ROZDZIAŁ I.

 Cel poznania.

 1. Celowy punkt widzenia w teoryi poznania. 2. Pogląd Comte'a na naukę. 3. Cel poznania naukowego podług spółczesnej krytyki filozoficznej. Konwencyonalizm Poincarego. 4. Obraz naukowy Macha. 5. Ekonomiczny cel nauki. 6. Związek przewidwania z nauką podług P o i n c a r e'g o i Macha. 7. Dualistyczny pogląd na poznanie w spółczesnej filozoficznej krytyce nauki. 8. Biologiczny cel poznania podług nauki Spencera. 9. Pragmaty-styczna teorya poznania. 10. Jej krytyka. 11. Przewidywanie jako cel poznawania. 12. Przewidywanie praktyczne i naukowe. 13. Pre

widyzm.

 1. Najwłaściwszem polem do rozważania celowego są produkty pracy ludzkiej. W biologii i socyologii stosowanie teleologicznego punktu widzenia budzi zawsze pewne wątpliwości, gdyż, bądź co bądź, oparte jest tylko na analogii i wynika z niemożności stosowania wyłącznie przyczynowego rozważania. Biologiczne i socyolo-giczne zjawiska przystosowania nie dadzą się objąć i dostatecznie wytłómaczyć z samego tylko przyczynowego punktu widzenia i dlatego posługujemy się przy ich rozważaniu teleologiczną metodą badania poniekąd, jak sądził Kant, z potrzeby, z braku innego wyjścia. Geneza tych zjawisk nie jest nam znaną; wiemy tylko, że najlepiej możemy je wyjaśnić, resp. przewidzieć, je

TEORYA POZNANIA  1