XIII. O TEATRZE.         277

krasomówstwa i muzyki. To wszystko uzmysłowionem być może tylko przy pomocy malarstwa, za pośrednictwem zarówno odpowiedniej charakterystyki całej powierzchowności aktora, jak i za pośrednictwem artystycznie wykończonych dekoracyj, wspieranych, w miarę potrzeby, i innemi środkami techniki scenicznej, mającemi na celu efekt malowniczy.

 Najwyższe rozwiniecie pierwiastku malowniczego w sztuce teatralnej przedstawia nam balet, w którym 'osoby działające przyjmują na siebie rolę figur malowniczych, a treść poetyczna uzmysławia się przy pomocy pięknych rytmicznych ruchów i żywych obrazów. Rzecz naturalna, że mamy tutaj na myśli jedynie balet prawdziwie estetyczny, czyniący zadość wymaganiom czystej idei piękna, nie zaś balet jako prostą zręczność gimnastyczną i atletyczną, dążącą nadto do celów, nie mających nic wspólnego z uszlachetniającemi zadaniami sztuki pięknej.

 Malarstwo zamyka wieniec sztuk pięknych, wchodzących w skład sztuki teatralnej. Dopełniając świat duchowy, wewnętrzny, świat ludzki, światem zewnętrznym, zmysłowym, wśród którego człowiek działa, malarstwo łączy się z pozostałemi sztukami w jedną artystyczną całość i daje sztuce teatralnej możność urzeczywistnienia owego wysokiego zadania, polegającego, według słów Hamleta (Akt 2-gi scena 2-ga) na tern, aby „postawić naturze zwierciadło, ukazać cnocie własną postać, hańbie własne jej rysy, a wiekowi i powłoce czasu nadać właściwy kształt i piętno."

 2. Znaczenie społeczne teatru.

 Tyle o stronie estetycznej i artystycznej teatru; zwróćmy teraz naszą uwagę na jego znaczenie społeczne.

 Że teatr zawsze i wszędzie wywierał ogromny wpływ na społeczeństwo, na jego sposób myślenia, kierunek jego