•        ·        

 XV. ESTETYKA.   355

Myśli, idee i uczucia, wyobraźnia wciela w obrazy, zaczerpane ze świata rzeczywistego, z życia; uplastycznia je, kształtuje, czyni przystępnemi dla wrażeń zmysłowych. Z drugiej strony, obrazy, które posiada, które się w niej, na podstawie doznanych wrażeń wytwarzają, wyobraźnia podnosi w sferę idealną, opromienia, ozłaca wartością duchową, kojarząc te obrazy z głębszą treścią umysłu.      



Wskutek takiego działania wyobraźni, nastrój estetyczny i piękno stają się jedynie objawem ducha, który czuje nietylko potrzebę łrarmonijnego połączenia treści i formy, lecz w wyobraźni posiada i zdolność do wszechstronnego i zadawalającego urzeczywistnienia tej harmonii za pośrednictwem własnych wytworów piękna.  



Szczegółowy rozbiór zaznaczonych tutaj czynników należy już do samej psychologii piękna.



 b. Metafizyka piękna. 

Ta druga część estetyki szczegółowej rozbiera piękno ze stanowiska przedmiotowego, t. j. zajmuje się pytaniem: czy piękno istnieje samo w sobie? czy jest objawem bytowym? a jeśli nim jest, na czem polega jego istota?

 Że świat zewnętrzny, przedmiotowy bardzo często budzi nasze upodobanie estetyczne, przedstawia się nam jako piękny, o tem wątpliwości nie ma. Kwestya tylko na tern polega: w jakiem znaczeniu jest pięknym? Czy z formami, które w nim napotykamy, łączy się harmonijnie własna jego treść? Czy zewnętrzna, zmysłowa jego strona w nim samym uzupełnioną zostaje stroną wewnętrzną, idealną? Czy ciało jego ożywione jest duchem, wytwarzając organiczną spójnię i harmonią tych czynników? Czy też byt przedmiotowy, świat zmysłowy, sam w sobie żadnej głębszej treści nie posiada, z którąby się mógł harmonijnie połączyć, którąby w swych formach zewnętrznych wyrażał?