WILKIERZ DLA WSI STAROSTWA GNIEWSKIEGO 15 I. Że początek wszelki sprawy dobrej od Pana Boga jako od źrodła dobroci zaczynać mądrzy uczą, do porządkow, ktore na wsiach starostwa gniewskiego mieć chcemy, przystępując, życzemy, aby jako jednos c w porządkach, tak jedność we chwale Bożej według postanowienia kościoła św. katolickiego rzymskiego między poddanemi naszemi zachowana była, gdyż jeden Bog, je- den kościoł, jedna ofiara, jedna wiara nam od Pana Chrystusa jako przez ręce podana jest; że jednak odszczepiestw i kacerstw tak wiele za grzechami na- szemi i rozpustą namnożyło się, że im zabieżeć przytrudniejszym, aby się przecie woli Bożej i ustawam kościoła rzymskiego dosyć czyniło, postanawiamy, aby od poddanych naszych zachowano było, koniecznie mieć chcemy. I. Starać się będą z pilnością, aby modlitwę powszechną, Pozdrowienie Anielskie, Wierze w Boga, Dziesięcioro Boże Przykazanie i summę na pamięć umieli i dziatki swoje i czeladkę domową uczyli. 2. Dni święte przez plebana opowiedziane aby święcili; posty aby za- chowali; na nabożeństwo do kościoła chodzili i czeladzi chodzić kazali, jedno albo dwoje doma zostawiwszy dla dozoru bydła i ognia rozumnych; a ktoby niedbałym był w tym i nieposłusznym się znalazł, 6 gr. winy kościołowi i tak długo w siezerdzy (?) siedzić, poki msza w kościele była. 3. Plebanowi swemu i inszym sługom kościelnym takse i insze jakiekol- wiek powinności zwykłe ochotnie, zupełnie i czasu słusznego powinni będą oddawać pod winą pandowną. 4. Do zachowania w cale domu i inszego domostwa plebańskiego wszy- scy do plebaniej należący mają sobie wiernie pomagać pod winą. 5. Kościelni dwakroć do roku, to jest około Bożego Narodzenia i około Światk, przed plebanem i burgrabią albo inszym urzędnikiem naszym, na to wysadzonym, dochodow i wydatkow dostateczną liczbę czynić będą powinni. 6. Czarnoksiężnikow, wieszczkow, cyganow, czarownic żaden się niema radzić, także żegnania od wrożek jakichkolwiek nikt nie ma przypuszczać, pod winą flor. 2. 7. A chłopi, niewiasty, także dziewki i dzieci, ktore też gąbek swych powściągać nie chcą, ale i szkaradnie mowić zwykły, szołtys do kluzy albo kłody ma wrzucić i rozgą skarać albo ojcu kazać skarać, pod winą 3 gr. 8. Chrzciny, wesela według wilkeru odprawowane być mają; bez wia- domości i dozwolenia naszego albo podstarościego naszego nikt się niema we wsiach starostwa gniewskiego stanowić bądź przez kupno bądź przez mał- żeński kontrakt, ani dzieci dorosłych w małżeństwo gdzieindziej wydać, pod utraceniem posaga. p. Ma się każdy, tak młody jak stary, uważając stan swoj, szat kosztow- nych i drogich wystrzegać, aksamitu, jedwabnych materyj, drogiego sukna, pod utraceniem takiego zakazanego odzienia.