XV. ESTETYKA. 343

W części ogólnej owe trzy czynniki estetyki nie mogą być jeszcze uwzględnione wyczerpująco; tutaj zadanie badacza polega tylko na rozbiorze pytania: co to jest piękno? jaki jego stosunek do innych objawów i dążności ducha ludzkiego, a szczególniej do dobra i prawdy, do religii, moralności i nauki? Przy rozjaśnieniu tych kwestyj ogólnych, badacz naturalnie obejść się nie może bez znajomości szczegółowego materyału swego przedmiotu—ale tego materyału nie uwydatnia jeszcze w wykładzie kwestyj ogólnych.

 Materyał ten z całym obszarem kwestyj szczegółowych, występuje na jaw dopiero przy rozbiorze powyższych trzech czynników estetyki z osobna, które w ten sposób stanowią osobne naukowe części estetyki szczegółowej, jako: 1) psychologia piękna, 2) metafizyka piękna i 3) filozofia sztuki.

A. Estetyka ogólna.

 Możnaby się sprzeczać o to, czy część ogólna każdej nauki, a zatem i estetyki, ma wyprzedzać część szczegółową, czy też powinna nastąpić dopiero po niej, jako wywód z rozbioru szczegółowych objawów. Wiadomo, że w nowszych czasach metodę indukcyjną zastosowano nietylko do samych badań naukowych, lecz i do wykładu wyników tych badań. Domagano się tedy, aby wykład danego przedmiotu rozpoczynano od przedstawienia szczegółowych objawów, a dopiero w końcu zaznaczono ogólne poglądy na przedmiot, wynikające z rozbioru owych objawów szczegółowych.

 Pozostawiając wyczerpanie tej kwestyi metodycznej na uboczu, powiemy tu tylko, że wszelkie badania szczegółowe opierają się na pewnych pojęciach ogólnych, na podstawie których dany przedmiot wyróżniamy od innych i, jako przedmiot odrębny, o cechach sobie tylko właściwych, osobno