeregu arcybiskupów i dla tego wobec tylu poważnych źródeł spółczesnych nie zasługują na wiarę, Długosz w opisie ich żywotów i w kronice swojej, Da-malewicz i Bużeński kładą jednozgodnie jako następcę Radzyma i drugiego arcybiskupa gnieźnieńskiego, Hipolita, Włocha rodem, pochodzącego, jak utrzymują trzej ostatni pisarze oraz Bielski w Kronice swojej, z familii Ursynów. Snać pomiędzy duchowieństwem polskiem nie było jeszcze naówczas mężów, z pomiędzy których można było wybrać godnego Gaudencyusza następcę, skoro po jego zgonie osiadł na stolicy gnieźnieńskiej cudzoziemiec. Damalewiez utrzymuje, że przysłany przez papieża Jana XVIII na usilne prośby Bolesława Chrobrego arcybiskup Hipolit, odznaczał się wielką znajomością w sprawach duchownych, głęboką nauką teologiczną i rzadką gorliwością w wypełnianiu obowiązków swoich8). To samo podaje Bużeński4), lecz żaden z nich nie przytacza źródeł, z których te szczegóły

 1) Monum. Polon, histor. III, 144: „1027 Ipolitus archiepiscopus mortuus, sibi Bossuta succedit secundus." — 2) Tamże II, 830: „1027. Ypolitus archiepiscopus primus obiit, Bossuta successit seeundus." — 3) Series Archiepiscopor. Gnesn. f. 70: „Divinarum rerum peritia et Theologiae contemplatricis studio elaruit, quam eruditionis laudem zeli ferventis in procuranda proximorum salute, et multarum inde procedentium virtutum dotibus cumulavit. Missus a Joanne XVIII supremo Christi Vicario postulanie Boleslao Chrabri rege pio etc..." — 3) Żywoty Arcyb. Gnieźn, (wydanie Malinowskiego) t. I, str. 35: „Hippolyt posiadał gruntowną naukę, był głębokim teologiem, z wielką gorliwością rozszerzał w świeżo nawróconym kraju zasady wiary, poświęcał tu i owdzie

21