Janwaryszki Januszyszki Januszpol Januszpol Jarcówka Jarcewicze Jarantow Jar Januszpol 1. mstko nad Teterówką, pow. żytomierski, gm. Januszpol, 60 w. od Żytomierza, st. poczt. Rajhorodek 10 w. , st. dr. żel. Demczyn, 743 dm. , 4642 mk. , cerkiew paraf. drewn. z r. 1764, kościół filialny katol. par. Krasnopol, zarząd okr. pol. , urząd gm. Do par. prawosł. należą wsi Słobódka, Stępka i Dąbrówka. W całej parafii w r. 1886 było 314 dm, 2620 mk. prawosł. , 137 katol. 243 żyd. Paprocki podaje, iż Wojciech Starzechowski, h Nieczuja, ststa wyszogrodzki, który jeździł do Węgier po króla Stefana na zamku swym Januszpolu znaczny a mężny odpór poganom dawał. Herby, 328. Wymieniony już w r. 1570 jako własność ks. Ostrogskich. W r. 1650 ks. Dominik Zasławski, wnosi z Nowego i Starego Januszpola od 133 dym. Gmina obejmuje obecnie 10 miejscowości, 636 dm. włośc, 4617 włościan 2021 dusz rew. , uwłaszczonych na 5829 dz. 4791 roli. Nadto w gm. jest 11, 256 dz. 4296 roli większej posiadłości i 196 dz. cerk. Cała gmina ma 17, 281 dz. 9211 roli i 5458 mk. 2. J, słoboda, tamże, gm. Uszomierz, par. prawosł. Bondarówka 2 w. , 44 dm. , 426 mk. Januszyszki 1. zaśc, pow. wiłkomierski, gm. Traszkuny 18 w. . 2. J. , wś, tamże, gm. Żmujdki 9 w. . Janwaryszki, zaśc, pow. nowoaleksandrowski, gm. Rakiszki 6 w. . Janysze, wś, pow. wołkowyski, gm. Wilczuki, 289 dz, Japołot, wś w pobliżu Horynia, pow. rówieński, gm. Stydyń 10 w. , st. poczt. i dr. żel. Klewań 35 w. , 50 w. od Równego, ma 94 dm. , 714 mk. 30 katol. i 49 żyd, cerkiew drewn. z r. 1779 fundacyi dziedzica Kajetana Mrozowskiego, nadana ziemią 32 dz. przez Stanisława Worcela r. 1815 i szkoła ludowa od r. 1862. Cerkwie filialne w Zbużu i Żalinie. Wś J. w r. 1577 należy do ziemian stepańskich, płaci od 6 dym. ludzi ubogich, co potrosze roli mają, po 4 gr. , następnie ks. Ostrogskich lecz nie przy ordynacyi, w r. 1650 Piaskowskiego, sędziego łuckiego, który wnosi od 37 dym. , dalej Grabowskich, Tomaszewskich, Morozowskich, Drzewieckich, ks. Radziwiłłów, obecnie Emilii Steckiej, 214 dz. Jar 1. Fernatya, rzka, w pow. bałckim, prawy dopł. Kodymy. Zaczyna się pod wsią Petrówką, mija wś Strymbę i pod wsią Fernatyą uchodzi do Kodymy. 2. J. Gedzyłów, ob. Gedzyłów Jar, 3. J. Głęboki, rzka w pow. bałckim, lewy dopływ Białocza. 4. J. Hołocza, rzka, w pow. olhopolskim, lewy dopływ Dniestru, ma ujście przy Tarasowie. 5. J. Lityński, ob. Lityński Jar, Jar 1. Kuczmin, chutor przy wsi Sowki, pow. kijowski, 11 dm. , 56 mk. 2. J. Kruty, kolonia, pow. radomyski, gm. Potyjówka 20 w. , 7 dm. , 31 mk. 3. J. Hołodny, ferma, przy wsi Chutor Pułkowniczy, pow. taraszczański, 10 dm, 149 mk. 4 J. Suchy, wś nad rucz. Torcz, tamże, gm. Stryżawka, st. poczt. Żaszków 18 w. , 43 w. od Taraszczy, 161 dm. , 845 mk. , cerkiew, szkółka cerkiewna, 3 wiatraki. Należała wraz z Wasilichą do ks. Wiszniowieckich, na początku XIX w. do Walewskich, drogą wiana za Józefiną Walewską, przeszła do Jana Giżyckiego. 5. J Suchy, fol. pod Białocerkwią, pow. wasylkowski, 5 dm. , 37 mk. Jarantow, r. 1338 Arnoltovo, r. 1507 Jarnoltovo, r. 1579 Jaruntovo, wś, pow. kaliski. W dok. z r. 1338 występuje Mirosław de Arnoltovo K. W. , u. 1175. W r. 1579 w par. Lipe, płacą tu Lipski i Piekarski od 8 1 2 łan. , 4 zagr. , 2 kom. Jarcewicze, wś, pow. słonimski, gm. Piaski, 452 dz. Jarcówka, wś, pow. mścisławski, gm. Szamowo, 7 dm. , 57 ink. Japołot Janysze Jarmołowszczyzna Jarcyn, pow. uszycki, ob. Jaryca. Jarczów, osada miejska, pow. tomaszowski. Powstała na obszarze wsi Korhinie al. Korczyn. Otrzymała miano od nazwiska dziedziców Korhinia, Jarczewskich. W r. 1878 płaci ze wsi Korhinie, Jarczewski od 5 łan. , 5 zagrodn. , 4 kom. Jaremicze ob. t. III, 564 Jeremicze, w dok. Juremcze, wś, pow. nowogradwołyński, gmina Kustowce nie Rajki, par. praw. Rajki, 100 w. od mta pow. , 73 dm. , 566 mk. W r. 1683 należała do Ostropola, ks. Ostrogskiego, który wnosi z niej od 7 dym. , 14 ogr. , 1 koła waln. Na początku XIX w. , z Rajkami kupiona przez podkomorzego Joachima Rajskiego, poczem syna jego Zenona. marszałka zwiahelskiego 18571860, po 1863 r, skarbowa. Jareszki, Jereszki, al. Jerszyki, wś nad rucz. Kamienką, pow. skwirski, gm. i st. dr. żel. Browki, st. poczt. Popielnia 19 w. , 39 w. od Skwiry, 189 dm. , 1000 mk. , cerkiew, szkółka cerk. , wiatrak. Niegdyś kn. Rużyńskich. Miała na niej dożywocie kn. Kirykowa Rużyńska. Następnie Zofii z Korabczowa Romanowej kn. Rużyńskiej. W r. 1628 kasztelanowa wileńska, Zofia na Korabczowie wnosi z J. i Browek od 3 dym. , 4 ogr. , oraz z J. i Buchałówki od 1 dym. ubog. , 2 ogr. Obecnie Rylskich, 1054 dz. Jarewiszcze 1. wś, pow. kowelski, gm. Zabłocie, 20 dm. , 64 mk. 2. J, wś nad Prypecią, pow. włodzimierski, gm. Szack, 100 w. od Włodzimierza, 94 dm. , 598 mk. , cerkiew, szkoła. Jarkańce, wś, pow. nowoaleksandrowski, gm. Widze 6 w. . Jarłuty, r. 1567 Jarluta Małe i Stare, wś, pow. ciechanowski. Paweł, bisk. płocki, nadaje swą. dziesięcinę we wsi Jarłuty, kościołowi we wsi Zenbok Kod. maz. , 206. W r. 1567 jest tu 5 działów szlach. , mających razem 14 włók, 14 ogrod. , 1 kowala, 1 krawca. Jarmaki, zaśc, pow. oszmiański, gm. Krewo 5 w. ; miał 14 dusz rewiz. , należał do dóbr skarb. Łosk. Jarmarkowszczyzna, urocz. , pow. bielski gub. grodz. , gm. Malesze, 36 dz. Jarmolicze, wś, pow. grodzieński, gm. Indura, 34 w. od Grodna, 334 dz. Na polach znajdowano kamienne siekierki. Jarmolińce, msto, pow. proskurowski. W r. 1530 wnosi od 6, a r. 1542 od 7 pługów i 1 koła młyn. W r. 1565 z części Lanckorońskiego, ststy kamien. i Czołhańskiego, zapłacono od 10 pługów i 2 kół waln. , z części zaś Mateusza Jarmolińskiego od 3 pługów, 2 kół waln. , 3 rzem. W r. 1569 z części Jarmolińskiego, Czołhańskiego i Potockiego od 6 pługów, 2 kół młyń. , rzem. W r. 1578 należy do tychże, płaci od pługów, popa, 2 kół dorzecz. , od koła stępn. , kotła gorzałcz. i propinacyi, od 1 rzem. , a roku 1583 od 8 pługów, popa, 2 kół dziedzicz. , koła stępn. , 2 rzem. i kotła gorzałcz. Jednocześnie J. Napolne płacą od 3 pługów. W r. 1661 wś ma 12 dym. , a r. 1664 dzierżawa Pawła Ościłowskiego, 20 dym. , 1 koło młyn. Gmina obejmuje obecnie 14 miejscowości. 1981 dm. , 12, 343 mk. włościan 5583 dusz rewiz. , uwłaszczonych na 11, 404 dz. 10, 194 roli. Nadto w gminie jest 14, 437 dz. 10, 413 roli większej posiadłości i 694 dz. cerk. Cała gmina ma 26, 535 dz. 21, 224 roli i 15, 153 mk. Jarmołowszczyzna, okolica szlach. , pow. Słonimski, gm. Miżewicze, 123 dz. Jarniewo, wś i dobra, pow. Słonimski, gm. Starawieś, 21 w. od Słonima. Wś ma 1068 dz. ; dobra, zwane też Jaroszewo własność Kapnistów, z fol. Kowale mają. 667 dz. Jarochowo, wś, pow. łęczycki, par. Mazew. Według dok. z r. 1318, Simon, dawny opat wąchocki, zamienił kiedyś wieś klasztorną Smolice na Jarochowo, własność Allexiusza milesa Kod. mał. , II, 241, K. W. , n. 999. W roku 1576 istnieje J. major i J. minor dicta Raffaelis Rafałowe, Wś należy do par, Słaboszewo. Siedzą tu na drobnych działkach Jarochowscy i Iwiccy. Jarocice, wś, pow. sieradzki. Dawna własność arcyb. gnieźn. wspom. w dok. z r. 1136 i 1357 K. W. , n. 7 i 1354. Jarocin, miasto, pow. pleszewski. Bolesław, ks. wielkopolski nadaje r. 1257 różne swobody posiadłościom komesa Janka, syna Alberta. Między innemi in eadem civitate dicta Jaroczino theloneum po groszu od konia i wołu wchodzącego do miasta. Plebanowi tamecznego kościoła p. w. św. Marcina, po groszu od czterech wozów K. W. , n. 364. W r. 1578 płaci miasto szosu 27 fl. 6 gr. z 11 ślad. miej. , przytem od 20 szewców, 6 krawców, 5 rzeźn. , 10 sukienników, 10 piekarek, 5 garncarzy, 6 kuśnierzy, 6 prasołów, 1 barwierza, 6 szynkarek, 4 kowali i 15 różnych. Ob. E. Gallier Szkice geogr. histor. serya II, Poznań, 1888, str. 18 39. Jarofiejówka, ob. Poczajów, Jarogniewice, r. 1352 Jarognevo, wś, pow. kościański. Jarosław z J. w dokum. z r. 1352 K. W. , n. 1313. Jaroliszki, wś, pow. wiłkomierski, gmina Owanta 5 w. . Jaromicze, Jeremicze, wś, pow. kobryński, gm. Podolesie, 11 dm. , 131 mk. , 201 dz Jaromirka, wś, pow. kamieniecki. W r. 1530 i 1542 wnosi od 1 pługa. W r. 1566 Herburtów i sukc. Swierszcza, płaci od 4 pługów i 1 popa. W r. 1578 i 1583 Ostrorogów, wnosi od 1 pługa, a Herburt w r. 1583 od 2 pługów, W r. 1661 Dziewanowskiego, spustoszona. Jaromia, mylnie Jaroszel, wś, pow. łucki, gm. Trosteniec, 34 w. od Łucka, 27 dm. , 172 mk. Dawniej do Dybowskich, obecnie Stefana Mijakowskiego. Jarcyn Jarcyn Jarczów Jaremicze Jareszki Jarewiszcze Jarkańce Jarłuty Jarmaki Jarmarkowszczyzna Jarmolicze Jarmolińce Jarniewo Jarochowo Jarocice Jarocin Jarofiejówka Jarogniewice Jaroliszki Jaromicze Jaromirka Jaromia Jaroszki Jaropowicze, al. Jaropowce, wś, powiat skwirski, gm. i st. poczt. Chodorków 5 w. , st. dr. żel. Browki 25 w. , 55 w. od Skwiry, 325 dm. , 2095 mk. , cerkiew, kaplica, szkółka cerk. , cukrownia, cegielnia, wiatrak. W roku 1609 jeszcze uroczysko, należy do Tyszów Bykowskich. Zygm. Kotiużyński nie długo posiadał J. Do ruiny jego przyczyniło się założenie cukrowni, którą około r. 1860 nabyli bracia Jenniowie, do dziś jej właściciele. Grunta dworskie należą do włościan. Jarosiszki, wś, pow. wileński, gm. Worniany 10 w. ; miała 11 dusz rewiz. , należała do dóbr Dubniki. Jarosław nad Sanem, miasto. Dnia 28 czer. 1361 r. bawi tu Kazimierz W. W r. 1508 Spytko z Jarosławia, kaszt. krak. z dóbr swych J. i wsi przyległych płaci kwarty 97 1 2 grzyw. 18 gr. Losz, wójt miejski płaci 3 grz. W roku 1589 miasto daje szosu fi. 57, od rzemieśln. 23. Ogółem fl. 209 gr. 23. W r. 1901 miasto ma do 24, 000 mk. Jarosławice, w dok. Jarosław, Jarosławka, wś, pow. złoczowski. W r. 1542 płaci od 1 1 2 pługa, r. 1565 Lanckoroński, ststa skalski, wnosi od 4 pługów, 3 zagrodn. , a r. 1569 od 6 pługów. W r. 1583 ze wsi Jarosławka wniesiono od 2 pługów, 1 ogr. Jarosławicze, wś nad Styrem, pow. dubieński, na pograniczu pow. łuckiego, gm. Jarosławicze, st. poczt. Młynów 18 w. , st. dr. żelaz. Kiwerce 22 w. , 33 w. od Dubna, 66 dm. , 691 mk. , cerkiew drewn. z r. 1882 na miejsce dawnej z r. 1746, szkółka cerk. od r. 1876. Do par. praw. należą wsi Worsuń i Podleśce. Cerkwie filialne we wsiach Jałowicze i Czekno. J. były jakoby rezydencyą kn, łuckiego Jarosława Iziasławicza 1169 r. , który miał tu zamek. W r. 1545 własność podskarbiny ziemskiej Bohuszowej Bohowitynowej, która miała opatrywać trzy horodnie zamku łuckiego. W r. 1570 Michała Działyńskiego, który z J. , Podlesiec i Wrotniowa wnosi od 16 bojar. putn. , 58 dym. , 8 ogr. po 4 gr. , 50 ogr. po 2 gr. , 3 kół młyń. , 2 karcz. W r. 1577 Fedora Działyńska płaci z samych J. od 15 dym. , 4 ogr. , 2 kół młyń. po 24 gr. W r. 1585 Prońskich. W połowie XVII w. Konst. Puzyny, potem Aksaków Bąkowskich, Malińskich, obecnie z Worsuniem i Podleścami Kołmakowych. Gmina obejmuje 23 miejscowości, 630 dym. włośc. , 4492 mk. włościan 1754 dusz rewiz. , uwłaszczonych na 7227 dz. 5924 roli. Nadto w gm. jest 6109 dz. większej posiadłości 3857 roli, 1446 dz. ziemi skarbowej i 448 cerk. Cała gmina ma 15, 530 dz. 10, 143 roli i 6299 mk. Jarosławiec, wś, pow. hrubieszowski. W r. 1564 należy do par. rz. kat. w Hrubieszowie, posiada cerkiew, 6 łan. , 9 zagrodn. , 2 komorn. , popa. R. 1565 w ststwie hrubieszowskiem, miała 24 kmieci na półłankach, 8 wolnych, którym już wolność się kończyła, karczmarz, woźny, pop. Ogółem zł. 41, gr. 8. Jarosławka 1. wś, pow. berdyczowski, gm. Czerniawka Mała, st. poczt. Rużyn 8 w. , st. dr. źel. Zarudyńce 12 w. , 44 w. od Berdyczowa, 135 dm. , 1174 mk. , cerkiew, szkółka cerk. Obecnie Stadnickiego, 609 dz. W r. 1780 Hulaniekich. 2. J. , al. Suczek, wś nad rzekami Tołmaczem i Lipianka, pow. zwinogródzki, gm. i st. poczt. Kalihorka Mokra 12 w. , 45 w. od Zwinogródki, 170 dm. , 872 mk. , cerkiew, szkółka, 2 młyny, 3 wiatraki. Obecnie gen, Czertkowa, 1428 dz. 3. J. , w dokum. Jarosław i Żabińce, wś, pow. kamieniecki. W r. 1542 wnosi od 1 1 2 pługa. W r. 1565 Lanckoroński, ststa skalski, płaci od 4 pługów i 3 zagr. , J. al. Żabińce, w dzierżawie Dąbrowskiego, wnosi od 2 pługów. W r. 1569 Lanckoroński płaci od 6 pługów, a r. 1583 od 2 pługów i 1 ogr. 4. J. , wś, pow. latyczowski. W r. 1530 płaci od 7, a w r. 1542 od 4 pługów. Był pop Syenko. W r. 1578 i 1583 Jan Sieniawski wnosi od 4 pługów, popa i koła dorocz. W r. 1664 zniszczona, w r. 1668 ma 7 dym. , własność Potockiego, wwdy bracławskiego. Jaroszewicze, wś, pow. wołkowyski, gmina Zelzin, 183 dz. Jaroszewo 1. wś i dobra, pow. słonimski, gm. Luszniewo, 41 w. od Słonima. Ze wsią. Ciuchniewicze ma 247 dz. ; dobra, Bułhaków, 475 dz. Nadto Strachalewowie mają tu 150 dz. 2. J, tamże, ob. Jarniewo. Jaroszki, wś, pow. sieński, gm. Maszkany, 15 dm. , 76 mk. Jaroszowice, r. 1361 Jaroschow, wś, pow. wadowicki. Wspom. w dok. z r. 1361 jako pograniczna z Barwałdem. W r. 1581 Jan Komorowski płaci tu od 8 łan. km. , 2 zagrodn. , 4 komorn. Jaroszówka 1 dobra, pow. klimowicki, od r. 1873 Huebbenetów, 1083 dz. 628 lasu. 2. J. , dobra, tamże, od r. 1879 Osmołowskich i Sakowiczów, 207 dz. 3. J. , fol. , pow. sieński, należy do dóbr Bóbr. Jaroszówka 1. wś, pow. wasylkowski, gm. Wepryk, st. poczt. i dr. żel. Chwastów 15 w. , 70 dm. , 464 mk. , szkółka. 2. J. , wś, pow, zwinogródzki, gm. i st. poczt. Kalihorka Mokra 8 w. , 45 w. od Zwinogródki, 203 dm. , 1020 mk. , cerkiew, szkółka, gorzelnia, młyn parowy, 8 wiatraków. 3. J, wś, pow. winnicki. Niegdyś Czerlenkowskich. W roku 1629 cześnik wwdztwa bracławskiego, wnosi od 40 dym. Obecnie po Koczubeju własność Engelhardta, w dzierżawie Tow. cukrowni w Gniewaniu. Jaroszyn, wś, pow. słupecki. Roku 1186 Mieszko, ks. polski, oznacza granice wsi J. i Marcinkowe Kowalewo, jakie nadał klasztorowi w Lądzie. Henryk, arcyb. gnieźn. nadaje Jaropowicze Jarosławicze Jarosławiec Jaroszewo Jarosławka Jaroszewicze Jaropowicze Jarosiszki Jarosław Jarosławice Jaroszyn Jaroszówka Jaroszowice Jarowatka Jaroszynka Jarynówka Jaryłówka Jaryhy Jary Jarutycze Jaruszyszki Jaruń Jaryszów Jarząbkowo Jarząbkowce r. 1213 dziesięciny swe z J. klasztorowi. Pretensye bisk. pozn. Bogufała do tej wsi, oddala wyrok Bolesława, ks. polskiego r. 1278 w Gnieźnie wydany. Przemysław II ks. wielkop. pozwala klasztorowi osadzić tu na prawie niemieckim niemców i wolnych polaków liberis Polonis. Por. K. W. , n. 27, 80, 476, 695. We wsi istniał kościół par. p. w. W. W. Sw. , założony bardzo dawno. Już w XV w. dla braku funduszów nie bywa plebana, ale kościołem zarządzają zakonnicy. R. 1781. kościół walący się rozebrano, a parafię złożoną z jednej wsi wcielono do kościoła w Lądku Łaski, L. B. , I, 296 i przyp. . Jaroszynka, al. Jaroszyńce, wś, pow. jampolski. W r. 1629 Dymitr Jaroszyński wnosi od 16 dym. Obecnie przeszła w obce ręce. Jarowatka, wś nad stawem i przy linii dr żel. humańskiej, pow. humański, gm. Krasnopółka, st. poczt. Humań 17 w. , 74 dm. , 447 mk. , cerkiew, 4 wiatraki. Jarowe, wś, pow. czehryński, gm. i st. poczt. Kamionka 8 w. , 53 w. od Czehrynia, 77 dm. , 491 mk. , cerkiew, szkółka cerk. , 2 wiatraki Mają tu Meteliccy 120 dz. i Chaneńko 670 dz. Jarowica, wś nad Jarowicą, dopływ Styru, pow. łucki, gm. Poddubce, 1 w. od Łucka, 24 dm. , 136 mk. Dziedzictwo kn. Czetwertyńskich, r. 1545 kn. Matwieja, r. 1570 synowej jego Januszowej Czetwertyńskiej Bohdany Wasilewny Siemaszkówny, która z dóbr swych i męża nieboszczyka J. wnosi od 82 dym. , 8 sług putn po 20 gr. , 14 ogr. po 2 gr. , 2 kół młyn. Wyszła ona powtórnie za Zacharyasza Łahodowskiego, a potem za Stanisł. Kamienieckiego. W r. 1583 z części J. płaci Hawryłowa Bokiejowa, sędzina ziemska łucka, część jest w zastawie u Iwana Czernczyckiego Wołyńca, który wnosi z 2 dym. Nadana następnie trynitarzom łuckim, dziś skarbowa. Jarówka, fol. i chutor, pow. prużański, gm. Czerniakowo. Folw. , własność Łukaszewiczów, ma 80 dz, ; chutor należy do dóbr Laskowicze. Jarówka 1 kol. , pow. rówieński, gra. Klewań, 15 dm. , 112 mk. 2. J, w spisie osad Jakówka, kol. niem, pow. żytomierski, gmina i par. praw. Horoszki 20 w. , 50 w. od Żytomierza, 77 dra. , 510 mk. , kaplica ewangielicka, szkoła. Jarszewicze, wś nad Isłoczą, pow. wilejski, dawniej w pow. mińskim. Niegdyś Kimbarów, od których drogą wiana Anny z Kimbarów Krzysztofowej Szczyttowej. W r. 1687 nabywa Piotr Protaszewicz. Niedaleko od wsi, w pobliżu rzeki Wissy, wał w kształcie podkowy, długi do 30 a szeroki 8 sąż. Jarszówka, Jaroszówka, urocz. przy wsi Wólka Poduchowna, pow. sokólski. Jarudyszki, dwór, pow. rossieński, gra. Rossienie 4 w. . Jaruga, ob. Bahowica. Jaruń, wś przy ujściu Żołobianki i Koszelówki do Ceremu, pow. nowogradwołyński, gm. Żołobne, 10 w. od mta pow. i st. poczt. , 142 dm. , 887 mk. , cerkiew par. drewn. , uposażona 92 dz. ziemi. Do par. należy Mołodków Mały. Cerkiew filialna we wsi Jurkowszczyzna. W r. 1570 ku. Bohusza Koreckiego. który r. 1577 wnosi z J. od 25 dym. , 5 ogr. W r. 1650 wniesiono z J. od 130, r. 1651 od 80 dym. , a w r. 1653 tylko od 10 dym. Jaruszyszki, dwór, pow. szawelski, gmina Żagory 16 w. . Jarutycze 1. wś, pow. słonimski, gm. Maryjska. Ob. Sosnówka. 2. J. , wś, pow, wołkowyski, gra. Pieniuga, 177 dz. Jary Chreszczate al. Chryszczate, wś nad urocz. Jezioro, pow. taraszczański, gm. Juszków Roh, st. poczt. Taraszcza 12 w. , 184 dm. , 1537 mk. , cerkiew szkółka począt. , 5 wiatraków. Należy do dóbr hr. Branickich. Jaryhy, wś, pow. czauski, gm. Horodek, 39 dm. , 230 mk. Jaryłówka 1. fol. dóbr Mroczki, pow. białostocki. 2. J. , wś i dobra, pow. grodzieński, gm. Brzostowica Wielka. Wś ma 51 dz. , dobra Kamieńskich, 120 dz. 3. J. , wś i dobra, pow. wołkowyski, gm. Wilczuki. Wś ma 156 dz. ; dobra Pileckich, 154 dz. Jarynówka 1. wś, pow. łucki, gm. Osowa, 132 w. od Łucka, 32 dm, 184 mk. 2. J. , wś, pow. rówieński, gm. Berezne, par. praw. Jabłonne 10 w, 74 dm. , 552 mk. Jaryszki 1. wś nad rucz. Upiką, pow. poniewieski, gm. Remigoła 12 w. , 25 dm. , 205 mk, kaplica katol. drewniana, par. Remigoła. 2. J. , dobra, pow. rossieński, gm. Rossienie 15 w. , par. Widukle, własność Jastrzębskich, 873 dz. Nad Szeszuwą, w pobliżu fol. Kompajcie nasyp zwany Pilkałnas, ze śladami murów i piwnie. J. wspomniane są w dok. krzyżackich r. 1376 p. n. Arisken. Spustoszył je w. mistrz pruski Winryk, ciągnąc przez Rossienie i Ejragołę pod Kowno. Jaryszkiele, dwór, pow. poniewieski, gmina Remigoła 12 w. . Jaryszów, mstko, pow. mohylowski. Gmina obejmuje obecnie 10 miejscowości, 1412 dm. , 7776 mk. 3077 dusz rewiz. , uwłaszczonych na 6388 dz. 5464 roli. Nadto w gminie jest 8260 dz. 4370 roli większej posiadłości, 751 dzies. skarb. i 362 dz. cerk. Cała gmina ma 15, 761 dz. 10, 122 roli i 10, 104 mk. Jarząbkowo, r. 1520 Jarampkowo, wś, pow. gnieźnieński. Kościół par. p w. św. Marcina istnieje już w XIV w. Pleban Marcin wspomniany w aktach kons. gnieźn. z r. 1411. Na początku XVI w. stoi już kościół murowany, odnowiony r. 1846. Jarząbkowce, wś, pow. włodzimierski, gm. Poryck, 39 w. od Włodzimierza, 45 dm. , 273 mk. Jaruga Jaroszynka Jarudyszki Jarszówka Jarszewicze Jaryszki Jaryszkiele Jarówka Jarowica Jarowe Jasień Jarzębkowo Jarzębówka Jasajcie Jasany Jasiel Jasienica Jasienice Jasieniec Jasieniewicze Jasieninicze Jarzębkowo, Jerzębkowo, zaśc, pow, trocki, gm. Jezno 8 w. ; miał 8 dusz rewiz. , należał do dóbr skarb. Birsztany. Jarzębówka, ob. Branica. Jasajcie, wś, pow. poniewieski, gm. Rozalia 11 w. . Jasany 1. wś pow. poniewieski, gra. Smilgi 16 w. . 2. J. Jassany ob. t III, 494, wś i dobra, pow. wiłkomierski, gm. Uciany 4 w. , Jałowieckich 398 dz. Otrzymał je od Zygm. Augusta, Miłoszewski Stanisław, dworzanin królewski. Jasiel, r. 1565 laszieł, wś, pow. sanocki. W r. 1565 wś w ststwie sanockiem, pod górą. Beskidem, niedaleko granicy węgierskiej, od lat sześciu zaczęła się zasiedlać na prawie wołoskiem, miała 9 łanów ku kopaniu wymierzonych na nich 12 kmieci. Dawała wtedy dochodu gr. 24. Jasień 1. w dok. z r. 1300 Jassyno, wś, pow. płocki, par. Imielnica. Folwark bisk. płockich, oddany r. 1300 Bolesławowi, ks. mazow. w zamian za książęcą część Radzikowa odstąpiona biskupowi Ulanow. Dok. 167, 24. W 1578 płaci od 10 łan. km. , 2 zagr. , młyna. W spisie z r. 1827 podana, ma 4 dm. , 30 mk. Nowsze spisy nie podają tej nazwy. 2. J. al. Jasienie, wś, pow. rawski. W dok. z r. 1359 śród włości arcyb. gnieźn. K. W. n. 1404. W r. 1579 ma 10 łan. Jasień 1. urocz. , pow. prużański, gm. Białowieża, 92 dz. 2 J. , wś, pow. święciański, gm. Aleksandrowska; miała 12 dusz rewiż. , należała do dóbr Szajkuny. Jasień, wś, pow. brzeski Galicya. W dok. z r. 1282 pratum lassen Kod. dypl pol. , III, 129. Za Długosza stoi tu kościół par. p. w. Wnieb. N. P. Maryi, z kamienia wapiennego, zbudowany przez Spicymira z Melsztyna. Dziedzicem wsi był Spytek z Melsztyna, h. Leliwa. We wsi były łany km. , 2 łany sołt. , karczmy, zagrodnicy L. B. , II, 276. Jasienica, wś, pow. ostrowski. W dokum. z XIII w. śród włości kościoła płockiego. W r. 1578 wś biskupia w kluczu złotoryjskim, płaci od 23 łan, 4 zagr. Jasienica Solna 1. roku 1565 Jaszenicza Scholna, wś, pow. drobobycki. W r. 1565 wś we włości ozimińskiej, ststwa Samborskiego, miała 58 kmieci na 33 1 2 łan. , 9 podsadków na tychże rolach. Na łanach wójtowstwa skupionego 2 kmieci. Podsadków 7, karczmarz jeden daje zł. 32, druga na Słonem, gdzie było okno solne pierwej, daje zł. 17 gr. 18. Pop i cerkiew. Daje wś dani solnej po 2 kłody w miesiąc. Ogólny dochód zł. 324 gr. 13 den. I6 1 2. Ludność trudniła się wyrobem soli, jej rozwożeniem i sprzedażą. Opłaty od tego przemysłu przynosiły, prócz dani solnej, dworowi ozimińskiemu zł. 142. 2. J. Zamkowa, wś, pow. turczański. W r. 1565 wś w ststwie samborskiem położona pod zamkiem, miała 11 1 2 dworzyszcz, na nich 27 kmieci, sołtys, karczma, pop, cerkiew. Ogółem fl. 33 gr. 4 den. 4 1 2. Jasienice, folw. dóbr Kurjanowo, pow. lucyński. Jasienice 1. wś, pow. grójecki. W dokum. z r. 1381 występuje Stefan z J. , ststa generalny mazow. K. W. , n. 1784 i 1785. 2. J. , w dok. z r. 1246 Jascene, wś, pow. włocławski. Tu zapewne potwierdza Konrad, ks. łęczycki, dnia 2 paźdz. 1246 sprzedaż fol. Kiełczewo, kościołowi gnieźn. K W. , n. 597. 3 J. , wś, pow. iłżecki. R. 1343 Jan Grot, bisk. krak. nadaje sołtystwo w J. , Marcinowi, synowi Milka, dla osadzenia na prawie średzkiem wsi o 16 łanach. Osadnicy otrzymają 14 lat wolności Kod. kat. krak. , II, 13. Jasieniec, urocz. pow. Słonimski, gm. Różana, Wabelów 272 dz. 259 lasu. Jasieniec 1. Chłuplański, Lewkowski i Rudniański, trzy chutory, pow. owrucki, gm. Pokalew, maja razem 11 dm. , 105 mk. 2. J. , wś, pow. rówieński, gm. i par. praw. Dąbrowica 6 w. , 138 w. od Równego, 30 dm. , 222 mk. Jasieniec, w dokum. z r. 1231 Jazinez, wś, pow. babimojski. Nadana przed r. 1231 klasztorowi w Obrze, przez Sędziwoja, kantora gnieź. R. 1247 Przemysław, ks. polski, włącza J. do Obry, jako jedno dziedzictwo. R. 1280 Przemysław U, ks polski nadaje prawo niemieckie J. i Obrze K. W. , n. 130, 131, 215, 258, 497. Jasieniewicze, dobra, pow. wilejski dawniej oszmiański, attyn. Duniłowicz. Niegdyś Elżbiety, z. Isajkowskich Krzysztofowej Rudominowej, potem Białłozorowej, chorążyny litew. , w zastawie u Stefana Mackiewicza. Później Janiszewskich. Jasieninicze, w dok. . Jasininicze, Jasiennicze, wś nad Uścią, pow. rówieński, gm. Dziatkowicze 1 1 2 w. , st. poczt. i dr. żel. Równo 13 w. , 35 dm. , 284 mk. , cerkiew paraf. drewn. z roku 1783, uposażona ziemia przez Antoniego Jasienieckiego r. 1745. Do par. praw. należą wsi Wierchowsk i Krzywicze. W całej par. r. 1886 było 98 dm. , 727 mk. praw. i 14 katol. Cerkiew filialna we wsi Dziatkowicze. Podług rewizyi zamku łuckiego z r. 1545 własność Jacka i Jaśka Jasienińskich. W r. 1570 Marcin Jasienynicki wnosi z J. i Bereha od 37 dym. , 8 ogr. po 2 gr. , 2 bojar. putn. , 2 kotł. gorzałcz. , 2 kół młyn. i 1 karczmy, a Hermogien Jasienynicki ze swej części J. od 10 dym, 4 ogr. po 4 gr. W r. 1577 tenże Hiermogien płaci od 5 dym. po 10 gr. , 3 ogr. po 2 gr. , a r. 1583 z 3 dworz. , 5 ogr. , 1 2 koła waln, 1 popa. Przytem Walentowa Paszeńska z części J. od 12 dworz. 3 ogr. , 2 ogr. , 1 2 koła, 1 2 popa. W połowie XVII w. należy w części do Dadokowskiej, która z J. i Omelianowej płaci w r. 1648 od 22, r. 1649 od 19, r. 1650 od 6, a r. 1658 od 3 dym. Jarzębkowo Jasienowica Jasienówka Jasiewicze Jasiewo Jasiniec Jasinina Jasinka Wielka Jaśkielewicze Jaśki Jaskajcie Jasiszki Jasionówka Jasionna Jasiuliszki Jasieniszki Jasionki Jaśkiewiczem Jasieniszki, wś, pow. oszmiański, gm. Horodźki 6 w. ; miała 28 dusz rewiz. , należała do dóbr Wiszniów. Jasienna, r, 1373 Zassona, r. 1581 Jasionna, wś, pow. nowosądecki, ob. Niecew. Jasiennica, pow. jędrzejowski, ob. Obiechów. Jasienowica, wś, i osada, pow. wołkowyski, gm. Biskupica. Wś ma 311 dz. włośc; osada Helbingów, 31 dz. Jasienówka 1. okolica szlach. , pow. bielski gub. grodz. , gm. Siemiatycze, 112 dz. 2. J. , Jasinówka, wś, pow. brzeski gub. grodzieńskiej, gm. Wierzchowicze, 38 w, od Brześcia, 635 dz. 3. J. , Jasienowiec, Jasinowice, wś, pow. wieliski, gm. Usmyń. W r. 1765 wykazana w ławnictwie aleksiejewskiem, wojtowstwa usmyńskiego. Jasienówka, kol. , pow. włodzimierski, gm. Olesk, 31 w. od Włodzimierza, 43 dm. , 284 mk. Jasiewicze, wś, fol. i chutor, pow. prużański, gm. Sielec, 23 w. od Prużany. Wś ma 383 dz. ; fol. , własność Czechowskich, 147 dż. ; chutor należy do dóbr Sielec. Jasiewo, wś, pow. dzisieński, gm, Leonpol 4 w. ; miała 21 dusz rewiz. , należała do dóbr Uźmiony. Jasiniec, kol. , pow. włodzimierski, gm. Kisielin, 18 dm. , 149 mk. Jasiniec, wś, pow. bydgoski. Wymieniona jako osada pograniczna, w akcie rozgraniczenia Kujaw i Wielkopolski r. 1349 K. W. , n. 1286 i 1290. Jasinina 1. urocz. , pow. kamieniecki, gmina Kujawy 1 w. . 2. J. al. Jasinka Wielka, fol dóbr Hołozubińce, pow. uszycki. Jasinka Wielka, ob. Jasinina. Jasinowatka, Jasieniowatka, wś, pow. czehryński, gmina Stawidła, st. poczt. Złotopol 25 w, 25 w. od Czehrynia, 68 dm. , 365 mk, szkółka, 2 wiatraki. Mają tu Wiśniewski Feliks 116 dz. , Wiśniewski Eugen. 130 dz. i Czewati 254 dz. Jasinówka 1. Jasionówka, wś nad Tykiczem Gniłym i urocz. Turowe Jezioro, pow. taraszczański, gm. Juszków Roh, st. poczt. Taraszcza 20 w. , 246 dm. , 1304 mk. , cerkiew, szkółka, 5 wiatraków. Władysł Branickiego, 1134 dz. 2. J. , kol. , pow. dubieński, gm. Sudobicze, 2 dm. , 7 mk. 3. J. , Jasienówka, wś i kwl. nad Stochodem, pow, łucki, na pograniczu pow. kowelskiego, gm. Szczurzyn, 45 w. od Łucka. Wś ma 46 dm. , 293 mk. ,; kol. 8 dm. , 108 mk, W r. 1577 kn. Matys Woroniecki, właściciel Trystenia, wnosi ztąd od 2 dym. , 2 ogr. 2 ogr. W r. 1598 wraz ze Szczurzynem, ks. Tomasza Woronieckiego. Obecnie Walewskich. 4. J. , chutor, pow. włodzimierski, gm. Szack, 5 dm. , 26 mk. 5. J. , wś, tamże gmina Werba, 9 dm. , 61 mk. Jasińskie, chutor w dobrach Jancewicze, pow brzeski gub. grodz. Jasionka, wś, pow. czerykowski, gm. Krasnopol, 25 dm. , 182 mk. Jasionka, wś, pow. turczański. W r. 1565 wś w ststwie samborskiem, miała 26 kmieci na 10 dworzyszczach i 4 dworzyszcza przymierne, 4 podsadków, kniaź sołtys na dworzyszczu nad przywilej, pop i cerkiew. Dochód wynosił fl. 42 gr. 23. Jasionki, mylnie Jasienki ob. t. III, 477, wś nad stawem Krzywoszyi, pow. berdyczowski, gm. Wachnówka, par. praw. Bryckie, st. poczt. Turbów 15 w. , 90 w. od Berdyczowa, 120 dm. , 652 mk. Obecnie należy do Dziemienkowiczowej 304 dz. i do Szostaka 111 dz. Rzka Olszanka tu nie dochodzi. Jasionna, wś, pow. radomski. Kościół par. p. w. Zwiastowania N, P. Maryi i Wniebowatąpienia Chrystusa, istniał już w XIII w Bolesław, ks. mazow. nadał kościołowi dział książęcy w tejże wsi. Nowy kościół drewniany wzniesiono r. 1400 Łaski, L. B. , I, 666 i przyp. . Jasionna, ob. Jasienna t. III. Jasionówka 1. mstko, wś i dobra, powiat białostocki, gm. Obrębniki, 30 w. od Białegostoku. Mstko ma 1843 mk. , 129 dz. , wś zwana też Jasionóweczka, 420 dz. włośc. ; dobra, własność hr. Miączyńskich, 2681 dz. 873 lasu, 100 nieuż. . 2. J. , wś, pow. sokólski, gm. Kamionna, 30 w. od Sokółki, 686 dz. 3. J. , fol. , pow. mścisławski, od r. 1871 Sazonowych, 110 dz. 4. J. , pow. sieński, ob. Petrokowo, Jasiszki 1. wś, pow. poniewieski, gm. Birże 12 w. , 21 dm. , 324 mk. 2. J. , cztery zaścianki, pow. wiłkomierski, gm. Owanta. 3. J. , zaśc, tamże, gm. Uciana 6 w. . 4. J, zaśc, pow. wileński, gm, Giełwany 10 w. , należał do dóbr skarb. Szeszole. Jasiukiszki, fol, pow. poniewieski, gm. Czypiany 10 w. . Jasiuliszki 1. wś i przys. , pow. poniewieski, gm. Czypiany 13 w. , 48 w. od Poniewieża. Kaplica katol. cmentarna, p. w. św. Antoniego, z drzewa, wzniesiona r. 1736. 2. J. , dwa fol. , pow. wiłkomierski, gm. Towiany 10 w. , U w, od Wiłkomiorza. Jeden należy do Downarowiczów i ma l20 dz, drugi Stommów, 120 dz. 3. J. , wś, pow. wileński, gm. Giedrojcie 5 w. ; miała 22 dusz rewiz. , należała do dóbr Wielki Dwór. Jaskajcie, dobra, pow. kowieński, gm. Kiejdany 15 w. . Jaśki, przedmieście Goniądza, pow. białostocki, 80 dz. Jaśkielewicze, wś, pow. grodzieński, gmina Sobolany, 38 w. od Grodna, ze wsią Miłuki, 820 dz. Jaśkiewiczem. w dok. Iwanovicze, wś, pow. grodzieński, gm. Łasza, 20 w. od Grodna, 322 Jasiukiszki Jasionka Jasińskie Jasinówka Jasinowatka Jasieniszki Jasienna Jasiennica Jaskowdzie Jaskiłdy Jaśniewicze Jaśniska Jasnobór Jaśniówka dz. Należała do ekonomii grodzieńskiej, w wójtowstwie demitkowskiem. W r. 1558 miała 17 włók gruntu średniego, z których dwie nieprzyjęte, puste leżą. Z pozostałych 15tu poddani dają po 12 gr. czynszu, po 30 gr. osady, za 2 beczki owsa 10 gr. a za odwóz gr. 10, za jedną beczkę żyta 10 gr. , za wóz siana 3 gr. a za odwóz 2 gr. , za gęsi, kury, jajca 3 1 2 gr. , za stacyę 2 1 2 gr. , za tłoki 12 gr, za niewody 2 gr. , czyni z każdej włóki 1 kopę 37 gr. Jaskiłdy al, Jaskiłdany, wś, pow. poniewieski, gm. i par. katol. Remigola 9 w. , kaplica katol. Jaśkowce 1. wś, pow. latyczowski, paraf. Nowosiółka nie Michałpol. 2. J. , Jaszkowce, Juszkowce, nieistniejąca obecnie wś nad Horyniem, pow. Ostrogski, 2 mile na płn. od Ostroga. W r. 1570 należy do dóbr mylakich Iwana Kierdeja Mylskiego. W r. 1583 przy Ostrogu, ks. Konst. Ostrogskiego, który wnosi od 10 dym. , 2 podsus. W r. 1650 z Szymonowem, Zawizowem, Uholcami i Bucharowem, Daniela Jeło Malińskiego, ststy bełzkiego, ma 73, a w 1651 r, 10 dym. Jaskowdzie, wś, pow. wiłkomierski, gmina Wojtkuszki U w. . Jaskowice, wś nad Wisłą, pow. wadowicki. W r. 1363 sprzedana za 140 grzyw. W dok. powiedziano, iż leży inter Raduanos, t. j. pomiędzy posiadłościami Radwanitów Kod. mał. , 1, 318. Jaśkowicze, wś, pow. święciański, gm. Kobylnik 7 w. ; miała 12 dusz rewiz. , należała do dóbr Botwiłowicze. Jaśkowo, fol. , pow. połocki, własność Skwarcowych, 113 dz. Jaskra, wś, pow. białostocki, gm. Obrębuiki, 27 w. od Białegostoku, ze wsią Nowiny 308 dz. Na polach wsi kurhan. Jaskrów wś nad Wartą, pow. częstochowski, W dok. z r. 1220 własność klasztoru mstowskiego, z której dziesięciny nadaje bisk. krak. Iwo, klasztorowi. Za Długosza wś miała 30 łan. km. Wartość dziesięciny dochodziła do 15 grz. L. B. , III, 153. Należała do par. w Mstowie. Obecnie wznosi się tu nowy kościół murowany z wieżą. Jaskułdowszczyzna, zaśc, pow. święciański, gm. Kobylniki. Jaskułdy 1. Jaskołdy, wś, okolica szlach. i 2 chutory, pow. wołkowyski, gm. Świsłocz, 28 w. od Wołkowyska. Wś ma 91, dwa chutory 81 dz. , okolica 286 dz. 2. J. Rożki, dobra, tamże, Biorgielów, 132 dz. 3. J. Waliekowszczyzna, chutor, tamże, własność Bułharynów, 140 dz. Jaskury, fol. , pow. rzeżycki, Lebiedziewa, 111 dz. Jaślany, wś, pow. mielecki. W dok. z roku 1316 wś szlachecka, własność rodu Bogoriów. W r. 1578 podano J. w par. Chorzelów. Kasztelan radomski płacił tu od 8 os. , 1 łana, 3 kom. , 4 ubog. Studzieński Jerzy od 5 os. , 1 1 4 łan. , 3 zagr. , 1 kom. , 1 ubog. , 1 rzem. W części królewskiej było 22 osad. , 4 lany, 4 łowczych venatores na 1 łanie, 3 kom. Jasło, w dok. Jasiel, Jessel, miasto pow. nad rzką Jasiołką. Pierwotnie targowisko należące w części do klasztoru koprzywnickiego, wymienione w dok. z r. 1262 i 1284 Kod. mał. , I, 76, 110. W dok. z r. 1367 w liczbie miast uwolnionych od opłaty ceł. R. 1368 klasztor koprzywnicki oddaje miasto drogą zamiany, królowi. Leżało w pow. bieckim. R. 1374 Elżbieta, królowa węgierska i polska za tę część miasta, odebraną klasztorowi ablatam, przez króla Kazimierza daje miasto Frysztak i wsi Glinik i Kobyle Kod. mał. , III, 208, 226, 280. Jasmujża, dobra, pow. dźwiński dyneburskij, gm. Jasmujża, 37 w. od mta pow. , kościół katolicki, dom przytułku. Własność Szadurskich. Jasna Góra, zaśc, pow. nowoaleksandrowski, gm. Dryświaty 11 w. . Jaśniewicze, dobra, pow. wilejski, gm. Duniłowicze, własność Janiszewskich. W skład dóbr wchodziły wsi Ankudy, Gińki, Malkowicze, Świdy. Jaśniówka, zaśc, pow. wiłkomierski, gmina Wieprze 14 w. . Jaśniska, r. 1565 Jasznicza, W r. 1565 w ststwie Iwowskiem. Osadnicy tutejsi mieli zdawna powinność wyjeżdżania czasu trwogi na straż granicy tatarskiej, wołoskiej, węgierskiej na rozkaz ststy lwowskiego, tudzież jeździć z nim na łowy. Z opisu wsi w lustracyi należałoby wnosić, iż zajmowała ona obszar dzisiejszej kolonii Wiesenberg, w pow. żółkiewskim, choć możnaby odnieść to i do wsi Jaśniska, w pow. gródeckim. Jasnobór, słoboda, pow. rówieński, gm. Kostopol, 51 w. od Równego, 31 dm. , 207 mk. Jasnogórka 1. dwór, pow. kowieński, gra. Janów 3 w. . 2. J. ob. t. III, 491 Jasnagorka, 2 majątki, tamże, gm. Jaswojnie 7 w. . Jeden, Statkowskich, z fol. KlementyKompy 474 dz. , drugi Dowgierdów, należy do dóbr Polepie. 3. J. , dwór, tamże, gm. Kroki 24 w. . 4. J, fol. dóbr Wodokty, pow. poniewieski. 5. J. , dobra, tamże, gm. Pniewo 8 w. , Karpiów 54 dz. 6. J. , dobra, tamże, gm. Pompiany 5 w. . 7. J. , folwark, tamże, gm. Remigoła no w. . 8 J. , os. , tamże, gm. Rozalia 3 w. . 9. J. , dwór i zaśc, tamże, gm. Smilgie 8 i 13 w. . 10. J. al. Leśniki, fol. , tamże, gm. Poniewież 14 w. , Józefowiczów, 43 dz. 11. J. , folw. , pow. rossieński, gm. Kroże, Montwidów, 40 dz. 12. J, folw. , tamże, gmina Szydłów 14 w. . 13. J. , dwa dwory, pow, szawelski, gm. Szawkiany 8 w. i Szawlany 5 w. . 14. J. , dwór Jasnogórka Jaskiłdy Jaśkowce Jaskowice Jaśkowicze Jaśkowo Jaskra Jaskrów Jaskułdowszczyzna Jaskułdy Jaskury Jaślany Jasło Jasmujża Jasna Góra Jastkowice Jastrubińce Jastreb Jasnopol Jasnohorodka Jasnogród Jasnogórka pow. wiłkomierski, gm. Siesiki 8 w. 15. J, tamże, gm. Subocz 10 w. . 16. J. , zaśc, tamże, gra. Wieprze 16 w. . 17. J. , chutor, tamże, gm, Żmujdki 6 w. . Jasnogórka, Jasnohorka, wś, pow. rówieński, gm. Wyry, par. prawosł. Sieliszcze Małe 3 w. , 120 w. od Równego, 47 dm. , 341 rak. Jasnogród, wś nad rzką Leśną, pow. żytomierski, gm. i st. poczt Cudnów 15 w. , 53 w. do Żytomierza, 140 dm. , 289 mk. , cerkiew drewniana z r. 1868, cerkiew filialna we wsi Monastyrek 2 w. . Do par. należą wsi Sybilówka, Sadki, Hołubina i chutor Suszczewicza. W całej par. 207 dra. , 1608 mk. praw. , 19 katol. i 10 rozkoln. Własność niegdyś ks. Ostrogskich, r. 1753 zCudnowem dana Jerzemu Lubomirskiemu, poczem Pouińskiego, Prota Potockiego, w końcu Żylińskich. Jasnohorodka 1. mstko, pow. kijowski, gm. Byszów, st. poczt. Chwasowa 20 w. , 35 w. od Kijowa. 234 dm. , 1508 mk. , cerkiew, szkółka cerk. , 10 jarmarków, 1133 dz. włośc. Konstanty Jan Szujski, otrzymał J. jako wiano za Zofią Brzozowską, córka Maksymiliana, kasztel. kijowskiego, potem wwdy brzeskiego. Obecnie cześć Marczenki. 1776 dz. . prawem sukcesyi spadła na Stanisława Zaleskiego, reszta, 3870 dz. , którą posiadali Zalescy i Loduchowscy, należy do Szebanowa. 2. J. , wś w pobliżu ujścia rzki Mochowej do Dniepru, pow. kijowski w pobliżu granicy pow. radomyskiego, gm. Dymir, st. poczt. Borszczahówka 50 w. , 48 w. od Kijowa, 183 dra. , 1089 mk. , cerkiew, szkółka cerk, 2 młyny wodne, 821 dz. włośc. Należała do włości kozarowickiej, od 1536 r. , Hornostajów. W r. 1628 Teofila z Goraja Hornostajowa, podkomorzyna kijowska wnosi od 3 dym. , 3 ogr. Dzieliła potem losy Kozarowicz. Jasnopol, fol. , pow. szawelski, gra. Szawlany 10 w. . Jasbsy 1. wś, pow. nowoaleksandrowski, gm. Dusiaty 6 w. . 2. J. , os. , pow. siebieski, gm. Soino, cerkiew par. , targi. Jastków, wś, pow. lubelski. Pierwotnie trzy oddzielne wsi t. n. w par. Garbów, należały do klasztoru sieciechowskiego, wedle dokum. z r. 1252. Zajęte następnie przez Rawitów, pomimo wszczętego przez klasztor procesu i przychylnego dla klasztoru wyroku, w sądzieziemskim lubelskim, pozostały włością szlachecką. Za Długosza włada tu czterech braci h. Rawa L. B. , III, 270. Jastkowice, w dok. Jaskowycze, wś, pow. tarnobrzeski. W r. 1375 Elżbieta królowa, potwierdza przywilej wydany przez Drogosza, starostę. sandomierskiego, Mikołajowi sołtysowi, de Jaskowicze Kod. mał. , III, 291. W roku 1578 Jaskowycze w par. Chorzowice, wś królewska ma 50 os. na 9 łan. , 8 łowczych na 1 łanie, 1 łan sołtysi, 2 komorn. , 4 ubogich, 3 rzemieśl. . Jastreb, wś, pow. wieliski, w tak zw. wieliskiej obodnicy. Jastrcbówka, wś, pow. nowoaleksandrowski, gm. Jużynty 3 w. . Jastrubińce, Jastrzębińce, wś przy linii dr. żel. , pow. lipowiecki, gm. Podwysokie, st. poczt. Daszów 8 w. , 36 w. od Lipowca, 321 dm. , 1868 mk. , cerkiew, szkółka cerk. , 2 młyny, 4 wiatraki. Cezary Chrząszczewski ma 1136 dz. Jastrząb, mstko, pow. radomski. W roku 1569 płaci szosu dwojakiego fl. 11 gr. 6. Od 7 kowalów gr. 28, od 5 komorn. fl. 1, od rzemieśl. gr. 16, . od młyna o 2 kołach gr. 24, od młyna przy Lepienicach gr. 12, od młyna Niegosława gr. 24, od 9 łan. i dziesięciny fl. 6, wójt z łana gr. 20, od młyna 1 koła dorocz. gr. 12, od palenia gorzałki fl. 2 gr. 12, czopowego pierwsza i ostatnia rata fl. 11 gr. 6. Jastrzebeńka, wś, pow. radomyski, gmina, par. praw. i st. poczt. Brusiłów 8 w. , 40 w. od Radomyśla, 53 dm. , 553 mk. , wiatrak, 611 dz. włośc. Bolesław Belke jako wiano za Hen ryką Bohdanowicz ma 508 dz. Jastrzębia, wś, pow. łowicki, ob. Jamno. Jastrzębie, w dok. z r. 1229 Jastrimbe eum lacu wś, pow. brodnicki. Dawna włość bisk. płockich, w dok. z r. 1229 K. M. , 3. Leżała w kluczu górzneńskim, płaciła czynszu w XV w, 56 grz. z karczmą. W r. 1570 było 18 łanów km. , 6 zagr. , 2 rzem. Jastrzębiec, wś pow. stopnicki. W r. 1579 płaci tu kasztelan krak. od 4 zagr. z rolą. Ob. Zabytki przeddziejowe w J. przez Er. Majewskiego Światowit, t. 1. Jastrzębińce, w dok. Jastrzembińce, Kutkowska al. Kuckowka, wś, pow. bracławski. Należała do ststwa bracławskiego, osadzona r. 1600 na gruncie należącym w r. 1599 do Jastrzębskich. Osadzona powtórnie r. 1608. Wr. 1616 w posesyi Adama Humieckiego miała dwa stawy i młyn. Wś dawała 20 fl. prowentu, od czego 4 fl. kwarty. W r. 1529 Adam Humiecki wnosi z 42 dym. Wś dawała 62 fl. 20 gr. W roku 1770 w posesyi Bartłomieja Grabińskiego, podstolego dobrzyńskiego, dawała 12 złp. 15 gr. kwarty. Jastrzębl urzęd. Jastrebel, wś i fol. , pow. prużański, gm. Czerniakowo, 42 w. od Prużany. Wś ma 647 dz. ; fol. należy do dóbr Czerniakowo. Jastrząbna, wś i fol. , pow. augustowski. W r. 1854 fol. miał 617 morg. , wś 91 osad, 2520 morgów Wchodziły w skład majoratu Łabno. Jastrzębna, Jastrebna, wś nad rzką Rudą Oczerecianką, pow. kijowski, gm. Byszów, par. praw. jurówka 7 w. , st. poczt. Chwasowa 15 w. , 64 w. od Kijowa, 65 dm, 424 mk. , 309 Jastrzębl Jastrząbna Jastrzębna Jasnogórka Jastrzębińce Jastrzębiec Jastrzębie Jastrzębia Jastrzebeńka Jastków Jaswojnie Jaszczów Jaszczuki Jaszkajcie Jaszkowo Jaszłowo Jatkuniszki Jatołtowicze Jatowce Jatowty Jatowtyszki Jatutów Jatwiesk Jatwież Jaświłańce Jasuny Jasudy Jastrzębniki dz. W r. 1843 nabyta od Charlęskich przez Annę Żmijewską, potem syna jej Staniaława, od r. 1878 Maryi Delawo, 532 dz. Jastrzębniki, w dok. z r. 1213 Sdislav accipitrarum, wś, pow. kaliski. Nadana r. 1213 klasztorowi w Ołoboku, przez ks. Władysława syna Odona K. W. , n. 81. Wś ta gniazdo Jastrzębskich, h. Zaręba, miała kościół par. p. w. św. Michała Archanioła założony r. 1330. Uboga parafia składała sie z jednej tylko wsi. Stary kościół, odbudowany r. 1729 popadł w ruinę i został rozebrany na początku obecnego wieku. Wś wcielono do par. Pamięcin. Jasudy, okolica, pow. wiłkomierski, gmina Siesiki 8 w. , 20 w. od Wiłkomierza. Dawniej Dowgiałłów, obecnie posiadają tu Pietkiewiczowie 73 dz. , Ratowtowie 21 dz. , Tuczyńscy 11 dz. , Ejmontowie 35 dz. Jasuny, Jasiuny, wś i zaśc, pow. nowoaleksandrowski, gm. Antolepty 2 w. . Jaświłańce, wś pow. wiłkomierski, gmina Traszkuny 15 w. . Jaświłki, J. Moniuszki i J. Siółko, dobra i dwie wsi, pow. białostocki, gm. Jaświły, 50 w. od Białegostoku. J. Moniuszki z wsią Mikicin ma 849 dz. , J. Siółko 119 dz. ; dobra J. w części Szymkiewiczów, 64 dz. , w części Moniuszków, 41 dz. Jaświły 1. wś, pow. białostocki, gm. Jaświły, 46 w. od Białegostoku, 1285 dz. włośc, 46 dm. , 331 mk. , zarząd gminny, szkoła. Gmina obejmuje 70 miejscowości, 1455 dm. włośc. obok 351 innych, 10, 105 mk. włościan, uwłaszczonych na 19, 899 dz. Nadto w gminie jest 5106 dz. większej posiadłości i 102 dz. włośc. W r. 1748 własność Józefa Todwena 2. J. , zaśc, pow. lidzki, gm. Żyrmuny 6 w. , należał do dóbr Paszkowszczyzna. Jaswojnie, mstko, pow. kowieński, gm. Jaswojnie, st. poczt. i dr. żel. Kiejdany 12 w. , 1160 mk. Gmina należy do 3 okr. pol. , obejmuje 39 miejscowości, 374 dym. włośc. obok 6 innych, 6740 mk. włościan, uwłaszczonych na 7743 dz. Jaszczołty, okolica szlach. , pow. bielski gub. grodz. , gm. Skórzec, paraf. katol. Ostrożany, w dawnej ziemi drohickiej, 40 w. od Bielska, 204 dz. Jaszczów, wś, pow. lubelski. W r. 1437 Pelka de Jaszczów odstępuje bratu swemu Zlbank zwanemu sacerdotem ruthenicum alias popu et cum ecclesia et super quo idem sacerdos sedet Kod. dypl. pol. , III, 412, Dziedziców J. spotykamy też w dokum. z r 1475 i 1477. W reg. pob. z r. 1531 podana w par. Piaski. Ob. Kicka Nat. J. pod względem archeol. Wiad. arch. , t. IV, 1882. Jaszczuki, przys. wsi Nowosiołek, pow. kobryński. Jaszkajcie, wś, pow. rossieński, gm. Taurogi 3 w. . Jaszkowo, wś, pow. szremski. Przemysław, ks. polski, przywraca r. 1284 kościołowi św. Piotra w Poznaniu, wś J. , zapisana mu przez Falimira syna Jana. Jan bisk. pozn. ztąd datuje wcielenie 8 wsi do kościoła w Luszowie r. 1288 K. W. , n. 524, 628. Istniała tu oddzielna parafia z kościołem, p. w. św. Trójcy i św. Barbary. Dziedzice wsi Bojanowscy w XVI w. zabrali kościół na użytek protestantów Według wizyty z r. 1685 dopiero Mikołaj Bojanowski wróciwszy do katolicyzmu, zwrócił kościół katolikom r. 1640. Według wizyty z r. 1667 był murowany i w dobrym stanie. Następnie przyłączony został do par. w Żabnie. Jaszłowo, dobra, pow. oszmiański, gm. Polany, własność Downarowiczów. Jatkuniszki, dwór, pow. nowoaleksandrowski, gm. Antolepty, Lenkszewiczów, 170 dz. Jatołtowicze, fol. i wś, pow. oszmiański, gm. Iwie. Dawniej Rymaszewskich, dziś rozparcelowane między włościan. Jatowce, Jatowcie, fol. i zaśc, pow. wiłkomierski, gm. Uciany 10 w. . Jatowty 1. wś, pow. wołkowyski, gm. Świsłocz, 228 dz. włośc. i 20 prywat. 2. J. , okolica, pow. kowieński, gm. Wilkija 8 w. . Maja tu Daszkiewiczowie 126 dz. , Dąbrowscy 18 dz. , Jatowtowie 61 dz. , Rodziewiczowie 20 dz. , Skirgajłowie 17 dz, , Suchoccy 60 dz. 3. J, pow. lidzki. Pomiędzy wsiami J. , Pasolcze i Kubańcze grupa kurhanów, niezbadanych dotąd. Jatowtyszki, dwór, pow. rossieński, gmina Rossienie, Staniewiczów 40 dz. Jatutów, r. 1564 Jatultow, wś, pow. zamojski. W r. 1564 mają tu dwa działy Witkowscy, wś należy do par. Zdanow. Obecnie istnieje tu wielki browar, własność ordynacyi Zamojskich, cegielnia parowa wyrabiająca klinkier, własność rządowa. dwie kaflarnie, fabryka powozów, mydlarnia, fabryka gilz, zakład wyrobu narzędzi rolniczych. Jatwiesk 1. os. i fol. , pow. grodzieński, gm. Kamionka. Osada ma 1 dm. , 11 mk. , cerkiew, szkolę, 38 dz. cerk. ; fol. należy do dóbr Olszewicze. Pod wsią stoi słup murowany, mający do 6 arsz. wysokości, obwodu u dołu 10, w środku 8 1 2 w górnej części 7 arsz. O kolumnie tej nie ma żadnych podań. 2. J. , dobra, pow. wołkowyski, gm. Świsłocz 5 w. , 33 w. od Wołkowyska, własność Bułharynów poprzednio Laskowskich, 2254 dz. 1267 lasu, cerkiew par. z obrazem Bogarodzicy, uważanym za cudowny. Pod wsią stare cmentarzysko. Jatwież 1. Wielka i Mała, dwie wsi, pow. białostocki; gm. Jaświły, 50 w. od Białegostoku. J. Wielka ma 676 dz. , J. Mała 506 dz. 2. J. , os. i fol. , pow. Słonimski, gm. Kossów, 56 w. od Słonima. Osada ma 51 dz, fol. należy do dóbr Jastrzębniki Jaświłki Jaświły Jaszczołty Jawojszany Jawniuny Jawniszki Jawniany Jawnejki Jawkino Jawinie Jawornik Jawor Jawór Jawołtowicze Jawojszyszki Jawcze Jauryszki Jaudziele Jatwisk Jawczyki Jaunziemie Jaukszty Jawczyce Jawiele Jawidze Jawidz Jawidany Jawicyno Jawgiele Jawdzieńce Jawdino Kossowo. 3. J, , wś, os. , urocz. i fol. , tamże, gm. Zdzięciół, 49 w. od Słonima. Wś ma 600 dz. , os. 48 dz. włośc, urocz. 106 dz. , fol. własność Chomiczów, 50 dz. O wiorstę od wsi kurhan. 4. J, os. włośc. i chutor, tamże, gm. Pacowszczyzna, przy wsi Rozważe. Należy do dóbr Narcyzpol. 5. J. , wś, pow. wołkowyski, gm. Mścibów, 466 dz. 6. J. , wś i fol. , tamże, gm. Biskupica. Wś ma 502 dz. ; fol. należy do dóbr Kołontaje. Jatwisk, pow. lidzki, własność spadkobierców Konst. Niezabytowskiego, 568 dz. Jaudziele, dwór, pow. poniewieski, gm. Birże 16 w. . Jaukszty, fol. , pow. poniewieski, gra. Śmilgie 10 w. . Jaunziemie, dwór, pow. nowoaleksandrowski, gm Ponedel 5 w. . Jauryszki, Jawryszki, zaśc. w dobrach Dryświaty, pow. nowoaleksandrowski. Jawcze, wś, powiat rohatyński. Wspomn. w dok. z r. 1435. W r. 1578 płaci tu Żórawiński. dziedzic Zagórza, od 12 łan. , 6 zagr. , 7 kora. , 1 łanu popa. Jawczupiewis, zaśc, pow. wiłkomierski, gm. Wirbaliszki 5 w. . Jawczyce, wś, ob. Cianowice, Jawczyki, okolica, pow. kowieński, gmina Wilkija 2 w. . Mają tu Czerwińscy 39 dz. , Dubińscy 83 dz. , Kimontowie 83 dz. Jawdino, dobra, pow. rzeźycki, Kierbedziów, z fol. Żosno, 400 dz. Jawdzieńce, fol. , pow, dźwiński dyneburski, Błażewiczów 167 dz. Jawgiele 1. dobra i okolica, pow. kowieński, gm. Kroki 4 w. . Dobra Ludkiewiczów, 310 dz. W okolicy mają. Malinowscy 30 dz. , Wołodkowie 23 dz. , Sawiccy 66 dz. 2. J, , wś, pow. szawelski, gm. Szawlany 13 w. . Jawicyno, zaśc, pow. nowoaleksandrowski, gm. Rakiszki 13 w. . Jawidany, wś, pow. poniewieski, gm. Naciuny 12 w. . Jawidz, wś nad Wieprzem, pow. lubartowski. Należała w XVI w. do Ożarowskich. Po śmierci Benedykta zabitego w J. , majątek rozpadł się na cząstki Paprocki, Herby, 547. Jawidze, dwie wsi, pow. nowoaleksandrowski, gra. Abele 10 w. i Antuzów 10 w. . W ostatniej maja Ginterowic 20 dz. , Łabęccy 40 dz. i Rogowscy 62 dz. Jawiele, zaśc. w dobrach Klewica, pow. oszmiański. Jawinie, wś, pow. nowoaleksandrowski, gm. Tauroginie 17 w. . Jawkino, wś, pow. klimowicki, gm, Nadziejkowicze, 42 dm. , 329 mk. Jawne, wś, pow. nowogradwołyński, gmina Rohaczów, par. praw. Ostrożek, 53 dm. , 376 mk. , smolarnia, tartak. Własność Bonieckich. Jawnejki 1. wś, pow. nowoaleksandrowski, gra. Antuzów 21 w. . 2. J, wś, pow. szawelski, gm. i par. Janiszki 8 w. , kaplica katol. drewniana, p. w. św. Stanisława. Jawniany, wś, pow. rossieński, gm. Łabardzie 11 w. . Jawnie, dwór i dobra, pow. rossieński, gm. Szweksznie 12 w. . Jawniszki 1. dwa zaśc, pow. nowoaleksandrowski, gra. Taurogi 5 w. , Kunigielisów, 241 dz. 2. J, , dwór, pow. rossieński, gm. Kroże, Przewłockich, 321 dz. 3. J. , mylnie Jawninki, wś, pow. rossieński ob. t. III, 512. Jawniuny, wś, pow. wiłkomierski, gm. Subocz 7 w. . Jawojszany, dwa dwory, pow. poniewieski, gm. Remigoła 3 w. . kowieński, gmina J. , fol. i wś, pow. Jawojsze 1. dwór, pow. Żejmy, Jawojszów 64 dz. 2. J poniewieski, gm. Naciuny 5 w. . 3. J. albo Dziewałtów, dwór, pow. wiłkomierski, gm. Konstantynów 2 w, r. 1788 Ign. Drzewieckiego. Obecnie Czechowiczów, 288 dz. Jawojszyszki, fol, pow. telszewski, gmina Płungiany 2 w. . Jawołtowicze Sawskie, okolica, pow. kowieński, gm. Ejragoła 8 w. . Mają tu Wołodkiewiczowie 40 dz. , Mosiewiczowie 22 dz. Jawór, w dok. z r. 1288 mons platani Ohory, szczyt górski w Tatrach spiskich, w okolicy Podolińca. Wypływa ze stoków tej góry pot. Toporzec, dopł. Popradu Ob. Kod. mał. , II, str. 172. 1 4 łanu. nad rzką Jaworką, Jawór, wś, pow. opatowski. W dok. z roku 1370 Kod. mał. III, 242. W r. 1578 są tu dwa działy Jaworskich, jeden Służowskich i Jan Kochanowski płaci od 1 os. , Jawor 1. wś i dobra pow. Słonimski, gm. Robotna 32 w. od Słonima. Wś ma 52 dm. , 338 mk. , 499 dz. ; dobra, hr. Tyszkiewiczów, 377 dz. 2. J. Butlerowszczyzna, urocz. , tamże, Roszniewiczów 10 dz. 3. J. Sworotowszczyzna. dobra, tamże, Bohuszewiczów, z urocz. Murowany, 1528 dz. 504 lasu, 730 nieuż. , trzy kurhany. W lesie, przy drodze ze wsi Nagórniki, dwa kurhany. Jawornik, wś, pow, włodzimierski, gm. Hołowno, 29 dm, , 159 rak. Jawornik 1. r. 1508 Jawornyczek, r. 1589 Jawornika mstko, pow. rzeszowski. W r. 1508 leży w ziemi sanockiej, płaci czopowego pół grz. i od 4 karczem warzących piwo po pół grz. rocznie. Wś t. n. należy do dóbr Dubiecko, daje r. 1515 od 6 łan. ł młyna. W r. 1589 nosi nazwę J. ruski, należy do Stadnickich. Jest we wsi pop, 1 1 2 łana, młyn. Miasteczko samo w r. 1589 podane p. n. Jawornik, daje szosu fl. 5, od 5 łan. , 3 kom. , młyna, 1 bani gorzałcz. 2. J. , wś, pow. rzeszowski, ob. Niebylec, Jawczupiewis Jatwisk Jawojsze Jazłowiec Jaworów i Jaworowo t. III, 518, 529, pow. wileński. W r. 1794 własność Stempkowskiego i Wędziagolskiej. Jaworów, wś, pow. turczański. W r. 1565 w ststwie samborskiem, ma 12 kmieci na 5 1 2 łan. , stacyą. i pokłon dawali razem z Botelką. Ogółem zł. 17, gr. 13, den. 9. Jaworowce, wś nad rzką Samcem, powiat starokonstantynowski, gm. Czernelówka, stacja poczt. telegr. Krasiłów 3 w. , st. dr. żel. Czarny Ostrów 22 w. , 25 w. od mta powiat. , 69 dm. , 772 mk. , cerkiew drewniana z r. 1751, szkółka cerk. od r. 1891. Początkowo sioło zamku krasiłowskiego, nadane przez króla Aleksandra, kn. Konst. Ostrogskiemu, co potwierdza r. 1517 Zygmunt Stary. W r. 1583 przy Kuźminie ks. wwdy kijowskiego, który wnosi od 5 dym. , 3 ogr. , 6 ogrodu. W r. 1593 spustoszona przez Tatarów. W r. 1650 czasowo w posiadaniu Adama Czeczela, który wnosi od 9 dym. W r. 1753 dostała się ks. Antoniemu Lubomirskiemu, stście kazimierskiemu. Obecnie Andrzeja Orłowskiego i Antoniego Jodko. Jaworówka 1. wś, pow. białostocki, gmina Obrębniki, 17 w. od Białegostoku, 532 dz. Na polach wsi, na prawym brzegu Supraśli, w pobliżu ujścia jej do Narwi, pośród błot i łąk, Gloger odkrył r. 1879 stacyę krzemienną. 2. J. , os. , pow. białostocki, gm. Obrębniki, 87 dz. Jaworsko, wś, pow. brzeski Galicja. W r. 1328 Jan Grot, bisk. krakow. nadaje Piotrowi z Dębna las nad rz. Brzeźnicą zw. Jaworsky, Plosziczpole et Grambowym, dla osadzenia na 40 łan. wsi na prawie niemieckim. Osadnicy mieć będą 18 lat wolnych. Widocznie ów Piotr nie spełnił swego zadania, bo r. 1331 biskup znowu nadaje sołtystwo we wsi J. , Jaśkowi z Okocima i Piotrowi z Brzeźnicy Kod. kat. krak. , II, 3 i 5. Jaworz, miasto pow. na Szląsku pruskim. W dok. z r. 1248 występuje Mikołaj, pleban de Jawor K. W. , n. 273. Jaworze, miasto i zakład leczniczy, powiat bielski. Ob. Skobel Fr. K. Jaworze, Kraków, 1872. Jaworzec, wś w par. Włostowice około Puław. W dok. z r. 1254 śród posiadłości klasztdru zwierzynieckiego. Już za czasow Długosza znikła, podobno przez Wisłę zniszczona Jaworznik, wś, pow. będziński. R. 1425 król Władysław, przenosi na prawo niemieckie wsi Krystyna Giebułtowskiego de Koziegłowy, kaszt. sandeckiego, a mianowicie Torun Choruń, Choltowice Chodowice, Mirow, Kotowice, Postawkowice Postaszowice, Jaworznik, Dupice, Zirkowice, Samoszyce, Giebułtów, Kowalów i drugi Kowalów Paprocki, Herby, 189. W r. 1581 istniał tu kościół par. Myszkowska płaciła od 9 łan. km. , 1 zagr. , 1 2 łanu karcz. Wś należała do pow. lelowskiego. Jaworzno, wś, pow. wieluński. Posiadała z dawna kościół paraf. p. w. św. Trójcy, uposażony 2 łanami. Da Długosza dziedzicem wsi był Hieron. Kobyliński, h. Grzymała. Wś miała 16 łan. km. , folwark, 2 karczmy, młyn i 4 łany wolne L. B. , III, 154. Jan Łaski, arcybiskup gnieźn. , wycielił tutejszy kościół oraculum do par. w Parzymiechach. Dziesięcinę ze wsi pobierał klasztor w Mstowie. Reg. pob. z r. 1552 wymieniają jeszcze parafię Jaworzno. We wsi siedzi Kobyliński i płaci od 20 os. , 5 łan. , 1 sołtysi, 1 wolny, dziedziczny. Jaworzno, mstko, pow. chrzanowski. Według dokum. z r. 1242 połowa wsi J. należy do klasztoru w Staniątkach. Jan pleban de Jaworsna, prokurator bisk. krak. w Sławkowie, wspomniany w dok. z r. 1376 Kod. kat. krak. , II, 60, był zapewne tutejszym plebanem. W r. 1581 J. jest wsią z kościołem paraf. Dzierżawi ją bisk. krak. , który płaci od 19 łan. km. , 7 zagrod. , 10 kom. , 8 chłopków pogorzało r. 1579, 2 rzem. , 1 łan, sołtysi. Jaworzyna Spiska, w hr. spiskiem. Ob. Anczye Wł. ; J. na Spiżu przy granicy galicyjskiej Tyg. Illustr. , n. 230, r. 1864. Jawry 1. zaśc, pow. nowoaleksandrowski, gra. Antolepty 7 w. . 2. J. , wś, tamże, gm. Tauroginie 16 w. . 3. J. , dwór i dwa zaśc, pow. wiłkomierski, gm. Owanty 2 i 9 w. , Jawszajcie, okolica, pow. telszewski, gmina Wornie 8 w. . Mają tu Holszańscy 55 dz. , Kontowtowie 13 dz. , Leszczewscy 16 dz. , Rymszowie 83 dz. , Szlapowiczowie 40 dz. , Urbanowiczowie 129 dz, Wintyłłowie 59 dz. , Wirszyłowie 32 dz. Jawszycie, dobra, pow. telszewski, gmina Wornie 10 w. , Sipowiczów 250 dz, Jawteryszki, właściwie Jauteryszki, wś, pow. dzisieński, gm. Przebrodź. Jawtoki, wś, pow. telszewski, gm. Tyrkszle 7 w. . Jawuszycha, zaśc, pow. oszmiański, gmina i dobra Wiszniów 8 w. ; miał 7 dusz rewiz. Jazdajcie, dobra, pow. telszewski, gmina Płungiany, Zejdlerów 344 dz. Jazdowczyszki, wś, pow. nowoaleksandrowski, gm. Antuzów 9 w. . Jazdowice, w dok. Jezdovicz, wś, pow. miechowski. Wspom. w dok. z r. 1362. Istniały dawniej dwie wsi t. n. , jedna w par. Koniusza dziś Jazdowiczki zwana, druga w parafii Działoszyce. Jazdowskiszki, dobra, pow. telszewski, gm. Olsiady 6 w. . Jazducie, wś, pow. telszewski, gm. Szkudy 20 w. . Jazdy, folw. , pow. telszewski, gm. Kretynga 10 w. . Jazłowiec, mstko, pow. buczacki. W r. 1530 wniesiono szosu 11 grzyw. i od młyna roczn. Jazdy Jazducie Jazdowskiszki Jazdowice Jazdowczyszki Jazdajcie Jawuszycha Jawtoki Jawteryszki Jawszycie Jawszajcie Jawry Jaworzyna Jaworzno Jaworznik Jaworzec Jaworze Jaworz Jaworsko Jaworówka Jaworowce Jaworów Jaworów Jedlinka Jedlina Jedlicze Jedlec Jedańce Jechny Jechiszkowo Jazno Jechałowo Jedlińsk Jazno Jazow Jazowicze Jazowsko Jazwin Hwoźnica Jażwiniec Jaźwinka Jaźwinki Jaźwino Jazwy Jazyczkowo Jaźbereń Jaźgi Jażona Jażyszki o 2 kołach 12 gr. , razem 18 fl. Było 3 popów w J. Starym, Nowym i na przedmieściu. W r. 1569 własność Jazłowieckich, płaci 22 mar. szosu, od 2 włóczęgów 2 fl. , od koła młyńskiego 1 mar. i czopowego 20 fl. W 1573 r. 22 mar. szosu, od 3 kół młyń. dorocz. , razem 36 fl. 12 gr. W r. 1578 wniesiono 22 mar. szosu, od 29 pługów po 1 fl. , od 9 włócz. po 15 gr. , od 10 komorn. po 6 gr. , od 3 kół młyń. po 12 gr. , od 1 koła stępnego 15 gr. , od 2 kotłów gorzałcz. po 24 gr. , od propinacji 12 gr. , pogłównego od 20 żydów, od 2 popów 4 fi. , od 17 rzemieśln. z powodu ubóstwa po 12 gr. , od 4 rybitwów po 12 gr. ; czopowego 88 fl. 6 gr. Wogóle 196 fl. 21 gr. W r. 1661 wniesiono od 94 dym. Jazno, rzka, w pow. dryzieńskim, prawy dopływ rz. Uszczy, stanowiącej górne ramię rz, Dryssy. Bierze początek z wązkiego lecz długiego 12 w. jez. Jazno. Jazno 1. mstko nad rzką Jaźnicą, pow. dzisieński. O wiorstę na płd. od J. horodyszcze. mające 34 sąż. długości, 13 szerokości i 4 sąż. wysokości, otoczone wałem i rowem. Od płd. przed horodyszczem dwa kurhany. Od jednego z tych kurhanów ciągnie się ku południowi wał, około 50 sąż. długi do 5 sąż. szeroki. Na płn. od horodyszcza wał na przestrzeni przeszło pół wiorsty, 3 sąż. wysoki, 4 sąż. szeroki, w części zaorany. 2. . J. , wś nad jez. Jazno, pow. newelski, gm. Rykszyno, 3 dm. , 20 mk. , cerkiew. 3. J. , osada, tamże, gm. Szałachowo 10 w. , cerkiew. Jazow, Jazwy, wś, pow. bychowski, gmina Głuchy 6 w. , cerkiew paraf. Jazowicze, urocz. przy wsi Łukowo, powiat brzeski gub. grodz. Jazowsko, wś, pow. sądecki. Laurentius de Jazowsko plebanus, występuje w dokum z r. 1310 Kod. mał. , II, 219. Jazwin, pow. czerykowski, ob. Szałmowszczyzna, Jazwin Hwoźnica, dobra, pow. brzeski gub. grodz. , gm. Miedna, 31 w. od Brześcia, własność Antepowiczów, z fol. Mielniki 1723 dz. 185 łąk, 243 lasu, 750 nieuż. . Jażwiniec, urocz. , pow. kobryński, gm. Mokrany, 27 dz. Jażwiniec, chutor, pow. owrucki, gm. Hładkowicze, 8 dm. , 59 mk. Jaźwinka 1. chutor, pow. kijowski, gmina Borodzianka, st. poczt. Chwasowa 25 w. , 70 w. od Kijowa, 35 dra. , 242 mk. Dawniej Rościszewskich, następnie do Ludwiki Straszyńskiej, od której nabył r. 1883 Onoprienko. Obecnie mają tu Wołkowa 326 dz. i von Lange 983 dz. 2. J. , kol, pow. żytomierski, gm. Horoszki, 28 dm. , 162 mk. Jaźwinki, mylnie Józwinki ob. t. III, 543. i 617, wś, pow. bracławski, 120 dm. , 706 mk. Jaźwino, pow. witebski, ob. Uźlatino. Jaźwino, chutor, pow. włodzimierski, gmina Huszcza, 4 dm. , 30 mk. Jaźwiny 1. wś, pow. kobryński, gm. Osowce, 249 dz. 2. J. , urocz. , pow. prużański, gmina Masiewo. Jaźwiny, chutor, pow. włodzimierski, gmina Krymno, 9 dm. , 52 mk. Jazwy, fol. dóbr Obudowo, pow. sieński. Jazyczkowo, wś, pow. czauski, gm. Horodeck, 18 dm. , 91 mk. Jaźbereń, Jażberyn, wś nad Norynią, powiat owrucki, gra. Chrystynówka, par. praw, Narodycze 6 w. , 33 w. od Owrucza, 52 dm. , 382 mk. Należała do włości narodyckiej. W r. 1685 Jan Potocki, łowczy bracławski, najechany tu był przez drużynę wolnicy kozackiej Krzysztofa Łączyńskiego, pod wodzą Demblińskiego. Obecnie własność Kozłowskich. Jaźgi, wś włośc, pow. oszmiański, gm. Smorgonie 6 w. ; miała 31 dusz rewiz. , należała do dóbr skarb. Łotygol. Jażona, wś, pow. Słonimski, gm. Szydłowicze, z przys. Hać 400 dz. Jażyszki, wś, pow. kowieński, gm. Krasne 5 w. . Jechałowo, wś, pow. wieliski, gm. Makłoki. R. 1765 w ławnictwie jamnickiem, wójtowstwa chrestowskiego. Jechiszkowo Jachiszkowo; wś, pow. wieliski, gm. Ilino. R. 1765 w ławnictwie podolskiem, wójtowstwa kamińskiego. Jechny al. Jachny, w dok. Jahnowo, wś, pow. wieliski, gm. Makłoki. R. 1765 w ławnictwie sichowskiem, wójtowstwa sertejskiego. Jedańce, wś, pow. wileński, gm. Muśniki 6 w. ; miała 7 dusz rewiz. , należała do dóbr Poszyrwińcie. Jedlec, r. 1309 Jedlcze, r. 1520 Jedlcza, wś, pow. pleszewski. Według dok. z r. 1309 należy do szpitala św. Jana w Poznaniu K. W. , n. 929. Kościół par. p. w. św. Floryana istniał tu już w połowie XV w. Pleban miał 2 łany. Dochód jego szacowano koło r. 1520 na 6 grz. Obecny kościół z muru pruskiego wzniesiony r. 1745, a konsekrowany r. 1802. Jedlicze, r. 1536 Jedlicz, mstko, pow. krośnieński. W r. 1536 wieś z kościołem paraf. , własność Mik. Mleczki i Stan. Bączalskiego, miała 6 kmieci, 2 dwory, 2 folwarki, karczmę, młyn. Jedlina, urocz. w dobrach Miłoszewicze, pow. Słonimski. Jedlinka, urocz. w dobrach Zelwiany, pow. wołkowyski. Jedlino, zaśc, pow. trocki, gm. i dobra skarbowe Międzyrzecz 21 w. ; 6 dusz rewiz. Jedlińsk, r. 1569 Jedleńsko, mstko w pow. radomskim. Powstało zapewne w początkach XVI w. na obszarze wsi Jedlonka, która jeszcze w r. 1521 należy do par. Jankowice. Ani Długosz Jedlino Jelna Jedlno Jedlna Jelimno Jelimnia Jeligowo Jeleńskie Jeleńsk Jelenka Jeleniec Jeleńczewo Jeleńce Jeleń Jeleczki Jelcza Jelcowszczyzna Jelanka Jegorosławl Jefrosiniewskie Jefimowka Jedoziery Jednorogi Jednacze Jelnia Jelkowszczyzna ani Łaski nie wymieniają. Jedlińska. Widocznie tak miasto, jak parafia powstały przed połową. XVI w. Szczegóły o kościele w J. podano w opisie Jedlonki t. III, 550. W r. 1569 miasto płaci szosu dwojakiego fi. 3 gr. 6. Od komorn. ubog. gr. 20, od 1 1 2 łanu z dziesięcina fl. 1, od kotłów gorzałcz. fl. 8, czopowego fl. 11. Cyfry te świadczą o ubóstwie nieludnej osady. Dość często można spotykać w książkach odnoszenie do J. faktów, których widownią była Jedlna, wś królewska, w pow. kozienickim, osada starożytna, gdy Jedlińsk zapewne nie istniał jeszcze w XV w. Jedlna, wś, pow. kozienicki. W r. 1569 wś królewska, należąca do ststwa radomskiego. Stanisław urzędnik płaci tu od 36 łan. km. , 1 1 4 pleban. , 2 kom. Jedlna al. Jelna, tasze Piekło, wś, pow. sądecki. Wspom. w dok. z r. 1370. Jedlno, wś, pow. noworadomski. Kościół par. p. w. W. W. Sw. istniał już na początku XV w. W r. 1552 Piotr Jedliński płaci od 32 os. , a w Woli Jedlińskiej od 13 osad. Jednacze, wś, pow. Słonimski, gm. Kostrowicze, 238 dz. Jednorogi, Odnorogow, chutor nad rzką Poprawką, pow. wasylkowski, gm. i par. prawosł. Czerkas, 59 w. od Wasylkowa, 41 dm. , 356 mk. Jedoziery, wś, pow. wileński, gm. Podbrzezie 5 w. ; 20 dusz rewiz. , należała do dóbr Wiżulany. Jefimowka, dwór, pow. rossieński, gmina Szymkajcie 12 w. . Jefrosiniewskie, os. , pow. połocki, ma zarząd gminy t. n. Jegorosławl, dobra, pow. klimowicki, własność Celiców Cieliców, 320 dz. , młyn. Jelanka, wś, pow. bielski gub. grodz. , gmina Orla, 905 dz. Jelcowszczyzna, dobra, pow. wołkowyski, gm. Izabelin, 18 w. od Wołkowyska, Matuszyńskich, poprzednio Walterów, 577 dz. Jelcza 1. r. 1395 Gedlcza, wś, pow. jędrzejowski, par. Wrociryż. Ob. Obiechów. 2. J. , w dok. Gedlcza, wś, pow. miechowski. W dok. z r. 1333 Jan Grot, bisk. krak. świadczy, iż dziesięciny z J. i Wierzbia od niepamiętnych czasów należą do klasztoru w Imbramowicach Kod. kat. krak. , I, 194. Jeleczki, zaśc, powiat nowoaleksandrowski, gm. Sołoki 2 w, . Jeleń, urocz. w dobrach Knyszyn, pow. białostocki. Jeleńce 1. wś, pow. nowoaleksandrowski, gm. Słobódka 8 w. . 2. J, dobra, pow. orszański, od r. 1875 Muenichów, 276 dz. Jeleńczewo fol. , pow. szremski. W dok. z r. 1246 wymieniono jezioro Gelenzero śród włości klasztoru lubińskiego K. W. , n. 256. Słownik Geograficzny. T. XV. Zeszyt 177 Jeleniec, wś, pow. rohaczewski, gm. Niedojka 5 w. , 70 dm. , 509 mk. Jelenka, rzka, w gub. mohylewskiej, prawy dopł. Biesiedzi. Jelenka, wś, pow. prużański, gm. Masiewo. Jeleńsk 1. folw. dóbr Zaborze, pow. orszański. 2. J. , dobra, tamże, Rostkowskich, 203 dz. Jeleńskie, błoto, w pow. sieńskim, w gminie Bóbr, niedaleko wsi Szyrniewicze i Jelenka do 10 w. długie i około 6 w. szerokie, zajmuje przeszło 5000 dz. , pokryte sośniną karłowatą. Jeligowo, fol. , pow. kościański. Bolesław ks. polski, nadaje r. 1247 kościołowi poznańskiemu wsi J. i Wiewierczyn K. W. , n. 263. Jelimnia, rzka, w pow. wieliskim, prawy dopływ Dźwiny. Wypływa z jez. Czernohoda, płynie na wschód i ubiegłszy około 10 w. pod wsią Horoszki ma ujście. Jelimno, wś, pow. wieliski, gm. Makłoki. Jelisiejewka, powiat orszański, ob. Alisiejewka. Jelkowszczyzna, dwie wsi, dobra, powiat mohylewski, gm. Kruhłe. Jedna wś ma 10 dm, 78 mk. , druga 25 dm. , 189 mk. ; dobra od roku 1881 Steckiewiczów, 300 dz. Jelna, w dok. Jelniany, wś i dobra nad rzką Jelnią, pr. dopł. Niemnu, pow. grodzieński, gm. Kamionka, 52 w. od Grodna. Wś ma 262 dz. i 24 dz. Chwojnickich; dobra własność Uruskich, 647 dz. Wchodziła w skład ekonomii grodzieńskiej, w wójtowstwie jelnińskim włości dworu mostowskiego. Podług rewizyi z r. 1558 było 26 włók gruntu nader podłego i bardzo nikczemnego, t. j. 17 włók nieprzyjętych i 9 włók przyjętych na osady. Z włók przyjętych powinni płacić przez rok jeden po 30 gr. , a potem po 40 gr. , a straż do dworu, gdy na nich kolej przyjdzie, dawać. Wójtowstwo jelnińskie obejmowało wsi Mikelewicze, Komuchy, Turejsko, Gierdzowicze, Jelna i Kowale. Jelna 1. r. 1565 Jedlna, wś, pow. Nisko Galicya. W r. 1565 wś w ststwie leżajskiem, nad pot. Jedlinką, miała 16 kmieci na 8 3 4 łan. i 6 kmieci osiadłych na surowym korzeniu, którzy mieli kopać łanów 5, młynarz, karczmarz, bartników 9. Ogółem dochodu było zł. 33, gr. 28 den. 15. Zbierano tu i w Ożanie czerwiec, bardzo obfity podówczas. Dochód ceniono na 10 zł. 2. J, , ob. Jedlna. Jelnia, rzka, w gub. mohylewskiej, lewy dopływ Soży. Jelnia 1. Nowa, wś, pow. czerykowski, gra. Jelnia Nowa, 60 dm. , 421 mk. , cerkiew, zarząd gminny, szkoła. 2. J. , fol. , pow. klimowicki, Paszyców 135 dz. 3. J, fol. , tamże, Podobiedów, 167 dz. 4. J. , fol. dóbr Wandalin, tamże. 5. J. , wś nad rzką Jelenka, tamże, gm. Zabiełyszyn 7 w. , 18 dra, 185 mk. , cerkiew. Jelisiejewka Jedlna Jełowszczyzna Jełówka Jełowica Jełki Jelsza Jelonka Jelno Jelniki Jemce Jemielino Jemielnica Jemieniec Jence Jenżyszki Jerczyki Jerechy Jeremijówka Jeremin Jeremino Jeremkowicze Jergirdyszki Jelnik Jerka Jeromino Jelnice Jeroszówka Jelnice Jerki Jerkie Jermaki Jermakówka Jermoliszki Jermołajówka Jermołowicze Jermołówka Jermołowo Jermoły Jeromin Jelnice, wś, pow. wilejski, gm. Krzywicze 10 w. ; miała 26 dusz rewiz. , należała do dóbr Januszew. Jelnik Wielki, zaśc. , pow. oszmiański, gm. Soły 12 w. ; miał 6 dusz rewiz. , należał do dóbr skarb. Jakintany. Jelniki, urocz. przy wsi Hłusznica, pow. grodzieński. Jelno, wś skarb. , pow. nowoaleksandrowski, gm. Brasław 6 w. . Jelno, Jelna, wś i fol. , pow. rówieński, gmina Wyry, par. praw. Sochy 12 w. , 150 w. od Równego, 59 dm. , 418 mk. , cerkiew filialna drewniana. Własność Kulikowskich. Jelonka 1. Mała, dobra, pow. brzeski gub. grodzień. , gm. Wojska, 41 w. od Brześcia, Mogilnickich, z chutorem Kapustycze 705 dzies. 2. J. , wś, pow. nowogródzki, gm. Koszelewo, 20 w. od Nowogródka. Jelonki, wś, pow. ostrowski. Opis tutejszego kościoła drewnianego z XVI w. przedstawił komisji historyi sztuki przy Akad. Umiejętności w Krakowie, Grzegorz Worobiew z Łomży. Jelsza, Jełsza, rzeka, w gub. smoleńskiej, lewy dopł. Mieży. Bierze początek pod wsią Jachowo pow. porzecki, pod wsią Słoboda przepływa przez jezioro, dalej przez drugie, na przestrzeni 9 w. rozgranicza gub. witebska i smoleńską; . Długa około 50 w. , płynie na płn. zchd. ; podczas przyboru szeroka od 10 do 15 sąż. , głęboka od 1 1 2, do 2 sąż. Jełki, wś, pow. Słonimski, gm. Kostrowicze, 408 dz. Jełowica, kol. , pow. rówieński, gm. Derażne, 38 dm. , 267 mk. Jelowikowo, r. 1635 Jahwikowo, wś, pow. wieliski, gm. Ilino. R. 1635 punkt graniczny od Smoleńszczyzny. W r. 1765 należy do ławnictwa michałowskiego w wójtowstwie ohryzowskiem. Jełówka, wś, pow. czerykowski, gm. Łobanówka, 22 dm. , 134 mk. Jełowszczyzna 1. wś, pow. grodzieński, gm. Hoża, 141 dz. 2. J, , wś, pow. wilejski, gm. Krajsk 8 w. ; miała 14 dusz rewiz, należała do dóbr Witulin. Jełożyca, Jełażyce, wś, pow. święciański, gm. Wojstom 12 w. ; r. 1865 miała 66 dusz rewiz. , należała do dóbr Hanuta. Jemce, wś nad rzką Świnorojką, pow. starokonstantynowski, gm. Reszniówka, par. praw. Bahłaje 2 w. , 18 w. od mta powiat. , w górzystej okolicy, 78 dm. , 619 mk. Wchodziła w skład ordynacji ostrogskiej, r. 1753 dostała się ks. Antoniemu Lubomirskiemu, poczem Rzewuskich, obecnie Szaszkiewiczów Jemielino al. Jemielnie, ob. Imielin. Jemielnica, ob. Imielnica. Jemieniec, os. , pow. newelski, gm. Jemieniec, 12 w. od Newla, zarząd gm. , cerkiew, szkoła. Jence 1. dobra, pow. rohaczewski, od roku 1875 Korchów, 294 dz. , młyn. 2. J. , okolica, tamże, gm. Rassochy 3 w. , 55 dm. , 148 mk. Jenżyszki, zaśc, pow. rossieński, gm. Szymkajcie 12 w. . Jerczyki, ob. Erczyki. Jerechy, wś, pow. wilejski, gm. Serwecz 6 w. ; miała 86 dusz rewiz. , należała do dóbr Kostyki. Jeremijówka, ob. Weremijówka. Jeremin, Jeromino, wś i dobra nad jeziorem Sietino, pow. homelski, gm. Pokolubicze 5 w. . Wś ma 151 dm. , 526 rok. , cerkiew paraf. , szkoła; dobra, od r. 1840 KorwinKrasińskich, 475 dzies. Jeremino 1. w dok. Jaromino, wś, pow. wieliski, gm. Krest. R. 1765 w ławnictwie zamoszyckiem, wójtowstwa chrestowskiego. 2. J. , wś, pow. wieliski, gm. Usmyń. Jeremkowicze, wś, pow. orszański, gmina Barań 7 w. . Jergirdyszki, zaśc, pow. wileński, gm. Janiszki 14 w. ; miał 10 dusz rewiz. , należał do dóbr Baranowo. Jerka, w dok. z r. 1258 Gyrcha, wś, pow. kościański. W dok. z r. 1258 śród włości klasztoru lubińskiego. R. 1282 klasztor zamienia tą wś na Marisseyo dziś nieznane. Jerki, niewłaściwie Erki, wś, pow. zwinogródzki, gm. Bohaczówka. st. poczt. Zwinogródka l0 w. , 205 dm. , 2455 mk. , cerkiew, szkółka cerk. , 19 wiatraków, olejarnia, st. dr. żel. płd. zchd. , zw. Zwinogródką. Jerkie, ob. Gierkie. Jermaki 1. wś, pow. czauski, gm. Horodeck, 17 dm. , 124 mk. 2. J. , wś, pow. orszański, gm. Chłystówka, 18 dm. , 56 mk. 3. J. , wś, pow. dźwiński dyneburski. Jermakówka, wś, pow. czerykowski, gmina Malatycze 5 w. , 31 dm. , 159 mk. Jermoliszki, zaśc, pow. wileński, gm. Wornianj 9 w. , należał do dóbr Trokieniki. Jermołajówka, Ermołajewka, słobódka, pow. bałcki, okr. pol, gm. i st. poczt. Bohopol 16 w. , ma 30 dm. Jermołowicze, wś i dobra, pow. mohylewski, gm. Kniażycze 6 w. . Wś ma 38 dm. , 237 mk. ; dobra, Dziczkańców 1162 dz. 652 lasu. Jermołówka, wś, pow. borecki, gm. Masłoki, 33 dm. , 210 mk. Jermołowo, wś, pow. wieliski, gm. Baranowo. R. 1765 w ławnictwie lipieckiem, wójtowstwa usmyńskiego. Jermoły, wś, pow. orszański, gm. Mikulin, 6 dra. , 48 mk. Jeromin, dobra, pow. homelski, od r. 1876, Saweliewych, 800 dz. Jeromino, wś, pow. witebski, gm. Korolewo 3 w. , st. poczt. Jeroszówka, wś i dobra, pow. klimowicki Jełożyca Jewienniki gm. Chotowiż Wś ma 29 dm. , 187 mk. ; dobra, od r. 1856 Turów, 160 dz. Jersze, chutor, pow. Słonimski, gm. Maryjska, Korczyców, 35 dz. Jerszewo, dobra, pow. kobryński, gm. Drohiczyn, Gołębowskich, z urocz. Zmieja, 84 dz. Jerszówka, dwór, pow. rossieński, gm. Szydłów 4 w. . Jerubiszki, Jarubiszki, wś, pow. rossieński, gra, Erżwiłek 4 w. . Jeruzal. r. 1520 Jeruszel, r. 1579 Jaruzel, wś, pow. skierniewicki. Kościół par. istnieje już na początku XVI w. i należy do dyecezyi poznańskiej. Jeryszowo, r. 1635 Jerszowo al. Tolkacze, wś nad rz. Rubież, pow. wieliski, gm. Ilino. W r. 1635 punkt graniczny Smoleńszczyzny. Istniała tu komora. R. 1765 podane w ławnictwie andrzejowskim, wójtowstwa ohryzowskiego. Jerzmanowo, r. 1136 Hermanovo, wś, pow włocławski. W dok. z r. 1136 wymieniona śród włości arcyb. gnieźn. w Kujawach K. W. , n. 7. W r. 1557 we wsi Irzmanowo płaci Piotr Irzmanowski od 1 łan. , 1 zagr. , bez kmieci. Jerzmanowszczyzna, wś włośc, pow. dzisieński, gm. Plissa 15 w. , należała do dóbr skarb. Peredoły. Jerzów, pow. bałcki, ob. Erżewa. Jerzówka, wś nad jez. Ciskady, pow. rzeżycki, gm. Ciskady, 3 dm. , 28 mk. Jerzopol 1. dobra, pow. dryzieński, parafia Druja, Malskich 200 dz. 2. J. , dobra skarb, pow. lucyński, 4436 dz. Składały się z 19 wsi 1 fermy. Jerzyce, r. 1253 Yssycz, pow. poznański. Przedmieście Poznania. Wspom. w dok. z roku 1253 nadającym prawo niemieckie nowemu Poznaniowi K. W. , n. 321. Jerzykowo 1. wś, pow. średzki. Wydawca Kod. Wielk. odnosi do tej osady akt z r. 1235 K. W. , n. 180. W r. 1380 właścicielem jest Mikołaj, kasztelan ostrowski Ostrów na Lednicy. Por. Jerzyn, 2. J. , wś, pow, mogilnicki. W r. 1397 zatwierdzono rozgraniczenie J. włości klasztoru trzemeszeńskiego ze wsią Ostrowite, włością kościoła gnieźn. K. W. , n. 1981. Jerzyn, kol. , pow. włodzimierski, gm. Werba, 15 dm. , 76 mk. Jerzyn, r. 1266 Gyrzyno, wś, pow. średzki. Bolesław ks. wielkop. oddał r. 1266 wsi książęce J. i Jerzykowo do osadzenia na prawie średzkiem sołtysowi Janthoni K. W. , n. 419. Jesionów, wś, pow. kossowski. W r. 1565 wś niedawno osadzona w ststwie śniatyńskiem, miała 26 kmieci na całych dworzyszczach, wataman wolny, pop daje gr. 30. Powołowszczyzny co 5 rok 26 wołów. Dochód ogólny zł. 126 gr. 26. Jeńkowce, wś, pow. słonimski, gm. Różana, 544 dz. Jeśkówka, wś, pow. czauski, gm. Horodeck, 31 dm. , 219 mk. Jeśkowo, wś, pow. wieliski, gm. Ilino. Jeśmany, wś, pow. oszmiański, gm. i dobra Wołożyn; miała 32 dusz rewiz. Jewie, pow. trocki. O 1 w. od J. . przy drodze do Wilna, śród lasu skarbowego znajduje sie grupa kurhanów, mających od 2 do 3 arsz. wysokości. W r. 1888 Wolter rozkopał 4 mogiły i znalazł w nich kości ludzkie, nadto po jednym sierpie żelaznym. Również w lesie przy drodze z J. do Landwarowa, znajduje się wiele kurhanów, badanych w części 1889 r. przez Woltera. Jewienniki ob. t. III, 570 Jewjeniki, wś i zaśc, pow. trocki, gm. Jowie 3 w. . Wś miała 104, zaśc. 19 dusz rewiz. , należały do dóbr skarb. Mejryszki. Jewłachy, wś, pow. sieński, gm. Tołoczyn Zarzeczny 7 w. , 25 dm. , 137 mk. Jewłasze 1. wś, pow. mścisławski, gm. Oślanka, 22 dm. , 127 mk. 2. J, wś, pow. oszmiański, gm. i dobra Wołożyn; miała 18 dusz rewiz. Jewminka, w dok. Jałmynka, Jałmenki, Jalmenka, Elminka wś w pobliżu Desny, powiat osterski gub. czernihowskiej, gm. Ostr, 304 dm. , 1486 mk. , cerkiew. Wchodziła w skład ststwa osterskiego. W r. 1579 J. w dzierżawie Żulińskiego, rotm. czerkaskiego. W r. 1616 wraz z Kurhanami i Beremenickiem, w posesyi Wacława Wielhorskiego, stolnika kijowskiego. Suma prowentu 7 fi. 17 gr. 9 den. , od czego kwarty 1 fi. 15 gr. 9 den. Na gruncie wsi przez Wielhorskiego osadzone było mstko Jałmenki, w którem było 70 podym. ; powinności uieoddawało z powodu słobody, W r. 1622 J. Stara i Nowa, miasteczka, czyniły 145 fl. Po r. 1616 otrzymują J. , Jełowiccy Bożeńce. W r. 1628 Zacharyasz Jałowicki, stolnik kijowski, wnosi z J. i siół do niej należących od 20 dym. Jewsiewicze, wś, pow. lidzki, gm. Lida 14 w. ; miała 69 dusz rewiz. , należała do dóbr Sedzejmy. Jewsimowicze, wś i okolica, pow. kobryński, gm. Podolesie, 12 w. od Kobrynia. Wś ma 380 dz; okolica szlach. , 204 dz. Jewstażyn, ob Eustażyn, Jewtuchowo, urocz. w dobrach Omelinka, pow. kobryński. Jezierce, dziś Seehorst, pow. średzki. Leśnictwo należące do obrębu leśnego Gruenheide. W r. 1257 Bolesław ks. wielkop. sprzedaje swą wś Geserce, kapitule gnieźn. za 30 grzyw. Pieniądze mieli dać synowie Wierzbięty, nabywający od kapituły wieś Klonowo K. W. , n. 355, 1354. Jeziersko, ob. Jeziorsko. Jezieryszcze, wś, pow. wiłkomierski, gmina Owanta 12 w. . Jersze Jezieryszcze Jeziersko Jezierce Jewtuchowo Jewstażyn Jewsimowicze Jewsiewicze Jewminka Jewłachy Jeśmany Jeśkowo Jeśkówka Jesionów Jerzyn Jerzykowo Jerzyce Jerzopol Jerzówka Jerzów Jerzmanowszczyzna Jerzmanowo Jeryszowo Jeruzal Jerubiszki Jerszówka Jerszewo Jersze Jezierze, wś, pow. międzychodzki. Wspom. w dok. zr. 1251 K. W. , n. 297. Jezierzyce, wś, pow. wschowski. Kościół par. p. w. św. Michała Archan. istniał tu już w XV w. Wymienia go Lib. Ben, z r. 1510. W r. 1566 J. i Gołanice należą do Gołanieckiego, który z J. płaci od 17 łan. , 6 zagr. , 11 kom. , 3 zagr, , 5 rzem. i od 10 owiec z owczarzem. W r, 1670 przyłączony jako filia do Gołanic. Jezierzyszcze, mstko nad jez. t. n, powiat horodecki, gm. Rudnia, 31 dm. , 204 mk. , cerkiew, szkoła. Jeziorany al. Ozierany Wielkie i Małe, dwie wsi, pow. grodzieński, gm. Hołynka, 49 w. od Grodna. J. Wielkie mają. 46 dm. , 446 mk. , cerkiew, 864 dz. J. Małe 312 dz. Jeziorce 1. wś w pobliżu rzki Wesołuchy, pow. łucki, na pograniczu z gub. mińską, , gmina Bielskowola, 118 w. od Łucka, 133 dm. , 823 mk. , cerkiew, szkoła. W r. 1570 w zastawie u Stanisława Grajewskiego, który wnosi od 19 dym. , 3 ogr. po 4 gr. 2. J. , wś, pow. włodzimierski, gm. Swiniuchy, 58 w. od Włodzimierza, 67 dm. , 486 mk. , cerkiew. Niegdyś Sanguszków, Tarnowskich, przeszła w obce ręce. Jeziorco, wś, pow. Słonimski, gmina Borki, 531 dz. Jeziorka, r. 1576 Jeziora Abbatis, wś, pow. grójecki. Dawna własność benedyktynów płockich, którzy tu założyli parafię. W r. 1576 istnieje tu kościół par. ; wś ma 6 zagr. Przyległa wś Grabie, zapewne jak i Wola Grabska, są też własnością klasztoru. Kościół par. p. w. Podniesienia św. Krzyża, fundacyi benedyktynów, stał pierwotnie na obszarze wsi Grabie, nad rz. Jeziorną. Z obszaru pierwotnego parafii wydzielono nową parafię Lipie przy końcu XVII w. Jeziorki 1. Ozierki, wś, pow. grodzieński, gm. Sobolany, 27 w. od Grodna, 1006 dz. 2. J. Wielkie i Małe, dwie wsi i chutor, pow. Słonimski, gm. Dereczyn, 38 w. od Słonima. Wsi mają 806 i 313 dz. ; chutor należy do dóbr Kotczyn. 3. J. , urocz. , pow. sokólski, gm. Ostrów, 78 dz. 4. J. , al. Jeziorzysko, Ozierki, fol. , pow. wołkowyski, gm. Izabelin, Szukałłów, 312 dz. Jeziorko 1. wś, pow. łowicki. W dok. z r. 1359 środ włości kościoła gnieźnień. K. W. , n. 1904. 2. J, wś nad rz. Dębnicą pow. opatowski. E. 1339 sędzia ziemski sandomierski, przysądza tę wś bisk. krakowskiemu, jako włość kościelną K. W. , n. 1191 i Kod. kat. krakow. , J, 214. Albert bisk. krak. r. 1415 przenosi wieś na prawo sredzkie i sołtystwo nadaje Idziemu, synowi Piotra Żaka z Opatowa, swemu zasłużonemu domownikowi. Wieś leżała śród gęstych gajów i lasów zw. Gozdy Kod. kat. krak. , II, str. 465. 3. J. , wś, pow. grójecki, ob. Jeziorka t. III i Grabie t. XV. Jeziorko 1. Ozirko, wś, pow. dubieński, gm. Mizocz, 34 w. od Dubna, 26 dm. , 159 mk. 2. J. , wś, pow. kowelski, . gm. Kamień Koszyraki, 18 dm. , 85 mk. 3. J. , al. Jeziorki, wś, pow. łucki, gra. Rożyszcze, 9 w. od Łucka, 28 dm. , 222 mk. Należała do klasztoru żydyczyńskiego, obecnie skarbowa. Jeziorna ob. t. II, 364 Ezierna, wś nad rzką Poprawką, pow. wasylkowski, gm. Jeziorna, st. poczt. i dr. żel. Białacerkiew 18 w. , 63 w. od Wasilkowa, 272 dm. , 2646 mk. , corkiew, szkółka cerk. , lecznica, cukrownia, 3 wiatraki. Wład. Branicki ma tu 2453 dz. Jeziornica, mstko i dobra, pow. słonimski, gm. Czemery, 20 w. od Słonima, Mstko ma 679 dz. włośc, 30 dz. prywat. i 186 dz. cerk; dobra, własność Koźminych poprzednio Kamieńskich, potem Wolbeków, z chutorem Frankowo i urocz. Mioduchowo 784 dz. Przechowały się tu stare okopiska na otaczających mstko wyniosłościach. Nasyp znajdujący się na płn. zchd. zowie się Tatarską Górą. Jeziorno, wś, pow. łucki, gm. Horodek, 56 w, od Łucka, 38 dm. , 218 mk. W r. 1650 własność Sanguszków, ma 5, a 1653 r. 3 dym. W nowszych czasach Młokoszewiczów. Jeziorsko, r. 1520 Jezyersko, wś, pow. turecki. Wolimir comes de Gezersco w dokum. z r. 1324 K. W n. 1039. Kościół par. p. w. św. Krzyża, istniał już zapewne w XIV w. , gdy w opisie z r. 1520 uważany jest za istniejący z dawnych czasów ab antiquo. Istniał dawniej przy kościele szpital z rolą. Jeziorszczyzna, wś nad rzką Wabią, powiat kijowski, gm. Makarów, st. poczt. Chwasowa 20 w. , par. praw. Lipówka 9 w. , 66 w. od Kijowa, 37 dm. , 476 mk. , szkółka cerk. , 3 wiatraki, 393 dz. Istniała już r. 1624 i należała do włości jasienickiej. W r. 1628 Krzysztof Makarewicz z J. i Szyszkowszczyzny wnosi od 2 dym. W r. 1686 J. należała de Konarskiego; od początku XIX w. do Rościszewskich. Obecnie Sawczenko ma tu 1610 dz. Jeziory 1. Ozienj mstko i dobra nad jez. Białem, pow. grodzieński, gm. Jeziory, 23 w. od Grodna. Mstko ma 588 dz. włośc, 24 prywat. , 65 cerk. i 67 dz. kościel, ; dobra, hr. Lowaszewych mają 8873 dz. 903 łąk i pastw. , 5232 lasu, 1342 nieuż. . Na poblizkiem jeziorze Rybnica, znajduje się wyspa ze szczątkami budowli, na palach której są ślady okucia żelaznego. Wyspę tę łączył z lądem most. Gmina obejmuje 44 miejscowości, 399 dm. włośc obok 208 innych, 4722 mk. włościan, uwłaszczonych na 6564 dz. Nadto w gm. jest 9766 dz. większej posiadłości. Mstko wchodziło w skład ekonomii grodzieńskiej. Mieszczanie pozostawali pod juryzdykcyą dworu. Na targi niedzielne mają przywilej Zygmunta Augusta z r. 1568. Dochód z klucza Jeziorskiego w r. 1680 wynosił 3392 złp. 3 gr. 9 den. 2. J. , urocz. w dobrach Rudnia, pow, Słonimski. 3. J. , wś i dobra, pow. Jezierze Jeziorna Jeziorko Jeziorki Jeziorka Jeziorno Jeziorsko Jeziorszczyzna Jeziory Jeziorce Jeziorco Jeziorany Jezierzyszcze Jezierzyce Jeziornica Jezierze Jezolina czerykowski, gm. Dołhe 6 w. . Wś ma 108 dm, 578 mk. , cerkiew paraf. drewn. ; dobra, od r. 1877 ks. Oboleńskich, z fol. Górki 8157 dz. 5955 lasu. 4. J. , wś nad rzką Wabicz, pow. mohylewski, gm. Czarnoruczie 7 w. , 17 dm. , 149 mk. , cerkiew paraf, drewn. Jeziory Wielkie i Małe, w dok. z r. 1215 iezara, wś, pow. inowrocławski. W dok. z roku 1215 śród wsi płacących dziesięcinę klasztorowi w Strzelnie K. W. , n. 84 i Ulanow. Dokum. Kuj. 117, 2. Jeziorysko 1. urocz. , pow. sokólski, gmina Czarnawieś, Benedyktowych 48 dzies. 2. J. , urocz. , tamże, gm. Ostragóra, 43 dz. włośc. Jezioryszcze, os. , pow. siebieski, gm. Jezioryszcze, cerkiew paraf. , szkoła. Zarząd gminny we wsi Iliczyno. Jezioryszki, zaśc, pow. nowoaleksandrowski, gm. Rymszany 9 w, . Jeziorzany, wś, pow. gnieźnieński. Wymieniona w dok. z r. 1245 śród wolnych wsi od ciężarów książęcych K. W. , n. 238. Jezolina, wś włośc, pow. trocki, gm. Kronie; miała 35 dusz rewiz. , należała do dóbr skarb. Kajryszki. Jezów, pow. włodzimierski, ob. Izów. Jezow, wś w ststwie jaworowskim, ob. Jazów t. III. Jezupol, ob. Czeszybiesy, Jezwa, rzka w gub. mohylewskiej, lewy dopływ Hreźli lew. dopł. Druci. Jezżeńce, wś, pow. wilejski, gm, Miadzioł 21 w. ; miała 29 dusz rewiz. , należała do dóbr Ułła. Jeżow 1. w dok. Gezou, Yezow, mstko, pow. brzeziński. Benedyktyni z klasztoru lubińskiego otrzymali pod zarząd tutejszy kościół, zapewne jeszcze w końcu XII w. W r. 1215 Konrad, ks. mazow. na prośbę opata lubińskiego i prepozyta jeżowskiego domini Croyconis, uwalnia Jeżów od sądownictwa wojewodów i kasztelanów, a przyjmuje pod swą juryzdykcyę. W dok. z r. 1336 występuje frater Paulus prepositus de Yezow. W r. 1347 jest frater Jacobus, a w r. 1370, , dominus Precslaus Ulanow. Dok. , 288. 2, 297. 12, 310. 25. 332. 41. Wydawca Kod. dypl. katedry krakow. I, 5 odnosi do J. synod, o którym wspomina stary zniszczony dokument Rajnolda, legata papieskiego, oznajmiający, iż uzyskał od Gedki, bisk. krakow. 1166 1185, przyznanie dziesięciny ze wsi Wawrzeńczyce dla klasztoru św. Wincentego we Wrocławiu. Bolesław, ks. mazow. r. 1278 w Płocku, potwierdza klasztorowi lubińskiemu, prawo do domu klasztornego i wsi w J. , tudzież do zdawna do tegoż domu należących wsi Góra, Jesin, Mikulin i Krosnowa. Uwalnia książę włości te od juryzdykcyi kasztelana w Biały. Potwierdza nadanie targowiska z opłatą cła i targowego, uczynione przez ks. Władysława antipatris K. W. , n. 477. Z dok, arcyb. gnieźn. Janisława, wydanego r. 1336 dowiadujemy się, że kościół w Jeżowie należał do klasztoru lubińskiego, który tu osadzał zakonników dla obsługi parafii Ulanow. Dok. 310. Ob. Ulanowski B. O dacie przywileju Bolesława mazow. , rzekomo z r. 1278 dla klasztoru w J. , Kraków, 1883 r. Opis kościoła w J. podał Wł. Łuszczkiewicz Spraw. kom. hist. sztuki, t. IV i VI, 281. 2. J. , wś, pow. sieradzki. Starożytna osada. R. 1875 odkryto tu rozległe cmentarzysko przedhistoryczne. 3. J. , w dok. Iezow, Geszov, wś, pow. opatowski. W dokum. z r. 1145, którym Mieszko potwierdza posiadłości klasztoru w Trzemesznie powiedziano Comes Micora contulit Jesovo prope Wasnow. Były tu i części rycerskie. R. 1380 niejaki. Dominik z Worowic sprzedaje swój dział w J. klasztorowi K. W. , n. 11 i 1770. W r. 1352 toczy się w sądzie ziemskim w Opatowie, spór między spółdziedzicami wsi o działy zwane Ponatowske i Wgroda. W r. 1378 część wsi nabywa klasztor w Trzemesznie przez Jakóba, prokuratora waśniowskiego za 80 grzyw, Kod. mał. III, 86, 314, 318. Jeżowice, wś, pow, włoszczowski. R. 1359 Kazimierz, król polski, potwierdza sprzedaż J. przez dziedziców z Bieganowa, kościołowi gnieź. za 110 grzyw. K. W. , n. 1409, 1495 i Kod. mał. 132, 164. Jeżówka 1. wś, pow. grodzieński, gm. Hudziewicze, 132 dz. 2. J. , zaśc, pow. nowoaleksandrowski gm. Dryświaty 5 w. . Jeżyki, wś, pow. kobryński, gm. Rohoźna, 115 dz. Jądruszkowce, r. 1515 Indrziszkowcze, wś, pow. sanocki. W r. 1515 należy do dóbr Jaćmierz, od r. 1559 Drohojowskich, ma 3 łany, karczmę. Jądrychowce, wś i fol. , pow. wołkowyski, gm. Roś 5 w. , 15 w. od Wołkowyska. Wś mi 169 dz. ; fol. należy do dóbr Roś. Jądrychowice al. Andrychowice, w dokum. Heynemannisdorf, dziś Heynemannisdorf, wieś pod Wschową, na granicy Szląska i Wielkopolski, nadana w r. 1307 przez Henryka, ks. głogowskiego, klasztorowi klarysek w Głogowie K. W. , nr. 907. R. 1579 wś Hendrzehowicze, własność Stef. Wilkowskiego i Mat. Radlicza w roku 1566, płaci od 13 łan. , 4 zagr. z rolą, 10 bez roli, 3 kom. z bydłem, 10 bez bydła, 1 owczarza i 65 owiec. Przed reformacyą istniał tu kościół par. katolicki p. w. św. Stefana i św. Anny, który dziedzice wsi Mielęccy w połowie XVII w. oddali Braciom czeskim. Jędrzejów 1. mstko, centr powiatu t. n. , w gub. kieleckiej i dawne opactwo. Pod miastem jest obecnie stacya dr. żel. iwangrodzkodąbro wieckicj. J. nie posiada obecnie praw miasta lecz jest osadą mającą w 1890 r. 4200 mk. , w tej liczbie 12 praw. i 1018 żydów. Na obszarze Jezów Jeziory Jeziory Jezow Jezupol Jezwa Jezżeńce Jeżow Jeżowice Jeżówka Jeżyki Jędrzejów Jeziorysko Jezioryszcze Jezioryszki Jeziorzany Jochimowce Jociszki Joćki Jocuny Jocze Joczewicze Joczuny Joczymy Jodagalnie Jodajcie Jodańce noszącym pierwotnie nazwę Brzeźnica, około 2 wiorst od obecnego miasteczka, powstał kościół, a wkrótce potem klasztor cystersów. Kościół uposażył i poświęcił biskup krakowski, Maurus, na początku XII w. r. 1118. Około r. 1140 za rządów bisk. Radosta 1142 r. , przypada założenie klasztoru, który biskup obdarza dziesięcinami. W r. 1153 czy 1154 Jan, arcyb. gnieźn. , wydaje akt fundacyjny dla klasztoru, a w latach 11741176 poświęca nowy kościół klasztorny wraz z bisk. krakow. Gedką i uposaża takowy. W r. 1210 wydaje dla klasztoru bisk. krak. Wincenty, akt ponawiający zniszczone już wtedy pierwotne przywileje Maurusa, Radosta i Giedki. W dok. z r. 1174 76 powiedziano, iż Jan, arcyb. gnieźn. i Giedko, bisk. krakow. , uposażają kościół p. w. św. Maryi i św. Wojciecha, przy którego konsekracyi nadał mu arcybiskup swe dziesięciny od 50 pługów i przytem obdarzył braci obsługujących kościół wsiami. Kazimierz, król polski, w r, 1336 ze względu na inopiam Andreoviensis Civitatis ac in ea reditus et proventus cupientes ampliari stanowi, iż nikt bez pozwolenia opata, nie może wystawiać na sprzedaż towarów na rynku miejskim. W r. 1355 tenże król wzamian za wieś Chlizne, w ziemi dobrzyńskiej, ustąpioną przez klasztor królowi, nadaje klasztorowi cło od śledzi w ilości 30 sztuk od beczki, pobierane dotąd przez kasztelana W r. 1366 Andrzej z Michowa sprzedaje za 16 grzyw. i 9 skotów klasztorowi przysługujące mu prawo pobierania połowy serc flaków zapewne ze wszystkich bydląt i zwierząt zabijanych przez rzeźników jędrzejowskich. W dokum. z r. 1366 na sądzie miejskim in judicio magno, zasiada wójt, kowal Mikołaj i ławnicy Maciej Kałdun, Maciej Szuperz, Maszko Smarz, Piotr zięć Goduszy, Staszko z Niegosławic i Przybko Baran. W r. 1368 Władko i Sulko, dziedzice Ossowy, sprzedają swoje prawo do części wnętrzności bydlęcych z jatek Jędrzejowa za 5 grzyw, Mścigniewowi z Ossowy. Tenże Mścigniew i Andrzej z Ossowy skupiwszy od innych współwłaścicieli ich prawo, sprzedaje takowe r. 1370 opatowi Gierardowi za 30 grz. groszy pol. Od sukcesorów Andrzeja z Michowa, klasztor odkupuje to prawo za 100 grz. w r. l375 Kod. mał. , 244, 284, 342, 346, 357, 367, 387. Weedług dok. z r. 1363 odbywa się w J. , pobór cła królewskiego. W r. 1581 Andrzejów płaci szosu fl. 96, od 30 kom. , 20 szewców, 6 kuśn. , 4 kraw. , 4 kowali, 3 ślusarzy, 3 płócien. , 3 sukien. , 5 rzeźn. , 1 mleczarza, 4 czapn. , 6 prasoł. , rymarza, kotlarza, bednarza, aptekarza, balwierza, 10 piekarz. , garncarza, 2 przekup. , dudy, łan. miej. 21. Ogółem fl. 169 gr. 9 Pow. Małop. , 158. Obecnie w budynkach poklasztornych mieści się seminaryum dla nauczycieli elementarnych. Ob. Helcel A. Z. O klasztorze jędrzejów. Roczn. tow. nauk. krak, 1852 i Wł. Łuszczkiewicz Spraw. kom. hist. sztuki, t. V i odbitka 1895 i t VI, str. LXX. 2. J. , w r. 1578 Andrzeyow, wś, pow. opatowski, par. Szewna. W r. 1578 Piotr Zborowski płaci tu od 14 os. , 7 łan. , 4 zagrodn. Jędrzejowice, r. 1578 Andrzeyowycze, wś, pow. opatowski, par. Szewna. W r. 1578 w 6 działkach jest 1 3 4 łan. i 4 zagr. Joachimów, Joachimowo, dobra, pow. rohaczewski, gm. Dowsk 9 w. , własność Borysewiczów, 1602 dz. Joalin, dobra, pow. prużański, gm. Michajłowska, 10 w. od Prużany, Rudominów, 971 dz. Joasin Bazyliany, fol. dóbr Kusiły Lisowczyce, pow. brzeski gub. grodz. Jobańce, wś, pow. wileński, gm. Giedrojcie 3 w. ; miała 41 dusz rewiz. , należała do dóbr Okmiana. Jocewicze, wś, pow. słonimski, gmina Robotna. Jochimowce, w dok, Juchimowce, Jachimowce, wś, pow. proskurowski. W r. 1565 Piaseckiej, płacącej od 4 pługów, w r. 1578 przy Czarnym Ostrowie. W r. 1668 własność Dymitra Wiśniowieckiego, wwdy bełzkiego, spustoszona. Obecnie Jadwigi Jodko, posiadającej 1053 dz. Jocie 1. wś i dobra, pow. rossieński, gmina Taurogi 8 w, , własność Monkiewiczów, 295 dz. 2. J. , dobra, tamże, gm. Wewirże 8 w. . Jociszki 1. wś, pow. wiłkomierski, gm. Subocz 14 w. . Własność ks. Szalikowych, 705 dz. Nadto Adamanisowie mają tu 80 dz. 2. J. , osada i dwór, tamże, gm. Uszpole 3 w. . 3. J, zaśc, pow. trocki, gm. Butrymańce 11 w. ; miał 6 dusz rewiz. , należał do dóbr skarbowych Olita. Joćki, wś, pow. telszewski, gm. Masiady 15 w. . Jocuny, dobra, pow. kowieński, gm. Kiejdany 12 w. . Jocze, pow. lidzki. Mają tu Józef Górski 50 dz. , Stefan i Aleksander Wersoccy 202 dz. Joczewicze, wś, pow. lidzki, gm. Żyrmuny 4 w. ; miała 13 dusz rewiz. , należała do dóbr Dworzyszcze. Joczuny, wś, pow. szawelski, gm. Janiszki 13 w. . Joczymy, fol. i okolica, pow. wiłkomierski, gm. Szaty 9 w. . Mają tu Korgowdowie 58 dz. , Kupczyńscy 36 dz. Jodagalnie, pow. nowoaleksandrowski, ob. Adamowo 8. Jodajcie, wś, pow. kowieński, gm. Ejragoła 10 w. , 9 dm. , 176 mk. Jodańce 1. dobra, pow. kowieński, gm. Kiejdany, Baczyżmalskich 310 dz. 2. J. , wś, pow nowoaleksandrowski, gm. Abele 7 w, . 3. J. , wś, pow. wiłkomierski, gm, Ołoty 4 w. . 4. J. , Jędrzejowice Jędrzejowice Joachimów Joalin Joasin Jobańce Jocewicze Jocie Jodkowszczyzna Joduwie Jodupis Jodupie Jodunańce Joducie Jodraniszki Jodpiaunie Jodowiszki Jodopurwis Jodmyszki Jodmiedzie Jodłowiecie Jodłowicze Jodłówek Jodłowa Jodkowicze Jodkiszki Jodkiewicze Jodkany Jodkajnie Jodgirys Jodgiry Jodanie Jodanki Jodany Jodasiele Jodażejmy Jodczyki Jodegalwie Jodeglinie Jodejki Jodejsze Jodele 1 Jodełungu Jodeńce Jodeniszki Jodgauże pow. oszmiański. Wchodziła w skład stsiwa gieranońskiego. Jodanie, wś, pow. rossieński, gm. Łabardzie 11 w. . Jodanki, chutor, pow. wiłkomierski, gmina Siesiki 10 w. . Jodany, wś, pow. telszewski, gm. Płungiany 4 w. . Jodasiele, wś, pow. nowoaleksandrowski, gm. Widze 2 w. . Jodażejmy, zaśc, pow. wileński, gm. i dobra Janiszki 1 w. . Jodczyki, wś, pow. Słonimski, gm. Kossów, 51 w. od Słonima, 17 dm. . 225 mk. , szkoła, 435 dz. Jodegalwie 1. zaśc, w dobrach Dryświaty, pow. nowoaleksandrowski. Lewikowych 81 dz. i Bużyńskich 53 dz. 2. J. , wś, pow. święciański, gm. i dobra Melegiany 3 w. ; miała 64 dusz rewiz. Jodeglinie, wś, pow. wiłkomierski, gm. Ołoty 9 w. .. Jodejki, wś, pow. szawelski, gm. Żagory, posiada kaplice katol. , par. Żagory Nowe. Jodejsze, wś, pow. poniewieski, gm. Gulbiny 2 w. . Jodele 1. wś, pow. kowieński, gm. Kroki 9 w. . 2. J. , wś, pow. poniewieski, gm. Birże 7 w. . Jodełungu, zaśc. pow. nowoaleksandrowski, gm. Abele 13 w. . Jodeńce, wś, pow. oszmiański, gm. Subotniki 5 w. ; miała 30 dusz rewiz. , należała do dóbr Kwiatkowce. Jodeniszki, zaśc, pow. święciański, gmina Zabłociszki 8 w. ; miał 11 dusz rewiz. , należał do dóbr skarb. Daugieliszki. Jodgauże al. Podkalnie, dwór, pow. poniewieski, gm. Kibury 15 w. . Jodgiry, os. , pow. poniewieski, gm. Kibury 15 w. . Jodgirys 1. trzy zaśc, pow. kowieński, dwa w gm. Ejragoła 15 w. , trzeci w gm. Wilkija 23 w. . 2. J. , dwór, pow. wiłkomierski, gmina Towiany 7 w. . Jodkajnie, Jotkajnie, wś nad Szuszwą, pow. kowieński, gm. Surwiliszki 1 w. , 10 dm. , 140 mk. Jodkany, Jotkany, dobra, pow. poniewieski, gm. Nowe Miasto 7 w. , Butrymów, 500 dz. Jodkiewicze Wielkie i Małe, dwie okolice szlach. , pow. grodzieński, gm. Indura, 39 w. od Grodna. J. Wielkie mają 410 dzies. , J. Małe, 219 dz. Jodkiszki, wś i dobra, pow. kowieński, gm. Kiejdany 4 w. , Wędziagolskich 227 dz. Jodkowicze, powiat oszmiański. Wchodziła w skład ststwa gieranońskiego. Jodkowszczyzna, chutor, pow. Słonimski, gm. Kozłowszczyzna, Śnitków 99 dz. Jodłowa, mstko, pow. pilzneński. Podobno pierwotnie własność bisk. krak. , następnie książęca, zwrócona biskupom r. 1354 przez Kazimierza W. , lecz następnie znowu królewska. Zdaje się, że biskupi założyli tu parafię i wznieśli kościół zapewne już w XV w. W r. 1581 istnieją dwie wsi J. niemiecka i J. polska. Płaci z nich Strzeżowski. J. niemiecka jest w dzierżawie u Josta Romera, ma 27 łan. km. , 2 zagr. z rolą, 22 bez roli, 12 kom. z bydłem, 32 kom. bez bydła, 14 rzem. , 1 łan sołtysi. J. polska ma 10 łan. km. , 9 zagr. bez roli, 16 kom. bez bydła i 6 rzem. Już wtedy widocznie miała charakter targowiska. Jodłówek 1. zaśc, pow. wiłkomierski, gra. Rogowo 2 w. . 2. J, ob. Jodłówka. Jodłowicze, wś, pow. nowoaleksandrowski, gm. Opsa 12 w. . Jodłowiecie, dwór, pow. poniewieski, gmina Birże 28 w. . Jodłówka 1. al. Jodłówek, zaśc, pow. kowieński, gm. Rumszyszki 10 w. , Zubryckich 24 dz. 2. J. , zaśc, pow. nowoaleksandrowski, gm. Antuzów 14 w. . 3. J. , os. , pow. wiłkomierski, gm. Pupany 4 w. . Jodłówka, wś, pow. bocheński. W dok. z r. 1350 wymieniona jako libertas Jodłowka, a więc świeżo osadzona wola. Jodmiedzie al. Antomir, zaśc. , pow. kowieński, gm. Kroki 19 w. . Jodmyszki dwór, pow. kowieński, gm. Wilkija 10 w. ., Jodopurwie 1. zaśc, pow. wiłkomierski, gm. Owanta 7 w. J. 2. J. , pow. święciański, gm. Kukuciszki, własność Wojnickich. W pobliżu około 150 kurhanów. 3. J. , zaśc, powiat wileński, gm. Szyrwinty 11 w. ; należał do dóbr skarb. Szeszole. Jodopurwis, zaśc, pow. wiłkomierski, gm. Owanta 9 w. . Jodowiszki, wś, pow. poniewieski, gmina Podbirże 7 w. Jodpiaunie, dwór, pow. kowieński, gmina Średniki 9 w. . Jodraniszki wś, pow. rossieński, gm. Erżwiłek 7 w. . Joducie, Juducie, pow. oszmiański. W roku 1765 wchodziło w skład ststwa gieranońskiego. Jodunańce, dwór, pow. wiłkomierski, gmina Pupany 7 w. , własność hr. Choiseulde Goufier, z okolicą. Poże 509 dz. Jodupie, os. , pow. telszewski, gm. Ginteliszki, Grudzińskich, 31 dz. Jodupis 1. dwór, pow. poniewieski, gmina Czypiany 14 w. . 2. J. , wś, tamże, gm. Rozalin 12 w. . 3. J. Zile, fol. , tamże, gm. Naciuny 3 w. . Joduwie, wś i fol. , pow. poniewieski, gmina Podbirże 7 w. . Fol. , bar. Budbergów, 50 dz. Jodanie Jodycze Jodycze, wś, pow. grodzieński, gm. Hołynka, 640 dz. Jodyka, zaśc. , pow. wileński, gm. Malaty 8 w. , należał do dóbr skarb. Białodwór. Jodykany, dobra, pow. poniewieski, gra. Remigoła 4 w. . Jodyńce, dobra, pow. poniewieski, gm. Czypiany 13 w. , Jeżewskich 210 dz. Jodynie 1. zaśc. , pow. nowoaleksandrowski, gm. Smołwy 18 w. . 2. J. , dwa dwory i os. , pow. wiłkomierski, gm. Kowarsk 1 w. . Jodyniele, wś, pow. poniewieski, gm. Gulbiny 3 w. . Jodyszki 1. al. Antoniszki, zaśc. , pow. nowoaleksandrowski, gm. Antuzów 18 w. , Twardowskich 44 dz. 2. J, , fol. , tamże, gm. Widze 8 w. . 3. J. , wś, pow. poniewieski, gm. Naciuny 7 w. . 4. J. , dwa zaśc. i os. , pow. wił komierski, gm. Owanta 6 i 9 w. . 5. J. , Judyszki, zaśc, tamże, gm. Uciany 5 w. , własność Gasperowiczów, 65 dz. 6. J. , Jodziszki, wś włośc i fol. , pow. święciański, gm. Święciany 10 w. ; miała 13 dusz rewiz. , należała do dóbr skarb. BujwidyJodyszki. Folw. należał r. 1866 do Swirzewskich. Jodziany 1. wś, pow. poniewieski, gmina Birże 6 w. . 2. J. , dobra, tamże, gm. Gulbiny 2 w. , Butkiewiczów 262 dz. , Miłaszewiczów 40 dz. Jodzie 1. wś i fol. , pow. kowieński, gm. Ejragoła 10 w. . Fol. należy do dóbr Sakunele. 2. J. , wś, tamże, gm. Kroki 24 w. . 3. J. , os. i zaśc, pow. poniewieski, gm. Remigoła 8 i 10 w. , Szyllingów 19 dz. 4. J. , fol. , pow. szawelski, gm. Gruździe 16 w. . 5. J. , wś, pow. wiłkomierski, gm. Kowarsk, Jodziełowce, wś i okolica szlach. , powiat lidzki, gm. Zabłoć 3 w. . Wś miała 15 dusz rewiz. , należała do dóbr Zabłoć. Jodziewo, wś, pow. święciański, gm. Aleksandrowska; miała 25 dusz rewiz. , należała do dóbr Stracza. Jodziewszczyzna, wś, pow. wilejski, gmina Dołhinów 4 w. ; miała 16 dusz rewiz. , należała do dóbr Suchobory. Jodziszki, wś, pow. nowoaleksandrowski, gm. Opsa 10 w. . Jodziuny, dwie wsi, pow. wiłkomierski, gm. Pupany 2 w. i Żmujdki 5 w. . Johalin 1. al. Gierbielewicze, dobra, powiat Słonimski, gm. Kozłowszczyzna, Janowiczów 116 dz. 2. J. , tamże, ob. Natalin, Johalina, wś, pow. trocki, gm. Kronie; miała 6 dusz rewiz. Johalino, dwór, pow. nowoaleksandrowski, gm. Ponedel, Felińskich 202 dz. Johałów, dobra, pow. klimowicki, dziedzictwo Kamionków, z Piślatynem 763 dz. 402 dz. lasu, młyn. Johanishof, dobra, pow. telszewski, gmina Szkudy 6 w. , Simbergów 92 dz. Johaniszkiele, mstko i dobra, pow. poniewieski, gm. Mołdoczany 12 w. , 38 w. od Poniewieża, 400 mk. Dobra należą do Karpiów, z folw. Zubryszki maja 3629 dz. Johannesburg, mstko, ob. Sudargi t. Xl. Johannhof, al. Kubiluny, dobra, pow. poniewieski, gm. Podbirże 10 w. , należały do bar. Haapen. Johanówka, mylnie Hannówka al. Annówka ob. t. I, 40, . wś, pow. lipowiecki, gm. parafia prawosł. i st. poczt. Lipowiec 7 w. , 36 dm, , 456 mk. , szkółka. Niegdyś przy Lipowcu, droga wiana Sarneckich, dziś Nemiukowa, 280 dz. Johanowo 1. Juhanowo, fol. dóbr Pacewicze, pow. wołkowyski. 2. J, dwór, pow. poniewieski, gm. Gulbiny 7 w. . 3. J. , dobra, pow. rossieński, gm. Botoki 10 w. , Klimaszewskich 188 dz. 4. J. , fol. , pow. szawelski, gm. Poszwityń 10 w. , własność hr. Tyszkiewiczów, 234 dz. Johanpol, dobra, pow. rossieński, gmina Wielmy, Grużewskich 657 dz. Johniszki, dwie wsi, pow. kowieński, gmina Jaśwojnie 5 w. . Jokany, wś, pow. poniewieski, gm. Podbirże 5 w. . Joknie, dwór, pow. wiłkomierski, gm. i par. Pogiry 6 w. . W r. 1788 Macieja Gzowskiego, obecnie Klimowiczów, 40 dz. Joksty, zaśc pow. dźwiński dyneburski, Kononowych 89 dz. Joksze 1. . wś, pow. rossieński, gm. Szweksznie 6 w. . 2. J, wś, pow. szawelski, gmina Łukniki 4 w. . 3. J. , wś, tamże, gm. Skiemie 16 w. . Jokszedzie, dwór, pow. szawelski, gm. Kiryanowo, Walmontów 70 dz. Jokule, Jekule, fol. , pow. rossieński, gmina Wewirże 8 w, . Jołcza, w dok. Jołcze, wś, pow. rzeczycki. Należała do ststwa lubeckiego. W r. 1614 nadana wraz z Berezkami i Białowiczami kn. Semenowi Łyko za obronę Putywla i zasługi przy wzięciu Bełstroda i Rylska. W r. 1615 z Berezkami czyniła 208 fl. W r. 1622 w posesyi kn. Łyczynej, czyniły 487 fl. 25 gr. W r. 1636 w posesyi Jana Mikołaja Janickiego za przywilejem z r. 1631. Jołowo, wś, pow. Słonimski, gm. Luszniewo 6 w. , 107 dz. włośc, młyn, tartak. Jołtuszków, mstko, pow. mohylowski. W r. 1530 i 1542 puste W r. 1578 do ststwa barskiego, w dzierżeniu Myzinenków, płaci od 1 pługa. W r. 1661 ma 22 dym. , a w r. 1664 ani jednego. Jonajcie 1. wś i dobra, pow. rossieński, gm. Konstantynów 8 w. . 2. J. , dobra, pow. szawelski, gm. Kiryanowo 15 w. , Więcewiczów Jodyniele Jodycze Jodyka Jodykany Jodyńce Jodynie Jonajcie Jołtuszków Jołowo Jołcza Jokule Jokszedzie Joksze Joksty Joknie Jokany Johniszki Johanpol Johanowo Johanówka Johannhof Johannesburg Johaniszkiele Johanishof Johałów Johalino Johalina Johalin Jodziuny Jodziszki Jodziewszczyzna Jodziewo Jodziełowce Jodzie Jodziany Jodyszki Jotaliszki Jotajniele Jotajnie Josypówka Jośki Jonańce Jordajcie 4 45 dz. 3. J. , okolica, tamże, gm. Łukniki 4 w. . Mają ta Mackiewiczowa i Juszkiewiczowa 28 dz. , Pietkiewiczowie 78 dz. 4. J. , dwór i zaśc, tamże, gm. Popielany 6 i 9 w. . 6. J. , wś, tamże, gm. Poszwityń 11 w. . 6. J. , wś, pow. telszewski, gm. Gadonów 17 w. . 7. J. , dobra i okolica, tamże, gm. Tyrkszle 5 w. . Mają tu Beniuszewiczowie 56 dz. , Witkiewiczowie 104 dz. , Ławcewiczowie 8 dz. , Pancerzyńsey 42 dz. Jonańce 1. Joniańce, wś, pow. wiłkomierski, gra. Kurkle 3 w. . 2. J. , wś, dobra i zaśc, tamże, gm. Owanta 7 i 10 w. . 3. J. , wś i dobra, tamże, gm. Wiżuny 9 w. , Jawgielów 492 dz. , kaplica katol. par. Wiżuny. Joniec, w dokum. Junecz, wś, pow. płoński. Wymieniona w dok. z XIII w. , jako własność kościoła płockiego. W dok. z r. 1398 powiedziano via angularis ducens ad antiquam ecclesiam in Junecz Kod. maz. , 128. W reg. z r. 1570 spotykamy klucz juniecki dóbr bisk. płockiego. Wś ma 1576 r. 17 łan. , 4 łany wójt. Paw. Maz. , 131, 316. Jonikajcie 1. wś, pow. rossieński, gmina Szweksznie 8 w. . 2. J. , dobra, pow. telszewski, gm. Wornie 4 w. , własność Miedzychowskich, 103 dz. Joniki 1. wś, pow. rossieński, gm. Szweksznie 6 w. . 2. J. , wś, pow. telszewski, gm. Bernatów 3 w. . Joniłajcie, Jonełajcie, okolica, pow. telszewski, gm. Wornie 10 w. . Mają tu Bukentowie 40 dz. , Wojnowiczowie 114 dz. Jonławki, dwór, pow. szawelski, gm. Popielany 15 w. . Jordajcie, Jurdajcie, dobra, pow. szawelski, gm. Żagory 20 w. , Komarów 4019 dz. 1947 dz. lasu. Jordan, wś, własność klasztoru cystersów w Paradyzie, leżała już po za granicą zachodnią Polski, miała kościół murowany wzniesiony przez cystersów r. 1673, filialny do par. w Kalawie Jośki, wś, pow. bielski gub. grodz, gmina Orla, ze wsią Grabowiec ma 1191 dz. włośc Wś należała do wójtowstwa godziszewskiego, włości dworu brańskiego. W r. 1560 i 1563 miała 18 włók gruntu dobrego, z czego 1 na wójta. Z pozostałych 17 płacili po 21 gr. czynszu, 30 gr. osady, za 2 beczki owsa 10 gr. , za odwóz 10 gr. , za gwałty 1 beczkę żyta, al. 10 gr. , wóz siana z odwozem 5 gr. , za gęś, kury, jajca 3 1 2 gr. , za stacyę 2 gr. , za tłoki 12 gr. , za niewody 2 gr. , czyni z włóki 106 gr. , wogóle 30 kóp 2 gr. Josypówka 1. dziś pow. hajsyński, niegdyś mstko, w dawnem wojew. bracławskim. W r. 1629 z części J. wnosi Stanisław Skórkowski od 30 dym. , Matwej Czarnota w dzierżawie z 25 dym. i Józef Sokołowski z części na gruntach Kublicza od 1 dym. Może weszło w obszar mstka Kiblicza. 2. J. , urzęd. Osipowka, ferma. pow. hajsyński, gm. Chaszczowata 10 w. , ma 10 dm. Jotajnie, wś, dobra, fol. , okolica i zaśc, pow. poniewieski, gm. Remigoła 10 w. , 16 w. od Poniewieża, Mają tu Ciemnołońscy 70 dz. , Kiecerowie 29 dz. , Rogowscy 23 dz. Wiercińscy 75 dz. , Zabłoccy 4 dz. , Zawiszowie 280 dzies. W r. 1598 dobra J. sprzedaje Mikołaj Kasperowicz Kończa, za 200 kóp gr. litew. . Piotrowi Szukście. Jotajniele, dwór, pow. poniewieski, gm. Remigoła 10 w. . Jotaliszki, wś, pow. poniewieski, gm. Krakinów 8 w. . Jotejki, okolica, pow. kowieński, gm. Ejragoła 6 w, . Mają tu Baniewiczowie 60 dzies. , Dackiewiczowie 32 dz. . Dąbrowscy 64 dz. , Juszkiewiczowie 111 dz. , Kolesińscy 25 dz. , Leonowiczowie 26 dz. , Prysiewiczowie 74 dz. , Żutowtowie 42 dz. Jotkany, dwie wsi, pow. wiłkomierski, gm. Ołoty 6 w, i Subocze 1 w. . Jotkiany, wś, pow. rossieński, gm. Szymkajcie 10 w. . Jotyszki 1. wś, pow. wiłkomierski, gmina Owanta 5 w. . 2. J. , wś, włośc, pow. świeciański, gm. Hoduciszki; miała 10 dusz rewiz. , należała do dóbr skarb. Mirkliszki. Jowajsze, wś, pow. poniewieski, gm. Remigoła 8 w. . Jowcze, zaginiona wś na obszarze obecnego pow. lityńskiego. W r. 1530 należy do Chmielnika. W r. 1565 do ststwą chmielnickiego. Było. 20 kmieci płacących po 30 gr. , jeden zubożały daje 16 gr. , 9 swobodnych płaci 18 gr. Dani pszczelnej 45 pni 30 złp. , 9 baranów 3 fi. 18 gr. , 17 wieprzów 17 fl. , powołowszczyzny 20 wołów co 7 rok a 4 fl. 80 fl. a na rok 13 fi. 10 gr. Służkowie jadą z rozkazami i kowal robi do młyna; 10 szewców, karczmarz płaci 5 fl. Razem 112 fl. 8 gr. 2 den. Staw daje 100 fl. rocznie. W r. 1566 królewszczyzna, do ststwa barskiego należąca, płaci od 8 pługów, 1 koła dorocz. Jowniewicze, zaśc, pow. oszmiański, gmina i dobra skarb. Krewo 7 w. ; 6 dusz rewiz. Józefin 1. fol. dóbr Ruda, pow. bielski gub. grodz, ma 315 dz. 2. J. , fol. , pow. kobryński, gm. Strzygowo, Łazarewiczów 36 dz. 3. J. , fol. dóbr Czuryłowszczyzna, tamże. 4 J. , Zamaniłów, dobra, tamże, Arcybaszewych, 482 dz. 5. J. , al. Bór, dobra, pow. prużański, gm. Kotra, Horodeńskich 140 dz. 6. J. , urocz. w dobrach Nowajelnia, pow, słonimski. 7. J, al. Klin, fol. dóbr Jundziłowicze, tamże. 8. J. , al Bakunowicze, fol. dóbr Albertyn, tamże. 9. J. , fol. , pow. świeciański, gm. Michajłowska; 1866 r. , Czechowiczów. 10. J. , ob. Czewel, Józefin 1. wś, pow. radomyski, gm. i paraf. Jonławki Joniłajcie Joniki Jonikajcie Joniec Jonańce Józefin Jowniewicze Jowcze Jowajsze Jotyszki Jotkiany Jotkany Jotejki Józefów Józefka Józefinowo Józefinopol Józefinia Józefówka praw. Chabne, st. poczt. Radomyśl 88 w. , 44 dm. , 179 mk. 2. J. , kol, tamże, gm. Wyszewicze, st. poczt. Radomyśl 16 w. , 17 dm. , 108 mk. 3. J, , kol, pow. łucki, gm. Czarnków, 55 dm. , 313 mk. 4. J. , kol, tamże, gm. Szczurzyn, 24 dm. , 136 mk. 5. J, kol. , tamże, gm. Trosteniec, 60 dm. , 413 mk. 6. J, wś nad Korczykiem, właściwie przedmieście Korca, pow. nowogradwołyński, gm. Korzec, 30 w. od mta pow. , 109 dm. , 747 mk. Nazwana od imienia ks. Józefa Czartoryskiego, ostatniego stolnika litew. Założoną tu przez niego fabrykę porcelany i fajansu, Michał Mezer przenosi r. 1795 do Baranówki. 7. J. , kol. , tamże, gra. Baranówka, 27 dm. , 212 mk. 8. J. , fol. , pow. włodzimierski, gmina Chotiaczów, 2 dm. , 21 mk. 9. J. , kol. , pow. żytomierski, gm. Horoszki, 50 w. od Żytomierza, 30 dm. , 195 mk. 10. J. , kol. , tamże, gm. Puliny, 24 w. od Żytomierza, 72 dm. , 368 mk. Józefinia, folw. , pow. nowoaleksandrowski, gm. Abele 10 w. . Józefinopol, Józefenopol, wś, pow. święciański, gm. Hoduciszki; miała 23 dusz rewiz. , należała do dóbr skarb. Jankiszki. Józefinowo 1. dobra, pow. dźwiński dyneburski, par. katol. Ruszona, Popowych 805 dz. 2. J. , dobra, tamże, własność Strausów, 871 dz. Józefka, wś, pow. olhopolski, paraf. Czeczelnik. Józefów 1. os. kośc. , pow. radomski, gm. Kuczki, par. Skaryszew. Utworzona z części rozparcelowanego fol. Kuczki, ma 6 morg. Urządzono tu r. 1900 z budynku dawnej krochmalni kaplicę, a przy niej filię par. Skaryszew, obejmającą osady i wsi Adamów, Budy niemianowskie, Cybulówka, Czarny Las, Gozd, Gzance, Klwatka, Korytka, Kuczki, Lipiny, Niemianowice, Piskornica. 2. J. , kolonia, pow. łaski, ob. Bechcice, Józefów 1. dobra, pow, czerykowski, od r. 1877 Błochinych, 308 dz. 2. J. , dobra, pow. klimowicki, gm. Miłosławicze 10 w. , Hołyńskich, z Adelinem 2708 dz. 1980 lasu; młyn, gorzelnia. Józefów 1. chutor, pow. wasylkowski, ob. Stawy Winnickie t. XI, 307. 2. J, kolonia, pow. nowogradwołyński, gm. Rohaczów, 57 dm. , 283 mk. Józefówek, fol. , pow. wiłkomierski, gm. Towiany 10 w. . Józefówka 1. folw. dóbr Byteń, pow. słonimski. 2. J. , fol. , pow. kowieński, gm. Kroki 12 w. . 3. J, dwór, pow. poniewieski, gmina Krakinów 3 w. . 4. J. , wś, pow. klimowicki, gro. Berezki, 84 dm. , 480 mk. 5. J, , dobra, pow. mścisławski, Stachowskich 824 dz. 6. J. , wś, tamże, gra. Piriany, 15 dm. , 80 mk. Józefówka. l. wś nad Desną, pow. berdyczowski, gm. Mecherzyńce Dębowe, st. poczt. Samhorodek 10 w. , 40 w. od Berdyczowa, 142 dm. , 1012 mk. , cerkiew, szkoła, 2 młyny, wiatrak, cukrownia wzniesiona r. 1898. Od 1866 gen. Bezaka, obecnie jego syna, 1127 dz. 2. J. Koszarka al. Karolina, wś, pow. czehryński, gm. i st poczt. Złotopol 4 w. , 89 w. od Czehrynia, 223 dm. , 1235 mk. , cerkiew, szkółka cerk, 7 wiatraków. Należy do klucza żórawskiego, dóbr hr. Bobrzyńskich. 3, J, wś u źródeł Kahorłyka Mokrego, pow. kijowski, gm. i st. pocztowa Rzyszczów, par. praw. Zikracze 6 w. , 70 w. od Kijowa, 233 dm, 1490 mk. , cerkiew filialna, szkółka, 9 wiatraków, 679 dz. włośc. Założona na początku XVIII w. i nazwana od Józefa Woronicza, podczaszego owruckiego. Obecnie Czerniawskiego, 368 dz. 4. J. , kol. przy wsi Wilnie, pow. radomyski, gm. Wodotyje, 28 dm. , 116 mk. 5. J. , wś, pow. wasylkowski, gmina Wasylów, st. poczt. Hermanówka 10 w. , 28 w. od Wasylkowa, 75 dm. , 689 mk. , cerkiew, szkółka cerk. , młyn, 2 wiatraki. Obecnie Iwaszczenko ma tu 399 dz. 6. J. al. Stupnik ob. t. XI, 510, wś, tamże, gm. i par. Rokitna 1 w. , st. poczt. Trockie 18 w, , 70 w. od Wasylkowa, 32 dm. , 362 mk. 7. J. , wś, pow. latyczowski, gmina Wójtowce 10 w. , st. poczt. Wolkowińce 6 w. . 8. J. , chutor, pow, mohylowski, okr. pol. i gm. Szarogród 4 w. , ma 10 dm. 9. J. , ferma, pow. Winnicki. Ob. Bajkówka, 10. J. , urocz, , tamże, ma 1 dm. 11. J. , wś, pow. nowogradwołyński, gm. i par. praw. Baranówka 7 w. , 38 w, od mta pow. , 81 dm. , 540 mk. , własność Józefa Potockiego. 12. J. , urocz. , tamże, gm. Romanówka. 13. J. , wś nad Żyłką dopł. Słuczy i Grabarką, tamże, gm. Ostropol 3 w. , stacya pocztowa Lubar 25 w. , st. dr. żel. Połonne 35 w. , 103 w. od mta pow. , 153 dm. , 837 mk. , cerkiew par. murowana z r. 1856 fundacyi właściciela wsi Dorożyńskiego, uposażona 58 dz. , przez ks. Kaspra Lubomirskiego r. 1779; szkółka cerk. od r. 1870. Wchodziła w skład ordynacyi ostrogskiej, r. 1753 dostała się Lubomirskini. Jako wiano córki Kaspra dostała się brygadierowi Adamowi Walewskiemu, z Ostropolszczyzną; , Połońszozyzną i Miropolszczyzną. . Syn jego sprzedał Bnińskim, od których J. , kupił Dorożyński, 14. J. , tamże, ob. Adamówka 13. 15, J. , wś, pow. owrucki, gm. Hładkowicze, 2 w. od Owrucza, 27 dm. , 171 mk. 16. J. , wś, tamże, gm. Tatarnowicze, 52 w. od Owrucza, 114 dm. , 715 mk. 17. J. , folw. , ob. Horodyszcze 18. 18. J. , kol. , tamże, gm. Derażne, 15 dm. , 91 mk. 19. J. , fol. , tamże, gm. Dziatkowicze. 20. J. , słoboda, tamże, gm. Kustyń, 40 dm, 283 mk. 21. J. , wś, tamże, gm. Tuczyn, par. praw. Lubasza Mała, 15 dm, 126 mk. 22. J. , kol. , pow. włodzimierski, gmina Olesk, 5 dm. , 38 mk. 23. J. , chutor, pow. zasławski, gm. Łabuń. 24. J. , wś, pow. żyto Józefinia Józefówek Józinbór Józekowo Józin Józefpolska Józefpole Józefpol Józefowo Józefowo mierski, gm. Puliny, par. praw. Strybież 6 w. , 19 dm. , 116 mk. 25. J. , chutor, tamże, gm. Krasnosiółką, 2 dm. , 11 mk. Józefowo 1. fol. dóbr Skrybicze, pow. białostocki. 2. J. i J. Trzychuby, dwa fol. w dobrach Górki Solniki, tamże. 3. J, wś, tamże, gm. Gródek, 94 dz. 4. J. , fol. dóbr Grzebienie, pow. sokólski. 5. J. , dobra, pow. wołkowyski, gra. Zelzin, Nowickich 170 dz. 6. J, Józefów, fol. , pow. kowieński, gm. Betygoła 7 w. , 7. J. , dwór, tamże, gm. Jaswojnie, Wądołowskich 117 dz. 8. J. , dwa dwory, tamże, gmina Bobty 7 i 9 w. , Nartowskich, z fol. Końcepol ma 240 dz. 9. J. , dwór, tamże gm. Kiejdany 1 w. , Kognowickich 48 dz. 10. J. , dwór, tamże, gm. Wilkija 9 w. , Woronowiczów 43 dz. 11. J. , zaśc, powiat nowoaleksandrowski, gmina Abele 5 w. . 12. J. , zaśc, tamże, gm. Dryświaty 14 w. 13. J. al. Józufowo, fol. dóbr Wenusowo, tamże. 14. J, Dubaryszki, fol. , tamże, gm. Antuzów 17 w. , Iliniczów 380 dz. 15. J. , dobra, tamże, gm. Smołwy 6 w. , Ejtminowiczów 105 dz. 16. J. al. Wewieryszki Wawieryszki, dobra, tamże, gm. Sołoki 11 w. , Cielewiczów 115 dz. 17, J. al. Ilgabrody, fol. , tamże, gm. Popiel 4 w. . 18. J. , dobra, pow. poniewieski, gm. Krakinów 6 w, Landsbergów 388 dzies. 19. J, dobra, tamże, gra. Nowe Miasto 6 w. , Towginów, z fol. Memenczówka 520 dz. 20. J. , dobra, tamże, gm. Remigoła 6 w. , Woroniczów 230 dz. 21. J. , dwór i dobra, pow. rossieński, gm. Kielmy. Dwór należy do Klonowskich, 149 dz. ; dobra Staniewiczów, z folw. maja 3312 dz. 22. J. , fol. , pow. szawelski, gm. Kurszany 8 w. . Kościół filialny par. Rawdziany, p. w. św. Szymona i Judy, z drzewa, wzniesiony r. 1825 przez właściciela Nagórskiego. 23. J. , zaśc, pow. wiłkomierski, gm. Androniszki 10 w. , Rymowiczów 20 dz. 24 J. , fol. , tamże, gm. Kupiszki 9 w, . 25. J. , fol. i zaśc, tamże, gm. Owanta 3 i 8 w. . 26. J. , zaśc, tamże, gra. Rogowo 2 w. . 27. J. , trzy folw. , tamże, gm. Szaty 2, 4 i 5 w. . Jeden należy do Gintowtów, ma 87 dz. 28. J. , dwa zaśc. , tamże, gm. Uciany 1 i 12 w. . 29. J. , fol. , tamże, gm. Wojtkuszki 3 w. . 30. J. , chutor, tamże, gra. Żmujdki 12 w. . 31. J. al. JózefoTelesze, dobra, pow. telszewski, gm. Gadonów 10 w. , hr. Czapskich 1512 dz. 32. J. , dobra, pow. mohylewski, od r. 1876 Wilamowskich, z Łotwa 1130 dz. 880 lasu. 33. J. , fol. , pow. sieński, Dyszlewskich, z Komarówką; 117 dz. 34. J. , zaśc, powiat święciański, gm. Komaje 12 w. , należał do dóbr Serenczany. 35. J. al. Muraki, dobra, powiat połocki, Zarakowskich 426 dz. Józefpol 1. al. Puchaczewo, dobra, powiat brzeski gub. grodź. , gm. Kamienica Żyrowicka, 10 w. od Brześcia. Żabkiewiczów, 374 dzies. 2. J. al. Józefin, fol. w dobrach Otczyzna Ateczyzna, pow. kobryński. 3. J. , dwa fol. , urocz. i osada, tamże, gm. Worocewicze, 72 w. od Kobrynia. Jeden z urocz. J. i Wygódka należy do Badyńskich, 242 dz. ; drugi z chutorem Moszki, Bogdańskich, ma 270 dz. 4. J. , fol. dóbr Zelzin, pow. wołkowyski. 5. J. , fol. dóbr Dryświaty, pow. nowoaleksandrowski. Dziś Klimowiczów, 75 dz 6. J. , zaśc, tamże, gm. Dryświaty, Kozłowskieh 20 dz. 7. J. , fol. , pow. oszmiański, w pobliżu Lenkowszczyzny 8. J. al. Uzbłoć, fol, , pow. oszmiański, ma około 20 włók. Wchodził w skład dóbr Zabrzeź, następnie własność Komarów. Droga wiana za Teklą Komarówna, przeszedł do Łappów r. 1805, od r. 1829 Jasiewiczów. Po 1863 r. Kiryłowej, dziś jej córki Mokrzeckiej. Józefpol 1. al. Ludwinka ob. t. III, 616 i V, 475, mstko, pow. bałcki, par. Hołowaniewskie nie Sawrań. Gmina obejmuje 8 miejscowości, 855 dm. , 5602 mk. 2019 dusz rewiz. . uwłaszczonych na 9293 dz. 8280 roli. Nadto w gm. jest 14, 981 dz. 12, 180 roli większej posiadłości i 503 dz. ziemi cerk. Cała gmina ma 24, 777 dz. 20, 851 roli i 6693 mk. 2. J. al. Kazawczyńska Slobódka, przys. nad Bohem, tamże, gm. Pieszczana 33 w, 100 w. od Bałty, ma 81 dm. Józefpole 1. folw. dóbr Bychow nowy, pow. bychowski. 2. J. , fol. , pow. orszański, gmina Tołoczyn Stary 1 w. , Jasinowiczów 163 dz. 3. J. , fol. dóbr Kuźmin, pow. sieński. 4. J, , wś, tamże, ob. Wielkie Sioło, Józefpolska Słobódka, w pobliżu rz. Siniuchy, pow. bałcki, gm. i par. praw. Józefpol Ludwinka, ma 8 dm. Józekowo, dobra, powiat mohylewski. Deszczyńskich, 380 dz. Jozenajcie, wś, pow. szawelski, gm. Szawle 9 w. Jozieliszki, dwa zaśc, pow. poniewieski, gm. Birże 12 i 15 w. . Józin 1. Juzin, dobra, pow. bychowski, od r. 1881 Ryklickich, 4500 dz. 2, 919 lasu, stacya poczt. w miejscu. 2. J. al. Krute, dobra, pow. rohaczewski, Żukowskich 1130 dz. 633 lasu. Józin, chutor, pow. mohylowski, gm. Serby 4 w. , st. poczt. Berezówka 15 w. , 20 w. od Mohylowa, ma 21 dm. Józinbór 1. osada i urocz. , pow. słonimski, gm. Pacowszczyzna, 40 w. od Słonima. Osada, własność Krupowiczów, 20 dz. ; uroczysko, wraz z urocz. Rusaki i Żyborty ma 358 dz. 2. J. , urocz. , tamże, gm. Robotna, z urocz. Wołownik, 98 dz. 3. J. , urocz. , tamie, gm. Zdzięciół, 286 dzies. Józinowo 1. dobra, pow. wiłkomierski, gm. Rogowo 5 w. . 2. J. , dobra i zaśc, tamże, gm. Traszkuny 15 w. , Straszewiczów 100 dz. Józinpol 1. chutor, pow. słonimski, gmina Kozłowszczyzna, 50 dz. 2. J. , chutor w dobrach Dąbrówka, tamże. Józinpol Józinowo Jóźwin 1. wś nad rzką Szapowa, przy linii dr. żel. humańskiej, pow. berdyczowski, gmina Białołówka, st. poczt. i dr. żel. Koziatyn 13 w. , 36 w. od Berdyczowa, 58 dm. , 378 mk, kaplica, młyn. Przed r. 1830 należała z Białołówka do Potockiego. 2. J. , mstko, pow. winnicki, 20 w. od Winnicy. Gmina obejmuje 22 miejscowości. 1773 dm, 12, 485 mk. 5547 dusz rewiz. , uwłaszczonych na 14, 576 dz. 9397 roli. Nadto w gm. jest 14, 084 dz. 5594 roli większej posiadłości i 936 dz. ziemi cerk. Cala gmina ma 29, 596 dz. 15, 480 roli i 13, 453 mk. Jucajcie 1. wś, pow. rossieński, gm. Botoki 13 w. . 2. J, dwór i dobra, tamże, gm. Łabardzie 2 i 4 w. , 182 dz. 3. J, dobra, tamże, gm. Pojurze 4 w. . 4. J. , wś, tamże, gmina Szweksznie 13 w. . 5. J. , wś, pow. szawelski, gm. Błagowieszczeńsk 4 w. . Juchanie, obręb leśny, pow. kobryński, gm. Iłosk. Juchimówka, przys. pow. bałcki, gmina Daniłowa Bałka 7 w. . Juchnajcie 1. dobra, pow. szawelski, gm. Ligumy 9 w. , bar. von der Kopp, 2220 dz. 2. J. , wś, pow. telszewski, gm. Szkudy 14 w. . Juchniańce, wś, pow. wiłkomierski, gmina Żmujdki 5 w, . Juchniany, wś, pow. nowoaleksandrowski, gm. Tauroginic 7 w. . Juchniszki 1. zaśc, pow. nowoaleksandrowski, gm. Smołwy 4 w. . 2. J. , dwa dwory, pow. poniewieski, gm. Birże 6 w. i Podbłrże 9 w. . 3. J wś, pow. rossieński, gm. i par, Kielmy, 28 w. od Rossień, kaplica katol. drewniana p. w. N. M. P. 4. J. , wś, pow. szawelski, gm. Radziwiliszki 6 w. . 5. J. , zaśc, pow. wileński, gm. i dobra skarb. Bystrzyca. 6. J. , wś, pow. wileński, gm. Janiszki 11 w. ; miała 34 dusz rewiz. należała do dóbr Żejmiany. Juchnowicze 1. wś, pow. prużański, gmina Wielkie Sioło, 212 dz. 2. J, , wś, pow. Słonimski, gm. Miżewicze, 19 w. od Słonima, 626 dz. Pod wsią nasyp mający średnicy 9 sąż. a obwodu 37 sąź. Dawniej był otoczony rowem. Juchnowiec 1. ob. t. III, 617 Juchnowicze, wś i dobra, pow. białostocki, gm. Juchnowiec, 13 w. od Białegostoku. Wś ma 35 dm. , 287 mk, 340 dz. włośc, 33 kośc. ; dobra, Lachnickich, mają 845 dz. Gmina obejmuje 70 miejscowości, 660 dm. , włośc obok 127 innych, 4579 mk. włościan, uwłaszczonych na 5478 dz. Nadto w gminie jest 6752 dz. większej posiadłości i 72 dz. kościelnych. 2. J, Poduchowny, wś, tamie, 73 dz. Juchnówka, też Uchnówka, chutor, powiat wołkowyski, gm. Samarowicze. Juchnowo, wś, pow. wieli ski, gm. Cerkowiszcze. Juchnowszczyzna 1. w dok. Jachnowszczyzna, dobra, pow. białostocki, gm. Juchnowiec, 12 w. od Białegostoku, Lebediewych, z folw. Wólka 334 dz. W r. 1560 Stanisława Włoszka, podskarbiego król. 2. J. , wś, pow. oszmiański. Wchodziła w skład dóbr Subotniki. Juchny, wś, pow. kaniowski, gm. Pustowójty, st. poczt. Bohusław 5 w. , 46 w. od Kaniowa, 147 dm. , 1630 mk. , cerkiew, szkółka cerkiewna. Juchowicze, podane dwukrotnie t. III, 685 p. u. Juchowicze i Juchnowicze, mstko nad rzką Niszczą, pow. drysieński, gm. Juchowicze, 55 w. od Dryssy, 7 dm. , 80 mk. , zarząd gminny, cerkiew paraf. , kaplica, dom modl. żyd. , szkoła. Przed r. 1569 nadane Korsakom. W r. 1727 Jan Stanisławowicz Hołubicki Korsak sprzedaje J. , Józefowi i Petroneli z Wołodkowiczów Szczyttom, kaszt. mścisławskim. Syn ich Krzysztof, generał wojsk francuzkich, zapisuje siostrzeńcowi swemu, Józefowi Chrapowickiemu, instygatorowi lit. , którego wnuk Ignacy, marszałek gub. witebskiej, sprzedaje Maciejowi Kużniecowowi; Jucie 1. wś, pow. nowoaleksandrowski, gm. Abele 7 w. . 2. J, wś, pow. szawelski, gm. Łukniki 4 w. . Juciszki 1. wś, pow. nowoaleksandrowski, gm. Brasław 16 w. . 2. J. , fol. , pow. telszewski, gm. Wornie, Wejdmontów 75 dz. 3. J. , zaścianek, pow. wiłkomierski, gm. Traszkuny 20 w. . Juciuny 1. zaśc, pow. wiłkomierski, gmina Szaty 10 w. . 2. J. , pow. lidzki. Ślady cmentarzyska, z mnóstwem kości ludzkich. Jucuny 1. wś, pow. kowieński, gm. Kiejdany 16 w. . 2. J, folw. , tamże, gmina Żejmy 7 w. . 3 J. , dwór, pow. poniewieski, gmina Krakinów 6 w. . Juczany, wś, pow. kowieński, gm. Krasne 9 w. . Jucze, wś i dobra, pow. kowieński, gm. Ejragoła 6 w. , Chrząstowskich 228 dz. Juczkampie, zaśc, pow. rossieński, gmina Mańkuny 6 w. . Juczyn, kol. , pow, rówieński, gm. Tuczyn, 35 dm. , 291 mk. Judajcie, dwór, pow. szawelski, gm. Podubis 3 w. . Judańce, wś, pow. kowieński, gm. Bobty 6 w. . Judanicze, fol. dóbr Kiczyn, pow. sieński. Judeje al. Judejkiele, os. i dobra, pow. szawelski, gm. Tryszki 5 w. . Osada należy do Małachowskich, dobra 66 dz. do Sawickich. Judejki 1. fol. dóbr Kielmy, pow. rossieński. 2. J. , wś, tamże, gm. Kroże 8 w. . 3. J, dobra, pow. szawelski, gmina Błagowieszczeńsk 24 w. . 4. J, dwór i dobra, tamże, gm. Kruki 5 w. , Bergów 177 dz. 5. J, wś i zaśc. , tamże, gm. Okmiana ll w. . 6. J. , wś, tamże gm. Żagory 12 w. . 7. J, wś, pow. telszewski, gm. Bernatów 8 w. . 8. J. , wś, tamże, gm Judejki Judeje Judanicze Judańce Judajcie Juczyn Juczkampie Jucze Juczany Jucuny Juciuny Juciszki Jucie Juchowicze Juchny Juchnowszczyzna Juchnowo Juchnówka Juchnowiec Juchnowicze Juchniszki Juchniany Juchniańce Juchnajcie Juchimówka Juchanie Jucajcie Jóźwin Jóźwin Judyszki Judówka Judpietry Judycze Judyki Judle Judziany Judzie Judzieniszki Jugaryszki Jugowice Juhanowo Jujany Jukary Jukiewicze Jukiszk Juknie Jukniszki Jukojnie Jukowce Julenfeld Juleniepol Julian Julianica Julianka Julianów Judejkiszki Judgalwis Judino Judkie Judków Judrele Judejkiszki Judsodzie Płungiany 8 w. , 31 dm. , 558 mk. 9. J. , wś i dobra, J. Małe, fol. i J. Wielkie, wś, tamże, gm. Żydyki 13 i 19 w. . J. Małe, własność Galenkinych, 108 dzies. ; J. Wielkie należy do Swirtunów, mają 879 dz. Judejkiszki, cztery fol. , pow. szawelski, gm. Tryszki 6 w. . Posiadają je Butkiewiczowie, Miłaszewiczowie, Przespolewscy i Racewicze. Judenki, wś i dobra, pow. telszewski, gmina Gadonów 5 w. , 11 w. od Telsz, Giedgowdów 440 dz. Judgalwis, wś, pow, telszewski, gm. Bernatów 9 w. . Judino 1. fol. , pow. połocki. 2. J, , wś, pow. wieliski, gm. Krest. W r. 1765 w ławnictwie zadoroskiem, wójtowstwa chrestowskiego. Judkie, wś, pow. rossieński, gmina Kielmy 6 w. . Judków, chutor nad rzką Poprawką, pow. wasylkowski, gm. Ostrów, 7 dm. , 69 mk, Judle, dwór, pow. szawelski, gm. Szawkiany 9 w. . Judówka, dobra, pow. czerykowski, Borejszów 1574 dz. 1085 lasu. Judpietry, wś, pow. rossieński, gm. Botoki 11 w. . Judrany 1. wś i dobra, pow. rossieński, gm. Konstantynów 14 w. , 96 w. od Rossień, 210 mk. Własność Bucewiczów, 1000 dz. 2. J. , wś, pow. telszewski, gm. Gadonów 15 w. . Judrele, wś, pow. szawelski, gm. Okmiana 3 w. . Judsodzie wś i dobra, pow. telszewski, gm. Gadonów 22 w. , 10 w. od Telsz. W środku wsi cmentarzysko przedhistoryczne zw. Garążdi Kałnas. Badał takowe i opisał Michał Brensztein Materyały antrop. archeol. i etnogr. , wydaw. Kom. Antropolog. Akad. Umiej. , t. V, Kraków, 1901 r. . Judszoki, wś, pow. rossieński, gm. Pojurze 10 w. . Judupiany, wś, pow. telszewski, gm. Sałanty 6 w. . Judupie 1. wś, pow. rossieński, gm. Wewirżany 3 w. . 2. J, wś, pow. szawelski, gmina Kiryanowo 12 w. . Judycyn, dobra, pow. dzisieński. Zm. Pepłowa czyt. Tepłowa, od którego przechodzi do Anny Łopacińskiej, dziś jej syna. Mają 1044 dz. Judycze, wś, pow. rohaczewski, gm. Dowsk 4 w. , 72 dm. , 421 mk. Judyki, dwór i dobra, pow. szawelski, gmina Błagowieszczeńsk 12 i 14 w. , własność Klonowskich, 72 dz. Judyszki 1. fol. , pow. nowoaleksandrowski, gm. Popiel 12 w. . 2. J, dobra, pow. poniewieski, gm. Linkowe 8 w. . 3 J. , folw. , pow. szawelski, gm. Tryszki 5 w. . 4. J, powiat wiłkomierski, ob. Jodyszki, Judziany Giedrymsy, wś, pow. telszewski, gm. Olsiady 8 w. . Judzie, dwie wsi, pow. rossieński, gm. Aleksandrowo 3 w. i Kołtyniany 1 w. . Judzieniszki, zaśc. , pow. wileński, gm. Janiszki 17 w. ; miał 7 dusz rewiz. , należał do dóbr Baranowo. Jugaryszki, zaśc, pow. święciański, gmina Daugieliszki 5 w. ; miał 6 dusz rewiz. , należał do dóbr skarb. Sieniszki. Jugowice, w dok. Hugowicze i Ugovicze, wś, pow. bocheński Kod. mał. , t. III, 256, 261, 265, 306, 353. Ob. Droginia. Juhanowo, pow. wołkowyski, ob. Johanowo, Jujany, wś, pow. poniewieski, gm. Stumbryszki 6 w. . Jukary, zaśc, pow. wilejski, gm. Horodek 12 w. ; 5 dusz rewiz. Jukiewicze, wś i dobra, pow. Słonimski, gm. Borki, 45 w. od Słonima. Wś ma 174 dz. ; dobra, własność Farmasiewiczów, z osadą Ładenica 240 dz. Dawniej ststwo niegrodowe, potem Machwiców. Pod folwarkiem w uroczysku Soroezyno trzy kurhany. Jukiszk 1. wś, pow. poniewieski, gm. Pokroje 13 w. . 2. J. al. Juszkiszki, dobra, tamże, gm. Smilgie 7 w. , Bażeńskich 630 dzies. 3. J. , zaśc, pow. święciański, gm. Zabłociszki 9 w. , z zaśc Taboryszki miał 14 dusz rewiz. Należał do dóbr Stanisławowo Chaleckich. Juknie, dwór, pow. szawelski, gm. Krupie 7 TT. . Jukniszki, wś, pow. poniewieski, gm. Naciuny 8 w. . Jukojnie, wś i dobra, pow. rossieński, gm. Rossienie 14 w. , Konarskich 868 dz. Jukowce, pow. oszmiański, gm. Wiszniów. Pomiędzy wsiami. J. , Zacisze i Nowosiołki śród pola stoi 24 kurhanów, mających od 10 do 50 arsz. obwodu. W r. 1858 rozkopywał je Odyniec, zarządzający dobrami Wiszniew, przyczem znalazł ostrze kopii, toporek i wiele kości. Julenfeld, kol, pow. łucki, gm. Torczyn, 10 dm, 41 mk, Juleniepol al. Beresno, dobra, pow. orszański, od r. 1868 Kellerów, 336 dz. Julian Nalewna, kol. , pow. dubieński, gm. Młynów, 37 w. od Dubna, 40 dm. , 206 mk. Julianica, kol. , pow. kowelski, gm. Powursk, 6 dm. , 40 mk. Julianka al. Głęboki Kąt, dobra, pow. białostocki, gm. Gródek, 40 w. od Białegostoku, Włodkowskich 1029 dz. Julianów 1. fol, pow. kowieński, gm. Żejmy 6 w. . 2. J, , fol, pow. nowoaleksandrowski, gm. Antuzów 18 w. . 3. J. , fol, powiat dryzieński. Nie Grzymałowej lecz Adeli Grzymajłowskiej i zam. Pandy czytaj Pundy. Julianów 1. kol, pow. łucki, gm. Torczyn, Judenki Judszoki Judupiany Judupie Judycyn 8 dm. , 63 mk. 2. J. , kol. , pow. żytomierski, gm. Horoszki, 25 dm. , 102 mk. Julianówka 1. wś nad Sobkiem, dopł. Sobu, pow. lipowiecki, gm. i st. poczt. Lipowiec 4 w. , 20 dra. , 253 mk. , szkółka. Nazwana od Juliana Strutyńskiego, niegdyś właściciela Lipowca, później Niesiołowskich, obecnie Barto szewickich. 2. J, wś nad stawem, pow. skwirski, gm. Worobiówka, st. poczt. Skwira 16 w. , 21 dm. , 125 mk. Abramczuk ma 118 dz. 3. J. , kol. czeska, pow. dubieński, gm. Malin, 44 dm. , 195 rak. 4. J, , ko. , pow. kowelski, gm. Turzysk, 22 dm. , 109 mk. 5. J, kol. , pow. włodzimierski, gm. Nowydwór, 12 dm. , 73 mk. 6. J. , kol niem. , pow. żytomierski, gm. Uszomierz 8 w, , 7. J. , kolonia, tamże, gm. Pulinj, 68 dm. , 342 mk. Julianowo 1. fol. , pow. brzeski gub. grodz, , gm. Łyszczyce, Horbaczewskich 43 dz. 2. J. al. Długi Las, folw. dóbr Ruda, pow. Słonimski. 3. J. , dobra, pow. wołkowyski, gm. Czemery, Pietraszewskich 132 dz. 4. J. , dwór, powiat poniewieski, gm. Birże 15 w. . 5. J. , dobra, pow. bychowski, Wilczyńskich 756 dz. 6. J. , dobra, pow. orszański, Hurków 441 dz. 7. J, fol dóbr Kiczyn, pow. sieński. 8. J. , fol. , pow. oszmiański, własność Rodkiewiczów. 9. J. , wś, pow. połocki, przed r. 1865 własność Mudrewicza. Julianpol, fol. pow. święciański, gm. Kobylnik; r. 1866 Haików, 125 dz. Juliszew, w dok. Yulyszów, wś w par. Stara Rawa. Wydawca Lib. Ben. Łaskiego mylnie odczytał tę nazwę z rękopisu t. II, 288, winno być Suliszów. Junaczki Wielkie, pow. zasławski, ob. Junaczyńce Wielkie. Junaszków, r. 1565 Ihnaskow, wś, pow. rohatyński. W r. 1565 wś ta w ststwie halickiem miała 10 kmieci, 10 podsadków, 5 komorn. , pop. Dochód wynosił zł. 39 gr. 18 den. 6. Junaczyńce 1. wś, pow. latyczowski. W r. 1578 i 1583 z części Sieniawskich płaci od 1 pługa i tyleż z części Paskowej. W r. 1661 1 dym. , r. 1668 spalona przez Kozaków i Tatarów, ma 2 dym. 2. J. Małe, wś nad lew. dopł. Ikopoci, pow. zasławski, gra. Antoniny, st. poczt. St. Konstantynów 18 w. , 78 dm. , 512 mk. , cerkiew drewn. z r, 1786, szkółka cerk. od roku 1872. Do par. praw. należą, wsi Podlaszczyki, Salicha Wielka. 3. J. al. Junaczki Wielkie, wś, tamże, 40 w. od Zasławia, 107 dm. , 614 mk. , cerkiew drewn. z r. 1774, szkółka cerk. od r. 1871. Do par. praw. należy wś Medcy. Niegdyś ks. Zasławskich, Sanguszków, obecnie hr. Józefa Potockiego. Junajcie. okolica, pow. kowieński, gm. Betygoła 5w. . Mają. tu Junowiczowie 20 dz. , Chodorowiczowie 40 dz. Junaszki, wś, pow. berdyczowski, gmina Dziuńków, st. poczt. Bosybród 6 w. , parafia praw. Sarażyńce, 82 w. od Berdyczowa, 98 dm. , 616 mk. , kaplica, szkółka, młyn. Obecnie Sufczyńskiego, 464 dz. Juncewo, r. 1339 Juncewo, r. 1520 Janyczewo i Gyanczewo, wś, pow. wągrowiecki. Dawna własność arcyb. gnieźn. w kasztelanii żninskiej K. W. , n. 1192 i 1354, miała już w XIV w. kościół par. p. w. św. Małgorzaty. Pleban Tomasz występuje w dok. . z r. 1418. Łany km. w liczbie 27 1 2 dawały plebanowi tylko meszne po mierze owsa. Obecny kościół drewniany, wzniesiony w roku 1687 był kilkakrotnie odnawiany. Junczany, wś, pow. wiłkomierski, gm. . O wanta 10 w. . Junduły, wś, pow. telszewski, gm. Masiady 17 w. . Jundziłowicze 1. wś i dobra, pow. Słonimski, gm. Różana, 31 w. od Słonima. Wś ma 379 dz. ; dobra, Golczów poprzednio hr. Zamojskich 5632 dz. 4283 lasu. 2. J. al Jundziłowszczyzna, 08. , pow. wołkowyski, gra. Krzemienicą, 44 dz. Jungiry, wś, dwa dwory, trzy fol, pow. szawelski, gm. Błagowieszczeńsk 2 do 4 w. , 55 w. od Szawel. Jeden z dworów należy do Winklerów, ma 98 dz. , drugi do Juśkiewiczów, 154 dz. We wsi Pawłowscy i Mukontowie mają 54 dz. Juniańce, wś, pow. kowieński, gm. Żejmy 4 w. . Junikowo, r. 1287 Ianicovo, wś, pow. poznański. Włość kapituły pozn. według dokum. z r. 1287 K. W. , n. 583. Junkile, Junkiły, wś, pow. wiłkomierski, gm. Wojtkuszki 5 w. . Junkuny 1. wś, pow. kowieński, gm. Żejmy 5 w. . 2. J. , dobra, pow. nowoaleksandrowski, gm Abele 5 w. . W r. 1788 Jana Szukszty, obecnie Chojnowskich, 258 dz. Junodary, zaśc, pow. święciański, gmina Święciany 15 w. , należał do dóbr skarb. Wójtowstwo Sudaty. Junoszewo, dobra, pow. bychowski, Szaniawskich 449 dz. Junoszyńce, ferma, pow. olhopolski, ma 873 dz. ziemi i 30 dz. lasu. Własność Sobańskich. Jurałowo, wś, pow. dryzieński, par. Rosica. Juranowo, wś, pow. dryzieński, należała do dóbr Sarya. Jurany 1. wś, pow. dźwiński dyneburski, par. Krasław. 2. J. , fol, pow. lucyński, własność Kołnasza, 134 dz. Jurasze, wś, pow. sokólski, gm. Makowlany, 12 w. od Sokółki, 554 dz. Juraszki 1. wś, pow, białostocki, gm. Juchnowiec, 111 dz. 2. J. , wś, pow. Słonimski, gm. Kossów, 361 dz. Junoszyńce Jurałowo Julianówka Juranowo Jurany Jurasze Juraszki Julianówka Julianowo Julianpol Juliszew Junaczki Junaszków Junaczyńce Junajcie Junaszki Juncewo Junczany Junduły Jundziłowicze Jungiry Juniańce Junikowo Junkile Junkuny Junodary Junoszewo Jurdyszki Juraszele Jurborg Jurburszczyzna Jurcewicze Jurcowo Jurczenki Jurczuny Jurgielańce Juraszele Jurczycha Jurdajcie Jureliszki Jurewicze Jurgajcie Jurganiszki Jurgiance Jurgianowo Jurgiany Juraszele, wś, pow. nowoaleksandrowski, gm. Dukszty 7 w. . Jurborg, mstko i dobra, pow. rossieński, gm. Jurborg, 47 w. od Rosień. Mstko ma 4160 mk. Dobra stanowią majorat ks. Wasilczykowych i maja 18, 931 dz. 10, 971 lasu. W r. 1557 pleban miejscowy Marcin Hermanowicz, założył szkołę przy kościele, z funduszu plebańsk. Stefan Batory dał przywilej na 2 jarmarki. Zygmunt III, oprócz potwierdzenia prawa magdeburskiego i herbu, zaprowadził targi co niedzielę i 4 jarmarki na rok. Władysław IV r. 1633 pozwolił pobierać mostowe na rz. Mitwie i Imstrze. August III r. 1736 nadał targi niedzielne i 4 jarmarki. Stanisław Poniatowski potwierdził te przywileje r. 1792. W r. 1788 istniała tu komora celna od Prus. Gmina obecnie należy do 3 okr. pol. , obejmuje 52 miejscowości, 1022 dym. włośc. obok 46 innych, 7644 mk. włościan, uwłaszczonych na 12, 472 dz. Jurburg, fol. , pow. połocki, własność Jurewiczów, 140 dz. Jurburszczyzna, zaśc, pow. rossieński, gm. Kołtyniany, własność Wismontów, 22 dz. Jurcewicze, wś, pow. orszański, gm. Rudnia, 20 dm. , 144 mk. Jurcowo 1. pow. orszański, oh. Kateszyno, 2. J. , wś nad rzką Michalewo, tamże, gm. Wysokie 7 w. , 22 dm. , 182 mk. , cerkiew. Jurczenki, dobra, pow. rzeżycki, Senkowych 228 dz. Jurczenki, wś, pow. latyczowski, 78 dm. , 493 mk. , cerkiew. W r. 1578 do Sieniawy, w posesji Czaplińskich, płaci od 1 pługa. W r. 1661 zupełnie zniszczona. W r. 1770 w dzierżeniu Feliksa Wielhorskiego, płaci kwarty 736 złp. 18 gr. Jurczuny, wś, pow. wileński, gm. i dobra Worniany 3 w. ; miała 36 dusz rewiz. Jurczycha, wś, pow. czehryński gm. i st. poczt. Kamionka 3 w, , 253 dm. , 1259 mk. , szkółka, cegielnia, 12 wiatraków. Jurdajcie, pow. szawelski, ob. Jordajcie, Jurdyszki, dwór i dobra, pow. kowieński, gm. Średniki 5 i 9 w. . Mają, tu Bohdanowiczowie 17 i Millerowie 41 dz. Jureliszki 1. zaśc, pow. nowoaleksandrowski, gm. Antolepty 5 w. . 2. J. , dwór i zaśc, pow. wiłkomierski, gra. Kupiszki 9 w. . Jurewicze 1. okolica szlach. , pow. grodzieński, gm. Żydomla, 23 w. od Grodna, 259 dzies. 2. . J. , wś, pow. Słonimski, gm. Zdzięciół, 624 dz. 3. J. , wś, pow. nowoaleksandrowski, gm. Opsa 5 w. . 4. J. , wś, pow. połocki. W roku 1760 Ludwik Stabrowski, cześnik połocki, zapisuje J. , Aleksandrowi i Katarzynie ze Stabrowskich Fedorowiczom, mostowniczym połockim. Jurgajcie 1. okolica, pow. kowieński, gm. Kroki 5 w. . Maja tu Bohdanowiczowie 15 dz. , Ilinowie 40 dz. , Kiełczewscy 10 dz. , Krasowscy 13 dz. , Kutkiewiczowie 21 dz. , Mikulscy 60 dz. Miłaszewiczowie 21 dz. , Olechnowiczowie 33 dz. , Paszkiewiczowie 16 dz. 2. J. , fol. i zaśc, pow. rossieński, gm. Szydłów 4 w. , 22 w. od Rossień, Sznabowiczów 132 dz. 3. J, wś, tamże, gm. Szweksznie 4 w. . 4. J, dwie wsi, pow. szawelski, gm. Gruździe 14 w. i Szawle 7 w. . 5. J. , wś, pow. telszewski, gm. Olsiady 5 w. . Jurganiszki, wś, pow. szawelski, gm. Podubis 16 w. . Jurgiance 1. dobra, pow. nowoaleksandrowski, gm. Sołoki 13 w. . Kasperowiczów i Roubów 180 dz. 2. J. , okolica, pow. wiłkomierski, gm. Rogów 15 w. . Maja tu Ankudowiczowie 27 dz, Durasiewiczowie 24 dz. , Mieszkowej 25 dz. , Prościewiczowie 40 dz. , Ratowtowie 15 dz. , Snieżkowie 22 dz. , Wilkańcowie 24 dzies, 3. J. , dwór, tamże, gm. Konstantynów. Jurgianowo dobra, pow. nowoaleksandrowski, gm. Smołwy 4 w. , Podbereskich 98 dz. Jurgiany, wś, pow. poniewieski, gm. Pompiany 6 w. , Jankiewiczów 81 dz. Jurgielańce, dwie osady, pow. wiłkomierski, gm. Siesiki 8 i 10 w. . Jurgiele, dwór, pow. poniewieski, gm. Birże 14 w. . Jurgieliszki 1. dwie wsi, pow. rossieński, gm. Jurborg 14 w. 2. J, dwa dwory, powiat szawelski, gm. Tryszki 4 w. . 3. J. , wieś i przys. , pow. wiłkomierski, gm, Pupany 5 w. . Jurgieniszki, wś, pow. poniewieski, gmina Mołdoczany 10 w. . Jurgiszki 1. dwór, pow. kowieński, gmina Ejragoła 6 w. . 2. J. , wś, pow. nowoaleksandrowski, gm. Jużynty 4 w. . 3. J. , dobra i zaśc, pow, wiłkomierski, gmina Androniszki 15 w. . Dobra, Downarowiczów 375 dz. Kaplica, p. w. św. Stanisława. 4. J, wś, pow. lidzki, gm. Ejszyszki 9 w. ; miała 27 dusz rewiz. , należała do dóbr Poturz. Pod wsią. stare cmentarzysko. Jurgławki, dwór, pow. rossieński, gmina Skawdwile 28 w. . Jurgoliszki, fol, pow. szawelski, gm. Szawle 9 w. . Jurgowo, dobra, pow. wołkowyski, gm. Izabelin. Wiercińskich 157 dz. Juriewa Słobódka, okolica, pow. witebski, gm. Miszkowo 7 w. , cerkiew. Jurkajcie 1. wś, pow. rossieński, gmina Szweksznie 8 w. . 2. J, trzy fol. , pow. szawelski, gm. Błagowieszczeńsk 8 i 12 w. . Jeden należy do Żylewiczów, 34 dz. , drugi do Juchniewiczów, 33 dz. Jurkańce, kol. starow. , pow. wiłkomierski, gm. Wieprze U w. . Siedzą, tu starowiercy. Jurbasbzyszki, wś, pow. poniewieski, gmina Pompiany 6 w. . Jurki, dawniej Wola Ulinieckich. wś, powiat grójecki. W r. 1580 Wola Ulinieckich w parafii Jurki Jurbasbzyszki Jurkańce Jurkajcie Juriewa Jurgowo Jurgoliszki Jurgławki Jurgiszki Jurgieniszki Jurgieliszki Jurgiele Jurkowicze Jurkowszczyzna Jurkowce Jurkowa Jurków Jurkowlany Jurkówka Jurkokalnie Jurkiszki Jurkiszki Jeziora, ma w 4 działach 1 1 4 łan. km. i 2 zagr. z rolą. Jurkiszki 1. dwa zaśc, pow. nowoaleksandrowski, gm. Antolepty 3 i 12 w. . Jeden należy do Ordów, ma 59 dz, 2. J. , wś, tamże, gm. Ponedel 6 w. . 3. J. , wś, pow. rossieński, gm, Szweksznie 4 w. . 4. J. , fol. , pow. wiłkomierski. gm. Dobejki 8 w. . 5. J. , folw. , tamże, gm. Owanta 22 w. , Mirskich 58 dz. 6, J, , dwór, tamże, gra. Uszpole 14 w. , 7. J. , fol. i wś, pow. wileński, gm. Mejszagoła 9 w. . Fol. należy do Teplickich; wś miała 12 dusz rewiz. Jurkokalnie, Jurkalnie, fol. , pow. nowoaleksandrowski, gm. Smołwy 5 w. , Makowskich 37 Jurków, w dok. z r. 1136 Jurevici, wś, pow. pińczowski. Akt z r. 1136 wymienia śród posiadłości arcyb. gnieźn. Jurevci cum villa eorum K. W. , n. 7. W r. 1579 dział Zofii Ligęziny, w dzierżawie Ostafia Grabowskiego, płaci od 10 os. , 5 łan. , 4 zagr. , 2 kora. , 4 ubog. , 3 rzem. Teodor Ligęza dzierżawca królewski od 12 os. , 6 łan. , 3 zagr. , 9 ubog. , 1 kom. , 1 rybaka, 2 rzem. Jurków, wś, pow. tarnowski. Kościół par. w J. wspomniany w dokum. z r. 1381 Kod. dypl. pol. III, 324, tudzież w akcie uposażenia kościoła w Ruszczy r. 1417. W połowie XV w. dziedzicem wsi Słanka h. Kopaszyna. Kościół drewniany zniszczony był kilkakrotnie przez wylewy Dunajca, co zmusiło ludność do przeniesienia go na miejsce więcej oddalone od rzeki. Łany kmiecie i 2 karczmy dawały dziesięcinę prepozyturze w Ruszczy L. B. , II, 135. W r. 1536 właścicielami J. są Wacław Słupski i Piotr Gruszczyński. Płacą, od 8 kmieci, 4 zagrodn. Ogół dochodów 8 grzyw. 16 gr. , 39 korcy owsa. Z młyna do 3 grzyw. Przewóz na Dunajcu należący do plebana daje w dzierżawie 1 grzyw. 6 gr. Wś oceniona na 400 grzyw. Jurkowa Stiena, wś, nad jez. Lepelskiem, pow. lepelski, gm. Franopol, 7 w. od Lepla, 48 dm. , 520 mk. , zarząd gm. Jurkowce 1. wś, pow. lipowiecki, gm. Jurkowce, st. poczt. Lińce 20 w. , 40 w. od Lipowca, 225 dm. , 1351 mk. , cerkiew, szkółka cerk. , młyn. Gmina obejmuje 12 miejscowości 9 siół, 3 wsi, mających 12, 824 mk. 172 katolików, 4 ewang. , 186 żydów i 18, 834 dzies. 11, 613 większej posiadłości, 6384 włościańsk. , 465 cerk. , Nadane wraz z Dżuryńcami przez Kazimierza Jagiellon. , Iwanowi Ilinkowiczowi. Następnie z Sitkowcami należały do kn. Czetwertyńskich, od których z Niemirowem i innemi przeszły do kn. Zbaraskich. W r. 1664 ks. Konstanty Wiszniowiecki wnosi pobór z 9 dym. i młyna. Obecnie mają tu Seroczyńscy 1635 dz. i Lubieniecki 107 dz. 2. J. , wś, pow. kamieniecki. W r. 1578 w części Wasilkowskich, w części Polanowskich. W r. 1661 Gołyńskiego, ma 4 dym. W r. 1664 Mateusz Czaplicki wnosi od 3 dym. i młyna. 3. J, , wś, pow. Winnicki. Niegdyś Czerlenkowskich. W r. 1629 Jan Czerlenkowski wnosi od 26 dym. W r. 1664 Skopowski wnosi od 15 dym. i młyna. Wś ta nie należała nigdy do Seroczyńskich Soroczyńskich, dziedziców J. , w pow. lipowieckim. Jurkowicze 1. Stare, . wś, pow. homelski, gra. Jurkowicze Stare, 70 w. od Homla, 284 dra. , 1673 mk. , cerkiew, szkoła, 5 wiatraków. 2. J, Nowe wś, tamże, 4 w. od gminy, 254 dm. , 1487 mk. , cerkiew, szkoła, 3 wiatraki. 3. J. , fol. dóbr Kamelin, pow. rohaczewski. 4. J. , wś, tamże, gm. Rzeczki 10 w. . 5. J. , folw. , pow. oszmiański. Niegdyś wchodziły w skład ststwa dudzkiego. Jurkówka, wś, pow. czerykowski, gm. Komarowicze, 27 dm. , 147 mk. Jurkówka 1. wś, pow. humański, gm. Posuchówka, st. poczt. Ternówka 7 w. , 20 w. od Humania, 109 dm. , 1270 mk. , cerkiew, szkoła cerk. , młyn. 2. J, wś, pow. taraszczański, gm. Stawiszcze, st. poczt. Taraszcza 40 w. , 194 dm. , 1095 mk. , cerkiew, szkółka cerkiewna, 2 wiatraki. 3. J. , wś, pow zwinogródzki, gm. Bohaczówka, st. poczt. Zwinogródka 10 w. , 287 dm. , 3541 mk. , cerkiew, szkoła, 2 młyny, 2 deptaki, 18 wiatraków. 4. J, ferma, powiat bałcki, gm. Nestoita 2 w. . 5. J. , wś, powiat jampolski, gm. Tomaszpol. Niegdyś bracławskiej gałęzi Żabokrzyckich, z Żabokrzyczem, Torkowem i in. Przed r. 1602 ks. Ostrogskich, następnie Zamojskich Tomaszpol, Krasne, a potem Koniecpolskich. Obecnie jedna część 678 dz. Emeryka Mańkowskiego, druga 526 dz. Maryi Kociejowskiej, trzecia z fermą Zacisze, . 205 dz. do Witolda Zielińskiego. Jurkowlany ob. t. III, 635 Jurkowniany, zaśc, pow. wilejski, gm. Chotenczyce 5 w. ; 6 dusz rewiz, Jurkowszczyzna 1. urocz. , pow. kobryński, gm. Odryżyn. 2. J. , dobra, pow. prużański, gm. Murawiewska, 41 w. od Prużany, Babińskich 138 dz. 3. J, dobra, pow. mścisławski, Hurków 1325 dz. 979 lasu. 4. J, wś, tamże, gm. Soino, 34 dra. , 250 mk. 4. J. , fol, pow. mścisławski, Kurków 165 dz. 5 J. , dobra, tamże, Połubińskich 224 dz. 6. J folw. , tamże, od r. 1858 Rajewskich, 146 dz. 7. J. , pow. sieński, ob. Szabunino. 8. J, wś, tamże, gm. Zameczek, 9 dm. , 56 mk. 9. J. , fol. , pow. lepelski. Mają tu Różnowscy w dwóch działach 68 dz. Jurkowszczyzna, wś i chutor, pow. nowogradwołyński, gm. Żołobne, par. praw. Jaruń 1 w. , 9 w. od mta pow. Wś ma 101 dm. , 370 mk. , chutor 5 dm. , 22 mk. We wsi cerkiew filialna drewn. z r. 1784 fundacyi właściciela Wilnera. Niegdyś ks. Ostrogskich, w połowie Jurowsk Jurowszczyzna Jurpol Jurszany Jursze Jurszyszki Jurwany Jurydyka XVII w. Anny Alojzy z Ostrogskich Chodkiewiczowej, która w r. 1648 wnosi od 28, w 1650 r. od 22, a r. 1651 tylko od 5 dym. Z kolei ks. Lubomirskich. Ob. Rokossowska Zofia Wesele i pieśni ludu ruskiego ze wsi J. Zbiór wiad. do antrop. kraj. , t. VII, 150 243. Taż Oświecie roślinnym, wyobrażenia wierzenia i podania ludu wo wsi J. tamże, t. XIII, 163, 199. Taż, , Bajki ze wsi J. Materyały antrop. archeol. etnogr. t. I i II. Jurkszty 1. dwór i zaśc, pow. wiłkomierski, gm. Ołoty 12 w. . 2. J. , wś, tamże, gm. Pupany 2 w. . Maja tu Bernatowiczowie 56 dz. Jurkupie, zaśc, pow. wiłkomierski, gmina Ołoty 14 w. . Jurocze, wś, pow. wieliski, gm. Kazakowo. Jurów, r. 1578 Juryow, wś, pow. tomaszowski. Wspom. w dok. z r. 1453. W r. 1531 należy do par. rz. kat. w Chodywanicach; r. 1578 własność wojew. bełzkiego. Jurów, Jurowo, wś, pow. kijowski nie radomyski, na pograniczu pow, radomyskiego, gm. Makarów, par. praw. Sitniaki, st. poczt. Chwasowa 4 w. , 54 w. od Kijowa, 34 dm. , 348 mk. , młyn, 370 dz. Po śmierci Jeremiejewa, 1880 r. nabył J. , Orest Sokołowski, który ma 1097 dz. Jurowa al. Jurowo, wś nad Uborcia, pow. owrucki, gra. Jarowa, par. praw. Żurżawicze 12 w. , 70 w. od Owrucza, 151 dm. , 909 mk. , cerkiew filialna drewniana, zarząd gminny, młyn. Gm. obejmuje 17 miejscowości, 785 dm. włośc, 5139 mk. włościan 1913 dusz rewiz. , uwłaszczonych na 25, 793 dz. 16, 401 roli. Nadto w gminie jest 29, 199 dz. większej posiadłości 522 roli, 37751 dz. ziemi skarb. , 443 cerk. Cała gm. ma 93, 186 dz. 17, 186 roli i 5904 mk. Jurowa Niwa, wś, pow. wieliski, gmina Uświat. Śród wyrąbanego lasu, grupa kurhanów Jurowce, wś, dobra i kol. , pow, białostocki, gm. Białostoczek, 8 w. od Białegostoku. Wś ma 225 dz. , kol. 60 dz. ; dobra, Trachimowskich, 620 dz. Jurowce, w dokum. z XVI w. Jurgyovcze, Jurcovicze, wś, pow, sanocki. Wspom. w dok. z r. 1424. W r. 1508 Auctus z Paniowa, h. Godziemba płaci z J. Zbrogowa, Popiel i Rakowej woli 3 grzyw. 2 1 2 gr. W r. 1515 należą do Humnickich z Humnisk. W r. 1589 ciż sami są dziedzicami J. , wraz z Popielami i Srogowem płacą od 4 łan. , 1 łanu popa, 4 zagrodn. , młyna. Jurowicze, wś nad Połotą, pow. połocki, gm. Jurowicze, 18 w. od Połocka, 7 dm. , 54 mk. , zarząd gm, , cerkiew, szkoła, 2 jarmarki. Jurówka 1. wś nad stawem Wołczyńca, dopł. Hnyłopiatu, pow. berdyczowski, gmina i st. poczt. Machnówka 18 w. 20 w. od Berdyczowa, 203 dm. , 1313 mk. , cerkiew, kaplica, szkółka, 2 młyny. 2. J. . wś nad rzką Oczeretną, dopł. Irpenia, pow. kijowski, gm. Byszów, st. poczt. Chwasowa 22 w. , 65 w. od Kijowa, 94 dm. , 567 mk. , cerkiew, szkoła cerk. , 411 dz. włośc Osadzona około 1746 r. ; w r, 1843 nabyta od Charlęskich przez Józefa Błockiego, którego spadkobiercy r. 1856 sprzedali prof. uniw. kijowskiego Edwardowi Mirjam, obecnie Sokołowskiego, 1056 dz. 3. J. , wś nad rzką Sywierką, tamże, gm. Hlewacha, par. praw. Krukowszczyzna 3 w, stacya pocztowa Wasylków 17 w. , 16 w. od Kijowa, 116 dm. , 694 mk. , szkółka, młyn, 2 wiatraki, 788 dz. Niegdyś Bohdana Stefanowicza Dublańskiego, od którego nabywa za 50 kóp, mieszczanin kijowski Semen Mieleszkowicz i zapisuje monasterowi św. Michała w Kijowie r. 1563. W r. 1628 monaster wnosi ztąd od 1 dym. 4. J. , wś nad rzką Myk, pow. radomyski, gm. Kiczkiry 2 w. , par. praw. Stawki 5 w. , 8 w od Radomyśla, 88 dm. ,509 mk. , szkółka, młyn, 945 dz. Do r. 1832 Wąsowicza, potem skarbowa. 5. J. , wś, właściwie przedmieście Lubaru, oddzielone Słuczą, pow. nowogradwołyński, gm. Lubar, 90 w. od mta pow. , 270 dm. , 1600 mk. Jest tu cerkiew par. drewn. z r. 1791, uposażona 65 dz. ziemi przez ks. Marcina Lubomirskiego. Do par. praw. należy wś Kutyszcze. 6. J. , wś nad rzką Zahadką, pow. Ostrogski, gm. Unijów, par. prawosł. Szuńki 2 w, 40 w. od Ostroga, 74 dra. , 473 mk. , cerkiew drewn. z r. 1884. Cerkiew ta do r. 1887 była parafialną, a szuniecka filialną. Wś pierwotnie należała do Sieniutów. Jurowlany, wś nad rzką Popławą, pow. sokólski, gm. Zubrzyca, 20 w. od Sokółki, 43 dra. , 331 mk. , cerkiew par. , 587 dz. włośc i 82 dz. cerk. Jurowsk, zaśc, pow. oszmiański, gm. i dobra skarb. Bakszty 3 w. . Jurowszczyzna, wś, pow. lidzki, gm. Szczuczyn, należała do dóbr Andruszowce. Jurpol, wś nad Tykiczem Uhorskim, powiat humański nie zwinogródzki, gm. Szawulicha, st. poczt. Talne 10 w. , 37 w. od Humania, 120 dm, , 642 mk. , cerkiew, szkółka, 3 młyny. Jurszany, pow. oszmiański. Fol. należy do Ejników; w okolicy mają Wasilewscy 5 włók, Gabryałowicze 2 włóki. Jursze, zaśc, pow. nowoaleksandrowski, gm. Widze 8 w. . Jurszyszki 1. wś, pow. nowoaleksandrowski, gm. Poniemuń 3 w. . 2. J, zaśc. , tamże, gm. Sołoki 6 w. . 3. J. , pow. lidzki. W lesie grupa kurhanów. Jurwany, wś, pow. telszewski, gm. Gorżdy 11 w. . Jurydyka 1. Chabeńska, przys. nad Uszą, pow. radomyski, gm. i par. praw. Chabne, st. poczt. Radomyśl 90 w. , 15 dm. , 114 mk. 2. J. Czarnobylska, przys. nad Prypecią i Uszą, tamże, Jurocze Jurkupie Jurkszty Jurkszty Jurów Jurowa Jurowce Jurowicze Jurowlany Jusianiszki Justynowo Justynówka Justyniki Justynianówka Justynhrad Justyanpol Justyanowo Justyanów Justinburg Just Jusiszki Jusinie Jusigirys Jusieliszki Jusajcie Jurzec Juryzdyki Juryzdyka Juryniszki Juryńce Juryłowo Jurydywka gm. i st. poczt. Czarnobyl, 140 w. od Radomyśla, 36 dm. , 255 mk. 3. J. Zwinogródzka, wś nad Tykiczem, pow. zwinogródzki, gm. Bohaczówka, pod Zwinogródką, 5 dm. , 43 mk. 4. J. , chutor, pow. kowelski, gm. Koszary Stare, 7 dm. , 25 mk. 5. J. , os. , pow. łucki, gm. Roźyszcze, 25 dm. , 113 mk. 6. J. , wś, pow. owrucki, gm. Norzyńsk, par. praw. Wieledniki. 7. J. , wś, pow. żytomierski, gm. i par. praw. Cudnów 2 w. , 59 w. od Żytomierza, 15 dm, 264 mk. Jurydywka, wś, pow. bałcki, okr. pol, gm. , st. poczt. i par. Hołowaniewskie 1 w. , 92 w. od Bałty, ma 42 dm. Juryłowo, wś, pow. dryzieński, należała do dóbr Sarya. Juryńce, wś nad rzką Sożawką. , dopł. Zbrucza, pow. proskurowski, 60 w. od Proskurowa. Gmina obejmuje 24 miejscowości, 1808 dm. , 7707 mk. 5341 dasz rewiz. , uwłaszczonych na 10, 086 dz. 8056 roli. Nadto w gm. jest 11, 550 dz. 7080 roli większej posiadłości i 917 dz. ziemi cerk. Cała gmina ma 22, 553 dz. 15, 846 roli i 16, 759 mk. Juryniszki 1. wś, pow. kowieński, gmina Bobty 14 w. . 2. J. , zaśc, pow. wileński, gm. Malaty 9 w. ; miał 7 dusz rewiz. ; należał do dóbr Kierszaniszki. Jaryszki, dwa zaśc. , pow. wiłkomierski, gm. Owanta 3 i 10 w. . Juryzdyka 1. os. , pow. słonimski, gra. Borki. 2. J. , wś, pow. nowoaleksandrowski, gmina Ponedel 22 w. . 3. J. Przykościelna i Zarzeczna, przedmieście mstka Onikszty, pow. wiłkomierski. 4. J. , wś włośc, pow. lidzki, gm. i dobra skarb. Ejszyszki 1 2 w. ; miała 53 dusz rewiz. 5. J. , wś, pow. lucyński, gm. Małachowo, 21 dm. , 125 mk. , kościół katol. , kaplica, szkoła. Juryzdyki, wś, pow. rossieński, gm. Szweksznie 1 w. . Jurzec, wś nad rzką Jurą, , pow. kolneński. W r. 1436 Władysław, ks. mazow. , sprzedaje w Wilamowie, Janowi ze Skarzyna wś Jurzec z brzegami rzeki t, n. za 100 kóp groszy. Tenże Jan ze Skarzyna sprzedaje zaraz tenże Jurzec z obydwoma brzegami rzeki Mikołajowi Woduna z Chrzanowa za 100 kop groszy Kapica, Herbarz, 51, 369. Jusajcie 1. okolica, pow. szawelski, gmina Podubis 3 w. . 2. J. al. Błuszgawis. dwór, tamże. Jusianiszki, zaśc, pow. wileński, gm. Janiszki 13 w. ; miał 18 dusz rewiz. , należał do dóbr skarb. Inturki. Jusieliszki, zaśc, pow. wileński, gm. Soleczniki 6 w. ; miał 17 dusz rewiz. , należał do dóbr Onżadowo. Jusigirys, Jusegiry, dwór, pow. nowoaleksandrowski, gm. Kwietki 10 w. . Jusinie, Jusienie, wś, pow. poniewieski, gm. Mołdoczany 10 w. . Jusiszki, Juszkiszki, dobra, pow. telszewski, gm. Wornie 7 w. , Płatuściów 200 dz. Juśkowce 1. wś nad Horyniem, przy ujściu od lew. brzegu Kotówki al. Horynki, pow. krzemieniecki, gm. i st. poczt. Jampol 12 w. , 39 w, od Krzemieńca, 218 dm, , 1124 mk. , cerkiew drewn, z r. 1760, szkółka cerk. od r. 1882. Do par. praw. należy wś Krasnołuka. Wś należała do dóbr Andrzeja Kuniewskiego, horodniczego i jego żony Bohdany Deniskówny. W r. 1545 Kuniewski z J. i Tatarzyniee miał opatrywać jedna horodnię zamku krzemienieckiego. Zięciowie jego Kiryk Rużyński i Lew Wojnicz pozwani byli o te dobra przez trzeciego zięcia Piasoczyńskiego. Wr. 1583 wnosi Ławryn Piaseczyński z J. i Zahorce od 17 dym. , 1 koła waln. , 1 stępn, i 1 popa. Następnie Błędowskich w XVIII w. , Drzewieckich szefa Józefa, obecnie inżyniera Stefana Drzewieckiego. 2. J. al. Juszkowce ob. t. III, 645 Jużkowce, wś, pow. ostrogski, gm. Pererosłe 4 w. , st. poczt. Ostróg 20 w. , 65 dm. , 466 mk. , cerkiew drewn, z r. 1770, uposażona 51 dz. przez Hieronima Walewskiego r. 1810. Do par. praw. należy wś Hurszczyzna 3 w. . Cerkiew filialna we wsi Zahorce. W r. 1570 Wasila Juszkowskiego, który wnosi od 26 dym. , 3 ogr. po 4 gr. , 1 ogr. 2 gr. , 1 karcz. , a r. 1577 od 5 dym. po 20 gr. , 4 ogr. po 4 gr. W r. 1583 płaci z J. Patrykij Okorski z 6 dym. , 3 ogr. , 1 kom. , 1 koła waln. JustJohanowo, al Justynowo, dwor, pow. nowoaleksandrowski, gm. Smołwy 4 w. , Paplońskich 138 dz. i Roubów 116 dz. Justinburg, słoboda, pow. owrucki, gmina Jurowa, par. praw, Zamysłowicze 12 w. . Justyanów, wś, pow. lucyński. Justyanowo, wś, pow. dzisieński, gm. Leonpol 6 w. ; miała 12 dusz rewiz. Justyanpol, zaśc, pow. połocki, Budkiewiczów 33 dz. Justynhrad al. Zahajpol al. Sokołówka ob. t. III, 640 Justyn i t. XIV, 278 Zahajpole, mstko nad Konełką, pow. lipowiecki, gm. Konelska Popówka, st. poczt. Monastyrzyszcze 19 w. , 101 w. od Lipowca, 301 dm. , 2782 mk. , cerkiew, szkółka, 3 domy modl żydów. Justynianówka, os. , pow. drysieński, gm. Justynianówka, kościół katol, kaplica, młyn. Zarząjd gm. we wsi Tiasty. Justyniki, dwie wsi, pow. wiłkomierski, gm. Rogowo 11 w. . Justynówka 1. al Ustinówka, wś u wierzchowin Kamionki, dopł Teterowa, pow. żytomierski, gm. Puliny, par. praw. Strybież 12 w. , 53 dm. , 229 mk. 2. J. , kol, tamie, gm. Trojanów, 53 dm. , 431 mk. Justynowo 1. dobra, pow. kowieński, gmina Kiejdany 7 w. . 2. J, pow. nowoaleksandrowski, ob. JustJohanowo, 3. J. , dobra, pow. rossieński, gm. Rossienie 7 w. , Rennenkampfów Jurydywka Jusypczyce Juszewo Juszkajcie Juświcze Juszkańce Juszkany Juszki Juszkiany Juszkiewicze 723 dz. 4. J, fol. dóbr Maciejuny, pow. wiłkomierski. 5. J. , dobra, tamże, gm. Rogowo 10 w. . Juświcze, wś, pow. brzeski gub. grodz. , gm. Wierzehowicze, 46 w. od Brześcia, 483 dz. Jusypczyce, r. 1515 Jozipczicze, r. 1578 Jussipczicze, wś, pow. żydaczowski. W r. 1578 należą do Daniłowiczów h. Sas. Juszewo al. Iszewo, wś nad Bugiem, powiat włodzimierski, gm. Korytnica, 14 dm. , 119 mk. Juszkajcie 1. dwór, pow. kowieński, gmina Betygoła 7 w. . 2. J. , dobra, tamże, gmina Wilkija 15 w. . Jankowskich 100 dz. 3. J. , wś, pow. rossieński, gm. Aleksandrowo 7 w. . 4. J. , dwór, tamże, gm. Kołtyniany, Bilewiczów 120 dz. 5 J. , wś, dwór i dobra, tamże, gmina Skawdwile 8 w. , Sawickich 160 dz. 6. J. , wś, tamże, gm. Szydłów 6 w. . 7. J. , wś i dobra, pow. szawelski, gm. Podubis 3 w. . 8. J. , wś i dwa dwory, tamże, gm. Żagory 9 w. . Juszkańce, dwór, pow. wiłkomierski, gmina Szaty 4 w, . Juszkany 1. wś, pow. poniewieski, gmina Birże 25 w. . 2. J. , wś i dobra, tamże, gm. Rozalin 6 w. , Korabiewiczów 306 dz. 3. J. , dwie wsi, pow. wiłkomierski, gmina Onikszty 15 w. . 4. J. , ob. Juszkiany. Juszki 1. al. Juszkowo, wś, pow. grodzieński, gm. Kamionka, 70 dz. 2. J. , fol. , powiat telszewski, gm. Wornie, Wejdmanów 73 dzies. 3. J. , wś, pow. orszański, cerkiew. Juszki, wś, pow. kijowski, gm. i st. poczt. Rzyszczów, 72 w. od Kijowa, 163 dm. , 1164 mk, , cerkiew, szkółka 8 wiatraków, 674 dz. włośc, 498 dwor. Juszkiany 1. wś, pow. nowoaleksandrowski, gra. Antuzów 15 w. . Mają tu Jakimowiczowie 20 dz. , Kostyczowowie 20 dz. , Oznańscy 10 dz. , Pawłowiczowie 10 dz. , Szantyrowie 67 dz. , Sieleccy 80 dz. 2. J. , wś, pow. wiłkomierski, gm. Uciany 7 w. . Wilkowscy maja 34 dzies. 3. J. , zaśc, tamże, gm. Uszpol 3 w. . 4. J. , ob. Juszkany, Juszkiewicze 1. wś, pow. wołkowyski, gm. Swisłocz, 28 w. od Wołkowyska, 316 dzies. 2. J. , dobra, pow. kowieński, gmina Sredniki 5 w. , Skirgajłów 120 dz. Juszkiszki 1. wś, pow. rossieński, gmina Szweksznie 6 w. . 2. J. , wś, pow. wiłkomierski, gm. Kowarsk 10 w. . 3. J. , też Juczykiszki, zaśc, tamże, gm. Towiany 7 w. , Nowoszyńskich 45 dz. i Matulianisów 40 dz. JuszkówRoh ob. t. III, 642, wś, powiat taraszczański, gm. JuszkówRoh, st. poczt. Taraszcza 14 w. , 512 dra. , 2556 mk. , cerkiew, szkółka, 12 wiatraków. Hr. Aleksander Branicki sprzedał J. z Bohusławszczyzną, apanażom Udiełom. Gmina obejmuje 14 miejscowości 9 siół, 3 wsi, 2 słobody, mających 21, 279 mk. 62 katol. , 37 sztund. , 8 ewang. i 195 żyd. ; 29, 102 dz. 14, 336 dz. większej posiadłości, 11, 519 włośc, 2559 skarb. , 435 cerk. . Juszkowce, wś nad Tykiczem Gniłym, pow, lipowiecki, gm. Łukaszówka, st. poczt. Monasterzyszcze 22 w. , 48 w. od Lipowca, 222 dm. , 1903 mk. , cerkiew, szkółka cerk. , młyn, 3 wiatraki. Do dóbr należała wś Sabarówka 3 w. . Niegdyś gniazdo Juszkowskich juz r. 1569, w ich ręku jeszcze r. 1629. Część dóbr odstąpili oni około r. 1612, Żurowskim, a ci Bałabanom, którzy założyli Jaszkowce Nowe, od nich Bałabanówką zwane. W r. 1629 wnoszą z J. Iwan i Hrehory Juszkowscy od 138 dym. , Mornisz od części w dzierżawie z 49 dym, Ostafia Hlibkowa od 1 dym. , Iwan Tałałaj z J. al. Sabrówki od 20 dym. , Wasyli Juszkowski z 50 dym. i Bohdan Juszkowski z 39 dym. W r. 166. 4 w dzierżawie Stanisława Suchodolskiego, łowczego czernih. i rotmistrza, płaci z 30 dym. , 2 młyn. , 2 kamieni młyn. W r. 1738 należała jeszcze do Jana i Łukasza Juszkowskich. W r. 1834 J. darowane zostały przez ks. Radziwiłła, Stanisławowi Sirotko. Juszkowicze al. Juszków, zaginiona wieś, w dawnym pow. łuckim, na pograniczu obecnego pow. łuckiego i dubieńskiego, na płd. od Łucka. Zdaje się, że wś ta r. 1650 należała do oficyała łuckiego, Aleksandra Ramułta i miała 21 dym. , w r. 1651 już tylko 3 dym. , a w r. 1653 spustoszona. Juszkowo 1. pow. grodzieński, ob. Juszki, 2. J. , dobra, pow. orszański, własność Brzozowskich 327 dz. Juszkowszczyzna, fol. dóbr Czerlona, pow. grodzieński. Juszkowy Gród, wś, pow. wołkowyski, gm. Juszkowy Gród, 53 w. od Wołkowyska, 494 dz. Gmina obejmuje 20 miejscowości, 525 dra. włoś. obok 7 innych, 4465 mk. włościan, uwłaszczonych na 7549 dz. Nadto w gminie jest 489 dz. większej posiadłości. Jutańce, wś włośc, pow. wileński, gm. . Janiszki 5 w. ; miała 24 dusz rewiz. , należała do dóbr skarb. Inturki. Pod wsią śród lasu stoi 12 kurhanów. Jutaniszki, zaśc, pow. wileński, gm. Janiszki 6 w. ; miał 5 dusz rewiz. , należał do dóbr skarb. Inturki. Jutkajcie, ob. Juszkajcie, wś, pow. telszewski, gm. Iłłoki 9 w. . Jutkańce 1. osada karcz, pow. telszewski, gm. Żydyki 5 w. . 2. J, , zaśc, pow, wileński, gm. Szyrwinty 21 w. , należał do dóbr Poszyrwińcie. Jutkiszki, zaśc, pow. nowoaleksandrowski, gm. Rakiszki 16 w. . Jutrosin, miasto, pow. krobski. W r. 1578 płaci szosu dwojakiego 12 zł. , od 5 ślad. miej. , 12 kom. , 3 szewców, 3 krawców, 3 kowali. Połowa miasta zapewne jako dzierżawa od Sieniu Juszkiszki Juszków Juszkowce Juszkowicze Juszkowo Juszkowszczyzna Juszkowy Jutańce Jutaniszki Jutkajcie Jutkańce Jutkiszki Juświcze Kabaliszki Jutryłów Jutyszki Juwdupie Juwkowce Juzmaryanów Jużynty Kabaczek Kabak Kabaki Kabanowka Kabany Kabałda Kabarytki Kabatnia Kabiele Kabiszcze Kabosze Kacewicze Kacice tów otrzymana zostawała w latach 1659 i 1660 w ręku znanego poety Samuela Twardowskiego. Biskup pozn. Tholibowski, wyrzucał listownie poecie, iż będąc katolikiem protegował Floryana Boehma ministra luterańskiego w J. Łukaszewicz, Opis kościołów, t. II, 95. Staraniem ks. Zdz. Czartoryskiego i parafian wznosi się tu od r. 1900 nowy kościół, okazały, w stylu romańskim, którego przyozdobienie powierzono gronu wybitnych malarzów krakowskich. Jutryłów, ob. Witrtyłów. Jutyszki 1. wś, pow. poniewieski, gm. Gulbiny 10 w. . 2. J. , fol. , tamże, gm. Pompiany 10 w. . Juwdupie, wś, pow. telszewski, gm. Gadonów 13 w. . Juwkowce, wś nad lew. dopł. Morynia, pow. Ostrogski, gm. Pererosłe, par. praw. Dobry u 3 w. , 22 w. od Ostroga, 114 dra. , 545 mk. 1886 r. 233 machomet. . Prawdopodobnie J. jako, , Jakowce należały po Ostrogskiej do Anny Chodkiewiczowej, w r. 1648 miały 33, a r. 1650 tylko 6 dym. Potem przeszły do Koniecpolskich. Juzmaryanów, al. Krowińce, fol. , pow. nowoaleksandrowski, gm. Antuzów 9 w. , własność Blossfeldów, 101 dz. i Sacewiczów 130 dz. Jużynty, mstko i dobra nad jeziorem t. n. , pow. nowoaleksandrowski, gm. Jużynty, 50 w. od mta pow. , 320 mk. , st. poczt. i dr. żel. Rakiszki 24 w. . Dobra, własność Weyssenhofów, 848 dz. K. Kabaczek, zaścianek, pow. połocki, własność Reuttów, 17 dz. Kabak, wś nad jez. Niehryz, pow. lepelskl, gm. Kamień, 8 dm. , 52 mk. , cerkiew. Kabaki 1. w dok. Kobaki, wś i dobra, pow. prużański, gm. Malecz, 22 w. od Prużany. Wś ma 51 dm. , 624 mk. , szkołę, 805 dz. ; dobra własność Włodków, z fol. Kamienica 1399 dz. Cegielnia, gorzelnia, wiatrak. Wś należała do wójtowstwa kobakowskiego, w ekonomii kobryńskiej. Podług rewizyi D. Sapiehy z r. 1563 we wsi było 24 włóki grantu średniego, z togo 1 włóka wolna na wójtowstwo a 23 za opłata. Z włóki płacili 97 gr. Wogóle z 23 włók 37 kóp i 11 gr. , z naddatków zaś 3 kopy 13 gr. i 3 1 3 den. , razem 40 kóp, 24 gr. 3 1 3 den. W skład wójtowstwa wchodziły wsi K. , Sozonowicze, Dubow Chlew, Parchwenowicze, Łukomił, Sosnówka i Piszczanka. Suma dochodu z wójtowstwa 175 kóp 7 gr. i 3 1 3 den. 2. K. , urocz. w dobrach Choroszewicze, pow. Słonimski. 3. K. , wś, pow. Słonimski, gm. Kozłowszczyzna, 17 w. od Słonima, 14 dm. , 206 mk. , 246 dz. 4. K. , wś, pow. Słonimski, gm. Stara Wieś, 27 w. od Słonima, 320 dz. Kabaliszki, dwór, pow, szawelski, gra. Ligumy 8 w. , Kabanowka 1. fol, pow. rzeczycki, gmina Jakimowska Słoboda 15 w. . 2. K. , wś, pow. rohaczewski, gm. Łuki, 30 dm. , 210 mk. Kabany 1. wś włośc, pow. wilejski, gmina Horodek 11 w. ; miała 7 dusz rewiz. 2. K. , wś, pow. lepelski, cerkiew. Kabany, wś i kol. żyd. nad jez. Osowskiem, pow. radomyski, gm. , par. praw. i dobra Martynowicze 4w. , st. poczt. Radomyśl 110 w, , 142 dm. , 761 mk. , 2027 dz. Kabałda, fol, , pow. poniewieski, gm. Krakinów 5 w. . Kabarytki, zaśc, pow. nowoaleksandrowski, gm. Taurogi 7 w. Kabatnia, wś nad rzką Szarawerówką, pow. lipowiecki, gm. Jurkowce, st. poczt. Ilińce, par. praw. Wasylówka, 30 w. od Lipowca, 73 dm. , 453 mk. , kaplica, szkółka. Kabiele, Kabiale, dwór, pow. poniewieski, gm. Poniewież 11 w. . Kabiszcze, os. nad rzką Kabiszczanką, pow. witebski, gm. Chrapowicze, cerkiew. Kabosze, wś, pow. nowoaleksandrowski, gm. Krasnagórka 7 w. . Kacewicze, folw. , pow. sieński, dziedzictwo Aduckiewiczów, 164 dz. , wiatrak. Kacice, r. 1381 Coczicze, wś, pow. pułtuski. Wspom. w dokum. z XIII w. śród włości kościoła płockiego. Jan z K. r. 1381 w Płocku, w otoczeniu Ziemowita, ks. mazow. K. W. , n. 1785 i 1797. R. 1576 wś Kaczycze, wś bisk. płockich w okręgu nowomiejskim płaci od 14 łan. km. Obecnie K. maja 40 osad, 579 morg. Ob. Górki t. II, 715. Kaciekanie, wś, pow. świeciański, gm. Hoduciszki; miała 92 dusz dusz rewiz. Kacieniszki 1. Kateniszki, zaśc. , pow. święciański, gm. i dobra skarb. Łyngmiany 5 w. ; miał 23 dusz rewiz. 2 K. , zaśc, tamże, należy do dóbr skarb. Kicniesz. Kacienowicze, wś i fol. , pow. wileński, gm. Worniany 8 w; miała 38 dusz rewiz, , fol. należał do Krassowskich. Kaciekanie Kacieniszki Kacienowicze Jutryłów Kaczki Kaczków Kaczorówka Kaczowa Kaczowice Kaczuny Kaczuryno Kadagi Kadaginis Kacnie, wś, pow. bychowski, gm. Horodyszcze, 41 dm. , 284 mk. Kacowszczyzna, wś nad Norynią, powiat owrucki, gm. Narodycze, par. prawosł. Łaski 1 w. , 14 w. od Owrucza, 97 dm. , 541 mk. , cerkiew filialna drewn. z r. 1719. W pierwszej połowie XVIII w. własność Trypolskich. KaczajBłoto al. Słobódka Kaczajska, wś i fol. , pow. bobrujski, gm. Czernin, 67 w. od Bobrujska. Wś ma 11 osad. Dobra, niegdyś królewszczyzna, około r. 1880 Bucharyna, dziś Stepeńki, maja 5272 dz. Kaczały, wś, pow. kijowski, gm. Borodzianka, st. poczt. Chwasowa 32 w. , 58 w. od Kijowa, 67 dm. . 730 mk. , 694 dz. , szkółka, 3 wiatraki. W r. 1628 w zastawie u Krzysztofa Makarowicza, który wnosi z 2 ogr. Obecnie należy do dóbr Borodzianka, dawniej Lamberta Poniatowskiego, potem Józefa Szembeka. Kaczan, urocz. , pow. rówieński, gmina Sieliszcze. Kaczanowo 1. fol. , pow. orszański, Aleksandrowiczów 274 dz. 2. K. , zaśc, pow. lepelski, Tarasiewiczów 26 dz. Kaczanowo. wś, pow. wrzesiński. Andrzej bisk. pozn. daje r. 1303 kustoszowi pozn. wieś biskupią niemiecką theutonicalem K. , wzamian za miasto Buk należące do kustodyi K. W. , n. 871. W r. 1578 wś ma kościół paraf. , płaci z niej kustosz poznański od 9 ślad. , 3 zagrodn. , 6 kom. , 1 2 łana wójt. , 2 karcz. Kaczanowszczyzna i K. Nowa, dwie wsi, pow. święciański, gm. Twerecz; miały 32 dusz rewiz. , należały do dóbr skarb. Dzisna. Kaczany, wś i dwór, pow. poniewieski, gm. Podbirże 13 w. . Dwór, własność Tarnowskich, 117 dz. Kaczeniszki 1. fol, pow. kowieński, gmina Krasne 6 w. . 2. K. , zaśc, pow. wiłkomierski, gm. Owanta 9 w. . 3. K. , wś, tamże, gmina Konstantynowo 10 w. . Kaczenowskiszki, dwór, pow. szawelskl gm. Szawkiany 3 w. . Kaczesze, dobra, pow. wiłkomierski, gmina Szaty 7 w. . Kaczkady, os. młyn. nad Studenicą, powiat uszycki, gm. i par. Dunajowce, należy do Bron. Skibniewskiego. Kaczki, wś, pow. wołkowyski, gm. Dobrowola, 43 w. od Wołkowyska, 391 dz. Kaczków, wś, pow. błoński. Wsp. w dok. z r. 1368 K. W. , n. 1602. Wymieniona tam Wola Smarkowska podaną jest w reg. pob. z r. 1579 w par. . Mszczonów jako Wola Markowska, dziś nieznana. Kaczkowo, r. 1153 Kasckov, wś, pow. wągrowiecki dziś żniński. W akcie fundacyi klasztoru w Łeknie r, 1153 przez Zbiluda, podano, iż na uposażenie takowego żona Zbiluda dała wsi, . Gostislave et Kasckov K. W. , n. 18. Pierwsza wsią będą zapewne Czesławice, dawniej w par. Grylewo leżące, które mogły się zwać Gościsławice pierwotnie. Kaczorówka, Kaczurówka, słoboda przy Cybulowie, pow. lipowiecki, 10 dm. , 51 mk. Kaczowa. Jestto dawna nazwa wsi Chodaczków w pow. tarnopolskim. Wedle lustracyi z r. 1565 wś Kaczowa rzeczona Chodeczków, w ststwie trembowelskiem miała 21 km. , dawała dochodu zł. 74 gr. 7, den. 9. Kaczowice, w dok. Katowice, w reg. pob. Kathczowicze, wś, pow. miechowski. Odstąpione drogą zamiany przez Jana z Tyczyna, kasztel. krak. . klasztorowi w Staniątkach; później własność bisk. krak. Długosz wymienia Kaczowice w liczbie wsi nadanych klasztorowi Cystersów w Mogile przy pierwotnej fundacyi w Prandocinie. Oh, Gnatowice t. II, 619. Kaczuny, pow. świeciański, gm. Kukuciszki. 0 1 2 w na zachód od wsi, horodyszcze pilkalnis. Kaczuryno, wś, pow. mohylewski, gmina Wiejna, 25 dm. , 166 mk. Kaczuszki, Kaciuszki, fol, pow. szawelski, gm. Żagory 15 w. . Kaczyce 1. wś, pow. sandomierski. W roku 1191 dają dziesięcinę kolegiacie sandomierskiej. W dok. z r. 1339 Iawor, dziedzic K. Kod. kat. krakow. , I, 215. 2 K. , pow. pułtuski. Ob. Kacice. Kaczyn, wś w pobliżu Turyi, pow. kowelski, gm. Soszyczno, 30 w. od Kowla, 220 dm. , 1335 mk. , cerkiew. W r. 1577 wnoszą Iwan Hulewicz od 4 dym. dworz. , 5 ogr. po 2 gr. , Wasili Hulewicz od 5 dym. służebn. , 2 półsłużbn. , 4 ogr. po 4 gr. i Hawryło Hulewicz od 3 dym. , 3 ogr. , a r. 1583 Hawryłowa Hulewiczowa Semicka od 7 dym. , 4 ogr. , 1 4 popa i Iwan Hulewicz od 10 dym. , 9 ogr. , 1 2 koła dor. , 1 4 popa. Kadagi, wś, i fol. , pow. szawelski, gm. Okmiana 2 w. . Kadagieniszki, wś, pow. szawelski, gmina Szawkiany 11 w. . Kadaginie 1. dwie wsi, pow. rossieński, gm. Kielmy 10 i 13 w. . 2. K. , wś, tamże, gmina Konstantynowo Chwejdany, mylnie podana Chwałojnie, 5 w. . Kadaginis, wś, pow. telszewski, gm. Dorbiany 4 w. . Kadajcie, wś, pow. telszewski, gm. Ginteliszki 6 w. . Kadasznie, dwór, pow. szawelski, gm. Radziwiliszki 6 w. . Kadłubicka al. Kadłubica, kol. żydowska, pow. wasylkowski, gm. Wepryk, st. poczt. i dr. żel. Chwastów 3 w. , 60 dm. , 824 mk. , dom modl. żydow. , młyn, garbarnia. Kadłubówka, w dok. Kadłubowska, okolica i osada, pow. bielski gub. grodz. , gm. Malesze, 16 w. od Bielska. Okolica ma 106, os. 21 dz. Kadajcie Kadasznie Kadłubicka Kadłubówka Kaczyce Kaczuszki Kacnie Kaczyn Kadagieniszki Kadaginie Kacnie Kacowszczyzna Kaczaj Kaczały Kaczanowo Kaczanowszczyzna Kaczeniszki Kaczenowskiszki Kaczesze Kaczkady Kadłuby Kainka Kajaty Kajecienięta Kajeliszki Kajeniowce Kahorlicka Kahorlik Kagierginie Kadłubowo Kagie Kafenhauz Kadżyga Kadziupie Kadziszki Kadzino Kadzie Kadzidło Kadyszcze Kadyjowce Kaduszki Kadory Kadłubowo Kaim Podług reg. pomiar. miast Brańska i Suraża z r. 1560, wś należała do wójtowstwa chojewskiego. Miała 8 włók. Poddani pełnili służbę służkowską, z listami jeździli. Kadłubowo, wś, pow. płoński. W dokum. z XIII w. śród włości bisk. płockich. W r. 1576 wś K. w par. Daniszewo ma 5 1 4 łan. , 13 zagr. Siedzi tu szlachta zagrodowa. Kadłuby, fol. w dobrach Proskirów, powiat uszycki. Kadory, wś, pow. poniewieski, gm. Czypiany 7 w. . Kaduszki 1. wś, pow. wilejski, gm. Mańkowicze 10 w. ; miała 17 dusz rewiz. , należała do dóbr Radźki. 2. K. , fol. , pow. rzeźycki, własność Łobanowych, 80 dz. Kadyjowce, wś, pow. kamieniecki. Żwańczyk dzieli wś na kilka części Burabówka, Łobok, Bałki i Krogulec. Władysław Jagiełło nadał K. z innemi dobrami r. 1410, Fredrze z Pleszowic. Około r. 1529 władają tu Sroczyccy. W r. 1530 płacono od 4 pługów, a r. 1583 od 8 pługów. Od Sroczyckich przeszły w XVII w. do Koniecpolskich. W końcu władali tu Rzewuscy, następnie skarbowe. Kadyszcze, os. , pow. dubieński, gm. Ołyka, 52 w. od Dubna, 22 dm. , 303 mk. Kadzidło, wś, pow. ostrołęcki. Nowy kościół par. murowany wzniół tu proboszcz, ks. Rajchel, w ostatnich latach. Kadzie 1. wś, pow. telszewski, gm. Ginteliszki 1 w. . 2. K. , dwór, tamże, gm. Iłłoki 1 w. . 3. K, trzy zaśc, tamże, gm. Żydyki 9 i 10 w. . Kadzino 1. dobra i urocz. , pow. czauski. Dobra od r. 1872 Szaciłłów, z fol. Kisielki 1369 dz. 1217 lasu, młyn; urocz. od r. 1879 Andrejewych, 303 dz. 285 lasu. 2. K. , mstko nad rzką Horodnią, pow. mścisławski, na pograniczu kraśnińskiego gub. smoleńskiej, gm. Bochot, 35 od Mścisławia, 147 dm. , 879 mk. 407 prawosł. , 472 żyd. , cerkiew, dom. modl. żydow. , 2 garbarnie. Jako mstko wymienione pod r. 1708. Dobra, dziedzictwo Hołyńskich, 5106 dz. 2587 lasu, 3 młyny, 2 folusze. 3. K, fol. , powiat sieński, gm. Łatyhowo, 3 dm. , 17 mk, ; dziedzictwo Baranowskich, 245 dz. Kadziszki, zaśc, pow. lidzki, gm. i dobra Myto. Kadziupie, zaśc, pow. wiłkomierski, gmina Wiżuny 6 w. . Kadżyga, wś, pow. rossieński, gm. Konstantynowo Chwejdany, 11 w, . Kafenhauz, zaśc, pow. wileński, gm. Malaty 10 w. ; miał 5 dusz rewiz. , należał do dóbr skarb. Czywile. Kagie, Kiegie, dobra, pow. telszewski, gmina Zorany 8 w. . Kagierginie, zaśc, pow. nowoalekaandrowski, gm. Smołwy 12 w. . Kahorlicka Słoboda, wś nad Kahorlikiem Mokrym, pow. kijowski, gm. i st. poczt. Kahorlik 5 w. , 85 w. od Kijowa, 540 dm. , 2934 mk. r. 1792 było 70 dm. , 794 mk. , cerkiew murowana z r. 1852 fundacyi właściciela gen. Troszczyńskiego, na miejsce dawnej z r. 1751. Włościanie, w liczbie 830 dusz rewiz. , uwłaszczeni na 2178 dz. Własność większa należy do Kahorlika. Kahorlik, mstko, pow. kijowski, gm. Kahorlik, 90 w. od Kijowa, 986 dm. , 4403 mk. , cerkiew, 3 domy modl. żydow. , szkoła dwuklasowa, cukrownia, st. poczt. W r. 1740 było 103 dm. , a w 1792 r. 240 dm. i 2392 mk. Włościanie, w liczbie 1644 dusz rewiz. , uwłaszczeni na 4649 dz. Dobra, od r. 1868 własność generała Czertkowa, oprócz K. obejmują Kahorlicką Słobodę, Janówkę, Horochowatkę i Ternowkę i mają, 8481 dz. 269 lasu. W r. 1628 Fedor Bohuszewicz wnosi z K. od 2 dym. , 1 ogr. Gmina obejmuje 7 miejscowości 1 mstko, 4 sioła, 2 wsi, 9218 mk. 27 katol. , 2 ewang. , 1148 żydów, 20790 dz. 9683 większej posiadłości, 10, 883 włośc, 224 cerk. Kaim, u Dług. Kaym, przys. Bierzanowa, pow. wielicki. Już w XV w. złączoną była z Bierzanowem, stanowiąc posiadłość prebendy bierzanowskiej, w katedrze krakow. , miała 5 łan. km. i 1 2 łana karcz. Kainka, al. Kajanka, urocz. , pow. bielski gub. grodz. , gm. Aleksandrowska Radziłówka, par. Siemiatycze, Zaleskich 40 dz. Powstało po 1870 r. Kajaty, wś, pow. nowoaleksandrowski, gm. Widze 8 w. . Kajecienięta, Kajacienięta al. Kojacienąta, ob. t. III, 670 i IV, 246, wś i fol. , pow. oszmiański. Nadane przez w. ks. litew. Tatarom, W r. 1629 własność Abrahima Jahicza Zawadzkiego, chorążego tatarskiego mereszlańskiego i żony jego Chaty Bohdanówny. Następnie siedzą tu Arazowiczowie, Glińscy, Ulanowie i Moszyńscy. Gdy w 1713 r. , dziedzic K. , Mostafa Moszyński i Daniel Radecki wraz z rodzinami wynieśli się za granice Rzpltej, August II roku 1719 osadził tu rodzinę tatarską, Achmatowiczów. W r. 1802 własność Achmatowiczowej, która na utrzymanie meczetu doubuciskiego płaci z K. , Bergeliszek i Kut od 12 soch. W r. 1838 Józefa Jusewicza. Kajeliszki, zaśc, pow. wileński, gm. Giedrojcie 6 w, . Należał do dóbr Ambrożyszki. Kajeniowce, mylnie Kaśniowce, w dokum. Kojeniewicze, wś, pow. grodzieński, gm. Bohorodzicka, 40 w. od Grodna, 301 dz. Wś należała do wójtowstwa weretejskiego, we włości kraśnickiej, ekonomii grodzieńskiej. W r. 1558 miała 10 włók gruntu dobrego, z tego 2 służkowskie, 1 ciesielska i 7 na służbę ciągłą. Poddani mieli 30 wołów i 23 koni, z włók ciągłych Kaleja Kaleje Kalejczyce Kaleki Kalekiemia Kalekiszki Kajre Kajminy Kajmino Kajmele winni wnosić 3 kopy 58 gr. , nadto za owies z odwozem 1 kopę 10 gr. Kajetanówka 1. wś, pow. radomyski, gm. i st. poczt. Korostyszów 18 w. , par. prawosł. i dobra Berezówka 5 w. , 34 dm, , 189 mk. samej szlachty. 2. K. , wś ferma, pow. zwinogrodzki, gm. Ekaterynopol, st. poczt. Zwinogródka 25 w. , 193 dm. , 1017 mk. , cerkiew, szkółka cerk. , młyn, 2 wiatraki. Wś należała do Łopuchinych, od r. 1857 z Kapustinem do Anny Isakowej. 3. K. , wś, pow. olhopolski, gmina i par. Miastkówka 12 w. , 7 dm. 4. K. , wś, pow. , kowelski, gm. Lubitów, 19 w. od Kowla, 15 dm. , 149 mk. 5. K. , słoboda, pow. owrucki, gm. Noryńsk, 16 w. od Owrucza, 46 dm. , 208 mk. 6 K. , wś, pow. starokonstantynowski, gm. Kołki, 48 w. od mta pow. , 16 dm. , 163 mk. Kajew, r. 1520 Kayewo, wś, pow. pleszewski. Dawna własność arcyb. gnieźn. , posiadała kościół par. p. w. św. Katarzyny, nazywany dawnym w dok. z połowy XV w. Dla braku funduszów w początku zeszłego wieku wcielono parafia do Gołuchowa. Kościół zaś zniszczał bez śladu. Kajmele 1. wś i dobra, pow. rossieński, gm. Rossienie 6 i 8 w. . 2. K. , wś i fol. , tamże, gm. Szydłów 8 w. . Kąjmińce, wś, pow. wileński, gm. Muśniki 1 1 2 w. ; miała 32 dusz rewiz. , należała do dóbr Narwidziszki. Kajmino, wś i zaśc, pow. święciański, gm. Aleksandrowska; miały 11 dusz rewiz. Kajminy, wś, pow. wiłkomierski, gm. Uszpol 3 w. . Kąjmiszki ob. t. III, 671 Kajmele, wś, pow. rossieński, gm. Kielmy 13 w. . Kajpie, może Kajnie, wś, pow. rossieński, gm. Botoki 8 w. . Kajrany, wś, pow. nowoaleksandrowski, gm. Dusiaty 6 w. . Kajre, wś, pow. telszewski, gm. Wornie 3 w. . Kajrele 1. wś, pow. nowoaleksandrowski, gm. Rakiszki 16 w. . 2. K. , wś, pow. poniewieski, gm. Naciuny 3 w. . Kajrowo 1. wś, pow. rossieński, gm. Kielmy 14 w. . 2. K. , dobra, tamże, gm. Rossienie 21 w. , Świechowskich 240 dz. Kajry 1. ob. t. III, 672 Kajre, okolica, pow. kowieński nie rossieński, gm. Betygoła 7 w. . Mają. tu Kuszlejkowie 20 dz. 2. K. , wś, tamże, gm. Wilkija 12 w. . Kajryszki 1. wś, pow. poniewieski, gmina Mołdoczany 8 w. . 2. K. , dwór, pow. wiłkomierski, gm. Uszpol 15 w. . 3. K. , wś, pow. święciański, gmina Hoduciszki; miała 6 dusz rewiz. Kakawa, wś, pow. częstochowski. W roku 1373 Benico de Seofronczicz z synem Marcinem, sprzedają K. honesto viro Beloni Kod. mał. , t. I, 377. Helena ks. cieszyńska, przełożona klasztoru św. Andrzeja w Krakowie nadała tę wś klasztorowi przed r. 1403 Kod. kat. krak. , II, 281. Wedle Długosza L. B. , III, 334 było tu 6 łan. km. , a dziesięcinę dawano kościołowi w Borownie. Kakowczyn, wś i dobra, pow. sieński, gm. Kakowczyn, 6 dm. , 46 mk. , cerkiew, szkoła. Dobra, dziedzictwo Zanów, z fol. Szyrkowszczyzna 589 dz. 269 lasu. Gmina obejmuje 119 miejscowości, 940 dm. , 3909 mk. 1713 dusz rewiz. , uwłaszczonych na 10, 724 dz. W gminie jest 5478 dz. lasów większej własności i 219 dz. włośc. Kakówka, wś, pow. witebski, Januszkówskiej 86 dz. Kaktynie, dwa dwory, pow. poniewieski, . gm. Birże 3 i 17 w. . Kakujewicze, wś nad rzką. Świdą, powiat rzeczycki, gm, Jakimowska Słoboda, 54 dm. , 270 mk. , cerkiew. Kakuńce, fol. , pow. poniewieski, gm. Pniewo 17 w. , Karpiów 81 dz. Kalana, ob. Kaleja, Kalawa, wś, pow. międzyrzecki. Dziedzice częściowi tej wsi wspomniani w aktach uposażenia klasztoru paradyzkiego w r. 1236. W dok. z r. 1257 wymieniona w liczbie włości klasztornych K. W. , n. 193, 198, 351 i in. . Kalbornia, ob. Kombornia, Kalcze, dwa dwory i os. młyń. , pow. telszewski, gm. Iłłoki 8 i 10 w. . Kaleja, r. 1404 Calie, wś, pow. częstochowski. Z pewnem prawdopodobieństwem można do tej wsi odnieść akt, którym Kazimierz król, roku 1349 pozwala Mateuszowi i jego synom osadzić na prawie średzkiem wś, w miejscu zw. Kalana Kod. mał. , III, 75. Władysław Jagiełło nadaje r. 1417 klasztorowi częstochowskiemu dziesięciny ze wsi K. , w okręgu krzepickim Kod. dypl. pol. , III, 372. Za Długosza wś królewska Kalyeya, w par. Kłobucko, miała 20 łan. kra. Za dziesięcinę dawano klasztorowi po 6 gr. z łanu L. B. , III, 170. Kaleje, w dokum. Kalik, wś, pow. szremski. Mikołaj z Kobylina, wsi swe Głuszyna, Babki i K. zamienia r. 1369 z Janem, bisk. pozn. , na dobra kościelne Witaszyce, Górka i Czarnotki K. W. , n. 754, 1511, 1513, 1514. Kalejczyce, dobra, pow. bielski gub. grodz. , gm. Dubiażyn, 20 w. od Bielska, Bobrownickich poprzednio Zaleskich, z fol. Gruzki, 561 dz. Kaleki, wś, pow. wiłkomierski, gm. Wiżuny 8 w. . Kalekiemia, wś, pow. trocki, gm. Jewie 7 w. ; miała 29 dusz rewiz. , należała do dóbr Kurkliszki. Kalekiszki, wś, pow. wiłkomierski, gm. Dobejki 17 w. . Kajrany Kajrowo Kajetanówka Kajew Kajrele Kajpie Kajetanówka Kajry Kajryszki Kakawa Kakowczyn Kakówka Kaktynie Kakujewicze Kakuńce Kalana Kalawa Kalbornia Kalcze Kaliczyce Kalenica, r. 1359 Kalinicze, wś, pow. łowicki. Wymieniona w liczbie włości arcyb. gnieźn. w dok. z r. 1359 K. W. , n. 1404. W r. 1579 wś Kalinice, w kasztelanii łowickiej płaci od 15 łan. , 4 kom. , 2 rzem. Kalenicze Wielkie i Małe, dwie wsi, powiat zasławski, gm. i st. dr. żel. Chrolin 10 w. , st. poczt. Połonne 12 w. , 46 w. od Zastawia, 218 dm. , 1060 mk. We wsi K. Wielkie, cerkiew drewn. z r. 1787. Kaleniki 1. wś, pow. grodzieński, gm. Bohorodzicka, 42 w. od Grodna, 162 dz. 2. K. , wś, tamże, gm. Łasza, 170 dz. włośc. 3. K. , wś i fol. , pow. prużański, gm. Suchopol, 18 w. od Prużany. Wś ma 71 dz. ; fol. należy do dóbr Janowszczyzna. 4. K. , wś nad Prypecią, pow. mozyrski, gm. Petryków, 13 dm. , 96 mk. , cerkiew, szkoła. Kaleników, oh. Kalników t. III. Kaleńki, wś, pow. orszański, gm. Serokorotnia, 28 dm. , 120 mk. Kalenkowice, Kolenkowicze, wś, pow. brzeski gub. grodz. , gm. Wierzchowice, 44 w. od Brześcia, 64 dm. , 543 mk. , szkoła, 983 dz. Kalenna, wś nad rzką Struhą, pow. skwirski, gm. Babin, st. poczt. Skwira 22 w. , 154 dm. , 867 mk. , cerkiew, szkółka cerk. , 2 młyny. W r. 1628 ks. Jerzy Zbaraski, kaszt. krakowski wnosi od 2 dym. , 1 ogr. Kaleńskie, wś, pow. owrucki, gm. Tatarnowicze, st. poczt. Iskorość 12 w. , 40 w. od Owrucza. 276 dm. , 1566 mk. , cerkiew z roku 1791. Do par. praw. należą wsi Lipiany, Medynowa Słoboda i Henrychówka. W XVII w. należała do Isajewiczów Kaleńskich. Kaletyńce 1. wś, pow. Ostrogski, gm. Płużne, par. praw. Bielczyn 5 w. , 36 dm. , 168 mk. Własność Eustachego Slizińskiego, 2. K, Małe, wś, tamże, gm. Unijów, par. praw. Choroszów 2 w. , 48 dm. , 299 mk. , cerkiew filialna drewn. z r. 1856, nadana ziemią, przez ks. Mik. Jabłonowskiego r. 1791. 3. K. Wielkie, wś, tamże, par. praw. Szuńki 2 w. , 40 w. od Ostroga, 59 dm. , 435 mk. , cerkiew filialna drewn. wzniesiona r. 1734 przez ks. Jana Jabłonowskiego. Kalewiszcze, chutor, pow. kowelski, gmina Hłusza Wielka, 8 dm. , 34 mk. Kaliczenka, wś, pow. bychowski, gm. Horodyszcze, 54 dm. , 355 mk. Kaliczyce, wś nad Wisiejka, pow. słucki, gm. Hresk, 21 dm. , 214 mk. , cerkiew. Kalihorka 1. Mohra, al. Wielka, mstko nad rzką, t. n. , pow. zwinogródzki, gm. Kalihorka Mokra, 35 w. od Zwinogródki, 471 dm. , 2288 mk. , cerkiew, 2 domy modl żyd, szkółka cerk. , szpital miejski, st. poczt. tel. , 16 wiatraków. Gmina obejmuje 13 miejscowości 1 mstko, 10 siół, 2 wsi, 14, 521 rak. 53 kat. , 10 ewangel. , 949 żyd. , 25, 790 dz. 16, 613 większej własn. , 8335 włośc, 565 cerk. . 2. K. Sucha al. Mała, wś, tamże, gm. i st. poczt. Kalihorka Mokra 5 w. , 35 w. od Zwinogródki, 253 dm. , 10l8 mk. , cerkiew, szkoła cerk, 7 wiatraków. Obie K. należały dawniej do Smilańszczyzny. Kaliły, wś, pow. kobryński, gm. Motol, 77 w. od Kobrynia, 936 dz. Kalimowo, fol. , pow. kowieński, gm. Kiejdany 10 w. . Kalina Mała, wś pow. miechowski. Wisław bisk. krakow. nadaje r. 1236 klasztorowi w Miechowie dziesięcinę ze wsi Kalina, oznaczoną na 10 grz. Dokument ten zaginał Kod. mał. II, XXXVII. W dok. z r. 1262 własność klasztoru miechowskiego. W r. 1349 klasztor miechowski ma tu dochodu 5 grzyw. z czynszu, 3 z dziesięciny i 1 2 grzyw. z pługa Kod. mał. , III, 77. Kaliniki 1. wś, pow. prużański, gm. Białowieża, 32 w. od Prużany, z wsiami wchodzącemi w skład okr. wiejskiego ma 984 dz. 2. K. , wś, pow. rossieński, gm. Aleksandrowska Nowe Miasto, 8 w. . Kalino, al. Kalno, w dok. Kalno, wś, pow. łódzki, par. Rzgów. Kazimierz Sprawiedliwy nadał około r. 1190 kanon. krakow. , prawo polowania na obszarze Chrop i Kalna Kod. kat. krak. , I, 9. W r. 1552, , Kalno major i minor włości kapituły krak. , w par. Tuszyn, płaciły od 49 kol. na 28 łan. i 2 karczem z rolą i 4 kolon. Kalinów Stary, ob. Stary Kalinów t. XI Kalinowa, wś, pow. kaliski. Według Łaskiego L. B. , II, 63, wś na początku XVI w. miała piękny kościół p. w. św. Maryi Magdaleny, murowany, dachówka kryty. Ludność wsi Składała się wedle relacyi kościelnej ze złych, upartych, nie chodzących do spowiedzi, śród nich wielu było wyklętych. W dok. z r. 1417 i 1418 występuje Marcin z K. , kaszt. sieradzki, ststa wieluński Ulanow. , Dok. kujaw. . Kalinowa, wś przy linii dr. żel. chwastowskiej, pow. czerkaski, gm. i st. poczt. Rotmistrzówka 8 w. , 49 w. od Czerkas, 222 dm. , 2126 mk. , cerkiew, szkółka cerk. , 17 wiatraków. Należała do klucza orłówieckiego, hr. Mniszchów. Kalinowce, wś, pow. orszański, gm. Wysokie, 4 dm. , 27 mk. Kalinowicze 1. urocz. , pow. grodzieński, gm. Wiercieliszki, dawniej własność klasztoru brygidek w Grodnie, 150 dz. 2. K. , fol, pow. orszański, Kuczyńskich 110 dz. Kalinowiec, folw. , pow. bielski gub. grodz. , gm. Aleksin, hr. Potockich 273 dz. Kalinówka 1. Poduchowna i K. Królewska, dwie wsi, pow. białostocki, gm. Jaświły, 42 w. od Białegostoku. Wś K. Królewska ma 1314 dz. , K. Poduchowna 14 dm. , 102 mk. , kościół, 265 dz. włośc. i 43 kośc. 2. K. , dwa folwarki i K. Wójtowce, fol, tamże, gm. Obrębniki, 31 w. Kalinówka Kalinowiec Kalinowicze Kalinowce Kalinowa Kalinów Kalino Kalina Kalimowo Kaliły Kalihorka Kaliczenka Kalewiszcze Kaletyńce Kaleńskie Kalenna Kalenkowice Kaleńki Kaleników Kaleniki Kalenicze Kalenica Kalenica Kalinowszczyzna Kalisz Kalinówka Kalinówka 198 dm. , 1163 mk. , cerkiew drewn. z r. 1883, szkółka cerk. Wś należała do Jezuitów w Owruczu. 7. K. , kol. , pow. włodzimierski, gm. Werba, 32 dm. , 168 mk. 8. K, wś nad stawem, pow. żytomierski, gm. Lewków 3 w. , 9 w. od Żytomierza, st. poczt. , 36 w. od Berdyczowa, st. dr. żel. , 64 dm. , 969 mk. , cerkiew drewniana z r. 1870, młyn. W całej par. praw. 164 dm. , 1316 mk. Kalinowo, wś, pow. mazowiecki. R. 1439 Władysław ks. mazow. , nadaje Piotrowi Żuczkowi z Kurzeszyna wójtowstwo z 4 łan. we wsi K. Kapica, Herbarz 233. Kalinowszczyzna 1. chutor, pow. białostocki, gm. Zabłudów, należy do dóbr Górki Solniki. 2. K. , chutor, pow. wołkowyski, gmina Podorosk, Łaszkiewiczów 40 dz. Kalisz nad Prosną, miasto. Mniemanie o wielkiej starożytności i dawnem znaczeniu K. oparte na świadectwie Ptolomeusza, który wymienia tej nazwy gród, będący wówczas centrem plemienia Ligów, nie znajduje potwierdzenia w nazwach osad okolicznych, ani w odkryciach archeologicznych, ani też w jakichkolwiek zabytkach. Odwieczne nagromadzenie większej liczby mieszkańców i skoncentrowanie ich działalności kulturalnej, musiałoby zostawić liczniejsze pamiątki w ziemi i ponad ziemią cmentarze, grodziska, skarby pieniężne, śmietniki wreszcie. Nazwy miejscowe również przechowałyby jakieś echo tej odwiecznej świetności i pracy. Tymczasem większość osad nosi nazwy pochodzące już z czasów historycznych, chrześcijańskich, jak Biskupice, Kościelna Wieś Kościół, już. też pospolite takie miana jak Zawodzie, Nosków, Zduny, Dobrzec, Winiary. Jedynie nazwy Czaszki, Tyniec, Szale Żale, noszą starsze piętno. Położony zdala od centrów życia politycznego od Białegostoku. Jeden należy do Szyszków, ma 150 dz. , drugi do Siedlińskich, 69 dz. ; K. Wójtowce, Szyszków, 77 dz. W lesie znajdują sie starożytne okopy, a obok nich kurhany. 3. K. , ob. t. III, 682 K. Sasiny, okolica, pow. bielski gub. grodz. , gm. Malesze, 36 dz. 4. K. , wś, pow. wiłkomierski, gm. Wiżuny 8 w. . 5. K. , okolica. pow. orszański, gm. Starosiele 5 w. , dom modl. ewang. 6. K. , fol. , tamże, Zalkindów 350 dz. 7. K. , wś, pow. sieński, gmina Łukoml, 23 dm. , 96 mk. 8. K. , fol rzeżycki, Rosławowych 132 dz. Kalinówka 1. wś, pow. taraszczański, gm. Żywotów Stary, st. poczt. Tetyjów 16 w. , 73 w. od Taraszczy, 60 dm. , 359 mk. , kaplica, szkółka, wiatrak. 2 K. , fol. , pow. dubieński, gm. Ołyka, 3 dm. , 40 mk. pow. nowogradwołyński, 57 mk. 4. K. , chutor, Lachowce, 4 dm. , 25 mk. gm. Pererosłe, 1 dm. , 17 mk. owrucki, gm Bazar, st. poczt. powiat 3. K, , dwa chutory. gm. Ostropol. 13 dm pow. Ostrogski, gmina 5. K. , chutor, tamże, 6. K. , wś, pow. Owrucz 40 w. , za pierwszych Piastów, nie prędko pojawia się na kartach roczników i kronik. O większem zaludnieniu i pewnem życiu kulturalnem, świadczy tylko wczesne pojawienie się fundacyi kościelnych w okolicy K. Późniejszy Kalisz rozwinie się przez skoncentrowanie na suchszym, dogodniej położonym miejscu, targowisk pierwotnych w błotnistych nizinach nad Prosną rozmieszczonych. Nadanie arcybiskupom gnieźnieńskim wsi pod K. położonych Rajsko i Umie, wpłynęło zapewne na rozwój kultury w tych stronach. Zbigniew w zatargach z bratem Bolesławem szuka schronienia w grodzie kaliskim. Jako kasztelania wymieniony jest K. w dok. z roku 1136 i 1154 K. W. , n. 7 i 586. Politycznego i kulturalnego znaczenia nabiera K. dopiero za rządów Mieszka Starego, który tworzy tu kilka fundacyj kościelnych, a mianowicie kościół św. Pawła z kamienia i kilka prebend przy nim około r. 1167, tudzież klasztor św. Wawrzyńca, w Kościelnej wsi, w której już Piotr Dunin miał założyć kościół na początku XII w. Za Władysława Laskonogiego powstanie odrębna dzielnica książęca kaliska i zorganizuje się kollegiata. Mieszko Stary uposażając kościół i klasztor św. Wawrzyńca ante Calis, nadaje mu między innemi wś Kościół dziś Kościelna wieś, karczmę wolną przed grodem ante castrum z cłem w mieście in civitate. Wspomina też w akcie o powiecie distrietus kaliskim K. W. , n. 35 i 712. Targowisko przy grodzie książęcym istniało tu zapewne jeszcze w epoce przeddziejowej na obszarze dzisiejszej wsi zw. Stare Miasto. Tu powstały też pierwsze kaplice i kościoły. Por. Stare Miasto t. XI, 236 i Zawodzie t. XIV. Władysław, syn Odona dux de Kalis, włada grodem tym od r. 1207 jak o tem świadczy dok. z r. 1213 K. W. , n. 64 i 81. Papież Honoryusz poleca mu w r. 1217 oddać gród kaliski Henrykowi, ks. szląskiemu ib. 93, 94, 99. Kaplica i zgromadzenie braci w K. wspomniane w dok. z r. 1211. Jeden z kanoników poznańskich miał objąć zarząd kaplicy i nadzór nad braćmi, , capellam et fratrum regimen obtinet K. W. , n. 74. Będzie to zapewne kościołek św. Gotarda. W dok. z r. 1213 występują przy boku Władysława, ks. kaliskiego, Bodo, prepozyt kaliski i Vitus dziekan K. W. , n. 81. Bozo prepositus de Kalis w dokum. z r. 1221 przy boku Wincentego, arcyb. gnieźn. Kod. mał. , II. 29. Gozwin archidyakon w dok. z r. 1234. Świadczy to o istnieniu kolegiaty utworzonej zapewne przy końcu XII w. za przykładem Sandomierza i Łęczycy. Oprócz kościoła w grodzie na obszarze Zawodzia, na początku XII w. powstaje kościołek św. Gotarda, przy którym zapewne osadzeni byli owi bracia. Kościołek ten był uposażony 6 łanami z części Małego Dobrcza, zw. Podgórze dziś Zawodzie. Inne części Dobrcza Małego osadzał wójt Hen Kalinowo ryk. Książę Przemysław nadał tu r. 1285 łan. 18 Jaśkowi, podczaszemu księżny K. W. , n. 553. Honoryusz III papież, przyjmuje na prośbę W. Władysława ks. kaliskiego, fundatora kościoła św. Pawła w K. , takowy pod swą, opiekę. Wzmiankę o reparacyi spalonego kościoła w K. , jaka czyni akt Bolesława ks. szląskiego i polskiego z r. 1249, odnosi wydawca Kod. Wielk. do kościoła św. Pawła K. W. , n. 103, 598. Z aktu, którym r. 1303 Jakób arcyb. gnieźn. dzieli Kalisz na dwie parafie, dowiadujemy się ciekawych szczegółów o kościołach. Kościół p. w. N. P. Maryi świeżo wtedy zbudowany na miejscu dawnego, stanowi uposażenie archidyakona kaliskiego. Jest on widocznie pierwotnym kościołem parafialnym, istniejącym w grodzie kaliskim p. w. św. Pawła, przy którym powstała kollegiata. Po przeniesieniu na inne miejsce, zmieniono zapewne wezwanie kościoła. Akt twierdzi, że kościół ten był parafialnym ab initio locationis civitatis kalisiensis, a kościół św. Mikołaja jest względem niego filialny. Ten ostatni powstał widocznie przy zakładaniu Nowego Miasta w połowie XIII w. i z powodu ruiny kościołka św. Pawła, obsługiwał zarówno Stare jak i Nowe Miasto. Po wzniesieniu nowego kościoła P. Maryi powstał spór o prawa i dochody parafialne między archidyakonem kaliskim a kanonikiem poznańskim, rektorem kościoła św. Mikołaja. Arcybiskup rozstrzygnął spór dzieląc korytem Prosny, Kalisz na dwie parafie K. W. , n. 876. W dok. z r. 1266 przy boku ks. Bolesława, występuje gwardyan i lektor z klasztoru minorytów w Kaliszu K. W. , n. 421. R. 1280 dnia 18 paźdz. , wydaje tu Przemysław ks. Polski, potwierdzenie nadania Mieszka dla Lędu. Asystują mu Andrzej, archidyakon i kanclerz kaliski, komes Żegota, łowczy kaliski, Phalisius prokurator kaliski. Z tych świadectw widzimy, iż w K. istniały w ciągu XII i XIII w. nastąpne kościoły św. Pawła w grodzie z pierwotną parafią i zawiązkiem kollegiaty, św. Gotarda w Rypinku z osadzonymi tamże braćmi i szpitalem zapewne, św. Mikołaja obsługujący targowisko z drugiej strony rzeki, kościół z klasztorem św. Wawrzyńca Kościelna wś i klasztor franciszkański minorytów istniejący już r. 1266. Po założeniu Nowego Miasta i wzniesieniu kościoła P. Maryi, utworzono r. 1303 dwie parafie przy kościołach św. Mikołaja i P. Maryi. Kościół św. Pawła spłonął i nie został odbudowany, a parafię przeniesiono widocznie do kościołka św. Mikołaja. Prócz tego istnieje kościołek św. Wojciecha pod zamkiem starym i szpital św. Ducha. Tak znaczna ilość instytucyj kościelnych, świadczy o wzroście ludności i znaczeniu kulturalnem szybko rozwijającego się ogniska życia dla całej dzielnicy. Targowisko kaliskie wcześnie uzyskało prawo niemieckie. W dok. z r. 1264 spotykamy Rytwina wójta kaliskiego. R. 1260 ks. Bolesław sprzedaje miastu za 12 grzyw. 10 łan. pastwiska pomiędzy drogą toruńską a traktem do Kokanina K. W. , n. 389 i 411. Bolesław pobożny, ks. wielkopolski wydał przywilej na lokacyę nowego miasta w K. na prawie nowotarskim. Przywilej ten potwierdza i rozszerza r. 1282 Przemysław ks. polski, na prośbę Henryka Heynrici wójta kaliskiego. Istnieją wtedy dwa miasta Stare i Nowe z kościołami i targowiskami odrębnemi. Zamiast targowego dawać będą kasztelanom po 12 grzyw, rocznie. Wójt Nowego miasta mieć będzie pod swą juryzdykcyą Stare miasto i okoliczne wsi Tłokinia, Tyniec, Borkowo, Russowo, Kokanino, Majkowo, Piwonice, Dobrzeć. Sądzić będzie wszelkie sprawy wielkie i małe. Uposażenie mieć będzie w 3 łanach ziemi, pól czynszu z młyna książęcego, trzy łaźnie, rzeźnię, jatki, rybaka, szóstą grzywnę z dochodów od osadników, jakich osadzi w promieniu dwu staj dua miliaria od Kalisza, trzeci denar z kar sądowych. Na staję od miasta nie wolno zakładać karczem prócz kościelnych K. W. , n. 511. Przemysław, ks. poznański i kaliski r. 1283 stanowi dla poprawienia stanu wiernych mu mieszczan kaliskich by wszystkie miasta i osady civitates et oppida okręgu kaliskiego otrzymywały od Kalisza swe prawa sądowe, t. j. podlegały juryzdykcyi sądu miejskiego kaliskiego. Wydaniu tego aktu obecni byli rajcy, delegaci miast całego okręgu. Śród miast wymieniono, Civitatem novam quam Nicolaus construxit K. W. , n. 528. Tenże ks. Przemysław nadaje r. 1289 miastu omnes ajotecas institorias, które in circulo fori possunt aedificari. Wójt Henryk otrzymuje prawem dziedzicznym szóstą z tych aptek. Imiona rajców wyliczonych w akcie świadczą, iż niemcy przeważali w ławie miejskiej K. W. , n. 640. R. 1292 uwalnia tenże książę mieszczan udających się z towarami drogą na Ołobok od cła. W dok. z r. 1258 mowa jest o cle u mostu mniejszego cum theloneo pontis minoris. E. 1298 Władysław król, wkłada na pół ziemi kaliskiej daninę w życie, na reparacyę mostu miejskiego w Kaliszu, zaś w drugim akcie przeznacza królewski pobór od soli przywożonej do miasta na tenże cel K. W. , n. 368, 800, 802. R. 1282 ks. Przemysław, potwierdza nadanie siedmiu fanów szpitalowi św. Ducha, pozwala korzystać z lasów i pastw. K. W. , n. 509. Konrad magister pistorum mieszczanin kaliski oddał szpitalowi 3 łany we wsi Tyniec r. 1299. Szpital obsługują, , fratres K. W. , n. 530, 828, zapewne ci, o których wspomina akt z r. 1211. R. 1287 gmina żydowska nabywa w Rypinku górę na swój cmentatrz K. W. , n. 574. Roku 1294 Przemyśl II, ks. polski, na prośbę komesa Janusza, patrona kościoła św. Wojciecha pod Kaliszem, pozwala wś Sierzchowo, własność tegoż kościoła osadzić na prawie niemieckiem K. W. , Kalisz n. 714. W r. 1299 Jaśko wojski kaliski, dla wspomożenia kościoła św. Wojciecha pod starym zamkiem apud antiquum castrum, daje do osadzenia Swiętosławowi przyległe grunta z warunkiem, iż zagrodnicy dawać będą kościołowi po pół fertona srebra i trzy kury na św. Marcin K. W. , n. 2062. Kościół św. Mikołaja wraz z prawem patronatu i wsią królewską Kuchary, zamienia Kazimierz W. r. 1358 z klasztorem P. Maryi na Piasku we Wrocławiu na wsi klasztorne Męka, Polków, Wągłczew, Luboraczyce, z prawem patronatu kościołów w Męce i Wągłczewie K. W. , n. 2050. W dok. z r. 1359 jarosław, arcyb. gnieźn. , mówi o kościele św. Wojciecha, pod Starym Kaliszem. Zagrodnicy z Rajska i Noskowa dawali czynsz rektorowi tegoż kościoła. Arcybiskup wciela wsi Noskowe i Rajskowo do parafii P. Maryi w Kaliszu K. W. , n. 2067. W r. 1294 Przemysław przenosi zagrodników hortulanos książęcych w Starym mieście Kaliszu siedzących, na prawo niemieckie, poddaje ich juryzdykcyi włodarza książęcego i oznacza czynsz z ogrodu na 4 skojce rocznie K. W. , n. 723. . Władysław Łokietek bawi w K. we wrześniu i grudniu r. 1298 i wydaje tu akty w sprawach Pomorza i kupców z Lubeki Perlbach, Pom. Urkund. . R. 1302 mieszczanie kaliscy tworzą związek z mieszczanami Poznania, Gniezna i Pyzdr, celem wspólnej obrony przed bandami rozbójniczymi i podpalaczami K. W. , n. 858. Henryk haeres regni Polonie r. 1308 bawiąc w Kaliszu, nadaje miastu wsi Dobrzec Wielki i Mały i Tyniec. W r. 1314 bawi tu ks. Władysław Łokietek i potwierdza przywileje miasta. Kazimierz W. postanowił r. 1365 w Pyzdrach, iż w sprawach sądowych mieszczanie kaliscy nie mogą apelować do innych sądów, prócz sądu wyższego niemieckiego w grodzie królewskim kaliskim K. W. , n. 1549. W maju r. 1367 król bawi w K. Odebrał on miastu wś Dobrzec, o którą toczyły się poprzednio spory; Elżbieta na prośbę mieszczan zwraca im r. 1372 w Pyzdrach n. 1661. Burmistrz i rajcy kaliscy fundują r. 1379 ołtarz w kościele P. Maryi, przeznaczając procent od 100 grz. w ratach kwartalnych po 1 1 2, grz. dla altarysty K. W. , n. 1760 i 1769. Wedle reg pob. z r. 1579 mieszczanie zapłacili szosu dwojakiego fl. 230 gr. 22. Od 130 żydów, z wyłączeniem 40 ubogich, zapłacono fl. 130. Domy szlacheckie powinny były dać szosu fl. 25 gr. 8. Do płacenia podatku naliczono 264 rzemieśln. i przemysłowców, 52 komorników. Ogółem wpłynęło fl. 683 gr. . 4. Śród nich spotykamy między innemi 23 rzeźników, 2 szewców robiących z safianu, 19 zwyczajnych szewców, 17 krawców, 13 kuśnierzy, 3 golarzy, 3 aptekarzy, 2 złotników, 35 bań gorzałcz. , 19 szynkarzy, 10 Szkotów jeden z wozem. W r. 1616 K. dał szosu fl. 166 gr, 16. Od rzeźników 12 fl. 24, od aptekarzów 4 fl. 12, od piekarzów 13 A. 26, od ubog. wdowy fl. 1, od szafranników 5 fl. 10, od szewców U fl. 11, od ubogiego gr. 15, od kuśnierzów 7 fl. 7, od ślusarzów 4 fl. 4, od siodlarzów 3 fl. 3, od mieczników 6 fi. 6, od rymarzów4 fl. 4, od stolarzów 4 fl. 4, od tokarzów 2 fl. 2, od malarzów 2 fl. 2, od czapników 7 fl. 5, od cyrulików 4 fl. 8, od krawców 8 fl. 8, od 5 ubogich fl. 2 gr. 15, od płócienników 9 fl. 9, od bednarzów 3 fl. 3, od kowalów 7 fl. 7, od kołodziejów fl. 2, od iglarza fl. 1, od konwisarza, falbierza, kotlarza, złotnika, stelmacha, szklarza, macownika, postrzygacza po fl. 1, fl. 8, od powroźników fl. 3, od garncarzów 10 fl. 10, od patenników 2 fl. 2, od komorników 10 po gr. 12 fl. 4 gr. 24, od 10 po gr. 6 fl. 2, od 18 po gr. 4, fl. 2 gr. 12, od wolniczanek 15 po gr. 15 fl. 7 gr. 15, od przekupek 14 po gr. 6 fl. 2 gr. 24. Suma z Kalisza fl. 373 gr. 1. Od 2 młynów o 8 kołach po gr. 24 i 1 koła zw. stępnik gr. 15, fl. 6 gr. 27 Młyn staromiejski od 2 kół po 24 gr. , fl. gr. 18. Do miasta należały w obrębie parafii wsi Czaszki, Tyniec, Rajsków. Do kościoła św. Mikołaja, wś Ogrody, do grodu kaliskiego Stare Miasto a do kolegium jezuickiego, Siedliska i do arcyb. gnieźn. , Noskowo. Kasztelanowie kaliscy najdawniejsi, znani z dokum. są Iwanus 1212, Potrec około roku 1230, Zandivogus 1233, Predpelk 1246, Cesantha 1246, Hercanboldus 1246 1253, Johannes 1253 1265, Janco 1266 1273, Matbya 1278 1284, Zawisza 1288, Ubislaus 1301 1303. Wojewodowie najdawniejsi Jaroslaus 1173, Stephanus 1212, Janech magnus palatinus 1236, Petrus 12381242, Bogufalus 1246 Jaroslaus al. Jarostius 1247, Cesenta 1250, Janie 1250, Hercanboldus 1253 1284, Albrechtus 1291, Nicolaus Jancovicz 1299 1301, Dobrogostius 1309. Co się tyczy obecnego stanu miasta, to brak połączeń kolejowych utrudnia dotąd rozwój pomyślny. Otwarcie budującej się obecnie kolei warszawskokaliskiej, połączy K. zarówno z Warszawą jak Łodzią, tworząc przez to przyjaźniejsze warunki dla życia duchowego i działalności przemysłowej. Ludność miasta w r. 1890 wynosiła 20, 060, w tem niestałej 3440. W ogólnej ludności było 8748 mężczyzn i 11, 312 kobiet. Śród zapisanych do ksiąg stałej ludności było 8574 katol. , 1443 prot. , 298 praw. , 7887 żydów. W r. 1897 ludność wynosiła 21, 680. Powiat kaliski miał w r. 1890 128, 160 mk. , wtem 61, 764 męż. i 66, 396 kob. śród stałej ludności było 91, 825 katol. , 12, 087 prot. , 390 praw. i 12, 680 żydów. Gubernia kaliska miała 823, 640 mk. 390, 839 męż. , 432, 801 kobiet. Śród stałej ludności było 706, 281 katol. , 82, 901 prot. , 1196 prawosł. , i 76, 914 żydów. W r. 1897 liczono 846, 719 mk. Podana przez czasopisma warszawskie cyfra ludności z r. 1901 mająca wynosić 1, 005, 760 Kalisz Kalniatycze Kalnialis Kaljany Kalityszki Kality Ołobockie Kalisz Kaliszkowice Kalisze Kaliszanka Kalisz Kaliszany jest wątpliwa jako zbyt wysoka. Produkcyę fa bryczną gubernii w r. 1897 przedstawiają cyf ry 353 zakładów, 9481 robotników i 13, 504, 900 rub. wartości produktów. W tej liczbie 93 fa bryk wełnianych z 3441 robot. i 5, 673, 000 rub. prod. , 4 cukrownie z 1424 robot. i 2, 115, 000 rub. , 44 gorzelnie 410, 000 rub. , 18 garbarni, 16 tartaków, 24 browary małe, 9 fabr. machin z 295, 000 rub, produkcyi. Uzupełniając spis opracowań odnoszących sie do K. dodajemy Wł. Łuszkiewicz Kościoły franciszkańskie w Pol sce Spraw. kom. hist, sztuki, IV. A. Idz. Szkoła kaliska szkoła wyższa realna gim nazyum, 1850 1900, Kalisz, r. 1900, str. 156. Chodyński Adam Kieszonkowa kroniczka mia sta K. , Kalisz, 1886. W rękopisie znajdują się jeszcze prace tegoż autora, , Dzieje kościoła św. Mikołaja i kanoników lateraneńskich w K. , Dzieje korpusu kadetów w K. i Cmentarze K. Prócz tego liczne drobniejsze opracowania o K. i okolicznych osadach w Kaliszaninie, pomieszczane. Tymieniecki S. Wiadomość o cmentarzyskach przedhist. w kaliskiem Zb. Wiad. do Antrop. Kraj, t. II, r. 1878. Ulanowski B. ,, Wybór zapisek sądowych kaliskich z lat 1409 1416, Kraków, 1885. Parczewski A. Analekta wielkopolskie, t. I, Rejestr poborowy wojew. kaliskiego, r. 1618 1620, Warszawa, r. 1879. Kolberg 0. Kaliskie obraz etnograficzny, Kraków, str. 271. Br. Ch. Kalisz, niem. Kalies, miasto w Brandenburgii na obszarze między Drawą, a Notecią. W dok. z r. 1251 na pograniczu Nowej Marchii K. W. , n. 297 i 959. Istnieje tu kościół par. należący do dyecezyi poznańskiej. W r. 1349 do miasta należało 100 łanów K. W. , n. 1284. Kaliszanka, kol. , pow. włodzimierski, gmina Poryck, 8 dm. , 47 mk. Kaliszany, wś, pow. wągrowiecki. W roku 1253 Przemyśl, książę polski daje klasztorowi w Łeknie wsi Kaliszany i Toniszewo, w zamian za Wierzenicę i pół wsi Sienno w zamian za Łoskuń K. W. , n. 315. W r. 1579 podana jako włość klasztoru wągrowieckiego. Kalisze, fol. , pow. bychowski, dziedzictwo Monkiewiczów. 133 dz. Kaliszkowice Ołobockie, wś, pow. ostrzeszowski. W dok. z r. 1213 wymieniono śród włości nadanych klasztorowi w Ołoboku Raclavi villa iuxta Caliscovicz K. W. , n. 81. Kality, wś, pow. nowoaleksandrowski, gm. Dryświaty 9 w. . Należała do Dryświat, póź niej do Nowego Dworu. Kalityszki, zaśc, pow. święciański, gmina i dobra skarb. Łyngmiany 8 w. . Kaljany, wś, pow. rossieński, gm, Jurborg 2 w. . Kalnialis al. Małaszkuny dwór, pow. poniewieski, gm. Pompiany 6 w. . Kalniatycze, wś w pobliżu Styru, pow. dubieński, gm. Jarosławicze, par. praw. Stawrów, 38 w. od Dubna, 32 dm. , 220 mk. Nadana 2 Krasnem, Balczeni, Stawrowem i Perekładowiczami przez Zygmunta Starego, Wasilowi Jenkowiczowi. W 1545 ks. Czartoryskich. W roku 1583 kn. Bohuszowa Korecka wnosi z 5 dym. , 6 ogr. , 7 ogr. , 5 kół dor. Kalnica 1. wś włośc i dobra, pow. bielski gub. grodz. , gm. Aleksin, 17 w. od Bielska. Wś ma 147 dz. ; dobra należą w części 219 dz. do spadkobierców Jefremowskiego, b. prof. uniw. warszawskiego, w drugiej 110 dz. do Zarębskich. Ludność wsi polska. 2. K. , przys. , pow. kowieński, gm. Krasne 10 w. . Kalnie, zaśc, pow. telszewski, gmina Siady 1 w. . Kalniec, dwie wsi, pow. nowoaleksandrowski, gm. Czadosy 9 w. i Ponedel 15 w. . Kalnik, w dokum. Kałnyk Kałniuk, wś przy ujściu Kalniczki do Sobu, pow. lipowiecki, gmina i st. poczt. Daszów 6 w. , 35 w. od Lipowca, 204 dm. , 2152 mk. , cerkiew, szkoła, cukrownia, młyn. Kazimierz Jagiellończyk nadał K. , Szemborowi. Pod koniec XVI w. należy do Jaczyńskich, na początku XVII w. do ich spadkobierców Płoskich, Podhorodeńskich, Bajbuzów, Faszczów, Tuzów, których począwszy od 1600 po 1625 r. , skupująks. Koreccy. Włość kalnicka obejmowała 4. 63 mil. kw. , Koreccy r. 1607 biorą z dóbr 200 wieprzów dziesiecinnych. W r. 1629 ks. Kar. Korecki, kaszt. wołyński wnosi z K. Starego od 654, a z K. Nowego z 504 dym. Kalnis, wś, pow. kowieński, gmina Krasne 12 w. . Kalniszki 1. wś, pow. kowieński, gm. Ejragoła 2 w. . 2. K. , dwór, tamże, gmina Kroki 8 w. . 3. K. , ośm zaśc, pow. nowoaleksandrowski, , gm. Abele 8 w. , Antolepty 7 w. , Dusiaty 4, Rakiszki 19, dwa w gm. Smołwy 2 i 14 w. i dwa w gm. Widze 3 i 10 w. . 4. K. ob. t. III, 708, wś, pow. rossieński, gm. Aleksandrowo Nowe Miasto, 22 w. . 5. K. , wś, tamże, gm. Erżwiłek 4 w. . 6. K. , wś, tamże, gm. Kielmy, 12 w. . 7. K. , dwie wsi, tamże, gm. Kołtyniany 5 w. . 8. K. , wś. tamże, gm. Mańkuny 11 w, . 9. K. , wś, tamże, gm. Pojurze 14 w. . 10. K. , wś i dwór, tamże, gm. Skawdwile 4 i 6 w. . Mają tu Micewiczowie 63 dz. 11. K. , folw. , tamże, gmina Szweksznie 7 w. . 12. K. , dwie wsi, tamże, gm. Szydłów 9 w. . 13. K. , wś, tamże, gm. Taurogi 5 w. . 14. K. , cztery wsi, pow. telszewski, gm. Bernatów 6 w, , gm. Płungiany 4 w. . gm. Sałanty 4 w. , gm. Wornie 14 w. . 15. K. , dwór, tamże, gm. Siady 7 w. . Kalno, wś i dobra, pow. sokólski, gm. Kamienna, 32 w. od Sokółki. Wś stanowi przys. wsi Grabowa; dobra mają w części Suchanowych 141 dz. i Afanasiewych 141 dz. , Milewiczów 20 dz. Kalno Kalniszki Kalnis Kalnik Kalniec Kalnie Kalnica Kalwiszki Kalnobłotka Kalnobłotka Kalnochwosty Kalnois Kalpiele Kalsdorf Kalsko Kaluka Kalus Kaluty Kalutyńce Kalwajcie Kalwarya Kalwele Kalwie Kalwińszczyzna Kałabarka Kałakutyszki Kałamanówka Kałamarynka Kałamiszki Kałapiszki Kałbuciszki Kałduniszki Kałdyki Kałgrauże Kałków Kałkuniszki Kałnas Kałnele Kałnelis Kałneraupie Kałnie Kałnoberże Kałnocie Kałnogole Kalnobłotka, rzka w pow. zwinogródzkim, pr. dopływ Tykicza Gniłego, ma ujście pod mstkiem Kalnibłoto Ekaterynopol. Kalnochwosty, ob. Kanafosty. Kalnois, dwór, pow. telszewski, gm. Siady 2 w. . Kalpiele, dwór, pow. rossieński, gm. Kleimy 10 w. . Kalsdorf, właściwie Karlsdorf ob. t. III, 843 al. Połomińska, kol. , pow. sokolski, gm. Romanówka, 309 dz. Kalsko, wś, pow. międzychodzki. Już w roku 1390 należy do klasztoru w Bledzewie. Cystersi założyli tu kościół, który wedle wizyty z r. 1640 podupadł, a r. 1688 spłonął. Odbudowany z drzewa r. 1693. Kaluka, kol, pow. łucki, gm. Torczyn, 7 dm. , 57 mk. Kalus, mstko, pow. uszycki, 25 w. od Uszycy. Pierwotnie należało do tak zw. Ponizia obszar nad Dniestrem z centrem w Bakocie. Wsp. w kronice Ipatiewskiej pod r 1240. Zostawało pod władza Tatarów. Zwycięstwo Witolda pod Sinemi Wodami r. 1366 uwolniło Podole od Tatarów. Obecnie obszar dwor. pułk. SzeichAli ma 3068 dz. Miasto ma 390 dm. , 2692 mk. Kaluty, wś, pow. dryzieński, należała do dóbr Sarya. Kalutyńce, dawna nazwa wsi Kalniszówki al. Kaliniszówki, w pow. bracławskim. Kalwajcie, wś, pow. telszewski, gm. Iłłoki 3 w. . Kalwarya 1. mstko, pow. telszewski, gm. Olsiady 7 w. , 22 w. od Telsz. Pierwotnie biskup żmujdzki, Stan. Kiszka, założył tu kaplicę p. w. św. Jana, która wkrótce zrobił kościołem paraf. i oznaczył granice nowej parafii. Biskup Jerzy Tyszkiewicz oddał kościół i parafię dominikanom i urządził Kalwaryę, wystawiwszy 10 kaplic Odtąd osada Gordy przybrała nazwę Kalwaryi. 2. K. , pod Wilnem. Ob. Pamiętnik relig. moralny, z r. 1858 Kalwarya werkowska, Emma Jeleńska w Tyg. Illustr. z r. 1901. Kalwele, trzy wsi, pow. wiłkomierski, gm. Konstantynowo 7 w. i dwie w gminie Onikszty 10 i 18 w. . Kalwie 1. wś, pow. kowieński, gm. Wielona 3 w. . 2 K. , wś, pow. nowoaleksandrowski, gm. Taurogi 9 w. . 3. K. , wś, pow. rossieński, gm. Szydłów 10 w. . 4. K, dwie wsi, pow. wiłkomierski, gm. Ołoty 4 w. i Owanta 5 w. . Kalwińszczyzna, os, , pow. sokólski, gmina Makowlany, 20 w. od Sokółki, 7 dz. Kalwiszki 1. dwie wsi, pow. nowoaleksandrowski, gm. Dukszty 6 w. i Sołoki 9 w. . 2. K. , dwa zaśc, tamże, gm. Dryświaty 8 w. i Smołwy 15 w. . Kałabarka, mylnie Kałaborka t. IV, 717, wś skarb. nad Taśminą, pow. czehryński, gmina Podorożne, st. poczt. Czehryń 30 w. , 231 dm. , 1311 mk. , cerkiew, szkółka cerkiewna, 8 wiatraków. Wchodziła w skład ststwa czehryńskiego. Kałakutyszki, wś, pow. rossieński, gmina Łabardzie 8 w. , 4 dm. , 47 mk. , szkoła. Kałamanówka, ob. Buszka. Kałamarynka, Kołomarynka t. IV, 282, wś nad pr. brz. Słuczy, pow. starokonstantynowski, gm. Krasiłów, par. praw. Holunki 4 w. , 15 w. od mta pow. , 42 dm, 280 mk. , cerkiew fil. drewniana z r. 1756, fundacyi ks. Janusza Sanguszki. Wś wchodziła w skład ordynacyi ostrogskiej, r. 1753 dostała się Karolowi Szydłowskiemu, w nowszych czasach Przecławskich, obecnie bar. de Szoduar. Kałamiszki, zaśc, pow. nowoaleksandrowski, gm. Taurogi 13 w. . Kałapiszki, wś, pow. nowoaleksandrowski, gm. Dryświaty 8 w. . Kałbuciszki, wś, pow. nowoaleksandrowski, gm. Dusiaty 7 w. . Kałduniszki, przys. , pow. wiłkomierski, gm. Onikszty 4 w. . Kałdyki, wś, pow. oszmiański. gm. Horodźki 9 w. . Należała do dóbr Wiszniew. Kałgrauże, wś, pow. telszewski, gm. Dorbiany 9 w. . Kałków, wś, pow. iłżecki. Włość bisk. krak. w dok. z r. 1368 Kod. kat. krak. , II, 29. Wr. 1578 bisk. krakowski płaci tu od 13 osadn. , 6 1 2 łan. , 2 zagrodn. , 1 komorn. , 1 ubog. , 3 Smolarzy. Kałkuniszki, dwór, pow. wiłkomierski, gm. Kowarsk 2 w. . Kałnas Choim, dobra, pow. poniewieski, gm. Pompiany 3 w. , Kaszyrynych 244 dzies. Tarchowych 100 dz. Kałnele 1. mstko, pow. telszewski, gm. Sałanty 6 w. . Hr. Choiseulde Goufier ma tu 43 dz. 2. K, dwór, pow. wiłkomierski, gm. Towiany 7 w. , Korkuzów 44 dz. Kałnelis, zaśc, pow. nowoaleksandrowski, gm. Oknista 9 w. . Kałneraupie, wś, pow. nowoaleksandrowski, gm. Oknista 3 w. . Kałnie, fol, pow. poniewieski, gm. Podbirże 13 w. . Kałnoberże, pow. kowieński. Dawni właściciele ks. Radziwiłłowie fundowali tu zbór kalwiński, który wkrótce zanikł. Kałnocie 1. wś, pow. nowoaleksandrowski, gm. Abele 4 w. . 2. K. , wś, pow. poniewieski, gm. Czypiany 15 w. . 3. K. , Kołnocie, wś, pow. wiłkomierski, gm. Traszkuny 8 w. . Mają tu Syrwidowie 21 dz. Kałnogole, wś, pow. nowoaleksandrowski, gm. Ponedel 16 w. Przed rokiem 1865 Jałowieckich. Kałwele Kałyczy Kamasze Kamianka Kałnogrykszty Kamerezy Kamer Kamelin Kameduły Kamczatka Kambornia Kałnogrykszty, wś, pow. telszewski, gmina Korciany 8 w. . Kałnugały, dwór, pow. szawelski, gm. Szawlany 3 w. . Kałoncze, wś, pow. szawelski, gm. Kiryanów 8 w. . Kałów, wś, pow. łęczycki. Na początku XVI w. jestto miasteczko szlacheckie, własność Kałowskich h. Korab. Przy mieście jest i wieś t. n. Kościół par. p. w. św. Mikołaja istniał już w XV w. Dziesięciny ze wsi i łanów miejskich dawano kolegiacie łęczyckiej, a plebanowi tylko kolędę i meszne po 2 korce żyta z łanu. W sąsiedztwie K. leży wś Góra, dawna własność klasztoru sulejowskiego. W reg. pob. z r. 1576 nie podano K. w liczbie miast. Płaci tu Kałowski od 3 1 2 łan. , 2 zagr. , 2 rzem. po 2 gr. , z połowy młyna 12 gr. , karczma pusta, wyszynk i wyrób wodki pusty. Prócz tego 3 łany km. w 2 działach, 1 zagr. , pół młyna. Kałpinia, dwór, pow. poniewieski, gm. Podbirże 9 w. . Kałpota, w spisie z r. 1886 Kalnita, dwór, pow. poniewieski, gm. Poniewież 14 w. . Kałtupiewka, wś włośc, pow. oszmiański, gm. Polany, należała do dóbr skarbowych Daukszyszki. Kałuciszki, wś, pow. nowoaleksandrowski, gm. Jużynty 8 w. . Kałujnie, dwór, pow. nowoaleksandrowski, gm. Skopiszki 28 w. . Kałusów, wś, pow. włodzimierski, gmina Hrybowica, 16 w. na płd. zchd. od Włodzimierza, 55 dm. , 405 mk. , cerkiew. W r. 1545 Piotr Kałusowski, miał ztąd opatrywać 2 horodnie zamkowe. W r. 1570 należy do Gniewosza, Iwana i Wasyla Kałusowskich. W r. 1577 Iwan Woryski trzyma w zastawie z 3 dym. , 8 ogr. , po 2 gr. . Piotr Kałusowski wnosi z 4 dym. dworz. , 5 ogr. po 2 gr. , Wasili Kałusowski z 3 ogr. po 2 gr. . Chwiedor Kałusowski od 3 dym. łan. i 3 ogr. i Iwan Kałusowski z 3 dym. półdworz. i 5 ogr po 2 gr. W r. 1583 płaci Iwanowa Woryska z 4 dym. i 4 ogr. , Bohusz Łukowiecki z 4 dym. , 3 ogr. , oraz Iwan i Gniewosz Kałusowscy. W XIX w. K. władał Franciszek Stecki, a obecnie syn jego. Kałusz, r. 1515 Kalusza, miasto pow. w Galicyi. W r. 1578 daje szosu fi. 6 gr. 12, pop 1, pług. 5, rozwożących sól 21, przekup. soli 2, rzem. 4. Czopowe za pół roku fl. 22 gr. 25. Ob. ,, Pokłady soli potasowych w K. i przerabianie tychże Przegląjd Techn. , t. III, r. 1876. Kałuszyn, r. 1476 Caluschyno, miasto, powiat nowomiński. Była to rozległa okolica szlachecka gęsto zaludniona przez drobna szlachtę. Siedzą, tu r. 1476 Olszowscy, Potoccy, Milewscy, Dobrożanowicze, Żebrowscy, Klukowscy, Chróściecy, Sulkowscy. Siedziby ich przybrały oddzielne nazwy i utworzyły oddzielne wsi. Nazwa pierwotna pozostała przy centrze, który otrzymał prawo miejskie w r. 1418, lecz już w XVI w. jest targowiskiem tylko. W r. 1563 siedzi tu 2 rzeźn. , 3 garncarzy, 2 przekupniów, 2 krawców, 4 szewców. Dziś ludność przechodzi 10 tysięcy, w tem do 90 żydów. Kałwan, dwór, pow. poniewieski, gm. Birże 17 w. . Kałwele, al. Kalwele, dwie wsi, pow. nowoaleksandrowski, gm. Antuzów 14 w, . Kałyczy, folw. , pow. lucyński, Jupatowych, 225 dz. Kamasze, wś, pow. sieradzki, w spisie z r. 1827 Kamaszew są to zapewne Komasze. Kambaremie, dwór, pow. szawelski, gmina Szawkiany 18 w. Kamborele, dobra, pow. rossieński, gm. Kołtyniany 13 w. . Kambornia al. Kalbornia, wś w dawnej ziemi sanockiej. W r. 1515 należała do Kamienieckich, dziedziców Korczyny i Odrzykonia. Daje pobór od 26 łan. , dwu młynów, karczmy. Ob. Kombornia t. IV. Kamczatka al. Nowosiołki, wś, pow. grodzieński, gm. Jeziory, 128 dz. Kameduły al. Erem margrabski, w dokum. Eremus Marchionalis, fol. , pow. stopnicki, paraf. Szaniec. Wznies. 119. 36 mt. n. p. m. , wśród wyniosłości gipsowych, pokrytych niegdyś pu szczą. Pod koniec XVII w. osiedli tu Kameduli sprowadzeni z Bielan pod Krakowem przez Jó zefa margrabię Myszkowskiego, ostatniego z tej rodziny ordynata pińczowskiego. Wzniósł on Kamedułom klasztor i koścoiłek drewniany i tam kazał się pochować t 1727 r. . Fundacyą ta przetrwała do r. 1849, w którym ostatni zakon nik przeniesiony został na Bielany pod Warsza wą. Jedyną pamiątką eremu pozostały złożone w kościele szanieckim ołtarz w kaplicy N. P. M. oraz dwa dzwony z datami 1723 i 1724 r. Por. Szaniec t. XI. M. E. Witan. Kamelin, dobra, pow. rohaczewski, od 1869 r. Szulców, z Jurkowiczami, 1754 dz. 1228 dz. lasu. KamerBor, folw. , pow. sieński, Serdakówskich 366 dz. Kamerezy ob. t. IV, 43, Kiemerozy, dwa zaśc, pow. nowoaleksandrowski, gm. Dryświaty 9 w. . Mają tu Ejtminowiczowie 80 dz. , Burdyńscy 14 dz. , Siemaszkowie 14 dz. i Wróblewiczowie 20 dz. Kamianeczc, wś, pow. humański, gm. Talnianka, st, poczt. Nowoarchangielsk 10 w. , 40 w. od Humania, 790 dm. , 3695 mk. , cerkiew, szkółka cerk. , 7 młynów, 7 wiatraków. Kamianka, rzeczka, pow. bielski, gub. grodzień. , prawy dopł. Bugu. Bierze poczatek pod wsiami Czartajew i Kułygi, płynie pod Siemiatycze, dążąc na zachód, uchodzi do Bugu przy Kamianeczc Kamborele Kambaremie Kałnogrykszty Kałnugały Kałoncze Kałów Kałpinia Kałpota Kałtupiewka Kałuciszki Kałujnie Kałusów Kałusz Kałuszyn Kałwan Kamianki Kamianka wsi Tnrna. Długa przeszło 7 w. , obraca pięć młynów. Kamianka 1. wś nad Sobem i Kamianką pow. lipowiecki, gm. Iwańka, st. poczt. Lipowiec 4 w. , 169 dm. , 916 mk. , cerkiew, szkółka cerkiewna. 2. K. , wś, pow. radomyski, gm. Malin, st. poczt. Radomyśl 55 w. , 102 dm. , 652 mk. , cerkiew, szkółka cerk. , 2 wiatraki, 736 dzies. Własność większa przeszło 1200 dz. nabyta r. 1881 przez Hryhoraszów, którzy rozprzedali około 70 cząstek Skuratowskim, Czopowskim, Jędrzejowskim, Białoszyckim i in. 3. K. , mylnie Kamienna t. III, 768, wś nad Kamianka, pow. skwirski, gm. , st. poczt. i dr. żel. Popielnia 3 w. , 25 w. od Skwiry, 114 dm. , 834 mk. , cerkiew, szkóła, 3 wiatraki. Należała do klucza pawołockiego. 4. K. , ferma nad Rosią, powiat wasylkowski, gmina Ostrów, 70 w. od Wasylkowa, 10 dm. , 87 mk Należy do Białocerkiewszczyzny. Kamianki, Kamianka, wś włośc. polska, powiat bielski gub. grodz. , gm. Narojki, par. kat. Ostrożany, 46 w. od Bielska, 230 dz. Przed r. 1865 wchodziła w skład dóbr ostrożańskich. Kamianki, wś, pow. hajsyński, gm. Teplik, 88 w. od Hajsyna, 90 dm. , 857 mk. Michnow ma tu 220 dz. Kamice, wś, pow. wilejski, gm. Mańkowicze 6. w. ; miała 80 dusz rewiz, , należała do dóbr Dołża. Kamicze, wś, pow. słucki, gm. Cimkowicze, par. praw. Sawicze, 41 dm. , 256 mk. , cerkiew filialna, młyn. Kamieliszki, wś, pow. trocki, gm. Troki 13 w. ; miała 28 dusz rewiz. , należała do dóbr skarb. Kowieńska Waka. Kamień 1. w dok. Kamion, wś nad Wisłą z praw. brzegu, naprzeciw Solca warszawskiego, ob. Kamion 1. 2. K. , r. 1520 Camyon, wś, pow. kaliski. W r. 1271 odbywa się tu colloquium duchowne, na którym arcyb. gnieźn. wydaje ustawy dla kościoła polskiego K. W. , n. 445. Kościół par. p. w. św. Mikołaja wspomniany w pierwszej połowie XV w. , istniał już wcześniej zapewne. 3. K, wś, pow. słupecki. W dok. z r. 1232 czytamy usque od vallem que est inter Lapidem et Policsco, cum lacu adiacente K. W. , n. 137. 4. K. Duży, wś, pow. opoczyński. W dok. z r. 1234 wymieniony w liczbie wsi, z których dochody arcyk. Fulko nadał klasztorowi sulejowskiemu. W r. 1569 istnieją K. Episcopi, z którego biskup krakowski płaci od 5 łan. i K. nobilium mający trzy działy szlach. i w nich 5 3 4 łan. , 3 kom, 2 zagr. 5. K. Mściowski, wś nad Wisłą, pow. sandomierski. W dok. z r. 1275 własność klasztoru wąchockiego. Za Długosza należał do par. św. Piotra w Sandomierzu. Wedle Długosza, część wsi dał klasztorowi Herber, kleryk, część drugą kupił klasztor za 40 grzyw od Piotra, syna sołtysa i dwu synów Lamberta, trzecią część nabył drogą zamiany od kościoła sandomierskiego. Było 8 łan. km. , 2 zagr. , folwark i winnica klasztorna. Przy końcu opisu Długosz dodaje, że część wsi kilka działów dał klasztorowi komes Marek h. Gryf, ks. Leszek Biały dodał 12 działkow, opat Marcin nadał pewien dział, a Bolesław Wstydliwy dwa działki podarował L. B. , III, 409, 410. Położenie tuż pod miastem i nad Wisłą nadawało ziemi wielką wartość i ztąd to rozdrobnienie na liczne działki. W r. 1578 podano w K. klasztornym 7 kol. na 1 1 2 łan. i 6 kom. ubogich. Zdaje się, że został wcielony do dóbr Mściów. W spisie z r. 1827 podano te dobra jako w części duchowne, w części prywatne. Kamień, w dok. Kamon, wś nad Wisłą, pow. krakowski, par. Czernichów. W r. 1319 dziedzic wsi Adam, syn Piotra, nadaje Hulmannowi, mieszczaninowi krakow. , wójtowstwo w tej wsi dla lokacyi jej na prawie średzkiem. Ma obejmować 50 łan. frankon. Osadnicy po 20 latach wolności płacić będą po fertonie czynszu i po 6 miar zboża z łanu Kod. małop. . I, 187 i 289. Najstarsza część osady leżąca nad brzegami Wisły, miała kilku częściowych właścicieli. Pietrasz z K. z żoną sprzedają r. 1408 swój dział w tej wsi, prepozytowi kościoła Bożego Ciała w Krakowie Kod. kat. krak. , II, 331. Wedle Długosza, Grzegorz prepozyt klasztoru kanoników Bożego Ciała, kupił tu części od współdziedziców wsi r. 1408 za 500 grz. groszy praskich. Resztę nabył tenże Grzegorz r. 1429 za 100 grz. i dwa futra zajęcze. Dziesięcinę wartości do 10 grz. dawała wś kościołowi w Gzernichowie L. B. , III, 143. Por. Brodła. Kamień, wś, pow. złotowski. Wspomniany w dok. z r. 1225 i 1233 jako punkt pograniczny kasztelanii nakielskiej K. W. , n. 116, 152 i 156. Kamień, wś, pow. bytomski. Paweł bisk. krakow. r. 1277 wsi Orzech, Piekary, Odół, Bobrowniki, Żychcice, Dąbrowka i Brzozowice należące do par. w Bytomiu, odłącza i wciela do nowo założonej parafii w Kamieniu Kod. mał. , II, str. XLV. Za Długosza posiadała kościół par. murowany, w dekanacie sławkowskim L. B. , II, 198. Kamień, w dok. Camin, miasto na Pomorzu Pomeranii. Było czas jakiś centrem kościelnym biskupstwa pomorskiego utworzonego około r. 1140 i mającego pierwotnie siedzibę w Wolinie, zależnego od metropolii w Gnieźnie. Po spustoszeniu Pomorza przez Duńczyków, biskup pomorski Konrad, przeniósł się r. 1170 z Wolina do Kamienia. W r. 1266 Gwido, legat papieski potwierdza rozgraniczenie dyecezyi lubuskiej i kamińskiej, dokonane przez arcybiskupa liwońskiego. W dok. z r. 1287 występują w Słupiu Stolpe, Jan dziekan i Wisław kanon. kamiński. Kamianka Kamicze Kamieliszki Kamień Kamieńciszki Kamień Kamieńce Kamień Na katedrze biskupiej zasiadali przeważnie niemi cy, z tych jeden Jan ks. saski f 1373, wyrobił sobie w Rzymie uwolnienie z zależności od metropolii gnieźnieńskiej. W epoce reformacji, biskup Bartłomiej przyjął naukę Lutra i ożenił się r. 1549. Następca jego Marcin Wejher, wierny kościołowi, był ostatnim biskupem. Książęta pomorscy Barnim i Filip pozabierali dobra kościelne w całej dyecezyi i przywłaszczyli sobie tytuł biskupów kamieńskich. Ziemie lęborska i bytowska, które trzymali ci książęta jako lenne od Polski, zostały oddane władzy biskupów kujawskich r. 1637, którzy posiadając pod swym zarządem Pomorze wschodnie gdańskie, przybierali też tytuł pomorskich, a w dyecezyi kujawskiej istniał archidyakonat pomorski. Biskupstwo kamińskie za swego istnienia dzieliło się na archidyakonaty. Kamin, Dymin, Uzna Usedom, Szczecin i Starogród. Biskupi byli też kanclerzami uniwersytetu w Gryfii Greifswald. Ob. Wiesner W. Die Grenzen des Bisthums Kammin Balt. Stud. 1893. Zechlin Das Fuerstenthum Kammin histor. topograph. dargestellt Globus, 1891, t. 60. Kamień 1. wś, pow. bielski gub. grodz. , gm. Kleniki, 19 w. od Bielska, 332 dz. 2. K Królewski, wś, dobra i os. , pow. kobryński, gmina Horodec, 14 w. od Kobrynia. Wś ma 598 dz. ; dobra należą, w części, 450 dz. , do spadkobierców Kacpra Sułkowskiego, w drugiej, 379 dz. , do włościan wsi Kamień Królewski; osada, z os. Franopol i Wygoda ma 140 dz. , należy do kilku właścicieli. Wś należała do wójtowstwa uholskiego, w ekonomii kobryńskiej. Podług rewizyi Sapiehy z r. 1563 we wsi było 58 włók gruntu podłego. Z włóki płacili po 83 gr. Suma dochodu ze wsi wynosiła 85 kóp 14 groszy. 3. K. Szlachecki, wś dobra i os. , tamże, 16 w. od Kobrynia. Wś ma 45 dm. , 590 mk. , cerkiew, szkołę, 684 dz. włośc. 77 cerk. ; dobra mają w części Czarnockich z folw. Adelin 250 dz. , i w części Bogusławskich 281 dz. , w części Brzostowskich 91 dz. , w części Petrowych 175 dz. i w części Mickiewiczów 102 dz. ; os. należąca do kilku właścicieli, 214 dz. Par. praw. , dek. błagoczynia antopolskiego, ma 2384 dusz. 4. K. Szlachecki, os. , tamże, gm. Zalesie, 27 dz. 5. K. Bity, wś, pow. sokólski, gm. Romanówka, 222 dz. 6. K, dwór, pow. nowoaleksandrowski, gm. Słobódka 5 w. . 7. K. Biały dobra, pow. klimowicki, od r. 1875 Sudziłowskich, 115 dz. i Szenszynych 530 dz. 8. K, mstko i dobra, pow. lepelski, gm. Kamień, 17 w. od Lepla, cerkiew, kaplica katol, synagoga, szkoła, zarząd gm. , st. poczt. , młyn wodny. Należały do ks. Druckich Sokolińskich. Od Michała Sokolińskiego nabywają. Wieliczkowie, z których Aleks. Ignacy, sędzia grodz, starodubowski, sprzedaje w r. 1711 ze wsiami Olboki i Urodą, Janowi Pakoszowi, stolnikowi połockiemu. W ręku potomków jego był K. do ostatnich czasów. Od córek Józefata Pakosza, Justyny Pakoszówny i Teresy Szyrynowej, nabył marszałek Sawicki. Cerkiew wzniósł r. 1653 ks. Michał Drucki Sokoliński, kanonik smoleński, sekr. J K. M. Odbudowali ją Kazimierz i Fran. z Hłasków Pakoszowie. Dzisiejsza, murowana, wzniesioną została kosztem skarbu. Gmina K. obejmuje 42 miejscowości, mających 545 dm. włościańskich 163 innych, 3868 mk. włościan, uwłaszczonych na 5584 dz. K. Porzecki, dobra, tamże, ob. Porzecze t. VIII, 835. 9. K, wś, pow. newelski, własność Bohdanowiczów. 10. K Wielki, dwór, pow. rzeźycki, własność Łoszakowych, 33 dz. Kamień 1 wś nad rzką Łysową, pow. nowogradwołyński, gm. Romanówka, st. pocztowa Cudnów 25 w, , 75 w. od msta pow. , 79 dm. , 1186 mk. , cerkiew drewn. , szkółka cerk. od r. 1860. Cerkiew filialna we wsi Kozarka Mała. Własność Tereszczenki. W r. 1581 należy do włości cudnowskiej, ks. Ostrogskich. W r. 1585 wymieniona w liczbie wsi darowanych przez ks. Konstantego Ostrogskiego, synowej ks. Zuzannie, żonie Janusza, wwdy wołyńskiego. 2. K, wś, pow. owrucki, gm, Hładkowicze, par. praw. Rakowszczyzna, 8 wiorst od Owrucza, 31 dm, 239 mk. Kamień Koszyrski, mstko, pow. kowelski, 46 w. od Kowla, 229 dm. , 1838 mk. Gmina obejmuje 24 miejscowości, mających 1267 dm. włośc. obok 171 innych, 9353 mk. włościan, uwłaszczonych na 17, 800 dz. W r. 1583 kn. Hrehory Sanguszkowicz Koszerski wnosi z K. od 9 dym. ryn. , z 8 ogr. ich, od 30 dom. ulicz. , 8 ich ogr. , 30 chałup nędznych, 20 ról miejskich, 3 rzem. , 2 kół waln. , 4 popów. W r. 1589 zaś płaci 7 fl. 24 gr. szosu, z ról miejskich 10 fi. , od zagrodn. , ogrod. , rzemieśl. , popów, kół młyn. 12 ił. 5 gr. , czopowego per arendam 50 fl. Kamieńce 1. wś, pow. dzisieński, gm. Leonpol 5 w. ; miała 8 dusz rewiz. Na polach wsi wały ziemne, otoczone rowem. 2. K. , wś, pow. oszmiański, gm, Krewo 3 w. ; miała 7 dusz rewiz. 3. K, wś, pow. dryzieński, należała do dóbr Sarya. Kamieńciszki, zaśc, pow. trocki, gm. i dobra skarb. Merecz 4 w. . Kamieńczany, wś, pow. grodzieński, gmina Łunna, 36 w. od Grodna, 253 dz. Kamieńczyce 1. wś, powiat miechowski. Wspom. w dok, z r. 1369. Siedzą tu częściowi dziedzice. 2. K. , w dokum. Camienci, Kamnicia, wś, pow. pińczowski. Nadana klasztorowi jędrzejowskiemu, przez Jana arcyb. gnieźn. przed r. 1176. W dok. z r. 1254 wyliczającym posiadłości klasztoru zwierzynieckiego podano; Kamnicia cum Thaberna, Molendino et Pratis Kod. kat. krak. . I, 53. Wspom. w dok. z roku 1337 Kod. kat. krak. , I, 208. Według Długo Kamieńczyce Kamieńczany Kamienica Kamienie Kamieniec Kamieńczyk sza była własnością; klasztoru zwierzynieckiego, miała 15 łan. km. , karczmę, 2 zagr. , młyn ze stawem, folwark klasztorny. Dziesięcinę, wartości do 15 grz. pobierała prebenda Bosutowska w Krakowie L. B. , III, 60. Kamieńczyk, w dok. z r. 1436 Camyenyecz, mstko, pow. radzymiński poprzednio węgrowski. Podany w liczbie miast w dok. ks. Bolesława z roku 1436 Kod. maz. , 186. W roku 1578 płaci pobór od 23 łan. Przy mieście 4 młynarzy. Szosu daje 20 fl. Dwie banie gorzałczane, dwu szynkarzy, czopowe po 10 gr. 12 den. za cztery ćwierci, ogółem od 300 warów 106 fl. 25 gr. Z rzemieślników było 6 rzeźników, 11 piekarzy, 3 szewców, 2 garncarzy, 2 krawców, 2 kuśnierzy, 2 cieśli, 7 komorników, 6 przekupniów Paw. Maz. 412. Obecnie K. włączony został z cała gminą, do pow. radzymińskiego, gdy poprzednio należał do węgrowskiego. Stary kościół drewniany spłonął r. 1891, nowy murowany, rozpoczęty r. 1896, ukończono r. 1900. Kamienica 1. Biskupska, wś nad urocz. Kamionka, pow. brzeski gub grodz. , gm. Kamienica Żyrowicka, 14 w. od Brześcia, 26 dm. , 230 mk. , cerkiew, 635 dz. włośc, i 66 cerkiew. 2. K Żyrowicka, wś i dobra nad rzką Zahorza, tamże, 13 w. od Brześcia. Wś ma 16 dm. , 171 mk. , cerkiew, szkołę, 302 dz. włośc, 58 kośc. i 15 prywat. ; dobra, zwane też Krasny Dwór, własność Tokarskich, 1288 dz. 460 lasu. Par. praw. , dek. błagoczynia brzeskiego, 1563 wiernych. Gmina obejmuje 44 miejscowości, 293 dm. włośc. obok 35 innych, 4085 mk. włościan, uwłaszczonych na 7345 dz. Nadto w gm. jest 177 dz. ziemi cerk. i kośc. i 6815 dz. większej posiadłości. 3. K. , folw. dóbr Kabaki, powiat prużański. 4. K, okolica, tamże, gm. Michajłowska, 203 dz. 5. K, urocz. przy wsi Kuplik, pow. sokólski, 22 dz. 6. K. , wś, pow. wołkowyski, gm. Izabelin, 15 w. od Wołkowyska, 420 dz. Kamienica, wś nad lkwą, pow. dubienski, gm. Werba, st. poczt. i dr. żel. Dubno 6 w. , 77 dm. , 461 mk. , cerkiew drewn. fundacyi Jałowickiego, uposażona ziemią przez Czarneckiego. Do par. praw. należą wsi Turkowicze, Kluki, Zahorce Wielkie i Nikitycze. Cerkiew fil. we wsi Podłuże. W r. 1545 Gniewosza Jełowickiego, który opatrywał horodnię zamku krzemienieckiego. W r. 1570 i 1583 należy do Antoniego Jałowickiego. W r. 1607 Aleksandry z Czartoryskich Jełowickiej, O 4 w. od wsi przyst. dr. żel. t. n. Kamienica 1. wś, pow. pilzneński. W r. 1345 Kazimierz król, nadaje Mikołajowi Kerstanowi las nad rz. Kamienicą, dla osadzenia wsi t. n. na prawie magdeburskiem. Po 16 latach wolności osadnicy dawać będą po fertonie czynszu. Sołtys otrzymuje dwa łany z karczmą Słownik Geograficzny. T. XV. Zeszyt 177 i młynem. Łan na kościół, łan na pastwisko. Ogółem 60 łan. frankoń. W r. 1353 krół nadaje tę wś jednemu z zasłużonych rycerzy Kod. mał. , III, 60, 88 W r. 1536, włość klasztoru tynieckiego, ma 14 kmieci, 1 zagr. , wójtowstwo, karczmę 2 grz. czynszu, młyn. 2. K. , wś przy ujściu rz. t. n. do Dunajca. Na jej obszarze powstał Nowy Sącz za przywilejem króla Wacława r. 1292. Nazwa pierwotna jeszcze się jakiś czas utrzymuje w dokumentach. 3. K, w dok. Kamenecia, wś, pow. limanowski. W r. 1313 posiada kościół par. , plebanem jest Michał, kanonik św. Michała w Krakowie Kod. mał. , II, str. 226. Kamienicina, wś włośc, pow. wilejski, gm. Horodek 10 w. ; miała 13 dusz rewiz. Kamienie, wś nad Hujwą, pow. berdyezowski, gm. Białopol, st. poczt. Berdyczów 25 w. , 66 dm. , 414 mk. , cerkiew, szkółka cerk, młyn. Kamieniec al. Kamionka, kol. , pow. kolski, par. Bierzwienna. Według lustracyi starostwa przedeckiego z r. 1661 wś Kamieniec zasiadła na włókach 18, teraz grunta wszystkie chrustami porosły. Wójtowstwo ma włok 2, po spaleniu szwedzkiem pusto leży. M, R. Wit. Kamieniec 1 wś, pow. borecki, gm. Lubinicze 6 w. . 2. K. , wś, pow sieński, gmina Zameczek, 10 dm. , 66 mk. 3. K Wielki, wś, pow. sieński, gm, Lisiczyn 6 w. , 35 dm, 138 mk. 4. K, dobra, pow. siebieski, gm. Kamieniec, gorzelnia, wiatrak, deptak. Gmina obejmuje 116 miejscowości, 1014 dm. włośc. 38 innych, 7653 mk. włościan, uwłaszczonych na 9684 dz. Zarząd gminny we wsi Załosiemie. Kamieniec Litewski, mstko i dobra, pow. brzeski gub. grodz. , 35 w. od Brześcia. Mstko ma 1600 mk, 447 dz. włośc, 71 cerk. , 33 kościeln. . i 24 dz. prywat. ; dobra, własność Sztarków, z folw. Wnuczki, Paszuki i Perkowicze 4699 dz. Par. praw. , dek. błagoczynia kamienieckiego, 4430 dusz, 1 cerkiew paraf. , 2 filialne, 1 kaplica. Dekanat obejmuje 15 par. praw. W skład gminy wchodzi 45 miejscowości, 707 dm. , włośc obok 368 innych, 6306 mk. włościan, uwłaszczonych na 13, 174 dzies. Nadto w gminie jest 221 dz. ziemi cerk. i kośc i 8231 większej posiadłości. Kamieniec Podolski, miasto. Ob. Rolle. Materyały do historyi miasta Tygod. Illustr. , n. 378, r. 1866. Siecińskij E. J Gorod K Podolsk. Kijów, 1895 str. VIII i 247. K. Pułaski Stare osady w ziemi kamienieckiej i dziedziczące na nich rody podolskiej szlachty historycznej Przew. nauk. i liter. , 1902 r. styczeń. Kamieniec, wś, pow. krośnieński. Wedle aktu z r. 1397 Klemens z Moskorzewa, podkanclerzy król. , erygował tu na zamku swym prebendę, której biskup krak. Piotr, nadaje dziesięciny swe ze wsi Bratkówka i Wójkówka, w zamian Kamieńczyk Kamienicina Kamieniec Kamieniszki Kamienki Kamienna Kamienna Góra Kamienne Kamieniec za dom w Krakowie, przy kościele św. Piotra na ulicy Grodzkiej Kod. kat. krak. , U, 211. Kamienice 1. r. 1145 Camon, wś, pow. mogilnicki. W akcie potwierdzenia uposażeń klasztoru w Trzemesznie z r. 1145 powiedziano Camon locus totus cum duabus villis superiacentibus. W potwierdzeniu z r. 1368 wś nazwana Camenecz K. W. , n. 11, 15, 1589 i 1920. Akt z r. 1392 odróżnia jezioro Camon i położone nad niem wsi Rękawczyn, Robakowo, Kamieniec i Kamień Kamionek. Zapewne klasztor założył tu w XIII w. , parafię z kościołem p. w. Narodz. N. P. M. Przez jakiś czas zarządzali parafią świeccy kapłani. Do kościoła należała łąka na wyspie zw. Grodzisko, leżącej śród jeziora. W r. 1520 ubogą parafia zarządza zakonnik z Trzemeszna. Szwedzi r. 1655 zrabowali srebra kościelne i zamordowali plebana. Obecny kościół drewniany pochodzi z r. 1723. 2. K. , r. 1271 Kameneczewo, wś, pow. gnieźnieński. Bolesław ks. polski, sprzedaje r. 1271 za 60 grz. wś K. , swoim dworza nom ministeriałes Jakóbowi, Albertowi i Andrzejowi, synowi Miłosza K. W. , n. 443. Roku 1371 Sędziwej podkom. pozn. , zamienia wś swą K. z klasztorem łekneńskim na Pińsk. Zapewne odnosiło się to do jednej części wsi, bo r. 1372 przysądza sąd tę wś Jakóbowi i braciom jego, sługom królewskim, przeciw uroszczeniom Sędziwoja z Wojnowa K. W. , n. 1653, 1667. 3. K. , r. 1222 Camencz, wś, pow. wągrowiecki Wedle dok. z r. 1222 daje dziesięciny klasztorowi w Łeknie. Jest własnością arcybiskupów. Dawała pierwotnie dziesięciny kościołowi w Żoni K. W. , n. 590, 239, 505. 4. K. al. Kamieniec, wś, pow. Szmigielski, ma 303 ha 231 roli, 35 łąk, 28 dm, 270 mk. 7 ewang. . Większa własność ma 290 ha 210 roli, 30 łąk, 13 lasu, 7 dm. , 120 mk. kat. Kościół par. p. w. św. Wawrzyńca, wspomniany już w Lib. Ben. z r. 1510. Nowy z drzewa wzniół r. 1685 dziedzic Demetry Reuth, a r. 1780 Rogaliński. Księgi sięgają r. 1614. Parafia należy do dekanatu grodziskiego. Kamieniec, niem. Kamenz, wś, pow. ząbkowicki. Brzetysław ks. czeski, w swej wyprawie na Szląsk, zburzył gród Bardun Warta i w pobliżu niego nad Nissą wzniósł kamienny gród, nazwany ztąd Kamieniec r. 1194 96. Przy grodzie na skale zbudował kaplicę p. w. św. Prokopa, podobno na miejscu zburzonego dawniejszego kościoła. W r. 1207 ks. Henryk Brodaty, przy udziale biskupa Laurentiusa zakłada w zamku klasztor, do którego sprowadził z Wrocławia Augustynów, pod zwierzchnictwem Wincentego z Pogorzeli. W latach 1216 i 1230 otrzymał klasztor uposażenie złożone z kilku wsi Pątnów, Izbica część Kamieńca, Rogów i Grochowica i 150 łan. ziemi z lasami, wodami, młynami. Przy klasztorze powstał kościół z parafią i prepozytem. W r. 1238 biskup Tomasz, osadził tu, w miejsce kanoników św. Augustyna, cystersów z Henrychowa. Wynikły ztąd spór został przy udziale legata papieskiego zakończony układem w r. 1240. Klasztor wrocławski zrzekł się swych praw, za wynagrodzeniem, a cystersi zajęli klasztor i zostawali tu aż do sekularyzacyi w r. 1810. Prepozyt tutejszy otrzymuje r. 1224 od papieża Honoryusza zlecenie, załatwienia sporu między kapitułą gnieźn. a klasztorem w Trzemesznie K. W. , n. 115. Kamieniste 1. Kamieimta ob. t. V, 767, urocz. przy wsi Barbarycze, pow. grodzieński. 2. K. , urocz. , tamże, przy wsi Stryjówka. 3. K. , urocz. , tamże, przy wsi Sobolany. Kamieniszki, zaśc, pow. święciański, gmina Michajłowska 13 w. Kamienki, wś, pow. dryzieński, par, Oświej. Kamienna 1. w dok. Camyona, wś, pow. kaliski. Wś królewska dana r. 1393 Arnoldowi z Waldowa. Ob. Opalenica. Co do losów ko, ścioła ob. Iwanowce. W reg. pob. z r. 1579 wś K. podana w par. Iwanowice. 2. K, , w dok. Camina major, wś nad rzką t. n. , pow. konecki. Tu prawdopodobnie założony został w XII w. klasztor cystersów, przeniesiony następnie do Wąchocka, Ob. Fudakowski Z. O produkcyi żelaza w b. skarbowych zakładach w dolinie rz. Kamionnej Ekonomista r. 1872. Kamienna, wś i dobra nad rz. Bobrą, pow, sokólski, gm. Kamienna, 38 w. od Sokółki. Wś ma 72 dm. , 561 mk. , 962 dz. włośc; dobra, Malarczyków 303 dz. Gmina obejmuje 43 miejscowości, 831 dm. włośc. obok 258 innych, 6261 mk. włościan, uwłaszczonych na 9615 dz. Nadto w gm. jest 177 dz. ziemi cerk. i 1041 dz. większej posiadłości. Zarząd gminny we wsi Krasny Stok. Kamienna Góra, wś, pow. rówieński, gm. Kustyń, par. praw. Aleksandrya 10 w. , 30 w, od Równego, 58 dm. , 398 mk. Kamienna Górka 1. kol, pow. nowogradwołyński, gm, Serby, 5 dm. 50 mk. 2. K, wś, pow. owrucki, gm. Łubiny, 11 dm. , 89 mk. Kamienne, wś i fol. nad Słuczą, pow. rówieński, gm. Wyry 12 w. , st. poczt. i dr. żel Dąbrowica 29 w. , 110 w. od Równego. Wś ma 100 dm. , 802 mk. , cerkiew drewnianą z r. 1722, uposażoną ziemią przez dziedzica ks. Antoniego Czetwertyńskiego r. 1790; szkoła ludowa od r. 1879, młyn i wiatrak. Do par. praw. należą wsi Wyry i Aleksiejewa. W całej par. 134 dm. , 1063 mk. praw. , 13 katol, 20 żydów. Fol własność Strawińskich, 5 dm. , 23 mk. Wś podana w opisie zamku owruckiego z r. 1545 jako własność Babińskiego. Kamienne Ławy, wś i dwa fol, pow. mohylewski, gm. Szkłów 12 w. , 18 dm. , 133 mk. Jeden fol Kołusowskich, ma 181 dz. 100 lasu, Kamienice Kamieniste Kamieńszczyzna Kamilewo Kamilówka Kamienny Kamieńsko Kamienówka Kamienowatka Kamienowata Kamińszczyzna Kamienny Brod Kamienny Kamion Kamienny Majdan Kamienucha Kamienohorka Kamienopol Kaminka drugi, od 1881 r. własność Kryczyńskich, . 362 dz. 240 lasu. Kamienny, zaśc, pow. wiłkomierski, gmina Owauta 3 w. . Kamienny Brod, fol. i urocz. w dobrach Hieronimowo, pow. białostocki. Kamienny Bród 1. wś, pow. nowogradwołyński, gm. Rohaczów, par. prawosł. Czernica 14 w. , 26 w, od mta pow. , 141 dm. , 1233 mk. , fabryka fajansu. 2. K. , wś nad Trościanicą, pow. żytomierski, gm. Chwasowa, par. praw. Toporyszcze 8 w. , 40 w. od Żytomierza, 140 dm. , 929 mk. , cerkiew filiana drewniana z roku 1787. W roku 1545 i 1625 należy do włości toporzyskiej Olizarów. KamiennyŁoh, pow. wileński, gm. Szumsk. Od Hryniewskich droga wiana przeszły do Kamieńskich, dziś w inne ręce. Maja 694 dz. ziemi dworskiej. Kamienny Majdan, wś, pow. nowogradwołyński, gm. Rohaczów, par. prawosł. Czernica 6 w. , 23 w. od mta pow. , 54 dm. , 254 mk. Kamienohorka, wś nad Sobem i Soroką, pow. lipowiecki, gm. i st. poczt. Daszów 6 w. , 44 w. od Lipowca, 68 dm. 763 mk. , szkółka, cukrownia, młyn wodny. W r. 1629 ks. Fedor Czetwertyński wnosi ze słobody K. od 154 dym. Przedtem należała do Kopijowskich. Kamienopol, roku 1565 Kamiennopolye, wś, pow. lwowski. Pierwotnie wś królewska w starostwie lwowskiem, nadana przed r. 1565 wraz z Dworcami al. Satkami i Podborcami, panu Leszniowskiemu, ale pan Hynek na sejmie warszawskim udowodnił, iż ma starą sumę i dożywocie na Dworcach i sejm przyznał mu tę wieś. Łomnicki A. M. Głazy narzutowe z epoki ludowej w K. pod Lwowem Kosmos, t. X. Kamienowata, wś, pow. bałcki, par. katol. Krzywe jeziora nie Sawrań, 287 dm. , 1690 mk. , cerkiew, szkoła, 3 młyny. Kamienowatka 1. wś, pow. czehryński, gm. Ositniażka, st. poczt. Złotopol 12 w. , 78 w. od Czehrynia, 88 dm, 434 mk. , 2 wiatraki. 2. K. , wś nad rucz. Honczarka, Harbuzinka i Tatarka, pow. zwinogródzki, gm, Stecówka, st. poczt. Kalihorka Mokra 11 w. , 25 w. od Zwinogródki, z fermą. 91 dm. , 494 rak. , cerkiew, szkółka cerk. , 4 wiatraki. Kamienówka, dwór, pow. wiłkomierski, gm. Uszpol 6 w. . Kamieńsko, mstko, pow. piotrkowski. Stanisław pleban w K. występuje r. 1369 jako prokurator arcyb. gnieźn. Jarosława, w sprawie rozgraniczenia wsi kościelnej Parzno od Mikorzyc K. W, n. 1620. W r. 1552 miasto płaci szosu fi. 4 gr. 24, a w r. 1563 fi. 9 gr. 18 Radomsk daje wtedy fi. 128. Kościół tutejszy obecnie z gruntu przebudowany i na nowo właściwie wznoszony w znacznie większych rozmiarach. Kamieńszczyzna l. wś, pow. Słonimski, gm. Luszniewo, 118 dz. 2. K. , wś, pow. sieński, gm. Zameczek, 11 dm, , 84 mk. Kamienucha, wś, pow. łucki, gm. Miedwieże, 66 w. od Łucka, 56 dm. , 411 mk. , cerkiew, wiatrak, gorzelnia. Własność Terajewizów. Kamilewo, fol. , pow. słonimski, 24 w. od Słonima, Miłaczewskich 89 dz. Kamilówka, Kamiolówka, kol. , pow. włodzimierski, gm. Werba, 9 dm. , 64 mk. Kaminka, wś, pow. włodzimierski, gmina Pulmo, 115 wiorst od Włodzimierza, 30 dm. , 260 mk. Kamińszczyzna, wś, pow. sieński, gm. Łukoml, 8 dm. , 27 mk. , garbarnia. Kamion 1. al. Kamień, wś nad Wisłą z pr. brzegu, pow. warszawski. Obecnie nie istnieje, gdyż części jej weszły zapewne w skład przyległej Pragi i okolicznych osad. Śladem jej jest Kamionek, miejscowość pod Pragą, mieszcząca dawny cmentarz dla tego przedmieścia. Położony prawie naprzeciw Solca warszawskiego, . stanowił z nim K. parę przeciwległych targowisk, w epoce przed powstaniem Warszawy. Nadany biskupom płockim zapewne już w XIII wieku, został zabrany przez ks. Trojdena, a zwrócony przez jego synów. Biskup płocki Klemens poświadcza r. 1347 zwrot wsi Kamono prope Wislam nee non Thargowe prope Kamone sitam należących od czasów niepamiętnych do biskupów płockich Kod. maz. 58, 59. Biskupi w części zw. Kamionek, zbudowali kościół i utworzyli prebendę stanowiącą uposażenie kanonika pułtuskiego. Kościół stał podobno tam gdzie obecnie istnieje cmentarz. Na polach wsi odbywała się r. 1573 elekcya Henryka Walezego. Według reg. z r. 1570 wsi kapituły płockiej Grochowo, Kawęczyno, Gocław i Kamion leżały w archidyakonacie pułtuskim. W r. 1580 we wsi Kamion stoi kościół parafialny. Dzierżawca daje od 10 łan. 10 fl. poboru, od 2 łan. wójtow. 2 fi. , od 2 zagr. 8 gr. i od młyna na Wiśle 12 gr. Paw. Maz. , 250. 2. K. al. Kamień, wś nad Wisłą przy ujściu Bzury, pow. sochaczewski. Na obszarze wsi znajduje się wielkich rozmiarów głaz narzutowy, który obecnie został użyty jako podstawa, na której ustawioną figurę świętego. Wedle tradycyi na głazie tym była odciśnięta stopa M. Boskiej. Zapewne głaz ten nadał nazwę osadzie, która obejmowała pierwotnie obadwa przeciwległe brzegi Wisły i należała do par. w Wyszogrodzie. Znaczenie osady polegało na istnieniu tu przeprawy przez Wisłę i związanych z tem targowiskach. Zapewne o tym brodzie i przeprawie mówi akt dla klasztoru w Mogilnie nadający mu transitus omnes per Vislam de Camen usque ad mare K. W. , n. 3. Nadanie klasztorowi dochodów z grodów Zakroczymia, Czerwińska, osad nad Narwią i innych mazowieckich, potwierdza prawdopodobieństwo powyższe Kamionacz Kamionek Kamionka go przypuszczonia. W dok. z r. 1379 wymieniona jako wś książęca Kod. maz. , 92. Z rozwojem Wyszogrodu i Zakroczymia stracił znaczenie ten bród; cześć z praw. brzegu ciążąca do Wyszogrodu znikła i zatraciła swą nazwę, cześć zaś z lewego brzegu uzyskała zapewne w XVII w. , oddzielną parafię i kościół. Jeszcze reg. pob. z r. 1576 podają wś tę jako królewską w par. Wyszogród, miała wtedy 20 łan. , 40 zagrodn. , 30 rybaków, 2 łany wójt. W pierwszej połowie XIX w. , istniał tu rządowy magazyn soli. Wś wchodziła w skład dóbr rządowych Kampinos. 3. K, , wś nad Wartą, pow. wieluński. Była zdawna własnością królewską w połowie i arcyb. gnieźn. Na części królewskiej istniało targowisko nadrzeczne a z drugiego brzegu Toporów targowisko arcybiskupie, które otrzymało prawo miejskie. Istniał też kościołek drewniany, później filia kościoła w Mierzycach, zniesiony przed r. 1765. W reg. pob. z r. 1552 podana oddzielna parafia Kamion, do której należało miasto K. i wś arcyb. Załęcze Małe. Miasto dawało szos i płaciło od młyna o 2 kołach. R. 1563 płaciło szosa fi. 4 gr. 24 i od 4 rzem. Osada uboga nie mogła się rozwinąć i utraciła cechy miasteczka i urządzenia miejskie. Por. Toporów t. XII. Kamion, r. 1145 lacus Camon, jezioro pod wsią Kamieniec, w pow. mogilnickim. Ob. Kamieniec, Kamionacz, r. 1520 Camyonacz major et minor, wś nad rz. Wartą, pow. sieradzki. Wieś szlachecka, miała już w połowie XV w. kościół par. p. w. św. Marcina. Patronat należał do dziedziców K. i przyległych Grądów. Obecny kościół drewniany wzniesiony r. 1845. Kamionek, w dok. Camona, wś, pow. mogilnicki, ob. Kamieniec, Kamionka 1. r. 1357 Camona, wś, pow. wieluński. Wedle dok. z r. 1357 należy do arcyb. gnieźn. Wedle reg. pob. z r. 1553 wieś zamieniona na folw. , który stał wtedy pustką. 2. K. , wś, pow. biłgorajski. Wchodziła w r. 1589 w skład ststwa krzeszowskiego, miała 35 zagr. z rolą, karczmę, 2 kom. ubog. , 1 rzem. Graniczy z Krzeszowem. Nadana wraz ze starostwem Janowi Zamojskiemu. Kamionka 1. rzka, pow. horodecki, pr. dopływ Oboli pr. dopł. Dźwiny. Bierze początek w pobliżu fulw. Pypły, płynie na połud. zachód i ubiegłszy 5 w. uchodzi pod wsią Nowki. 2. K, rzka, w pow. bielskim gub. smoleńskiej, pr, doplyw Welesy lew. dopł. Dźwiny. Kamionka 1. w spisie Komianka, wś, pow. białostocki, gm. Obrębniki, 37 w. od Białegostoku, 611 dz. 2. K, Kamianka, wś i fol, tamże, gm. Zabłudów, 12 w. od Białegostoku. Wś ma 530 dz. ; folw. należy do dóbr Gorki Solniki. 3. K. , wś, pow. grodzieński, gm. Brzostowica Mała, 294 dz. 4 K. , mstko i dobra, tamże, 46 w. od Grodna. Mstko ma 270 mk. , 239 dz. dz, włośc. i 33 kośc; dobra, Uruskich, z pust. Kłoczki i Sewerynów 2174 dz. 1407 lasu. Gmina obejmuje 53 miejscowości, 287 dm. włościańskich obok 80 innych, 3530 włościan, uwłaszczonych na 5137 dz. Nadto w gminie jest 71 dz. ziemi cerk. i kośc. i 7303 większej własności. 5 K. , w dok. Kamień, Kamiene, wś, pow. kobryński, gm. Koziszcze, 15 w. od Kobrynia, z urocz. Poddubie i Wyderka 1162 dz. Wś należała do ekonomii kobryńskiej. Podług rewizyi Sapiehy r. 1563 we wsi było 8 włók gruntu podłego. Z włóki płacili po 83 gr. Nadto z naddatkow i z zaścianka danego na wygon, zobowiązani byli dawać do zamku kobryńskiego z każdej włóki po 4 wozy drew, co czyni 32 wozy. 6. K. , fol. , pow. Słonimski, gm. Czemery, Klimowiczów 127 dz. 7. K. , os. przy wsi Grabowo, pow. Słonimski. 8. K. Nowa i Staradwie wsi nad rzką Kamionką, pow. sokólski. K. Nowa ma 374, K, Stara 1835 dz. , 116 dra. , 803 rak. Gmina obejmuje 63 miejscowości, 1185 dm. włośc. obok 102 innych, 6950 mk. włościan, uwłaszczonych na 9326 dz. Nadto w gm. jest 131 dz. kośc. i 3061 większej posiadłości. Zarząd gminny we wsi Janowszczyzna. 9. K, wś, tamże, gra. Kruhlany, 53 dm. , 520 mk. , 1060 dz. włośc. Podług rag, pomiarowego r. 1561 wś należała do ekonomii grodzieńskiej, wójtowstwa kamiańskiego. We wsi było 64 włók gruntu podłego, z tego 2 włóki wolne od czynszu na wójta. Poddani z każdej włóki winni wnosić po 1 kopie 23 gr. 10. K, dwie wsi, pow. nowoaleksandrowski, gm. Słobódka 4 i 10 w. . U. K, zaśc, tamże, gm. Smołwy 3 w. . 12. K. al. Nadołki, zaśc, tamże, gm. Antuzów 7 w. . 13. K. , wś, pow. poniewieski, gm. Rozalin 3 w, . 14. K. , zaśc, pow. rosieński, gm. Erźwiłek 8 w. . 15. K. , folw. , tamże, gm. Szydłów 12 w. . 16. K, powiat borysowski, inna nazwa fol. Zaolchowie ob. tom XIV. 17. K. , trzy wsi, pow. czauski, gmina Czausy, 24 dm, 152 mk. ; gm. Hładkowa, 34 dm. , 152 mk. ; gm. Rasua, 52 dm, , 429 mk. 18. K. , wś, pow. czerykowski, gm. Łobanówka, 15 dm. , 95 mk. 19. K. Stara, wś, pow. czerykowski, gmina Starynka, 46 dm. , 386 mk. 20. K. , dobra, pow. borecki, od r. 1876 Morenców, 1017 dz. 807 lasu. 21. K. , wś i dobra, pow. orszański, gm. Wysokie, 6 dm. , 36 mk. Dobra, bar. UngernSteruberga, 1164 dz. 280 lasu, młyn, folusz, krupiarnia. 22. K. , wś, pow. rohaczewski, gm. Korma 10 w. , 39 dm. , 233 mk. 23. K. Malińska, wś, pow. rohaczewski, gm. Pokot 10 w. , 46 dm. , 97 mk. 24. K. Ryskowska i Strzałkowska, dwie wsi, tamże, gm. Horodziec. Pierwsza ma 36 dm. , 258 mk. , druga 31 dra. , 203 mk. 25. K. , zaśc, pow. sieński, gm. Moszkowo. 26. K. , fol. , pow. oszmianski, gm. Polany. Własność niegdyś Kołbów Kamion Kamion Sieleckich, w r. 1748 nabyta od Karola i Stefana Boryczewskich, przez Józefa Zawadzkiego, horodniczego Słonimskiego. W r. 1808 sprzedał ją Jan Zawadzki, Ignacemu Wańkowiczowi. Około r. 1865 do Łokuciejewskich i Leszczyńskich. 27. K. , wś, tamże, gm. Holszany, miała 17 dusz rewiz. , w części należącej do dóbr Holszany i 6 dusz w części dóbr skarb. Oszmiana. Niegdyś należała do fol. Anielin. 28. K. , pow. dryzieński. Gmina obejmuje 55 miejscowości, 178 dm. włośc. 121 innych, 3648 mk. włościan, uwłaszczonych na 4008 dz. Zarząd gm. w osadzie Peremirka. 29. K. , fol. , pow. dźwiński, Tarwidów 25 dz. 30. K, dobra, pow. lepelski, Porochońki i Koraleńki, 75 dzies. i Maryanny Orzeszkowskiej, 64 dz. Kamionka 1. mstko nad Taśminą, powiat czchryński, 45 w. od Czehrynia, 939 dm. , 8473 mk. , 2 cerkwie, 2 szkółki cerk. , szkoła ludowa, st. poczt. , cukrownia, cegielnia, gorzelnia, 42 wiatraki. O 3 w. od mstka st. dr. żel. chwastowskiej t. n. Gmina obejmuje 9 miejscowości 1 mstko, 6 siół, 2 wsi, 19, 252 mk. 22 katol, 17 roskol. , 89 sztund. , 7 ewan. , 4562 żydów i 22, 461 dz. 14, 807 większej posiadłości, 6876 włośc, 476 cerk. . 2. K. , urocz. nad rzką. t. n, pow. kaniowski, gm. Korsuń, 6 dm. , 33 mk. 3. K. , urocz. i fol. , tamże, ob Harbuzin, 4. K. , chutor przy wsi Opaczyce, pow. radomyski. 5. K. , wś nad Słuczą, pow. uowogradwołyński, gm. Miropol, którego stanowi przedmieście, 56 w. od mta pow. , 55 dm. , 1007 mk. , cerkiew drewn. z r. 1782. Do par. należy wś Kotiużyńce. Własność hr. Stan. Czapskiego. 6. K. , wś, tamże, gm. Żołobne, 22 w. od mta pow. , 105 dm. , 728 mk. , szkółka cerk. od r. 1867, gorzelnia. Własność Erazma Nyko. 7. K. Suchowolska wś, tamże, gm. Piszczów, par. praw. Storożów, 20 w. od mta pow. , 44 dm. , 294 mk. 8. K. , wś, pow. Ostrogski, gm. i par. praw. Kuniów, 11 w. od Ostroga, 27 dm. , 206 mk. 9. . K. Hładkowicka i Tołkaczewska, dwie wsi, powiat owrucki, gm. i par. praw. Hładkowicze 10 w. , 14 w. od Owrucza; pierwsza ma 10 dm. , 71 mk. , druga 21 dm. , 140 mk. 10. K al Kamionna, wś, pow. owrucki, gm. Olewsk, par. praw. Łopatycze, 20 dm. , 87 mk. 11. K. , chutor, powiat owrucki, par. praw. Owrucz 15 w. . 12. K. , wś, pow. rówieński, gm. Berezne, par. prawosł. Jabłonna 2 w. , 60 w. od Równego, 66 dm. , 429 mk. , własność Rybczyńskich. 13. K. , kolonia, tamże, gm. Sieliszcze, 59 w. od Równego, 36 dm. , 244 mk. 14. K. , kol, tamże, gm Stydyń, 68 w. od Równego, 38 dm. , 248 mk. 15. K, , wś, pow. zasławaki, gm. Sławuta, par. prawosł. Ćwietocha 2 w. , 18 w. od Zasławia, 87 dm. ,; 628 mk. Własnośc ks. Sanguszków. W r. 1583 do Zasławia, kn. Michała Zasławskiego, który i wnosi z 3 dym. , 2 ogr. , 1 ogr. , 1 koła dor. 16. K. , urocz. , tamże, gm. Chrolin, 10 dm, 60 mk. 17. K. , wś nad rzką t. n. , pow. żytomierski, gm. Czerniachów, par, praw. Zoroków 5 w. , 10 w. od Żytomierza, 25 dm. , 180 mk. , cerkiew filialna drewniana. Wś wspom. w akcie z r. 1609. Kamionka, rzka, ob. Białka, Kamionka 1. Wielka, wś nad rzką Kamionką Czarną, pow. grzybowski. W r. 1336 Jadwiga królowa polska, pani sądecka, nadaje Mikołajowi, wójtowi sądeckiemu las nad rzką Kamionką Czarną. do osadzenia wsi na prawie niemieckiem. Wójt otrzymuje 6 łan. z karczmami, młynami. Dwa łany wyznaczono na kościół, 2 na pastwisko. Osadnicy dostają 20 lat wolności Kod. mał. , 1, 241. Kustosz sądecki miał tu 8 łanów km. , płacących mu po grzywnie rocznie i prawo patronatu. Kościół par. drewn. , p. w. św. Bartłomieja. Dziesięcinę pobierał biskup krakow. Dług. L. B. , I, 552. W r. 1581 płaci tu kustosz sądecki od 14 łan. km. , 1 sołt. , 1 zagrodn. , 2 kom. , 1 rzem Był też dział królewski należący do ststwa sądeckiego. 2. K. Mała, w dok. Kamiona, wś, pow. limanowski. Wspom. w dok. z r. 1367. W r. 1581 wraz ze wszystkiemi wsiami składającymi parafię Ujanowice, należy do klasztoru sądeckiego, ma 4 łan. km. , 5 zagr. , 5 kom. , 2 rzem. , 1 łan sołtysi, 4 zagr. sołtysa. 3. K. Wielka i Mała, r. 1416 Kamijone, wś, pow. kołomyjski. Nadana r. 1416 przez Władysł. Jagiełłę, Waśkowi, wraz z Kraśnicą i Bilna Chrostno zw. wsią Kod. dypl pol, t. 1, 243. 4. K. Strumiłowa, r. 1565 Kamionka, miasto pow. w Galicyi. W r. 1565 centr ststwa kamionackiego, ma 39 1 4 łan. miej. Gospodarzy mających domy, ogrody i obszary tak w obrębie parkanu, jak i za parkanem było 302, komorn. 76, na przedmieściu Łany 38 dm. Pop piatnicki, pop mikuliński. Piekarzów 32, rzeźników 9, rybitwów 8. Bartnicy dawali miodu 10 1 2 korcy po zł. 8 korzec, wartości zł. 84. Ogólny dochód zł. 279 gr. 3 den. 3. 5. K. Wołoska, r. 1565 Kamionka, wś, pow. Rawa Ruska. W r. 1565 wś ta w ststwie bełzkiem miała 64 kmieci na 53 1 2 łan. , osobno też jedno dworzysko i trzy nowo 1564 r. osadzone dworzyszcza. Kalisz tywon na dworzyszczu. Bartników 48 dawali 54 rączek miodu po gr. 80, wartości zł. 144. Pop dawał kunicy gr. 15; karczmarz zl 32 i łoju 1 1 2 kamienia. Zagrodn. 11 i jeden nowotnik. Kołodzieje robiący w lasach dawali po parze kół. Dań zbożowa miała wartości zł. 245 gr. 7 1 2 Robociznę odrabiali na fol w Rzeczycy. Ogólny dochód roczny zł. 629 gr. 10 1 2 Był też staw którego spust dał 16 grz. , trzy młyny dające arendy 51 zł. gr. 6, łąki zasiano zł. 15. W lasach palono popiół, zwłaszcza po obu stronach rzeki Raty. Za rządów Teńczynskiego, ststy bełzkiego założono tu pięć bud do wyrobu popiołu i towarów leśnych, za ststy Trzebuchowskiego wypalono popiołu 160 Kamionka Kamionka Kampinos Kampinie Kamokszcze Kamlowszczyzna Kamle Kamionki Kamionka Kamionka Kamionna Kampiszki łasztów, a za Zamojskiego świeżo przed r. 1565 wypalono 80 i do Gdańska spławiono, przytem wystawiono dwie nowe budy i zrobiono w nich 60 łasztów. Robiono też wonczas klepki. Lasy ciągnęły sie na kilka mil do rz. Swini. Robiono też komięgi. Kamionka, wś i fol. , pow. czarukowski. Nadana r. 1296 kollegiacie w Głuszynie K. W. , n. 754. Fol. zachował swą nazwę, wś zatraciła takową przez zniemczenie. Kamionka Leśna, w dok. Kamienica, rzeczka, pow. żytomierski, lewy dopł. Teterewa, uchodzi w Żytomierzu. Kamionki, wś, pow, skałacki. W r. 1565 Kamionki miasteczko królewskie, w ststwie trembowelskiem, na którym nadane zostało na sejmie warszawskim dożywocie, Janowi Sienińskiemu z Gołogór, kaszt. halickiemu, miało 76 gospodarzy domowników, płacących po gr. 30 i uowoprzysiadłych 21, domów szlacheckich i służebnych ludzi 19, rybitwa 1, ubogich 3, kowal, rzeźników 3. Powołowszczyzna w roku siódmym przyniosła 58 wołów po zł. 4. Ogółem zł. 140 gr. 1. Do K. należały Dziczkowce, przedmieście dające zł. 13 gr. 10 i wsi Rosochaciec. Mołczanówka, Chmieliszcza. Folwark dla tych wsi był przy Kamionkach. Ogólny dochód z całej włości, po strąceniu zboża na zasiew i płacy urzędników, zł, 915 gr. 27. Kamionki, wś, pow. szremski, ob. Steindorf t. XI. Kamionna, r. 1579 Kamiona, wś, pow. kaliski. Podana dwukrotnie raz p. n. Kamienna t. III, 768, drugi p. n. Kamionna t. III, 796. Wiadomość o niej podał Chodyński Adam w Kaliszaninie. Kamionna 1. słoboda, pow. owrucki, gm. Sławeczna, 35 w. od Owrucza, 13 dm. , 87 mk. 2. K. , tamże, ob. Kamionka, Kamionna, niem. Kaehme, wś, dawniej miasteczko, pow. międzychodzki. W r. 1888 posiadała kościół par. kat. , 1075 ha obszaru 714 roli, 100 łąk, 88 dm. , 835 mk. 165 prot. , 7 in. wyznań, 2 żyd. . W r. 1261 jest centrem powiatu in districtu Camone K. W. , n. 392. W r. 1581 miasto w pow. poznańskim. Andrzej Krzyszkowski płaci tu szosu grz. 2, od 16 półłan. gr. 15, od 3 szewców po gr. 15, od kowala gr. 15, od 2 krawców po gr. 15, od rzeźnika gr. 15, od kuśnierza gr. 15, od 4 kół młyń. po gr. 24, od bani gorzałcz. gr. 24, od szynku wódki gr. 12, od 3 kom. po gr. 6. Czopowego od 58 warów po gr. 20, od 125 kwart wódki po 3 den. Z browaru kamińskiego od 84 beczek po gr. 1. Ogółem fl. 61 gr. 10 den. 15. Ob. Edw. hr. Raczyńskiego Wspomn. Wielkopolski, t. I, 206 z ryciną. Reinhold Werner Dr. Chronik der Stadt und des Kreises Birnbaum. Birnbaum, 1843. Kamle, wś, pow. sieński, gm. Ostrowno, 20 dm. , 63 mk. Kamlowszczyzna, wś nad rz. Łanią, pow. słucki, gmina Zaostrowicze, 17 dm. , 154 rak. , cerkiew. Kamokszcze, wś, pow. trocki, gm. Wysoki Dwór; miała 25 dusz rewiz. Kampinie, dwór, pow. kowieński, gra. Średniki 11 w. . Kampinos, r. 1579 Kapinos, wś, pow. sochaczewski. W r. 1579 wś z kościołem par. płaci od 8 łan. , 20 zagr. , 1 rzeźnika, 1 łan. wójt. Wola Kapinowska od 8 zagr. , 1 rzem. W skład parafii wchodzą Komorów, Wiejca, Powąski, Wola pasikońśka. Kampiszki, dwór, pow. kowieński, gm. Wilkija 14 w. . Kanafosty, r. 1515 Kalnochwosti, r. 1589 Kanochwost, wś, pow. rudecki. W r. 1469 należy do Szeptyckich. R. 1589 ma tu 1 8 łana Lechno Kanochwoscki i 1 2 łana Ilia, syn Michała. Kanalin, dwa zaśc, pow. wiłkomierski, gm. Towiany 13 w. . Kanapinie dwór, pow. poniewieski, gm Nowemiasto 8 w. . Kanarszczyzna, dobra, pow. mścisławski, Ułazowskich 210 dz. Kanaszewa, os. , pow. newolski, gm. Czerniacowo 1 w. , cerkiew cmentarna, gorzelnia, młyn wodny. Kanawa 1. wś, pow. bychowski, gm. Dychów Nowy 11 w. , 50 dm, , 310 mk. , młyn, folusz. 2. K, wś, pow. klimowicki, gm. Berezki, 40 dm. , 240 mk. Ob. Konawa. Kancenka, zaśc, pow. wileński, gra. Giełwany 5 w. , należał do dóbr Lukonie. Kańczuga, miasto, pow. łańcucki. Wspom. w dok. z r. 1443. W r. 1515 młyn tutejszy, wartości 130 grzyw. płaci szosu 5 grzyw. W r. 1508 czopowego daje miasto 6 1 2 grzyw. i 15 gr. Należy do Pileckich. Mikołaj z Pilcy, kaszt. przemyski daje wtedy z miasta i dóbr 50 grz. , kwarty dochodów. R. 1589 miasto daje szosu fl. 32, od rzem. fl. 17, od 10 kom. po 6 gr. , od 3 palących wódkę. Ogółem fl 53 gr. 19. Por. Tyczyn t. XIl. Kandlewo, roku 1307 Canidlaw, wś, powiat wschowski. Nadana r. 1307 klasztorowi w Głogowie przez Henryka ks. szląskiego K. W. , n. 907. W r. 1579 Kandelewo płaci od 18 łan. , 7 zagr. , 8 zagr. bez roli, 9 rzem. , 5 kora, z bydłem. W r. 1566 płaci tu i w Kunzdorfie i Drzewczy, Drzewicki. Kanicze, mstko i dobra przy ujściu rzki Surowy do Biesiadzi, pow. klimowicki, gm. Kościukowicze, 49 w, od Klimowicz. Mstko ma 128 dm. , 902 mk. 22 żydów, cerkiew drewn, kaplica katol. murowana. W r. 1784 wymieniona jako wieś. Dobra należą do Kościukowicz. Kapanczyszki Kaniczewo Kaniczewo, folw. , pow. homelski, WojniczSianożęckich, 352 dz. Kanidy, zaśc. , pow. wiłkomierski, gm. Wojtkuszki 7 w. . Kanielewo, wś, pow. dryzieński, par. Rosica. Kaniety, dwór, pow. wiłkomierski gm. Kowarsk 6 w. . Kaniewo 1. wś, pow. sieński, gm. Ulanowicze, 37 dm. , 305 mk. , cerkiew. 2. K, wś, tamże, gm. Wysoki Horodziec, 63 dm. , 452 mk. 3. K. , dobra, tamże, Spasowaskich 1161 dzies. 791 lasu. Kaniowce, wś i chutor, pow. wołkowyski, gm. Krzemienica, 15 w. od Wołkowyska. Wś ma 318 dz. ; chutor należy do dóbr Krzemienica Górna. Kaniuki, wś, pow. bielski gub. grodz. , gm. Pawły, 19 w. od Bielska, 738 dz. Kankrynówka, kol, pow. łucki, gm. Torczyn, 6 dm, 34 mk. Kanna, w dok. Cana, ob. Bolesław. Kanochwost, ob. Kanafosty, Kanogie, dobra, pow. szawelski, gm. Szawle 6 w. . Kanonickie Budki, chutor, pow. łucki, gm. Włodzimierzec, 12 dm, 97 mk. Kanonicze, Kononicze, wś, pow. łucki, gmina Włodzimierzec, 106 w. od Łucka, 76 dm. , 602 mk. W r. 1583 należy do Czartoryska, kn. Michajłowej Czartoryskiej, stściny żytomier. , która wnosi od 5 dym. W ostatnich czasach Fran. Stachowskiego. Kanowie, Konowie, wś, pow. szawelski, gm. Okmiana 10 w. . Kantakaupie, Kajtakaupie, wś, pow. rossieński, gm. Kroże 7 w. . Kantakuzówka, wś i fol, pow. homelski, gm. Nosowicze 10 w. , 41 dm. , 223 mk. Folw. , własność ks. Paszkiewicza, 323 dz. Kantelina, wś, pow. lipowiecki, gm. Podwysokie, st. poczt. Daszów 8 w. , 30 w. od Lipowca. z fermą 344 dm. , 2113 mk. , cerkiew, szkółka cerk. , krupiarnia. Kantorowice, wś, pow. krakowski. W r. 1288 opat miechowski sprzedał tę wieś komesowi Krzesławowi za 10 grz. Wś tę jako własność wdowy po Jakubie z Ruszczy, przenosi na prawo niemieckie królowa Elżbieta r. 1373. Wspom. w dok. z r. 1417 Kod. kat. krak. , II 421. Kantorówka 1. al. Kamorowo wś, pow. sokolski, gm. Kamionka, 130 dz, 2. K. , urocz. , tamże, gm. Nowowola, 25 dz. Kantorowszczyzna, wś i fol, pow. oszmiański, gm. Holszany 6 w. ; miała 8 dusz rewiz. Fol w połowie XVIII w. należał do Jana i Anny z Puttkamerów Wolanów, sprzedany przez nich Maryannie ze Świętorzeckich Mitkiewieżowej, koniuszynie lidzkiej. Następnie w ręku Dombrowskich. Kantoryszki, wś, pow. poniewieski, gmina Pompiany 14 w. . Kantówka, wś, pow. starokonstantynowski, gm. Skoworodki, par. praw. Semeryńce, 24 dm. , 146 mk. Kantywka, wś nad Ikwa Ikawą, dopływ Bohu, pow. lityński, na pograniczu pow. starokonstantynowskiego, gm. Stara Sieniawa, par. Międzyboż, 16 dm. Kanugie, uroczysko, pow. kobryński, gm. Oziaty. Kanuny, wś, pow. nowogradwołyński, gmina Smołdyrew, par. praw. Kijanka 5 w. , 10 w. od mta pow. , 88 dm. , 485 mk. Własność Pociejków. Kapanauzie, zaśc, pow. nowoaleksandrowski, gm. Taurogi 14 w. . Kapanczyszki, zaśc, pow. szawelski, gmina Ligumy 10 w. . Kapce, zaśc, pow. nowoaleksandrowski, gm. Sołoki, 5 w. . Kapieniszki, wś, pow. trocki, gm. Merecz. 21 w. ; miała 52 dusz rewiz. , należała do dóbr skarb. Orany. Kapina, wś, pow. dźwiński, gm. Kapina, 50 w. od Dźwińska, 4 dm. , 48 mk. , zarząd gminny, szkoła. Gmina obejmuje 165 miejscowości, 825 dm. , włośc. 108 innych, 9495 mk. włościan, uwłaszczonych na 16, 012 dz. Kapinia 1. dwa dwory, pow. poniewieski, gm. Birże 23 w. i gm. Krakinów 6 w. . 2. K. , wś, tamże, gm. Pniewo 11 w. , 10 w. od Poniewieża. Maja tu Wiapstarowie 80 dz. , Dylissowie 80 dz. Kapiniszki, dwór, pow. szawelski, gmina Wieksznie 8 w, . Kapinka al Szlapie, zaśc, przedmieście mta Wiłkomierza. Kapitanówka, fol, pow. homelski, od roku 1876 Piatnickich, 274 dz. Kapitanówka, wś, pow. czehryński, gmina Ositniażka, st. poczt. Złotopol 10 w. , 80 w. od Czehrynia, 277 dm. , 1039 mk. , cerkiew, szkółka cerk. , cukrownia, 7 wiatraków. Kapitańszczyzna, wś, pow. bielski gub. grodz. , gm. Łosinka. Kapitulszczyzna 1 chutor, pow. włodzimierski, gm. Werba, 8 dm. . 36 mk. 2. K. , wś, pow. zasławski, gm. Chrolin, 42 w. od Zastawia, 33 dm. , 222 mk. Kapituła, dobra skarh. , pow, wileński, gm. Rzesza. Kaplary, ob. Hrudziki. Kaple, wś i urocz. , pow. Słonimski, gm. Różana, 36 w. od Słonima, 110 dz. urocz. należy do dóbr Jundziłowicze. Kaplica 1. w dok. Perechrystowice, wś i dwór, pow. grodzieński, gm. Wiereieliszki, 5 w. od Grodna. Wś ma 82 dz. włośc i 139 dz. pryw. ; dwór, Andrukiewiczów, 71 dz. Wś należała do Kaniczewo Kanidy Kanielewo Kaniety Kaniewo Kaniowce Kaniuki Kankrynówka Kanna Kanochwost Kanogie Kanonickie Budki Kanonicze Kanowie Kantakaupie Kantakuzówka Kantelina Kantorowice Kantorówka Kantorowszczyzna Kantoryszki Kantówka Kantywka Kanugie Kanuny Kapanauzie Kapce Kapieniszki Kapina Kapinia Kapiniszki Kapinka Kapitanówka Kapitańszczyzna Kapitulszczyzna Kaplary Kaple Kaplica Karabaczyn Kapsudy Kapiaruny Kaptuny Kaptury Kapuciszki Kapuście Kapuśniki Kapustele Kapusty ekonomii grodzieńskiej. W r. 1561 było tu 8 włók gruntu średniego, z każdej winni płacić po 40 gr. , co czyni 5 kóp 20 gr. 2 K. Czeszczewlańska i Rusocka, dwie wsi, tamże, 243 dz. Kaplica, urocz. , pow. krzemieniecki, gm. Radziwiłłów, 8 dm. , 24 mk. Kaplice, wś i dobra, pow. kowieński, gm. Janów 15 w, , 46 w. od Kowna. Dobra, Domejków 435 dz. Kaplicze, wś nad Ipą, w pobliżu ujścia rzki Wyszy, pow. rzeczycki, gm. Krukowicze, 37 dm. , 296 mk. , cerkiew, młyn. Kapocze, zaśc, pow. szawelski, gm. Gruździo 5 w. . Kaporekiszki, wś, pow. szawelski, gmina Błagowieszczeńsk 9 w. . Kapotce, zaśc, pow. nowoaloksandrowski, gm. Abele 9 w. . Kaprysiki, wś, fol. i dobra, pow. szawelski, gm. Tryszki 15 w. . Kapsudy, wś, pow, telszewski, gm. Bernatów 8 w. . Kapiaruny, wś, pow. świeciański. gm. Święciany; miała 58 dusz rewiz. , należała do dóbr skarb. Mile. Kaptuny, wś, pow. rossieński, gmina Rossiąnie 13 w. . Kaptury, wś nad Seretem, pow. trembowelski. Dziś jestto przysiółek wsi Zaścinocze. W r. 1565 wś w ststwie trembowelskim, miała 18 kmieci poczesnych. Pop i cerkiew. Siedzieli tu słuszkowie wolni od opłat. Karczmarz ze słodowni, browaru i karczmy dawał zł. 30. Dziesięcina pszczelna przynosiła 15 pni, powołowfizczyzna 14 wołów. Ogółem zł. 82 gr. 5. Kapuciszki, zaśc, pow. nowoaleksandrowski, gm. Dryświaty, własność Bohdanowiczów, 30 dz. Kapuście, wś, pow. wiłkomierski, gm. Owauta 14 w. . Kapuśniki, wś, pow. dryzieński, par. Rosica. Kapustele, dwie wsi, pow. wiłkomierski, gm. Wojtkuszki 2 w. i Żmujdki 4 w. . Kapusty 1. wś, pow. Słonimski, gra. Żyrowice, 87 dz. 2. K, fol, pow. wiłkomierski, gm. Rogowo 9 w. . Kapustycze, fol dóbr Jelonka Mała, powiat brzeski gub. grodz. W r. 1825 Brygidy z Biszpingów Buchowieckiej. Kapustyn, wś nad dwoma stawami, powiat zasławski, gra. Butowce 6 w. , st. poczt. Starokonstantynów 9 w. , 43 w. od Zasławia, 175 dra. , 936 mk, cerkiew murowana z r. 1744, uposażona 40 dz. ziemi przez Janusza Sanguszkę r. 1742, szkółka cerk. od r. 1872. Wś należała do włości konstantynowskiej, ks. Konstantego Ostrogskiego, r. 1589 zniszczona przez Tatarów. W roku 1611 Aleksandra Wilhorskiego. Kapustyńce, Kapuścińce, wś nad Struhą, pow. skwirski, gm. Babin, st. poczt. Bród Bosy 22 w. , 25 w. od Skwiry, 181 dm. , 1126 mk. , cerkiew, szkółka cerk. , młyn. Należała do klucza borszczajowskiego, ks. Wiszniowieckich, obecnie do dóbr hr. Mniszków. Kapustynia, dwór, pow. poniewieski, gmina Poniewież 9 w. . Kapustyno 1. zaśc, pow. wiłkomierski, gm. Uszpol 8 w. . 2. K. , dobra, pow. mścisławski, Sianożęckich 816 dz. Kapustyno al. Kapustiana, wś nad stawem. pow. zwinogródzki, gm. Stecówka, st. poczt, Kalihorka Mokra 10 w. , 22 w, od Zwinogródki, 389 dm. , 2045 mk. , cerkiew, szkółka cerkiewna, 22 wiatraków. Karabaczyn, wś nad Zdwiżem, pow. radomyski, gm. Wodotyje, st. poczt. Brusiłów 2 w. , 30 w. od Radomyśla, 251 dm. , 1775 rak, cerkiew, szkółka cerk. , młyn, wiatrak, 1567 dz. włośc. Własność większa 2150 dz. w tem 864 lasu, podzielona na 14 części. Największą posiadają Szydłowscy, 637 dz. w tom 376 lasu. Wś należała pierwotnie do Brusiłowszczyzny. W r. 1628 Andrzej Sokołowski wnosi od 2 dym. . 1 ogr. W r. 1651 Bogusława Ilorajna, rotm. król. W r. 1750 było tu 32 sadyb. Karabanówka, rzka, pow. toropecki w gub. pskowskiej, prawy dopływ Dźwiny. Bierze początek na płn. od wsi Ramienic, płynie na połd. i pod wsią Jerochina ma ujście. Długa 13 w. Karabany, wś, pow. kobryński, gm. Zbirogi, 32 w. od Kobrynia, ze wsią Raczki 405 dzies. włośc. i 28 dz. prywat. Karabcsyjów, wś nad Rastawicą, powiat skwirski, gm. Wierzchownia, st. poczt. Rużyn 12 w. , 25 w. od Skwiry, 334 dm. , 2315 mk. , cerkiew, szkółka cerk. , 2 młyny wodne, 2 wiatraki. Należy do klucza rużyńskiego. Karabczyjów Wielki, wś, pow. kamieniecki, 45 w. od Kamieńca a 4 w. od Kupina. Semenko Karabczyjowski podpisany na akcie Aleksandra Koryatowicza z r. 1375 dla dominikanów w Smotryczu. Oni to zapewne wznieśli tu zamek, którego szczątki nasyp, piwnice, mury dotąd się przechowały. W r. 1530 mszczą osadę Wołochowie; r. 1569 płaci od 2 pługów. Zniszczony znowu za czasów Chmielnickiego. W w. XVIII włada tu Stan. Potocki 1759, potem Józef Moszyński 1790. Sukcesorowie ostatniego Szembekowie, których syn jest obecnie biskupem płockim. Karaczun, słoboda, pow. rówieński, gra. Berezne, 75 w. od Równego, 40 dm. , 256 mk. Karaczunka, dwa zaśc, pow. nowoaleksaudrowski, gra. Smołwy. Karaczynów, wś, pow. gródecki. W roku 1565 w ststwie Iwowskiem, miała 17 kmieci na jednem dworzyszczu tak liczono, ale mieli ról dosyć. Czynszu dawali zł. 3 gr. 6. Nic nie robili tylko lasów strzegli i na łowy za rozkazom Kapustycze Kapustyn Kapustyńce Kapustynia Kapustyno Karabanówka Karabany Karabcsyjów Karabczyjów Wielki Karaczun Karaczunka Karaczynów Kaplica Kaplica Kaplice Kaplicze Kapocze Kaporekiszki Kapotce Kaprysiki Karalinowo Karaluńce Karamele Karamo Karamony Karandyńce Karapol Karapysze Karasicha Karasie Karasiewszczyzna Karasin Karaszewo Karaszyn Karajewicze Karaim Pop dawał gr. 30. Ogółem ze wsi zł 13 gr. 24. Dwa stawy co czwarty rok dawały po zł. 300. Młyn o 2 kołach zł. 25 gr. 18. Karaim, dwór, pow. poniewieski, gm. Nowemiasto 8 w. . Karaimiszki, wś, attyn. dóbr Glebowo, pow. poniewieski. Karalmówka, wś, pow. starokoustantynowski, gm. i par. katol. St. Konstantynów 7 w. , par. praw. Świnna 2 w. , 34 dm. , 212 mk. , 100 dz. ziemi włośc. Dawniej ks. Lubomirskich, następnie Rzewuskich, Wojciechowskich, Ignacego Jankowskiego, obecnie Andrzeja Klechniewskiego. Karajewicze, Korojewicze t. IV, 391, wś i dobra, pow. lepelski, po Żabach były własnością Misunów. Dziś rozpadły się na wiele części. Największa posiada Tekla Szelepniowa, 336 dz. Karajewicze, wś nad rzką Uścią, pow. rówieński, gm. , st. poczt. i dr. żel. Równo 11 w. , 85 dm. , 375 mk. , cerkiew drewu. z r. 1740, fundowana przez dziedzica wsi Bohusza. Do par. praw. należą. wsi Biehna al Bieheń 2 w. i Mytków 4 w. . W całej parafii 95 dm. , 750 mk. oprócz żydów. W r. 1882 należała do Urbana Bohusza. Karaki, chutor, pow. owrucki, gm. Pokalew, 8 dra. , 65 mk. Karakule, Karakuły, wś, pow. białostocki, gm. Dojlidy, 8 w. od Białegostoku, 274 dz. Karalinowo, dobra, pow. nowoaleksandrowski, gm. Smołwy 7 w. . Karaluńce, Karoluńce, dobra, pow. nowoaleksandrowski, gm. Rymszany 15 w. , Zahorskich 259 dz. Karamele, wś, pow. poniewieski, gm. Pokroje. KaramoŁaukas, zaśc, pow. szawelski, gm. Krupie 12 w. . Karamony, wś, pow. wiłkomierski, gmina Subocz 8 w. . Karamówka, kol. , pow. włodzimierski, gm. Korytnica, 19 dm. , 106 mk. Karandyńce, wś i ferma, pow. kaniowski, gm. Olchowiec, st. poczt. Bohusław 7 w. , par. praw. Szupiki 1 w. , 46 w. od Kaniowa, 131 dm. , 777 mk. , szkółka, 2 wiatraki. Należy do klucza bohusławskiego. Karapol, wś i dobra, pow. rossieński, gmina Botoki 10 w. , Berezińskich 728 dz. Karapysze, wś nad Rossawą i przy torze dr. żel. , pow. kaniowski, gm. Pustowojty, st. poczt. i teleg. Bohusław 13 w. , 50 w. od Kaniowa, 546 dm. , 6479 mk. , 2 cerkwie, szkoła, ambulatoryum, młyn wodny, 16 wiatraków. przystanek dr. żel. , targi dwa razy miesięcznie. Należy do klucza bohusławskiego. Karasicha, chutor, pow. Ostrogski, gmina Lachowce, 14 dm. , 112 mk. Karasie 1. wś, pow. słonimski, gm. Różana, 372 dz. 2. K, wś, pow. borecki, gm. Horodyszcze 5 w. , 18 dm. , 140 mk. Karasiewszczyzna, dwór, pow. grodzieński, gm, Iludziewicze. Karasin 1. kol. , pow. kowelski, gm. Soszyczno, 33 w. od Kowla, 80 dm. , 472 mk. , cerkiew, szkoła. Niegdyś własność biskupstwa włodzimierskiego. 2. K. , wś nad jeziorem t. n. , pow. łucki, gm, Horodek, 88 w. od Łucka, 144 dm. , 1047 mk, cerkiew, szkoła, wiatrak. Należała do zamku łuckiego, następnie ks. Sanguszków. W r. 1577 ks. Koman Sanguszko wnosi od 12 dym. półdworz. i l ogr. W r. 1583 należy do dóbr kn. Janusza Zasławskiego. W ostatnich czasach Floryana Zakaszewskiego. 3. K. , wś i fol, pow. rówieński, gm. Lubikowicze, parafia praw. Karpiłówka 15 w. , 150 w. od Równego, 84 dm. , 509 mk. , cerkiew filialna drewniana z r. 1875. Karaszewo, w dok. Karasów Wielki i Mały, wś i chutor, pow. grodzieński, gm. Skidel, 34 w. od Grodna, ze wsią. Ososzniki 485 dz. ; chutor należy do dóbr Skidel, ks. Czetwertyńskich. Wś należała do wójtowstwa skidelskiego, w ekonomii grodzieńskiej. W r. 1558 wś K. Wielki miała 26 włók gruntu podłego, t j 1 włoka na wójta, 3 nieprzyjęte i 22 na służbę ciągłą. Dochód czynił 9 kóp 58 gr. 1 den. Wś K Mały miała 20 włók gruntu podłego, t. j. 4 wł. osocznickich i 16 nieprzyjętych. Karaszyn 1. wś nad Rosią, pow. kaniowski, gm. , par. praw. , st. poczt. tel. i dr. żel. Korsuń 3 w. , 55 w. od Kaniowa, 124 dm. , 700 mk. , cerkiew, szkółka cerk, 2 młyny. Należy do klucza korsuńskiego. 2. K. Wielki wś nad Zdwiżem, pow. kijowski, gm. Makarów, st. poczt. Chwasowa 12 w. , 63 w. od Kijowa, 63 dm. , 671 mk. , cerkiew drewn. z r. 1748, szkółka, młyn, folusz, 773 dz. włośc, 1434 dwor. należącej od 1876 do Borysowych. W dok. zwane Kurbaszyn, r. 1604 należy do Frąców Radzimińskich. W r. 1618 wymieniona jako mstko. W r. 1628 Wacław Żmijewski wnosi od 4 dym. , 2 ogr. 3. K. Mały, wś, tamże, 29 dm. , 276 mk, , 383 dz. włośc, 476 dwor. 262 lasu, nabytej w r. 1874 od skarbu przez Michała Kurdiumowa. Karaszyn, r. 1565 Koroszna, wś, pow. dobromilski. Dzisiejszy obszar leśny zajmowała prawdopodobnie r. 1565 wś Koroszno na prawie wołoskiem osadzona i należąca do ststwa przemyskiego. Miała 25 kmieci na 12 1 2 łan. , kniaź, 2 bartników. Dochodu było zł. 56 den. 12. Leżała nad Strwiążem, wedle luslracyi. Dzisiejszy las Karaszyn przepływa potok t. n. dopływ Strwiąża W pobliżu Koroszna około r. 1565 zaczęto osadzać Koroscienko Krościenko. Było tam kmieci 10 na półłankach. Karaki Karaim Karaimiszki Karalmówka Karakule Kardasz Kardole Karatyszewo, wś nad jez. Hłobajewskiera, pow. newelski, gm. Seruty, 7 dm. , 42 mk. , cerkiew. Karbonka, zaśc. , pow. poniewieski, gmina Krakinów 3 w. . Karbowo, r. 1229 Carvovo, wś, pow. brodnicki. W dok. z r. 1229 wymienione w liczbie włości bisk. płockich, w kasztelanii świeckiej Kod. Maz. 3. Karbowszczyzna, dwór, pow. poniewieski, gm. Nowemiasto 7 w. , 16 w. od Poniewieźa. Mają; tu Wojtkiewiczowie 89 dz. , Daniunasowie 40 dz. , Kodysowie 80 dz. , Ramunasowie 40 dz. Karcowo, wś, pow. newelski, własność Bohdanowiczów. Karcz, fol. dóbr Zbnraż, pow. brzeski gub. grodzieńskiej. Karcze, fol. i dobra, pow. wiłkomierski, gm. Wieprze 69 w. . Karczemka, wś i dobra, pow. mohylowski, gm. Wendoroż 4 w. . Dobra, od r. 1866 Protasewiczów, 640 dz. 334 lasu. Karczemka, kol. , pow. rówieński, gm. Tuczyn, 15 dm. , 130 mk. Karczemna, wś, pow. wileński, gm. Rudomino, należała do dóbr skarb, Dusieniaty. Karczew, r. 1577 Karczewie, mstko, powiat nowomiński. R. 1577 nic nie płaci, gdyż całe spłonęło. Karczewiec, wś, pow. węgrowski. Wspom. w dok. z r. 1476 Kod. maz. 273. Karczma Biała, urocz, w dobrach Teolin, pow. wołkowyski. Karczmiska, wś, pow. nowoaleksandryski Puławy. W r. 1676 należy do par. w Kazimierzu, Polanowski, chorąży sanocki płaci tu od 275 poddanych, a Hawratynski od 2 osób z rodziny i 5 dworskich. Parafię założyli tu zapewne dopiero Czartoryscy w XVIII w. Obecnie wś ma 205 dm. Karczmiska, Karczmisk, wś, pow. sokólski, gm. Czarna Wieś, ze wsią. Podkarezmisk ma 131 dz. Karczowice, w dok. Karche i Krevici, wś, pow. miechowski. Według dok. z r. 1198 wieś tę nadał klasztorowi miechowskiemu, Jakub kasztelan sandomierski. Nadane r. 1257 klasztorowi w Zawichoście. Według Długosza L. B. , t. III, 322, dziedzicami wsi byli czterej Marcinowscy al. Zieniuchowie h. Topór. Wś miała 9 1 2 łan. km. , karczmę, 2 zagr. Dziesięcinę dawano klasztorowi św. Andrzeja w Krakowie. Karczunek 1. Korczunek, fol. , pow. włodzimierski, gm. Hrybowica. 2. K. , fol. tamże, gm. Korytnica, 3 dm. , 50 mk. 3. K. , fol, pow. zasławski, gm. Łabuń, 1 dm. , 7 mk. Karczuny, zaśc. ; pow. wiłkomierski, gmina Wiżuny 6 w. . Karczupie, zaśc, pow. kowieński, gm. Rumszyszki 8 w. . Karczyszki, fol, pow. wiłkomierski, gmina Wieprze 7 w. . Kardasz, chutor, pow. rówieński, gm. Diatkowiczo, 3 dra, 17 mk. Kardeliszki, zaśc, pow. nowoaleksandrowski, gm. Rymszany 9 w. . Kardole, Kardele ob. t. IV, 399 Kordeliszki, wś, pow. rossieński, gra. Konstantynowo Chwejdany, 4 w. . Kardziuny, Kordziuny, wś, pow. szawelski, gm. Podubis 15 w. , należała do dóbr Rekijów. Kareby, dobra, pow. czauski, od r. 1851 Dziewońskich, 587 dz. 320 dz. lasu, młyn, folusz. Kareniewsk, fol, pow, homelski, ks. Paskiewicza, 877 dz. Karfiszki, Korfiszki folw. , pow, szawelski, gm. Podnbis 11 w. , należy do dóbr Rekijów. Kargoszyn, wś, pow. ciechanowski. W dok. z r. 1375, ob. Poryte. Kargów, wś, pow. stopnicki. Sulisław z K, jest obecny na wiecu w Skaryszewie r. 1228. Według dok. z r. 1243 wieś należała do klasztoru w 8taniatkach. Były jednakże i działy świeckich dziedziców. Przeszła następnie na własność królewską, i Kazimierz W. wzniół tu piękny kościół par. p. w. św. Władysława, murowany, sklepiony pulcherrimisque insignavit elenodiis jak powiada Długosz L. B. , II, 447. Dziesięcinę ze wsi, do 6 grzyw. , pobierał pleban. W r. 1579 płaci tu wojewoda krakowski od 7 os. , 3 1 2 łan. , 2 ubog. Ob. Spraw. hist, szt. IV. Kargów, wś w par. Radłów, dziś nieistniejącą pod tą. nazwą, leżała w pobliżu Radłowa pow. brzeski. Według Długosza wś ta w par. Radłów, należała do klasztoru tynieckiego i miała 4. łany km. W r. 1536 jest własnością bisk. krakow. , należy do klucza radłowskiego. Kargowa, miasto, pow, babimojski. Miasto nosi obecnie nazwę niem, Unrnhstadt, dobra zaś zwą się Karge, Miasto miało w 1897 r. 229 dm. , 1664 mk. 1289 ewang. , 238 katol, 84 żydów. Dobra 1020 ha 649 roli, 234 łąk, 26 lasu, 109 dm. , 696 mk, 48 katol. Par. katol w Kopanicy. Ob. Potyczka Kargowska i kapitan Więckowski, r. 1793 Jarochowski Kazimierz, Opowiadania i Studya hist. , Poznań, rok 1884. Fischer, Th. G. W. , Predigt zum Gedaechtniss. HochsclMaj. Friedrich Wilhelm III gehalten in der evangel Kirche zu Karge, den 19 Juli 1840. Zuellichau, 1840. Kariewszczyzna, wś, pow. sokólski, gmina Kamienna, 136 dz. Karkasów, chutor, pow. bałeki, gmina Perejma. Karkle, os. młyń. , pow. kowieński, gm. Wilkija 6 w. . Karkleniki, wś, pow. trocki, gm. Wysoki Dwór. Karkleniki Karkle Karkasów Kariewszczyzna Kargowa Kargów Kargoszyn Karfiszki Kareniewsk Kareby Kardziuny Karatyszewo Karatyszewo Karbonka Karbowo Karbowszczyzna Karcowo Karcz Karcze Karczemka Karczemna Karczew Karczewiec Karczma Karczmiska Karczowice Karczunek Karczuny Karczupie Karczyszki Kardeliszki Karłówka Karnowo Karkliniszki Karklińskie Karkliszki Karkłocie Karlinków Karłowice Karisdorf Karłowicze Karłowszczyzna Karmazyny Karmin Karna Karnackie Karnice Karniów Karole Karolin Karnopol Karniszyn Karklinia 1. dwór. pow. poniewieski, gmina Linków 12 w. . 2. K. , zaśc, tamże, gm, Pokroje o w. . Karkliniszki, zaśc, pow. trocki, gm. Oława 6 w. ; miał 9 dusz rewiz. , należał do dóbr skarb. Olita. Karklińskie, zaśc, pow. nowoaleksandrowski, gm. Widze 3 w. . Karkliszki 1. zaśc, pow. nowoaleksandrowski, gm. Bachmaty 3 w. . 2. K. , wś, pow. telszewski, gm. Wornie 4 w. . Karkłocie 1. wś i zaśc, pow. rossieński, gm. Botoki 12 w. . Miniatów, 72 dz. 2. K. , dobra, tamże, gm. Jurborg 8 w. . Karlinków, kol, pow. łucki, gm. Szczuryn, 16 dm. , 88 mk. , szkoła. Karłowice, mstko, powiat brzeski Szląsk. Rektor kościoła par. Gorgins Fulleschussil in Karłowicz, wspomniany w dok. zr. 1375 K. W. , n. 1725. Karisdorf, ob. Kalsdorf. Karlshof 1. fol, pow. poniewieski, gm. Gulbiny 13 w. . 2. K. , dobra, pow. szawelski, gm. Wieksznie 20 w. , Kleinenbergów, 465 dz. Karłów, wś nad rz. Prutem, pow. śniatyński. W r. 1565 w ststwie śniatyńskiem, miała 25 gospodarzy na 15 1 2 dworzyszczach. Wataman wolny. Pop gr. 30. Dziesięciny pszczelnej pniów 14. Powołowszczyzny wołów 25 co 7my rok. Ogółem zł. 106 gr. 23. Karłowicze, folw. dóbr Zakoziel, pow. kobryński. Karłówka, kol niem. przy wsi Bereżce, pow. radomyski, 20 dm. , 124 mk. Karłowszczyzna, wś, pow. oszmiański. Między r. 1610 a 1635 własność Sakowiczów, następnie Sabińskich, Wolanow, Koncewiczów, w końcu Wojewódzkich. Karmazyny, zaśc, pow. wileński, gm. Mejszagoła. Pod zaśc, na praw. brz. Wilii, do 50 kurhanów, obłożonych kamieniami. Karmin, r. 1520 Karmino, wś, pow. pleszewski. Kościół par. p. w. św. Barbary istniał już w XV w. Obecny drewniany, konsekrowany r. 1711. W r. 1520 kościół był bez plebana, zapewne dla szczupłego uposażenia maleńkiej parafii. Dziedzicami wsi byli Karmińscy herbu Wczele. Karna, wś, pow. babimojski Wspom. w dok. z r. 1238 K. W. , n. 215. W r. 1580 należy do par. w Zbąszyniu; siedzą tu Jaromirscy. Karnackie, wś, pow. dzisieński, gm. Prozoroki 8 w. ; miała 13 dusz rewiz. Karnice, wś, pow. błoński. Jan Siestrzanek z K. jest w latach 1461 1472, starostą wiskim a Dersław z K. współcześnie scholastykiem płockim, kanon. krakow. Kapica, Herbarz, 22. Kamin, niem. Kernein, wś pod Landsbergiem nad Wartą, w Brandenburgii. Przemysław ks. polski, potwierdza nadanie tej wsi klasztorowi w Paradyzie, przez Hermana, książęcego balistariusa K. W. , n. 306. Klasztor miał tu swój gródek. W dok. z r. 1372, którym mieszczanie z Landsberga zawierają ugodę z klasztorem, wspominani są burgenses z Karnina ib. 1657, Karniów, w dok. Carnow, wś, pow. krakowski. Według dok. z r. 1278 własność klasztoru miechowskiego, położona w kasztelanii krakowskiej. W r. 1349 daje klasztorowi 6 grz. czynszu, 1 grzyw. z karczmy i 3 fertony z pługa. W r. 1365 klasztor tę wieś dał wraz Nieszkowicami i Udorzem w zamian za wójtowstwo miechowskie Kod. mał. , III, 78, 185. Karniszyn, wś i fol, pow. sierpecki. W reg. pob. z r. 1578 oppidum Karniszyn płaci od 10 łan. fl. 10, od 3 łan. pustych fl. 1, szosu fi. 4, od rzem i bań gorzał. fl. 4 gr. 12, od śledzi gr. 18, od piwa wyrabianego we dworze fl. 5. Czopowe za trzy kwartały fl. 3 gr. 21. Ogółem fi. 28 gr. 21. Istniał tu kościół parafialny i młyn wodny o 2 kołach. Zdaje się, że po upadku miasteczka parafię przeniesiono do poblizkiego Chamska. W pobliżu K. leży też podobnego rodzaju miasteczko Poniatowo. Karnopol, dobra, pow. rzezycki, Jana Zygiern Korna, 339 dz. Karnopol, folwark, pow. zasławski, gmina Michnów. Karnowo, zaśc. , pow. kowieński, gm. Krasne 6 w. . Karole 1. dwie wsi, pow. wiłkomierski, gm. Rogowo 7 i 14 w. . 2. K. , wś, pow. dryzieński, par. Oświej. Karolin 1 dobra, pow. bielski gub. grodz. , gm. Pasynki, Smólskich 317 dz. 2. K, folw. , tamże, gm. Siemiatycze, Fenshaveów, 427 dz. 3. K. , folw. , pow. brzeski gub. grodz. , gmina Wierzchowice, Pusłowskich 842 dz. 4. K, dobra, pow. grodzieński, gm. Dubno 10 w. , von Halenburgów, z fol. Saroczyce 607 dz. 392 dz. lasu. 5. K, dwór, tamże, gm, Hudziewicze. 6. K. , fol. dóbr Obrębszczyzna, tamże. 7. K. , dobra, pow. kobryński, gm. Rohoźna, Dziekońskich, z fol Jamniki 501 dz. 8. K, wś, tamże, gm. Wołowiel, 306 dz. 9. K. , fol dóbr Szydłowszezyzna, pow. prilźański, gm. Dobuczyn. 10. K. , dobra i dwa fol, pow. słoniraski, gmina Luszniewo, 28 w. od Słonima. Dobra Ilińskich, z chutorem Skrodyńco 549 dz. ; jeden fol 180 dz. Chrostowskich, drugi 219 dz. Bukrabów. 11 K. Lipin, dobra, tamże, Kiersnowskich, 336 dz. 12. K. , dobra, pow. sokólski, gm. Grzebienie, 28 w. od Sokółki, ks. Żagielów, z urocz. Smolanka, Dobrzewolszczyzna i Szwedzki Most, 909 dz. 13. K. , wś i dobra, pow. wołkowyski, gm. Międzyrzecz, 26 w. od Wołkowyska. Wś ma 383 dz. ; dobra Szyrmów, 532 dz. 14. K. Zadworze, tamże, ob. ZadworzeKarolin, 15. K. , fol. dóbr Zapole, pow. orszafiski. Karklinia Karp Karpanowce Karpaty Karpicko Karpie Karpiesze Karpitówka Karolin Karolin 1. folw. , pow. radomyski, gm. Chabne, 3 dm. , 22 mk. , gorzelnia. 2. K. , kolowia, pow. włodzimierski, gm. Werba, 17 dra. , 107 mk. Karolina 1. fol. dóbr Podgaj. pow. kowieński. 2. K. , dwór, tamże, gm. Kroki 21 w, . Karolina 1. pow. czebryński, ob. Józefówka. 2. K. , kol. , pow. nowogradwołyński, gm, Kurne, 42 w. od mta pow. , 44 dm. , 303 mk. 3. K, wś, pow. starokonstantynowski, gm. Tcofilpol, par. praw. Korabiewka 5 w. . 66 w. od meta pow. , 35 dra. , 257 mk. Do 1852 r. chutor należący do Erazma Bardeckiego, syn jego osiedlił tu włościan. Następnie Jasińskich. Karolina, wś, pow. bracławski, gm. Niemirów, 12 w. od Bracławia, ma 45 dm. , 333 mk. Karolinka 1. wś, pow. dubieiiski, gra. Młynów, U dm. , 200 mk. 2. K, wś, tamże, gm. Tesłubów, 9 dm. , 58 mk, 3. K. , kol niem. pow. żytomierski, gm. Barasze, 80 w. od Żytomierza, 51 dm. , 326 mk. , kościół ewang. , młyn parowy. Karolino 1. wś, pow. nowoaleksandrowski, gm. Brasław 3 w. 2. K. , wś, pow. szawelski, gm. Kiryanów 2 w. . 3. K. , folw. , pow. szawelski, gm. Szawlany 20 w. . 4. K, Karulino, os. , pow. newelski, gm. Karolino. Gmina obejmuje 48 miejscowości, 384 dm. włośc. 39 innych, 2270 mk. włościan, uwłaszczonych na 6621 dz. Zarząd gminny we wsi Szczerbino. Karolinówka 1. kol, pow. łucki, gm. Bożyszcze, 24 dm. , 139 mk. 2. K, kol. , tamże, gm. Torczyn, 23 dm. , 163 mk. Karolinowo 1 dobra, pow. wiłkomierski, gm. Dobejki 6 w. , Grotkowskich 362 dzies. 2. K, dobra i zaśc. , tamże, gm. Owanta 9 w. . Dobra, Maleckich 793 dz; zaśc, Widziunasów 26 dz. , Klimowów 25 dz. i Czerniewskich 26 dz. 3. K, pow. wiłkomierski, ob. Biecze. 4. K. fol. dóbr Wiszniew, pow. oszmiański. Karoliny, fol. , pow. orszański, od r. 1853 Matuszewiczów, 310 dz. Karoliszki 1. zaśc, pow. poniewieski, gm. Birże 18 w. . 2. K. wś i zaśc, pow. wiłkomierski, gm. Owanta. 3. K. ob. t. III, 853 i 829 Karidiszhi dwa zaśc, tamże, gm. Traszkuny 6 w. i Wiżuny 3 w. . 4. K. , wś, pow. dźwiński, własność von der Feldenów. 5. K. , ob. Kierołiszki, Karolpol, fol. dóbr Łomsk, pow. sieński. Karolukiszki, wś, pow. wiłkomierski, gmina Kupiszki 11 w. . Karoluny 1. wś, pow. kowieński, gm. Bobty 13 w. . 2. K. , wś, tamże, gm. Janów 6 w. . Karp, wś włośc, pow. bielski gub. grodz. , w dawnej ziemi bielskiej, gm. Grodzisk, par. katol. Rudka, 31 w, od Bielska, 87 dz. Ludność polska. Karpanowce, w dok. Korpanowicze, wś nad rzką Głęboką. Hłuboką, dopł. Kotry, pow. lidzki. Należała do włości nowodworskiej, ekonomii grodzieńskiej. W r. 1558 miała 6 włók, przyjęte za 5 włók dla gruntu bardzo złego. Poddani mieli 15 wołów i 6 koni, płacić powinni 3 kopy 30 gr. Karpaty. Prócz prac wymienionych w opracowaniach Galicya t. II i XV, 485 i Tatry t. XII, podajemy tu kilka świeższych. Rehmann Ant. Ziemie dawnej Polski i sąsiednich krajów pod względem fizycznogeograficznym. Część I Karpaty, Lwów, 1895 r. , str. 657. Tenże Szkice geograf. z Karpat Przew. liter. i nauk. , 1891 r. , t. 19 J. Partseh Die Gletscher der Vorzeit in den Karpaten und den Mittelgebirgen Deutschlands, Breslau, 1882. Uhlig Victor Ergebnisse geolog. Aufnahmen in der Wostglizischen Karpathen Jb. K. k. Geol. R. A. , t. 40, 41, 44. Tenże Ueber den Verlauf des Karpatennordrandes in Galizien Verh. d. geolog. Reichsanstallt, 1885. Paul i Tietze Studien in der Sandsteinzone der Karpaten Jahrb. der geol Reiehsanst. , 1877. Paul, , Die neueren Fortschritte der KarpatensandsteinGeo logie Jahrb. der geol. Reichsanst, 1883. Zapałowicz Geologische Skizze des oestlicheu Theiles der PokutischMarmaroscher Grenz Karpaten Jahrb. der geolg. Reiehsanst. , 1886. Zuber R. Studya geol. we wschod. Karpatach Kosmos, t. VII, 1882 r. i osobno Lwów, 1883. Tenże O łączności Karpat z Alpami Kosmos, t. IX. Tenże Detnilstudien in den ostgalizischen Karpaten zwischen Delatyn und Jablonow Jahrb. der geol. Reichsanstalts, 1882. Szajnocha W. Studya geolog. w Karpatach Galicyi Zachodniej, Okolice Żywca i Białej Kosmos, t. IX. Rzehak A. Die Glazialablagerungen im europaeischen Russland und am Nordabhange der Karpathen Das Ausland N. 16 i 17, 1886. Romer Eugen. Geograf. rozmieszczenieopadów atmosf. w krajach karpackich Rozp. Akad. Umiejętn. wydz. przyr. , 1895 r. , t. 29. Karpicko, wś, pow. babimojski. Comos Albertus de K, w dokum. z r. 1286 K. W. , n. 557. Siedzi tu możny ród. Do r. 1393 własność klasztoru cystersów w paradyzie. Ob. Chociszew. Karpie, folwark dóbr Siesiki, pow. wiłkomierski. Karpiesze, w dok. Karpiesce, wś, pow. prużański, gm. Bereza, 29 w. od Prużany, 254 dz. Należała do wójtowstwa błudeńskiego, w ekonomii kobryuskiej. Podług rewizji Sapiehy z r. 1563 było 5 włók gruntu przepodłego. Z włóki płacili po 66 gr. Suma dochodów ze wsi 5 kóp 30 gr. Karpitówka 1. wś nad rz. Usiażą, powiat miński, gm. i par. praw. OstrożyckoHorodecka. 2. K. , fol. ,, pow. orszański, od r, 1878 Turbinów, 316 dz. 3. K. , mstko nad Dnieprem, pow. Karolin Karolina Karolino Karolinówka Karoliny Karoliszki Karolpol Karolukiszki Karoluny Karpuńcze Karpowszczyzna Karpówka Karpowicze Karpiłówka Karpowce rohaczewski, gm. Strzeszyn, oddzielone od Żłobina torem dr. żel. lipowskoromeńskiej, 64 dm. , 430 mk. 158 praw. , 54 katol. i 218 żyd. , dom modl. żyd. Jako mstko wymienione w r. 1727. Własność większa należy do dóbr Ostermańsk. 4. K. , wś, pow. sieński, gm. Łukoml, 21 dm. . 80 mk. Karpilówka 1. Zauszańska, wś nad Wereśnia, pow. radomyski, gm. Przyborsk 15 w. , st. poczt. Radomyśl 92 w. , 69 dm. , 408 mk. , cerkiew, szkoła, 975 dz. Własność większa w K. i wsi Konne 1499 dz. 840 lasu, 290 nieużyt. . Należy do Wiszniewskich. Nadto papiernia w Ditiatkach nabyła tu 131 dz. 2. K Kopaczowska ob. Kopacze, t. IV, 367, wś nad Prypecią, tamże, gm. i st. poczt. Czarnobyl, par. praw. Kopacze, 140 w. od Radomyśla, 93 dm. , 528 mk. , szkółka, 3 wiatraki. Wś należy do klucza czarnobylskiego. 3. K. , wś, pow. dubieński, gm. Krupiec, par. praw. Srybno 3 w. , 41 w. od Dubna, 96 dm. , 629 mk. , cerkiew fil. drewn. , uposażona ziemia przez właściciela hr. Tarnowskiego w r. 1779. 3. K t. III, 830 Karasin, wś, pow. kowelski, gm. Soszyczno, 34 w. od Kowla. 58 dm. , 350 mk. 5. K. , wś, pow. łucki, gm. Silno, 40 w. od Łucka, 40 dm. , 359 mk. 6. K. , wś, pow. nowogradwołyński, gm. Serby, par. praw. Ćwila Wielka 7 w. , 27 dm. , 114 mk. 7. K. , wś, pow. Ostrogski, gm. Kuniów, par. praw. Wilia 2 w. , 28 dm. , 222 mk. 8. K. , wś, pow. owrucki, gm. Kisarycze, par. praw. Borowe 6 w. , 146 w. od Owrucza, 125 dm. , 736 mk. 9. K, wś na prawym brz. Słuczy, pow. rówieński, gm. Niemowicze, st. poczt. Dąbrowica 17 w. , st. dr. żel. Sarny 14 w. , 131 w. od Równego, 136 dm. , 925 mk. , cerkiew drewn z r. 1853. Do par. praw. należy wś Rudnia 5 w. . W całej parafii 103 dm. , 816 mk. praw. i 7 rodzin żydow. Cerkiew fil. we wsi Karasiu 15 w. . Własność skarbowa. 10. K, wś, tamże, gm. Równe 10 w. , par. praw. Poniebyl 2 w. , 25 dm. , 241 mk. 11. K. , w dok. Korpiłowce, wś, pow. zasławski. gmina Hryców, par. praw. Mikulin 2 w. , 41 dm. , 201 mk. . W r. 1583 do Łabunia Krzysztofa Łabuńskiego, płaci od 4 dym. , 2 ogr. W r. 1648 Jerzego Lubomirskiego. Karpin al. Żanwil, dobra, pow. rzeżycki, Awdonienkowych 496 dz. i Karpiniec 1. chutor w dobrach Sliwno, pow. białostocki. 2. K, dobra, tamże, gm. Jaświły, Rubcowych 388 dz. Karpino 1. dobra, pow. newelski, Porzeckich 146 dz, 2. K, folw. , pow. połocki, Kłodnickich 69 dz. Karpiszki 1. zaśc, pow. nowoaleksandrowski, gm. Widze 3 w. . 2. K. , dobra, pow. poniewieski, gra. Rozalin 16 w. , Montwiłłów, 458 dz. 3. K. , folw. , pow. rossieński, gmina Szweksznie 9 w. . 4. K, , wś, pow. szawelski, gm. Krupie 6 w. . 5. K. , dobra, pow. wiłkomierski, gm. Kowarsk 4 w. . 6. K. . wś, tamże, gm Onikszty 9 w. . Karpowce 1. wś, pow. grodzieński, gmina Hołynka, 437 dz. 2. K. , wś, pow. wołkowyski, gm. Roś, 167 dz. Karpowce, wś nad Teterowem, pow. żytomierski, gra. Karpowce, 67 w. od Żytomierza, 9 w. od Cudnowa st. poczt, ma 398 dm. , 2916 mk. poprzednio 1850 mk. prawosł. , 135 katol. i 50 żydów, cerkiew murowaną z r. 1876, kaplicę katol. w par. Cudnów, zarząd gminny. Karpowce, wś, pow. proskurowski. Po śmierci ostatniego dziedzica hr. Karola Kruzera, który znaczną sumą poparł budowę teatru krakowskiego, majątek rozpadł się na części, które przeszły w obce ręce. Karpowicze, wś i dobra i K, Poduchowne, wś, pow. białostocki, gm. Jaświły. Wś K. ma 373 dz. , K. Poduchowne 161 dz. ; dobra K. , własność Szumkowskich 419 dz. Karpówka 1. chutor, pow. poniewieski. gm. Pniewo 4 w. . 2. K. , wś, pow. szawelski, gm. Kiryanów 15 w. . 3. K, wś, pow. homelski, gm. Dziatkowicze 24 w. , 62 dm, 412 mk. 4. K. , wś, pow. wilejski, gm. Porpliszcze 9 w, ; miała 19 dusz rewiz. , należała do dóbr Dokszyce. Karpowszczyzna, przedmieście msta Połonnego nad Słuczą, pow. nowogradwołyński, 63 dm. , 326 mk. Karpuciszki, wś, pow. oszmiański. Należały do dóbr ks. Radziwiłłów Żuprany. W r. 1807 sprzedał je Michał Zaleski, pełnomocnik ks. Dominika za 500 czerw. zł. , Paszkowskim. W r. 1832 przeszły do Kiersa, vicegubernatora podolskiego, ożenionego z Paszkowską. Obecnie Lisieckich. Karpuńcze, dobra, pow. połocki, 349 dz. Karsk, r. 1238 Karczo, wś, pow. inowrocławski. Niejaki Eustachius, mąż szlachetnego rodu, przywdziawszy suknię zakonną, część swą dziedziczną w K. nadał kościołowi włocławskiemu, co potwierdził r. 1238 Kazimierz ks. kujawski. R. 1557 płaci tu kanonik włocławski od 6 łan. km. Wś należała do parafii Rzeczyca. Karsunowo, wś, pow. dryzieńaki, parafia Oświej. Karszany 1. dobra, pow. wiłkomierski, gm. Rogowo 10 w. . 2. K, dwa zaśc. i przys. , tamże, 8 w. od Rogowa. Karszenica, rzka, wypływa na połd. od Drobina w pow. płockim, przepływa około wsi Budkowa, od wsi Karsy bierze nazwisko i pod Raciążem łączy się z powstającą tam Raciaźnicą a raczej przybiera mały dopływ i zmienia nazwę która uchodzi do Wkry. Karszew, r. 1232 Karsevo wś, pow. kolski. Wedle dok. z r. 1232 nadany przez Bogumiła Karpilówka Karpin Karpiniec Karpino Karpiszki Karszew Karszenica Karszany Karsunowo Karsk Karpuciszki Karwosiek Karwinówka Karwiu Karwielki Karwieliszki Karwiedzie Karwazy Karsznice Karulino Kasinkowo Kasina Kartyże Kartupie Karsztejnie Karszuniszki Kartuniszki arcyb. gnieźn, , cystersom, później włość klasztoru sulejowskiego i byszewskiego. Ten ostatni drogą zamiany ustępuje arcyb. gnieżn. dziesięcin z K. K. W. , n. 136, 304, 618, 655. W roku 1576 ma tu jeden dział Drzewiecki, a drugi dział trzyma w zastawie Maciej Łetkowski płacący od 8 łan, 3 zagr. , karczmy, 5 osad. Karsznice, w dok. Karsnicza, wś, pow. jędrzejowski. Według dok. z r. 1262 dają dziesięciny klasztorowi miechowskiemu. Jestto gniazdo Karsznickich, którzy w r. 1536 posiadają przyległe wsi Rembieszyce, Mironice i Wolę Tessarową. Dobiesław Karsznicki płacił z K. od 12 półłanków, z których 5 uprawiali kmiecie, a 7 włączył dziedzic do folwarku i osadził na nich zagrodników. Był dwór, folwark, lasy i pasieki, 3 małe sadzawki, brzeg rz. Nidy z łąkami. Oceniono wieś na 260 grz. Karsztejnie, dwa majątki, pow. telszewski, gm. Żorany 4 w. , Budryków z Szyłami ma 80 dz. ; drugi Waserysów, 160 dz. Nadto Giedmontowie majż 10 dz. , Hudowiczowie 36 dz. Karszuniszki, wś, pow. oszmiański, gmina Polany 7 w. ; miała 12 dusz rewiz. Należała do dóbr Mokrzyca. Karielewo, wś, pow. newelski, była własnością. Borkowskich. Kartenowo, okolica, pow. dryzieński, 179 dz. Mają tu Baranowscy 9 dz. , Komieszewscy 79 dz. i Stankiewiczowie 91 dz. Kartokle, słoboda, pow. szawelski, gmina Szawkiany 1 w. . Kartoszewicze, wś i dobra, pow. orszański, gm. Mikulino, 30 dm. , 248 mk. Dobra, od roku 1869 Karyszewych, 1200 dz. 500 lasu. Kartoszy, wś, pow. połocki, własność Korotkiewiczów. Kartuniszki, zaśc, pow. trocki, gm. Żośle 17 w. ; miał 5 dusz rewiz. Kartupie ob. t III, 845 Karłupis, wś i dobra, pow. rossieński, gm. Erźwiłek 7 w. . Kartyże, fol. dóbr Drybin, pow. czauski. Karulino, pow. newelski, ob. Karolino. Karwazy, folw. , pow, szawelski, gm. Ligumy 8 w. . Karwiedzie, dwa dwory, pow. poniewieski, gm. Remigoła 7 w. . Karwieliszki, zaśc, pow. wiłkomierski, gm. Uciana 13 w. . Karwielki, wś, powiat nowoaleksandrowski, gm. Czadosy 8 w. . Karwiu, wś, pow. miechowski, ob. Obiechów, Karwinówka, wś, pow. żytomierski, gmina Cudnów, 41 dm. , 200 mk. Karwowo, pow. kolneński, ob. Brychy. Karwosiek, w dok. z XIII w. Karwasec, wś pow. płocki. Dawna włość kapituły płockiej. W r. 1578 istnieje K. Noskowice. K. Rospadi Respondy, K. Dłużniewski i K. Capituli, największy, bo mający 8 łan. km. i 6 zagr. Należały do par. Sikorz. karwów, wś, pow. opatowski. Wś tę miał nadać na wiecu w Mikulinie r. 1212 Wincenty bisk. krakow. , klasztorowi w Koprzywnicy Kod. mał. I, 15. W dokum. z r. 1277 wymieniony w liczbie posiadłości klasztoru koprzywnickiego, nadanych mu przez Wincentego Kadłubka Kod. małop. . I, 110. Wedle Długosza, Wincenty dał klasztorowi połowę wsi, drugą połowę zostawił swym krewnym nepotibus. Połowa ta należała, za Długosza do Różyców. Jeden z działów nadał klasztorowi około r. 1416 Wojciech z Wamborkowa. Dziesięcinę pobierał biskup krakow. , z folwarku rycerskiego zaś kościół we Włostowie L. B, III, 383. Karwowo, wś, pow. kolneński. Arnoldus de K. , w dokum. z r. 1423 Kapica, Herbarz, str. 168. Karyczyńce, wś, pow. latyczowski, 22 w. od Latyczowa. Obszerna włość królewska, która się rozpadła na cztery części. Na K. wołoskich zapisał Jagiełło 40 grz. , Franczkowi. Potem trzymał je zastawem Jan Odrowąż, który r. 1538 ustąpił praw swych królowej Bonie. Drugą część w zastawie za 350 grz. trzymał od Jagiełły Jan ze Stepanikowa. W r. 1538 odstąpiona Bonie w zamian za Szelechowę. Karyźyn al. Koryżyn, wś, pow. uszycki, gm. Osłamów, 49 dm. , 370 mk. , cerkiew. Karzec, r. 1293 Carsec, r. 1910 Karcz, wś, pow. krobski. Wymieniony w dok. z r. 1310 śród wsi ustanowionego wtedy powiatu ponieckiego. Istniał tu zdawna gród. Stefan kasztelan de Carsec występuje r. 1293 w Poznaniu, przy boku ks. Przemysława. W r. 1352 jest kasztelanem Sczedrzicus, a r. 1378 Peregrinus K. W. , n. 706, 930, 1313, 1756, 2070. W r. 1580 wś Karsziecz w par. Krobia, jeden dział ma Karsiecki, a drugi po Jakubie Rokoszewskim podskarbim kor. Kasabuki, pow. dzisieński, ob. Kozabuki. Kasaryno, wś, powiat dryzieński, parafia Oświej. Kaseń, chutor, pow. dubieński, gm. Werba, 5 dm. , 46 mk. Kasicze, Kosicze, wś, pow. bychowski, gm. Głucha, 51 dm. , 298 mk. , młyn, folusz. Kasin, wś, pow. lidzki, gm. Lida 8 w. ; miała 43 dusz rewiz. Kasina, wś nad rzką t. n. , pow. limanowski. W dok. z r. 1254 wymieniona rzeczka jako własność klasztoru szczyrzyckiego. Osadzona tu wieś przeszła w sposób nieprawny na własność szlachecką L. B. , III, 445. Od r. 1597 włość dominikanów krakowskich, Ob. Ulanowski B. Wieś polska Przegl. pol, 1894 r. , str. 467. Kasinkowo, wś włośc, pow. dzisieński, gm. Jazno. Karielewo Kartenowo Kartokle Kartoszy Karsznice Kasin Kasicze Kaseń Kasaryno Kasabuki Karzec Karyźyn Karyczyńce Kartoszewicze Karwowo Kaszeliszki Kaszemirówka Kaszenie Kasinowo Kaszety Kaszew Kaszczyce Kaszczyńce Kaszewice Kasinowo al. Kasjanów, pow. Słonimski, ob. Kashienomo, Kasionki, wś, pow. orszański, gm. Mikulino, 23 dm. , 154 mk. Kasiszczewo, dobra, pow. mścisławski. Suszczewskich 470 dz. Kasite, wś, pow. dzisieński, gm. Jazno; miała 14 dusz rewiz. Kasiułkąjmie, wś, pow. kowieński, gmina Betygoła 10 w. . Kasjauówka, mylnie Kosianówka t. IV, 459, słoboda, pow. bracławski, gm. Żurawlówka 6 w. , 33 w. od Bracławia, 14 dm. Kaskada, folw. przy Muszkatyńcach, powiat uszycki, gm. , par. i st. poczt. Dunajowce, 271 dz. Należał do Skibniewskiego, od którego 1898 r. nabył Zawoj ko. Kaski, w dok. z r. 1451 Kaschky, wś, pow. błoński. Wieś książeca w XV w. W r. 1579 płaci od 56 łan. , 26 zagr. , 9 kom. W części plebana 1 2 łan. , 10 zagr. , 1 rzem. Paw. Maz. str. 141. Kaskienowo, w spisie Kasinowo, folw. dóbr Iwacewicze, pow. Słonimski. Kaśkiewicze 1. al. Kośkiewcze, wś, pow. mohylewski, gm. Pawłowicze 4 w. , 22 dm. , 128 mk. 2. K, dwa fol. , pow. świeciański, gm. Bienica, własność Kryczyńskich. W r. 1706 Jozefa Kryczyńskiego, rotm. chorągwi tatarskiej. W r. 1802 Jozef Kryczyński płaci z K. pososznego na meczet w Doubuciszkach od 9 soch. Kaśkowszczyzna, zaśc, pow. wilejski, gm. Miadzioł 15 w. , należał do dóbr skarbowych Justynowo. Kaśniowce, wś, pow. grodzieński, ob. Kajeniowce. Kasperka, wś i fol. , pow. klimowicki, gmina Zabiełyszyn, 30 dm. , 135 mk. Fol. , Zakolińskich, z Budą. 364 dz. Kasperówka, ob. Kaszperówka. Kasperowszczyzna, fol. , pow. wilejski, gm. Hermaniszki, r. 1865 Gnatowskich. Kasperyszki 1, zaśc, pow. szawelski, gm. Skiemie 9 w. . 2. K. , wś, pow. telszewski, gm. Bernatów 12 w. . Kaspinicze, wś, pow. mohylewski, gm. Czarnorucz, 56 dm. , 389 mk. Kassuta, pow. wilejski. Około 1750 roku, Antoniego Krzywoblockiego, strażnika oszm. , r. 1766 syna jego Jerzego, następnie Roemerów. Był tu monaster bazylianów. Kastrowo, wś, pow. dryzieński, par. Oświej. Kastulino, os. , pow. wiłkomierski, gm, Dobejki, Jodysów 20 dz. Kastynie, dwór, pow. rossieński, gm. Skawdwile 10 w. . Kasury, al. Pieczury, folw. , pow. połocki, Czerniawskich 36 dz. Kaszarka, dwór, pow. wiłkomierski, gmina Kowarsk 13 w. . Kaszczor, w dok. z r. 1364 Clastor, wś, pow. włoszczowski. W r. 1365 Kazimierz król polski, pozwala klasztorowi św. Andrzeja Klarysek w Krakowie, założyć przy karczmie klasztornej zw. Clastor koło wsi Rokitna, przy drodze z Żarnowca do Lelowa, miasto na prawie niemieckiem. Wójt z ławnikami ma sądzić sprawy większe i mniejsze. Osada otrzymuje targi tygodniowe Kod. małop. I, 325. Lokacya miasta nie przyszła jednak do skutku. Kaszczyce, okolica, pow. lidzki, gm. i dobra skarb. Wasiliszki 6 w. . Kaszczyńce, wś, pow. Ostrogski, na pograniczu krzemienieckiego, gm. Unijów 2 w. , stacya poczt. Jampol 12 w. , 45 w. od Ostroga, 142 dra. , 756 mk. , cerkiew drewn. z r. 1788 fundacyi ks. Mik. Jabłonowskiego, uposażona 62 dz. Kaszczyno 1. dobra, pow. sieński, Kamionków 890 dz. 430 lasu, 2 młyny. 2. K. , folw. , pow. połocki, Radziszewskich 43 dz. Kasze, wś, pow. poniewieski, gmina Smilgie 4 w. . Kaszebury, wś, pow. poniewieski, gra. Pompiany 14 w. . Kaszeliszki, wś, pow. poniewieski, gm. Birże 9 w. . Kaszemirówka, dwie wsi, pow. wiłkomierski, gm. Rogowo 7 i 11 w. . Kaszenie, wś, pow. homelski, gmina Korma 11 w. . Kaszety, pow. lidzki, gm. Nacza. Na polach wsi odkryto ślady osady przedhistorycznej. Kaszew, wś, pow. turecki. Wymieniony w dok. z r. 1136 K. W. , n. 7, śród włości arcybisk, gnieźn. Kaszewice, wś, pow. piotrkowski. Pierwotnie należała do par. w Chrząstowie i obowiązana była dawać plebanowi beczkę miodu na św. Marcin. Według Lib. Ben. Łaskiego, dziedzic czy dzierżawca wsi zaprzestał od lat 5 uiszczać tę daninę. Zdaje się, że K. włączone zostały do par. w Koniecpola Nowopole, utworzonej zapewne w XVI w. , a później dopiero w XVIl w. ufundowano tu kościół i przy nim odrębną parafię. W reg. pob. z XVI w. pominięto Kaszewice. Kaszewy, r. 1520 Caschewo, C. medicris et C. Tharnowskiego, wś, pow. kutnowski. Kościół par. p. w, św. Andrzeja, wspominany już w dok. z r. 1420, Plebanem był wtedy niejaki Gniewomir. We wsi siedzieli Kaszewscy h. Janina. Kaszkieliszki, zaśc. , pow. nowoaleksandrowski, gm. Dryświaty 15 w. . Kaszów, wś. pow. radomski. Parafia tutejsza należała do dyecezyi gnieźn. , choć już młyn plebański leżał w dyecezyi krakowskiej Łaski, L. B. , I, 679. Kaszówka, mastko, pow. kowelski, gm Wielick, 47 w. od Kowla, 115 dm. , 1834 mk. , cer kiew. Kaszczyno Kaszewy Kaszkieliszki Kaszów Kaszówka Kaszczor Kaszarka Kasury Kastynie Kastulino Kastrowo Kassuta Kaspinicze Kasperyszki Kasperowszczyzna Kasperówka Kasperka Kaskienowo Kaski Kaskada Kasjauówka Kasiułkąjmie Kasite Kasiszczewo Kasionki Kasinowo Kasze Kaszebury Katorowusczyzna Kaszperówka 1. wś przy ujściu Kijanki do Hujwy, pow. berdyczowski, gm. Białopol, st. poczt. Berdyczów 23 w. , 174 dm. , 1163 mk. , cerkiew, szkółka cerk. , 3 młyny, wiatrak. 2 K. , Kasperowka t. III, 902, wś nad Rośka, pow. taraszczański, gm. Kaszperówka, st. poczt. Tetyjów 5 w. , 70 w. od Taraszczy, z fol. 566 dm. , 2966 rak. , cerkiew, szkółka cerk. , cukrownia, cegielnia. Należała do włości tetyjowskiej Koszków, następnie ks. Ostrogskich. W roku 1629 w dzierżawie Adama Wilgi, płaci od 77 dym. Gmina obejmuje 9 miejscowości 7 siół, 2 wsi, 12, 599 mk 22 rozkoln. , 79 katol. , 12 ewang. , 210 żydów, 155 in. wyzn. i 18, 573 dz. 9568 większej posiadłości, 8578 ziemi włośc, 307 dz. cerk. . 3. K. al. Kasperówka t. III, 895, wś, pow, nowogradwołyński, gm. i parafia praw. Baranowka 12 w. , 44 w. od mta powiat. , 209 dm. , 1333 mk. , cerkiew drewn. cmentarna z r. 1881 Kasztelanka, fol. dóbr Rozalin, pow. brzeski gub, grodz. kasztelanowszczyzna, powiat dzisieński. Własność Czernicwskiego nie Czerniawskiego, 499 dz. Poprzednio Korsaków, następnie Korkozewiczów. Kasiubińce, Kaszubinka ob. t. III, 904, wś i fol. , pow. giodzieński, gm. Skidel, 27 w. od Grodna. Wś ma 14 dm. , 273 mk, , 147 dz. ; fol. należy do dóbr Kotra. Kaszuby. Nowsze prace odnoszące się do tej zachodniej odrośli plemienia polskiego są Lorentz Volkssagen, Aberglauben, Gebrauche u. Maerchen aus d. ostl. Hinterpommern, Poznań, 1885. Winkowski Gr. Die Poramerschen Kassuben Mittheil. d. geogr. Gesels. in Wien, 1885. Dr. Tetzner Die Slovinzen und Leba Kaschuben, Berlin 1899. Parczewski A. Szczątki kaszubskie w prowincyi pomorskiej, Poznań, 1896. Ramułt St. Statystyka ludności kaszubskiej, Kraków, 1899. Łęgowski, , Die Slowinzen im Kreise Stolp, Szczecin, 1900. G. Smólski, , Ostatni Mohikanie polscy Bibl. Warsz. , 1902 r. , marzec i kwiecień. Kaszurowszczyzna, wś, pow. sieński, gm. Ulanowicze, 9 dm. , 63 mk. Kaszymów, Kasimów ob. t. III, 894 mylnie Kasinowo, folw, , pow. oszmiański, gm. Bienica, r. 1802, Kryczyńskich, którzy na utrzymanie meczetu w Doubuciszkach płacili od 5 soch. Około r. 1865 Szalkowskich. Kaszyńce, wś, pow. grodzieński, gm. Brzostowica Wielka, 59 w. od Grodna, 234 dz. Kaszyno 1. wś, pow. wiłkomierski, gmina Pupany 7 w. . 2. K, pow. wilejski. Niegdyś Mackiewiczów, z tych Chwiedor Bohdanowicz r. 1590 sprzedaje Bohdanowi Sołomereckiemu, później przeszło do Sapiehów. W r, 1752 Michał Antoni Sapieha sprzedaje Leonowi Pawłowi Wołodkowiczowi. Kaszyszcze, dwie wsi, pow. łucki, gm. Kołki, 56 w. od Łucka, 35 dm. , 323 rak. Katany, folw. , pow. kowieński, gm. Żejmy 10 w. , Daniłowiczów 30 dz. Katarzynowo, ob. Ekaterynhof, Kataszynka, chutor nad rzką t. n. , powiat skwirski, gm. Pawołocz, 28 w. do Skwiry, 19 dm. , 162 mk. Kateliszki 1 zaśc, pow. poniewieski, gm. Birże 18 w. . 2. K, wś, pow. trocki, gmina Jewie 6 w. ; miała 15 dusz rewiz, należała do dóbr Strawienniki. Kateniszki, zaśc, pow. nowoaleksandrowski, gm. Sołoki 9 w. . Katerynka, ob. Piszczana. Katerynówka 1. wś nad rzką Berezówką, pow. czehryński, gm. , dobra i par. praw. Telepin 3 w, , st. poczt. Kamionka 20 w. , 65 w. od Czehrynia, 186 dm. , 908 mk, cerkiew, szkółka, 7 wiatraków. Dawniej Berezówka, przemianowaną została od imienia córki właściciela Borodzina. Była tu cukrownia, obecnie nieczynna. 2. K. , wś, pow. nowogradwołyński, gm. i par. praw. Serby 9 w. , 44 dm. , 295 mk. 3. K. . wś, pow. żytomierski, gm. Horoszki, 53 w. od Żytomierza, 48 dm. , 288 mk. 4. K. , kol, tamże, gm. Kotelnia, 14 dm. , 116 mk. 5. K. , wś, tamże, gm. Piatka, par. paw. Szwajkówka 4 w. , 39 dm. , 243 mk. 6. K. , kol, tamże, gm. Trojanów, 75 dm. , 445 mk. 7. K. , wś, tamże, gm. Uszomierz, par. prawosł. Kropiwna 3 w. . Kateszyno al Jurcewo, folw. dóbr Szapki, pow. orszański. Katiucha Duby, wś, pow. nowogradwołyński, gm. Serby, 5 dm. , 34 mk. Katki, wś, pow. poniewieski, gm. Pniewo 5 w. . Katkulewo, fol, pow. lucyński, 179 dz. Katkuny, wś, pow. poniewieski, gm. Mołdoczany 9 w. Katkuszki, zaśc, pow. nowoaleksandrowski, gm. Antuzów 14 w. . Katoliszki, wś, pow. poniewieski, gm. Czypiany 2 w. . Katotowszczyzna, fol, pow. lepelski, Borowskich 105 dz. Katorowusczyzna, Kutorowszczyzna, wieś, pow. oszmiański, gm. Kucewicze, 4 w. ; miała 21 dusz rewiz. , należała do dóbr Nowosiółki. Katowice, ob. Kaczowice. Katowice, msto pow. na Szląsku. W r. 1887 miało 437 ha ziemi 272 roli, 45 łąk, 5 lasu, 483 dm. , 14, 200 mk. , w tem 10, 140 katolików, 2482 ewangelików i 1576 żydów. Powiat miał 105, 358 mk. , w tej liczbie 94, 247 katol, 7307 ewang. i 3798 żydów. Por. Hoffmann G. Geschichte der Stadt Kattowitz Katowice, 1895, str. 183. Katki Kaszperówka Katowice Katotowszczyzna Katoliszki Katkuszki Katkuny Katkulewo Katiucha Duby Kateszyno Katerynówka Katerynka Kateniszki Kateliszki Kataszynka Katarzynowo Kaszyszcze Kaszyno Kaszyńce Kaszymów Kaszurowszczyzna Kaszuby Kasiubińce Kasztelanka Kaszperówka Kawleniszki Kawłakis Kawłaliszki Kawinie Kawieryki Kawączyn Kauszyszki Kaupy Kaupry Kaupre Kaupie Katrynburg Katówka Kauluny Kauksnuje Kausze Kaukolnie Kaukle Kaukaliszki Kaubryszki Kawczy Kąt Kawboryszki Kaużebowo Katyny Katyninia Katyna Katyllszki Katuniszki Katrynpole Katrynowo Katrynka Katówka Kaukoliki Kautki Kawęczyn Kawele Kawewczyce Kawkuniszki Katówka, chutor, pow. winnicki, gm. Pików, par. Ostrożek. Katrynburg, mstko, pow. krzemieniecki, gm. Borki, par. praw. Podhajce 2 w. , 15 w. od Krzemieńca, 120 dm. , 963 mk. , cerkiew filialna z r. 1787. Własność hr. Ożarowskich. Katrynka, urocz. , pow. białostocki, gmina Obrebniki, 59 dz. Katrynowo 1. Katarzynów t. III, 908, wś nad rzką. Swołna, pow. dryzieński, gra. Kiastyce, 3 dm. , 31 mk. , cerkiew. 2. K al. Jekaterinhof, dobra, pow. połocki, Giedrojcia Jurahy, 386 dz. 3. K. , fol, tamże, Katarzyny Druhoninowej 135 dz. Katrynpole, wś i fol. , pow. rohaczewski, gm. Rassochy 5 w. , 17 dm. , 72 mk. Folw. , od roku 1845 własność Sikstelów, 200 dz. Katuniszki, zaśc, pow. wileński, gm. Muśniki 6 w. ; miał 28 dusz rewiz. , należał do dóbr Bortkuszki. Katyllszki, dwór, pow. szawelski, gm. Żagory 4 w. . Katyna, r. 1565 Kathina, wś, pow. dobromilski. Wedle lustracyi z r. 1565 świeżo osadzona wieś w ststwie przemyskiem, miała 10 gospodarzy na półłankach, kniaź, pop. Dochód zł. 13 gr. 24 1 2. Katynie, dwa dwory, pow. poniewieski, gm. Poniewież 18 w. . Katyninia, zaśc, pow. poniewieski, gmina Pniewo 9 w. . Katyny 1. Katiny, wś, pow. poniewieski, gm. Pompiany 7 w. . 2. K. , wś, pow. szawelski, gm. Poszwityń 4 w. . 3. K. , fol, pow. wiłkomierski, gm. Androniszki 7 w. . Kaubryszki, zaśc, pow. święciański, gmina Twerecz, należał do dóbr skarb. Dziana. Kaukaliszki, dwór, pow. nowoaleksandrowski, gm. Kwietki 6 w. . Kaukaz, chutor, pow. Ostrogski, gm. Chorów, 15 dm. , 87 mk. Kaukle 1. wś, pow. telszewski, gm. Żorany 6 w. , 2. K. , wś, pow. oszmiański, gm. Iwie 12 w. ; miała 21 dusz rewiz. Należała do dóbr Gawia, w końcu XVIII w. Aleksandra Pocieja, oboźnego lit. , od r. 1819 Brochockich, następnie Trychutków, obecnie Dębowieckich. Kaukoliki, wś, pow. telszewski, gm. Szkudy 16 w. . Kaukolnie, wś, pow. kowieński, gra. Surwiliszki 3 w. . Kauksnuje, wś i dwór, pow. szawelski, gm. Radziwiliszki 17 w. . Kauluny, wś, pow. szawelski, gm. Radziwiliszki 4 w. , należała do dóbr Krowkiany. Kaupie, Kaupy, dwie okolice, pow. telszewski, gm. Wornie 7 w. , gm. Żorany 20 w. . W drugiej maja Naumowiczowie 35 dz. , Putkamerowie 14 dz. , Przeworscy 40 dz. , Szymkiewiczowie 62 dz. Kaupinie, fol. , pow. wiłkomierski, gm. Szaty 8 w. , Olechnowiczów 78 dz. Kaupre, dwór, pow. poniewieski, gm. Krakinów. Kaupry, Koupry, zaśc, pow. kowieński, gm. Żejmy 15 w. , Skirgajłów 100 dz. Kaupy, wś, pow. poniewieski, gm. Kibury 8 w. . Mają tu Mukasowie 22 1 3, dz. , Narkiewiczowie 25 dz. Kausze 1. dwór, pow. telszewski, gro. Iłłoki 7 w. . 2 K. , os, pow. wiłkomierski, , gmina Konstantynowo. Kauszyszki, dwór, pow. nowoaleksandrowski, gm. Kwietki 9 w. . Kautki, wś, pow. orszański, gm. Mikulino, 20 dm. , 125 mk. Kaużebowo, wś, pow. dryzieński, par. Rosica, należała do dóbr Sarya. Kawboryszki, zaśc, pow. poniewieski, gm. Pniewo 11 w. . Kawczy Kąt, wś, pow. stryjski. W roku 1565 wś ststwa stryjskiego, miała 10 kmieci na 3 dworzyszczach. Dochodu dała zł. 43 gr. 23. Kawewczyce, fol, pow. nowogródzki, gra. Poczepowo, Tarnogórskich około 10 włók. Kawele, wś, pow. nowoaleksandrowski, gra. Rakiszki 5 w. . Kawęczyn, r. 1359 Kawieczino, wś, pow. skierniewicki. W dok. z r. 1359 śród włości arcyb gnieźn. , r. 1374 w liczbie włości zagrabionych kościołowi z rozkazu Ziemowita ks. mazow. K. W. , n. 1404, 1697. Obok wsi arcybiskupiej należącej do par. w Godzianowie, były tu części drobnej szlachty i kmiece, należące do par. Stara Rawa. Kawączyn, wś, pow. pilzneński. Za Długosza własność klasztoru tynieckiego, miała 7 łan. , 2 sołtysa. W r. 1536 ma 7 kmieci, wójtowstwo, młyn, karczmę. Kawieryki, wś, pow. lidzki, gm. Źyrmuny 1 w. ; miała 12 dusz rewiz. Kawinie, wś, pow. wiłkomierski, gm. Uciana 4 w. . Kawiory, w dok. Kauor, wś, pow. krakowski. Wspom. w dok. z r. 1318. Mieszczanie krakowscy maja tu swe ogrody. Stanowi część Czarnej Wsi. Kawkuniszki, dobra, pow. wiłkomierski, gm. Kowarsk 2 w. . Kawie, wś i os. , pow. wiłkomierski, gm. Szaty 7 w. . Kawleniszki, wś, pow. wiłkomierski, gmina Uciana 3 w. . Kawłakis, zaśc, pow. wiłkomierski, gmina Pupany 6 w. . Kawłaliszki, wś, pow. szawelski, gm. Radziwiliszki 21 w. . Kawnice, wś, pow. koniński. Kościół par. p. w. W. W. Św. , wspomniany w aktach z roku 1480. Według wizyty z r. 1608 dziedzic wsi Słownik Geograficzny. T. XV. Zeszyt 177. Kawnice Kawiory Kawie Kawodrza Gorzewski Hieronim, oddał kościół predykantowi luterańskiemu, wypędziwszy plebana, lecz synowie tegoż Gorzowskiego, katolicy, usunęli przed tą wizytą predykanta i obiecali kościół wrocić katolikom. Na miejscu pierwotnego kościoła wzniesiono nowy z drzewa r. 1521. Obecny pochodzi z r. 1799. Ob. Kłosy, t. XII Kawodrza, u Długosza Krowodrza, r. 1581 Kawodrza, wś w par. Częstochowa. Własność klasztoru. W r. 1581 miała 12 1 2 łan. km. For. Krowodrza t. IV. Kawonówka, wś nad Tołmaczem Zgniłym, pow. zwinogródzki, gm. i st. poczt. Kalihorka Mokra 11 w. , 40 w. od Zwinogródki, 139 dm. , 675 mk. , cerkiew, szkółka, młyn, 4 wiatraki. Około r. 1865 z Antonówka należała do Jeniczów. Kawosie, wś, pow. dryzieński, par. Druja. Kawryżyn, Kowryżyn, wś i fol, pow. mohylewski, gm. Pawłowicze. Wś ma 13 dm. , 143 mk. ; fol. należał do dóbr Barsuki. Kawstekle ob. t. III, 914 Kawetekle, wś, pow. rossieński, gm. Wewirże 4 w. . Kawsze ob. t. III, 918 Kawszyszki, wś, pow. rossieński, gm. Kołtyniany 4 w. . Kazaki, zaśc, pow. rossieński, gm. Szymkajcie 10 w. . Kazakiszki, zaśc, pow. nowoaleksandrowski, gm. Taurogi 4 w. . Kazaklary, wś i fol, pow. trocki, gm. Międzyrzecz 6 w. ; wś miała 22 dusz rewiz. ; folw. r. 1865 należał do Bajraszewskich. Kazanie, r. 1316 Kazome, r. 1360 Kazom, wś, pow. włocławski. Władysław Łokietek nadał r. 1316 w Walewie, różne swobody wsi, , Kazome iuxta Brest, należąjcej do Andrzeja bisk. pozn. K. W. , n 981, 1440. Co do nazwy por. Kazuń, R. 1557 płaci tu Kretkowski, wojewoda poznański od 7 łan. kmiec, 4 sołt. , 1 kom. Kazanka, dwór, pow. rossieński, gm. Szydłów 17 w. . Kazańsk, wś nad rzką Obiedówką, powiat rzeczycki, gm. i par. praw. Domanowicze, 53 dm. , 332 mk. , cerkiew filialna. Kazarce al. Gduchówka, os. , pow. poniewieski, gm. Kibury 14 w. . Kazaryno, folw. , pow. nowoaleksandrowski, gm. Słobódka 5 w. . Kazawczyńska Słobódka, ob. Józefpol. Kazelki, dobra, pow. lepelski, dawniej Miładowskiego, potem Siedmiogrodzkiego, 250 dz. Kazieczki, Kazicezyno, fol. , pow. orszański, gm. Moszkowo 5 w. , Derożyńskich 390 dz. 200 lasu, cerkiew, młyn. Kazieczyn, wś, pow. lidzki, gmina Dokudowo. Kaziborki, wś, pow. orszański, gm. Olenowicze, 27 dm. , 159 mk. Kazimierówka 1. wś nad Horochowatką, pow. kijowski, gm. i st. poczt. Hermanówka 17 w. , par. praw. Horochowatka, 78 w. od Kijowa, 234 dm. , 1202 mk. , szkółka, 8 wiatraków, 935 dz. włośc, 526 dwor, należącej od r. 1874 do Rubinstejnów. 2. K. , kol. niemiecka przy wsi Szczeglijówka, pow. radomyski, gm. Wodotyje, st. poczt. Brusiłów 27 w. , 31 w. od Radomyśla, 21 dm. , 95 mk. , dom modl. ewangel. , szkoła. 3. K. , wś nad rz. Torhan, pow. taraszczański, gm. Krzywice, par. praw. i st. poczt. Wołodarka 2 w. , 43 w. od Taraszczy, 60 dm. , 505 rak. , szkółka. W r. 1862 należała do Godlewskich, 502 dz. Kazimierowo 1. dwa zaśc, pow. nowoaleksandrowski, gm. Dryświaty 24 w. i Taurogi 10 w. . Jeden należy do Brodowskich, 40 dz. 2. K. , w spisie Kaziuryszki, fol. , tamże, gmina Smołwy 10 w. , attyn. Jurgianowa, Podbereskich 147 dz. Kazimierz 1. mstko, pow. słupecki. Przemysław ks. Polski, r. 1287 w Poznaniu, nadając przywileje różne dla dóbr bisk. lubuskich, pozwala w Kazimierzu założyć targowisko villam sive civitatem forensem, na prawie niemieckiem. W dok. z r. 1328 wymieniono śród włości biskupich oppidum Kazimir cum districtu suo K. W. , n. 585, 1088. W r. 1579 Kazimierz, miasto szlacheckie daje szosu fl. 12 gr. 16, od. 5 bań gorzał. , 2 piekarzy, 2 rzeźn. , 2 rybaków, 8 rzem. , 10 łan. osiadł. , 5 szynkarzy, 6 kom. , 2 przekup. soli, 5 kół młyn. Ogółem fl. 40 gr. 26. Ob. Tyg. Illustr. t. VIII, str. 402 Spraw. kom. hist. sztuki, t. IV i V i Wędrowiec r. 1899, n. 27. Por. Bieniszewo t. I. 2. K, , mstko, pow. łódzki. Pierwotnie własność książęca. Miał prawo miejskie już w końcu XIII wieku. W r. 1318 Władysław Łokietek na wiecu w Sulejowie wzamian za wieś klasztorną Witowice Witoszewice pod Łęczycą, nadaje klasztorowi wąchockiemu civitatem nostram forensem que Kazimir. .. nominatur, z prawem lokacyi miasta na prawie średzkim. Wzamian za cło z Kazimierza i Zgierza, jakie nadał klasztorowi ks. Kazimierz, ojciec Władysława, nadaje im część wsi Prawęcice Kod. mał. , II, 241, 242. Jan opat wąchocki nadał r. 1343 słudze swemu Michałowi wójtowstwo w K. , Babicach i Prawęcicach za 8 grz. Na akcie podpisany Blasius rector ecclesiae in Kazimiria. W dok. z r. 1364 spisanym w Wąchocku występuje; Klemens pleban w K. W r. 1368 król Kazimierz bierze te trzy wsi dożywotnio, dla ich zagospodarowania Kod. mał. , III 53, 175, 221. W r. 1426 król Władysław na prośbę opata Mikosza nadał osadzie przywilej na dwa jarmarki. W r. 1432 nastąpiła między klasztorami wąchockim a trzemeszeńskim zamiana posiadłości. Pierwszy oddał K. ze wsiami Babice, Prawęcice, Sobień, Sobieńska Wola w ziemi łęczyckiej, a wziął bliższe klasztoru Waśniów miasto, ze wsią Jeżo Kawonówka Kawosie Kawryżyn Kawstekle Kawsze Kazaki Kazakiszki Kazaklary Kazanie Kazanka Kazańsk Kazarce Kazaryno Kazawczyńska Słobódka Kazelki Kazieczki Kazieczyn Kaziborki Kazimierówka Kazimierowo Kazimierz Kawodrza Kazimirowo Kazimirów Kazimirowa Słoboda Kazimirówka Kazimirka Kazimierza Mała Kazimiropol wem i dziesięcinami z pięciu wsi okolicznych i jednej Prusinowice, w ziemi sieradzkiej. Na cztery lata przedtem opat wąchocki Mikołaj, przeniół K. na prawo sredzkie. Kanonicy trzemescy pełnili tu obowiązki plebanów aż do zniesienia klasztoru. Obecny kościół drewniany p. w. św. Jana, pochodzi z r. 1632. W r. 1576 K. podany w reg. pob. w liczbie wsi opata trzemeszeńskiego. Płacił od 9 łan. , 1 wójt. , 1 karczmy, 2 rzem. , 28 osad. W dok. z r. 1354 występuje Tomisław kasztelan kazimierski, r. 1374 Klemens K. W. , n. 999, 1323, 1594, 1711. 3. K. , mstko, pow. nowoaleksandryjski. Ob Kaszowski K. K. nad Wisłą Gaz. Polska, r. 1893, nr. 173 174 i Spraw. kom. historyi sztuki, t. VI. Zbieraniem materyałów do historyi miasta zajmował się Kazimierz Król. Obecnie osada ta swem położeniem ściąga dość licznych gości na pobyt letni a nawet i na stałe mieszkanie we wznoszonych pod miastem domkach i willach. Kazimierza Mała, wś, pow. pińczowski. Długosz opowiada, iż czytał akt erekcyi kościoła tutejszego, wydany r. 1063 w Dzierząznie, przez Lamberta bisk. krakow. , na prośbę Mikołaja z Mikołajowa, tudzież Stanisława i Bogusza z Zemlic, Piotra i Jakuba z Zbilutowic, Mszczuja i Jana z Jakuszowie. Święty Stanisław, podówczas jeszcze kanonik krakowski, był jakoby jednym ze świadków Hist. Pol. pod r. 1071. Kazimierzówka, wś i kol. , pow. grodzieński, gm. Wiereieliszki, 12 w. od Grodna. Wś maj 540, kolonia 74 dz. Założona i zapisana kar melitom grodzieńskim, przez Kazimierza Gazubę, sędz. grodz. , co zatwierdził sejm r. 1678. Kapmierzewo 1. Kazimirowo, folw. dóbr Hieronimowo, pow. białostocki. 2. K, , wś, pow. nowoaleksandrowski, gmina Rymszany 10 w. . 3. K. , zaśc, pow. wiłkomierski, gm. Uciana 8 w. , Romanasów i Dawsów, 96 dz. 4. K. , ob. Kazimirowo, 5. K. , wś, pow. święciański, gm. i dobra skarb. Wojstom 1 1 2 w. ; miała 38 dusz rewiz. 6. K. , dobra, pow. lepelski, Rzepiszewskich 201 dz. Kazimierzyszki, Kazimierzszki, zaśc. , pow. nowoaleksandrowski, gm. Antuzów 10 w. , Sacewiczów 61 dz. Kazimirka, wś, pow. rówieński, gm. Stepań 12 w. , par. praw. Jabłonne 21 w. , 71 w. od Równego, 57 dm. , 390 mk. , cerkiew filial. drewniana wzniesiona r. 1861, kosztem dziedzica Jana Rybczyńskiego, kościół par. katolicki, p. w. św. Kazimierza, z muru, wzniesiony r. 1629 przez Albrechta ks. Radziwiłła i uposażony przez niego wsią Jabłonką dziś rządowa. Był filialny kościół w Kosmaczewie, drewniany, zrujnowany, dziś rozebrany, i kaplica w Pieczałówce fundowana przez gen. Antoniową Kurdwanowską. Par. katol. dekanatu rówieńskiego, 993 dusz. Do filii praw. należy wś Jabłonka. W całej filii 85 dm. , 684 mk. Na miejscu dzisiejszej wsi r. 1629 kanclerz w. litew. , Albrecht Radziwiłł, założył miasteczko na gruntach wyprocesowanych od ks. Jabłonowskich i nazwał je Kazimirka na cześć św. Kazimierza królewicza. Miasteczko zniszczyły wojny kozackie. Kazimiropol, kol. , pow. rówieński, gm. Kustyń, 9 dm. , 59 mk. Kazimirów, wś, pow. dżwiński, Katarzyny Korolkowej, 877 dz. Por. Kazimierzowo. Kazimirowa Słoboda, mstko, pow. mścisławski, gm. w miejscu Jestto właściwie przedmieście Mścisławia, ma 92 dm. 73 należy do żydów, 695 mk. 278 praw. , 417 żydów, 2 cerkwie 1 murow. , synagoga, zarząd gminny, ambulatoryum. Gmina obejmuje 85 miejscowości, 1107 dm. , 5745 mk. włościan 1781 dusz rewiz. , uwłaszczonych na 9338 dz. W gminie jest 4924 dz. lasów większej własności i 146 dz. włośc. Kazimirówka 1. wś nad Dnieprem, powiat rzeczycki, gm. Chołmecz, 106 dm. , 692 mk. , cerkiew. 2. K. , dobra, pow. mohylewski, od r. 1874 Iwanowych, 800 dz. 3. K. , wś, pow. trocki, gm. Jewie 6 w. ; miała 8 dusz rewiz. , należała do dóbr Popory. 4. K, wś, tamże, gm. Orany 8 w. ; miała 14 dusz rewiz. Kazimirówka 1. al. Antonówka, wś nad Mała al. Gniła Rosią, pow. lipowiecki, gm. Gratów, par. praw. Honoratka 2 w. , st. poczt. Ilińce 23 w. , 34 w. od Lipowca, 91 dm. , 475 mk. , cerkiew filialna, szkółka, młyn. Osiedlona przez Kazimierza Pułaskiego, w epoce uwłaszczenia włościan, należała do Tadeusza Bobrowskiego, miała 700 dz. Obecnie Ignatiewych, 320 dz. 2. K. , wś nad stawem, pow. skwirski, gm. Worobijówka, par. praw. i st. poczt. Skwira 7 w. , 33 dm. , 129 mk. Należała do Potockich. 3. K. , ferma przy wsi Sopówce, pow. mohylowski, 98 dz. , Kazimierza Klonowskiego. 4 K. , ferma nad Bohem, przy wsi Kruszynówce, pow. olhopolski, st. poczt. Trościaniec, 1437 dz. 546 lasu, 37 łąk, Sobańskich. 5. K. , folw. , powiat krzemieniecki, gm. Blałozórka. Kazimirowo 1. fol. dóbr. Czachec, powiat prużański. 2. K. , dobra, pow. kowieński, gm. Bobty 10 w. , 16 w, od Kowna, Górskich 386 dz. 3. K. , fol. , tamże, gm. Eleonorów, Milewskich. 4. K. , fol. i dwa majątki, pow. wiłkomierski, gm. Rogowo 5 i 7 w. , należy do Komarów, ma 260 dz. 5. K. , zaśc, tamże, gm. Uciana 13 wiorst. 6. K. , ob. Kazimierzowo, 7. K. , dobra, pow. bobrujski, Napoleona Jankowskiego, 3152 dz. 8. K. , dobra, pow. borysowski, Wincentego Andrzejewskiego 400 dz. i Zbigniewa Święcickiego 300 dz. 9. K, , fol. , pow. ihumeński, Jana Malickiego. 10. K. , fol. , pow. bychowski, od r. 1875 Iliniczów, 1569 dz. 1020 lasu, młyn. 11. K, folw. , pow. czerykowski, należy do dóbr Hajdukówka. 12. K. , Kazimierza Mała Kazimierzówka Kazimierzyszki Kąkole Kąkolewo Kąkolniki Kąparzów Kąpiel Kąpiele Wielkie Kąpin Kąsin Kąt wś, pow. mohylewski, gm. Krubłe 4 w. , 26 dm. , 212 mk. 13. K. , dobra, pow. mścisławski, Hołyńskich 710 dz. 374 lasu, gorzelnia, browar, młyn. 14. K. , dobra, tamże, Czyżów 515 dz. 15. K. , dobra, pow. orszański, od r. 1880 Ignatiewych i Kukowieńków, 449 dz. , młyn, folusz. 16. K. , zaśc, pow. święciański, gmina Łyngmiany 6 w. ; miał 8 dusz rewiz. , należał do dóbr skarb. Stegulany. 17. K. t. IV, 936 Kazimierzowo, wś i dobra, pow. połocki, gmina Turowi. Cerkiew, szkoła. Własność Zofii Koukowskiej, 1190 dz. . Piotra Kuleszy 2500 dz. i sukcesorów Kazimierza Kuleszy, 770 dz. Kazin, chutor, pow. włodzimierski, gm. Werba, 2 dm. , 17 mk. Kazino, dobra, pow, mścisławski, Hołyńskich 480 dz. 330 lasu, młyn, folusz. Kazinowo, wś włośc, pow. oszmiański, gm. i dobra skarb. Bakszty 4 w. ; miała 33 dusz rewiz. Kaziowszczyzna, ob. Borki 19. kaziuki, wś, pow. dzisieński, gm. Głębokie 6 w. ; miała 9 dusz rewiz. Kaziuryszki, wś, pow. nowoaleksandrowski, ob. Kazimierowo. Kazłupiszki, zaśc, pow. nowoaleksandrowski, gm. Rymszany 9 w. . Kaźniki, wś, pow. dzisieński, gm. Jazno; miała 11 dusz rewiz. Kazony, wś, pow. telszewski, gm. Ginteliszki 12w. . Kazubalis, zaśc, pow. nowoaleksandrowski, gm. Rakiszki 18 w. . kazulin Les, dobra, pow. połocki, sukcesorów Talki, 180 dz. kazulino 1. Kaziulino, wś i dobia, powiat połocki, Swirszczewskich 200 dz. 2. K. , wś, pow. witebski, własność PacPomarnackich. kazuń, w dokum. Kaszom, w XVI w. Kazom, wś nad Wisła, pow. warszawski. W akcie zatwierdzenia posiadłości i dochodów klasztoru sieciechowskiego, r. 1252 przez Bolesława ks. krakow. , wymieniono w końcu Kaszom, Orechow, Boguchwalowo a Petro Petrkonis filio date sunt in terra Masovie. Pierwsza z tych wsi będzie to niewątpliwie dzisiejszy Kazuń Kod. kat. krakow. , 1, 42. Bolesław ks. mazow. nadaje r. 1477 kościołowi p. w. św. Doroty, jezioro Kazuniec i 4 morgi łąk, między jeziorom a drogą z Warszawy do Zakroczymia, plac naprzeciw dzwonnicy, pod budowę domu na szkołę, pastwisko na polach książęcych, pole przy drodze do Warszawy dla kopania gliny Kod. mazow. , 283. W r. 1575 wś królewska należąca do zamku w Zakroczymiu. Kazom major ma 40 łan. , 7 zagr. , 1 kowala; K. minor ma 14 zagr. Paw. Maz. , 309. Co do nazwy por. Kazanie, Kąciki, os. przy wsi Nikołajewicze, powiat prużański. Kąkole 1. urocz. , pow. grodzieński, gmina Hoża, 44 dz. włośc 2. K. Kownackie, urocz. , tamże, własność Sulewskich, przy dobrach Grandzicze. Kąkolewo, wś, pow. nowotomyski bukowski. Kościół par. p. w. W. W. Sw. , wzniósł i uposażył r. 1501 dziedzic wsi Stanisław Kąkolewski. Potomek jego w sto lat później odrestaurował i zaopatrzył w aparaty. Księgi zaczynają się od r. 1758. W r. 1580 parafia obejmuje tylko samo K. We wsi są dwa działy Konkolewski Mateusz płaci od 11 3 4 łan. , 1 zagr. , 2 zagr. z rolą, 2 kom. , 1 rzem. , 15 owiec, wiatrak. Sopiński płaci od 7 1 2 kmieci, 8 zagr. , 20 owiec, młyn i wiatrak. W tymże roku podano w par. Bukowiec Mały wieś Kakolewo, zapewne dział jeden wsi powyższej mający 7 1 2 łan. , 4 zagr. , 1 kom, , 1 osad. , 1 rzem. , 15 owiec W najnowszych spisach urzęd. podano K. w par. Bukowiec Zapewne kościół tutejszy zamieniono na filialny. Istnieje utwór dramatyczny, p. t. ,, Kamieniarz albo piosnka swatem, komedya ludowa w 5 aktach, napisał W. S. , wyd. II. Rzecz dzieje się w Kąkolewie. Poznań, nakł. W. Łebińskiego, 1884. Kąkolniki, mstko, pow. rohatyński. Dawna posiadłość arcyb. lwowskich wspomniana w dok. z r. 1421. W r, 1515 wś K. ma 4 łany, młyn. Zapewne już istniało i miasto. W r. 1578 miasto daje szosu fl. 3 gr. 6, od rzem. 5, kom. 6, pługów 20, przekup, 7, popów 2. Czopowe za kwartał wynosiło fl. 39 gr. 12. Wś płaciła od 6 łan. , 3 zagr. , 6 kom. , popa. Kąparzów, ob. Komparzów. Kąpiel, r. 1357 Kampel, wś, pow. gnieźnieński. W dok. z r. 1357 podana jako włość kapitulna. R. 1580 wś Campiel ma 8 1 2 łan. Kąpiele Wielkie al. Komipiele, wś, pow. olkuski. W r. 1369 Kazimierz król polski, zamienia ciężary i daniny tej wsi na czynsz po grzywnie w ratach kwartalnych. Prócz tego mają dawać po 6 kur, 20 jaj, sery, dwie miary owsa Kod. mał I, 359. W r. 1581 wś Kąpiele w par. Dłużec, należy do zamku w Żarnowcu, płaci od 10 łan. km. , 3 kom. , 2 rzem. , 2 rzeźn. , 3 przekup. , 1 2 karczmy. Kąpin, w dok, Campino al Zaspi, niem. Kampen, wś, pow. strzeliński, par. Borów. W r. 1206 Gerard, opat klasztoru św. Wincentego we Wrocławiu, oddaje Fulkonowi bisk, krakow. wieś Wawrzeńczyce, wzamian za Kępno i dziesięcinę z Woźnik. Kąsin, pow. płoński, ob. Komsin. Kąt 1. . Kut, przys, pow. latyczowski, gmina i par. Michałpol 2 w. , 4 dm. 2. K. , chutor, pow. olhopolski, gm. Kamionka 7 w. , 2 dm. 3. K. , ferma, tamże, własność Piotra Głowackiego, 150 dz. Kąt 1. Głęboki, os. , pow. prużański, gmina Kazin Kazino Kazinowo Kaziowszczyzna Kaziuryszki Kazłupiszki Kaźniki Kazony Kazubalis Kąciki Kazin Kędzierzynka Kędzierz Kębłowo Kebłów Suchopol, 89 dz. 2. K. , pow. białostocki, ob. Julianka, Kąty, r. 1297 Kante, wś w pobliżu złączenia się Bachorzy ze Zgłowiączka, pow. włocławski, par. Wieniec. Nadana przez Władysława Łokietka r. 1297 szpitalowi w Brześciu Kujawskim. Wieś te skonfiskowano Raciborowi, zw. Wiczsol za rozboje Kod. dypl. pol. , II, 142. Kąty 1. wś, pow. brzeski Galicja, parafia Wojakowa. W r. 1363 Kazimierz król, wsi Wojakowa Wola, Połom i Kąty przenosi na prawo niemieckie Kod. mał, III, 169. 2. K. , w dok. Canthi, wś, pow. wadowicki. W dok. z r. 1242 śród włości nadanych klasztorowi w Staniątkach przez Klemensa kaszt. krakow. Kąty 1. folw. dóbr Jasionówka, pow. białostocki. 2. K. , wś włośc. i dobra, pow. bielski gub. grodz. , gm. Siemiatycze, 30 w. od Bielska. Wś ma 150 dz. ; dobra Malinowskich, 422 dz. Była tu st. poczt. Ludność wsi polska. 3. K, Kuty ob. t. V, 6, wś i folw. , pow. oszmiański, gm. Krewo 8 w. . Fol. należy do Achmatowiczów. W r. 1802 Achmatowiczowa z K. , Kajecieniąt i Bargaliszek wnosiła na utrzymanie meczetu w Doubuciszkach od 12 soch. Kcynia, r. 1266 Kczina, r. 1520 Kczynya, miasto, pow. szubiński. Według wątpliwego dokumentu z r. 1224 zawarł tu Władysław ks. na Ujściu pokój ze swym stryjem także Władysławem. R. 1256 we wsi swej Kczyni odbywa ks. Przemyśl naradę z delegatami krzyżackimi w sprawie odzyskania Nakła, które przywłaszczył sobie Świętopełk, ks. pomorski Mon. Pol, III, 28. E. 1266 przy boku ks. Bolesława występuje w Kaliszu Andrzej pleban w K. Według Długosza kościół par. miał tu założyć Władysław Herman około r. 1088. Bolesław ks. polski, nadaje r. 1282 w Poznaniu miasto książęce K. , Rinerowi i Janowi, dla osadzenia na prawie niemieckiem. Na uposażenie przeznacza dwie posiadłości zw. Bobrowniki i Pielgrzymowo, tudzież 80 łan. Sołtysi obaj otrzymają każdy szósty łan, dwór i trzeci denar z kar sądowych. Czynsz wynosić będzie po trzech latach fertona z łanu K. W. , n. 401, 408, 2024 i 1552. Roku 1579 miasto płaci szosu dwoj. grz. 8. Od 60 rzera. po 1 zł. , od 6 szynkarek gorzał. , 5 przekupek, 21 piekarek, 20 garncy gorzał. , 20 komom. , 10 zagr. , od 10 żydów fi. 20, od 6 rzem. Do miasta należało 46 3 8 łan os. i 1 1 2 pustych, Wójtowstwo miało 14 śladów, 7 zagr. , 3 ratajów. Zygmunt I nadał probostwo w K. na uposażenie kapitule gnieźnieńskiej. R. 1520 miasto posiadało kościół par. drewniany, p. w. św. Michała. Do plebana należała wś Krzepiszyno, mająca 8 łanów lecz stojąca pustką. Wś ta należała do par. Szaradowo. W mieście istniał też drugi kościół p. w. N. P. Maryi, pierwotnie drewniany, później murowany, r. 1564 konsekrowany. Dziś nie ma po nim śladu. Kościół i klasztor karmelitów założony r. 1612, pierwotnie drewniany, od r. 1780 murowany klasztor, po zniesieniu obrócony na seminaryum nauczycielskie. Kościół słynie z cudownej figury Chrystusa. Istniała też kaplica drewniana św. Barbary ze szpitalem, erygowana r. 1637. Dziś nie ma śladów po niej. Obecny kościół par. murowany wzniesiony r, 1631, a konsekrowany r. 1728. Kąbłów 1. r. 1531 Camblow, , wś, pow. lubelski. W r. 1531 wsi Pogorzały staw, K. , Giełczew i Siedliska dają od 10 łan. R. 1676 płaci z K. Suchodolski pogłówne od 53 poddanych. 2. K. , r. 1569 Kyeblow, wś, pow. garwoliński. W r. 1569 płaci tu Ciołek od 5 1 4 łan. Kebłów, w dok. Camblow, wś, pow. mielecki. W r. 1285 Leszek Czarny nadaje tę wieś za zasługi milesowi Stanisławowi z Chrobrza. Królowa Elżbieta wieś tę własność Mateusza z Chrobrza przenosi r. 1375 naprawo niemieckie Kod. mał. , I, 130, 391. W r. 1578 wś należy do par. Gałuszewice. Andrzej Leszczyński trzyma ją w dzierżawie od kasztelana radomskiego i płaci od 26 osad. , 6 łan. , 10 zagrodn. , 4 komorn. , 1 ubogiego. Kębłowo 1. r. 1136 Keblovo, wś, pow. wrzesiński, Jestto prawdopodobnie ta sama wieś, którą wymienia dok. z r. 1136 K. W. , n. 7. 2. K. al. Kiebłowo, miasto, pow. babimojski. W dok. z r. 1327 występują comes Nicolaus de Keblow i Stanisław wójt tameczny. Tenże Mikołaj występuje już r. 1312 w Obrze, gdzie nadaje wraz z żoną Małgorzatą, klasztorowi, młyn i wieś Nieborze. W r. 1393 Władysław król, daje wzamian za Inowłodz trzem synom Abrahama z Nowego Dworu zamki swe Zbąszyń i K. K. W. , n. 951, 1081, 1929. W dok. z r. 1393 jest mowa o powiecie kębłowskim ib. n. 1930. W r. 1580 Kieblow płaci od 4 łan. miej. , 3 łan. pustych, 7 rybaków, 2 rzem. , 3 kom. , młyna o 2 kołach, bani gorzałcz. Ogółem fl. 10 gr. 26. Kędzierz, r. 1508 Kanyrzesz, r. 1536 Kanrisch, wś, pow. pilzneński, ob. Pustynia t. IX. Kądzierzyn, r. 1520 Kadzyerzno, wś, pow. gnieźnieński. Dawna własność arcyb. gnieźn. , którzy wcześnie założyłi tu parafię i kościół p. w. św. Andrzeja, wspomniany w aktach z r. 1413, jako stary i podupadły. Ostatni drewniany wzniósł r. 1717 arcyb. Stan. Szembek. Obecny murowany z r. 1840. Kędzierzynka, w dok. Canderzinavola, pow. wielicki. W r. 1338 bisk. krakow. Jan Grot, przeznacza dziesięcinę z K. , Kwapinki i Stryszowy altaryi św. Wincentego w katedrze Kod. kat. krak. , I, 210. Kępa 1. dziś Gutów, wś, pow. kolski. W dokum. z r. 1308 śród włości klasztoru sulejowskiego. 2. K. , wś, pow. płocki. Krzysztof z K. jest cześnikiem płockim r. 1462, a wojewodą płockim r. 1473. Otrzymuje on od Katarzy Kąty Kąty Kcynia Kępa Kiakszty Kepa Wielka Kiarsze, dwór, pow. poniewieski, gm. Birże 16 w. . Kiauliszki 1. dwór, pow. poniewieski, gm. Podbirźe 13 w. . 2. K, fol. , tamże, gm. Pokroje 2 w. . Kiawlejki, wś i osada, kordon str. pogran. , pow. telszewski, gm. Kretynga 8 w. , 71 w. od Telsz. dobra, pow. kowieński, gmina od Kowna, własność WitkowKiawleniki, Wilkija, 45 w. skich, 280 dz. Kiawkłapis, Gruździe 9 w, . Kiawłowki, drzejów 9 w. . Kiawniszki, dwór, pow. telszewski, gmina Dorbiany 8 w. . Kiawszagoła, dwór, pow. wiłkomierski, gm. Androniszki 4 w. . Kiawżery, wś, pow. poniewieski, gm. Smilgie 3 w. . Mają tu Giełażełłowie 75 dz. , Gojżewscy 44 dz. Kibarty, wś, pow. kowieński, gm. Eleonorów 2 w. , należała do dóbr Rawdany. Kibaryszki, zaśc, pow. nowoaleksandrowski, gm. Tauroginie 12 w. . Kibgiry, fol. , pow. szawelski, gm, Szawkiany 12 w. . Kibildzie 1. wś, pow. poniewieski, gmina Smilgie 4 w. . 2. K. , Kibaldzie, w spisie z r. 1892 Kibiłodzie, wś, pow. wiłkomierski, gmina Żmujdki 8 w. . Mają tu Lutkiewiczowie 40 dzies. Kibiszki, dobra, pow. poniewieski, gm. Nowemiasto 8 w. , Mickiewiczów 67 dz. Kibortyszki, wś, pow. szawelski, gm. Kurszany 3 w. . Kibuć, Kribudźcie, wś, pow. oszmiański, gmina i dobra Wołczyn; miała 86 dusz rewiz. Kibucie 1. Kobucie, wś, pow. rossieński, gm Kielmy 11 w. . 2. K, wś, pow. trocki, gm. Żyżmory 5 w. ; miała 35 dusz rewiz. , należała, do dóbr Pokirty. Kiburnie, os. , pow. poniewieski, gm. Kibury 10 w. . Kibury 1. wś i dobra, pow. poniewieski, gm. Kibury, 63 w. od Poniewieża. Gmina obejmuje 53 miejscowości, mających 771 dm. włościańs. obok 8 innych, 7162 mk. włościan, uwłaszczonych na 11, 951 dz. Dobra, własność bar. Adolfa Rahdena, 233 dz. i bar. Fok, 318 dz. 2. K. , wś i dobra, pow. wiłkomierski, gmina Uciana 10 w. . Kickowo os. , pow. siebieski, gm. Nieporoty, cerkiew, zarząd gminny. Kiczkiry t. IV, 14, wś nad Myką, pow. radomyski, gm. Kiczkiry, st. poczt. Radomyśl 7 w. , 116 dm. , 778 mk. , cerkiew, szkółka, młyn, 720 dz. ziemi włośc Własność większa 2176 dz. , w tem 1198 lasu, sprzedaną została zaśc, pow. szawolski, gmina wś, pow. rossieński, gm. Anny ks. mazow. wieś książęcą; Wilanowo, w ziemi wiskiej Kapica, Herbarz, 234. Kępa Wielka, wś i fol, pow. sredzki. Miała w r. 1579 kościół par. , zapewne pustką stojący, jak i sama wieś. Wieś rozpadła się na części włączone do Czarnotek i Jezior, a z niemi do par. w Niezamyślu i Srodzie. Kępa, dobra, pow. białostocki, gm. Krypno, 55 w. od Białegostoku, własność hr. de Fleury, 688 dz. Z. Gloger odkrył tu staeyę krzemienną na piasczystem wzgórzu, śród błot nad rzeką Narwią. Kępno, miasto, pow. ostrzeszowski. W r. 1282 bawi tu Przemysław ks. polski. Z aktu z r. 1283 dowiadujemy się, iż miasto na obszarze K. założone, nosi nazwę niemiecką, , Langonvort. Dok. z r. 1360 wyraża się prope Langinfurt sive Campo. Widocznie więc przy grodzie książęcym. który zachował nazwę Kępno, powstało w XIII w. miasto niemieckie Langenfurt. Z czasem nazwa niemiecka znika i miasto upada, skoro znowu w r. 1661 wydano przywilej na załoźenie miasta. Fabisz P. Wł. X. Kronika dekanatu kempińskiego, Wrocław, r. 1855. Tenże SchulChronik des Dekanats Kempen, Gels, 1858. Kurze Geschichte der evang. Kirche, zu K. v. Sommer, 1854. Programy szkoły realnej w K. . Acta hist. eccl. , Weimar, 1780. Neugebaur Ludw. , ProfDr. , Geschichte eines deutschen Buergergeschlechtes in Polen. A. u. d. T. Zur Geschichte des Familie Neugebauer, Breslau, 1844. Kęstajcie, ob. Kienstajcie, Kęszyca, dawniej Kęsice, wś, pow. międzyrzecki. Wchodziła w skład ststwa międzyrzeckiego, leży tuż pod miastem, ma kościół filialny, p. w. św. Marcina. Według wizyty z r. 1724 był niegdyś parafialnym, lecz w r. 1641 wcielonym został wraz ze swą filią w Nietoperku, do kościoła szpitalnego, p. w. św. Mikołaja w Międzyrzeczu. Kęty, mstko, pow. bielski Galicya. Pierwotnie własność klasztoru w Staniątkach, oddana drogą zamiany za Brokot, ks. opolskiemu, przed r. 1260 Kod. mał. , II, XL. W r. 1581 miasto daje szosu fl. 51 gr. 6; łan. 9, piła 1, folusz 1, chałupników 5, sukien. 13, kowalów 11, bednarzów 8, piekarzów 12, garncarzów 14, krawców 8, rzeźników 14, szewców 32, kuśnierzów 5, rzem. pospolitych 9, piwowarów 3, prasałów 6, przekupniów 7, hultajów 4, komorników 40, duda 1. Suma fl. 155. Kiaksztowo, wś, pow. dryzieński, parafia Rosica. Kiakszty, folw. i zaśc, pow. nowoaleksandrowski, gm. Widze 9 w. . Lutyńscy mają tu 36 dz. gmina Kiaksztynia, dwór, pow. kowieński, Jaswojnie 12 w. . Kiarsze Kiauliszki Kiawlejki Kiawleniki Kiawkłapis Kiawłowki Kiawniszki Kiawszagoła Kiawżery Kibarty Kibaryszki Kibgiry Kibildzie Kibiszki Kibortyszki Kibuć Kibucie Kiburnie Kibury Kickowo Kiczkiry Kępa Wielka Kępa Kępno Kęstajcie Kęszyca Kęty Kiaksztowo Kiaksztynia Kieczyszki Kiedańce Kiederowszczyzna Kiedrowo Kiegi Kiegie Kiejany Kiejbiszki Kiejdany Kiejry Kiejryszki Kiejstutyszki Kiejsuny Kiejtry Kiejziki Kiejzyki Kiejżduny Kiejżduwy Kiejże Kiejżory Kieki Kiekiszki Kiekmiszki Kiekszty Kielce Kieby Kiebowicze Kiebło Kiebiszki Kidziszki Kidziany Kidry Kidrany Kidanówka Kiczyńce Kiczyn Kicznia włościanom r. 1871, przez pośrednictwo banku ziemskiego kijowskiego. W r. 1545 własność Strybylów, do których należy i r. 1616. Pod koniec XVIII w Wojejkowa, od którego nabył Iwanowski, od tego zaś drogą spadku do hr. Konstancyi Rzewuskiej. Gmina obejmuje 29 miejscowości 7 siół, 11 wsi, 2 słobody i 9 kol. niemieckich, 14, 874 mk. 510 katol. , 826 ewan. , 491 żydów i 37, 442 dz. 18, 700 roli, 4036 łąk, 11, 576 lasu, w tem 23, 796 większej posiadłości, 13, 442 dz. ziemi włośc. i 204 cerk. Kicznia, w dok. z r. 1283 Lbyna, u Długosza Kycznya, wś, pow. sądecki. W dok. z r. 1283 własność klasztoru sądeckiego. Kiczyn 1. dobra, pow. sieński, od r. 1847 Łukaszewiczów, z fol. Julianowo, Judanicze i Filipole 4685 dz. 2462 lasu. 2. K. , wś, pow. wilejski, gmina Horodek 5 w. ; miała 36 dusz rewiz. Kiczyńce, wś, pow. kaniowski, gm. Korniłówka, st. poczt. i dobra Korsuń 8 w. , 35 w. od Kaniowa, 257 dra. , 1516 mk. , cerkiew, szkółka, młyn, 6 wiatraków. Kidanówka, wś, pow. kaniowski, gm. Isajki, st. poczt. tel. Bohusław 12 w. , 52 w. od Kaniowa, 587 dm. , 3165 mk. , cerkiew, szkółka cerk. , 10 wiatraków. Należy do klucza bohusławskiego. Kidrany, wś, pow. owrucki, gm. Hładkowicze, par. praw. Owrucz 5 w. , 26 dm. , 174 mk. Kidry, wś, pow. łucki, gm. Osowa, 121 w. od Łucka, 73 dm. , 479 mk. Kidziany, wś, pow. poniewieski, gm. Mołdoczany 6 w, . Kidziszki, Kiedziszki, dobra, pow. poniewieski, gm. Poniewież 16 w. . Kiebiszki, wś i dobra, pow. rossieński, gm. Szymkajcie 4 i 9 w. . Kiebło, ob. Giebło, Kiebowicze, okolica, pow. kowieński, gmina Kiejdany 8 w. . Jankiewiczowie mają tu 181 dz. Nadto Bejnarowiczowie, Kutkiewiczowie, Majewscy i inni maja 382 dz. , Rachlewiczowie 41 dz. , Szczęsnowiczowie 37 dz. Kieby, zaśc, pow. nowoalekandrowski, gm. Rakiszki 12 w. . Kieczyszki, zaśc, pow. nowoaleksandrowski, gm. Widze 16 w. . Kiedańce, wś, pow. trocki, gm. Butrymańce 4 w. ; miała 65 dusz rewiz, należała do dóbr skarb. Punie. Kiederowszczyzna, okolica, pow. Słonimski, gm, Mieźewicze, 37 dz. Kiedrowo, r. 1252 Crudov, r. 1370 Ktedrowo, wś, pow. wągrowiecki. Klasztor w Łeknie zamienia swa włość K. r. 1252 na wieś książęca Werkowo K. W. , n. 301, 1631. Kiegi, wś, pow. poniewieski, gm, Podbirże 10 w. . Kiegie 1. dwa majątki, pow. telszewski, gm. Żorany 3 i 7 w. . Jeden Siemaszków, ma 383 dz. 2. K. , tamże, ob. Kagie. Kiejany, wś i dobra, pow. rossieński, gmina Mańkuny 5 w. . Kiejbiszki, dwór, pow. nowoaleksandrowski, gm. Popiel 12 w. . Kiejdany, mstko, pow. kowieński, gm. Kiejdany, 48 w. od Kowna, 9120 mk. Gmina obejmuje 62 miejscowości, 565 dm. włośc, obok 51 innych, 7454 mk. włościan, uwłaszczonych na 10, 549 dz. Dobra, , własność hr. Totlebenów, mają 3742 dz. 1330 lasu. Do mieszczan należy 272 dz. Kiejry 1. Kujry, dwa dwory, pow. poniewieski, gmina Nowemiasto 8 w. i Poniewież 11 w. . 2. K. , wś, pow. wiłkomierski, gm. Pupany 5 w. . Kiejryszki 1. zaśc, pow. nowoaleksandrowski, gm. Sołoki 9 w. . 2. K, zaśc, pow. świcciański, ob. Kurkuty, Kiejstutyszki, zaśc, pow. nowoalelcsandrowski, gra. Rakiszki 12 w. . Kiejsuny, zaśc, pow. święciański, gm. Kiemieliszki 12 w. ; miał 12 dusz rewiz. , należał do dóbr skarb. Korkorzyszki. Kiejtry, Kientry, wś, pow. szawelski. gmina Szawkiany 8 w. . Kiejziki, wś, pow. dzisieński, gmina Postawy 30 w. ; przed r. 1865 miała 107 dusz rewiz. Kiejzyki, dwór, pow. nowoaleksandrowski, gm. Opsa 8 w. , Pozinkiewiezów, 20 dz. Kiejżduny, wś, pow. wileński, gm. Szumsk 8 w. ; miała 16 dusz rewiz, , należała do dóbr Kurhany. Kiejżduwy, wś włośc, pow. oszmiański, gm. Polany 7 w. ; miała 14 dusz rewiz. , należała do dóbr skarb. Ostrowiec Gudohaje. Kiejże al. Kiejsze, wś, pow. nowoaleksandrowski, gm. Dukszty 6 w. , attyn. Kuźmiszek. Sukcesorów Bom. Mińskiego, 142 dz. Kiejżory, wś, pow. telszewski, gm. Gadonów 16 w. . Mają tu Towtowiczowie 82 dz. Kieki, wś, pow rossieński, gmina Wewirże 15 w. . Kiekiszki, wś, pow. rossieński, gm. Konstantynów 4 w. . Kiekmiszki, dwór, pow. rossieński, gm. Russienie 7 w. . Kiekszty, wś, pow. telszewski, gm. Biernatów 7 w. . Kielce, w dok. Kelcia, Kilciensis casillania, miasto, centr powiatu i gubernii, st. dr. żelazn. iwangrodzkodąbrowskiej. Zapewne pierwotnie istniał tu gród kasztelański, nadany następnie biskupom krakowskim, wraz z rozległymi posiadłościami w okolicy gór Świętokrzyzkich. W centrze włości biskupich musiała powstać poważniejsza instytucya kościelna, a przy niej osada miejska. Wedle katalogu bisk. krakow. Mon. Pol. , III, 351, biskup Gedeon zbudował tu oko Kicznia ło r. 1176 piękny kościół z kamienia i przy nim uposażył hojnie 4 prelatury, 6 kanonii i 10 wikaryatów. Już za czasów Długosza nie było żadnych dokumentów tyczących sie fundacyi. Napady tatarskie i litewskie zagony, tudzież pożary, zniszczyły wszelkie zabytki. W dok. z r. 1212 występuje Vichardus custos Kylciensis, Gaudencius canonicus eiusdem loci Kod. mał. , t. I, 15. W r. 1213 Wincenty bisk. krak, nadaje kościołowi kieleckiemu prebendę we wsi Kije. W r. 1214 przy boku bisk. krak. Wincentego występuje, , Kylicensis decanus Johannes et propositus Adalbertus. Por. Kije. Roku 1239, , Prandota prepositus Kilciensis Kod. mał. , II, 26, 62. W r. 1239 w Przedborzu przy boku Bolesława ks. sandom. , śród dostojników bawi Prandota prepositus Kilciensis K. W. , n. 221. W r. 1227 Grzegorz IX potwierdza przywilej Leszka Białego, dozwalający osadzać osadników niemieckich na obszarze kasztelanii kieleckiej i tarzeckiej. W r. 1252 Bolesław Wstydliwy nadaje kościołowi kieleckiemu wspólnie z krakowskim, wiślickim i Skalmierskim różne swobody. W r. 1252 akt ten potwierdzony na wiecu w Oględowie, r. 1254 w Chrobrzu, a r. 1258 pod Sandomierzem. W r. 1295 Wacław król czeski i ks. krakow. , pozwala Janowi bisk. krakow. obwarować Sławkow, Iłże, Tarczek i Kielce. W dok. z r. 1306 wymieniono śród posiadłości biskupich kasztelanie kielecka Kod. kat. krak, I, 137. W dok. z r. 1359 biskup Bodzanta powiada Jam diu temporibus retroactis per predecessores nostros fundata ecclesia collegiata S. Marie in Kelcya i kanonicy jej otrzymali w uposażeniu karczmy w Tarzku i dziesięcinę cała w spichrzu kieleckim gromadzoną Kod. kat. krak. , I, 273. Uposażenie to scholastyka z karczem w Tarsku i dziesięciny w spichrzu kieleckim, zamienia r. 1364 biskup Bodzanta na dziesięcinę z Umianowic Kod. kat. krak. , I, 301, W r. 1540 K. miały 20 łanów miejskich dających po 18 gr. czynszu biskupowi. Domów było 84, dawał każdy po 7 trojaków, ogrodów 19 po 7 trojaków. Z karczem dawano 3 grzyw. 18 gr. , piekarze 20 gr. , od rzeźników 2 kamienie łoju. Wójt miał 2 łany, trzeci dokupiony, łaźnię miejską. , dom w mieście, łąki i część czynszu. Był dwór biskupi i folwarczek, młyn dający 20 korcy żyta i 4 korce pszenicy. W r. 1573 miasto daje szosu dwojakiego fl. 32, od 23 łan. fl. 7 gr. 20, od kom. gr. 20, od rzem. gr. 24. Rogalowska za dziesięcinę ze swego działu fl. 3 gr. 25, od 2 młynów na rz. Rzdzy i Bogunce gr. 24. Czopowe z roku fl. 16, od 4 bań gorzał. fl. 3 gr. 6. Współczesne Chęciny płaca szos dwa razy większy, a czopowe 7 razy większe, a nawet Przedborz przewyższa Kielce, które są drobną i cichą osadą bez przemysłu i handlu. Miasto K. liczyło r. 1890 17, 488 mk. 7436 męż. i 10, 052 kob. . Śród zapisanych do ksiąg stałej ludności w liczbie 12, 469 było 326 prawosł. , 126 prot. i 2751 żyd. W r. 1890 było wogóle 23, 189 mk. 12, 455 męż. i 10, 734 kob. . Zapewne wliczono tu do ludności wojsko stojące w mieście. Powiat kielecki w r. 1890 miał 124, 924 mk. 58, 863 męż. i 66, 061 kob. . Sród stałej ludności powiatu było 391 praw. , 1161 prot, 14, 545 żyd. Katolicy stanowili 87. 2 ludności. Gubernia kielecka w r. 1890 miała 700, 208 mk. 335, 555 męż. i 364, 653 kob. . W tej liczbie 29, 395 zapisanych do ksiąg niestałej ludności. Sród ludności stałej było 709 praw. , 2846 prot. , 80, 271 żyd. Katolicy stanowili 88. 2. W r, 1897 ludność gubernii wynosiła 763, 746 z tego ua miasta przypadało 57, 543 mk. W tymże roku gubernia posiadała 340 zakładów fabrycznych, zajmujących 6068 robotników, produkujących za 7, 405, 900 rubli. Najważniejszymi gałęziami przomysłu są górnictwo i przemysł metalowy, mające 29 zakładów i zajmujące 2150 robotn. , produkujące wedle wykazów niezupełnych za milion rubli. Dwie cukrownio przy 961 robot. wyrobiły za 1, 225, 000 rb. Młyny w liczbie 85 produkowały za 1, 597, 000 rb. , gorzelnie 21 za 108, 000 rb. bez akcyzy, browary 17 za 160, 000 rb. , garbarnie 27 za 105, 000 rubli, tartaki 81 za 1, 322, 000 rb, fabryki cemeutu i wapna 9 za 234, 000 rb. Przemysł tkacki prawic że nie istnieje. Do obszaru gubernii i do dziejów miasta odnoszą się następne świeższe opracowania Kontkiewicz S. Spraw. z badań geol. r. 1880 w połud. części gub. kieleckiej Pam. lizyogr. , t. II, 1882. Kosiński W. O badaniach geol. w gub. kieleckiej i radomskiej w ciągu r. 1880 Z rękopismu podał Trejdosiewicz Pam. Fizyogr. , t. IV, 1884. Michalski A, , Krótkie spraw. z badań geol. r. 1882 w gub. kieleckiej Fam. Fizyogr. , t. III, 1883. Tenże Badania geol. r. 1883 w półn. zachod. części gub. radomskiej i kieleckiej Pam. Fiz, t. IV, 1884. Tenże Zarys geol. strony połd. zachodn. gub. kieleckiej z mapą Pam. Fizyog. , t. IV, 1884. Kondaki W. ;, , Przyczynek do geologii ziemi kieleckiej Przegl. Techn. , t. VII, r. 1878. Tenże, , 0 kopalniach rud, ołowiu i miedzi w okolicy K. i Chęcin, Warszawa, rok 1884. Puchalski F. ks. Seminaryum kieleckie. Kielce, 1901 r. , str. 288. P. Rybarski Szkoła wyższa realna w K, 1846 1862 Kielce 1888 r. Ks. Władysław Siarkowski Materyały do etnografii ludu polskiego z okolic Kielc. Zagadki z okolic Kielc 1877, Zagadki ludowe z różnych miejscowości gub. kieleckiej 1882. Wiadomość o zabytkach przedhistor. w kieleckiem, 1887 r. Praco te pomieszczone były w, , Zbiorze wiadom. do antropologii krajowej, wydaw. przez Akad. Umiej. w Krakowie. O różnych zabytkach kieleckich pomieszczała wiadomości Gazeta Kielecka. O pomni Kielce Kiełmutysiki Kiełowo Kiełpin Kiełpińska Wola Kiełpiszki Kiełpszajcie Kiełpszyszki Kiełudyszki Kieługały Kiełupie Kiełków Kiełkowa kach architektury, ob. Spraw. kom. hist. sztuki, i. IV, V, VI. Kieleziory, wś, pow. nowoaleksandrowski, gm. Abele 10 w. . Kieliotyszki, dwie wsi, pow. poniewieski, gm. Skrobatjszki 14 i 16 w. . Kielisząjcie, dwa dwory, pow. telszewski, gm. Wornie 20 w. . Jeden Montwilłów, ma 20 dz. Kieliszki 1. zaśc, pow. kowieński, gmina Rumszyszki 12 w. . 2. K. , fol, , pow. poniewieski, gm. Podbirże 9 w. , Harfów, 56 dz. Kielminie 1. dwór, pow. nowoaleksandrowski, gm. Kwietki 1 w. . 2. K. , os. karcz, taraże, gm. Ponedel 4 w. . 3. K. , Kielminy, zaśc, pow. rossieński, gm. Erżwiłek 6 w. . 4. K. , dwór, tamże, gm. Rossienie 17 wiorst. 6. K. , dwór, tamże, gm. Szydłów 7 w. . 6. K. , wś, tamże, gm. Taurogi 9 w. . 7. K dwór, pow. szawelski, gm. Szawlany U w. . 8. K. , wś, pow. telszewski, gm. Żorany 4 w. . Kielmucie 1. fol, pow. ponicwieski, gmina Skrobatyszki 9 w. . 2 K. , dwór, pow. sza, welski, gm. Skiemie 2 w. . Kielmy. mstko i dobra, i K. Nowe, dobra, pow. rossieński, gm. Kielmy, 30 i 33 w. od Rossień. Gmina obejmuje 139 miejscowości, 796 dm. włośc. obok 11 innych 8241 mk. włościan, uwłaszczonych na 12, 203 dz. Dobra K. , własność Grużewskich, 3474 dz. ; dobra K. Nowe Kaczanowskich, 605 dz. Pierwotny kości ul katolicki przeszedł w ręce kalwinów; wyrokiem trybunału wileńskiego r. 1609 zwrócony katolikom, odnowiony przez biskupa Aleks. Sapiehę 1654 67. W r. 1622 dziedzic Jan Grużewski wystawił murowany zbór i uposażył takowy. Nadto założono tu szkołę kalwińską. 2. K. , dobra, pow. rossieński, gm. Mańkuny 4 w. , Kielpiszki, dobra, pow. nowoaleksandrowski, gm. Antuzów 9 w. . Kiliwiaty ob. t. IV, 53, Kiewloty, wś, pow. rossieński, gm. Szweksznie 7 w. . Kiełbasicze, Kołbasicze, wś nad rzką Obiedówką, pow. rzeczycki, gm. Dudyczo, 25 dra 208 mk. kiełbasin, w dokum. Kolbasino wś i dobra, pow. grodzieński, gm. Górnica, 3 w. od Grodna. Wś ma 16 dm. , 101 mk. , 389 dz. włośc. i 152 dz. kościoła pofranciszkańskiego w Grodnie; dobra, Aleksandrowych 300 dz. Wś należała do ekonomii grodzieńskiej. Podług reg. pomiar. z r. 1561 miała 37 włók gruntu średniego. Z każdej włóki wnoszono po 40 gr. , czyni 24 kóp 40 gr. W 1561 r. 4 włóki są dano w odmianie Dawtjortgowiczom, dochód więc wynosił tylko 22 kóp. Kiełbaśna, os. karcz. , pow. winnicki, gmina Stanisławczyk 6 w. . Kiełbowszczyzna, w spisie wsi Kieszbowszczyzna, zaśc, pow. dzisieński, gm. i dobra Miory 15 w. . Kiełczew, wś, pow. kolski. R. 1246 Mikołaj, syn komesa Mściwoja, wojewody łęczyckiego, oddaje za należące się kościołowi gnieźn. zalegle dziesięciny w sumie 30 grz. predium dziedziczne Kelchovo K. W. , n. 597. Wraz z Grzegorzewem i przyległymi wsiami zniszczony przez Krzyżaków za Łokietka ib. n. 1192. Kiełczewice, wś, pow lubelski. Władysław Łokietek nadaje r. 1325 tej wsi, własności synów Wincentego Męcikała, prawo niemieckie nowotarskie Kod. kat. krak. . I, 174. W roku 1531 wś ma kościół par. Płaci z niej Jan od 7 1 2 łan. , 2 młynów. Do parafii należą Bystrzyca, Zakrzów i Sułów. W r. 1676 jest w K. sześciu dziedziców na różnych działach. Największy ma Aleks. Kicłczewski, płacący od 160 poddanych, 20 dworskich i 2 osób z rodziny. Kiełki, ob Grochowalsk. Kiełków, wś, pow. mielecki. W r. 1536 własność Stan. Tarnowskiego, kaszt. sądeckiego, należy do Żochowa. Miała 28 kmieci na 34 łan. Dawali 200 korcy owsa i po 32 gr. z łanu. Karczma płaciła 3 grz. , przewóz 3 fertony. Kiełkowa, wś, pow. babimojski. Przemysław ks. polski zatwierdza r. 1245 nadanie wsi K. klasztorowi w Obrze przez komesa Wisława. Przemysław 11, pozwala r. 1237 osadzić wieś na prawie niemieckiem K. W. , n. 245, 382. Kiełmutysiki, dwór, pow. rossieński, gm. Sartyniki 2 w. . Kiełowo, wś, pow. dryzieński, par. Druja. Kiełpin, wś, pow. babimojski. Własność klasztoru w Obrze, nadana przed r. 1287, przez Michała kaszt. wrocławskiego i Mironkona, wojewody lignickiego K. W. , u. 378, 573, 582. W roku 1380 wcielony do parafii w Siedlcu ib. n. 1782. Kiełpin, r. 1257 Kelpino, dziś Koeppen, wieś w Brandenburgii pod Swiebodzinom. W dok. z r. 1257 śród włości klasztoru paradyzkiego K. W. , u. 351. Kiełpińska Wola, ob. Wola Kiełpińska, Kiełpiszki, zaśc, pow. wiłkomierski, gmina Owanta 22 w, . Kiełpszajcie, dwa dwory, pow. telszewski, gm. Wornie 20 w. , Kiełpszów 188 dz. i Jacewicz ów 36 dz. Kiełpszyszki, Kielpiszki, wś, pow. telszewski, gm. Płungiany 7 w. . Widmontów i Żylewiczów, 68 dz. i Lisieckich, 137 dz. Kiełudyszki, zaśc, pow. szawelski, gm. Popielany 5. w. . Kieługały, Kielugały, dwie wsi, zaśc. i dwór, pow. wiłkomierski, gm. Rogowo 8 w. . Mają tu Tomkiewiezowie 80 dz. Kiełupie, wś, pow. rossieński, gm. Mańkuny 14 w. . Kieleziory Kieleziory Kieliotyszki Kielisząjcie Kieliszki Kielminie Kielmucie Kielmy Kielpiszki Kiełbasicze Kiełbaśna Kiełbowszczyzn Kiełczew Kiełczewice Kiełki Kientrymy Kienty Kiepie Kieple Kiepurany Kiepury Kiepuryszki Kieragi Kierbedele Kierbedłanki Kierbedzie Kierbele Kierbłany Kierbuszyszki Kierdany Kierele Kiereple Kiergalis Kiermaszczyzna Kiermielańce Kiermielandy Kiermiele Kiernica Kiemersie Kiemele Kiemele Kiemele, wś i fol. , pow. poniewieski, gmina Girsudy 12 w. . Kiemersie, Kiemersy ob. t. IV, 43 Kiemierty, wś, pow. szawelski, gm. Kurszany 5 w. . Kiemiańce, wś, pow. nowoaleksandrowski, gm. Opsa 3 w. . Kiemiany 1. wś, pow. nowoaleksandrowski, gm. Tyltyszki 5 w. . 2. K. , wś i dobra nad rzką. Szakarnia, pow. poniewieski, gm. Kibury 4 w. . Wś ma 66 dm. , 663 mk. , szkołę, zarząd gminny. Dobra należą do bar. Fitinhofow, 1397 dz 677 lasu. 3. K. , dwór, tamże, gm. Nowemiasto 3 w. . 4, K. , wś, pow. wiłkomierski, gm. Wiżuny 7 w. . Kiemin, folw. , pow. sieński. Jewniewiczów, 169 dz. Kieminiszki, wś, pow. telszewski, gm. Tyrkszle 8 w. . Kiemiszki, wś, powiat nowoaleksandrowski, gm. Czadosy 9 w. . Kiemzuryszki, wś, pow. rossieński, gmina Mańkuny 6 w. . Kiendery, wś, pow. poniewieski, gm. Podbirze 8 w. . Kiengie 1. wś, pow. kowieński, gm. Betygoła 6 w. . 2. K i K. Norajcie, dobra, pow. rossieński, gm. Rossienio 8 w. . K. Norajcie należą do Kożynych, mają 121 dz. Kieniale, dwie wsi, pow. poniewieski, gmina Stumbryszki 3 w. . Kienialiszki, dwór, pow. poniewieski, gmina Stumbryszki 4 w. . Kienowo, wś, pow. orszański, gm. Lubawicze 5 w. , 49 dm. , 355 mk. Kienstajcie 1. Kęstajcie, fol, szawelski, gm. Łukniki 6 w. . 2. K. , pow. telszewski. Wkrótce po wzniesieniu kościoła założono szpital. na uposażenie którego oraz kościoła, Rymgajło przeznaczył 18 włók ziemi i 38 dusz. Były inne jeszcze ofiary, tak że w ostatnich czasach w przytułku utrzymywano 33 chorych, w tej liczbie 3 księży. Po r. 1865 część gruntów szpitalnych przeszła do włościan. Kientowcie, wś, pow. telszewski, gm. Żydyki 6 w. . Kientrąjcie, Kientrojcie dwór, pow. szawelski, gm. Kurszany 11 w. . Kientrele, dobra, pow. telszewski, gm. Wornie 21 w. , Andrzejewskich, 180 dz. Kientrekalnie, wś, pow. telszewski, gmina Zorany 9 w, Kientrymy, wś, pow. telszewski. Ob. Kontrymy. Kienty, wś, pow. telszewski, gm. Ginteliszki 1 w. . Kiepie, wś, pow. wiłkomierski, gra. Uszpol 5 w. . Kieple, wś, pow. wiłkomierski, gm. Szaty 7 w. . Kiepurany. wś i dobra, pow. telszewski, gm. I Bernatów 5 w. . Wchodzą w skład dóbr Płotele. Kiepury, wś, pow. nowoaleksandrowski, gm. Skopiszki 6 w. . Kiepuryszki, zaśc, pow. wiłkomierski, gm. Wirbaliszki, Limanowiczów, 70 dz. Kieragi, zaśc, pow. nowoaleksandrowski, gm. Dryświaty 4 w. . Kierbedele, wś, pow. szawelski, gm. Błagowieszezeńsk 3 w. . Kierbedłanki, wś, pow. szawelski, gm. Błagowieszczeńsk 2 w. . Kierbedzie, dwie wsi, pow. rossieński, gm. Pojurze 6 w. , par. Chwejdany nie Chwałonie i gm. Szweksznie 4 w. . Kierbele, wś, pow. wiłkomierski, gm. Rogowo 13 w. . Kierbłany, wś pow. wiłkomierski, gm. Rogowo 12 w. . Kierbuszyszki, okolica, pow. poniewieski, gm. Pompiany 7 w. . Mają tu Ciemnołońscy 84 dz. Kierdany 1. wś, pow. nowoaleksandrowski, gm. Ponedel 4 w. . 2. K, , wś, powiat poniewieski, gm. Gulbiny 2 w. . 3. K, mylnie Kirdany t. IV, 103, wś nad rzką Kotłujem, pow. taraszczański, gm. Koszowata, st. poczt. Taraszcza 4 w. , 249 dm. , 1235 mk. , cerkiew, szkoła ludowa, młyn, 2 wiatraki. Należy do dóbr Lesowicze. K. miały być nadane Bohuszom, przez Świdrygajlę. Następnie należały do starostwa białocerkiewskiego, nadane r. 1558 Kierdanowskim. Zwane było także Morulino. W r. 1629 Ławryn i in. Kierdanowscy wnoszą od 2 dym. , 3 kół młyn. Kierele, wś, pow. wiłkomierski, gm. Pupany 12 w. . Kiereple, wś, pow. kowieński, gm. Kiejdany 5 w. . Kiergalis, dwór, pow. poniewieski, gm. Nowemiasto 8 w. . Kiermaszczyzna, zaśc, pow. trocki, gmina Jezno 10 w. . Kiermielańce, wś, fol. i dwa dwory, powiat wiłkomierski, gra. Rogowo 3 do 9 w. . Mają tu; Stankiewiczowie 40 dz, , Józefowiczowie 70 dz. , Rostkowscy 50 dz. Kiermielandy, dwór, pow. wiłkomierski, gm. Rogowo 4 w. . Kiermiele, wś, pow. nowoaleksandrowski, gm. Ponedel 13 w. , 70 w. od mta pow. Stanowiła za Rzpltej ststwo niegrodowe, w pow. wiłkomierskim. W r. 1771 było w posiadaniu Augusty Anny z Ogińskich Tyszkiewiczowej, z opłatą kwarty 245 złp. 5 gr. Kiernica, r. 1565 Krinicza, wś, pow. gródecki. W r. 1565 wś ta w ststwie gródeckiem, miała 17 kmieci na 8 3 4 łan. , 8 zagr. , karczmarz dawał zł. 10. Ogółem fl. 26, gr. 17. Kiemiańce Kiemiany Kiemin Kieminiszki Kiemiszki Kiemzuryszki Kiendery Kiengie Kieniale Kienialiszki Kienowo Kienstajcie Kientowcie Kientrąjcie Kientrele Kientrekalnie Kieziłowo Kiernogiszki Kiernozia Kierny Kieroliszki Kierpiany Kierpłoszyno Kiersnówek Kiersnówka Kiersnowo Kierszuliszki Kierwagaliszki Kierwie Kierwiedupie Kierwiesie Kierikowo Kiesznie Kietery Kietrąki Kietuny Kieturaki Kieturkalnis Kietnryki Kietwirce Kiety Kiewagoła Kiewlaki Kiewlany Kiewliszki Kiewlow Kiewrele Kiewry Kieziki Kiezy Kieże Kieżele Kigiżerys Kijanka Kąjaszkowo Kiernogiszki, Karnogiszki, dwór, pow. wiłkomierski, gm. Kowarsk 6 w. . Kiernozia, mstko, pow. gostyński. Ob. Czerniew. Kierny, wś, pow. telszewski, gm. Masiady 13 w. . Kieroliszki, Kiereliszki, Karoliszki, dobra, pow. telszewski, gm. Żorany 5 w. . Tomaszewskich 390 dz. Kierpiany, wś, pow. szawelski, gm. Okraiany 8 w. .. Kierpłoszyno, wś, pow. wileński, gm. Worniany 16 w. ; miała 23 dusz rewiz. , należała do dóbr Ryndziuny. Kiersnówek 1. al. Kiersnówka, przys. , pow. bielski gub. grodz. , gm. Aleksin, 16 w. od Bielska, 83 dz. Na gruncie K. , w pobliżu dawnego t. zw. wielkiego traktu wojennego, znajduje sie uroczysko Kumat ob. t. IV, 870. 2. K fol. pow. kobryński, gm. Worocewicze. Zaleskich, z urocz. Huta i Pieszczanka, 140 dz. Kiersnówka ob. t. IV. 48 mylnie Kiernówka, wś, pow. sokólski, gm. Bagna, z przys. Grodzisk, 496 dz. Kiersnowo, okolica szlachecka nad Nurcem, pow. bielski gub. grodz, gm. Aleksin, 18 w. od Bielska, 244 dz. Niegdyś fol. należący do dworu królewskiego w Brańsku. W r. 1560 folw. miał 15 włók 24 mor. Kierszuliszki, trzy wsi, pow. wiłkomierski, gm. Kupiszki 7 w. . Kierwagaliszki, folw. , pow. nowoaleksandrowski, gm. Poniemuń 3 w. . Kierwie, wś, pow. telszewski, gmina Iłłoki 9 w. . Kierwiedupie, zaśc, pow. rossieński, gm. Skawdwile 15 w. . Kierwiesie, wś, pow. poniewieski, gm. Kibury 7 w. . Kierikowo, wś, pow. szubiński. Wś szlachecka miała już w XIV w. kościół par. p. w. W. W. Sw. W r. 1438 ufundowano altaryę przy kościele. W końcu XVIl w. kościół zrujnowany został rozebrany. a parafię przyłączono do Szczepanowa. Pozostał tylko folwark plebański. Kiesznie, wś, pow. wiłkomierski, gm. Pupany 14 w. . Kietery, wś, pow. szawelski, gmina Skiemie 6 w. . Kietrąki, fol. , pow. wiłkomierski, gm. i par. Pogiry 5 w. , kaplica katol. z muru wzniesiona przez dziedzica Rudominę. Kietuny, wś i dobra, pow. telszewski, gmina Siady 7 w. , 25 w. od Telsz. Dobra należą do Stefanii Wysockiej i Eleonory hr. 0 Rourke, z Szerksznianami mają 1340 dz. Kieturaki, dobra, pow. telszewski, gm. Zorany 8 w. . Dawniej Tytusa Górskiego, potem syna jego Wacława. Kieturkalnis, zaśc, pow. rossieński, gmina Skawdwile 7 w. . Kietnryki, Kituryki, okolica, pow. wołkowyski, gm. Szymki, 267 dz. Kietwirce, fol. , pow. szawelski, gm. Radziwiliszki 2 w. . Kiety, wś, pow. dzisieński, gm. Prozoroki 5 w. ; miała 12 dusz rewiz. , należała do dóbr Zarembkowo. Kiewagoła, dwór, pow. poniewieski, gmina Remigoła 9 w. . Kiewlaki, Kiewłaki, wś i dobra, pow. bielski gub. grodz. , gm. Maleszo, 23 w. od Bielska. Wś ma 141 dz. ; dobra, własność Kiersnowskich, 180 dz. Kiewlany, okolica, pow. wiłkomierski, gmina Subocz 9 w. Mają tu Kulikowscy 120 dz. , Skaczkowscy 70 dz. , Skorulscy 40 dz. , Węgielewscy 44 dz. Kiewliszki 1. fol. , pow. oszmiański, gmina Polany. W r. 1817 attyn. Polan, Adama Wojniusza. 2. K. , dwór, pow. trocki, gm. Mię dzyrzecz 16 w. . Kiewlow w reg. pob. z XVI w. , ob. Kębłów. Kiewrele, wś, pow. dryzieński, par. Druja. Kiewry, wś, pow. dryzieński, par. Druja. Kieziki, wś, pow. nowoaleksandrowski, gm. Krasnogórka 15 w. . Kieziłowo, Kiziłów ob. t. IV, 117, wś i ful. , pow. oszmiański, gm. Połoczany U w. . Wraz z Porzeczem należało do Kociełłów, następnie Abramowiczów, r. 1821 nabyte przez Wincentego Puciatę, obecnie Władysława Puciaty. Kiezy, wś, pow. wiłkomierski, gmina Pogiry 2 w. . Kieże, wś, pow. kowieński, gmina Kiejdany 10 w. . Kieżele, wś, pow. poniewieski, gmina Birże 16 w. . Kigiżerys, zaśc, pow. święciański, gm. i dobra Melegiany 5 w. . Kijanka 1. słoboda, pow. radomyski, gmina Potyjówka, par. praw. Janówka 5 w. , st. poczt. Radomyśl 21 w. , 16 dm. , 98 mk. 2. K. , wś nad rzką Smołką, pow. nowogradwołyński, gm. Smołdyrów, 10 w. od mta pow. , 231 dm. , 1359 mk. , cerkiew drewn. z r. 1723, szkółka cerk. od r. 1861, gorzelnia, 2 młyny. Do par. prawosł. należą wsi Kanuny i Stryjewo. 3. K. , wś nad rzką Kuryanka, pow. żytomierski, gm. i parafia praw. Barasze 8 w. , 75 w. od Żytomierza, 180 dm. , 1082 mk. W r. 1577 sioło zamku zwiahelskiego. Mieruicki wnosi od 4 dym. półdworz. , 16 dym. na ćwierci, 5 ogr. Kąjaszkowo, r. 1564 Kwaskowo i Kyaskowiecz, wś, pow. lipnowski. Ulanowski Dok. kuj. , n. 356, 8 odnosi do tej wsi nazwę Quascovo w nadaniu ks. Mieszka dla klasztoru w Lądzie T. 1280. W r. 1564 płaci tu Michał Działyński Kiernogiszki Kikutnik Kikowa Kikoły Kikoł Kije od 21 kmieci na łanach całych, 5 zagr. . 6 włóczęgów, karczmarza, młynarza, kowala. We wsi Kyaczkowiecz od 3 zagr. Por. Kwasków. Kijaż, w dokum. Kijesz, wś, pow. łucki, gm. Szczuryn, 36 w. od Łucka, 30 dm. , 209 mk. W r. 1577 Stanisław Granowski wnosi od 12 dym. po 12 gr. W ostatnich czasach Apolinarego Nideckiego. Kije, wś, pow. pińczówski. Wspom. w dok. z r. 1198. Przy kościele tutejszym były dwie prebendy. Patronat nad jedną posiadał, , comes Siro, którego sukcesor biskup płocki Gietko przelał swe prawa na bisk. krakow. Fulkona. Patron drugiej prebendy, , comes Woisław, ustąpił swych praw na rzecz kościoła kieleckiego. Na jego prośbę biskup krakow. Wincenty r. 1213 ustąpił swych praw do drugiej prebendy temuż kościołowi i dodał wieś Podląże. Zaś Wojsławowi pozwolił założyć przy kościele w K. altaryę św. Jakóba z uposażeniem takowej wsiami Rębowice, Gołuchów, Niedzwiedzie Kod. kat. krak. , I, 13. Kijów, miasto, centr gubernii i powiatu. W ostatnich latach dwudziestu miasto rozwinęło sie znacznie, wzrosło w ludność, zamożność opartą na znacznym ruchu handlowym i przemysłowym. Powstała politechnika, nowy teatr na miejsce spalonego, wznosi sic drugi kościół katolicki ze składek, w stylu ostrołukowym, przybyło wiele okazałych budowli. Zaprowadzono wodociągi, kanalizacyę, tramwaje elektryczne. Ludność katolicka wzrosła i dochodzi do 40, 000. Do miasta i gubernii odnoszą sie opracowania Pietrow N. ., K. jewo światyni i pamiatniki, 1897 r. Wacław Ciechowski Kijów i jego pamiątki z planami i widokami miasta, Kijów, 1901 r. Sam Z przeszłości i teraźniejszości K. Kraj, r. 1901, n. 47 i nast. Okolski S. 0. Biskupów kijowskich i czerniechowskich rzym. katol. kościoła porządek i liczba, Kraków, 1853 rok. Wojejkow Kijewskaja gubernia, Petersburg, 1867 r. Taranowski I. Topograf. statist. matierjały jugozapadn. kraja kijewskaja, podolskaja i wołynskaja gubernii, Kijów, 1882 rok. Bielaszewski Mikołaj Monietnyje kłady kijewskoj gubernii. Kijów, 1889 rok, str. 149. Opis 200 wykopalisk od r. 1706 do r. 1888. Gruszewskij Oczerk istorii kijewskoj ziemli. .. do końca XIV stoletia, Kijów 1891 r. , str. XVI i 520. Kijów Bosiacz, fol, pow. słonimski, gmina Kostrowicze, Bosiackich 112 dz. Kijowiec 1. wś nad rzką Isłoczą, pow. miński, gm. Raków, 4 dm. , 42 mk. , cerkiew par. , kaplica kat. par. Raków, młyn. 2. K. . wś, pow. sieński, gm. Obczuha, 23 dm. , 205 mk. Kijowska Słoboda, wś, pow. poniewieski, gm. Mołdoczany 25 w. , 51 w. od Poniewieża. Kajucie, wś i fol, pow. lidzki, gm. Koniawa 9 w. ; miała 27 dusz rewiz. Na gruntach folw. cmentarzysko, przy rozkopywaniu którego W. Szukiewicz znalazł wiele przedmiotów metalowych. Kikańce, wś i zaśc, pow. wiłkomierski, gm. Kupiszki 6 w. Kikcie, Kikti, wś, pow. żytomierski, gmina Cudnów 6 w. , 25 dm. , 137 mk. Kikildzie, wś, pow. wiłkomierski, gm. Subocz 8 w. . Kikiszki, zaśc, pow. nowoaleksandrowski, gm. Bachmaty 5 w. . Kikiszówka, wś, pow. berdyczowski, gm. Bystrzyk, st. poczt, Berdyczów 7 w. , 112 dm. , 752 mk, , cerkiew, szkółka cerk. , młyn wodny, wiatrak. Kikoł, w dokum. z roku 1236 castrum Kychol, mstko, pow. lipnowski. Pierwotnie gród książęcy wspomniany w dok Konrada ks. maz. zr. l236 Kod. dypl. pol, II, 16. Istniał już wtedy kycholiensis districtus obok włocławskiego w ziemi kujawskiej. R. 1395 w Lipnie Janussius, dziedzic wsi Kykol mającej 80 łan. obszaru sprzedaje takową mistrzowi krzyżackiemu, Konradowi von Juugingen, licząc każdy łan osiadły jak i nieosadzony po 10 grzyw. Kod. dypl. pol. . U, 804. W r. 1564 wś z kościołem par. w ziemi dobrzyńskiej, należy w połowie do Jerzego Moszczeńskiego, w drugiej do Jakóba Orłowskiego. Pierwszy ma 14 łan. km. , 7 zagr. , 2 karczmy, drugi 12 łan. , 6 zagrodn. , 1 karczmę, kowala. Pobór ze wsi wynosił fi. 16 gr. 17. Wskład par. K. weszła istniejąca w r. 1564 oddzielna parafia Grodzień. Kikoły w spisie z r. 1892, pow. rossieński, ob. Kikopie. Kikowa, mylnie Kijkowa t. IV, 61, wś nad Słuczą, pow. nowogradwołyński, gm. Rohaczów, 15 w. od mta pow. , 255 dm. , 1066 mk. , cerkiew drewn. wzniesiona r. 1784 przez dziedzica Rafała Rakowskiego, szkółka od r. 1839, 2 młyny. W r. 1577 sioło zamku zwiahelskiego ks. Konstantego Ostrogskiego, płaci od 1 dymu na łanie 20 gr, od 4 dym. półdworz. , 4 dym. na ćwierci. Kikutnik, zaśc, pow. nowoaleksandrowski, gm. Oknista 7 w, . Kiłbisy, wś, pow. kowieński, gm. Jaswojnie 10 w. . Kildyszki 1. dwór, pow. poniewieski, gmina Poniewież 27 w. . 2. K. dobra, tamże, gmina Skrohatyszki 3 w. . Mają tu Żagrakalisowic 56 dz. , Krzywiccy 17 dz. , bar. Rahdenowie 117 dz. Kilikijów, mstko nad Korczykiem, powiat Ostrogski, gm. Dołżek, st. poczt. Korzec 14 w. , st. dr. żel. Sławuta 28 w, 45 w. od Ostroga, 282 dm. , 1827 mk. , cerkiew drewn. z r. 1854, uposażona 77 dz. , cerkiew cment. drewn. z roku 1846 szkoła od r. 1842, 3 jarmarki. W r. 1570 własność ku. Bohusza Koreckiego, ststy łuckiego, Kijów Kijów Bosiacz Kijaż Kilikijów Kildyszki Kijowiec Kijowska Słoboda Kikańce Kikiszówka Kikcie Kikildzie Kijaź Kikiszki Kipiacze Kilpizki Kilpińce Kilniszki Kiliszki Kiławlec który w r. 1577 wnosi od 25 dym. , 11 ogr. , a w r. 1579 zapisuje synowi Joachimowi. Kiliszki, wś, pow. nowoaleksandrowski, gm. Popiel 3 w. . Kilniszki, wś, pow. nowoaleksandrowski, gm. Ponedel 2 w. . Kilpińce, Kiłpiny, wś i dwa majątki, pow. rossieński, gra. Pojurze 9 i 13 w. . Kilpizki, wś, pow. telszewski, gm. Tyrkszle 8 w. . Kiltiawa, urocz. , pow. bracławski, gm. Żurawiówka 9 w. . Kiławlec, kol. , pow. Ostrogski, gm. Sijańce, G dm. , 24 mk. Kiłdysze, wś, pow. wiłkomierski, gm. Żmujdki 8 w. . Kiłojcie, wś, pow. oszmiański, gm. Traby 6 w. ; miała 17 dusz rewiz. Należała do dóbr Bokszyszki, w r. 1772 wchodziła w skład ststwa trabskiego. Kiłojnie, wś, pow. szawelski, gm. Błagowieszczeńsk 10 w. . Kiłotraki, wś, pow. świeciański, gm. Daugieliszki 9 w. ; miafa 10 dusz rewiz. , należała do dóbr Przyjaźń. Kitowiszki, wś, pow. wiłkomierski, gm. Dobejki 12 w. . Kiłucie, wś, pow. poniewieski, gmina Birże 13 w. . Kiłupie, wś, pow. rossieński, gm. Szydłów 5 w. . Kiłżeńce, wś, pow. wiłkomierski, gm. Traszkuny 4 w. . Kimbaryszki, dwa zaśc, pow. nowoaleksandrowski, gm. Antolepty 3 w. . Kimborciszki 1. pow. nowoaleksandrowski, gm. Smołwy 8 w. . Przed r. 1648 własność Wedykowskich, z których Jan w t. r. sprzedaje zięciowi swemu Michałowi Prewysz Kwincie. Około 1856 r. Adolfa Kwinty, dalej syna jego Władysława, 393 dz. 2 K. , tamże, własność Krasnickich, 21 dz. Kimbryszki, fol. , pow. szawelski, gra. Radziwiliszki, Giedminów 60 dz. Kimeinie, dwa zaśc, pow. nowoaleksandrowski, gra. Smołwy 7 i Antuzów 8 w. . Drugi należy do Konarzewskich, 40 dz. Kimejka, folw. , pow. sieński, Lisieckich, 100 dz. Kimki, zaśc, pow. świeciański, gm. i dobra skarb. Łyngmiany 4 w. ; miał 17 dusz rewiz. Kimoniany, wś, pow. telszewski, gm. Żora ny 8 w. . Kimontmiedzie ob. t. IV, 98 mylnie Kimontwiedzie, dobra. pow. kowieński, gm. Betygoła 8 w. , Gabszewiczów 348 dz. Kinaszówka, przys. wsi Mańkówki, powiat humański, 147 dm. , 601 mk. , cerkiew, 2 młyny, 2 wiatraki. Kinczale, Kinczele, wś, pow. rossieński, gm. Skawdwile 15 w. . Kindercie, wś, pow. wiłkomierski, gm. Pupany 5 w. . Kinejki, os. , pow. wiłkomierski, gm. Kowarsk 11 w. . Kinstuszki, wś, pow. wileński, gm. Woruiany 17 w. ; miała 37 dusz rewiz. , należała do dóbr Ryndziuny. Kinszty, wś, pow. szawelski, gm. Ligumy 11 w. . Kipiacze, dobra, pow. sieński, Mireckich, z fol. Fruzinowo 424 dz. 255 lasu. Kirąjewo, fol. dóbr Tuchiń, pow. orszański. Kirbule, wś, pow. poniewieski, gm. Birże 6 w. . Kirdejki 1. zaśc, pow. poniewieski, gmina Nowemiasto 7 w. . 2. K. , dwór, pow. wiłkomierski, gm. Onikszty 15 w. . 3. K. , folw. dóbr Żejmele, tamże. Kirejówka al. Kiryjówka, wś nad stawem, pow. żytomierski, gm. Motowidłówka, st. poczt. Lubar 10 w. , st. dr. żel. Olszanka 25 w. , 92 w. od Żytomierza, 122 dm. , 789 mk. , cerkiew, drewn. Cerkiew filialna we wsi Awratynie 3 w. . W r. 1585 darowana wraz z innemi włościami przez ks. Konstantego Ostrogskiego, synowej Zuzannie, żonie Janusza, wwdy wołyńskiego. Kireże, dobra, pow. szawelski, gm. Szawkiany 10 w. . Ob. Kiereże, Kirkalis, zaśc, pow. nowoaleksandrowski, gm. Rakiszki 8 w. . Kirki, dwór, pow. wiłkomierski, gm. Onikszty 8 w. . kirkieliszki, os. , pow. wiłkomierski, gmina Pupany, 27 w. od Wiłkomierza, własność Juchniewiczów, 45 dz. Kirkiewicze, kok, pow. żytomierski, gmina Horoszki, 7 dm. , 42 mk. Kirkiliszki 1. zaśc, pow. nowoaleksandrowski, gm. Antuzów 7 w. . 2. K, wś, pow. poniewieski, gm. Pompiany 6 w. . 3. K, wś i dwa zaśc, pow. wiłkomierski, gm. Kurkle 4 w. . Jeden należy do Kopciów już w 1788 roku, ma 56 dz. , drugi do Sankowskich, 44 dz. Kirkiły, dwie wsi, pow. poniewieski, gmina Podbirże 4 i 15 w. . Kirkle 1. wś, pow. wiłkomierski, gm. Uciana 9 w. . Mają. tu Warnarowie 30 dz. 2. K, wś, pow. telszewski, gm. Siady 10 w. Kirkliszki 1. fol. , pow. nowoaleksandrowski, gm. Smołwy 2 w. . 2. K. , fol. i wś, pow. oszmiański, gm. Polany, przy torze drogi żel. libawskoromeńskiej, pomiędzy stacya, Słobódką i Sołami. Nabyty przed 1696 r. przez Jana Montwiła Dmochowskiego. W r. 1865 Zasimowskich. Kirkol, wś, pow. nowoaleksandrowski, gm. Słobódka 10 w. . Kiłojcie Kiltiawa Kiłdysze Kirąjewo Kiłotraki Kiłucie Kiłupie Kiłżeńce Kimbaryszki Kimborciszki Kimbryszki Kimeinie Kimejka Kimki Kimoniany Kimontmiedzie Kinaszówka Kinczale Kindercie Kinejki Kinstuszki Kinszty Kiłojnie Kiliszki Kirbule Kirdejki Kirejówka Kireże Kirkalis Kirki Kirkiewicze Kirkiliszki Kirkiły Kirkle Kirkliszki Kirkol Kisielewce Kisielewo Kisielin Kisieliszki Kirkorówka, dobra, pow. czauski, Leśniewskich, 690 dz. Kirksie 1. trzy wsi, pow. telszewski, gmina Gadonów 25 w. . 2. K. , wś, tamże, gm. Sałanty 3 w. . Kirkucie 1. wś, pow. rossieński, gm. Kielmy 7 w. . 2. K. , dwór, tamże, gmina Kroże 6 w. . 3. K. , okolica, pow. wiłkomierski, gm. Pogiry 6 w. . Mają tu Iwanowscy 42 dz. , Kamieńscy 36 dz. , Pietrzkiewiczowie 47 dzies. , Taraszkiewiczowie 30 dz. Kirkuny 1. wś, pow. nowoaleksandrowski, gm. Rakiszki 10 w. . 2. K. , dwór, pow. poniewieski, gm. Poniewież 5 w. . Kirkuty, wś, pow. wiłkomierski, gm. Dobejki 7 w. . Kirmieliszki, dwa zaśc, pow. nowoaleksandrowski, gm. Czadosy 1 i Widze 6 w. . Kirostów, pow. klimowicki, ob. Żukówka. Kirszany, dwór i fol. , pow. poniewieski, gm. Gulbiny 5 w. . Dwór należy do dóbr Łapiszki, fol. do dworu Dębno. Kirszelinie, os. , pow. szawelski, gm. Szawle 9 w. . Kirwelinie, zaśc, pow. nowoaleksandrowski, gm. Antuzów 17 w, . Kiryanów, właściwie Legiecie ob. t. V, 123, wś, pow. szawelski, gm. Kiryanów, 42 w. od Szawel, 10 dm. , 60 mk. , szkoła. Gmina obej muje 46 miejscowości, 462 dm. włośc obok 41 innych, 3442 mk. włościan, uwłaszczonych na 7161 dz. Zarząd gm. w mstku Poszuszwie. Kiryczanka, wś nad Teterewem, pow. radomyski, gm. , par. praw. , st. poczt. i dobra Korostjszow 2 w. , 27 w. od Radomyśla, 32 dra. , 194 mk. , 144 dz. Kiryliszki, wś, pow. święciański, gm. Daugieliszki 8 w. ; miała. 10 dusz rewiz. , należała do dóbr Kojryszki. Kiryłów al. Kiszkinis, przys. , pow. święciański, gm. Twerecz; miał 5 dusz rewiz. , należał do dóbr skarb. Dzisna. Kiryłówka, wś, pow. rossieński, gm. Łabardzie 14 w. . Kirytówka 1. wś, pow. zwinogródzki, gm. Tarasówka, st. poczt. Zwinogródka 14 w. , z ferma 481 dm. , 4798 mk. , 2 cerkwie, 2 szkółki cerk. , szkółka początk. , 23 wiatraki. 2. K. , pow. żytomierski, ob. Kryłówka. , Kiryłucha, kol. , pow. łucki, gra. Rożyszcze, 27 dm. , 121 mk. Kirzyn, wś, pow. wilejski, gm. Krzywicze 7 w. ; miała 36 dusz rewiz. , należała do dóbr Berkowszczyzna. Kisarycze, wś, pow. owrucki, gm. Kisarycze, par. praw. Rokitno 8 w. , 140 w. od Owrucza, 78 dm. , 458 mk. , cerkiew filialna drewniana z r. 1784, szkoła ludowa. Kisiele, wś, pow. piotrkowski. Istnieją pod tą nazwą już w XVI w. , w par. Rozprza. W spisie z r. 1827 mylnie podane jako Kościelec, miały 11 dm. , 79 mk. Kisicie 1. wś, osada, urocz. i dwa chutory, pow. grodzieński, gm. Kamionka, 48 w. od Grodna. Wś ma 43 dz. , os. 43 dz. , urocz. 25 dz. Jeden z chutorów należy do Jareckich ma 43 dz, drugi do Lebiedzińskich, 29 dz. 2. K. , wś, pow. Słonimski, gm. Maryńska, 151 dzies. 3. K. al. Kisielewo, wś nad rzką Mareją, pow. borecki, gm. Bajewo. 20 dm. , 117 mk. , cerkiew, młyn, folusz. 4. K. , wś, pow. orszański, gm. Lubawicze, 27 dm. , 193 mk. 5. K. , wś i dobra, pow. sieński, gm. Łukoml, 14 dm. , 47 mk. Dobra, dziedzictwo Zdrojewskich, z fol. Słobódka, Gile i Szczupłowszczyzna, 682 dz. 279 lasu; 2 młyny, jezioro. 6. K. , wś, pow. dryzieński, par. Oświej. 7. K. , os. , pow. siebieski, gra. Jezioryszcze, cerkiew. Kisiele, wś nad dwoma stawami, pow. starokonstantynowski, gmina Reszniówka, st. poczt. Starokonstantynów 12 w. , 163 dm. , 1001 mk. , cerkiew drewn. z r. 1758, uposażona 40 dz. , przez Józefa Urbanowskiego. Wś należała do włości ostropolskiej, ks. Ostrogskich. W roku 1583 wnosi od 7 dym, 12 ogr. , 2 podsus. , 1 koła waln. ; w r. 1593 spustoszona przez Tatarów. W r. 1753 wraz z kluczem kulczyńskim dostała się ks. Antoniemu Lubomirskiemu, obecnie Głębokich. Kisielewce, wś, pow. dryzieński, parafia Druja. Kisielewo, wś, pow. sierpecki. Wś książęca, dana drogą zamiany r. 1322 biskupom płockim Kod. maz. , 44. W r. 1578 istnieje tu kościół par. , wś ma 10 łan. , 3 zagr. z rolą, młyn, wyszynk piwa. Wskład par. wchodziły wsi Grodkowo i Komorowo. Kiedy parafia przestała istnieć, niewiadomo. Kisielewo 1. wś, pow. orszański, gm. Kochanowo 8 w. . 2. K. . wś, pow, oszmiański, gm, Soły 4 w. ; miała 31 dusz rewiz. , należała do dóbr Bordzobohaciszki. 3. K. , wś, pow. lepelski, 255 dz. , należała do dóbr Białe Zabiełłów. Kisielin, mstko, nad Stochodem. pow. włodzimierski, gm. Kisielin, 37 w. od Włodzimierza, 180 dm. , 1471 mk. Gmina obejmuje 56 miejscowości, 883 dm. włośc. obok 659 innych, 11, 708 mk. włościan, uwłaszczonych na 8722 dz. W r. 1545 własność Piotra Kierdejewicza Mylskiego, który opatruje dwie horodnie zamku łuckiego. W r. 1570 wnosi ztąd pobór Olizar Kierdej. W r. 1589 z mstka K. wniesiono 3 fi. 22 gr. szosu, 3 fi 2 gr. z ogrodów i 15 fl. czopowego per arendam. Kisieliszki, w spisie Koźliszki, zaśc, powiat kowieński, gm. Aleksandrowska Słoboda 12 w. , Zelmana Siesickiego, 57 dz. 2. K, wś, pow. trocki. Pod wsią, na brzegu rz. Wierzchni, horodyszcze. Kirmieliszki Kirszany Kirwelinie Kirszelinie Kirkorówka Kirksie Kirkucie Kirostów Kirzyn Kiryłucha Kisarycze Kirytówka Kiryłówka Kiryłów Kiryliszki Kiryczanka Kirkuny Kirkorówka Kirkuty Kisiele Kiryanów Kisicie Kiśliszki Kisielki 1. folw. , pow. czauski, od r. 1879 Wołkowiczów, 204 dz. 129 lasu. 2. K, fol. , tamże, należy do dóbr Kadzino. Kisielnica, wś, pow. kolneński. W aktach łomżyńskich z r. 1436 i 1444 występują Paweł i Jan Szorcowie, właściciele działów w tej wsi Kapica, Herbarz, 405. Kisielowce, os. , dobra i chutor, pow. kobryński, gm. Błoty, 6 w. od Kobrynia Os. ma 11 dm. , 143. mk. , cerkiew, 50 dz. i 55 cerk. ; dobra, własność Witkiewiczów, 1000 dz. ; chutor, 58 dz. , należy do Nikotiuków. Par. praw, , dek. błagoczynia kobryńskiego, 1434 dusz. Kisielówka 1. fol. , pow. czerykowski, od r. 1865 KaszuroMasalskich, 157 dz. 2. K, , fol, tamże, należy do dóbr Samotyjewicze. 3. K. , fol. , pow. orszański, dziedzictwo hr. Platerów, 344 dz. 4. K. , zaśc, pow. wileński, gm. Malaty 8 w. , należał do dóbr skarb. Oszkinie. Kisielówka 1. t. IV, 110, wś nad stawem, pow. zwinogródzki, gm. Stecówka, st. poczt. Kalihorka Mokra 8 w. , 20 w. od Zwinogródki, 114 dm. , 693 mk. , cerkiew, szkółka cerk. , 3 wiatraki, cukrownia, 2 dm. , 52 mk. , cegielnia, szpital fabryczny. Wś należy do dóbr Kapustyno. 2. K. , kol. , pow. włodzimierski, gmina Kisielin, 25 dm, 234 mk. 3. K. , kol, pow. żytomierski, gm. Barasze, 32 dm. , 172 mk. 4. K. , wś, pow. żytomierski, gm. i par. praw. Bieżów 6 w. , 25 w. od Żytomierza, 57 dm, 330 mk. Kisielsk, r, 1576 Kisielsk episcopi, wś, pow. łukowski. W dok. z r. 1297 w liczbie włości bisk. poznańskich K. W. , n. 765, 1301. W r. 1576 wś ta wraz z poblizką Prawdą, własność bisk. pozn. miała 11 łan. Kisilowo, ferma, pow. proskurowski, gmina, par. i st. poczt. Czarny Ostrów, 4 dm. Kiskieliszki, zaśc, pow. trocki, gm. Jezno 5 w. ; miał 9 dusz rewiz. , należał do dóbr Koszany. Kiślaki, wś, pow. białostocki, gm. Krypno, 56 dz. Kiślewszczyzna, zaśc, pow, wileński, gm. Rukojnie 9 w. , należał do dóbr Kiena Kiślin, wś nad Tykiczem Uhorskim, powiat humański, gm. Rusałówka, st. poczt. Buki 4 w. , 46 w. od Humania, 239 dm, 1279 mk. , cerkiew, szkółka, młyn. Kiśliszki, zaśc. w dobrach Raczkowszczyzna, pow. święciański. Kisłowicze, fol. , pow. mścisławski, Chrapowickich 111 dz. Kisłówka, wś, pow. orszański, gm. Rudnia, 9 dm. . 73 mk. Kisłówka, wś, pow. taraszczański, gm. i dobra Koszowata, st. poczt. Taraszcza 11 w. , 124 dm. , 959 mk. , cerkiew, szkoła, 3 wiatraki. Kisły, Kisłe, zaśc, pow. dzisieński, gmina Druja 3 w. , należał do dóbr Idołta. Kiśnina, zaśc, pow. święciański, gm. Łyngmiany 8 w. ; miał 8 dusz rewiz. , należał do dóbr skarb. Kiemesz. Kistenie, wś i dobra nad Dnieprem, powiat rohaczewski, gra. Kistenie, 76 dm. , 543 mk. , cerkiew murow. , szkoła. Dobra, od r. 1875 Wermanów, 12, 548 dz, 4924 lasu; młyn wodny, gorzelnia, dziegciarnia. Gmina obejmuje 23 miejscowości, 769 dm. , 3122 mk. włościan 1617 dusz rewiz. uwłaszczonych na 12, 272 dz. W gminie jest 13, 313 dz. lasów większej własności i 287 włośc Kiszczyce, wś, pow. czauski, gm. Czerniawka, 76 dm. , 464 mk, cerkiew, młyn, folusz. Kiszczyńce 1. wś nad stawem, pow. humański, gm. Mańkówka, st. poczt. Buki 10 w. . 35 w. od Humania, 479 dm. , 2733 mk. , cerkiew, szkółka cerk. , młyn, 8 wiatraków. 2. K. , wś nad rzką Kamionką, pow. wasylkowski, gm. Kowalówka, par. praw. Palaniezyńce, st. poczt. i dr. żel. Chwastów 11 w. , 38 w. od Wasylkowa, 110 dm. , 1027 mk. , cerkiew fil. , szkółka, 3 wiatraki. Pod wsia mogiła. Należała do Białocerkiewszczyzny. Kiszkareny, zaśc, pow. wilejski, gm. Rabuń 19 w. ; miał 9 dusz rewiz. , należał do dóbr skarb. Huby. Kiszki, wś nad jez. Koszka, pow. sieński, gm. Łatyhowo, 30 dm. , 150 mk. , zarząd gminny, szkoła. Kiszkiele 1. wś, pow. nowoaleksandrowski, gm gm. Sołoki 5 w. . 2. K. , wś, pow. wiłkomierski, gm Onikszty 5 w. . Kiszkieliszki 1. wś, pow. nowoaleksandrowski, gm. Brasław 12 w. . Należała do dóbr Nowy Dwór. 2. K. al. Kiżgalliszki, dobra, pow. wiłkomierski, gm. Siesiki 7 w. , 17 w. od Wiłkomierza. Attyn. Siesik, później przechodzi do Zawiszów Kieżgajłów, dalej Gintowtów, Grużewskich, od r. 1856 Kazimiery z Białozorów Tańskiej, z kolei Franciszka Kończy, 409 dz. Kiszkinis, pow. święciański, ob. Kiryłów. Kiszkiszki, wś, pow. wileński, gm. Mejszagoła 8 w. ; miała 12 dusz rewiz, należała do dóbr Giejszyszki. Kiszkonie, wś, pow, rossieński, gm. Szydłów 12 w. . Kiszkowo, miasto, pow. gnieźniński. Kościół par. p. w. św. Jana Chrz. istniał już w XIV w. Obecny drewniany z r. 1733. Przy kościele kaplica Pocieszenia N. P. M. wzniesiona przez dziedzica Łukasza Niemojewskiego, w końcu XVII w. W r. 1580 miasto płaci szosu fl. 6, od 4 kom, 11 rzem. , 2 rybaków. Kiszuny, wś, pow. wiłkomierski, gm. Ołoty 10 w. . Kiszyn, wś, pow. owrucki, gm. i par. praw. Olewsk 12 w. , 168 w. od Owrucza, 148 dm. , 886 mk, cerkiew cmentarna z r. 1842. Kitajgród, mstko nad Soroką, pow. lipowiec Kisielki Kisielnica Kisielowce Kisielówka Kisielsk Kisilowo Kiślaki Kiślewszczyzna Kiślin Kisłowicze Kisłówka Kisły Kiśnina Kistenie Kiszczyce Kiszczyńce Kiszkareny Kiszki Kiszkiele Kiszkieliszki Kiszkinis Kiszkiszki Kiszkonie Kiszuny Kiszyn Kitajgród Kiżmy Kitajhorod Klebow Klaża Klaushagen Klatki Kłatki Klateczka Klastyce Klarynowo Klarynda Klarowkiszki Klarówka Klarnopole Klapin Klaki kl, gm. i st. poczt. Baszów 8 w. , 46 w. od Lipowca, 143 dm. , 2825 mk. , cerkiew, szkółka cerk. , synagoga, 3 domy modl. żyd. , młyn wodny. Pierwotnie Soroka Niższa, potem Deryhorod, Oderyhorodek, Ordyczów al. Ordyczowka od dzierżawczyni Anny Ordyczowej, ostatecznie przybiera nazwę K. Chwilowo nazwane Jampolem. Około r. 1624 należy do Kopijowakich, od których przechodzi do ks. Czetwertyńskich. W r. 1629 ks. Fedor Czetwertyński wnosi z K. od 27 dym. Włość kitajgrodzka liczy w 5 wsiach 250 dym. kitajhorod, Kitajgród, wś, pow. czehryński, gm. Trylisy, st. poczt. Funduklejowka 5 w. , 31 w. od Czehrynia, 130 dm. , 642 mk. , cerkiew, szkółka. Kitowo, wś, pow. połocki, własność Weryhów. Kityń, wś i fol. , pow. bobrujski, gm. Nowe Stepy, 29 dm, 330 mk. , cerkiew filialna. Folw. , własność Kuczewskich, 2077 dz. Kiuberyszki, dwór, pow. poniewieski, gm. Remigoła 6 w. . Kiukiszki, dwór i wś, pow. rossieński, gm. Erżwiłek 8 w. Kiwaczyzna, Kiwaczyna, wś, pow. prużauski. gm. Białowieża, 919 dz. Kiwajcie, okolica, pow. telszewski, gm. Żorany 11 w. . Mają tu Wojszwiłłowie 9 dz. , Kunejkowie w K. , Pupżubiu i Woronajciach 297 dz. , Margiewiczowie 9 dz. , Piewcewiczowie 30 dz. Kiwańce, wś. pow. wiłkomierski, gm. Kowarsk. Mają tu Korysowie 20 dz. Kiwatycze 1 dobra i pustk. , pow. prużański, gm. Murawiewska, 30 w. od Prużany, własność Bogusławskich, z fol. Świszcze, Zawiersze i Diewiatki 1882 dz. dwor. i 36 kośc. Pustka, własność Peczków, 59 dz. 2. K. , tamże, ob. Zawierzse. Kiwerce, Kiwirce, wś, fol. , os. i kol. nad jez. Czyste, pow. łucki, gm. Poddubce, 7 i 12 w. od Łucka. Wś ma 41 dm. , 490 mk. , cerkiew, smolarnię, piec wapienny, folw. , 4 dm. , 42 mk. ; os. 29 dm. , 143 mk. ; kol. 8 dm. , 54 mk. W roku 1570 wnosi ztąd Andrzej Kiewierecki od 18 dym. , 3 ogr. po 4 gr. , 2 ogr. po 2 gr. i 1 bojara, oraz sześciu Ulanickich od 7 ogr. po 2 gr. W r. 1583 płaci Andrzej Kiwierecki od 18 dym. , 5 ogr. , 1 kom. , 1 bojarzyna. Kiwieliszki, zaśc, pow. nowoaleksandrowski, gm. Tauroginie 7 w. . Kiwile, wś, pow. telszewski, gm. Szkudy 14 w. . Kiwiszki 1. zaśc, pow. nowoaleksandrowski, gm. Antuzów 16 w. . 2. K, wś, pow. wileński, gra. Miekuny 3 w. ; miała 37 dusz rew. , należała do dóbr skarb. Ławaryszki. Kizery, dobra, pow. poniewieski, gm. Lin ków 10 w. , bar. Bystramów, 198 dz. Kizgajliszki, ob. Kiszkieliszki. Kizie, wś, pow. włodzimierski, gra. Hołowno, 13 dm. , 57 mk. Kizielany, wś, pow. Słonimski, gm. Trofimówka, 400 dz. Kizielewszczyzna, wś, pow. sokólski, gm. Trofimówka, 176 dz. Kizliszki, wś, pow. nowoaleksandrowski, gm. Krasnogórka 8 w. . Kiżby ob. t. lV, 117 mylnie Kiźmy, wś, pow. oszmianski, gm. Dziewieniszki 10 w. . Należała do dóbr Konwaliszki. Kiżmy, ob. Kiżby. Kiżyszki, wś, pow. nowoaleksandrowski, gm. Opsa 9 w. . Klaki, dwór, pow. szawelski, gm. Błagowieszczeńsk 14 w. . Klapin, wś i dobra nad rzką Klapinką, pow. czerykowski, gm. Jelnia Nowa, 59 dm. , 356 mk. , cerkiew. Bobra, Kamieńskich, 2437 dz. 1850 dz. lasu; młyn. Klarnopole, dobra, pow. sieński, od 1881 r. Riegertów, 669 dz. 369 lasu. Klarówka, kol. , pow. żytomierski, gm. Barasze, 30 dm, , 187 mk. Klarowkiszki, dwór, pow. szawelski, gmina Szawlany 3 w. . Klarynda, wś, pow. nowoaleksandrowski, gm. Opsa 15 w. . Klarynowo, folw. , pow. orszański, Ratomskich 223 dz. Klastyce, Klaske t. IV, 119, wś nad Niszczą, pow. dryzieński, gm. Klastyce, 50 w. od Drysy, 7 dm. , 72 mk. , cerkiew, szkoła zarząd gminny, st. poczt. , młyn wodny. Gmina obejmuje 76 miejscowości, 641 dm. włośc 16 innych, 3510 mk. włościan, uwłaszczonych na 5251 dz. Klateczka, urocz. w dobrach Telatycze, pow. brzeski gub. grodz. Kłatki, wś. Floryan bisk. krakow. sprzedaje sołtystwo we wsi K. za 12 grz. . Piotrowi kmieciowi z Łagiewnik w r. 1372 Kod. kat. krak. , t. II, 40. W r. 1540 wś K. należąca do klucza kieleckiego dóbr biskupich ma 5 łan. km. 1 pusty i 1 sołtysi. Dziś nie ma wsi t. n. Klatki, Kletki, fol. , pow. czerykowski, Kozłowskich 140 dz. Klaushagen al. Klageshagen, Kłaszewo, ob. Tempelburg t. XII. Klaża, wś, pow. wieliski, gm. Uzkie; trzy kurhany. Klebow 1. w dok. z r. 1308 Clewe, zapewne Chlewo, wś dająca dziesięcinę biskupom lubuskim, której się zrzeka biskup Fryderyk w roku 1308 K. W. , n. 916. Leży w pobliżu miasta Lubuszy, dziś Lebus. 2. K, w dok. z r. 1251 Klebo, może Chlebów al. Chlew, wś w Nowej Marchii, wymieniona w akcie z r. 1251 K. W. , u. 297. Kiżyszki Kitowo Kityń Kiuberyszki Kiukiszki Kiwaczyzna Kiwajcie Kiwańce Kiwatycze Kiwerce Kiwieliszki Kiwile Kiwiszki Kizery Kizgajliszki Kizie Kizielany Kizielewszczyzna Kizliszki Kiżby Klechówka al. Obuchów Mały, wś nad rzką Szachrajką, pow. wasylkowski, gm. , st. poczt. i dr. żel. Chwastów 15 w. , 39 w. od Wasylkowa, 99 dm. , 505 mk. , kaplica, szkółka cerk. , 5 wiatraków. Należy do Chwastowszczyzny. Klecie, w dok. Kleczcze, u Długosza Clyeczcze, r. 1581 Kleczicze, wś, pow. pilzneński. W roku 1353 król Kazimierz nadaje tę wieś wraz z wielu innemi Chodkowi, Piotrowi i Ostaszkowi. W dok. z r. 1377 występują jako heredes de Cleczcze Dymitr, podskarbi królewski i brat jego Iwan Kod. mał. , III, 88, 310. Ob. Góraj. W r. 1360 otrzymuje prawo niemieckie. Według Długosza L. B. II, 246 był tu kościół p. w. św. Leonarda, filialny do Brzostka. Słynął z cudów, które ściągały z Węgier, Rusi i Litwy wielu pielgrzymów szukających tu ulgi w cierpieniach. Pleban w Brzostku miewał do 300 fl. z ofiar w pieniądzach i wosku. Już za Długosza napływ ten ustał i kościół upadł. Za czasów Długosza kościoły te zostawały pod zarządem plebana w Brzostku L. B. , II, 246 i 111, 204. Istniały też dwa folwarki rycerskie należące do Czuryłów h. Korczak. Mieli oni swych kmieci. Ci Czuryłowie r. 1370 po śmierci króla Kazimierza zagarnęli łany klasztoru tynieckiego i zostawali odtąd w ich posiadaniu. R. 1581 Adam Gorajski płaci tu od 6 os. , 2 łan. , 5 zagr. , 2 kom. , 2 ubog. , 1 4 łana karcz. Kłecka 1. Mała, wś, pow. rówieński, gmina Meżyrycz, par. praw. Kiecka Wielka l 1 3 w. , 65 w. od Równego, 10 dm. , 105 mk, młyn, smolarnia. 2. K. Wielka, wś, tamże, st. poczt. Korzec 14 w. , st. dr. żel. Równo 65 w. , 40 dm. , 670 mk. , cerkiew drewn. z r. 1862, uposażona 56 dz. , przez dziedzica wsi Omiecińskiego r. 1732. Do par. należą wsi Kiecka Mała, Topcza i Charałuh. W całej par. było 146 dm. , 1131 mk. praw. , 92 katol. i 87 prot. Klecko, Kłecko, w dok. Klech, Kleczsko, miasto, pow. gnieźnieński. Starożytne targowisko wspomniane przez Długosza juz pod r. 1002. Karczmy w K. nadane zostały r. 1243 na uposażenie szpitala Bożogrobców w Gnieźnie. Kościół par. p. w. św. Jerzego i św. Jadwigi istniał tu zdawna zapewne i stanowił prebendę dawaną kanonikom gnieźnieńskim. W r. 1312 wymieniony K. jako centr powiatu distrietus. Targowisko otrzymało r. 1255 od Bolesława ks. wielk. prawo niemieckie wójtowstwo. Niewiadomo kiedy w kapitule gnieźnieńskiej ustanowioną została na dziesięcinach z miasta kanonia fundi Kiecko. Krzyżacy zniszczyli miasto r. 1331. W r. 1354 Jarosław arcyb. gnieźn. złączył prebendę kiecka z prebendą w Pakszynie K. W. , n. 238, 320, 330, 952 i 1322. W r. 1580 daje miasto szosu fl. 22 gr. 12. Jest tu 16 szewców, 6 krawców, 5 rzeźn. , 5 kowal. , 3 kuśnierzów, 2 kołodz. , 2 bednarzów, 10 przekupek, 1 ślusarz, 21 komornic. Obecny kościół muroSłownik Geograficzny. T. XV. Zeszyt 178 wany pochodzi z XVI w. , konsekrowany r. 1596. Przez pewien czas istniała tu w XVI w. fundacya dla mansyonarzy. Do K. odnoszą się opracowania Pole bitwy pod K. , przez K. W. Wojcickiego Tyg. illustr. , VI, 1862, str. 56. Wspomnienie z wojny szwedzkiej w r. 1656, Bitwa 30 kwietnia 1656 r. pod Kłeckiem Przyj. ludu, 1836. Dydyński J. ks. Wiadomości historyczne o mieście K. , Gniezno, rok 1858, z 6 tablic. Die Naepfchensteine an den Pfarrkirchen zu Kłecko, Łekno, Rogasen, und Wongrowitz, vom GymnasialOberlaehrer Dr. H. Hockenbeck Zeitsch. d. Hist. ver. f. d. Prov. Polen, t. I. Klecza, r. 1581 Kletcza, wś, pow. wadowicki. W r. 1355 Anna, żona Piotra ze Szczyrzyc, nadaje kościołowi w K. dwu kmieci. Pleban za to w rocznicę każdą jej śmierci, ma wespół z czterema innemi księżmi odprawić 5 mszy za jej duszę Kod. mał. , I, 287. Kleczanów, w dok, Clichanovice, u Długosza Clyczanow, wś, pow. sandomierski, W dok. z r. 1253 podany w liczbie włości klasztoru w Krzyżanowicach. Za Długosza istniał tu kościoł par. drewn. p. w. św. Katarzyny i św. Stanisława. Skutkiem przeniesienia zakonników z Krzyżanowic, wieś należała wtedy do klasztoru w Busku. Miała 12 łan. km dających dziesięcinę do 12 grz. bisk. krakow. Fol. klasztorny i karczma dawały plebanowi. Istniał też młyn i 2 zagr. Prawo patronatu miał klasztor, w skład parafii wchodziła ta jedna wieś K. B. , II, 336 i III, 93. Kleczany, Kleczanie al. Kleczyń, wś, pow. łucki, gm. Poddubce, 14 w. od Łucka, 14 dm. , 194 mk. W r. 1545 wś należy do wdowy Posiehowskiej, Piotra Kiszczyca po żonie i Jełowiczów. Obecnie część należy do Teleźyńskich, część zaś pojezuicka do skarbu. Kleczkowicze, Kluczkowicze, wś, pow. kowelski, gm. Koszary Stare, 10 w. od Kowla, 31 dm. , 231 mk. Podług lustracyi z r. 1628 wieś bojarska do ststwa kowelskiego; siedzą w niej bojarowie Krzysztof Szczepanowicz i Jan Kleczkowski z bratem. Kledniewicze, wś nad rz. Bystrą, powiat czauski, gm. Horodeck, 91 dm, 521 mk. , cerkiew, młyn. Klein Auz, fol. , pow. szawelski, gm. Żagory 17 w. . Klejewicze, wś, pow. czerykowski, gm. Samociejewicze, 56 dm. , 274 mk. Klejmele, fol. , pow. szawelski, gra. Szawiany 10 w. . Klejniki, Kleniki, wś i fol. , pow. brzeski gub. grodz. , gm. Motykały, 7 w. od Brześcia. Wś ma 257 dz. ; fol. z urocz. Sekretne, 319 dz. , należy do dóbr Skoki. Klejówka, os. , pow. siebieski, gm. Sutoki. Klejpaniszki, wś, pow. nowoaleksandrowski, Klechówka Klecie Kłecka Klecko Klecza Kleczanów Kleczany Kleczkowicze Kledniewicze Klein Auz Klejewicze Klejmele Klejniki Klejówka Klejpaniszki Klechówka Klementowka Klementynów Klemnie Kleniewo Kleniki Klenino Klenki Klenowicz Klentenburg Klepaczew Klepacze Klejtyszki gm. Brasław 12 w. . Należała do dóbr Dryświaty. Klejtyszki, Kletyszki, os. , pow. rossieński, gm. Szydłów 10 w. . Klekniszki, okolica, pow. rossieński, gmina Pojurze 6 w. . Mają tu Wamhutowie 28 dz. , Nowiccy 53 dz. , Rymkiewiczowie 22 dz. Klekotowo al. Klehotówka, wś nad Bugiem, pow. bielski gub. grodz. , w dawnej ziemi drohickiej, gm. i par. Siemiatycze, 51 w. od Bielska, 198 dz. Klemensów, osada pałacowa w dobrach ordynacyi, pow. zamojski. Założona tu została w ostatnich latach cukrownia. Klemensowo, fol, pow. lepelski, 60 dz. Klemenspol, dobra, pow. nowoaleksandrowski, gm. Dryświaty 7 w. , własność Budkowskich, 322 dz. Klementowice, r. 1330 Climonthovithi, u Długosza Klymunthowycze, wś, pow. lubelski. W dok. z r. 1330, w liczbie włości Dzierzka, kan. krak. i brata jego. Posiada prawo niemieckie. Za czasów Długosza dziedzicem był Piotr Kurowski h. Szreniawa. Wś miała kościół par. p. w. św. Trójcy i św. Katarzyny, 30 łan. km. , z tych 15 dawało dziesłęcinę klasztorowi św. Krzyża, a 15 biskupowi krakow. Był też folwark, karczmy i zagrodnicy L. B. , II, 555 i III 254. W r. 1531 podano 11 łan. W r. 1676 podano K. w par. Kurów widocznie złączono parafie. Andrzej Krzewski płacił tu od 13 dwor. i 109 poddanych. Klementowicze, wś, pow. zasławski, gmina i par. praw, Szepetówka, 16 dm. , 172 mk. Klementowka, folw. , pow. proskurowski. Własność hr. Klementyny Tyszkiewiczowej, 70 dz. Klementynów, kol. , pow. włodzimierski, gm. Kisielin, 12 dm. , 95 mk. Klementynowo 1. urocz. w dobrach Horodniany, pow. białostocki. 2. K. , wś i dobra, pow. kobryński, gm. Osowce, 70 w. od Kobrynia. Wś ma 348 dz. ; dobra Onichimowskich, 706 dz. 330 lasu. Klemnie al. Mosznice, wś nad Dukołką, pow. bobrujski, gm. Hłusk, 16 dm. , 110 rak. , cerkiew filialna. Kleniewo, wś, pow. płocki. Wymienione w dok. z r. 1490. Dziedziczką jest wtedy jakaś Małgorzata Kod. maz. 302. W r. 1578 wieś Kleniewo Małe, w pow. bielskim, ma w dwu działach 2 1 2 łana km. , 4 ogr. z rolą, 1 bez roli. Kleniewo Mędole mają w trzech działach drobnej szlachty 2 1 2 łana. Kleniki, wś i fol. , pow. bielski gub. grodz. , gm. Kleniki, 15 w. od Bielska. Wś ma 140 dm. , 784 mk. , cerkiew filial. par. Czyże, 2231 dz. włośc. i 69 cerk. ; folw. , własność Makawiejewskich, 165 dz. Gmina obejmuje 31 miejscowości, 924 dm. włośc. obok 175 innych, 7199 mk. włościan, uwłaszczonych na 14, 036 dzies. Nadto w gminie jest 115 dz. ziemi cerk. i 539 większej posiadłości. Klenino, Klemino, , wś, pow. dzisieński, gmina Leonpol 22 w. ; miała 32 dusz rewiz. Klenki, Klonki, wś i dobra, pow. kobryński, gm. Janowo, 77 w. od Kobrynia. Wś ma 383 dz. ; dobra, własność Sułkowskich, z chutorem Maliwanka, 620 dz. Klenowicz, zaśc, pow. połocki, Hurynów 20 dz. Klentenburg, fol. , pow. wilejski, gm. Parafianowo, r. 1865 Przesmyckich. Klepacze 1. wś nad rzką Choroszczą, pow. białostocki, gm. Białostoczek, 8 w. od Białegostoku, 782 dz. Podług reg. pomiarowego z r. 1560 wś należała do wójtowstwa pomchackiego, włości zamku suraskiego, ekonomii grodzieńskiej, We wsi było 54 włók gruntu podłego. Z każdej włóki wnosić winni po 83 gr. Suma 74 kóp 42 gr. 2. K. , Kończany i K. Strumiły, okolice szlach. , pow. bielski gub. grodz. , w dawnej zie mi drohickiej, gm. Narojki, par. kat. Ostrożany, 44 w. od Bielska. Mają razem 281 dz. Gniazdo rodziny Klepackich. 3. K. , wś i dobra, powiat brzeski gub. grodz. , gm. Dmitrowicze 3 w. , 43 w. od Brześcia. Wś ma 207 dz. ,; dobra, własność Szmurłów poprzednio Konopnickich, 510 dz. 4. K. , wś, pow. prużański, gm. Kotra, 16 w. od Prużany, 431 dz. 5. K. , wś i os. , pow. Słonimski, gm. Mieżewicze, 24 w. od Slonima. Wś ma 32 dm. , 368 mk. , z urocz. Wołczki, 1314 dz. , os. 19 dz. 6. K. , wś, tamże, gm. Różana, 48 w. od Słonima, 338 dz. 7. K. , wś, fol. i osada, pow. wołkowyski, gm. Międzyrzecz, 20 w. od Wołkowyska. Wś ma 404 dz. ; folw. , własność Steckiewiczów, 99 dz. ; os. 142 dz. Na gruntach wsi 3 kurhany. 8. K. , wś i dobra, tamże, gm. Świsłocz, 33 w. od Wołkowyska, Wś ma cerkiew, szkołę, 739 dz. włośc. i 40 cerk. ; dobra K. , własność von Wittorfów, 300 dz. Do bra K. Małe należą do Bądzkiewiczów, 273 dz. Par. praw. , dekanatu błagoczynia Brzostowica Wielka pow. grodz. , 1178 dusz. Klepacze, wś nad rzką Nyrką, pow. Ostrogski, gm. Dołżek 3 w. , st. poczt. Samostrzały 11 w. , st. dr. żel. Sławuta 17 w. , 35 w. od Ostroga, 156 dm. , 887 mk. , cerkiew drewniana z r. 1750 fundacyi ks. Śtan. Jabłonowskiego, uposażona ziemią 61 dz. , szkółka cerk. od 1875. W r. 1577 sioło zamku ostrogskiego, płaci od 6 dym. półdworz. po 10 gr. , 7 dym. na ćwierciach po 5 gr. , 7 ogr. po 2 gr. Klepaczew, wś i kol. , pow. łucki, gm. Bożyszcze, 16 w. od Łucka. Wś ma 24 dm. , 230 mk. ; kol. 10 dm. , 61 mk. Wś należała do opactwa żydyczyńskiego, obecnie skarbowa. Kleparów, wś, pow. lwowski. Kamień węgielny pod nowy kościół poświęcono r. 1901. Istnieje tu st. dr. żel. Lwów Bełżec. Kleparów Klejtyszki Klekniszki Klekotowo Klemensów Klemensowo Klemenspol Klementowice Klementowicze Klesów Klepinicze, wś, pow. mohylewski, gm. Czarnorucz 9 w. , 56 dm. , 389 mk. Klepówka, pow. klimowicki, ob, Iwaniuszyn, Kiepowszczyzna Mała, wś, pow. ostrogski, gm. Krzywin, 6 dm. , 75 mk. Klepsze, wś, pow. wiłkomierski, gm. Żmujdki 2 w. . Klepszty, wś, pow. telszewski, gm. Płungiany 9 w. . Klepszyszki, wś, pow. wiłkomierski, gmina Traszkuny 7 w. . Kleptewo, ob. Kleszewo. Klesów, wś skarbowa, pow. rówieński, gm. Wyry, par. praw. Sechi 12 w. , 130 w. od Równego, 103 dm. , 729 mk. , cerkiew cmentarna drewniana. Kleszcze 1. wś, pow. białostocki, gm. Krypno, 43 dz. 2. K. , wś, pow. kobryński, gmina Drużyłowicze, 72 w. od Kobrynia, 694 dzies. 3. K. , wś, tamże, gm. Pruska, 9 w. od Kobrynia, 197 dz. Wś należała do wójtowstwa polatyckiego, w ekonomii kobryńskiej. Podług rewizyi D. Sapiehy z r. 1563 miała 11 włók. Z włóki płacili po 45 gr. , robili po 2 dni w tydzień i 4 dni tłoki w lato. Dochodu czyniła 8 kóp 15 gr. 4. K. Litwinki, dobra, tamże, 10 w. od Kobrynia, własność Szadurskich, 677 dz. Kleszcze 1. Wielkie, wś nad rzką. Ośliwą, pow. owrueki, gm. i par. praw. Bazar 8 w. , 42 w. od Owrucza, 188 dra. , 976 mk. 2. K. Małe al. Kleszczewaka Buda, wś, tamże, par. prawosł. Lubarka 10 w. , 35 w. od Owrucza, 81 dm. , 503 mk. Kleszczele, mstko, pow. bielski gub. grodz. , gm. Dubiażyn, 1980 mk. , 1444 dz. ziemi miejskiej i 147 cerk. Par. praw. , dek. błagoczynia kleszczelskiego, 2730 dusz, cerkiew paraf. , dwie filialne i dwie cmentarne. Dekanat praw. obejmuje 9 parafii. Kleszczewo al. Kleszewo, r. 1218 Clessovo, wś, pow. średzki. Wedle aktu z r. 1218 daje dziesięcinę szpitalowi i kościołowi św. Michała w Poznaniu. W r. 1277 bawi tu Bolesław ks. polski. Sykstus i Wierzbięta dziedzice, sprzedają r. 1292 Marcinowi i Wacławowi sołtystwo w K. za 30 grz. Obszar wynosił 43 1 2 łanów wymierzonych K. W. , n. 104, 465, 690. Dawna wś królewska ma kościół par. p. w. W. W. Sw. , wspomniany w Lib. Ben. z r. 1510. W XVII w. dla upadku był zamknięty, a parafia przyłączona do Czerlejna. Proboszcz czerlejński ks. Lubaszowski wzniósł nowy z drzewa przed 1725 rokiem. Kleszczowa, molendinum Klecz, wś nad Pilica, pow. olkuski. W r. 1340 król Kazimierz nadaje Heinuszowi z Nissy i Mikołajowi Kleszczowi, obszar lasów nad Pilicą, dokoła młyna Klecz, dla założenia wsi na prawie niemieckim. Obejmować ma 60 łan. frankoń. Osadnicy na obszarze lasu maja 20 lat, a na zaroślach 12 lat wolności, poczem płacie będą po 9 skojców czynszu z łanu Kod. małop. , I, 250. Kleszczówna, r. 1565 Kleszczowa, wś, pow. przemyślański. W r. 1563 w ststwie rohatyńskiem miała kmieci 10, zagr. 4, popa. Ob. Podgrodzie t. VIII. Kieszewo, wś, pow. pułtuski. Wsp. w dok. z XIII w. śród włości bisk. płockich. Będzie to zapewne mylnie odczytane Cleptevo w dok. z r. 1229, włość bisk. płockiego Kod. maz. 3. W reg. pob. z r. 1576 wieś biskupia Klessewo, w pow. nowomiejskim, daje od 9 łan. Kleszewo, ob. Kleszczewo. Kletno 1. urocz. , pow. bielski gub. grodz. , gm. Rajsk, 70 dz. 2. K. , folw. dóbr Czachec, pow. prużański. 3 K. , wś, tamże, gm. Suchopol, 20 w. od Prużany, 757 dz. Kletyszcze, wś i dobra, pow. kobryński, gm. Dywin, 37 w. od Kobrynia. Wś ma 659 dz. ; dobra, własność Kochlewskich, 1481 dz. 702 dz. lasu. Kletyszcze, wś nad błotem Grud, pow. żytomierski, gm. Czerniachów, par. praw. Zoroków 7 w. , 54 dm. , 453 mk. , szkoła. Klewań, mstko, pow. rówieński, gm. Klewań, st. dr. żel. i poczt. 4 w. , 23 w. od Równego, 314 dm. , 3070 mk. , cerkiew murow. z r. 1777 fundacyi ks. Adama Czartoryskiego, uposażona 72 dz. ziemi. Do par. praw. należą Klewańska, Jurydyka, przedm. Zastawie, Nowy Staw, Hołyszwa. Krasne, Ruda. Był tu niegdyś monaster męzki, fundowany r. 1490 przez kn. Fedora Michajłowicza Czartoryskiego. Gmina obejmuje 28 miejscowości, 840 dm. włośc. obok. 993 innych, 10, 533 mk. włościan, uwłaszczonych na 10, 291 dz. W r. 1545 ks. Czartoryskich. W r. 1570 wnosi pobór kn. Iwanowa Czartoryska, która r. 1577 płaci od 13 dym. po 20 gr. , 3 przekupn. po 7 gr. , 40 ogr. po 2 gr. , 14 rzemieśln. po 4 gr. W r. 1583 kn. Juryi Czartoryski wnosi z K. od 6 rzeźn. po 30 gr. , 3 łanów po 30 gr. , 24 półłan. po 15 gr. , 7 piekarek po 15 gr, , 8 prasołów po 15 gr. , 15 szewców po 30 gr. , 5 kuśnierzów po 30 gr. , 5 kowalów po 30 gr. , 1 rymarza 30 gr. , 1 szapowała 30 gr. , od 3 skomrochów po 30 gr. , 11 dym. rynk. po 18 gr. , 7 dom. ulicznych po 8 gr. , 3 chałup ubogich po 4 gr. , 7 ludzi luźnych po 15 gr. , 8 komorników po 6 gr, 6 kół waln. , 3 popów. W r. 1589 płaci on szosu 8 fi. 4 gr. , z 15 łanów po 30 gr. 15 fl. , z rzeżników, rzemieślników, piekarzów, dudarzów, luźnych, kół walnych, popów 55 fi. 12 gr. , czopowego per arendam 50 fi. , wogóle 128 fl. 16 gr. Klewianka, wś, fol. i dobra, pow. białostocki, gm. Jaświły, 48 w. od Białegostoku. Wś ma 858 dz. , fol. , własność Kozłowskich, 40 dz. ; dobra, hr. Krasińskich, 274 dz. Klewica, wś i fol. , pow. oszmiański, gmina Graużyszki 6 w. . Rozróżniano niegdyś trzy Kleptewo Kleszcze Kleszczele Kleszczewo Kleszczowa Kleszczówna Klepinicze Klepówka Klepsze Klepszty Klepszyszki Kletno Kleszewo Klepinicze Klewica Klewianka Klewań Kletyszcze Klewinie Klewieck Klinientówka Klimeńki Klewieck Klikuny Kliczkowice Kliczew Klichy Klibie Klimenthal oddzielne K. Hlebowiczowską, Owadowską i Koszczycowską. Pierwsza w r. 1582 kupił od Jana Hlebowicza, kaszt. mińskiego, Melchior Zygmuntowicz Snowski Grauża, kaszt. witebski, , dziedzic Grauźyszek. i darował ją zonie Barbarze Kłoczkównie, która po śmierci męża dobra te przekazała r. 1588 Stanisławowi i Halszce Naruszewiczom, kaszt. mścisławskim. Klewica ta dzieliła losy Graużyszek do r. 1612. K. Owadowską r. 1574 Stan. Owadowski, sprzedał Jerzemu Bułhakowi, od którego ta K. zwać się poczęła Bułhakowszczyzną. W r. 1587 dziedzicem jej jest Balcer Wesiołowski. K. Koszczycowska sprzedaną została 1592 r. przez Jana Koszczyca, temuż Wesiołowskiemu, który obie części sprzedaje r. 1596 Mikołajowi Bułhakowi, ten zaś r. 1598 Janowi Korsakowi, pisarzowi ziem. oszmiańskiemu. Korsak dołączywszy K. Koszczycowską do dóbr swoich Dorże, sprzedał r. 1610 K. Owadowską za 1400 kóp gr. Stanisławowi Zwiartowskiemu, od którego r. 1612 kupił za 1900 kóp gr. Jarosz Piasecki, nabywszy przytem około tego czasu od Naruszewiczów za 4600 kóp gr. K. Hlebowiczowska. Obie te K. sprzedaje r. 1620 za 20, 000 złp. Pawłowi Sapiezie, podkancl. lit. Wskutek eksdywizyi dóbr holszańskich Sapiehów, połowę K, 112 włók, w tem 68 wł. łąk otrzymał Fran. Leśniowolski, ststa brański, drugą zaś połowę wydzielono zastawnikowi owej, Mikołajowi Gruździowi. Córka jego sprzedaje r. 1684 część swoją Jerzemu Wawrzyńcowi Żemle, podst. oszmiańskiemu, którego syn Maryan zbywa r. 1706 Andrzejowi Grabskiemu. Drugą część K. , którą po Leśniewskich dziedziczyli Józef i Katarzyna Mosiewiezowie, marszałk, lidzcy i która w r. 1740 przeszła do Stefana Cedrowskiego, nabywa r. 1747 za 17, 000 złp. tenże Grabski. W r. 1796 Wincenty Grabski sprzedaje K. za 120, 000 złp. Umiastowskim. Na gruntach folwarcznych znajduje się do 40 kurhanów dawniej znacznie więcej, z których wydobywano rozmaite przedmioty do uzbrojenia służące. Klewieck, w dok. Kleweczko, wś, pow. kowelski, gm. Koszary Stare, 15 w, od Kowla, 44 dm. , 390 mk. , cerkiew cmentarna. W r. 1583 należy do Milanowicz, kn. Andrzeja Krupskiego, który płaci z 4 1 2 łanów, 2 ogr. W r. 1628 do ststwa kowelskiego, czyni 107 fl. 3 gr. Klewinie 1. dwór, pow. rossieński, gmina Erźwiłek 6 w. , Radwiłowiczów 66 dz. 2. K. , przys. , tamże, gm. Szydłów 5 w. . Klewinowo, wś nad rzką Gniła, pow. białostocki, gm. Zawyki, 16 w. od Białegostoku, 878 dz. Należała niegdyś do monasteru w Supraślu. Klewiszki, zaśc, pow. nowoaleksandrowski, gm. Tauroginie 6 w. . Klewka, okolica, pow. oszmiański, gm. Siedliszcze 8 w. ; miała 5 dusz rewiz. , należała do dóbr skarb. Kołodzierzyszki. Kląbów al. Klembów, wś, pow. radzymiński. W r. 1580 ma kościół par. Połowa parafii należy do powiatu warszawskiego, druga do pow. czerskiego. W parafii tej posiada Stanisław Klembowski wsi Szczepanek, Międzylesie, Jaźwie, Jasienice, Łysobyki, Cisie, Miąse. Błędnie podano t. III, 142, iż parafia ta należała pierwotnie do dyecezyi gnieźnieńskiej, gdyż obszar ten wchodził w skład dyecezyi płockiej. Część parafii należąca do ziemi czerskiej mogła podlegać biskupowi poznańskiemu. Klęcz, w dok. z r. 1298 Klensche, wś, pow. łaski. Wspom. w dok. z r. 1298 Ulanow. Dok. maz. , 233, 60. Klączany, r. 1283 Kluchane, wś, pow. sądecki. W dok. z r. 1280 i 1283 włość klasztoru sądeckiego Kod. mał. . Klęka, r. 1299 Clanka, wś, pow. pleszewski. Władysław ks. wielkopolski, wydaje tu r. 1299 akt obiecujący Wacławowi, królowi czeskiemu, hołdownietwo z Wielkopolski, Łęczycy i Kujaw K. W. , n. 818. Klibie 1. wś i os. straży pogr. , pow. telszewski, gm. Kretynga 3 w. . 2. K. , dwór, tamże, gm. Żorany 9 w. , 14 w. od Telsz, Beniuszewiczów, 140 dz. i Dowiatów 50 dz. Klichy, wś nad rzką Czarną, pow. bielski gub. grodz. , gna. Aleksin, 35 w. od Bielska, 617 dz. Wś należała do wójtowstwa oleksińskiego, we włości dworu brauskiego. Podług reg. pomiarowych z r. 1560 było 16 włók gruntu średniego, z tych 5 na czynszu z włóki po 45 gr. czyni 3 kopy 45 gr. , a 11 na osadzie z włóki po 97 gr. , czyni 17 kóp 47 gr. . Ogólny dochód 21 kóp 32 gr. Kliczew, Klyczew, wś nad Olsą, pow. ihumeński, gm. Dołhe, 50 dm. , 390 mk. , cerkiew, szkoła, młyn. Kliczkowice ob. Kluczkowice. Klidzieliszki, fol. , pow. wiłkomierski, gmina Pogiry 5 w. . Klikalnica, wś i zaśc, pow, nowoaleksandrowski, gm. Dryświaty 5 i 7 w. . Klikawka, rzka, ob. Białka. Kliki, wś, pow nowoaleksandrowski, gmina Tauroginie 5 w. . Klikuny 1. wś, pow. wiłkomierski, gmina Kurkle 3 w. . 2. K. , dwór, tamże, gmina Onikszty 8 w. . 3. K. , fol. dóbr Łukinie, tamże, gm. Siesiki 3 w. . Klimeńki, wś, pow. orszański, gm. Chłystówka, 27 dm. , 175 mk. Klimenthal, wś, pow. nowogradwołyński, gm. Rohaczów, 15 w. od mta pow. , 84 dm. , 341 mk. Klinientówka, kol. , pow. łucki, gm. Trościaniec, 17 dm. , 175 mk. Klimiatyno, wś, pow. orszański, gm. Lubawicze, 50 dm. , 363 mk. Klimiec, r. 1565 Kliniecz, wś, pow. stryjski. Wedle lustracyi z r. 1565 osadzona na suro Klimiec Klimiatyno Klęka Klęcz Klewka Klewiszki Klewinowo Klikawka Klikalnica Klidzieliszki Klimki Klimieszczyzna Klimieszczyzna Klimiszki Klimkina Klimkiewicze Klimowce Klimowicze Klimowiczka Klimówka Kliniowo Klimowszczyzna Klimpowszczyzna Klimy Klin Klińce Klińczany Klińczyce Klingi Klininy Kliniszki wem korzeniu r. 1556, miała 4 kmieci na półdworzyszczach i 6 podsadków, sołtys. Dochód czynił fl. 9 gr. 24. Klimieszczyzna, kol. , pow. łucki, gm. Szczuryn, 4 dm. . 42 mk. Klimiszki, dwór, pow. rossieński, gm. Kroże 8 w. . Klimki, wś, pow. sokolski, gm. Czarna Wieś, 103 dz. Klimkina, wś u źródeł rzki Uspol pr. dopł. Dźwiny, pow. połocki. Klimkiewicze, os. , pow. brzeski gub. grodz. , gm. Rogacze. Klimontów 1. wś, pow. będziński, ob. Sielce 6 t. X, 525. 2. K. , pierwotnie Lutowice, wś, pow. miechowski. W dok. z r. 1253 w liczbie włości klasztoru w Staniąjtkach. Według dok. z r. 1259 stanowił K. tylko dział jeden wsi zw. Lutovich Kod. dypl. pol. , III, 78. 3. K. , u Dług. Clymyunhow, mstko, pow. sandomierski. Za Długosza była to wieś należąca do par. Olbierzowice. Dziedzic Andrzej Ossoliński h. Topor, miał łany km. , karczmy, zagr. , folwark rycerski. W pobliżu leżała wieś Ramołtowice, własność częściowych dziedziców h. Syrokomla. W reg. pob. z r. 1578 wś Klimuntów, w parafii Olbierzowice, własność Ossolińskich daje od 4 zagr. , 2 rzem. W reg. pob. nie ma już wsi Ramołtowice, na której obszarze miało powstać miasto Klimontów, podczas gdy wieś istnieć będzie jakiś czas jako Stary Klimontów. Klimowce, fol. dóbr Dziewiątkowicze Nowe, pow. Słonimski. Klimowicze 1. wś, pow. brzeski, gub. grodzień. , gm. Kosicze, 165 dz. 2. K. Holynkowskie i Poduchowne, dwie wsi, pow. Słonimski, gm. Stara Wieś, 21 w. od Słonima, 755 i 127 dzies. Pod wsią ku Hołynce, trzy kurhany. Jeden ma 88, drugi 105, a trzeci 120 kroków obwodu. Obłożone kamieniami. 3. K. , wś, pow. mohylewski, gm. Czarnorucz 1 w. . 4. K. , dobra, pow. sieński, gm. Rasna 10 w. , dziedzictwo Zawilejskich, z fol. Mihulino 1412 dz. 1257 dz. lasu. Klimowiczka, ferma, pow. bałcki, ob. Klimówka, Klimówka 1. wś, os. i fol. , pow. sokolski, gm. Zubrzyca, 9 w. od Sokółki. Wś ma 157, os. 23 dz. włośc. ,fol. Lewickich, 23 dz. Dawna kaplica katol. jest dziś cerkwia filialną. 2. K. , zaśc, pow. wiłkomierski, gm. Siesiki 4 w. . 3. K. , wś i fol. nad rzką Ucią, pow. homelski, gm. Nosowicze 9 w. , 153 dm. , 777 mk. , wiatrak. Fol. , własność ks. Paskiewicza, 1562 dz. Klimówka, kol. , pow. radomyski, gm. Potyjówka, st. poczt. Radomyśl 10 w. , 6 dm, 32 mk. Kliniowo 1. fol. , pow. orszański, od r. 1882 własnośś Schultzów, 385 dz. 170 lasu. 2. K. , dobra, pow. połocki, Chruszczewych, 1145 dz. Klimowszczyzna 1. fol. , pow. miński, gm. Samochwałowicze, 25 w. od Mińska, własność Fursów, 2 1 2 wł. 2. K. , fol. , pow. nowogrodzki, gm. Snów, Tarajewiczów, około 2 włók. Klimpowszczyzna, wś, pow. nowoaleksandrowski, gm. Słobodka 10 w. . Należała do dóbr Drujka. Klimy, wś, pow. oszmiański, gm. Wiszniew 24 w. , stanowiła uposażenie kościoła Wiszniewskiego. Klin 1. pow. Słonimski, ob. Józefin. 2. K. , urocz. , pow. sokolski, gm. Ostrów, 44 dz. 3. K. , dwór, pow. kowieński, gm. Krasne 7 w. . 4. K. , wś, pow. klimowicki, gmina Berezki, 62 dm. , 290 mk. Klin, os. karcz. , pow. kamieniecki, gm. Gródek 10 w. . Klińce al. Kliniec, pierwotnie Horłowszczyzna, czasowo Aleksandrów, wś nad rzką Bułdynką, pow, owrueki, gmina Pokalew 8 w. , 9 w. od Owrucza st. poczt. , 76 dm. , 492 mk. , cerkiew drewniana z r. 1769. Do par. praw. należą wsi Żuki, Dołhynicze, Pawłowicze, Kuryany, Myszkowicze, Żołoń, Pieszczanica i Moczulna. Cerkiew filialna we wsi Hodotemla 3 w. . Był tu monaster żeński, założony i uposażony w XVII wieku, przez Zofię Korecką w zakonie Serafinę, ihumenia monasteru koreckiego. Monaster ten istniał jeszcze w r. 1740. Wś ta, zwana Horłowszczyzną, od pierwotnych posiadaczy Horłów, nazwana została Aleksandrowem, od imienia Aleksandra Wiśniowieckiego, którego żona Aleksandra Kapuścianka, zapisuje ją w r. 1599 między innemi, córce swej kn. Ewie Piotrowej Zbaraskiej. Następnie odziedziczyła K. siostrzenica kn. Ewy, a córka brata jej Adama, Krystyna z Wiśniowieckich Mikołajowa Jeło Malińska t 1654 r. , W r. 1687 jako dziedziczka wsi występuje Helena z Trypolskich Bułyhowa. Wr. 1778 otrzymał na te dobra przywilej Franciszek Lipiński, kapitan, który zrezygnował Andrzejowi Komarowi. Klińczany, wś, pow. sokólski, gm. Kruhlany, 440 dz. włośc. Klińczyce, wś, pow. wiłkomierski, gm. Kowarsk 7 w. . Klingi, zaśc, pow. nowoaleksandrowski, gm. Czadosy 6 w. . Klingi, wś, pow. poniewieski, gm. Czypiany 4 w. . Klininy, w dok. Klonin, wś nad dopł. Zbrucza, pow. starokonstantynowski, gm. Mauaczyn, par. praw. Rabijówka, 67 w. od mta pow. , 306 dm. , 1676 mk. , kaplica kat. par. Kupiel, szkoła. Dawniej Świejkowskich, obecnie Leduchowskich. W r. 1583 należy do Manaczyna, ks. Andrzeja Wiszniewieckiego, który wnosi z 4 dym. , 6 ogr. Kliniszki, wś, pow, wiłkomierski, gmina Onikszty 6 w. . Kliwiany Klitna Wielka Klitnia Klitowce Kliweczki Kliweczkinia Kliwin Kliszewicze Kliszeniszki Klisze Klipy Klipas Klip Kliny Klinowo Klinowiec Borysowski Kloki Klokmaniszki Klon Klonów Klonowa Klonowica Klonówka Klonowo Klownik Kluciszki Klinowiec Borysowski, wś, pow. Ostrogski, gm. Płużne, 5 dm. , 52 mk. Klinowo al. Klinawe, wś, pow. dzisieński, gm. i dobra Łużki 4 w. , 8 dm. , 95 mk, , cerkiew. Znaleziono tu wielki topór kamienny. Kliny 1. urocz. leśne, pow. bielski gub. grodzień. , gm. Dubiażyn, 120 dz. 2. K, wś, pow. czerykowski, gm. Starynka, 17 dm, , 184 mk. 3. K. , urocz. leśne, tamże, od r. 1871 Muromcewycb, z urocz. Krzemianka, 6136 dz. 5843 lasu, młyn. Klip, zaśc, pow. wiłkomierski, gm. Traszkuny 26 w. . Klipas, zaśc, pow. szawelski, gm. Łukniki 8 w. Klipy, wś, pow. nowoaleksandrowski, gmina Rymszany 18 w. . Klisze 1. ws, pow. nowoaleksandrowski, gm. Poniemuń 4 w. . 2. K, fol. dóbr Łukinie, pow. wiłkomierski. 3. K. , wś, pow. sieński, gmina Ostrowno, 18 dm. , 101 mk. Kliszeniszki, fol. , pow. nowoaleksandrowski, gm. Smołwy 14 w. , Kwintów 48 dz. Kliszewicze, wś i dwa chutory, pow. Słonimski, gm. Zdzięcioł, 56 w. od Słonima. Wieś ma 132 dz. , jeden z chutorów należy do Ostrowskich, ma 97 dz. , drugi do Podhajskich, 145 dz. Kliszki, zaśc, pow. nowoaleksandrowski, gm. Rakiszki 7 w. . Kliszowa al. Stromne, wś, pow. horodecki, gm. Wirowla, 9 dm. , 60 mk. , kaplica. Klitenka 1. wś, pow. berdyczowski, gmina Bystrzyk, st. poczt. Berdyczów 12 w. , 85 dm. , 511 mk. , cerkiew, szkółka cerk. , młyn wodny. 2. K. Mała, wś nad Słucza, pow. starokonstantynowski, gm. Kołki, st. poczt. Kupiel 20 w. , 41 w. od mta pow. , 110 dm. , 772 mk. , cerkiew drewn. z r. 1780. Do par. praw. należy wś Wolica Wąsowicza. W r. 1518 Zygmunt I potwierdza Jeskowi Sieniutyczowi posiadanie pustego sieliszcza Kletny, we włości kuźmińskiej. W r. 1545 należy do Jurasa. Następnie weszła w skład ordynacyi ostrogskiej, w r. 1753 dana ks. Ign. Sapieże jako Mała Kołotna, potem syna jego Ksawerego. Wr. 1836 sprzedana, obecnie Turskiego i Komarowskiego. Klitna Wielka, w dok. Kletna, Kletnia, wś nad Słucza, pow. starokonstantynowski, gmina i st. poczt. Kupiel 15 w. , 40 w. od mta pow. , 154 dm. , 759 mk. , cerkiew drewniana nadana ziemia przez ks. Ksawerego Sapieh w r. 1781, szkółka cerk. od r. 1863. Cerkwie filialne we wsiach Koszelówka i Zozulińce Małe. W 1517 r. Zygmunt I potwierdza ks. Konst. Ostrogskiemu posiadanie włości kuźmińskiej, w skład której wchodzi wś Kletna, nadanej mu przez króla Aleksandra. W r. 1545 własność kn. Kuźmy Zasławskiego. Następnie dzieli losy ordynacyi ostrogskiej. Około 1740 r. zastawnikiem jest Piotr Antoni Drzewiecki, podstoli wołyński. Wr. 1753 dana z Bazalią ks. Ign. Sapieże. Rozdzielona za długi pomiędzy kilku drobnych spółwłaścicieli. Części te około r. 1850 skupił Antoni Bieliński i r, 1892 sprzedał inżynierowi Lelawskiemu. Klitnia, wś, pow. owrucki, gm. Worobie Nowe, 80 w. od Owrucza, 37 dm. , 221 mk. Klitowce, wś, pow. wilejski, gm. Horodek 9 w. ; miała 37 dusz rewiz. , należała do dóbr Dowcewicze. Kliweczki, os. , pow. poniewieski, gm. Mołdoczany 15 w. , Wilaniszkisów 130 dz. Kliweczkinia, chutor, pow. poniewieski, gm. Pniewo 5 w. . Kliwiany, dwór, pow. wiłkomierski, gmina Onikszty 15 w. . Kliwin, Kliwiny, mylnie Klewań t. IV, 140, wś nad rzką Ilią, pow. radomyski, gm. i dobra Martynowicze, par. praw. Warowicze, st. poczt. Radomyśl 110 w. , 41 dm. , 208 mk. Kloki, dwie wsi, pow. telszewski, gm. Wornie 16 w. . Żorany 2 w. . Klokmaniszki, wś, pow. poniewieski, gmina Pompiany 7 w. . Klon, pow. borysowski, ob. Bruśno, Klon, kol. nad rzką, Woźnia, pow. radomyski, gm. Potyjówka, 15 dm. , 72 mk. Klonów 1. w dok. Clonovo, wś, pow. radomski, par. Skaryszow. Daje dziesięcinę kolegiacie sandomierskiej w r. 1191 Kod. mał. . 2. K. , wś, pow. miechowski, par. Racławice. W dok. z r. 1254 Clonow cum thaberna et silva, w liczbie włości klasztoru zwierzynieckiego. Klonowa, wś, pow. sieradzki. Według dok. z r. 1136 i 1257 dawna własność kapituły gnieźnieńskiej, później książęca K. W. , n. 7 i 355. Należała do par. w Unikowie. R. 1755 Melchior Szymanowski, ststa klonowski, wystawił tu kaplicę drewnianą. W połowie XIX w. , władza duchowna utworzyła tu oddzielna parafię, wydzieliwszy z par. uników, nowo założone na wyciętych lasach kolonie. Klonowa, wś, pow. rówieński, gm, Sieliszcze, par. praw. Marenin 20 w. , 92 w. od Równego, 11 dm. , 245 mk. Klonowica, wś, pow. rohaczcwski, gra. Niedojka 5 w. , 33 dm. , 182 mk. Klonówka 1. dwór, pow. wiłkomierski, gm. Traszkuny 12 w. . 2. K, wś i dobra, powiat klimowicki, gm. Zabiełyszyn, 33 dm. , 124 mk. Dobra, Kamionków, 340 dz. 250 lasu. 3. K. , tamże, ob. Iwaniuszyn. Klonowo, dobra, pow. szawelski, gm. Janiszki ll w. , bar. ErzdorfaKupfera, 173 dzies. 133 lasu, Klownik, os. , pow. newclski, gm. Ziabki, cerkiew, kaplica. Kluciszki, dwór, pow. poniewieski, gmina Stumbryszki 2 w. . Klinowiec Borysowski Klitenka Kliszowa Kliszki Klucki Klucki, wś, pow. poniewieski, gm. Stumbryszki 3 w. . Klucz, wś, pow. czauski, gm. Czausy, 19 dm. , 130 mk. Klucze, wieś, powiat olkuski. Powstała tu w ostatnich latach wielka fabryka cementu, produkująca około półtora miliona pudów rocznie. Jestto dawna wieś królewska należąca do grodu w Ogrodzieńcu. Za Długosza miała 7 łan. km. , r. 1581 płaci od 2 1 2 łan. , 1 sołtysi. Klucze, wś, pow. szawelski, gm. Kiryanów 11 w. ;. Kluczewo, w dok. z r. 1210 Clevo, wś, pow. kościański. Władysław ks. kaliski nadał tę wieś klasztorowi cystersów mającemu powstać w ziemi przemęckiej K. W. , n. 66. Klasztor ten zostanie założony w Obrze. Kluczki, fol. dóbr Białynicze, pow. mohylewski. Kluczkowice, w XVI w. Kliczkowice, wś, pow. nowoaleksandryjski Puławy. W r. 1676 K. są miastem i płacą pobór od 106 głów. Wieś K. własność Fel. Wolskiego daje od 3 głów szlach. 7 dwor. , 61 poddanych Paw. Małop. , str. 34a. Kluczkowo, fol. nad rzką Moszczenką, pow. siebieski, gm. Justynowo, cerkiew. Klucznik, wś nad urocz. Drozdówka, pow. kaniowski, gm. i st. poczt. Tahańcza 3 w. , 25 w. od Kaniowa, 74 dm. , 812 mk. , cerkiew, szkółka cerkiew. , 3 wiatraki. Należy do dóbr Tahańcza. Kluczów, w dokum, z r. 1416 Klyczow, wś, pow. kołomyjski. Nadana r. 1416 przez Wład. Jagiełłę. Leżała nad pot. Kliczów Kod. dypl. pol. , I, 243. W r. 1515 płaci od 4 łan, pop gr. 15, od 100 owiec gr. 15. Wspominana w pieśniach miłosnych Karpińskiego. Kluczyk, dobra, pow. kowieński, gm. Eleonorów 5 w. . Dawniej Bronisława Minejki, 621 dz. Kluki, r. 1136 Kluckici, r. 1296 Cluky, , wś, pow. piotrkowski. Śród włości kościoła gnieźn. w dok. z r. 1136 i 1357 K. W. , n. 7 i 1354. Według dok. z r. 1296 jest to folwark arcyb. gnieźn. , na którym robociznę odbywają kmiocie z Restarzewa Ulanow. Dok. Kuj. , 367, 15. Kluki, dobra, pow. prużański, gm. Horodeczna, 28 w. od Prużany, Telatyckich, 722 dz. Kluki 1. wś nad rzką Krzywą Uścia, powiat taraszczański, gm. Żywotów Stary, st. poczt. Tetyjów 20 w. , 65 w. od Taraszczy, 234 dm. , 1473 mk. , cerkiew, szkółka, 4 wiatraki 2. K. , wś nad Ikwą, pow. dubieński, gm. Werba, par. prawosł. Kamienica, 6 w. od Dubna, 19 dm. , 117 mk. Klukin, fol. , pow. mścisławski, od r. 1854 Abakanowiczów, 285 dz. 172 lasu, młyn, folusz i Perebiłłów, 266 dz. 122 lasu. Klukowce, wś, pow. grodzieński, gm. Hołynka, 50 w. od Grodna, 366 dz. Klukowicze 1. ob. t. IV, 168, fol. i dwór, pow. brzeski gub. grodz. , gm. Dmitrowicze, należy do dóbr Liniewicze. 2. K. , wś i dobra, tamże, gm. Połowce, 50 w. od Brześcia. Wś ma 317 dz; dobra, Minkieldejów, 696 dz. Pod fok, w pobliżu rzki Pulwy horodyszcze, kształtu czworokątnego. Boki mają 50 i 40 sąż. , otoczone rowem szerokim około 1 1 2 sąż. i wałem wysokim do 1 1 2 arsz. Klukówka, wś, pow. orszański, gm. Wysokie, 7 dm. , 30 mk. Klukowo, wś, pow. bielski gub, grodzień. , w dawnej ziemi drohiekiej, gm. i par. Siemiatycze, 45 w. od Bielska, 310 dz. Na płn. od wsi 7 kurhanów, mających około 3 arsz. wysokości. Trzy z nich śród lasu skarbowego, cztery na polach. Klusk, Kluski, wś, pow. kowelski, gm. Turzysk, 18 w. od Kowla, 54 dm. , 397 mk. , cerkiew. W r. 1545 Iwana Kluskicgo, który opatruje borodnię zamku łuckiego. W r. 1570 Iwan Kluski wnosi z 6 dym. , 8 ogr. po 4 gr. i Matwiej Kluski z 8 dym. , 3 ogr. po 2 gr. W r. 1583 płacą Bohdan Kluski z 4 dym. , 2 ogr. , 2 ogr. , 1 3 popa; Matwiej Kluski z 4 dym. , 5 ogr. , 1 3 popa; Iwan Kluski z 3 ogr. , 1 3 popa i Gniewosz Rezanowicz z części, którą trzyma w zastawie, z 5 dym. , 3 ogr. Klwatka, u Długosza Chrwathi Powalyny w reg. pob. z r. 1569 Krwati Powala, wś, pow. radomski. W połowie XV w. dziedzicem jest Msczugius Powała. Wś ma 8 łan. km. , dających dziesięcinę prepozyturze sandom. , wartości do 6 grz. Fol. dawał do Radomia Starego L, B. , I, 309 i II, 515. Klwaty, Chrwathi Phirleonis, wś nad rzką Mleczną, pow. radomski. W połowie XV wieku dziedzicem wsi Jan Firlej h. Lewart. Dziesięcinę z 8 łan. km. pobiera do 6 grz. prepozyt sandomierski; 2 karczmy, 2 zagr. i fol. dają kościołowi we Wsoli L. B. , I, 309 i U, 535. Klwów, w dok. z r. 1406 Klow, mstko, pow. opoczyński. R. 1406 w Rozprzy Dersław z K. sprzedaje swój dział w tejże wsi Klemensowi z Rozprzy za 80 grz. Kapica, Herbarz, 70. Wprawdzie Kapica odnosi ten akt do wsi Klew, ale z większem prawdopodobieństwem można domyślać się Klwowa, który wkrótce potem uzyska prawo miejskie. W r. 1569 szosu zapłacono fi. 12 gr. 24, od 4 garn. gorzał. fi. 3 gr. 6, czopowego na cały rok fi. 16 gr. 10. Kłaby, wś, pow. rossieński, gm. Konstantynów 8 w. . Kładniew, wś nad Bugiem, pow. włodzimierski, gra. Korytnica, 35 w. od Włodzimierza, 109 dm. , 796 mk. , cerkiew cmentarna. Kładniki, wś, pow. oszmiański, wchodziła w skład ststwa gieranońskiego. Klukowce Klukowicze Kładniki Klukówka Klukowo Klusk Klwatka Klwaty Klwów Kłaby Klucki Kładniew Klucz Klucze Kluczewo Kluczki Kluczkowice Kluczkowo Klucznik Kluczów Kluczyk Kluki Klukin Kławianiszki Kładniów Kładzko Kładziewo Kłagicze Kłaj Kłajbuny Kłajpeda Kłajszyszki Kłastepistir Kłausejki Kłausucie Kłauigalwie Kławany Kładniów Kławinie Kłąbowka Kłobia Kłobinie Kłobucko Kładniów, wś nad Bugiem, pow. włodzimierski W r. 1565 w ststwie horodelskiem, miała 6 km ieci. Dochodu dała zł. 17 gr. 25. Kładzko, miasto na Szląsku. Wspom. w r. 981. Był to gród mający znaczenie ważne w walkach między Polską, a Czechami. Ob. Dr. Ernst Maetschke Geschichte des Glatzer Landes bis zur Einwanderung der Deutschen Vierteljahrschrift f. Gesch. d. Grafseh Glatz, VIII tom, 1888, str. 193 207. Tenże Geschichte des Glatzer Landes vom Beginn der deutschen Besiedelung bis zu den Hussitenkrieg. Habelschwerdt, 1888, str. 72. Praca oparta na wydanych źródłach dziejowych ziemi kładzkiej 4 tomy, p. t. Geschichtsquellen der Grafschaft Glatz. Habelschwerdt, 1883 1889. Kładziewo, wś, pow. sokólski, gm. Nowowola, 10 w. od Sokółki, 52 dz. włośc. Pomiędzy K. i Trościanką, nasypy zwane Okopem, mające kształt okrągły, o 15 sąż. średnicy, otoczone wałem. Pod wsią, śród lasu skarbowego jest do 20 niewielkich kurhanów. Kłagicze, wś, pow. dryzieński, par. Rosica. Kłaj, w dokum. Klag, wś, pow. bocheński. W dok. z r. 1242 jestto część lasu książęcego w puszczy niepołomickiej zwana Klag i przyłączona do wsi Mszęcina. W dok. z r. 1262 jestto wieś dająca dziesięcinę klasztorowi miechowskiemu Kod. mał. , II, 68. W dok. z roku 1270 districtum silve que Clay dicitur. Do r. 1350 należy do par. w Chełmie, następnie do Niepołomic. W r. 1581 należy do grodu niepołomickiego, ma 14 łan. km. , 1 zagr. , 10 kom. , 2 1 2. łan. sołt. , 1 rzem. , 1 przek. Kłajbuny, wś, pow. wiłkomierski, gm. Traszkuny 10 w. . Kłajpeda, niem. Memel, msto na Litwie pruskiej. Hagen L. Die Śeehaefen in den Provinzen Preussen und Pommern, II. Der Hafen zu Memel, Berlin, 1885. Kłajsze 1. wś, pow. telszewski, gm. Szkudy 12 w. . Mają tu Kolendowie 33 dz. 2. K, dobra, tamże, gm. Zorany 5 w. , 14 w. od Telsz, Niewiardowskich 160 dz. , Radowiczów 45 dz. , Ukrynów 30 dz. Kłajszyszki, wś, pow. rossieński, gm. Kołtyniany 11 w. . Kłastepistir, zaśc, pow. szawelski, gmina Tryszki 24 w. . Kłausejki, wś, pow. telszewski, gm. Iłłoki 8 w. . Kłausucie 1. wś, pow. poniewieski, gmina Birże 15 w. . 2. K. , dobra i zaśc, tamże, gm. Naciuny 11 w. . Dwór należy do Smilgiewiczów, 123. Kłauigalwie 1. wś, pow. telszewski, gmina Sałanty 7 w. . 2. K. Miedsiedy, zaśc, tamże. Kławany, mstko i dobra, pow. poniewieski, gmina Rozalin 7 w. . Dobra Karpiów maja 2392 dz. Kławianiszki, wś, pow. nowoalcksandrowski, gm. Antuzów 12 w. . Kłajbuny, wś, pow. wiłkomierski, gm. Traszkuny 10 w. . Kławinie, wś, pow. wiłkomierski, gm. Uciana 2 w. . Kłąbowka ob. t. IV, 142 i 175 Klębówka i Kłębówka, wś nad Hory niem, pow. zasławski, gm. i st. poczt. Zasław 7 w. , 103 dm. , 795 mk. , cerkiew drewn. z r. 1741, kaplica cmentarna z r. 1861, szkółka cerk. , cukrownia, młyn. Do par. praw. należy wś Mytkowce. Kłobia r. 1145 Cloba r. 1557 Klobia regalis, pow. włocławski. Nadana r. 1145 klasztorowi Lądzie. R, 1150 ks. Kazimierz uwolnił K. i Choceń od ciężarów prawa polskiego. W dok. z r. 1280 śród włości klasztoru w Lądzie. Władysław ks. sieradzki r. 1293 otrzymuje od klasztoru K. i Choceń drogą zamiany na Niewodniki i Cieślin K. W. , n. 10, 298, 393, 604, 707, 1093, 1158 i Ulanow. Dok. Kuj. , 357, 8. W r. 1557 wś królewska w ststwie brzeskiem, płaci od 7 1 2 łan. , 7 czynsz. , 8 kom. , sołtys od 2 łan. , 1 zagr. Dział Tulibowskiego 6 łan. Istnieje tu kościół parafialny. Kłobinie, wś, pow. wiłkomierski, gm. Owanta 7 w. , własność Botwinków, 608 dz. 287 dz. lasu. Kłóbka, r. 1557 Klobia minor, wś, pow. włocławski. W r. 1557 ma kościół par. , 2 łany km. , 7 zagr. , 2 rzem. Kłobucko, w dok. Clobutesk, mstko, powiat częstochowski. Starożytna osada, przez pewien czas centr ziemi odrębnej, wydzielonej z ziemi wieluńskiej. Istniał tu widocznie z dawna myśliwski dwór książęcy i ztąd spotykamy kilku łowczych kłobuckich. Piotr Dunin miał tu założyć kościół p. w. św. Marcina i św. Małgorzaty, z wapienia wzniesiony. Utworzona przy tem kościele parafia obejmowała pierwotnie rozległy obszar, na którym powstało następnie do czasów Długosza pięć nowych parafii Biała, Miedzno, Krzepice, Wilkowice, Przystajń Przestańsko. Nicolaus rector ecclesie Clobucensis, przy boku Leszka w r. 1287 pełni funkcyę notaryusza Kod. mał. , 1, 135. Istniał w tej parafii starożytny zwyczaj, iż za pogrzeb dawano kościołowi wołu lub krowę, stosownie do tego czy zmarł mężczyzna lub kobieta. Zniesiono ten zwyczaj dopiero r. 1409 w czasie panującej tu w sierpniu zarazy, za plebana Marcina Kuczaby, zw. Cielątko. Po nim zarząd kościoła capellae, na przedstawienie królewskie, objął Bartłomiej h. Wieniawa r. 1410 i przez 24 lata zajmował to stanowisko a przed śmiercią r. 1434 odstąpił Janowi Długoszowi starszemu, swemu synowcowi, który po latach 15 ustąpił godności tej bratu, Janowi Długoszowi młodszemu r. 1449, a następnie za zezwoleniem króla Kazimierza Jagiellończyka w r. 1454 osadził tu zakonników, a mianowicie kanoników regularnych św. Augustyna z klasztoru Bożego Ciała w Krakowie i oddał im w zarząd kościół kłobucki, z uposażeniem na 12 braci. Klasztor posiadał 2 łany ziemi, 4 sadzawki, z których jedną kupił za 60 grz. i dziesięciny bogate snopowe i pieniężne L. B. , t. III, 161 i nast. . Długosz zbudował nowy kościół dla zakonników, a stary duninowski pozostał i przetrwał do początku XIX w. Prócz tego istniał już wtedy pod miastem kościół św. Bartłomieja. Miasto założone zostało zapewne razem z utworzeniem parafii, może na początku XIII w. Długosz nie zna daty tego faktu. Powtarza tylko zasłyszaną legendą o znalezieniu tu kłobuka żelaznego, od którego jakoby utworzono nazwisko osady. W r. 1270 przy boku Bolesława ks. krakow. comes Laurencius venator de Clobutesk. R. 1290 przy Przemysławie ks. krakow. comes Florian venator Clobuecnsis. W dok. z r. 1296 wymieniona ziemia kłobucka jako cześć ziemi wieluńskiej. K. W. , n. 648, 745. Za Długosza mieszczanie dawali kościołowi dziesięcinę w ziarnie. Istniało wójtowstwo. W r. 1581 płaci K. szosu fl. 32, od 29 łan. , 4 piekarek, 4 szewców, 2 kowali, 2 krawców, 2 rzeźn, 4 kom. , 2 kół, 1 dudy. Suma fl. 72 gr. 6. Do klasztoru należała poblizka wś Mokra. Kłobukowice, w dok. Clobukowycze, wś, pow. częstochowski. W roku 1220 dają dziesięciny klasztorowi we Mstowie. Mieszkają tu częściowi dziedzice milites. Kłoczki 1. wś, pow. grodzieński, gm. Kamionka, 50 w. od Grodna, 272 dz. 2. K. , wś, pow. sokólski, gm. Kruhlany, 20 w, od Sokółki, 56 dz. Kłoczki 1. wś nad Rosią, pow. wasylkowski, gm. Czerkas, st. poczt. i dr. żel. Biała Cerkiew 10 w. , 57 w. od Wasylkowa, 44 dm. , 446 mk. , szkółka. Należy do Białocerkiewszczyzny. 2. K. wś nad Norynią, pow. owrucki, gm. Chrystynówka, 18 w. od Owrucza st. poczt, 93 dm. , 623 mk. , cerkiew drewn. z r. 1881, szkółka cerk. od r. 1886. Do par. praw. należy wś Łataszów 2 w. . Niegdyś Diedków Trypolskich. W r. 1545 Wasili Diedko ze wsi K. czyni 4 służby do zamku owruckiego, wnosi podatku 2 kopy 22 gr i 5 kadzi miodu. W r. 1581 Fedor, Hapon i Zdan Diedkowie Trypolscy wnoszą z K. od 6 osad, 2 zagr. W r. 1628 należy wieś w części do Matwieja i innych Trypolskich, płacących od 5 dym. , w części do Parfena Trypolskiego. Do tego rodu należy jeszcze r. 1734. Kłoczów, wś, pow. owrucki, gm. Łubiny, 19 dra. , 142 mk. Kłoda, wś, pow. wschowski. Według nagrobka w katedrze poznańskiej założycielem kościoła p. w. Nawiedzenia N. P. Maryi, w K. był Jan Rydzyński kaszt. międzyrzecki, żyjący w pierwszej połowie XV w. upadający dźwignęli na nowo Piotr i Mikołaj Rydzyńscy r. 1519. August ks. Sułkowski dziedzic Rydzyny i K. wzniósł 1770 1776 r. nowy murowany, filialny do Rydzyny. Kłodawa, mstko, pow. kolski. O starożytności osady świadczy cmentarzysko przedhistoryczne z popielnicami, znajdujące się na obszarze Starej Kłodawy, położonej w bagnistej nizinie. Zwykłą koleją rzeczy ludność przeniosła się z czasem na suchszy, wyżej położony obszar wznies, do 100 mt. n. p. m. i utworzyła osadę przy wystawionym tam przez Władysława Hermana kościołku p. w. św. Idziego, po r. 1085. Przy kościele tym książęta następni musieli ustanowić jakieś kanonie, gdyż w dok. z roku 1332 i 1345 przy boku Władysława ks. kujaw. i dobrzyńskiego występuje Jan prepozyt kłodawski, notaryusz książęcy Kod. dyplpol. , t. II, str. 663, 694. Ponieważ prawo patronatu posiadają królowie, przeto za Jagiellonów prepozytura kłodawska dostaje się wybitnym dostojnikom duchownym krakowskim jak Paweł z Brudzewa, Sędziwoj Czechel. Za staraniem Pawła z Brudzewa, Jagiełło osadza przy kościele tutejszym kanoników regularnych i wynosi kościół do godności kollegiaty r. 1429. Sędziwoj Czechel zrzekłszy się r. 1458 kanonii gnieźn. , został tutejszym prepozytem i prócz potwierdzenia przywilejów kollegiaty r. 1466, uzyskał w r. 1469 uposażenie jej probostwami w Rudołtowie i Sobótce. Tenże Czechel zakłada tu szpital p. w. św. Ducha i uposaża takowy, on zapewne też dał początek szkole, która zostawała pod nadzorem akademii krakowskiej. W szkole tej naucza później 1534 1560 głośny Grzegorz z Sambora, a jednym z uczniów jej był św. Stanisław Kostka. Pod opieką królów i duchowieństwa zaczęło się rozwijać i miasto. Prawo niemieckie dostała osada zdaje się dopiero r. 1430 od Władysława Jagiełły, współcześnie z fundacyą kollegiaty. Na wojnę pruską r. 1459 dostarcza K. 20 zbrojnych, co świadczy o znaeznem zaludnieniu. W czasie morowej zarazy w Prusach r. 1464 przebywa tu czas jakiś Kazimierz Jagiellończyk. Starostwo kłodawskie stanowi w XVI w. zabezpieczenie posagu królowych Elżbiety żony Kazimierza Jagiellończyka, Barbary Zapolyi i Bony. Według reg. pob. z r. 1576 szos wynosił dwojaki 73 grzywien, z Łęczycy 80, lecz powodu świeżego pożaru pogorzelcy otrzymali uwolnienie. Inne dochody wpłynęły w szczupłych bardzo rozmiarach z tego powodu. Zapłacono od 17 łan. miej. po gr. 20, gdy lustracya z r 1564 podała 50 łanów. W r. 1557 przy cmentarzu miejskim wzniesiono kościół p. w. św. Fabiana i Sebastyana, zwany przez lud kościołem Bożego Ciała. Juz w roku 1530 rajcy zawarli umowę z prepozytem Błażejem, celem obsadzenia oddzielnego prebendarza przy kaplicy Bożego Ciała. Widocznie wraz Kłobukowice Kłobukowice Kłoczki Kłoczów Kłoda Kłodawa Kłopocin Kłopoczyn Kłopotki Kłopotnica Kłopotowszczyzna Kłodnica Kłopiotynie Kłopy Kłotno z ustanowieniem prebendy i odbudową kaplicy nastąpiła nowa dedykacya. Kościół i klasztor karmelitow fundował r. 1623 Franciszek Krzykoski i uposażył takowy sumą 8000 zł. zabezpieczoną na dobrach Krzykosy i Dąbrówka. Środków na fundacje dostarczyła cała rodzina Krzykoskich. Zakonników sprowadzono z Poznania. Pod koniec XVII w. kościół i klasztor po spaleniu odbudował r. 1718 Ernest Dorpowski h. Leliwa, generał wojsk kor. , wojewoda łęczycki. Konsekracja odbyła sic dopiero r. 1766 p. w. Wniebow. N. P. Maryi. Gdy w r. 1809 arcyb. Raczyński skasował kollegiatę i zamienił ją na zwyczajną parafię, kościół sam był w stanie ruiny i r. 1818 został rozebrany, a z cegły wzniesiono ratusz. Proboszczowi oddano mieszkanie w klasztorze karmelitów, a nabożeństwo parafialne przeniesiono do kościołka Bożego Ciała. Po kasacie klasztoru karmelitów w r. 1864 oddano proboszczowi zabudowanie klasztorne, a nabożeństwo przeniesiono do kościoła katolickiego. Kościołek Bożego Ciała został cmentarnym. Za miastem między stawami stoją piętrowe skrzydła pałacu, który tu wzniósł około roku 1744 ststa kłodawski Kazimierz Dąmbski, wwda sieradzki. Kłodawa z wsiami okolicznemi była królewszczyzną, należącą pierwotnie do grodu przedeckiego. Podług lustracyi z r. 1564, należały do ststwa tego Kobylaiata, Głogowa, Zbójno, Ląnżek i Długie Kąty, z których dochód wynosił 464 złp. 3 gr. 15 den. W sto lat później, obszar starostwa znacznie się powiększył, lustracya bowiem r. 1661, podaje jeszcze następne wioski Nowa Wieś, Kubłowe, Kłokocino, Ostrowy Małe, Saby, Kopy, Dobiegniewo, Dąmb. Dochody, pomimo spustoszenia przez Szwedów, zwiększyły się do 2105 złp. 11 gr. 1 1 2 den. , na czysto zaś 1900 złp. Przez lat sto starostwo stanowi oprawę posagową kilku królowych. Po wyjeździe Bony otrzymał starostwo jej protegowany Wojciech Koryciński wwda łęczycki. Odtąd stanowi ono uposażenie możnych rodzin wielkopolskich. Poczet starostów był następujący Wojciech Koryciński, h. Topór 1548 1555; Jan z Bogusławic Sierakowski, h. Ogończyk 1565; Mikołaj Koryciński, h. Topór 1615; Feliks Kryski z Drobina, h. Prawdzie 1616; Przemysław z Byków Bykowski, herbu Gryf 1649; Stanisław Bykowski 1662; Jędrzej Bykowski 1697; Ernest Chryzostom z Dorpowa Dorpowski, h. Leliwa 1718; Michał Dorpowski 1718 1732; Wacław Garczyński 1733 4; Kazimierz z Lubrańca Dąmbski, h. Godziemba 1742 1764; Jan Aleksander na Starym Kraszewie Kraszewski, h. Jastrzębiec 1767; Ignacy z Głogowy. Opis K. z rysunk. Jana Olszewskiego, podał M. Raw. Witanowski, Wędrowiec, z 1889 r. , n. 1. Br. Ch. , M. R. Wit. Kłodnica, r. 1469 Colodnycza, wś, powiat stryjski. W r. 1469 Mikołaj Czyrniejowski, przedstawił nadanie króla Władysława Jagiełły, na wś K. z lasem Woracz, pod obowiązkiem służby wojennej cum duobus sagittariis. Kłodno, w dok. z r. 1369 Clodno, mylnie objaśnione Kod. Wielk. , n. 1611, jako Chludno. Ob. Wieniawa t. XIII. Kłodno, wś, pow. żółkiewski. Wedle lustracyi z r. 1565 Odnowski Herburt wwda krak. dał tę wieś niejakiemu Trzebieńskiemu, wzamian za prawa jakie miał zabezpieczone na wsi Grzęda. Widocznie Kłodno należało też do ststwa lwowskiego. Kłomnice, r. 1520 Clomice, wś, pow. noworadomski. Kościół par. p. w. św. Marcina, pochodzi przynajmniej z XIV w. W wieku zeszłym wieś przeszła w ręce Załuskich, którzy wznieśli r. 1750 murowany kościół. W r. 1552 siedzą tu Kłomiccy, płacą od 15 osad. , karczmy. Sołtystwo wcielono do folwarku. Kłonary Wielkie, wś nad rzką Udynką, pow. dźwiński, gm. Warkowo, 43 w. od Dźwińska, 14 dm. , 100 mk. , zarząd, szkoła. Kłongie, wś, pow. kowieński, gm. Wielona 4 w. . Kłopacze, wś, pow. oszmiański, gra. Połoczany 5 w. ; miała 20 dusz rewiz. Kłopietynie, dwór, pow rossieński, gmina Erźwiłek 4 w. . Kłopocin, fol. , pow. kobryński, gm. Błoty, 2 w. od Kobrynia, własność Kościuszków, 114 dz. Kłopoczyn, wś, pow. włodzimierski, gmina Poryck, 28 wiorst od Włodzimierza, 51 dm. , 284 mk. Kłopotki, dwór, pow. sokólski, gm. Makowlany, 15 w. od Sokółki, własność Duchnowskich, 52 dz. Kłopotnica, wś, pow. jasielski. W r. 1363 daje król Kazimierz tę wieś częściowym dziedzicom z Osieka w zamian za ich działki Kod. mał. , t. III, 163. Kłopotowszczyzna, folw. , pow. szawelski, gm. Błagowieszczeńsk 8 w. . Kłopoty 1. Bańki, K. Bujny, K. Patry, K, Stanisławy, K. Waśki, okol, szlach. , pow. bielski gub. grodz. , gm. Siemiatycze, 37 i 40 w. od Bielska. 543 dz. Gniazdo Kłopotowskich. 2. K. , dobra, pow. wołkowyski, gm. Międzyrzecz, 19 w. od Wołkowyska, własność Wejsów, 255 dz. Kłopiotynie, wś, pow. kowieński, gm. Wielona 8 w. . Kłopy, wś, pow. szawelski, gm. Poszwityń 11 w. . Kłotno, r. 1266 Clothno, wś, pow. włocławski. Włość kościoła włocławskiego, otrzymuje r. 1266 od Kazimierza ks. łęczyc te same swobody co inne wsi biskupie Kod. dypl. pol. , t. II, 71. Biskupi kujawscy założyli tu kościół par. zapewne jeszcze przed XVI w. W reg. pob. Kłodno Kłopoty Kłodno Kłomnice Kłonary Kłongie Kłopacze Kłopietynie Kniahininek Kłów Kłubinicze Kłuboczyn Kłuboki Kługinowka Kłumpiszki Kłundziszki Kłupis Kłyszawka Kłyszów Kłyzówka Kłyż Kmakiszki Kmitów Kmoczatki Knakendorf Knasze Kneruty Kniahinin Kniahininka Kłów z r. 1566 wymieniona jest par. Kłótno, z której wydzielono kilka wsi do utworzonej po r. 1557 par. w Gołaszewic. Ob. Kłosy, 1882, t. 35. Kłów, wś i dobra, pow. klimowiecki, gmina Tymonów, 10 dm. , 50 mk. Dobra, własność Byszewskich, 517 dz. 365 lasu, wiatrak. Kłowiszki, wś, pow. nowoaleksandrowski, gm. Tyltyszki 13 w. . Kłubinicze, wś, pow. sieński, gm. Wysoki Horodziec, 28 dm. , 188 mk. Kłuboczyn, w dok. Kłobuczyn, wś, pow. łucki, gm. Silno, 48 w. od Łucka, 15 dm. , 148 mk. W r. 1577 należy do włości zamku ołyckiego ks, Michała Czartoryskiego, który wnosi z 8 dym. po 10 gr. W r. 1583 ks. Stanisł. Radziwiłł płaci od 6 dym. Obecnie należy do ordynacji ołyckiej. Kłuboki, dwór, pow. telszewski, gm. Wornie 6 w. , Budrysów 89 dz. Kługinowka, dobra, pow. grodzieński, gra. Dubno, 44 w. od Grodna, Kługinych, z fol. Mikłaszowce i chut. Liski, 483 dz. Kłumpiszki, os. młyn. , pow. kowieński, gm. Ejragoła 10 w. . Kłundziszki, fol. , pow. nowoaleksandrowski, gm. Widze 12 w. . Należała do dóbr Widze, od r. 1866 Iwaszyncewa, 108 dz. Kłupis, wś, pow. rossieński, gm. Skawdwile 3 w. . Kłyszawka, urocz. , pow. sokolski, gmina Ostrów, 64 dz. Kłyszów, wś, pow. nisiecki Nisko. Wspom. w dok. z r. 1352 Kod mał. , III, 82. Kłyzówka, wś włośc, pow. bielski gubernii grodzień. , w dawnej ziemi drobickiej, gm. Narojki, par. kat. Drohiczyn, 51 w. od Bielska, 288 dz. Ludność polska. Kłyż, w dokum. Clis, wś, pow. dąbrowski. W dok. z r. 1244 wymieniony jako wieś książęca. W r. 1280 rozgraniczony z Żelichowem Kod. mał. , n, 71, 286. Kmakiszki al. Czelniuki, zaśc, pow. świeciański, gm. Twerecz; miał 14 dusz rewiz. , należał do dóbr skarb. Dzisna. Kmitów, wś, pow. żytomierski, gm. Lewków 4 w. , par. praw. Studenica, 18 w. od Żytomierza, 39 dm. , 214 mk. , st. poczt. Kmoczatki, wś, pow. święciański, gm. Szemetowszczyzna 3 w. ; miała 12 dusz rewiz. , należała do dóbr Kołodno. Knakendorf, wś, pow, wałecki. Wedle wizyty z r. 1640 istniał tu kościół drewniany p. w św. Bartłomieja filialny do Tuczna. Knasze 1. wś, pow. rossieński, gm. Kielmy 5 w. .. 2. K. , wś, pow. szawelski, gm. Podubis 1 w. . Kneruty, wś i kol. czeska, pow. dubieński, gm. i par. praw. Malin 2 w. , 36 w. od DubnaWś ma 25 dm. , 196 mk. , cerkiew drewn. z r. 1887 na miejsce dawnej. Do filii należą wsi Tereizów i Stawiszcze. Kol. ma 28 dm. , 204 mk. W roku 1545 dziedzicami byli Borejko i Hryczko. W r. 1563 Jerofiej Hostski zapisuje K. bratu Romanowi. R. 1565 Eustachego Borejki. W r. 1583 Bohdan Borejko wnosi z 8 dym. , 4 ogr. , 3 ogr. Kniahinin 1. wś, pow. dubieński, gm. Kniahinin, st. poczt. Młynów 18 w. , 30 w. od Dubna, 48 dm. , 581 mk. , cerkiew murowana wzniesiona r. 1790 przez właściciela Michała Jakubowskiego, szkoła od r. 1870. Cerkwie filialne we wsi Perekale i Ochmatkowie 3 w. . Gmina obejmuje 15 miejscowości, 961 dm. włościsń. obok 168 innych, 5964 mk. włościan, uwłaszczonych na 7830 dz. W r. 1545 kn. Fedora Sanguszki, ssty włodzimierskiego. W r. 1570 należy do Morawicy Hrehorego Chodkiewicza, jako wiano po żonie Katarzynie Iwanownie Wiszniowieckiej, która w r. 1577 wnosi z 35 dym. włóczn. i 2 kół młyn. W r. 1583 ks. Andrzej Wiszniowiecki płaci od 28 1 2, łanów. 2. K. , wś, tamże, gra. Warkowicze, st. poczt. Ozierany 3 w. , st. dr. żel. Dubno 22 w. , 108 dm. , 662 mk. , cerkiew drewn. z r. 1737. Do par. praw. należą wsi Ostrów, Bodziaki, Narajów i Ozierany. W r. 1545 własność Olechna i Iwanowej Kniehinińskich. W r. 1570 wnoszą z części K. Bohdan Kolmowicki Kmehiniński z 4 dym. 6 ogr. po 2 gr. , 1 koła młyń. i Marko z Branni od 2 dym. , 1 ogr. 4 gr. Nadto występuje jako właściciel K. i części Smolihowa Iwan Uliewicz Hulewicz. W r. 1576 płacą Bohdan i Iwan od 5 ogr. po 4 gr. i 1 ogr. 2 gr. , i Marek z Brennego od 2 ogr. po 4 gr. , 2 ogr. po 2 gr. Podany jeszcze kn. Janusz Zasławski, płacący od 4 dym. , 3 ogr. , 1 rzem. , 2 bojarów. W roku 1583 wnosi ks. Jury Puzyna od 2 dworzyszcz, Bohdan i Iwan Kniehinińscy od 5 ogr. , Kondrat Choroszkowicz od 2 dym. , 7 ogr. i Marko z Branny od 1 dym. , 3 ogr. Kniahinin, wś, pow. kamieniecki, 10 w. od Kamieńca. Jagiełło miał ją nadać r. 1428 Wacławowi Daniłowiczowi Rolle. R. 1493 władają tu Sroczyccy posiadający wówczas Żwaniec, Kadyjowce, Isakowa, Tłuste, Hryńkowce i inne. Później mają tu dział Karabczyjowscy 7 pługów. Od nich część ta przeszła do Boskich, dział Sroczyckich do Koniecpolskich. W XVIII w. władali tu Humniccy i Hołyńscy od nich kupił r. 1820 Rozałowski. Po nim drogą wiana Rozembergowej. Dziś jej sukcesorów. Są ślady zamczyska. Kniahininek, wś i os. nad Styrem, powiat łucki, gm. Torczyn, 6 w. od Łucka. Wś ma 38 dm. , 203 rak. , szkołę, wiatrak; os. 48 dra. , 200 mk. Własność Falkowskich. Kniahininka al. Kniahininek, wś, pow. dubieński, gm, Jarosławicze, par. praw. Załawie 1 w, , 32 w. od Dubna, 12 dm. , 229 mk. Kniazpol Kniaża Kniaże Kniażeczki Kniażeska Słobódka Kniażestok Kniażewicze Kniażewodce Kniażyce Kniażycze Kniawdyszki Kniawdyszki Kniaziewo Kniawdyszki, dwór, pow. poniewieski, gm. Pniewo 8 w. . KniaźOziero, wś nad jez. Kniaź, pow. mozyrski, gmina Dziakowicze, 29 dm. , 259 mk. , cerkiew. KniaźSieło, wś i fol. nad Słuczą, , pow. rówieński, gm. Berezne, st. poczt. Dąbrowica 45 w. , st. dr. żel. Stepań 30 w. , 84 w. od Równego, 68 dm. , 515 mk. , cerkiew drewniana z r. 1785. Do par. praw. należą wsi Bohusze, Tyszece, Nowa Rudka. W całej parafii było 154 dm, 1244 mk. prawosł. , 86 katol. i 40 żydów. Własność Małyńskich. Kniaziewo 1. al. Kniazikowszczyzna, dobra, pow. wołkowyski, gm. Samarowicze, 21 w. od Wołkowyska, Zurowych 519 dz. 2. K. , wieś, powłat dryzieński. Własność Zarakowskiego. Kniaziówka, wś, pow. czerykowski, gmina Krasnopole, 55 dm. , 379 mk. Kniaziszczewo, fol. , pow. mścisławski, od r. 1858 Daleckich, 182 dz. Kniazpol al. Kniaze, wś, pow. kamieniecki, 14 w. od Kamieńca. Nadana r. 1405 z Boruszkowcami i Kulczyjowcami, Janowi Rutultowi i Wawrzeńcowi Szulkie. Później Dziewiałtowskich i Potockich. Na górze nad Gniłą wodą ślady zamczyska. Kniaża 1. wś nad Rosią, pow. skwirski, gm. Babin, st. poczt. Bród Bosy 15 w. , 32 w. od Skwiry, 94 dm. , 664 mk. , kaplica. Należy do dóbr Wierzchownia. 2. K. , wś, pow. zwinogródzki, gm. Kozackie, st. poczt, i tel. Zwinogródka 18 w. , 545 dm. , 2488 mk. , cerkiew, szkółka cerk. , 33 wiatraki. Należała do dóbr Funduklejów. 3. K. , os karcz, i młyn nad rz. Zamczykiem, dopł. Bohu, pow. bracławski. Należy do klucza niemirowskiego. 4. K, Korecka, wś nad Ceremem, pow. nowogradwołyński, gm. Piszczów, par. praw. Krasiłówka 5 w. , 10 w. od mta pow. , 46 dm. , 298 mk. 5. K. Zwiahelska, wś, tamże, gm. Romanówka, par. prawosł. w Zwiahlu 11 w. , 405 mk. Kniaża Krynica, mstko nad Tykiczem Uhorskim, pow. lipowiecki, gm. Cybulów, st. poczt. Monastyryszcze 12 w. , 64 w. od Lipowca, 243 dm. , 2609 mk. , cerkiew, dom modlitwy żydow. , szkółka cerk. , lecznica, 2 młyny, 3 wiatraki. Od końca XVIII w. hr. Krasickich. Osadzona na początku XVII w. przez ks. Zbaraskich, na gruncie koszyłowskim, nabytym od Korotków po Kozarach. W r. 1629 kaszt. krak. Jerzy Zbaraski wnosi od 248 dym. Kniaże, wś, pow. włodzimierski, gm. Podbereże, 53 w. od Włodzimierza, 113 dra. , 685 mk. , cerkiew, wiatrak. W r. 1542 Fedora, Stepana i brata ich Knieskich, którzy opatrywali trzy horodnie zamku łuckiego. W r. 1570 wnoszą ztąd Mykita Kniaski z 7 dym. , 7 ogr. po 2 gr. , Fedor Kniaski z 8 dym. , 4 ogr. po 2 gr. i Tymofiej Zyk z 6 dym. , 3 ogr. po 2 gr. W r. 1577 płacą Bazyli Derewiński z 2 dym. , 5 ogr. , Zyk Kniazki z 3 dym. po 20 gr. , 3 ogr. po 4 gr. i Chwiedor Kniazki z 6 dym. po 10 gr. , 3 ogr. po 4 gr. W r. 1583 należy w części do Drzewińskiego, pisarza JKr. M. , do Kłodzińskiego, ssty błońskiego, płacącego od 6 dym. , 4 ogr. , do Tymofeja Zyka Kniskiego, 4 dym. , 6 ogr. , 1 3 koła w. , 1 3 popa i Fiedora Kniaskiego, 4 dym. , 6 ogr. , 1 2 koła w, 1 3 popa. Kniaże, r. 1565 Kxiasch, wś nad Czeremoszem, pow. śniatyński. W r. 1469 Jan podsędek kamieniecki przedstawił list króla Władysława Jagiełły na posiadanie wsi K. , którą kupił z obowiązkiem pięciu służb wojennych. W r. 1565 wś w ststwie śniatyńskiem, miała 40 kmieci na połdworzyszczach, 4 kmieci jeszcze swobodnych od czynszu, popów 2, proskurnic 2. Powołowszczyzna przynosiła co rok siódmy 44 wołów. Ogółem dochodu było zł. 176 gr. 28. W r. 1579 w dzierżawie Piotra Zborowskiego, z Zabłotowem i Sniatyniem. Kniażeczki, Kniażyczki, wś, pow. borecki, gm. Lubinicze 7 w. , 37 dm. , 217 mk. Kniażeska Słobódka, kol. , pow. nowogradwołyński, gm. Romanówka, 32 dm. , 191 mk. Kniażestok, ferma i os. młyń. , pow. telszewski, gm. Iłłoki 10 w. . Kniażewicze, Kniaziewicze, dobra, pow. grodzieński, gm. Indura, 37 w. od Grodna, własność Niemcewiczów, z chut. Werusowo 510 dz. Wś należała do wójtowstwa weretejskiego we włości dworu kraśnickiego, w ekonomii grodzieńskiej. Podług reg. pomiar. z r. 1558 wś miała 7 włók gruntu średniego, wszystkie na służbę ciągłą. . Poddani winni wnosic 2 kopy 55 gr. , oraz za owies i odwóz 1 kopę 10 gr. Kniażewodce, wś, pow. grodzieński, gmina Dubno, 47 w. od Grodna, 63 dm. , 598 mk. , 1689 dz. Kniażyce 1. mstko na lew. brz. Łochwy, pow. mohylewski, gm. Kniażyce, 13 w. od Mohylewa, przy byłym trakcie poczt. wileńskim, 93 dm. drewn. , 506 mk. 264 praw. i 242 żyd. , 2 cerkwie 1 murow. , przerobiona z kościoła katol, dom modl. żydow. , zarząd gm. , szkoła, jarmark 1 paźdz. . W r. 1506 dane w dożywocie przez króla Aleksandra, żonie Helenie; r. 1535 spalone przez wwdę kn. Szujskiego, podczas wojny z Iwanem Groźnym. Dobra, 1363 dz. , należały do Makowieckich, następnie guber. Beklemiszewa, od r. 1881 Dziczkańców. Gmina obejmuje 41 miejscowości, 784 dm. , 5033 mk. włościan 1523 dusz rewiz. , uwłaszczonych na 7760 dz. W gm. jest 9465 dz. lasów większej posiadłości. 2. K. , os. , pow. witebski, gmina Myszkowo, przyst. dr. żel. Kniażycze, wś nad Irpeniem, pow. kijowski, gm. Białogródka, stacya poczt. Borszczahówka 21 w, 31 w. od Kijowa, 48 dra. , 679 mk, , cer Kniaź Kniaziówka Kniaziszczewo Knihinin kiew drewn. , szkółka cerk. , młyn, 6 wiatraków, 502 dz. Własność większa należy do Jasnohorodki, dawniej Szujskich, obecnie Marczenków. W r. 1569 Dedków Trypolskich, następnie Sołtanów. W r. 1581 Iwan Sołtan, pisarz grodzki kijowski, wnosi od 3 osiadł. , 5 zagr. po 6 gr. , a w r. 1628 Aleks. Sołtan, z 2 dym. , 2 ogr. W r. 1660 należy do dóbr hulanickich motowidłowskich Aksakow. Kniażyki 1. wś nad stawem, pow. berdyczewski, gm. Szyrmówka, st. poczt. Samhorodek 8 w. , 48 w. od Berdyczowa, 120 dm. , 813 mk. , cerkiew, cegielnia, młyn, 2 wiatraki. 2. K. , wś nad stawem, pow. lipowiecki, gm. Cybulów, st. poczt. Monastyryszcze 17 w, 87 w. od Lipowca, 113 dm. , 1098 mk. , cerkiew, szkółka cerk. , 2 wiatraki. Kniażyna, wś, pow. nowoaleksandrowski, gm. Brasław 1 w. . Kniażyna 1. dwa chutory, pow. krzemieniecki, gm. Jampol, 2 dm. , 10 mk. 2. K. , fol. , tamże, gm. Wiszniowiec, 2 dm. , 36 mk. 3. K. , urocz. , pow. starokonstantynowski, gm. Bazalia, 9 dm. , 30 mk. 4. K. , wś, pow. żytomierski, gm. Piatka, par. praw. Turczynówka 2 w. , 47 w. od Żytomierza, 58 dm. , 369 mk. , własność Tereszczenki. Kniażyno 1. wś, pow. orszański, 100 dz. 2. K. , fol. , tamże, od r. 1880 Jewdokimowych, Iwanowych i Moisiejewych, 315 dz. Kniburyszki, folw, pow. nowoaleksandrowski, gm. Smołwy, Symonowiczów 70 dz. Knichowce, przys. , pow. krzemieniecki, gm. Wiszniowiec, 25 w. od Krzemieńca, 49 dm. , 367 mk. Kniebiany, wś, pow. rossieński, gm. Mańkuny 5 w. . Kniebie, zaśc, pow. wiłkomierski, gm. Ołoty 18 w. , Mioduszewskich 109 dz. Knieże, wś, pow. telszewski, gm. Sałanty 6 w. . Knihinin, r. 1469 Knaehynyn, wś, pow. stanisławowski. W r. 1469 złożył Piotr Zakowski dokumenty królewskie na kilka sum danych na tę wieś trzymaną w zastawie. Knihynice Kniehynice, wś, pow. rudecki. Wspom. w dok. z r. 1438. W r. 1515 już należą do Stadnickich. R. 1589 płacą od 4 łan. , młyna, 2 zagr. , 1 kom. ubog. Knipiszki, Knibiszki, wś i zaśc, pow nowoaleksandrowski, gm. Antuzów 14 w. . Zaśc. należał do dóbr Dryświaty, r. 1802 przysądzony dla Tad. Mejsztowicza. Knisty, dwór, pow. rossieński, gm. Sartyniki, Knistowtów 28 dz. Kniszowo, wś, pow. dryzieński, par. Rosica. Knituwis, dwór, pow. szawelski, gm. Błagowieszczeńsk 12 w. . Knizłówka, wś i dobra, pow. wiłkomierski, gra. Wojtkuszki 12 i 14 w. . Dobra, Kolendów 139 dz. Knorozy, wś, pow. bielski gub. grodz. , gm. Pasynki, 1020 dz. Knorydy, wś i dobra, i K. Podleśne, dobra, pow. bielski gub grodz. , gm. Dubiażyn, 10 w. od Bielska. Wś K. ma 21 dm, , 337 mk. , 461 dz. ; dobra w części Obuchowiczów, 500 dz, w części Gartkiewiczów z Ostaszami 415 dz. Dobra K. Podleśne, Korsaków, z fol. Mokre 375 dz. i 231 dz. częściowych właścicieli. Knyszewicze, wś i fol. , pow. sokólski, gm. Zubrzyca, 12 w. od Sokółki. Wś ma 1226 dz. ; fol. Szarkowych, 183 dz. Knyszyn, Knissin, Knyschino, wś, pow. pińczowski. Michał syn Piotra z K. , kanon. krak. , wspominany często w dok. z drugiej połowy XIV w. Kod. kat. krak, II. Długosz L. B. , t. II, 73 wspomina tę wś w opisie par. Sancygniów. Reg. pob. z XVI wieku nie podają jej wcale. Knyszyn, mstko i dobra, pow. białostocki, gm. Krypno. Mstko ma 5487 mk. , 1128 dz. miejskiej, 98 cerk. i 38 kośc; dobra, hr. Krasińskich, z fol. 3320 dz. 1883 lasu. Parafia praw. , dek. błagoczynia białostockiego, 326 dusz. W r. 1833 własność gen. Wincentego hr. Krasińskiego, z którego inicyatywy powstała tu fabryka sukienna r. 1832. Opis podał Kur. Litewski r. 1833 nr. 71. Miała 19 warsztatów, majstrów i podmajstrów 79, sprowadzonych z Królestwa Polskiego Knyszyn należał wówczas do Obwodu Białostockiego. Do 1 maja r. 1833 wyrobiono w niej sukna w kolorach czarnym, granatowym, ciemnozielonym i szaraczkowym 13, 225 arszynów. Z tego sprzedano i wysłana wewnątrz Rosyi 11, 400 arszynów. Hr. Krasiński sprowadził tu fabrykanta Augusta Langego z całym gronem majstrów i robotników z rodzinami. Za wstawieniem dziedzica, cesarz Mikołaj I uwolnił K. na lat 10 od kwaterunku wojska. Knytyszki, wś, pow. wiłkomierski, gm. Kowarsk 12 w. . Kobacki, fol. nad Bugiem, pow. bielski gub. grodz. , gm. Skórzec, par. katol. do roku 1892 Granne, obecnie Pierlejewo, 58 w. od Bielska, należy do dóbr rudzkich ks. Jabłonowskiej. Kobalina, zaśc, pow. nowoaleksandrowski, gm. Rakiszki 14 w. . Kobcze 1. Kopcze, wś i os. , pow. łucki, gm. Poddubce, 17 w. od Łucka. Wś ma 17 dm. , 254 mk. ; os. 48 dm. , 323 mk. W r. 1577 Serbin wnosi ztąd od 2 dym. po 10 gr. , 3 ogr. po 2 gr. , a w r. 1583 Michał Serbin od 4 dym. , 1 koła dorocz. , 3 pustowszczyzn. Własność Stępkowskich. 2. K. , wś nad Styrem, tamże, gm. Bożyszcze, 32 w. od Łucka, 36 dm. , 281 mk. Kobele, wś, pow. grodzieński, gm. Berszty, 51 w. od Grodna, 774 dz. Kniażyki Kniażyna Kniażyno Kniburyszki Knichowce Kniebiany Kniebie Knieże Knihynice Knipiszki Knisty Kniszowo Knituwis Knizłówka Knorozy Knorydy Knyszewicze Knyszyn Knytyszki Kobacki Kobalina Kobcze Kobele Kniażyki Kobelniki, wś, pow. rossieński, gm. Taurogi 14 w. . Kobełka, wś, pow. brzeski gub. grodz. , gm. Domaczewo, 34 w. od Breścia 884 dz. Kobiele Wielkie, wś, pow. noworadomski. Gniazdo Kobielskich h. Poraj, pierwotnie z Dmenina się wywodzących. Dziesięciny z tej wsi stanowiły uposażenie kanonii fundi Kobiele, przy katedrze gniezn. Kościół par. p. w. św. Marcina i św. Jana Ewang. wspominany w dok. z połowy XV w. W obecnem stuleciu pleban ks. Andrzej Zawodziński. wystawił nowy murowany. Kobiele, wś, pow. wileński, gna. Niemenczyn 6 w. ; miała 16 dusz rewiz, należała do dóbr skarb. Jęczmieniszki. Kobiernice, wś, pow. bialski Galicya. St. Tomkowicz i Henr. Lindquist Szczątki średniowiecznego zameczka Wołek, na gruntach wsi K. Spraw. kom. hist. sztuki, III, 1. Ob. Wolek, t. XIII. Kobierniki, w dok. Cobernici, dawniej wś, dziś przedmieście Sandomierza. Dają dziesięcinę kolegiacie sandomierskiej w r. 1191. Pewne działy tej wsi nadane były klasztorowi w Zawichoście r. 1257. Wś cała wymieniona w liczbie posiadłości kolegiaty w dok. z r. 1284 Kod. mał. I, 5, 70, 126. Według Długosza L. B. , III, 319, wś ta dawniej własność klasztoru św. Andrzeja, należąca do par. św. Pawła w Starym Sandomierzu, obróconą została na folwarki mieszczańskie, niewiadomo kiedy. Obejmowała od 13 do 15 łan. , a dziesięcinę do 24 grz. , dawano prebendzie kobiernickiej przy kolegiacie sandomierskiej. Kobierno, r. 1288 Cobersno, r. 1520 Cobyerzno, wś, pow. krotoszyński. Przemysław ks. polski, nadaje r. 1289 komesowi Piotrowi Prusinowskiemu prawo niemieckie dla jego włości Thomino, Cobersno i Pruszinowo. W r. 1292 odbywa się tu zebranie dostojników, jak świadczy akt tamże sporządzony K. W. , n. 641, 690. W r. 1520 dziedzicem wsi był Hieronim Rozrażewski z Nowego Miasta. We wsi stał kościół par. drewniany p. w. św. Wojciecha, wspomniany w aktach z XV w. Kobierzycko, r. 1136 Coberizechco, wś, pow. sieradzki. Wspom. w dok. z r. 1136 śród włości arcyb. gnieźn. , w okolicy Sieradza K. W. , n. 7. Albrikus syn Chebdy z K. w. wpomniany w dok. z r. 1299 ib. 814. Koblica, słoboda w dobrach Borodzianka, pow. radomyski, 12 dm. , 59 mk. Koblin, wś nad Ikwą, pow. dubieński, gmina Młynów, par. praw. Arszyczyn 3 w. , 10 w. od Dubna, 21 dm. , 303 mk. , cerkiew filialna drewn. , wzniesiona przez dziedzica hr. Krasickiego w r. 1795, a uposażona r. 1778, kościół katol. filialny. W. ks. Witold potwierdza roku 1428 kn. Hance Wasilowej posiadłości między niemi i K. , które jej dał wydając ją za kn. Wasila Ostrogskiego. Następnie K. przechodzi do Montowtów. W r. 1545 władają nim Jakubowa Montowtowiczowa i Andrzej Montowt, którzy opatrywali 3 horoduie zamku łuckiego. W XVI w. , K, był miastem, posiadał targi i jarmarki, był broniony przez zamek drewniany, wzniesiony na wybrzeżu Ikwy, otoczony ostrokołem i rowem. Do zamku prowadziła brama od strony miasta. Uzbrojenie składało się z 4 armat, 52 rusznic i 20 hakownic, do których było 2 beczki prochu, 5 baryłek kul do hakownic i armat, beczka saletry i pół beczki siarki. Ob. Or. Lewickiego, Hanna Montowt, Kijów, 1888. W r. 1570 Jan Montholth Montowt, wnosi z K. i przys. od 30 dym. w miastecz. po 2 gr. , 23 ogr. po 1 gr. , 6 pól po 10 gr. , 61 dym. cał. po 10 gr. , 67 ogr. po 2 gr. , 10 i 2 kół młyń. , 2 bojar. putn. , 4 szynk. gorzał. Jan Montowt zapisał dożywociem K. z włością, drugiej żonie Barbarze Aleksandrównie z Porycka, która po jego śmierci wyszła powtórnie za Aleksandra Siemaszkę, podkom. włodz. Ten nabył na własność K. za 4000 kóp gr. od Anny Montowtówny, córki Jana, żony Pawła Zgliczyńskiego. W r. 1583 Aleks. Siemaszko wnosi z K. z 12 dym. , 5 ogr. Kobło, wś, pow. staromiejski. W r. 1565 wś w ststwie samborskiem, miała 41 kmieci, podsadków 5. wójt na dworzyszczu, karczma, pop i cerkiew. Dochód wynosił zł. 40 gr. 8. Kobryń, os. , pow. kobryński, gm. Strzygowo, 69 dz. KobrynkaŁańska, pow. brzeski, ob. Łańska Kobrynka, Kobrynowo, wś, pow. zwinogródzki, gmina Husakowo, st. poczt. Zwinogródka 18 w. , 195 dm. , 2367 mk. , cerkiew, szkółka, 9 wiatraków. Kobryński Klucz al. Gubernia, folw. , pow. kobryński, gm. Błoty, 1 w. od Kobrynia, Mackiewiczów poprzednio Wereszczaków, 196 dz. i Skowrońskich 248 dz. Kobtewo, wś nieistniejąca obecnie, w dzisiejszym pow. prużańskim. Należała do wójtowstwa szczerczewskiego, w ekonomii kobryńskiej. Podług rewizyi D. Sapiehy z r. 1563 we wsi było 10 włók gruntu przepodłego, z tego 4 wolne na osocznictwo i 6 za opłatą. Z włóki płacili po 66 gr. Owsa i siana dawać nie powinni. Wś czyniła 6 kóp i 36 gr. , z naddatków zaś 2 kopy 42 gr. czyli razem 9 kóp 18 gr. Kobusy, wś włośc, folw. , pow. bielski gub. grodz. , gm. Skórzec, 38 w. od Bielska. Wś ma 148 dz. ; fol. , własność Szuchartów, 171 dzies. Ludność polska. Kobuzie, wś i fol. , pow. wołkowyski, gmina Hornostajewicze, 20 w. od Wołkowyska. Wś ma 334 dz. ; fol. należy do dóbr Hornostajewicze. Kobelniki Kobelniki Kobełka Kobiele Kobiernice Kobierniki Kobierno Kobierzycko Koblica Koblin Kobusy Kobuzie Kobrynka Kobryń Kobrynowo Kobryński Klucz Kobtewo Kobło Kobyle Kobuzy Kobyla Kobylaki Kobylanka Kobylany Kobylata Kobylczyce Kobylicze Kobyilk Kobylin Kobuzy Kobuzy, wś, pow. białostocki, gm. Obrębniki, 119 dz. Kobyla l. wś, pow. białostocki, gm. Gródek, 215 dz. 2. K, wś, pow. bielski gub. grodz. , gm. Skórzeó, 350 dz. Kobyla 1. wś nad Korczykiem, pow. nowogradwołyński, gm. i st. poczt. telegr. Korzec 9 w. , 37 w. od mta pow. , 145 dm. , 873 mk. , cerkiew drewn. nadana ziemią przez ks. Czartoryskiego; szkółka cerk. od r. 1864. 2. K. ob. t. IV, 213 Kobyle, wś nad Bożkiem, pow. starokonstantynowski, gm. i stacja poczt. Krasiłów U w. , 22 w. od mta pow. , 177 dm. , 1203 mk. , cerkiew drewn. z r. 1720, uposażona 46 dz. z nadań ks. Janusza Sanguszki r. 1760, szkółka cerk. od r. 1891. Cerkwie filialne we wsi Beregielińce 4 w. i Paszutyńce. Wś początkowo należała do zamku krzemienieckiego. W r. 1517 Zygmunt I potwierdza ks. Konst. Ostrogskiemu posiadanie włości kuźmińskiej w skład której wchodzi wś K. , nadanej mu przez króla Aleksandra. W r. 1583 ks. Ostrogski wnosi od 7 dym. , 6 ogr. , 1 koła dorocz. W r. 1593 spu stoszona przez Tatarów. Wchodząc w skład ordynacyi ostrogskiej, dostała się r. 1753 ks. Franc. Lubomirskiemu. Około r. 1783 należała do Boczkowskiego, dalej r. 1787 do Skibickich, potem do Ign. Skipra, następnie Jozefa i Maryanny Proskurów, od których nabywa Anna Załęska i daje jako wiano córce swej Elizie Czudowskiej, w końcu po jej śmierci 1870 r. przechodzi do Mieczysława Załuskiego. Kobylaki 1. fol. dóbr Niziany, pow. wołkowyski. 2. K. , wś i dobra, tamże, gm. Tołoczmany, 6 w. od Wołkowyska. Wś ma 318 dz. ; dobra, Wittorfów 545 dz. Kobylaki, wś, pow. zwinogrodzki, gm. Czyżówka, st. poczt. Lisianka 22 w. , 17 w. od Zwinogródki, 217 dm. , 1333 mk. , cerkiew, szkółka cerk. , 4 wiatraki. Przed r. 1865 było 1837 dz. Wś nabyta została od ks. Jabłonowskich przez Żylińską. , od której r. 1802 kupił Jakub Krzeczkowski. Kobylanka 1. wś nad Wysią, pow. zwinogródzki, gm. Petrykówka, st. poczt. Kalihorka Mokra 15 w. , 43 w. od Zwinogródki, 45 dm. , 277 mk. 2. K. , kol. , pow. żytomierski, gmina Horoszki, 16 dm. , 100 mk. Kobylanka, wś, pow. gorlicki. W dok. z r. 1381 wymienione są wsi Kobyla nie istniejąca obecnie, Kobylanka i Klęczany Kod. mał. , t. III, 335. Zdaje się, że już w XV w. powstała tu parafia przeniesiona z Dominikowie, gdzie pierwotnie istniała. Reg. pob. z XVI w. wymieniając wsi składająjce tę parafię pomijają. Dominikowce L. B. , II, 284. Kobylany, wś, pow. radomski, par. Skaryszów. W dok. z r. 1252, śród włości klasztoru sieciechowskiego. Za Długosza L. B. , III, 265 klasztor ma tu 30 łan. km. , 3 karczmy, 2 zagr. , folwark. Z pewnego kawałka dawano dziesięcinę kustodyi sandomierskiej. Wś miał nadać klasztorowi komes Sieciech. Kobylata, właściwie Kobylajata, r. 1557 Kobelia Jatha, wś, pow. kolski. W r. 1557 należy do ststwa przedeckiego, ma 13 łanów km, 7 czynsz. , 3 łany wójt. , 2 zagr. , 1 kom. W roku 1564 wynosił dochód zł. 31 gr. 25, należała do ststwa kłodawskiego. Według opisu z r. 1789 wś K. na 20 włókach, bez budowli i gruntów dworskich, tylko 5 chałup z 5 półrolnikami odrabiająjcymi do folw. kłodawskiego pańszczyznę, z wołami i pieszo, stróżą, tłukę, dający sep w owsie na miarę łęczycką, kapłony, jaja, czynsz w gotówce i od wyszynku piwa i wódki. Razem dochód ststwa prócz pańszczyzny zł. 100 gr. 15. Było w tej wsi sołectwo w posiadaniu wdowy Maryi z Cybulskich Kublickiej, a to na mocy przywileju Stan. Augusta z dnia 20 listopada 1765 r, Z sołectwa tego płacono rocznie do 100 zł. 10 gr. Akta komis. wdztwa mazow. z roku 1820. Kobylczyce, ob. Kobyłczyce. Kobylczyce, zaśc. w dobrach Strzała, pow. Słonimski. Kobyle, wś, pow. chełmski. Mikołaj Rej otrzymał K. w posagu za żoną, która miała te dobra po swej matce. Arcyb. lwowski Borzyszowski kupił i podarował jej, jako krewnej te dobra. W r. 1564 jest tu ecclesia ruthenica. Rej płaci tu od 12 1 2 łan. , 4 zagr. , 2 rzem. W r. 1578 należy do Drohiczyńskich h. Nałęcz. Leżała w par. rz. katol. Pawłów. Kobyle 1 wś, pow. bocheński. Dawała dziesięcinę bisk. krakow. , a od r. 1368 kustoszom katedry Kod. kat. krak. I 276. W r. 1681 wś Kobiele w par. Wiśnicz, dzierżawa Jerzego Czernego daje od 4 łan. km. , 3 zagr. , 9 kom. , 6 kom. bez bydła, 1 rzem. 2. K. , r. 1581 Kobelie, wś, pow. jasielski W r. 1352 Kazimierz król, pozwala Krystanowi z Sobniowa założyć wieś Kobila na prawie magdeburskiem. Osadnicy po 20 latach wolności, dawać mają po 9 skotów czynszu. W r. 1366 tenże król pozwala Handzlinowi Renchowi założyć na obszarze tej wsi miasto z obszarem 200 łan. frankoń. Wójt otrzymuje 12 łan, kościół 3 łany, na skotnicę 3 łany. Po 20 latach wolności dawać będą osadnicy po fertonie czynszu i 3 skoty za dziesięcinę komu wypadnie. Do lokacyi miasta jednak nie przyszło i r. 1374 królowa Elżbieta daje wś K. wraz z Frysztakiem, klasztorowi koprzywnickiemu w zamian za Jasło Kod. mał. , t. III, 83, 195, 281. W r. 1581 płaci tu Frystacki Erazm od 8 osadn. , 2 łan. , 1 kom. Kobylicze, wś, pow. bychowski, gm. Bycz 4 w. , 45 dra. , 189 rak. , krupiarnia. Kobyilk, wś, pow. homelski, gm. Rudzieniec 6 w. . Kobylin, w dokum, Kubilin, wś nad Norynią, Kobylniki Kobylin Kobylin pow. owrucki, gm. Noryńsk 5 w. , 20 w, od Owrucza st. poczt, 99 dm. , 613 mk. , cerkiew drewn. z r. 1752. Do par. praw. należą wsi Kruki i Farszowe. Niegdyś Kubilińskich al. Kobylińskich, mających nadanie od Olelka Włodzimierzowicza, potwierdzone przez Zygmunta Augusta. W r, 1571 wnosi ztąd 16 bojarów putnych, a w 1581 r. 12 bojarów po 15 gr. i 2 zagr. po 6 gr. Kobylin, r. 1520 Cobylno, r. 1578 Kobelin, miasto, pow. krotoszyński. W r. 1289 Jakub arcyb. gnieźn. pozwala Mikołajowi wojew. kaliskiemu w jego mieście oppido Cobylino alias Venetia założyć kościół par. p. w. św. Stanisława. Na uposażenie kościoła fundator miał dać we wsi K. przy mieście leżącej dwa łany i dwa ogrody. W skład parafii miały wchodzić prócz miasta wieś K, Smolice i Chwalenice. R. 1303 tenże Mikołaj oddaje miasto niejakiemu Hinczkowł do osadzenia na prawie nowotarskiem K. W. , nr. 638, 863. Jan Klimak Wierzbięta Kobyliński, syn dziedzica miasta wstąpiwszy zagranicą do klasztoru Bernardynów sprowadził ten zakon do kraju i wystawił w K. klasztor z kościołem ostrołukowym r. 1456. W klasztorze tym przebywał czas jakiś błogosławiony Szymon z Lipnicy. Biblioteka klasztorna posiadała przeszło 200 rękopisów. Po zniesieniu klasztoru kościół przyłączono jako filię do para fialnego. Członkiem bractwa przy kościele bernardyńskim był znany poeta Samuel Twardowski, pochowany przy tymże kościele. Według Lib. Ben. Łaskiego II, 16 miasto posiada koło r. 1520 kościół par. p. w. św. Stanisława magnifice murata. Przy kościele dwu wikaryuszów i dwu altarystów. Jedną altaryę założono r. 1475, drugą r. 1449. Był też szpital z kościołkiem św. Ducha mającym swego prepozyta, fundowany r. 1434. Było też bractwo ubogich mające swego lektora, z dochodem 3 grz. , opartych na wójtowstwie. Kościołek św. Ducha nie istnieje obecnie; szpital dotąd się utrzymuje. W r. 1578 miasto płaciło szosu 19 zł. 6 gr. , od 9 śladów miej. , 40 rzem. różnych, barwierza, 6 szynkarek, złotnika, 4 rzeźników, 10 komorn. Por. Przyj, ludu 1837 8, str. 340 349. Łukaszewicz J. Obwód Kobyliński, 1870 r. Kościół paraf. w K. , drzeworyt w Łukaszewicza dziele. Powiat krotoszyński, I, 175 klasztorny kościół, 194. Sokołowski M. O dekoracyi wewnętrznej drewnianych kościołów K. i Libusza, Kraków, 1884 r. Kobylino, wś, pow. mazowiecki. W dokum. z r. 1529 Stefan Grabia infułat, prepozyt gieranoński i pleban Kobyliński Kapica, Herbarz, 440. Pisał się on z Wądołowa. Nowy kościół murowany rozpoczęto budować w r. 1900. Kobyliszki, dwór, pow. telszewski, gmina Gorzdy 4 w. . Kobylnica, wś, pow. garwoliński, par. Maciejowice. Nadana wraz z Kochowem klasztorowi czerwińskiemu. R. 1354 król Kazimierz przenosi ją wraz z Kochowem na prawo niemieckie Kod. mał. , III, 95. Za czasów Długosza wś ta w par. Kochów, miała łany km. , dwie karczmy z rolą należące do prepozyta w Kochowie i trzech zagrod. tegoż prepozyta. Młyn na rz. Okrzei dawał miarkę opatowi czerwińskiemu. Dziesięcinę pobierał pleban w Kochowie L. B. , t. III, 178. Ob. Kochów. Kobylnica 1. Ruska, r. 1565 Kobełnicza Muska, wś, pow. cieszanowski. Wś ta w ststwie lubaczowskiem, nadana była przed r. 1565, przez Zygmunta Augusta, Mikołajowi Tarle, chorąż. przemyskiemu, lecz na sejmie warszawskiem wieczność mu upadła i wieś stała się znów królewską. Mieszkańcy wsi mieli role niepomierzone i pomiaru nie chcieli. Podali tylko przy rewizyi 14 1 2 łan. Zagrodników było 16, bartników 25, dawali miodu korcy 6, mac 2 1 2, wartości zł. 63 gr. 18. Był pop i cerkiew. Dochód zł. 118 gr. 20. Tarło zamierzał urządzić tu wielki staw na dwu schodzących się tu rzekach, lecz gromada mająca tam swe role stawiała opór. Był też folwark i młyn. Dochód ogólny wynosił zł. 660 gr. 11 den. 3. 2 K. Wołoska, wś, pow. cieszanowski. W r. 1565 było 26 kmieci na 10 3 8 łan. Role niepomierzone. Kniaź wataman, pop. Podsadków więcej niż 10, zagrodników 9. Dochód zł. 32 gr. 15 den. 3 Kobylnica, w dok. Cobulnizsa, r. 1557 Kobelnicza major i minor, wś, pow. inowrocławski. Na mocy układu zawartego r. 1250 między Kazimierzem ks. kujaw. a Michałem bisk. włocławskim, wieś tę własność niegdyś Lascona kanon. włocław. , powrócił książę kościołowi włocławskiemu Ulanow. Dok. Kuj. , 186, 13. W roku 1557 K. minor, włość szlachecka ma 1 1 2 łana, K. major Jana Wisseckiego, kan. włocławskiego 7 łan. Należały do par. w Rzeczycy. Kobylnik, wś, pow. święciański. Około 1680 r. Jana Antoniego Chrapowickiego, wwdy witebskiego, następnie Koziełłów, od których przeszedł do Abramowiczów. Nowy kościół murowany wznosi się obecnie. Kobylniki 1. w dok. Cobelnic, wś, pow. pińczowski, par. Wiślica. W dok. z r. 1253 wymienione śród włości klasztoru w Krzyżanowicach. Wedle Długosza L. B. , III, 87, 104 Wit biskup płocki nadał dziesięciny z K. kościołowi w Chotlu. Wś Kobylniki była za Długosza własnością królewską. W r. 1579 płaci tu Stan. Gnojeński od 12 os. , 15 łan. , 18 ubog. Rajcy wiśliccy od 2 łan. 2. K. , wś, pow. płocki. W r. 1437 Bolesław ks. mazow. nadaje trzem dziedzicom K. , Osieka i Ciućkowa prawo chełmińskie dla ich wsi Kapica, Herbarz 227. W r. 1576 K. wieś kościelna ma 11 łan. km. , 10 ogrodów, 1 rzemieślnika. Prof. Jerzy hr. Mycielski przed Kobylino Kobyliszki Kobylnica Kobylnik Kobylniki stawił w r. 1901 Komisyi historyi sztuki przy Akad. Umiej. w Krakowie, opis tutejszego kościoła i jego zabytków. Grobowiec Mikołaja Kobylnickiego, piękny zabytek rzeźby z epoki odrodzenia pochodzi z r. 1535. Kobylniki 1. os. , pow. witebski, gm. Sieluty 10 w. , cerkiew. 2. K. , tamże, ob. Kobyłkowo, Kobylniki, wś, pow. szamotulski. W dok. z r. 1218 wymienione śród włości klasztoru w Łeknie K. W. , n. 101. Kobyłczyce al. Kobylczyce, r. 1581 Kobielczicze, wś, pow. częstochowski. W r. 1220 dają dziesięcinę klasztorowi w Mstowie. W r. 1581 płaci tu Dembieński od 3 1 2 łan. km. Kobyłka, wś, pow. radzymiński. W r. 1580 Serafin Dzbański, rządca wsi K. , włości Stan. Mińskiego płaci od 12 łan. , wójtow. 1 łan. , młyn i kowal. Weiss Marceli ks. wydał Kościół paraf. św. Trójcy w K. pod Warszawa. Warszawa, r. 1901, str. 61 i ryciny. Kobyłkowo al. Kobylniki, wś nad Dźwiną. , pow. witebski, gm. Kuryno; kurhan na lewym brzegu Dźwiny. Kobyłówka 1. fol. dóbr Sielec, pow. prużański. 2. K. , fol, pow. rzeżycki, Butrymów 120 dz. Kobyły, wś, pow. wilejski, gmina Krajsk 1 2 w. ; miała 64 dusz rewiz. , należała do dóbr Czarnorucz. Kocanowo, roku 1520 Goczanowo, wś, pow. średzki. Wieś królewska posiadała kościół par. p. w. św. Jakuba, wspom. w dok. z r. 1457, który jednak dla szczupłego uposażenia, wcielony został jako filia r. 1500 do par. w Pobiedziskach. Pleban miał 2 łany na własny folwark i cztery ze sołtystwa wyłączone, na których mieli siedzieć kmiecie, lecz r. 1520 stały puste. Koce Basie, K. Basie Dołki, K. Borowe, K. Piskuły i K. Schaby, okolice szlacheckie i wsi, pow. bielski gub. grodz. , gm. Skórzec, w dawnej ziemi drohickiej, 34 do 47 w. od Bielska. K. Basie mają, 60 dz włośc. 178 dz. drobnej szlachty; osada K. Basie Dołki, własność Koców, 47 dz. ; okolica K. Borowe 215 dz. i K. Piskuły 129 dz. ; fol. K. Piskuły, własność Nilskich, 100 dz. ; wś K. Schaby 50 dz. włośc. i 123 drobnej szlachty. Gniazdo rodu Koców, którzy wedle tradycyi są potomkami Jadźwingów. Wspom. w dok. z r. 1464 Kapica, Herbarz 224. Kocewie, r. 1357 Koczawe, r. 1576 Koczawia, wś, pow, kutnowski. W dok. z r. 1357 śród włości kościoła gnieżn. K. W. , n. 1354. W r. 1576 ma 11 1 2 łan. , karczmę, wójtowstwo. Kochaniszki, wś, pow. nowoaleksandrowski, gm. Brasław 9 w. . Kochanów, wś, pow. radomski. W r. 1369 włączony do nowo utworzonej parafii we wsi Kłodno dziś Wieniawa. W r. 1569 mają. tu działki Walenty, Jan, Stanisław i dragi Jan Kochanowscy. Kochanowicze, mstko, pow. dryzieński, gm. Kochanowicze, zarząd gminny, 2 cerkwie, szkoła, 2 jarmarki. Gmina obejmuje 56 miejscowości, 260 dm. , włośc. 43 innych, 4256 mk. włościan, uwłaszczonych na 6174 dz Mylnie podano t. IV, 224 nazwisko Nowaczyński, zam. Nowoszyński. Kochanówka 1. wś, pow. czehryński, gm. Telepino, st. poczt. Kamionka 17 w. , 62 w. od Czehrynia, 159 dm. , 1631 mk. , cerkiew, szkółka cerk. , 6 wiatraków. 2. K. , kol. , pow. radomyski, gm. i st. poczt. Korostyszów 6 w. , 9 dm. , 44 mk. Założona na gruntach wsi Charytonówki. 3. K, kol. , pow. dubieński, gmina Werba, 8 dm. , 69 mk. 4. K. , w dok. Kochanowicze, wś, pow. krzemieniecki, gm. Wierzbowiec, par. praw. Hnidawa, 27 w. od Krzemieńca, 112 dm. , 597 mk. W r. 1583 należy do Wierzbowca, ks. Michała Wiszniowieckiego, który płaci od 4 dym. , 3 ogr. , 2 kowalów, 2 przek. , 4 kół waln. , 3 stępn. W ostatnich czasach Ostrowskich. 5. K, wś, pow. zasławski, gm. i st. dr. żel. Chrolin 15 w. , st. poczt. i tel. Połonne 12 w. , 46 w. od Zasławia, 109 dm. , 594 mk. , cerkiew drewn. z r, 1873. Cerkiew fil. we wsi Titków 2 w. . W r. 1589 należy do włości połońskiej, Ostrogskich, spustoszona przez Tatarów. W r. 1648 Jerzego Lubomirskiego, ma 12 dym. Kochanowo 1. wś, pow. słonimski, gmina Byteń, 187 dz. 2. K. , wś nie istniejąca pod tą nazwą, w pow. sokólskim, w sąsiedztwie wsi Bakuny. Należała do wójtowstwa łosińskiego we włości dworu łubeńskiego ekon. grodzieńskiej. Podług reg. pomiar. z r. 1558 było 11 włók gruntu podłego. Poddani mieli 24 woły i 14 koni; płacić powinni 13 kóp 23 gr. , oraz dawać 11 beczek owsa i wnosić za odwóz tegoż 55 gr. 3. K, mstko i dobra nad rzką Sokolanką i przy torze dr. żel. mosk. brzeskiej, pow. orszański, gm. Kochanowo, 29 w. od Orszy, 60 dm, 449 mk. 156 prawosł. , 10 ewang. i 283 żyd. , cerkiew, dom modl. żyd. , zarząd okr. pol. i gm. , st. poczt. i dr. żel. , szpital i szkoła ludowa. Dobra, dziedzictwo Goniprowskich, 422 dz. 300 lasu; młyn wodny, folusz. Gmina obejmuje 88 miejscowości, 1018 dm. , 4515 mk. włościan 1645 dusz rew. , uwłaszczonych na 9385 dz. W gm. jest 7451 dz. lasów większej własności i 2502 włośc. Kochlowice, wś, pow. katowicki, W roku 1374 bawi tu Przemysław ks. cieszyński Kod. kat. krak. , II, 53. Kochman, chutor, pow. kamieniecki, gmina Dłużek 2 w. . Kochów 1. dok. Cochonow, wś, pow. opatowski. W r. 1191 daje dziesięcinę kolegiacie sandomierskiej Kod. małop. . 2. K. , wś nad Słownik Geograficzny. T. XV. Zeszyt 178. Kocewie Kochanowicze Kochanówka Kochlowice Kochman Kochów Kochaniszki Kochanów Koce Basie Kobylniki Kobyłczyce Kobyłka Kobyłkowo Kobyłówka Kobyły Kocanowo Kocierzew Kochowo Kociaki Kocin Kocina Kocior Kociszew Kociubijów Kociubryn Kock Kochowo Wisłą, pow. garwoliński. Jestto starożytne targowisko położone na praw. brzegu Wisły, przy brodzie i przewozie rzecznym. Na przeciwległym brzegu leży drugie takie targowisko, Świerze górne. Targowisko to z przewozem nadane zostało klasztorowi w Czerwińsku r. 1161 przez Henryka ks. sandomierskiego, przy poświęceniu kościoła w Łęczycy. Ks. Grzymisława, wdowa po Leszku r. 1229 na wiecu nad Pilica, potwierdza to nadanie targowiska w K. forum in Cochowo cum thabernis et transitu z przewozem na Wiśle, z dodaniem kilku osadników i świeżo utworzonej woli Kod. mał. , I, 18. Obszar przyległy do targowiska przeszedł widocznie na własność rodu Ciołków, którzy założyli tu kaplice, a przy niej utworzyli parafię. Długosz opowiada, iż Stanisław Ciołek z Ostrołęki, wojew. warszawski, ojciec biskupa poznańskiego, nadał klasztorowi czerwińskiemu K. i Kobylnicę wraz prawem patronatu, wskutek czego opat utworzył tu filię klasztoru, przysyłając do zarządu kościołem po kilku braci. Uposażenie tej filii stanowiły wsi K. i Kobylnica. Za Długosza stał w K. kościół par. drewniany p. w. Wniebowstąpienia N. P. Maryi, były łany kmiece, 5 karczem 3 opata a 2 prepozyta w Kochowie. Dwór i fol. należały do opata, a 2 zagr. do prepozyta. W Kobylnicy miał prepozyt 2 karczmy i 3 zagr. , młyn należał do opata L. B. , III, 177, 178. Tymczasem wedle dok. z r. 1354, którym król Kazimierz przenosi K. i Kobylnicę na prawo niemieckie, wsi te były już wtedy własnością klasztoru. Wedle reg. pob. w r. 1569 płaci w K. Maciejowski od 4 łan. Długosz dodaje, iż król Kazimierz wydał przywilej na założenie miasta na obszarze K. Dopiero w XVI w. powstanie miasto na obszarze przyległych Maciejowic. Kochowo, fol. dóbr Kowszewo, pow. grodzieński. Kociaki, fol. dóbr Werdomicze, pow. wołkowyski. Kocierzew, wś, pow. łowicki. Pierwotnie wieś stołowa arcyb. gnieźn. R. 1345 arcyb. Jarosław ze Skotnik, nadał wsi wraz z Różycami, prawo niemieckie i oddając wójtowstwo, nałożył na wójtów obowiązek płacenia plebanowi za dziesięcinę po 6 gr. z łanu. Istniała już więc wtedy parafia. W XVII w. nadany został kościół ten z dochodami wikaryuszom kolegiaty łowickiej W r. 1579 arcyb. płaci tu od 25 łan. km. , 4 kom. , 2 rzem, 1 rzeźnika, 3 łan. wójt. , 1 1 2 łan. plebana. Kocin, r. 1581 Kocznia, wś, pow. częstochowski. R. 1581 należy do grodu w Krzepicach, ma 16 łan. km. , 2 zagr. , 2 rzem. Kocina, r. 1489 Cocyna, wś, pow. pińczowski. Wieś królewska, na której r 1489, król Kazimierz zabezpiecza 100 grz. na rzecz Mikołaja Synowca z Sędowic, burgr. grodu krakow. i ststy tęczyńskiego, tudzież Tomasza Buszkowskiego Kod. dypl. pol, III, 462. Za Długosza wś miała kościół par. drewniany p. w. W. W. Sw. Dziedzicami byli Mikołaj i Jan Synowcowie h. Starykoń i Jan Kociński h. Grabie. Wś miała 14 łan. km. i karczmę. Dziesięcinę, do 14 grz. , dawano prepozyturze wiślickiej. Były też 2 folwarki i 6 zagr. Dziesięcinę z nich do 6 grz. , dawano plebanowi. R. 1579 wś król. ma 18 os. , 9 łan. , 4 zagr. , 4 kom. , 3 ubog. Kocior, w dok. Koczor, chutor, pow. włodzimierski, gm. Werba, 6 dm. , 18 mk. Urocz. Koczor nadane zostało mstu Włodzimierzowi przez Zygmunta I, r, 1532. Kociszew, w dok. Chocessovic, r. 1552 Chocziesow, wś, pow. piotrkowski. Wspomniana w rozgraniczeniu kasztelanii wolborskiej od rozpierskiej z r. 1255 Ulanow. Dok. kujaw. , 188, I4. W r. 1552 wś ta leży w par. Łobodzice. Barbara Trzepieńska płaci od 13 os. , 5 łan. , karczmy i młyna. Kociubijów, wś, pow. kamieniecki, 20 w. od Kamieńca Podolskiego, ma 1782 mk. W roku 1566 Lachowiecki płaci tu od 5 pługów a Bąk od 2 pługów. R. 1578 siedzą tu Swierszczowski i Bąk. W r. 1661 zniszczona. Później należy do Mierzejewskich i Lipińskich. R. 1820 Ludwik Hołyński ma tu 429 dusz. Dziś mają tu części Hołyńscy, Chiliński, Hasdorf, Atanasiewicz. Do włościan należy 1004 dz. , do cerkwi 55 dz. Kociubryn, ob. Demidówka, Kock, w dokum. z r. 1203 Kucsko, r. 1414 Cothssko, mstko, pow. łukowski W dok. z połowy XIII w. wyliczającym włości bisk. płockich, podano Item in pogost circa lublyn Kucsko cum ecclesia, et foro, et taberna, et cum viilis, et pertinenciis. Bolesław Wstydliwy nadaje r. 1258 wsi Cocsk i przyległym włościom bisk. płockiego, wolność od danin, ciężarów, pomocy przy budowie zamków w Lublinie i Łukowie, tudzież uwalnia od juryzdykcyi kasztelana łukowskiego Kod. mał. , I, 63. W r. 1416 Władysław król, na prośbę Jakuba bisk. płockiego, przenosi wś Cothssko na prawo magdeburskie i zamienia ją na miasto, nadając wójtowi sądownictwo wyższe i niższe, a miastu dwa jarmarki rocznie i targi tygodniowe Kod. maz. , 160 i 337. W r. 1531 miasto Coczko płaci szosu w połowie 3 grz. i jako szósta część 1 grzyw. R. 1552 daje 6 grz. czyli fi. 9 gr. 18. W reg. pob. zr. 1580 podano Kocko zgorzało. W drugiej połowie XVIII w. dobra kockie należały do ks. Jabłonowskiej, wojewodziny bracławskiej. Według J. Bartoszewicza Dzieła X, 322 3, księżna w K. wystawiła okazały pałac i wiele murowanych budowli. Przy pałacu urządzono ogród, do którego najrzadsze sprowadzono rośliny. Pałac w K. był podobno okazalszy od rezydencyi księżnej w Siemiatyczach. Uporządkowała ona miasto; rynek zaczął się wtedy zabu Kodzieje Kodzie Kodyszki Kodrąb Kodra Kodnia Koćki dowywać domami murowanymi. Rozebrała stary kościół i postawiła r. 1779 nowy ozdobny. Fundowała też szpital, do którego sprowadziła Siostry miłosierdzia i dla nich wzniosła kościołek z konwentem Dobroczynna te fundację zatwierdził sejm wielki w r. 1790 Vol. leg. , t. IX, 197. Koćki, wś, pow. Słonimski, gm. Dworzec, 313 dz. Koćmiery Stare i Wypychy, okolice szlach, pow. bielski gub. grodz. , gm. Rajsk, 69 dz. Gniazdo Koćmierowskich. Kocory, wś, pow. włodzimierski, gm, Bereżce, 52 w. od Włodzimierza, 73 dm. , 526 mk. Kocudza, w dok. Choczudza, wś, pow. biłgorajski. Wielka wieś, ma 354 domów, ob. Góraj. Koczały, Kaczały, wś, pow. bielski gubernii grodzieńskiej, gm. Łosinka, 20 w. od Bielska, 188 dz. Koczaniszki 1. zaśc, pow. poniewieski, gm. Krakinów 6 w. . 2. K, Koczeniszki, Kaczaniszki, fol. i zaśc, pow. wiłkomierski, gm. Siesiki 6 w. . Fol. z zaśc Bubliszki i Kozakiszki, własność Pleszków, 180 dz. Koczanów, fol. , pow. lidzki, gm. Lida; w r. 1865 Butkiewiczów. Koczargi, wś, pow. warszawski. Dawna własność klasztoru czerwińskiego. Stanowiła wraz z przyległym Wojcieszynem pierwotne uposażenie kaplicy św. Jerzego w Warszawie, przy której następnie powstał klasztor kanoników regularnych. W r. 1580 Jan Lewicki prepozyt od św. Jerzego płaci tu od 7 łan. Koczergi 1. wś, pow. kowieński, gm. Bobty 7 w. . Maja tu Mironowiczowie 40 dz. 2 K. , wś, pow. nowoaleksandrowski, gm. Krasnagórka 8 w. . 3. K, fol, tamże, gm. Słobódka 14 w. . 4. K. , wś, pow. wileński, gm. Malaty 9 w. ; miała 40 dusz rewiz, należała do dóbr skarbow. Inturki. 5. K. , wś, pow. witebski, gm. Sieluty, 9 dm. , 52 mk. , cegielnia. Kocierginie, dwór, pow, nowoaleksandrowski, gm. Ponedel 4 w. . Koczerów, Koczorów, wś, pow. radomyski, gm. Kiczkiry, 18 w. od Radomyśla, z kol. Koczerowską 247 dm. , 1688 mk. , cerkiew, szkółka, st. poczt. , z Carówką. 1730 dz włośc. , 2031 dz. dwor. 1031 lasu należącej do Karpeńków, 517 300 lasu do Skorodyńskich, 378 do Ławrentiewych i 394 do Mizernickich i kilku innych. W r. 1783 było w K. 105 dm. i 603 mk. W r. 1628 Marcin Butowicz wnosi z 3 dym. , 4 ogr. Koczery, os. , pow. bielski gub. grodzieńsk. , w dawnej ziemi drohickiej, gm. Narojki, 114 dz. Koczerzyńce, wś skarb. nad stawem, pow. humański, gm. i st. poczt. Humań 12 w. , 406 dm. , 2394 mk. , cerkiew, szkółka cerk. Koczów, wś, pow. chełmski. W r. 1565 wś w ststwie chełmskiem wraz z Rozdziałowem, Strupinem i Krzywicami tworzyła jedną całość. Miały 26 dworzyszcz. Dochód z nich zł. 14 gr. 18. Koczuhijówka, wś nad Umańką, pow. humański, gm. i st. poczt. Humań 10 w. , z chutorem i ferma 330 dm, , 2075 mk. , cerkiew, szkółka cerk. KoczurynoBryle, wś, pow. mohylewski, gm. Wiejna 18 w. . KoczyceMaryanowo, wś, pow. mozyrski, gm. Skorodno, 56 dm. , 336 mk. , cerkiew. Koczyczyn, wś, pow. nowogradwołyński, gm. Emilczyn, par. prawosł. Hłumcza Wielka 6 w. , 70 w. od mta pow. , 57 dm. , 442 mk. W r. 1577 sioło zamku zwiahelskiego, ks. Konstantego Ostrogskiego, płaci od 3 dym. na półdworz. , 2 na półćwierciach. Kodaki, wś nad rzką Burczak, pow. wasylkowski, gm. Ksawerówka, st. poczt. i tel. Wasylków 15 w, , 544 dm. , 1888 mk. , cerkiew, szkółka cerk. , 20 wiatraków. Należy do Białocerkiewszczyzny. Kodałowo, os, , pow. newelski, gm. Seruty, cerkiew, kaplica, szkoła. Kodelnica, Kadylnica, dobra, pow. kobryński, gm. Wiercholesie, 6 w. od Kobrynia, własność Holebowiczów poprzednio Bogusławskich, 240 dz. Kodeń, mstko, pow. bialski. Ob. Kraszewski Kaj. Tradycye kodeńskie z lat 1790 1792, Kraków, 1893 r. P. Podlasiak Kodeń Sapiehów, Kraków, 1898 r. Kodnia, mstko, pow. żytomierski, gm. Kodnia, st. poczt. Reja 10 w. , 20 w. od Żytomierza, 319 dm. , 2419 mk. , cerkiew murowana z r. 1841. wzniesiona przez dziedzica Michała Korzeniowskiego, zarząd gminny, szkoła od r. 1860, 14 jarmarków rocznie. W r. 1545 Wasila Tyszkiewicza, następnie ks. Sapiehów. Kodra, wś nad rzką t. n. , pow. kijowski, gm. Makarów, par. praw. Zabujanie 8 w. , st. poczt. Chwasowa 29 w. , 75 w. od Kijowa, 12 dm. , 145 mk. , szkółka, smolarnia, młyn, tartak, 149 dz. Własność większa należała do Makarowa, w r. 1875 z Zabujaniem nabyta przez Jeremiejewa. Kodrąb, r. 1520 Codramb, wś, pow. noworadomski. Kościół parafial. p. w. św. Małgorzaty i Jadwigi, wspomniany w dok. z połowy XV w. Nowy murowany wzniesiony r. 1581. Dziedzicami wsi byli Kodrębscy h. Róża. W r. 1532 płaci tu Mikołaj Kodrębski od 21 os. na 10 1 2 łan, 3 karczem z rolą, 2 młynów dorocznych. Kodyszki, zaśc, pow. nowoaleksandrowski, gm. Czadosy 9 w. . 2. K. , dwór, pow. poniewieski, gm. Czypiany 10 w, . Kodzie, dwór, pow. poniewieski, gm. Poniewież 16 w. . Kodzieje, folw. dóbr Wilanowo, pow. grodzieński. Koeppen, ob. Kiełpin. Koćki Kodeń Kodelnica Kodałowo Kodaki Koćmiery Koeppen Koladycze Koladzie Kolakieńce Kolankowo Kolankowszczyzna Kolanów Kolanowice Kohilno Kojłówka Kojława Kojeniewicze Kojrany Kohilno Kohilno, wś, pow. włodzimierski, gm. Werba, 8 w. na wschód od Włodzimierza, 87 dm. , 468 mk, cerkiew. Niegdyś sioło zamku włodzimierskiego. W r. 1545 do opatrywania horodni zamku łuckiego z K. zobowiązani byli Tomkowa Kojleńska i Tomko Saczkiewicz. W roku 1570 wnosi ztąd pobór Chwiedor Kohiliński. Kojaliszki 1. dwór, pow. poniewieski, gm. Birże 14 w. . 2. K. , wś, tamże, gra. Gulbiny 7 w. . Kojeniewicze, wś, pow. grodzieński, ob. Kajeniowce, Kojława, wś, dobra i os. młyn. , pow. kowieński, gm. Wilkija 15 w. . Dobra należały do Olgi Bałturynowej, 376 dz. Kojłówka, wś nad Unawą, pow. skwirski, gm. , st. poczt. i dr. żel. Popielnia 7 w. , 35 w. od Skwiry, 356 dm, 1548 mk. , cerkiew, szkółka cerk. , 2 młyny, 5 wiatraków. Należy do dóbr Browki. W XVIII w. własność ks. Lubomirskich. Kojły, wś, pow. bielski gub. grodz. , gmina Kleniki, 17 w. od Bielska, 761 dz. Na płn. od wsi mogiła. Kojmiałka Bernatańska i K. Romajnska, dwie wsi, pow. kowieński, gm. Krasne 3 w. . Kojrany, chutor w dobrach Romejki, pow. białostocki. Kojryszki, fol. , pow. święciański, gm. Daugieliszki, r. 1865 należał do Znosków. Kokanin, wś, pow. kaliski. Włość książęca pierwotnie, wspomniana w dok. z r. 1213 i 1260. W r. 1268 Bolesław ks. polski dwie wsi swe na prawie niemieckiem Rembielice i K. daje Piotrowi, synowi Cesanty, w zamian za jego wieś Chotynin. Przemysław II r. 1282 poddaje K. i inne wsi poblizkie juryzdykcyi wójta kaliskiego. Wieś ta przeszła następnie na własność arcyb. gnieźn. i pomimo wszczynanych procesów przy nich się utrzymywała K. W. , n. 81, 389, 436, 511, 1252, 1354. R 1346 sąd ziemski przysądził K. arcyb. gnieźn. Jarosławowi ze Skotnik. Kościół par. p. w. św. Maryi Magdaleny istniał już r. 1390. W końcu XVI w. arcyb. Karnkowski nadał K. jezuitom kaliskim. W r. 1774 wś po kasacyi jezuitów przeszła w posiadanie Stan. Kwiatkowskiego, chorążego. Obecny kościół wznieśli jezuici r. 1753. Kokiszki, wś, pow. poniewieski, gm. Czypiany 17 w. . Kokojsk, wś, pow. czerykowski, gm. Bratkowicze, 41 dra. , 288 mk. Przed r. 1865 Wasilewskich. Kokorow Stary i Nowy, dwie wsi nad Ikwą, pow. krzemieniecki, gm. Bereżce, st pocztowa Krzemieniec 15 w. , st. dr. żel. Rudnia Poczajowska 16 w. , mają razem 160 dm. , 778 mk. We wsi K. Nowy, cerkiew drewn z r. 1732. Cerkiew fil. we wsi Popowce. W r. 1545 dwór Kokorewo należy do zamku krzemienieckiego. Do dworu należy rola, ludzie, trzy stawy spustne i młyn o 2 kołach. Nadane przez Zygm. Augusta, Bazyliuszowi Jankowiczowi Drewińskiemu Derewińskiemu, sekretarzowi i pisarzowi w. ks. lit. , który r. 1577. wnosi od 1 dym. , 3 ogr. po 2 gr. , 1 koła młyń. 24 gr. Należy dalej do syna jego Wawrzeńca. Obecnie hr. Potockich. Część posiada Wincenty Zieliński, spadkobierca Jana Niewęgłowskiego i Franciszka Kamińskiego. Kokoryca, wś, pow. kobryński, gm. Bezdzież. Kokoszki 1. wś, pow. kaliski. W dok. z r. 1357 śród włości arcyb. gnieźn. K. W. , n. 1354. 2. K. , wś, pow. łomżyński, ob. Kotowo. Kokoszyce ob. t. IV, 255 Kokoszczyn, wś, pow. Słonimski, gra. Czemery, 14 w. od Słoni ma, z os. Budzicze 732 dz. Pod wsią, w uroczysku kurhan, mający do 70 kroków obwodu. Kokotowo 1. urocz. w dobrach Górki Solniki, pow. białostocki. 2. K. , folw. , pow. mścisławski, od r. 1878 Mężyńskich, 252 dz. i Czernopiatowych 168 dz. Kokowiecie, dwór, pow. poniewieski, gmina Birże 21 w. . Kokowszczyzna, wś, pow. nowoaleksandrowski, gm. Słobódka 10 w. . Koksze, wś, pow. nowoaleksandrowski, gm. Rakiszki 26 w. Kolada, urocz. w dobrach Chomsk, pow. kobryński. Kolady 1. wś, pow. brzeski gub. grodz. , gm. Ratajczyce, 32 dz. 2. K. , dobra, powiat prużański, gm. Suchopol, własność Okuniewych, 1096 dz. Koladycze, wś nad Jasiołdą, pow. prużański, gm. Rudniki, 11 w. od Prużany, 42 dm. , 522 mk. . 1026 dz. Koladzie, Koladi, chutor, pow. kowelski, gm. Chocieszów, 8 dm. , 36 mk. Kolakieńce, wś, pow. wileński, gm. i dobra Giełwany 2 w. ; miała 35 dusz rewiz. Kolankowo, w dok. Colenkow, wś, powiat lipnowski. W dok. z r. 1244 wymieniona śród posiadłości klasztoru szpitala św. Gotarda pod Włocławkiem Ulanow. Dok. kujaw. , 180. Kolankowszczyzna, wś, pow. dzisieński, gm. Bohiń 4 w. ; miała 43 dusz rewiz. Kolano 1. zaśc, pow. słonimski, gm. i dobra Dobromyśl. 2. K. , wś, pow. sieński, gm. Zameczek, 3 dm. , 24 mk. Kolanów, u Dług. Coyanow, wś, pow. bocheński. Dawna własność klasztoru tynieckiego. Dziesięcinę dawano kościołowi w Łapczycach. W r. 1581 Kolanów daje od 9 półłan. , 5 zagr. , 7 komor. , 2 rzem. , 1 łan. sołt. Kolanowice, w dok, Calini i Calinovich, wś, pow. raciborski. W r. 1243 Mieszko ks. opolski, uwalnia włości klasztoru miechowskiego K. i Mechniz od ciężarów. W r. 1248 magister Kojły Kojmiałka Kojaliszki Kojryszki Kokanin Kokiszki Kokojsk Kokorow Kokoryca Kokoszki Kokoszyce Kokotowo Kokowiecie Kokowszczyzna Koksze Kolada Kolady Kolbark Kolbacz Kolbajowice Kolbuszowa Kolczuny Kolczyn Kolechowice Koledycze Koleliszki Koleńce Kolenkiszki Kolenkowicze Kolesianka Kolesiec Kolesiszcze Koleśna Koleśne Koleśniki Wilhelm z Nissy, kanonik wrocławski nadaje klasztorowi w tejże wsi 6 łan. dziedzicznych. Następnie znowu Wilhelm bisk. lubuski 6 łanów nabytych w tej wsi drogą zamiany odstępuje klasztorowi Kod. mał. , II, str. XXXIX i XLIII. W r. 1278 Zbrosław, kanon. krakow. i wrocławski nadaje klasztorowi miechowskiemu, posiadającemu w tej wsi znaczne działy, różne swobody i uwolnienia od ciężarów Kod. mał. , II, 141. Kolbacz, r. 1236 Colbas, os. w Pomezanii pod Nowym Targiem Neumark. Władysław ks. polski r. 1233 w Drzeniu, nadaje kościołowi i klasztorowi cystersów w Kolbaczu Colbacensi wsi Treben i Dobropol. R. 1236 Henryk ks. Krakowa potwierdza nadanie wsi Zambrzyck i Laskow Gross Latzkow klasztorowi. Władysław ks. polski nadaje klasztorowi wieś Warzin Pomorze. Bolesław ks. Wielkopolski, potwierdza r. 1258 i 1259 poprzednie nadania K. W. , u. 143, 154, 186, 195, 201, 371, 377. Kolbajowice, ob. Kołbojowice, Kolbark, r. 1356 Slow, r. 1385 Kolbark, wś nad rz. Pokrzywnicą, pow, olkuski. W r. 1356 klasztor zwierzyniecki nadaje Albertowi z Morawicy wieś Słów, dla osadzenia na prawie sredzkim. W r. 1385 klasztor potwierdza ten przywilej dla Krzesława, dziedzica Wywli, który od Mirosława Rybki nabył sołtystwo in hereditate nostra dieta Slow alias Colbark vocata za 160 grz. Kod. mał. , III, 106, 361. Kolbuszowa, miasto. W r. 1536 wieś z kościołem paraf. , tworząca jedną całość z przyległą wsią Virinia. Należały do dóbr Rzemień, Stan. Tarnowskiego. Miały 62 kmieci, 11 zagr. , 2 karczmy po 2 grz. każda, młyn, staw wielki, drugi mały. Czynsze wogóle dawały 53 grz. , 200 korcy owsa. Z pasiek w lasach wspólnych dla dóbr Rzemień dochód wynosił 12 grzyw. W r. 1581 podano w reg. pob. parafię Wyrymia. K. z Wyrymią, włość Stan. Tarnowskiego płacą od 66 osadn. , 24 łan, , 20 zagr. , 12 kom. , 10 ubog. , 12 rzem. , 2 łan. sołt. Kiedy K. otrzymała prawo miejskie, niewiadomo. Kolczuny, wś, pow. oszmiański, gm. Graużyszki 6 w. ; miała 38 dusz rewiz. , należała do dóbr Bołtup. Kolczyn, r. 1251 Colcino, wś pod miastem Landsberg nad Wartą, w Brandenburgii. Własność Templaryuszów. Bogufał bisk. pozn. , zawiera z niemi układ r. 1251 w Poznaniu co do podziału dziesięcin z K. i innych wsi K. W. , n. 294. Kolechowice, w dok. Colechowicze, wś, pow. włodawski. Według dok. z r. 1330 połowa wsi należy do dóbr Dzierzka, kanon. krak. i brata jego Hostasiusza Kod. mał, II, 275. W r. 1531 K. z Wolą płacą od 5 łan. , wójt od 2 łan. i młyna. Należą do par. Ostrów. Pop tutejszy płacił gr. 15. Koledycze, Koledzicze, wś i dobra, pow. wołkowyski, gm. Pieski, 21 w. od Wołkowyska. Wś ma 659 dz. ; dobra Szyrajewych, z fol. Borowszczyzna i urocz. Dubrowa, 808 dz. Koleliszki, zaśc, pow. nowoaleksandrowski, gm. Tauroginie 2 w. . Koleńce, wś nad Teterewem, pow. radomyski, gm. i st. poczt. Iwanków 10 w. , 70 w. od Radomyśla, 173 dm. , 774 mk. , cerkiew, młyn, wiatrak, 1710 dz. włośc. Gleba piasczysta. Należała niegdyś do włości unińskiej, dóbr metropolii kijowskiej. W r. 1581 metropolita kijow. wnosi z 3 osiadł. W nowszych czasach ks. Golicyna, Olizarów i Ksaw. Branickiego, następnie skarbowa. Kolenkiszki, wś, pow. nowoaleksandrowski, gm. Opsa 10 w. . Kolenkowicze, mstko nad rzką Kownią, pow. rzeczycki, gm. Autucewicze, 34 dm. , 228 mk. , cerkiew, dom. modl. żydow. , młyn konny. Cerkiew filialna we wsi Hulewicze. Kolesianka, dobra, pow. czauski, Radkiewiczów 426 dz. 259 lasu. Kolesiec, wś nad stawem z rozlewu rzki Żerdzi, pow. starokonstantynowski, gm. Awratyn, st. poczt. Teofipol 8 w. , 70 w. od mta pow. , 119 dm. , 809 mk. , cerkiew drewn. z r. 1789 na miejsce dawnej z r. 1468, uposażona 53 dz. , z nadania ks. Michała Wiszniowieckiego, szkoła od r. 1861. Podług podania było to niegdyś miasto, p. n. Kolesna, spustoszone przez Tatarów r. 1240. W r. 1583 ks. Piotra Zbaraskiego, w r. 1631 drogą spadku ks. Konstant. Wiszniowieckiego, ststy krzemienieckiego. W r. 1775 K. należy do Kordysza i Jaroszyńskiego, r. 1820 do Brygidy Krasowskiej, obecnie jest 4 współwłaścicieli. Kolesiszcze, wś i fol. , pow. borecki, gmina Niezyporowicze U w. . Fol. , własność Żukówskich, 101 dz. Kolesiszcze, wś, pow. kaniowski, gm. Trechtymirów, par. praw. Bukryn Mały, st. pocztowa Kaniów 21 w. , 153 dm. , 785 mk. W r. 1791 nabytą została od ks. Stan. Poniatowskiego, przez Jaczewskiego. Koleśna, słoboda, pow. rówieński, gm. Kustyń, 4 dm. , 21 mk. Koleśne, wś, pow. wołkowyski, gm. Tarnopol, 74 dz. Koleśniki 1. wś, pow. białostocki, gmina Przytulanka, 194 dz. 2. K. wś, pow. grodzieński, gm. Brzostowica Mała, 234 dz. 3. K. ob. t. IV, 262, 8, wś, pow. słonimski, gmina Luszniewo, 463 dz 4. K. , wś nieistniejąca pod tą nazwą, nad rz. Łosośną, w powiecie sokólskim, w sąsiedztwie Kuźnicy. Należała do wójtowstwa namejksowskiego Niemejsze, we włości Łabno, w ekonomii grodzieńskiej. Podług reg. pomiarowego z r. 1558 miała 4 włóki gruntu podłego. Poddani mieli 8 wołów i 4 konie. 5. K. , wś i dobra, pow. mścisławski, gm. Oślan Kolbacz Koluchy Kolingi Koliniec Koliszanka Koliszcze Koliszki Koliszowy Kolitańce Kolki Kolnica Kolniszki Kolno Kolonia Kolosy Kolicze Koludy Kolupie Koluszki Koluzyce ka, 17 dm. , 114 mk, cerkiew. Dobra, Uwarowych, 1687 dz. 1342 lasu. 6. K. , wś, pow. dryzieński, par. Zabiały. Koleśniki, wś nad Horyniem, pow. Ostrogski, gm. Buhryn, par. praw. Wilhor, 25 w. od Ostroga, 58 dm. , 380 mk. , cerkiew drewn. W r. 1545 Wilhorskich. W r. 1570 należy do p. Elementowej. W r. 1577 Adam Klimontowicz wnosi od 13 dym. po 10 gr. , 4 ogr. po 6 gr. , 4 ogr. po 2 gr. W r. 1579 kn, Bohusz Korecki zapisuje K. z innemi dobrami, nabytemi od Nastazyi Bohdanówny Dżczusianki, Semionowi Chrebtowiczowi Bohuryńskiemu. W r. 1583 wnosi pobór Adam Bohowityn Koziradzki. W r. 1623 Maruszy Bohowitynówny z Kozirad, Adamowej Czołhańskiej. Koleso, słoboda, pow, łucki, gm. Silno, 14 dm. , 115 mk. Kolesy, wś, pow. sieński, gm. Pustyń, 7 dm. , 56 mk. Kolhajówka, wś, pow. klimowicki, gm. Kościukowicze, 18 dm. , 76 mk. Kolibatyszki, zaśc, pow. wiłkomierski, gm. Wieprze 2 w. . Kolicze, wś, pow. poniewieski, gm. Pokroje 5 w. . Kolingi, wś, pow. poniewieski, gm. Pokroje 11 w. . Koliniec, os. , pow. dźwiński, gm. Kapina 7 w. , kaplica, gorzelnia, 2 młyny. Koliszanka, kol. , pow. łucki, gm, Poddubce, 16 dm. , 69 mk. Koliszcze, zaśc, pow. wilejski, należał do dóbr skarb. Hryniewicze. Koliszki, zaśc, pow. wiłkomierski, gmina Owanta 6 w. . Koliszowy, u Dług. Colischową al. Damba, wś, pow. konecki. W połowie XV wieku leży w par. Szydłowiec. W reg. pob. z r. 1577 osobno podana wieś Kolyschowi a oddzielnie Demba. Należą, do par. Bedlno. Kolitańce, wś, pow. lidzki, gm. Aleksandrowska; miała 28 dusz rewiz. , należała do dóbr Ra kliszki. Kolki, dwór, pow. kowieński, gm. Betygoła 14 w. . Kolnica, wś, pow. kolski. Wedle dok. z r, 1232 nadana wraz z Dobrowem cystersom w Byszewie, a potem w Sulejowie Ob. Dobrowo i Sulejów t. XI. Kolnica ob. t. III, 703 Kalnica, dwa majątki, pow. rossieński, gm. Kroże 3 w. . Kolniszki, wś, pow. święciański, gm. i dobra skarb. Daugieliszki 9 w. ; miała 7 dusz rewiz. Kolno, miasto w gub. łomżyńskiej. W roku 1578 płaciło szosu fl. 12. Czopowego od piwa rocznie od warów 131 każdy po 9 naczyń albo sędów, po gr. 15 co czyniło 65 fl. 15 gr. Od 243 warów po 16 gr. 12 den. rachując na war 10 sendów. Od 14 bań gorzałcz. po 24 gr. , od 20 piekarzy po 15 gr. , od 2 kowali, 15 szewców, 4 stolarzy, 2 krawców, 4 kuśnierzy, 2 garncarzy, 2 bednarzów, 10 rzeźników, 10 przekupniów po 30 gr. , 15 komorn. po 6 gr. . Ogółem fl. 287 gr. 21. Kolonia 1. folw. i chutor, pow. białostocki, gm. Dojlidy. Fol. należy do Kryńskich, ma 97 dz. ; chutor do dóbr Zacisze. 2. K. , dobra, powiat kobryński, gm. Iłosk, 21 w. od Kobrynia, w części Wołkowych 535 dz. , Kamińskich 76 dz. 3. K. , wś, pow. nowoaleksandrowski, gm. Widze 6 w. . 4. K. , fol. , pow. orszański, Zambrzyckich 103 dz. 5. K. , folw. dóbr Rudnia, tamże. 6. K. al. Osinówka, fol. , pow. rohaczewski, od r. 1863 Lewkowiczów, 616 dz. 297 lasu, kaszarnia, wiatrak. Kolonia, wś, pow. rówieński, gm, Stepań, 75 w. od Równego, 84 dm. , 498 mk. Kolosy, w dok. Colossyn i Cholossyn, wś, pow. pińczowski. W r. 1370 Kazimierz król polski, wieś tę własność Krzesława z Chodowa przenosi na prawo niemieckie Kod. mał. , I, 369. W r. 1579 we wsi Koloszy, płaci Piotr Królewski od 13 osad. , 6 1 2 łan. , 3 zagr. , 6 ubog. Koluchy, wś, pow. kobryński, gm. Błoty, 9 w. od Kobrynia, ze wsią Orły 565 dz. Koludy, wś, pow. rohaczewski, gm. Polesie 9 w. , 166 dm. , 948 mk. Kolupie, wś, pow. kowieński, gm. Kiejdany 3 w. . Koluszki, wś, pow. brzeziński. Jako punkt zbiegu trzech linii dróg żelaznych warsz. wied. , iwangrodzkodąbrowska i łódzka, wieś ta przybrała charakter ludnej osady. W niedalekiej przyszłości stanąć ma w K. wielki dworzec centralny dla zbiegających się tu linii. Buduje się obecnie kościół katolicki. W r. 1576 siedzi tu zagonowa szlachta Koluszkowscy i inni na drobnych działkach. Sukcesorowie Lasockiego mają 1 łan. kmiecy, młyn i 6 osad. Jest też i drugi młyn. Koluszki 1. urocz. przy wsi Bobrowo, pow. białostocki, gm. Zabłudów, 13 w. od Białegostoku. 2. K. , chutor, tamże, należy do dóbr Górki Solniki. Koluzyce, dobra, pow. ihumeński, własność Rozalii Wańkowiczowej, 2922 dz. Koł, folw. , pow. kobryński, gm. Osowce, 75 w. od Kobrynia, Mańkowskich 229 dz. Kołacin, w dok. Colacino, wś, pow. brzeziński. W r. 1281 Bolesław ks. mazow. rozstrzyga spór między Piotrem i Degnem milites, a bisk. włocławskim, o granicę między K. a Niesułkowem Ulanow. Dok. kuj. , 109, 43. Kołacinek, r. 1427 Colaczino, wś, pow. brzeziński. Stanisław rector ecclesie paroch. , w dok. z r. 1427 Kod. dypl. pol, U, 440. Kołacze 1. Kałacze, os, przy wsi Bajki, pow. Kołacinek Kołacze Kołacin Koł Koleśniki Koleśniki Koleso Kolesy Kolhajówka Kolibatyszki Kołaczkowce Kołaczkowo Kołaczyce Kołaki Kołaliszki Kołatowino Kołatycze Kołątąje Kołbajowice Kołbanie Kołbiel Kołbiszcze Kołbowicze Kołbówka Kołbowo Kołbowszczyzna Kołcki Krywotyn słonimski. 2. K, wś, pow. dzisieński, gmina Jazno; miała 13 dusz rewiz. Kołaczewo, powiat wilejski, Ob. Kołacze t. IV. Kołaczkowce, ob. Kułaczkowce, Kołaczkowo, wś, pow. ciechanowski. Dawna wieś książęca w dok. z r, 1484. W r. 1567 ma 32 łan. , 11 ogr. , 3 kowali, 1 krawca i rzeźnika. Wójtowstwo w dwu częściach ma 2 wł. , 4 ogr. Załuski 1 wł. Paw. Maz. , 330. Kołaczyce, mstko, pow. jasielski. Piotr z E. w dokum. z r. 1358. W r. 1536 miasto K. , własność opata tynieckiego, płaci od 64 mieszczan i przedmieszczan czynszu 2 grz. 24 gr. 34 kor. owsa dla opata, królewskiego czynszu 3 grz. 16 gr. Wójt miał folwark, łaźnię, jatki rzeźnicze, szewckie i piekarskie, z których do chód grz. 4 gr. 36. Młyn mielący zboże i słód. W r. 1581 szosu płacono od 9 łan. fi. 9, od kom. 10, od 1 kijaka, 2 bań gorzałcz. , 4 rzem. , 1 1 2 łan. wójt. , młyn o 2 kołach. Suma fi. 17 gr. 1. Ob. Frau. Piekosiński Akta sądu w Gródku Goleskim 1405 1546 Star. pomn. prawa pol skiego, t. IX. Por. Golesz, Istniał tu sąd leński sołtysi dla włości klasztoru tynieckiego a zarazem sąd najwyższy apelacyjny prawa niemieckiego. Kołaki, folw. , pow. sieński, gmina Obczuha 8 w. . Kołaliszki, zaśc, pow. święciański, gmina Komaje 8 w. . Kolańce, wś, pow. trocki, gm. Olkieniki; miała 54 dusz rewiz. Kołatowino, wś, pow. dryzieński, par. Zabiały. Kołatycze, wś i dobra nad rz. Ptycz, powiat bobrujski, gm, par. kat. i st. poczt. Hłusk 3 w. , 47 w. od Bobrujska. Wś ma 11 osad. Dobra długi czas własność Obuchowiczów, składały się z wielu folwarków i wsi, obecnie uszczuplone mają do 50 włók, przeszły w ręce Szeńca i Kudzina. Niegdyś istniała tu piękna biblioteka, archiwum rodzinne. W pobliżu fol. Kołatycze, należy do Komoszczańskich. Kołątąje, wś i dobra, pow. wołkowyski, gm. Biskupice 8 w. , 4 w. od Wołkowyska. Wś ma 571 dz. włośc. i 59 cerk. ; dobra, Tarasowiczów, z folw. Zygmuntów i Jatwież 1361 dz. Par. praw. , dek. błagoczynia wołkowyskiego, 1862 dusz. Kołbajowice al. Kolbajowice, wś nad rz. Lutomirz, pow. rudecki. Wieś królewska, w dok. z r. 1357. W r. 1578 płaci ztąd wojewoda podolski wraz z Dobrostanami i wielu innemi od 4 łan. , 2 zagr. , 8 kom. , 1 4 popa. Kołbanie, chutor, pow. łucki, gm. Horodziec, 10 dm. , 77 mk. Kołbiel, w dokum. z r. 1422 Colubiel major, mstko, pow. nowomiński. W r. 1422 Andrzej bisk. poznański wydaje akt erekcyjny dla kościoła i parafii w K. Wielkiej. Fundatorami są dwaj dziedzice K. i dziedzic Suszczyna. Kościół ma być p. w. św. Jana apost. , Michała archan. i św. Doroty. W skład parafii wejdą K. Wielka i Mała, Suszyno, Rudno Wielkie i Małe i Dobrzyniec. Uposażenie proboszcza stanowić będą łan roli, łąka, dwie karczmy, liczne jazy na Świdrze, daniny miodne, snopowe i pieniężne Kod. maz. , 167 169. R. 1577 daje szosu grz. 1, od przekup. i szynkarza gr. 24, młyn o 3 koł. , czopowe fi. 7 gr, 22. Kołbiszcze, wś, pow. dryzieński, parafia Rosica. Kołbowicze, wś, pow. słonimski, gm. Szydłowicze, 28 w. od Słonima. Kołbówka, wś nad Stołbunką, pow. rohaczewski, gm. Stołbuny 5 w. , 98 dm. 5. 72 mk. Kołbowo, wś, pow. bychowski, gm. Czyhyrynka, 66 dm. , 302 mk. Kołbowszczyzna, wś, pow. dryzieński, należała do dóbr Sarya. Kołcki Krywotyn, wś, pow. owrucki, gm. Łubiny, 46 w. od Owrucza, 40 dm. , 265 mk, Kołcze, fol. dóbr Woszokiany, pow. wiłkomierski. Kołdrąb, r. 1326 Coldramb, wś, pow. wągrowieeki. Na prośba dziedzica wsi i kolatora Benjamina, Jarosław arcyb. gnieźn. zatwierdza r, 1326 na plebana tamecznego kościoła, niejakiego Jakóba kapłana K. W. , n. 1073. Kościół jest p. w. św. Jana Chrz. i św. Idziego. Istniał już zapewne w XIII w. Łany kmiece i wszystkie role wsi dawały dziesięcinę plebanowi. Do par. wcielono r. 1677 kościół parafialny w Skórkach. Kołduny, wś, pow. poniewieski, gm. Podbirże 6 w. . Kołdyczewo, fol, pow. nowogrodzki, własność Szalewiczów, 900 dz. Kołhanówka, al, Kowhanówka, wś nad Zdwiżem, pow. radomyski, gm. Brusiłów, st. poczt. Stawiszcze 8 w. , 30 w. od Radomyśla, 21 dm. , 339 mk. , 432 dz. Własność większa, 241 dz. , zajęta na skarb, nadaną została Miehałowi Kordiumowowi. Kołhiki wś, pow. sieński, gm. Lisiczyn, 23 dm. , 125 mk. Kołki 1. folw. , pow. prużański, gm. Bereza, 18 w. od Prużany, Aleksiejewych 304 dz. 2. K. , dobra, tamże, gm. Rewiatycze, Kantorowych 304 dz. 3. K. , wś, pow, słonimski, gm. Robotna, z os. Szemiakowo 143 dz. 4. K. , wś nad rzką Chwoszczewką, pow. rzeczycki, gm. Krukowicze, 32 dm. , 462 mk. , cerkiew, szkoła. Kołki 1. mstko nad Styrem, pow. łucki, gm. Kołki, 48 w. od Łucka, 540 dm. , 4260 mk. , cerkiew, kościół katolicki, synagoga, 3 domy modl. żyd. Gmina obejmuje 45 miejscowości, 1364 dm. włośc. obsk 656 innych, 12, 669 mk. włościan, uwłaszczonych na 23, 516 dz. Wś na Kołdrąb Kołduny Kołdyczewo Kołhanówka Kołhiki Kołki Kołcze Kołaczewo Kołaczewo Kołkocie Kołmaczówka Kołmaków Kołmów Kołmowiski Kołnapuras Kołnele Kołnelis Kołniańce Kołniany Kołnobrydzie Kolnoć Kołnocepla Kołnocie Kołnodeksnie Kołnodrywa Kołnogiejdany Kołnoraciny Kołnucie Kołnuje Koło leżała do zamku łuckiego. Było w niej 8 dwoi rzyszcz, 1 ogrodnik i 12 żeremi bobrowych. Dani miodowej każdy gospodarz dawał 74 wiadra, oraz 1 1 2 kopy i 6 gr. rocznie. Następnie otrzymał w niej 3 dworzyszcza ks. Konst. Ostrogski, który dał ją. w posagu za siostrzenica swa, wydaną za Dachnę. W r. 1577 wś należy do Niesuchojeży, ks. Romana Sanguszki, który wnosi od 20 dym. półdworz. , 3 ogr. W r. 1589 tenże wnosi z mstka Kolku 22 fl. 26 gr. szosu, od rzeźnika, z przekupniów, rybaków, kół młyn. 7 ii. 7 gr. , czopowego per arendam 50 fl. , wogóle 80 fl. 3 gr. W ostatnich czasach Antoniego Kożuchowskiego. 2. K. , wś i folw. nad Słuczą, pow. rówieński, gm. Lubikowicze, par. praw. Bereźki 7 w. , 134 w. od Równego. Wś ma 175 dm. , 1119 mk. ; fol. 4 dm. , 26 mk. 3. K. , wś nad dwoma stawami, pow. starokonstantynowski, gra. Kołki, st. poczt. Teofilpol 15 w. , 45 w. od mta pow. , 136 dm. 797 mk. , cerkiew drewn. z r. 1793, nadana ziemią; przez ks. Janusza Sanguszke r. 1761, szkoła ludowa odr. 1872. W r. 1583 Seweryn Grzernik wnosi z 23 dym. , 28 ogr. , 9 kom. , 1 koła waln. W połowie XVIII w. wś należała do ks. Sanguszków, pod koniec tego wieku do Kamińskich, którzy do dziś ją posiadają. Gmina obejmuje 14 miejscowości, 1443 dm. włościańskich obok 287 innych, 9312 mk. włościan, uwłaszczonych na 8165 dz. 4. K. , Kułki al. Moszczańce, wś nad Teterewem, pow. żytomierski, gm. Krasnosiółki 6 w. , 65 w. od Żytomierza, 8 w. od Cudnowa st. poczt. , 6 w. od Olszanki st. dr. żel, 122 dm. , 562 mk. , cerkiew drewn. z r. 1861, szkółka cerk. od r. 1878, gorzelnia, młyn wodny, wiatrak. Własność Konopackich. Kołkocie, dwór, pow. wiłkomierski, gm. Rogowo 12 w. . Kołmaczówka, kol. , pow. dubieński, gmina Beresteczko, 63 w. od Dubna, 30 dm. , 177 mk. Kołmaków, wś, pow. sieński, młyn, folusz, Kołmów, wś nad rzką Horochówką, pow. dubieński, gm. Beresteczko, par. Łobaczówka 3 w. , 64 w. od Dubna, 35 dm. , 220 mk. , cerkiew cmentarna drewn. z r. 1879. W r. 1545 Wasila Junkiewicza Jenkowicza. W r. 1570 należy do Hrehorego Junkiewicza Kołmowskiego. W r. 1583 rozróżniano K. Stary i Nowy. Należą do Hrehorego Kołmowskiego, który wnosi ze Starego od 3 dym. , 4 ogr. , z Nowego od 5 dym. , 3 ogr. Kołmowiski w dokum. Kolnowisko, Kolmowiszcze, wś, pow. włodzimierski, gm. Skobiełka, 70 w. od Włodzimierza, 20 dm. , 132 mk. W r. 1670 Bohdana Kolmowickiego, płaci od 6 dym. , 3 ogr. po 2 gr. W r. 1577 do Zwiniehorodu, kn. Romana Sanguszki, który wnosi od 1 dymu na łanie i 4 dym. półłank. Kołnapuras, zaśc, pow. nowoaleksandrowski, gm. Oknista 5 w. . Kołnele, Kałnele, fol. , pow. wiłkomierski, gm. Żmujdki 11 w. . Kołnelis, zaśc, pow. nowoaleksandrowski, gm. Oknista 8 w. . Kołniańce, wś, pow. kowieński, gm. Aleksandrowska Słoboda 1 w. . Kołniany 1. dwór, pow. kowieński, gmina Aleksandrowska Słoboda, 23 w. od Kowna, własność Wiary Krulikowskiej, 269 dz. i Ponkraszewych 120 dz. 2. K. , wś i dobra, pow. telszewski, gm. Gadonów 6 i 13 w. . 3. K. , dwór, tamże, gm. Iłłoki 7 w. . 4. K, wś, tamże, gm. Tyrkszle 8 w. . Kołnobrydzie, wś, pow. wileński, gm. Niemenczyn 6 w. ; miała 33 dusz rewiz. , należała do dóbr Podkrzyż. Kolnoć, zaśc, pow. wiłkomierski, gm. Wojtkuszki 12 w. . Kołnocepla, zaśc, pow. nowoaleksandrowski, gm. Oknista 2 w. . Kołnocie, ob. Kałnocie. Kołnodeksnie, zaśc, pow. nowoaleksandrowski, gm. Oknista 5 w. . Kołnodrywa, zaśc, pow. dźwiński, Piotrowiczów 38 dz. Kołnogiejdany, wś, pow. nowoaleksandrowski, gm. Oknista 4 w. . Kołnoraciny, wś, pow. nowoaleksandrowski, gm. Oknista 5 w. . Kołnucie, dobra, pow. rossieński, gm. Skawdwile 15 w. . Kołnuje, mstko, dobra i zaśc, pow. rossieński, gm. Szymkajcie 12 w. . Mstko ma 210 mk. Koło, miasto pow. w gub. kaliskiej. O dawnem zaludnieniu miejsca świadczy rozkopane przez M. Witanowskiego r. 1893 cmentarzysko i stacye krzemienne, po obydwóch brzegach Warty. Ob. Prosną książka zbiorowa, str. 68; Wiadom. num. archeol. , nr. 39, Stare opisy kościoła podają, iż na belce, t. zw. tęczy, była wyryta data 1409 r. , zapewne konsekracyi p. t. Św. Krzyża, SS. Katarzyny i Doroty. Przywilej lokacyjny wyznaczył dla kościoła tego wolną włókę roli oraz jatkę rzeźniczą, piekarską i szewcką. Wizyta arcybiskupa Łaskiego z r. 1521 znalazła nadanie to nienaruszonem. R. 1362 Kazimierz W. sprzedaje wójtowstwo w K. za 60 grz. , Henrykowi, byłemu wójtowi w Warcie, dla nowej lokacyi miasta na obszarze dwu wsi noszących miano K. i osadzonych już przedtem na prawie niemieckiem. Dwa sołtystwa tych wsi kupił ów Henryk za 6 1 2 grz. Miasto otrzymuje 50 łanów magdeburskich i prawo niemieckie takie, jakie ma Brześć kujawski. Wójt otrzymuje 4 łany, 2 ogrody, dom i dwór w mieście, trzecią część jatek, łaźnię, młyn, wolne rybołówstwo w Warcie, trzecią część kar sądowych. Osadnicy mieć będą 12 lat wolności. Kościół wzniesiony będzie po lokacyi K, W. , Kołkocie Koło Kotobrondy Kolo Kołobanowo n. 1362. Zdaje się, że K. należało do parafii w Kościelcu, w osadzie istniała tylko kaplica, wspomniana w aktach konsystorza gnieźn. , jako pochodząca z XIII w. Pieczeć miasta przedstawiała bramę o trzech basztach z kołem pośrodku. W r. 1579 miasto dawało szosu fl. 64. Od 31 bań gorzałcz. , 10 komor. , 4 kół młyń. , 1 aptekarza, 1 chirurga, 36 rzem. , 11 szynkarzy wódki, 7 budniczek co nad leguminami siedzą, 1 prasoła, 1 złotnika, 4 rzeźników, 3 kół walnych. Żydzi kolscy w liczbie 46 zapłacili fl. 30. Ogółem fl, 238 gr. 9. Miasto było otoczone murem o dwóch bramach Toruńska i Warszawska, a opodal na usypanem wzgórzu wśród mokradeł Warty, stanął z cegły dotąd stojący zamek. pierwsza lustracya dokonana w r. 1564 nie zajmuje się warownią, jako zrujnowaną, toż Puffendorf nazywa go castrum destructum. Za Augusta III sejm darował te gruzy Bernardynom, na odbudowanie ich klasztoru. Zamczysko to ceglane, na podmurowaniu z głazów polnych, ma jeden bok zwrócony do rzeki, przez którą most zwodzony łączył z miastem. Ta strona zamku mieszcząca izby mieszkalne starościńskie, runęła najwcześniej. Lepiej dochowały się obwodowe mury od zachodu, oraz narożna strażnica, czworoboczna u podstawy a ośmio kątna w górze, broniące dostępu od strony łęgów. Starostowie dla ruiny zamku rezydowali w Kościelcu. Kościół par. p. w. św. Krzyża, św. Katarzyny i Doroty, patronatu królewskiego, powstał przez dobudowanie nawy głównej do pierwotnego kościołka między 1400 a 1409 r Jan Hincza z Rogowa ufundował r. 1470 przy kościele kolegium siedmiu mansyonarzy; fundacya ta upadła w XVII w. Rodzina Sokołowskich zbudowała przy kościele kaplicę N. P. Maryi z grobami, poświęconą r. 1522. W r. 1552 arcyb, Dzierzgowski wcielił do kościoła beneficyum w Kościelcu. Nad brzegiem Warty pod miastem stał szpital z kościołkiem św. Ducha, nad którym patronat przysługiwał rajcom miejskim. W r. 1846 probostwo szpitalne wcielono do kościoła parafialnego, a r. 1864 odłączono od tegoż prebendę w Kościelcu. W kościele farnym koło wielkiego ołtarza, jest wmurowany w ścianę i odnowiony niedawno pomnik Jana z Garbowa h. Sulima, starosty kolskiego, syna Zawiszy Czarnego, poległego pod Chojnicami r. 1454, oraz kamienne reservaculum z XVI wieku, na oleje święte i chrzcielnica kamienni z r. 1512. Ob. Kaliszanin 1889 r. , n. 82, Wiadomości num. archeol. , n. 31. Do kościoła farnego należała też kaplica św. Wawrzyńca za miastem, przy drodze ku Kościelcowi gdzie obecnie cmentarz. Arcyb. Jan Latalski r. 1540 przyłączył ją do fary. Kościół z klasztorem Bernardynów budować rozpoczął r. 1456 Hińcza z Rogowa, lecz ukończyła takowy Anna ks. Sochaczewska, tu pochowana 1482 Kaliszanin, r. 1890, n 9294. Klasztor wzniesiony nsd brzegiem Warty, przez częste wylewy po padł w ruinę zniewalającą do przebudowy doko nanej w latach 1751 1764. Obok klasztoru wzniesiono nowy kościół w latach 1773 1783, konsekrowany r. 1788. Przechował się tu wi zerunek N. P. Maryi, wykuty ze srebrnej bla chy, z napisem, iż r. 1669 ofiarowany był kla sztorowi przez sejmującą w czasie bezkrólewia w Srodzie, szlachtę wielkopolską. Najstarszymi z nagrobków, przeniesionych z dawnego kościo ła są Bartłomieja Wilczyńskiego h. Poraj, sekre tarza Zygmunta III 1591, oraz Stanisława Ruszkowskiego h. Pobóg, chorążego kaliskiego, rotmistrza z czasów Batorego, burgrabiego zam ku kolskiego 1597. Wiadom. num arch. , n. 19, 24. W podziemiach kościoła leżą zwło ki Ksawerego Dąbrowskiego, generała, zmarłego r. 1836. Szpital z kościołem św. Ducha, fundo wał arcyb. Mikołaj Trąba r. 1419, uposażywszy go dziesięcinami stołu swego, z gruntów ornych na Starym Kole leżących Acta decr. Capit. Gnes, L, 76. Poczet znanych starostów jest Krzysztof z Koziegłów 1436 r. ; Jan z Garbo wa h. Sulima 1454; Hińcza z Rogowa herbu Działosza 1456 1476; Sławiec, kaszte lan sochaczewski 1484 1485; Jarand z Bru dzewa, kanon. kruszwicki 1485 87; Georgius de Palludic 1505; Piotr Pieniążek; Wolfgang Dołęga Lassocki; Jarosław Sokołowski h. Slepowron 1521; Piotr Kmita 1535 1543; Stani sław Górka 1560 1583; Sędziwój Drohiczyński h. Nałęcz 1583; Adam ze Zmigrodu Sta dnicki 1598; Łukasz Opaliński 1622; J. Hie ronim Rozdrażewski 1651; Mikołaj Mycielski 1678; Konarzewski 1700; Melchior Gurowski 1730; Rafał Gurowski 1771 73; Władysław hr. Gurowski 1794. Opis K. z rys. Jana Olszewskiego podał Wędrowiec, z r; 1900, nr 48; Tygodnik Polski, r. 1901, nr. 24; Tyg. Illustr. , r. 1885. Monografię miasta przygotował do druku autor mniejszego opraco wania. M. R. Witan. Koło, wś, pow. wschowski. Wedle dokum. z r. 1210 nadane wraz Domnicami, klasztorowi Cystersów, który powstać ma w Obrze K. W. , n. 66. Kołobanowo, wś, pow. sieński, gm. Obczuha, 22 dm. , 135 mk Kołoboryszki, Kołobryszki, wś włośc. i dobra skarbowe, pow. wileński, gm. Szumsk 2 w. ; miała 27 dusz rewiz. Kołobowo, wś, pow. sieński, gm. Obczuha, 19 dm. , 135 mk. Kotobrondy, wś, pow. wiłkomierski, gmina Żmujdki 11 w. . Kołobrzeg r. 1140 Cholberg, miasto na Pomorzu. W bulli Innocentego II, wydanej dla nowoutworzonego biskupstwa pomorskiego, w liczbie grodów wymieniono Cholberg cum tu Kołobrzeg Kołobowo Kołoboryszki Kołodieże Kołodliwo Kołodna Kołodne Kołodenka Kołodno Kołodyjówka Kołodyste gurio salis et theloneo, foro, thaberna Mon. Pol. Hist. , II, 19. Już wtedy wiec korzystano ze źródeł słonych, które dziś stanowią podstawę powodzenia K. , jako miejsca kuracyjnego. Kołobzy al. Kołowzy, folw. , pow. dryzieński, par. Rosica, należał do dóbr Sarya, 106 dz. Kołocko, w dok. Kołckie, wś nad rzką Kremną, dopł. Żerewu, pow. owrucki, gm Łuhiny 18 w. , st. poczt. Iskorość 40 w. , 63 w. od Owrucza, 128 dm. , 839 mk. , cerkiew drewniana z r. 1871. Cerkiew fil. we wsi Ostapy. Do par. praw. należą wsi Kremna i Leonówka. W r. 1569 własność Chomiaków. W r. 1628 Jerzy Lasota wnosi od 3 dym. W r. 1739 Józefa Trzeciaka. Kołodczyzna, wś, pow. wilejski, gm. i dobra Wiazyń 2 w. ; miała 72 dusz rewiz. Kołodeczki, folw. , pow. czauski, od r. 1871 Pawłowiczów, 237 dz. Kołodeja, wś, pow. łucki, gm. Miedwieże, 81 w. od Łucka, 82 dm. , 603 mk. W r. 1577 należy do Czartoryska, kn. Michała Czartoryskiego, który wnosi z 4 dym. Kołodenka, Kołodzianka, w dok. też Kołodne, wś, pow. rówieński, gm. , st. poczt. i dr. żel. Równe 7 w. , 71 dm. , 709 mk. , cerkiew drewn. z r. 1788. Do par. praw. należy wś Helesin 4 w. . W r. 1470 Wańko Skierdejewicz Dżusin z Kwasiłowa sprzedaje za 1000 kóp groszy czeskich, kn. Siemionowi Wasilewiczowi Zbaraskiemu dziedziczne swe majętności, w ich liczbie i Kołodne. W r. 1606 Kowalewskiego. Kołodeskie Budki, chutor, pow. łucki, gm. Czaruków, 12 dm, 77 mk. Kołodezka, wś nad rzką Żelichówką, pow. czerykowski, gm. Bratkowicze, 96 dm. , 509 mk. Kołodezki, wś, pow. klimowicki, gm. Rodnia, 48 dm. , 294 mk. Kołodeż, wś, pow. mścisławski, gm. Bochot 6 w. , cerkiew, szkoła. Kołodeż, w dok. Kołodezie, Kołodeżno, Kołodzieza, wś, pow. łucki, gm. Czaruków, 39 w. od Łucka, 164 dm. , 976 mk. , cerkiew. Niegdyś własność biskupstwa łuckiego. Kołodeżna, wś nad Słuczą, pow. nowogradwołyński, gm. Miropol, st. poczt. Połonne 15 w. , 60 w. od mta pow. , 65 dm. , 689 mk. , cerkiew drewn. , kaplica cmentarna, szkółka cerk. od r. 1865. Do par. praw. należy wś Pawołoczka 3 w. . Był tu monaster męzki, p. w. św. Michała, fundowany przez ks. Anastazyę Ostrogską, przyłączony r. 1775 do monasteru w Lubarze. Kołodeżno, Kołodziezno, wś, pow. kowelski, gm. Lubitów, 8 w. od Kowla, 50 dm. , 266 mk. W r. 1583 należy do Milanowicz, kn. Andrzeja Kurbskiego, który wnosi z 5 łanów i 3 rzemieślników. Kołodianka, wś, pow. nowogradwołyński, gm. Smołdyrew, par. praw. Kurmań 4 w. , 30 w. od mta pow. , 82 dm. , 473 mk. Kołodieże Małe, wś, nad rzką Derażynką, pow. miński, gm. OstrożyckoPorodecka, 6 dm. , 62 mk. Kołodliwo, wś, pow. klimowicki, gm. Kościukowicze, 45 dm. , 249 mk. , garbarnia. Kołodna, wś, pow. Białostocki, gm. Gródek, 258 dz. Kołodne, chutor, pow. owrucki, gm. Łuhiny, 8 dm. , 49 mk. Kołodnica, wś nad rzką Rakitówką, pow. sieński, gm. Czereja 8 w. , 73 dm. , 567 mk. , cerkiew. Kołodnica, w dok. Kołodno, wś nad Turyą, pow. kowelski, gm. Lubitów, 10 w. od Kowla, 52 dm. , 344 mk. W r. 1583 wś wójtowska do Milanowicz, kn. Andrzeja Kurbskiego, który wnosi z 2 dym. , 1 ogr, Kołodno 1. wś, pow. brzeski gub. grodz. , gm. Motykały, 21 w. od Brześcia, 712 dzies. 2. K. al. Kołodniany, wś, tamże, gm. Wołczyn, 35 w. od Brześcia, 314 dz. Kołodno, wś, pow. krzemieniecki, gm. Zarudzie 4 w. , st. poczt. Krzemieniec 36 w. , składa się z części Olchowiec, Lesowiczyzna, Pieńki, Polana, Sielisko, Widkowce, Wały, ma 349 dm, 2168 mk. , dwie cerkwie murowane z roku 1575 i drewniana przebudowana r. 1858, kościół par. katol. , szkoła ludowa od r. 1872. Do par. praw. należy wś Witkowce 1 w. i urocz. Dolne, Kutysz i Hłynczuki. Cerkiew fil. we wsi Bolizuby. W akcie dzielczym z r. 1465 pomiędzy kn. Siemionem, Sołtanem i Wasilem Wasilewiczami Zbaraskiemi, na dział kn. Siemiona przypadło msto Kołoden. Następnie jako wiano za córką kn. Siemiona, przechodzi do ks. Wasila Ostrogskiego. W r. 1518 Zygmunt I potwierdza posiadanie K. i in. , ks. Konstantemu Iwanowiczowi Ostrogskiemu, jako spadek po dziadzie i babce, Siemionie Wasilewiczu Nieświskim i Maryannie Rówieńskiej. W r. 1538 ks. Ilia Ostrogski zapisuje K. żonie Beacie z Kościelca, która jeszcze r. 1545 była dziedziczką. W tymże roku zajął K. z sześciu innemi włościami prawem kaduka Jan Tarnowski, kaszt. krak. O zwrot właścicielce, wstawił się do Zygmunta Starego, syn Zygmunt August. W r. 1570 wnosi pobór z K. Olbrycht Łaski. W r. 1583 kn. Konstanty Ostrogski płaci z mstka K. od 14 dym. szynk. po 6 gr. , od 5 chałup ubog. , szewca, 1 koła waln. , i stępn. , 1 popa. W r. 1589 K. spustoszyli Tatarzy i od tego czasu utraciło ono nazwę miasta. Od Ostrogskich przeszło K. do Cetnerów, poczem w XVII w. do Rzewuskich, w drugiej połowie XVIII w. dostało się Świejkowskim, z których Leonard Marcin, w końcu wwda podolski, wzniósł tu w latach 1782 3 kościół murowany. W ostatnich czasach majątek przeszedł do hr. Grocholskich. Kołodyjówka, ob. Bodaczówka. Kołodyste 1. wś nad Siniuchą, pow. humań Kołodnica Kołodeskie Kołodezka Kołodezki Kołodeż Kołodeżna Kołodeżno Kołodianka Kolobzy Kołobzy Kołocko Kołodczyzna Kołodeczki Kołodeja Kołodzież Kołodziówka Kołodziszki Kołodziezna Kołodziewicze Kołodzierzyszki Kołokosy ski, gm. Posuchówka, st. pocztowa Ternówka 10 w. , 30 w. od Humania, 149 dm. , 1728 mk. , cerkiew, szkółka cerk. , 2 młyny. Przed rokiem 1865 z Ryżawką należała do Kosowskich. 2. K. , Kołodysta, wś, pow. zwinogródzki, gm Ekaterynopol, st. poczt. Zwinogródka 25 w, , 405 dm. , 2061 mk. , cerkiew, szkółka cerk. , 13 wiatraków. Wś należy do dóbr państwa. Kołodyszcze, Kołodziszcze, wś, pow. sieński, gm. Czereja, 73 dm. , 567 mk. Kołodyszki, Kołodezki, urocz. , pow. słonimski, gm. Kozłowszczyzna, własność Naszutyńskich, 11 dz. Kołodzieje, chutor, pow. białostocki, gmina Krypno, przy wsi Hełczyn. Kołodzierzyszki, dobra skarb. , pow. oszmiański, gm. Siedliszcze. Kołodziewicze, wś, pow. piński. W roku 1691 Bazylego Godebskiego, podsędka pińskiego. Kołodziezna, nieistniejąca dziś wś nad struga t. n. , pow. grodzieński, gm. Hołynka, w sąsiedztwie wsi Skreblaki, Należała do wójtowstwa skreblackiego, we włości kryńskiej, ekon. grodzieńskiej. Podług reg. pomiar. z r. 1558 mia ła 7 włók gruntu nader podłego Poddani mieli 15 wołów i 7 koni; płacili rocznie 7 kóp 42 gr. Kołodzież 1. Kołodzieże, wś i osada, pow. białostocki, gm. Przytulanka, 42 w. od Białegostoku. Wś ma 695 dz. , os. 72 dz. 2. K. , Bułgara, urocz. , pow. piński, w okolicy wsi Hlinna. Wspom. w dokum. z r. 1555 ob Rewizya Puszcz, 90. Kołodziówka, Kołodjewka, wś, pow. żyto mierski, gm, Puliny, par. praw. Wilsk 10 w. , 26 w. od Żytomierza, ma 44 dm. , 330 mk. , cerkiew filialna drewn. z r. 1867, szkółka cerk. Kołodziszki, wś włośc, pow. oszmiański, ski, gm. i dobra skarb. Bakszty 10 w. . Kołokosy, zaśc. w dobrach Inturki, pow. wileński. Kołomla, w dok. Kołymla, wś nad Horyniem, pow. Ostrogski, gra. i par. praw. Krzywin 2 w. , 18 w. od Ostroga, 174 dm. , 866 mk. , cerkiew filial. drewn. z r. 1870. W r. 1583 ks. Ostrogski wnosi od 3 ogr. , 1 koła dorocz. Kołomyja, w dok. z r. 1367 Colonia, 1579 Kolomia, miasto nad Prutem. W r. 1901 miała 34, 188 mk. Obok dawniejszego kościoła par. rz. kat. wzniesiono nowy kościół staraniem misyi jezuickiej. W świeżo założonem parku miejskim wystawiono pomnik na cześć Mickiewicza. K. wspom. jest w dokum. z r. 1367 Kod. mał. , t. III, 202. Mużyło Muzylo, wwda, przedstawił r. 1469 dokumenty na sumy, za które trzymał K. i Sniatyn. Obowiązany był zbudować zamek w Sniatyniu. Oddane miał też podymne w powiecie kołomyjskim i śniatyńskim Zródła dziej. , t. XVIII, 43. Wójt kołomyjski przedstawił potwierdzenie Kazimierza Jagiellończyka, nadania wójtowstwa w K. wraz ze wsią Matyjowie, przez Władysława Jagiełłę ib. 57. Wedle lustracyi z r. 1564, mieszczanie byli wolni od czynszu, płacili tylko przedmieszczanie z ulic Lelowa, Sniatyńska i za rynkiem. Dawali ogółem zł. 23, gr. 27. Roli miejskiej było łanów 100. Z tych miał wójt 4, pleban 1, klasztor 1, młynarz 1, a z 92 dawano czynsz po gr. 26. Wójt miał z tego część szósta. Kuśnierzy było 11, krawców 7, ślusarze, rymarze, kowale i bednarze w liczbie 13 tworzyli jeden cech, szewckich jatek było 12, rzeźniczych 8, piekarzów 150 dających po gr. 8. Popów było 4. Dani pszczelnej bywało dawniej po 15 beczek miodu, r. 1564 tylko 3 i dzieżka. Beczka po zł. 15. Karczma dawały, arendy zł. 104. . Dwie słodownie zł. 140. Źródłem pomyślności miasta był handel solą, której skład główny tu się znajdował. Wedle przywileju króla Kazimierza wszyscy ziemianie warzący sól w ststwie kołomyjskiem obowiązani byli sprzedawać ją wyłącznie mieszczanom kołomyjskiem. Myto od soli pobierano wtedy dopiero, gdy mieszczanie wywozili sól z Kołomyi na handel do Litwy lub Polski lub gdy zabierali ją przybywający z różnych stron nabywcy. Myto oddane w zarząd było żydowi, Dawidowi z Halicza. Nie chciał on podać rewizorom sumy dochodu który oceniono w przybliżeniu na zł. 1100. Dawid ów miał da wać jeszcze rocznie wyziny kamieni 11 po gr. 48 każdy. Odbywał się tu bowiem targ na ryby solone i świeże. Dwa młyny na Prucie dawały zł. 1000. Ogółem dochód wynosił zł. 2684, gr. 10 den. 6. Dochody z myta i handel solą zaczynały upadać już, bo ziemianie nie uważając na monopol mieszczan zaczęli sprzedawać wyrabianą u siebie sól różnym kupcom, przy tem i inne miasta otrzymały podobne przywileje. W r. 1579 daje szosu fl. 54 gr. 20, od 30 łan. miej. fl. 30, od rzem. fl. 68 gr. 25, piekarzy i przekupn. fl. 47 gr. 13, od kom. i włóczęgów fl. 29 gr. 20, od 6 popów. Czopowe roczne fl. 374 gr. 27. Dzieje miasta do końca XVIII w. pomieściła Narod. Czasopyś z r. 1891. Opis powiatu podany pod nazwą Pokucie t. VIII. Kołoncze, wś, pow. szawelski, gm. Kiryanów 8 w. . Kołondyszki, wś, pow. nowoaleksandrowski, gm. Tyltyszki 13 w. . Kołoniszki, wś, pow. nowoaleksandrowski, gm. Krasnogórka 12 w. . Kolonna 1. ob. t. IV, 286 Kołonny, wś i chutor nad rzką Kołonianką, pow. wołkowyski, gm. Bojary, 35 w. od Wołkowyska. Wś ma 37 dm. , 321 mk. , zarząd gm, 616 dz. ; chutor Krasnopiewcewych, 28 dz. 2. K. , wś i chutor, tamże, gm. Dobrowola. Wś ma 190 dz. ; chutor należy do dóbr Dobrowola. Kołonna, w dok. Kolona, Kolonaja, Kolaina, Kołodzieje Kołodyszcze Kołodyszcze Kołodyszki Kołomla Kołomyja Kołoncze Kołondyszki Kołoniszki Kołonna Kołpytów Kołońsk Kołonszczyzna Kołontajew Kołontajowo Kołopaki Kołosów Kołosowo Kołosowszczyzna Kołosy Kołotuny Kołowerta Kołozuby Kołoża Kołpaciszki Kołpaki Kołpiany Kołpiec Kołpieja Kołpieliszki Kołpin Kołpino Kołpińskie Kołpodrowo wś nad rzką. Zakucią, pow. włodzimierski, gm. Poryck, 27 w. od Włodzimierza, 50 dm. , 355 mk. , cerkiew. W r. 1577 kn. Dymitra Kozieki, który wnosi od 9 dym. , 6 ogr. po 4 gr. Należy do niego i w 1583 r. Kołońsk 1. wś, pow. piński. Dawn. Marcinkiewiczów, r. 1817 Hipolita Przecławskiego. 2. K, dobra, tamże, 4 okr. pol. , Michała Durnowa, 1456 dz. Kołonszczyzna, Kolońszczyzna, wś, pow. kijowski, gm. Makarów 8 w. , st. poczt. Chwasowa 7 w. , 40 w. od Kijowa, 102 dm. , 994 mk. , cerkiew, szkoła cerk. , młyn, 988 dz. włośc, 1751 dz. dwor. 855 lasu. W początkach XVIII w. Kazim. Stcekiego, kaszt. kijow. , następnie do dóbr makarowskich, Kajetana Rościszewskiego, poczem Milewskiego, r. 1806 Szymanowskiego, Karola Rościszcwskiego, który r. 1824 sprzedał Kamińskiemu, od tego zaś r. 1843 nabył Michał Rychliński; od r. 1880 Rachmaninowych. Kołontajew mylnie Kołątajów, wś skarbowa nad Taśminą, pow. czehryński, gm. i par. praw. Racewo 4 w. , st. poczt. Czehryń 15 w. , 127 dm. , 741 mk. , szkółka, 3 wiatraki. Wchodziła w skład ststwa czehryńskiego. Kołontajowo, fol. , pow. sieński, od r. 1881 Berkutowych, 553 dz. Kołopaki, wś, pow. sieński, gm. Łukoml, 17 dm. , 48 mk. Kołosów, Kołosowa, w dok. Kołoszowa, wś, pow. krzemieniecki, gm. Białokrynica, par. praw. Rudka, 8 w. od Krzemieńca, 45 dm, 322 mk. Należała do zamku krzemienieckiego. W roku 1545 było 8 ludzi ciągłych i 4 sług putnych, służących konno i dających na zamek co rok dwudziestą owcę. W r. 1583 należy do Fiedora Michajłowicza Łasko. W r. 1628 wś ststwa krzemienieckiego, czyni 118 fl. 26 gr. Kołosowo, fol. , dóbr Bezwodna, pow. wołkowyski. Kołosowszczyzna 1. zaśc, pow. wilejski, gm. Krasne 8 w. ; miał 6 dusz rewiz. 2. K. , os. , pow. lepelski, własność Ułasewiczów. Kołosy 1. wś i dobra, pow. wołkowyski, gm. Świsłocz, 41 w. od Wołkowyska. Wś ma 76 dz. ; dobra Butkiewiczów, z folw. Laski i Woronki, 880 dz. 2. K. , fol. nad Drucią, pow. rohaczewski, gm. Cichinicze 10 w. , Turczaninowych 2700 dz. 1520 lasu. Kołotuny ob. t. III, 717 Kałatuny, wś, pow. oszmiański, gm. Polany, należała do dóbr Chorążyszki. Kototwiszcze, chutor, pow. kowelski, gmina Chocieszów, 4 dm. , 21 mk. Kołowerta, w dokum. Kołowierki, wś i kol. , pow. rówieński, gm. Meżyrycz 7 w. , par. praw. i Janówka 3 w, , 53 57 w. od Równego, razem 83 dm, 1201 mk. , dom modl. ewang. , szkoła. Była tu dawniej cerkiew filialna drewniana, w r. 1839 zgorzała. W r. 1577 należy do Miedzyrecza, kn. Koreckiego, który wnosi od 15 dym. , 9 ogr. W r. 1623 wś K. należała do kn. Karola Koreckiego, kaszt. wołyńskiego i żony jego Anny z Chodkiewiczów, było w zastawie u Maruszy Pawłowiczowej. Kołozuby, wś, pow. słonimski, gm. Różana, 902 dz. Kołoża, ferma, pow. grodzieński, gm. Hoża, należy do monasteru BorysoHlebskiego, 48 dz. Kołpaciszki 1. fol. , pow. nowoaleksandrowski, gm. Czadosy 4 w. . 2. K. , dwór, tamże, gm. Popiel 6 w. . Kołpaki 1. wś, pow. białostocki, gm. Zabłudów, 23 w. od Białegostoku, 290 dz. 2. K. , wś i dobra, pow. grodzieński, gm. Górnica, 15 w. od Grodna. Wś ma 750 dz. ; dobra Podwalnikowych, 543 dz. 3. K. , urocz. w dobrach Miłowidy, pow, słonimski. 4. K, wś, pow. nowoaleksandrowski, gm. Ponedel 13 w. . Mają tu Kukarenasowie 43 dzies. , Tamoniewiczowie 40 dz. 5. K. , wś, pow. poniewieski, gm. Linków 1 w. . 6. K. , dobra, pow. szawelski, gm. Szawlany 6 w. , Bohuszów 172 dz. Kołpiany, dobra, pow. rossieński, gm. Kołtyniany 7 w. , Zdzitowieckich 436 dz. Kołpiec, r. 1565 Kopiecz, wś, pow. drohobycki. W r. 1469 wś królewska w posiadaniu Herburtów, trzymających ją w zastawie za kilka sum. W r. 1565 wś królewska należąca do żupy drohobyckiej. Było tu 11 kmiecych trzanów do warzenia soli, z których można było otrzymać soli za zł. 70. Myto we wsi razem z kossową solyą i karczmę z czerynem małym w wieży, albo w szopie, w której sól robią, arendowano rocznic za zł. 100. Była też wielka panew, do której surowicę robotnicy sami ciągli, drwa z lasów królewskich kupowano. Wyrabiano do 2000 beczek. Kmieci było 40 na 11 3 4 łan. i 5 zagrodników. Tywon siedział na dworzyszczu, pop miał pół dworz, Pastewnik zajwowali latem wołoscy pasterze. Ogólny dochód ze wsi zł. 68 gr. 9, oprócz dochodów z bani solnej. Kołpieja, wś, pow. święciański, gm. i dobra skarb. Wojstom 10 w. ; miała 57 dusz rewiz, Kołpieliszki, zaśc. dóbr Ławaryszki, pow. wileński. Kołpin, dobra, pow. brzeski gub. grodzień. , gm. Miedna, 22 w. od Brześcia, Chodorowskich, z fol. Stradecz 5300 dz. 2500 lasu. Kołpino 1. wś, pow. orszański, gm. Serokorotnia 12 w. . 2. K, Kołpin, dobra, powiat siebieski, gm. Soino 10 w. , cerkiew. Kołpińskie 1. chutor w dobrach Mirowszczyzna, pow. słonimski. 2. K. Nahorniki. wś, tamże, 61 w. od Słonima, 350 dz. Kołpodrowo, dobra, pow. dźwiński, Weryhów 108 dz. i Dobrowolskich 37 dz. Kołpytów, wś i kol. , pow. włodzimierski, gm. Świniuchy, 45 w. od Włodzimierza. Wś ma Kołoński Kołtki Kołtki Kołup Kołupiany Kołupie Koły Kołybań Kołybki Kołybówka Kołybyszki Kołyskowszczyzna Komarów Komarno Komarniki Małe Komandrecie Komańcza Kołyszczyńce Kołyszki Komaje Komajki Kołtyniany 70 dm. , 498 mk. ; kol. 28 dm. , 180 mk. , cerkiew, 2 wiatraki, cegielnia. W r. 1545 Jakuba i Andrzeja Kołpytowskich. W r. 1570 wnoszą pobór Jakub Kołpytowski od 17 dym. i 7 ogr. po 2 gr. i Jakim Łoniewski od 21 dym. , 5 ogr. po 2 gr. W r. 1577 Jakim Liniewski płaci z części od 8 dym. dworz. i 3 ogr. po 2 gr. W r. 1583 siedzą tu Ostafi i Konstanty Kołpytowscy i Lenard Jakubowski. Kołtki, dwa folw. , pow. sieński, gm. Lisiczyn 16 w. , jeden od r. 1882 Lichaczewych, 945 dz. 490 lasu, dragi od 1869 r. Sazonowych, 395 dz. 240 lasu. Kołtowo, wś, pow. mścisławski, gm. Kazimirowa Słoboda, 34 dm. , 235 mk. , cerkiew. W r, 1713 Michała Bogusława Kocieła, ststy mścisławskiego, później Bułharynów, Sobańskiego, chorążego mścisławskiego. Kołtyniany, mstko, pow. rossieński, gmina Kołtyniany, 48 w. od Rossień, 420 mk. Gmina obejmuje 101 miejscowości, 902 dm. włościań. , 9840 mk. , włościan uwłaszczonych na 17, 708 dzies. Kołubiel, Kołubiele, wś i okolica, pow. kobryński, gm. Zalesie, 8 w. od Kobrynia. Wś ma 118, okolica 67 dz. Na polach wsi, na pr. brzegu Muchawca dwa kurhany. Kołuda Wielka, w dok. Coluda, wś, pow. inowrocławski. Według dok. z r. 1250 należała do włości kościoła włocławskiego Ulanow. Dok. Kuj. , 187, 13. R. 1383 K. major w par. Ludzicko. Krzysztof Krzekotowski płaci tu od 5 łan. , 4 zagr. , zaś w K. minor Kołudzcy płacą od 7 zagr. Kołundzie, wś, pow. wileński, gm. Giedrojcie 6 w. ; miała 8 dusz rewiz. , należała do dóbr Wielki Dwór. Kołup, Kołupie, rzka, w pow. dźwińskim, lewy dopł. Dubny. Wypływa z jez. Kołup długie do 7 w. , płynie na płn. i uchodzi pod wsią Kołup. Kołup, wś, pow. dźwiński, gm. Kołup, 30 w. od Dźwińska. Gmina obejmuje 67 miejscowości, 295 dm. włośc. 379 innych, 6122 mk. włościan, na 5535 dz. Kołupiany, wś, pow. telszewski, gm. Korciany 7 w. , 54 w. od Telsz. Dobra K. Sakucie, hr. Platerów, 529 dz. 231 lasu. Kołupie, wś, pow. rossieński, gm. Szymkajcie 9 w. . Koły, ob. Kowalowice. Kołybań, wś, pow. rzeczycki, gm. Sawicze, 102 dm. , 549 mk. , młyn konny. Kołybki, ob. Kolybki t. IV. Kołybówka, wś, pow. rohaczewski, gm. Rudnia Stara 12 w. . Kołybyszki, dobra, pow. grodzieński, gmina Wiercieliszki, 16 w. od Grodna, Ejsymontów, z fol Bojary Gotkieńszczyzna, 232 dz. Kołyskowszczyzna, dobra, pow. wołkowyski, gm. Łysków, Kozewnikowych 325 dz. Kołyszczyńce, mylnie Kołyszyńce, sioło niegdyś, w dzisiejszym pow. starokonstantynowskim, na posadzie którego ks. Konstanty Ostrogski r. 1561 założył miasto Konstantynów, nazwane później Starokonstantynowem. K. wchodziły niegdyś w skład dóbr stołowych królewskich. W r. 1505 ks. Aleksander nadał je wraz z Sachnowcami, Iwaszkowi Łabuńskiemu. W roku 1547 przy podziale dóbr pomiędzy synami Iwaszki, K. dostały się Wasilowi, który r. 1560 zastawił połowę ks. Konst. Ostrogskiemu za 2000 kóp gr. i ostatecznie r. 1561 sprzedał mu za 5000 kóp gr. lit. Kołyszki, mstko, pow. witebski, gm. Wieliszkowicze 12 w. , cerkiew, 3 domy modlit. żydowskie. Komaje, mstko i dobra, pow. nowoaleksandrowski, gm. Rakiszki 17 w. , 55 w. od msta pow. , 1150 mk. Komajki, dobra i os. karcz. , pow. nowoaleksandrowski, gm. Jużynty 5 w. . Około r. 1690 własność Tomasza Konst. Rudominy, sędz. bracławskiego, później Maks. Rudominy 110 dz. , oraz do Justyna i Wiesława Rudominów 256 dz. Obecnie włościanin Żwirblis posiada tu 83 dz. i Szutis 122 dz. Komańcza, wś, pow. sanocki. W r. 1565 w ststwie sanockiem miała 19 kmieci na 11 3 4 łan. , wójt, pop dawał zająca i dwa jarząbki wartości gr. 7. Ogółem dochodu zł. 27 gr. 24. Z myta jakie tu pobierano przy drodze do Węgier było zł. 5 gr. 10 1 2. Komandrecie, dobra, pow. poniewieski, gm. Kibury 5 w. , 65 w. od Poniewieźa. Dawniej Brunowów, obecnie bar. Halma, 630 dz. Komarniki Małe i Wielkie, dwie wsi, pow. brzeski gub. grodz. , gm. Wysokie Litewskie, 34 w. od Brześcia, 384 dz. Komarno, miasto, pow. rudecki. W r. 1578 posiada je Mielecki, wojew. podolski. Miasto daje szosu fl. 12 gr. 24, młyn, rzem. 17, popów 2, banie gorzałcz. 2, łaziebnik 1. Czopowe roczne fl. 44 gr. 22. Komarów, mstko, pow. tomaszowski. W r. 1531 wś w par. Łabunie, ma 4 łany km. i młyn. Leży w pow. grabowieckim. Komarów 1. wś nad Turyą, pow. kowelski, gm, Datyń, 29 w. od Kowla, 224 dm. , 479 mk. Niegdyś własność monasteru w Mielcu. W roku 1577 i 1583 do Niesuchojeży, ks. Romana Sanguszki, płaci od 3 dym. łanow. , 2 ogr. 2. K, wś nad Prypecią, tamże, gm. Górniki, 53 w. od Kowla, 70 dm, , 376 mk. , kaplica cmentarna. Nadana przez Zygmunta Augusta r. 1564 kościołołowi raśnińskiemu. 3. K. , wś nad Styrem, pow. łucki, gm. Kołki, 58 w. od Łucka, 140 dm. , 916 mk. , cerkiew. W r. 1577 do Czartoryjska, kn. Michała Czartoryskiego, płaci od 5 dym, a r. Kołtowo Kołubiel Kołuda Kołundzie Komarowice 1583 od 10 dym. W ostatnich czasach z Kulikowiczami, ks. Czetwertyńskich. 4. K, wś, pow. włodzimierski, gm. Olesk, 42 w. od Włodzimierza, 107 dm. , 576 mk. Komarowice, wś, pow. dobromilski, ob. Komorowice. Koniarowicze 1. wś, pow. czerykowski, gm. Komarowicze, 65 dm, 383 mk. , cerkiew, szkółka. Gmina obejmuje 64 miejscowości, 1004 dm. , 6223 mk. włościan 2019 dusz rewiz. , uwłaszczonych na 9572 dz. W gminie jest 9146 dz. lasów większej posiadłości. 2. K, wś, pow. klimowicki, gm. Nadziejkowicze, 18 dm. , 124 mk. 3. K. , wś. Jeleńska Emma Wieś K. , w pow. mozyrskim Wisła, 1891 r. , t. 5. Komarówka 1. wś, pow. brzeski gub. grodzieńskiej, gm. Przyborowo, 55 w. od Brześcia, 694 dz. 2. K. , folw. dóbr Józefowo, powiat sieński. Komarówka 1. wś nad dopł. Borowicy, pow. kaniowski, gm. Szenderówka, st. poczt. Korsuń 24 w, , 75 w. od Kaniowa, 225 dm. , 1401 mk. , cerkiew, szkółka paraf. , 6 wiatraków. 2. K, wś nad stawem, pow. radomyski, gmina Wyszewicze, st. poczt. Radomyśl 22 w. , 60 dm. , 321 mk. , 2 młyny wodne, 333 dz. Należała do ststwa rożewskiego, obecnie skarbowa. 3. K. , wś, pow. dubieński, gm. Werba, paraf. prawosł. Bereh 2 w. , 26 w. od Dubna, 58 dm. , 296 mk. W r. 1583 Brzega należy do Hrehorego Deniski Matfiejowskiego. 4. K. , wś, pow. krzemieniecki, gm. Bereźce, st. poczt. Krzemieniec 24 w. , 160 dm. , 792 mk. , cerkiew drewn. z r. 1789 uposażona ziemią przez Michała Leduchowskiego r. 1744 i Feliksa Leduchowskiego r. 1762. Do par. praw. należy wś Waligóry 3 w. . W r. 1583 do Plebanówki ks. Stefana Zbaraskiego, płaci od 5 ogr. Z czasem do Krasickiego, kaszt. chełmskiego, od którego przeszła do Michała Leduchowskiego, postolego wołyńskiego. W nowszych czasach Aliny von Krit. 5. K. , chutor, pow. łucki, gm. Trościaniec, 4 dm. , 34 mk. 6. K, wś, pow, Ostrogski, gmina i par. praw. Krzywin 5 w. , 15 w. od Ostroga, 108 dm. , 593 mk. 7. K. , wś, pow. rówieński, gm. Stepań, par. praw. Zołotolin 4 w. , 64 w. od Równego, 38 dm. , 251 mk. Komarowo 1. os. , pow. grodzieński, gmina Wołpa. 2. K. , wś, pow. sieński, gm. Rasna, 14 dm. , 82 mk. 3. K, wś pow. dzisieński, 360 dz. 4. K. , wś, pow. święciański. W r. 1564 Marcina Janowicza Chrzczonowicza, ststy dorsuniskiego, później Paców, Wawrzeckich, Bortkiewiczów. Dziś Guzów, 180 dz. Komarowski Chutor, słoboda, pow. łucki, gm. Kołki, 4 dm. , 27 mk. Komarowskie Holendry, pow. brzeski, ob. Holendry Komarowskie, Komarowszczyzna 1. wś, pow. brzeski gub. grodz, , gm. Kamieniec Litewski, 38 w. od Brześcia, ze wsiami Czabachy i Goły Borek 484 dz. 2. K. , dwór, pow. grodzieński, gm. Hołynka, Bohuszewiczów, 55 dz. 3. K. , dwór, pow. nowoaleksandrowski, gm. Opsa, Bejnarowiczów 40 dz. 4 K. , zaśc, pow. sieński, gm. Zameczek 8 w. . 5. K, dobra, pow. lepelski, Piottuchów Kublickich, 381 dz. Komaruńce, wś, pow. lidzki, gm. Koniawa 10 w. ; miała 87 dusz rewiz, należała do dóbr skarb. Orany. Pod wsią stare cmentarzysko. Komary 1. fol. , pow. wołkowyski, gm. Zelzin, Brajczewskich 150 dz. 2. K. , dwie wsi, pow. piński, na Zarzeczu, jedna w gm. Terębieżew, 94 w. od Pińska, druga w gm. Chorsk, 29 w. od Pińska. Prawdopodobnie jedna z nich p. n. Komora nadaną była z XVI w. przez królowę Bonę, Domanowiczowi ob. Rewizya puszcz, str. 320. 3. K. , pow. mohylewski, ob. Antopol. 4. K. , fol. , pow. orszański, od r. 1881 Wojniłowiczów, 291 dz. 5 K. , wś, pow. wilejski, gm. Kurzeniec 8 w. ; miała 17 dusz rewiz. 6. K. , wś, pow. wieliski, własność Mikoszów. Komarycze, wś i fol. , pow. bychowski, gm. Nowy Bychow 8 w. , 111 dm. , 707 mk. Folw. , Monkiewiczów 628 dz. 374 lasu, młyn. Komaryn 1. mstko nad Dnieprem, powiat rzeczycki, gm. i par. praw. Jołcza, 26 dm. , 126 mk. , cerkiew, wiatrak. 2. K. , dobra, pow. bychowski, Makowieckich 1000 dz. 600 lasu, młyn Komaryn, w dok. Kamaryn, wś nad Ikwą pow. krzemieniecki, gm. Poczajów, par. prawTaraż Stary 1 w. , 31 w. od Krzemieńca, 55 dm, 451 mk. W r. 1545 ks. Dymitra Wiszniowieckiego. W r. 1583 ks. Andrzej wnosi od 17 dym. , 10 ogr. , 2 kół waln. W ostatnich czasach hr. Rzyszczewskich. Komaryszki 1. dobra, pow. nowoaleksandrowski, gm. Abele 18 w. , 26 w. od msta pow. , od r. 1838 bar. Lotara Brinkena, obecnie Kruzego, 1267 dz. 2. K. , zaśc, tamże, gm. Bachmaty 9 w. . 3. K. , wś, tamże, gm. Opsa 13 w. . 4. K, dobra i 2 zaśc, tamże, gmina Smołwy 9 w. . 5. K. , dobra, pow. rossieński, gm. Kroże 1 w. . Bielskich 76 dz. 6. K. , wś i dobra, pow. szawelski, gm. Skiemie 4 w. . 7. K. , wś i zaśc, pow. wiłkomierski, gm. Owanta 12 i 21 w. . Zaśc, Bejnarów, z zaśc. Gasiuniszki 97 dz. 8. K. , wś, pow. dzisieński, gm. Druja 15 w. . Komarzyńce, wś, pow. olhopolski, gm. Berszada, 43 w. od Olhopola, 230 dm. , 1093 mk. Komaszyce, ob. Gadów. Kombornia, r. 1315 Kalbornya, r. 1589 Kambornia, wś, pow. krośnieński. W r, 1515 leży w ziemi sanockiej, należy do dóbr Kamienieckich z Kamieńca al. Odrzykonia, ma 22 łan. , młyn, karczmę. R. 1589 własność Bonarów, ma 12 łan. , 6 zagr. , 6 rzem, 13 kom. , 8 kom. Kombornia Komaszyce Komarzyńce Komaryszki Komaryn Komarycze Komary Komaruńce Komarowszczyzna Komarowskie Komarowski Komarowo Komarówka Komarowice ubog. , młyn. Jest też Wola Kamborska mająca 9 zagr. , 7 kom. , 1 1 2, łana i młyn. Komcie, okolica, pow. rossieński, gm. Sartyniki, 83 w. od Rossień. Mają tu Bitowtowie 40 dz. , Konstantynowiczowie 20 dz. , Micewiczowie 24 dz. , Mocewiczowie 30 dz. , Nartowiczowie 33 dz. , Niewiardowscy 33 dz. , Rodowiczowie 20 dz. Komianka, pow. białostocki, ob. Kamionka, Komiany Górne i Dolne, dwie wsi, pow. wiłkomierski, gm. Szaty 7 w. . Komienicze, fol. , pow. ihumeński, Piotrkowskich 630 dz. Komiki, wś, pow. sieński, gm. Lisiczyn, 23 dm. , 125 mk. Kominy, wś, pow. zasławski, gm. Zasław 14 w. , 56 dm. , 384 mk. Komisarówka 1. wś, pow. poniewieski, gm. Krakinów 7 w. , 16 dm. , 163 mk. , dom modl. starowierców. 2. K, zaśc, pow. wiłkomierski, gm. Uciana 14 w. . Komisaryszki, zaśc, pow. nowoaleksandrowski, gm. Sołoki 13 w. . Komki, dobra, pow. lepelski, r. 1808 Jana i Wiktoryi z Łapów Chreptowiczów. Komkowszczyzna, folw. , pow. dryzieński, Łabeskich 116 dz. Komlewicze, os. , pow. słonimski, gm. Kostrowicze, 40 dz. Komlice, wś, pow. prużański, gm. Noski, 330 dz. Komnatka, wś, pow. krzemieniecki, gmina i par. praw. Bereżce 4 w. , 18 w. od Krzemieńca, 81 dm. , 354 mk. , cerkiew fil. drewn. z roku 1862. Do filii należy wś Sawczyce. W r. 1570 Jarofieja Hostkiego. W r. 1583 wdowa po nim wnosi od 11 dym. , 3 ogr. , 2 kół waln. , 1 stępn. Obecnie attyn. Kruk. Komojsk, folw. , pow. borysowski, Gierłowiczów 228 dz. Komorniki 1. wś, pow. wieluński. Kościół par. p. w. św. Mikołaja istniał już zapewne w XIV w, , ho r. 1412 występuje pleban Wawrzyniec. Przyłączony został następnie jako filia do par. Mokrsko. Na początku XVI w. we wsi siedzi drobna szlachta, dwa łany plebana stoją pustką. Andrzej Wolicki dziedzic K. , wystawiwszy r. 1632 nowy kościół murowany, uzyskał przywrócenie parafii. Woliccy założyli przy kościele szpital dla ubogich. W r. 1552 jest tu 7 działów szlacheckich około 7 łan. , 1 łan sołtysi, kilka młynów świeżo założonych. 2. K. , wś, pow. piotrkowski, par. Wolborz. W r. 1576 biskup kujawski płaci tu od 13 łan. karczmy, 1 łan pusty, 2 zagr. , 21 osad. Wś leży w par. Chorzęcin. Komorniki, wś nad rzką Ciemną, pow. poznański. Jan bisk. pozn. aktem bez daty, potwierdzonym w kopii przez Andrzeja biskupa r. 1307 oddaje wś biskupią K. , sołtysowi, zw. Zdoth dla osadzenia na prawie niemieckiem K. W. , n. 2037. W r. 1580 wś ma parafię, biskup pozn. płaci od 12 1 2 łan. , 4 zagr. , 6 kom. , 2 rzem. Komorów 1. wś dziś nie istniejąca, ob. Przyrów t. IX, 224. 2 K. , w dok. Commarovo, wś, pow. miechowski. W dok. z r. 1198 wymieniony śród wsi, których dziesięciny nadał biskup Giedko, klasztorowi miechowskiemu. Wspom. w dok. z r. 1376 Kod mał. . Komorowice, wś, pow dobromilski, ob. Komarowice t. IV. W r. 1565 posiadają wieś Skorutowie. Za prawo wrębu w lesie Radochoniu dawano ze wsi 6 1 2 kłód owsa i 13 kur do Medyki. Komorówka, wś, pow. żytomierski, gmina Bieżów, 19 dm. , 109 mk. Komorowo 1. wś dziś nie znana, leżała na obszarze obecnego pow. kolskiego. W dok. z r. 1238 śród włości klasztoru strzelneńskiego, w okolicy Chełmna pod Dąbiem. 2. K. , dawniej Konarzewo, w dok. Conarevo, pow. lipnowski. Wymienione w dok. z r. 1250 śród włości kościoła kruszwickiego później włocławskiego. Według dok. z r. 1258 Bogusza, syn Mieczsława, nadał K. wraz ze Złotopolem, szpitalowi św. Gotarda, naprzeciw Włocławka Ulanow. Dok. kujaw. , 187, 13, 194, 20, 201, 28, 223, 49. 3. K, wś, pow, pułtuski. Dawna własność bisk. płockich, wspom. w dok. z XIII w. W r. 1578 płaci od 12 łan, 1 zagr. 4. K. , r. 1578 Komorowo Grądi Siedlecz, wś, pow. ostrowski. W r. 1578 ma 6 działów Komorowskich, około 20 łan. , 6 zagr. , 1 rzem. 5. K. al. Komarowo, pierwotna nazwa wsi Hermany, w pow. mazowieckim Kapica, Herbarz, 138. Komorowo, w dok. z r. 1311 Cummerov, wś, pow. babimojski. Siedzi tu ród komesów niemieckiego pochodzenia, dość licznych w okolicy. W otoczeniu Przemysława ks. polskiego występuje r. 1285 comes Luderus dietus de Kumerove i Peregrinus jego syn. Ten Peregrinus de Cummerov występuje w dok. z r. 1311 i 1314 i innych K. W. , n. 557, 949, 968 i inne. Komorowszczyzna al. Komdrowszczyzna, wś, pow. mohylewski, gm. Szkłów 8 w. , 27 dm. , 173 mk. Komorsko, włośc bisk. kujawskich. Ob. Gradowo. Komorzyn, dziś Chwałowice, wś nad Wisłą, pow. tarnobrzeski. Wś ta zapewne zniszczona została przez wylewy Wisły, która wedle Długosza zalewała i pożerała role. Należała do par. w Borowie. Za Długosza L. B, I, 194, dziedzicem był Jan z Czyżowa h. Półkoza. Wś miała 7 łan. km. , 1 zagr. , od których dziesięcinę pobierał archidyakon zawichojski. We wsi był dwór rycerski zwany Falowicze, dający dziesięcinę do 2 grz. , kościołowi P. Maryi w Zawichoście W r. 1531 K. Witowice i Ochodza dają Komorzyn Komorowszczyzna Komorsko Komorowo Komorówka Komorowice Komorów Komorniki Komojsk Komnatka Komlice Komlewicze Komkowszczyzna Komcie Komiany Komki Komisaryszki Komisarówka Kominy Komiki Komienicze Komcie Komianka Kompajcie pobór od 4 łan. Z czasem nazwa K. znikła, a przemogła dworu. Ob. Chwalowice t. I. Komos, urocz. dóbr Dojlidy, pow. białostocki. Komotowo, wś i chutor, pow. grodzieński, gm. Żydomla, 17 w. od Grodna. Wś ma 18 dm. , 149 mk. , cerkiew, 342 dz. włośc, i 126 cerk. ; chutor należy do dóbr Skidel Far. praw. dekanatu błagoczynia grodzieńskiego, 2316 dusz, cerkiew paraf. , filialna i 2 cmentarne. Komowiszcze, wś, pow. dubieński, gmina Beresteczko, par. praw. Holatyn. Komoza, pow. kobryński, ob. Kaluga. Kompajcie, fol. , pow. rossieński, gm. Rossienie 18 w. . Komparzów, r. 1358 Camparzevo, wś, pow. włoszczowski. Tomisław syn Wojsława dziedzica z Bieganowa, sprzedaje r. 1358 w Kurzelowie swą wś K. , Piotrowi, synowi nieżyjącego Mikołaja z Bogoryi, wojew. krakowskiego za 80 grz. groszy czeskich. W imieniu nabywcy obejmował wś Pirko, pleban kurzelowski, prokurator arcybiskupi. Nowy nabywca odstępuje tę wieś w dwa lata 1360 r. w Krakowie, Jarosławowi arcyb. gnieźn. na tych samych warunkach Kod. Mał. , III i K. W. , n. 1392, 1412 i 1486. Kompiele, ob. Kąpiele. Kompiele, wś, pow. rossieński, gm. Rossienic 16 w. . Kompina, wś, pow. łowicki. Nowy kościół murowany, w ostatnich czasach wzniesiony. Kompocie, dwa fol. i dwa zaśc, pow. nowoaleksandrowski, gm. Smołwy 12 i 9 w. . Mają tu Landsbergowie 96 dz. Kompol, dobra, pow. nowoaleksandrowski, gm. Antuzów 8 w. , własność Koziełłów, 1400 dz 521 lasu. Kompoliszki, zaśc, pow. nowoaleksandrowski, gm. Abele 10 w. . Kompolki, zaśc, pow. nowoaleksandrowski, gm. Abele 10 w. . Kompy ob. t. III, 941 Kapy, Klementy, K. Kondratowicze, K, Maciejuny i K. Tucewicze al. Jurcewicze, okolice szlach. , pow. kowieński, gra. Jaswojnie 7 w. , 32 w. od Kowna. W Kondratowiczach mają Adamowiczowie 15 dz. , Ongirscy 4 dz. , Dwerdowie 24 dz. , Dyrdowie 69 dz. , Bakiewiczowie 33 dz. , Misztowtowie 36 dz. , Macewiczowie 66 dz. , Niwińscy 39 dz. , Raczkowie 17 dz. , Stratanowiczowie 28 dz. , Kilczewscy 18 dz. , Kontowtowie 22 dz. ; w K. Maciejunach mają Dowiatowie 20 dz. , Daukszowie 14 dz. , Kimontowie 4 dz. , Kulwieciowie 16 dz. , Pożerscy 48 dz. , Roubowie 32 dz. , Twirbutowie 37 dz. , Ejgirdowie 11 dz. ; w K. Tacewiczach mają Bokiewiczowie 25 dz. , Wilamowiczowie 25 dz. , Kondraccy 45 dz. , Niwińscy 14 dz. , Derbutowie 12 dz. , Żutowtowie 23 dz. i 30 dz. , Mańkowscy 48 dz, , Tomaszewscy 12 dz. Komratowo, r. 1145 Conratovo, wś, pow. szubiński. Według dok. z r. 1145 Comes Dirscieraus contulit villam Gassavam et Conratovo cum lacu Golse, klasztorowi w Trzemesznie K. W. , n. 11, 1589. . 1751. Komsin, w dok. Komsina, mylnie Kąsin, wś, pow. płoński. W r. 1161 Bolesław ks. polski. nadaje klasztorowi w Czerwińsku między innemi Komsina cum omnibus suis appendiciis Kod. mał. , II, 4. W r. 1570 Comszino, wś opata czerwińskiego, płaci od 12 łan, 1 rzem. , wyszynk piwa. Komsin, zaśc, pow. wilejski, gm. Rabuń 18 w. ; miał 17 dusz rewiz. , należał do dóbr skarb. Huby. Komsinicze, wś, pow. mohylowski, gmina Czarnorucz 10 w. , 74 dm. , 552 rak. , cerkiew drewn. Komsza, osada, pow. newelski, gm. Psowo 15 w. , cerkiew. Konachówka, wś i fol, pow. klimowiecki, gm. Chotowiż, 35 dm. , 84 mk. Dobra, Titowych 133 dz. , młyn, folusz. Konaje, wś, pow. dzisieński, gm. Czeres 6 w, ; miała 22 dusz rewiz. Konarskie, w r. 1230 Cunarske, wś, pow. szremski. Comes Bronisius nadaję tę wieś z innemi włościami r. 1230 klasztorowi w Paradyzie. W r. 1250 klasztor oddaje tę wieś w zamian za połowę Chrząstowa, Sędziwojowi. Jednak akt z r. 1257 wymienia K. w liczbie wsi klasztornych. Zapewne część wsi została przy klasztorze K. W. , u. 128, 194, 225, 265, 295 i 351. Konary 1. w dok. Conarovo, wś, pow. nieszawski. W dok. z r. 1258 powiedziano, iż nieżyjący wtedy Bogussa wojew. łęczycki nadał szpitalowi św. Gotarda, Złotopole i K. Kod. mał. , II, 110. Należały dawniej do par, w Kościelnej wsi. 2. K. , wś, pow. jędrzejowski. W dok. z r. 1153 wymienione śród wsi, których dziesięciny dał klasztorowi w Brzeźnicy Jędrzejowie bisk. klak. Radost. Dok. z r. 1176 Gedko bisk. krak. nadaje dziesięcinę ze wsi que sedet super Nidicam in qua sedent Konary duo, hoc est inter villam filiorum Bugiwoi et villam Nigoslai Kod. mał. , II, 1, 9. Klasztor jędrzejowski mial tu swą posiadłość, jak świadczy dok. z r. 1361 Kod. mał. , I, 307. W r. 1581 Stan. Dembieński płaci ze wsi K. i Zagaje od 5 1 2 łan. km. , 1 czynsz, 3 zagr, 5 kom. , 1 rzem. Konary, wś, pow. inowrocławski. Zapewne tę wieś wymienia dokum. z r. 1136 K. W. , n. 7. Konarzewo 1. w dok. Conarevo, ob. Komorowo. 2. K. , ob. Obidzino. Konarzewo, r. 1213 Conarovo, wś, pow. krotoszyński. Nadana przez Władysława Odonicza ks, kaliskiego, klasztorowi w Ołoboku r. 1213. Otrzymuje prawo niemieckie r. 1238. Część wsi nadaje przed r. 1245 Wirzbięta i wdo Komos Komos Komotowo Komowiszcze Komoza Komparzów Kompiele Kompina Kompocie Kompol Kompoliszki Kompolki Kompy Komratowo Komsin Komsinicze Komsza Konachówka Konaje Konarskie Konary Konarzewo Kondracie Kondraciszki Kondrajcie Kondrajec Kondryszki Kondraty Koneła Konaszkowo Kondratowsk Kondratówka Kondratowa Kondratów Kondratki Kondratka Kondrany Kondycya wa po Klemensie kaszt. krakow. , klasztorowi cystersek w Łubnicach Ołoboku. Por. Kod. W. , n. 81, 214, 244, 311, 1736. Konaszkowo, wś, pow. orszański, gm. Łoźno, 15 dm. , 53 mk. Konawa, wś, pow. klimowicki, gm. Chocimsk, 12 dm. , 53 mk. Por. Kanawa. Końce 1. wś i dwór, pow. nowoaleksandrowski, gm. Sołoki 17 w. . Dwór należy do Mordasów, 110 dz. 2. K, zaśc, tamże, gm. Dryświaty 22 w. . 3. K. Kopce, wś, pow. dzisieński, gm. Stefanpol 8 w. ; miała 10 dusz rewiz. 4. K. , wś nad Obola, poniżej ujścia rzki Świna, pow. horodecki. Koncegole, wś i zaśc, pow. wiłkomierski, gm. Traszkuny 14 i 25 w. . Końcepol 1. ob. t. IV, 331 Koniecpol, zaśc, pow. kowieński, gm. Janów 4 w. . 2. K. , wś i dwór, tamże, gm. Jaswojnie 8 i 11 w. . Końcepole, chutor, pow. wołkowyski, gmina Zelzin, ob. Zieleniewicze. Końcetrostki, al. KoniecTroski, zaśc, pow. nowoaleksandrowski, gm. Smołwy 5 w. , Żegisów 21 dz. Koncewicze, wś włośc, pow. oszmiański, gm. i dobra skarb. Krewo 10 w. ; miała 31 dusz rewiz. Końcewizna, pow. białostocki, ob. Kramkowizna. Konciużyno, wś, pow. dzisieński, gm. i dobra Jazno. Konciwka, pow. czerkaski, ob. Nieczajówka. Końcowe, wś nad Uszacza, pow. połocki, gm. Bonoń, 2 dm. , 30 mk. , cerkiew, kaplica, Końcowiki, wś, pow. dryzieński, parafia Rosica. Końcowszczyzna, fol. , pow. wilejski, gm. Horodek, r. 1865 Kalinowskich. Końcyborce, wś, pow. wieliski, gm. Ilino, wspom. w dok. z r. 1635. Koncynowo, wś, pow. nowoaleksandrowski, gm. Brasław 6 w. . Konczajcie, wś, pow. rossieński, gm. Andrzejów 5 w. . Kończany 1. wś, pow. grodzieński, gmina Brzostowica Mała. 2. K. , wś, pow. trocki, gm. Oława 11 w. ; miała 59 dusz rewiz. , należała do dóbr skarb. Daugi. 3. K. , wś, pow. dryzieński, par. Oświej. 4. K. , wś nad Dźwiną, powyżej ujścia rzki Ruby, pow. witebski, gm. Babinicze. Kończe, dobra, pow. wiłkomierski, gmina Traszkuny 4 w. . Konczuny, wś, pow. szawelski, gm. Gruździe 14 w. . Kończyszki, wś, pow. wiłkomierski, gmina Wieprze 9 w. . Kondaki, wś, pow. wołkowyski, gm. Samarowicze, 206 dz. Kondeńki, folw. , pow. wieliski, gm. Makłoki. Słownik Geograficzny. T. XV. Zeszyt 178. Konderszczyzna, przys. , pow. dzisieński, gm. Przebródź 23 w. . Kondracie 1. wś, pow. nowoaleksandrowski, gm. Dusiaty 5 w. . 2. K. , wś, pow. poniewieski, gm Pokroje 4 w. . Kondraciszki 1. dobra, pow. nowoaleksandrowski, gm. Smołwy 5 w. , Wrockich 180 dz. 2. K. , Kondratyszki, zaśc, tamże gm. Widze 4 w. . 3. K. al. Kondratyszki, pow. oszmiański. Niegdyś dobra nad rz. Gawia, należące w XVI w. do Jana Zenowicza, ziemianina pow. oszmiańskiego, którego synowie sprzedają w r. 1587 za 1000 kóp gr. , Stefanowi Lwowiczowi Roskiemu, podkom. oszmiańskiemu. Do K. należały sioła Szedziuny Wysockie i Żomojtaki, oraz puszcza przy drodze z Nowogródka do Dziewie niszek. Następnie K. były własnością Stachowskich, potem Szwykowskich, od r. 1649 Mikołaja Grudzia, cześnika oszmiańskiego, jedyna córka którego Krystyna, sprzedaje K. 1684 r. , Jerzemu Wawrzyńcowi Żemle. K. dzieliły losy Żemłosławia, powstałego z drobnych folwarków należąjcych niegdyś do dóbr Kondraciszek. Kondrajcie 1. zaśc, pow. nowoaleksandrowski, gm. Rakiszki 18 w. . 2. K. , wś, pow. rossieński, gm. Skawdwile 1 w. . Kondrajec, dawniej Konradziec, wś, pow. płoński. Wspom. w dok. z r. 1401 Kod. maz. , str. 144. Kondrany 1. wś i zaśc, pow. nowoaleksandrowski, gm. Poniemuń 13 w. . 2. K Wielkie i Małe, dwie wsi, tamże, gm. Skopiszki 5 w. . W K. Małych mają. Kozłowscy 50 dz. i Szylinisowie 127 dz. ; w K. Wielkich Limanowiczowie 80 dz. , Chłystowowie 21 dz. 3. K. , wś, pow. poniewieski, gm. Nowemiasto 9 w. . Kondratka, w dok. Kondratowicze, wś, pow. zasławski, gm. Zasław 7 w, par. praw. Bielów, 93 dm. , 591 mk. W r. 1583 do Zastawia ks. Michała Zasławskiego, płaci od 4 dym. , 2 ogr. Własność ks. Sanguszków. Kondratki, wś, pow. wołkowyski, gm. Szymki, 188 dz. Kondratów, wś, pow. turczański. Zubrickij M. Seło K. tureckoho pow. Żytie i Słowo, 1895 r. , t. 2. Kondratowa, wś nad rz. Bołozdynką, pow. newelski, gm. Berezowa. Kondratówka, zaśc, pow. wiłkomierski, gm. Traszkuny 7 w. . Kondratowsk, dobra, pow. mścisławski, Tołpyhów 310 dz. Kondraty, wś, nad Dźwiną, pow. dźwiński, gm. Kreutzburg 5 w. . Kondryszki, wś, pow. poniewieski, gmina Stumbryszki 9 w. . Kondycya, urocz. , pow. sokólski, gm. Ostrów, 41 dz. Koneła, mstko nad Konełką, pow. lipowiecki, gm. Popówka Konelska, st. poczt. Monastyrysz Konaszkowo Konawa Koncegole Koncewicze Konciużyno Konciwka Koncynowo Konczajcie Konczuny Kondaki Kondeńki Konderszczyzna Konik Sutków Konin Konewa cze 25 w. , 90 w. od Lipowca, 194 dm. , 3204 mk. , cerkiew, szkółka cerk. , 2 domy modl. żyd. , 2 młyny, 3 wiatraki. Osadzona prawdopodobnie na horodyszczu starożytnej Kunili. Konewa, wś, pow. mohylewski gub, podolskiej, gm. Ozarzyńce, ma 127 dm. , 675 mk. Winogradzki posiada tu 771 dz. Kongajcie Konczajcie wś i dwór, pow. telszewski, gm. Siady 10 i 14 w. . Kongiedy, zaśc, pow. wileński, gm. Giełwany 6 w. ; miał 6 dusz rewiz. , należał do dóbr Giełwa. Konguszyły, wś, pow. kowieński, gm. Aleksandrowska Słoboda 1 w. . Koniaków, kol. , pow. łucki, gm. Rożyszcze, 14 dm. , 86 mk. Koniatków, Kunatków, Koniatkowicze, niegdyś wś, dziś uroczysko około Buhryna, pow. Ostrogski. W r. 1577 Iwan i Siemion Bohuryńscy wnoszą od 6 dym. po 10 gr. , 8 ogr. po 4 gr. , od 2 kół młyń. po 4 gr. W r. 1583 z części płaci Iwan Bohuryński od 4 dym. , 1 ogr. , 2 ogr. , 1 koła waln. ; z drugiej Filip Herczyk od 2 dym. , 1 ogr. Koniawa, pow. lidzki. Około fol. horodyszcze, zw. Pilekalnis, pod wsią zaś cmentarzysko, badane r. 1885 przez W. Szukiewicza. Koniawka, pow. lidzki. Na polach folwarcznych, na pr. brz. rz. Ponaczanki znajdują się okopy. Konice, r. 1536 Cunycze, wś, pow. ropczycki. Należała wraz z Górą Nawsie do dóbr Wielopole Andrzeja Czuryły kaszt. przemys. , miała 50 kmieci. Koniec, wś, pow. sieński, gm. Łatyhowo, 31 dm. , 196 mk. Koniecbor, zaśc, pow. nowoaleksandrowski, gm. Smołwy 4 w. . Koniecki Wądołowo, wś, pow. kolneński. W dok. z r. 1483 występuje Jan de Koniecki alias Wandolowo Kapica, Herbarz, 443. Konieepoly mstko, pow. noworadomski, ob. Nowopole t. VII. W r. 1563 płaci N. od 40 rzem. , 16 fi. szosu. Por. Chrząstów. Jakusz z K. , wojew. sieradzki, w dok. z r. 1401. Jakób wojew, sier. , 1424 Ulanow. Dok. kuj. , 272, 93, 276, 96. Koniecpol 1. dwa folw. , pow. nowoaleksandrowski, gm. Antuzów 12 w. i Ponedel 8 w. . 2. K. , pow. lucyński, ob. Andry. Konieczno, wś, pow. włoszczowski. Wymieniona już w dokum, z r. 1136 w liczbie włości arcyb. gnieźn. Arcybiskupi tu założyli kościół par. p. w. Narodzenia N. P. M. i św. Jadwigi, istniejący już w XIII w. Przy akcie erekcyi kościoła par. w Gawłuszowicach z r. 1215 był obecnym Sigisraundus plebanus de Konyeczno. Około r. 1394 wś tę zastawiona widocznie, zamierza odkupie arcyb. gnieźn. Dobrogost K. W. , n. 7, 1308, 1953. Długosz, L. B. , II, 397. Na początku XVI wieku zbudowano nowy też z drzewa, a parafię wcielono do kustodyi kurzelowskiej. Obecny kościół murowany pochodzi z r. 1786. W r. 1540 wś K. należąca do klncza kurzelowskiego, dóbr stołowych arcyb. gnieźn. , miała 30 łan. osiadł, 4 1 2 pustych, 4 karczmy a piąta kustosza kurzelowskiego. Dwór i folwark dobry, łąki. Wójt miał 2 łany, a na jednym kmiecia i karczmę. Koniczkino, wś, pow. orszański, gm. Wysokie, 9 dm, 76 mk. Koniejsze, wś, pow. święciański, gm. Daugieliszki 6 w. ; miała 35 dusz rewiz. , należała do dóbr Dudy. Koniemłoty, wś, pow. stopnicki. W r. 1246 odbywa się tu wiec w obecności Bolesława, ks. krakow. i dostojników małopolskich Kod. mal. , t. I, 33. Według dokum. z r. 1270 własność klasztoru łysogórskiego. W dok. z r. 1348 Jakób rector ecclesie de Conemloth Kod. dypl. pol. , t. III, 223. Za Długosza wś miała kościół par. drewniany p. w. Wniebow. N. P. Maryi. Dziesięcinę ze wsi, do 15 grzyw. dawano plebanowi. Wś miała 12 łan. km. i 1 zagr. , folwark klasztorny. Kmiecie dawali prócz czynszu klasztorowi 2 urny miodu. Mylnie podano t. IV, 332, iż wś należała do klasztoru w Mogile, gdyż była własnością klasztoru Św. Krzyża. Koniewicze, wś, pow. grodzieński, gmina Jeziory, 23 w. od Grodna, 736 dz. Koniewo, wś, pow. sierpecki. W dokum. z XIII w. śród włości bisk. płockich. R. 1570 włość prestymonialna katedry płockiej. Rudgoski płaci tu od 7 łan. Konik, pow. słonimski, ob. KrowatnoKonik i ZapoleKonik. Konik, chutor nad Dnieprem, pow. kijowski, gm. Chotów, 6 w. od Kijowa, 20 dm. , 108 mk. Konik Sutków, chutor, pow. nowogradwołyński, gm. Kurne, 13 dm. , 85 mk. Konikowo, fol. , pow. gnieźnieński. Wś książęca nadana w r. 1243 szpitalowi w Gnieźnie K. W. , n. 238. Konin, w dokum. z r. 1283 Kunyn, r. 1284 Conyn, miasto powiatowe gub. kaliskiej. Co do pierwotnej osady K. ob. Staremiasto 2 t. XI, 237. W dok. z r. 1283 wymieniony w liczbie miast poddanych juryzdykcyi sądu miejskiego w Kaliszu. Bawi tu w r. 1284 ks. Przemyśl. W dokum, z r. 1293 pojawia się wójt koniński Goslaus. Akt z r. 1318 wskazuje na stosunki handlowe z Toruniem. Z dok. Władysława Łokietka z r. 1328 dowiadujemy się, iż cło tu pobierane, należało do biskup. lubuskich. Bawi tu 30 marca 1346 r. król Kazimierz Kod. mał. , t. III, 61. Nazwiska rajców w akcie z r. 1373 są przeważnie niemieckie, choć formy imion świadczą, iż byli oni spolszczeni w części Maćko Dribegger. R. 1374 rajcy i przysięgli ze Stawiszyną i K. , składają w Kaliszu przysięgę Koniecki Konieepoly Koniecpol Konieczno Koniczkino Koniejsze Koniemłoty Koniewicze Koniewo Konik Konikowo Konewa Kongajcie Kongiedy Konguszyły Koniaków Koniatków Koniawa Koniawka Konice Koniec Koniecbor królowi Ludwikowi. Kasztelan koniński Michał z Koszanowa w dok. z r. 1312 K. W. , u. 35, 528, 537, 699, 955, 100l, 1088, 1680. Pierwotna osada stare miasto miała kościół paraf. p. w. św. Piotra; istniejący jeszcze w XVI w. Przy nowej lokacyi zapewne wraz z otrzymaniem prawa niemieckiego, z przeniesieniem się życia miejskiego do nowego miasta, przeniesiono i parafię do istniejącego tam kościołka św. Bartłomieja, wedle tradycyi zawdzięczającego swą fundacyę Piotrowi Duninowi, w połowie XII w. Na początku XV w. ustanowiono przy kościele par. mansyonarzy. Jeszcze podczas wizyty z r. 1608 istniał pierwotny kościół św. Piotra. Zniszczony wraz z miastem przez krzyżaków w r. 1331 został następnie odbudowany. Zapewne w XIV w. powstał z zapisów mieszczan szpital z kościołkiem św. Ducha, a r. 1466 drewniana kaplica św. Krzyża. W r. 1579 miasto płaci szosu fl. 32. Od 15 bań gorzałcz. fl. 12, od 15 szynkarzy wódki, 11 rybaków, 60 rzem, 8 rzeźników, 14 przekupn. , 10 komorn. , 3 żydów fi. 1, 20 łan. os. , 1 koła młyń. , od 5 beczek śledzi. Ogółem fl. 181 gr. 24. Ob. Przyj. ludu, 1844 r. , t. XI, Spraw. hist. szt. , t. V. Konin, w dok. Kunyno, wś. pow. częstochowski. W dok. z r. 1220 podana w liczbie wsi dających dziesięcinę klasztorowi w Mstowie. Koninek, r. 1286 Canym, wś, pow. wągrowiecki. Aktem z r. 1286 oświadcza Zbylut, kasztelan nakielski, iż ojciec jego comes Strasso nadał tę wieś klasztorowi w Łeknie K. W. , n. 18, 567. Koniów, wś, pow. staromiejski. W r. 1508 własność Herburta. R. 1589 Erazm Herburt, dziedzic Fulsztyna płaci tu w połowie wsi od 9 łan. , popa 1 2 łana, karczmy, 4 zagr. , 10 kom. Barzy z drugiej połowy od 5 łan. , popa 1 2 łana, karczmy. Koniuchowo, urocz. , pow. wołkowyski, gm. Dobrowola. Koniuchy, al. Koniucha, wś, pow. augustowski, gm. Łabno. W r. 1854 miała 59 os. , 1423 morg. Wchodziła w skład dóbr Łabno. Koniuchy 1. wś, pow. grodzieński, gm. Indura, 31 w, od Grodna, z zaśc. Sukowicze 877 dz. Na polach wsi znajdowano kamienne topory, oraz wyorano miecz żelazny. 2. K. , wś nad Kotrą, tamże, gm. Jeziory, 31 w. od Grodna, 442 dz. Wś należała do wójtowstwa poniemońskiego we włości skidelskiej, ekonomii grodzieńskiej. Podług reg. pomiar. z r. 1558 miała 15 włók gruntu podłego, z tego 2 wł. nieprzyjętych. Poddani mieli 52 wołow i 31 koni, płacie winni z włók przyjętych 15 kóp 49 gr. , nadto dawać 13 beczek owsa i płacić za odwóz 1 kopy 5 gr. 3. K. , tamże, gm. Mosty, ob. Zapole. 4. K, Krasnolaski, urocz. , pow. kobryński, gra. Podolesie, 649 dz. , kilku właścicieli. 5. K. , dobra i chutor, pow, wołkowyski, gm. Podorosk. Chutor ma 37 dz. ; dobra, własność Broniców, z fol. Krulilih 415 dz. 6. K. , wś i dwór, pow. kowieński, gm. Bobty 2 w. . 7. K. , wś, tamże, gm. Eleonorów 2 w. , blizko dóbr Zamek. 8. K. Dolne i Górne, dwie wsi, tamże, gmina Krasne 1 w. . 9. K. , dobra, fol. , pow. nowoaleksandrowski, gm. Antolepty 2 w. . Folwark, własność Walców, 71 dz. ; dobra należą do dóbr Osokno. 10. K. , wś, tamże, gm. Dusiaty 4 w. . Niegdyś attyn. Dryświat. 11. K. , wś i dobra, pow. wiłkomierski, gm. Owanta 10 w. , Kuleszów 220 dz. 12. K. , dwór, tamże, gm. Uszpol 4 w. . 13. K, wś, pow. oszmiański, gm. Połoczany 5 w. ; miała 64 dusz rewiz. , należała do dóbr Raczkowo. Koniuchy, wś, pow. włodzimierski, gmina Świniuchy, 45 w. od Włodzimierza, 104 dm. , 826 mk. , cerkiew, kościół, młyn. Należała niegdyś do zamku włodzimierskiego, następnie Wasila Chrebtowicza, droga wiana za córką Hanną przechodzi do kn. Andrzeja Sanguszkowicza. W r. 1577 Iwan Czaplicz Szpanowski wnosi od 21 dym. półdworz. , 9 ogr. po 4 gr. , a r. 1583 Prusinowska od 12 dym. , 6 ogr. , 5 ogr. , 1 kowala, 2 kół waln. , 2 popów. Koniukiszki, wś, pow. wiłkomierski, gmina Onikszty 5 w. . Koniusza, wś, pow. miechowski, Gaulus de Conusa jest obecny na wiecu w Mikulinie 1212 r, Kod. mał. I, 15. W dok. z r. 1322 występuje Johannes rector ecclesiae de Koniusa Kod. mał. , II, 253. W r. 1366 Kazimierz W. nadaje Świątnikom z Koniuszy te same swobody jakie posiadali Świątnicy katedry krakowskiej Kod. mał. , t. I, 342. Koniuszewszczyzna, fol. , pow. nowogródzki, gm. Horodyszcze, Cerowiczów około 1 1 2 wł. Koniuszki, też K. Golaki i K. Nowosiołki, wś nad rzką Bóbr, pow. sokólski, gm. Grzebienie, 35 w. od Sokółki, 21 dm. , 163 mk. , 232 dz. , szkoła. Koniuszki, wś, pow. dubieński, gm. Warkowicze, par. praw. Ulbarów 1 1 2 w. , 24 w. od Dubna, 80 dm. , 454 mk. , cerkiew fil. drewn. , z r. 1789. W r. 1458 p. n. Koniuchy należy do Olechny Juryewicza Czusko, od którego nabywa mieszczanin Ostrogski Drobysz Mżurowicz. Od tego wraz z Ozieranami i Rapotowem nabywa r. 1463 za 100 kóp gr. kn. Iwan Wasilewicz Ostrogski. W r. 1583 wś należy do Ostroga, ks. Konst. Ostrogskiego, który wnosi od 12 dym. , 3 ogr. , 1 koła dorocz. W nowszych czasach Młodeckiego, obecnie skarbowa. Koniuszki, wś nad rz. Lipą, pow. rohatyński. Urząd poczt. w Rohatynie 9. 8 klm. , par. gr. kat. w miejscu W r. 1565 wś w ststwie halickiem, miała 25 kmieci na półłankach, 6 podsadków, 4 komom. , 2 karczmy jedna 6 zł. , druga 10 zł. . Powołowszczyzny w r. 1563 dano wołów 25. Myto od prasołów wożących sól z Do Koniuszewszczyzna Koninek Koniów Koniuchowo Koniuchy Koniukiszki Konin Koniuszki Koniusza Konin Konopkówka Koniuszówka liny ku Rohatynowi lub do Litwy, pobierane na utrzymanie gaci na złej drodze, wynosiło 20 tołp soli od wozu większego. Rocznie czyniło zł. 10. Ogółem dochód zł. 125 gr. 26 den. 15. Koniuszówka, wś, pow. berdyczowski, gm. Wachnówka, st. poczt. Turbów 10 w. , 70 w. od Berdyczowa, 70 dm. , 214 mk. Konkowicze, wś nad Prypecią, pow. mozyrski, gm. Petryków, 54 dm. , 358 mk. cerkiew. Konna 1. wś, pow. wołkowyski, gm. Izabelin, 60 dz. 2. K. , wś i dobra nad Zelwianka, tamże, gm. Zelwa, 23 w. od Wołkowyska. Wś ma 48 dm. , 468 mk. , szkołę, 376 dz. ; dobra, własność hr. Horn, 643 dz. Konne al. Konna, wś, pow. radomyski, gm. Przyborsk, par. praw. Karpiłowka, st. poczt. Ra domyśl 89 w. , 90 dm. , 467 mk. Ob. Karpiłówka. Konno Berwa, pow. grodzieński, ob. Berwie Konnybór, dobra, pow. połocki, Magierowskich 1120 dz. Konobaje, dobra, pow. wołkowyski, gmina Pieski, Popławskich 236 dz. Konocicha, zaśc, pow. wilejski, gm. Iża 8 w. ; 6 dusz rewiz. Konojad, wś, pow. kościański. Jan rector ecclesiae w dok. z r. 1380 K. W. , n. 1783. Konończa, wś nad Rosią i Rosawą, powiat czerkaski, gm. i dobra Meżyrycz, st. poczt. Kaniów 4 w. , 57 w. od Czerkas, 209 dm. , 1245 mk. , cerkiew, szkółka cerk. , 4 wiatraki. Należała do ststwa kaniowskiego, legowana czerncom monasteru pustyńskiego w Kijowie, przez Bohusza Fedorowicza Koreckiego, co potwierdza Zygmunt I. W r. 1622 skarżą się czernecy, iż ststa ks. Janusz Ostrogski, odjął im grunta, wybudował młyn na Rosi o 4 kołach, urządził przewóz i zabijał jaz. Nadto mieszczanie kaniowscy bez wiedzy czernców zakładają nowe chutory, uprawiają grunta, koszą łąki, uciskają poddanych monasterskich. W r. 1628 monaster wnosi z K. od 1 ogr. Kononicze, pow. łucki, ob. Kanonicze. Kononiwka, ob. Dumańce, Kononowicze, wś, pow. mohylewski, gmina Ciecierzyn 9 w. . Kononówka, wś i fol, pow. bychowski, gm. Dołhi Moch 5 w. , 8 dm. , 21 mk. Fol, dziedzictwo Zubowiczowej i Koszkowej, 147 dz. Kononówka, wś nad stawem, pow. skwirski, gm. Antonów, par. praw. Tereszki, st. poczt. Skwira 2 w. . 40 dm. , 236 mk. , szkółka. Około r. 1865 należała do Straszyńskich. Kononowo, wś nad jez. Baranowo, pow. wieliski, gm. Baranowo. Na wyspie jeziora kurhan. Konopajcie, wś, pow. nowoaleksandrowski, gm. Oknista 2 w. . Konopczyn, wś, pow. białostocki, gm. Przytulanka, 40 w. od Białegostoku, 238 dz. Konopelczyce, wś, pow. orszański, gmina Tołoczyn 3 w. . Konopelka, wś u źródeł rz. Wołynki prawy dopł. Dźwiny, pow. witebski. Konopki, pow. łomżyński, ob. Jalbrzyki, Koprzywnica i Rembkowo, Konopkówka, wś, pow. tarnopolski. Ob. Boberski W. K. obrazek geol. z okolic tarnopolskich Wszechświat, nr. 14, r. 1882. Konoplanka, pow. czerkaski, ob. Teklina. Konoplaniki, wś, pow. dźwiński. Mieli tu Browerowie 4 dz. , Gorlewscy 80 dz. , Jubulewowie 80 dz. Konoplica, Konopelica, wś, pow. rohaczewski, gm. Cichnicze 8 w. , 48 dm. , 339 mk. Konoplice, Konoplicy, wś i fol, pow. rohaczewski, gm. Kistenie 22 w. , 37 dm. , 221 mk. , dziedzictwo Pieczkowskich, 180 dz. Konoplisk, dobra, pow. wołkowyski, gmina Zelzin, 28 w. od Wołkowyska, Dobrzańskich i Przybysławskich 388 dz. Konopnica 1. wś, pow. wieluński. We wsi K. należącej do Andrzeja i Jakóba Konopnickich, było w 1552 r. 13 osad płużnych z karczmą, kuźnica żelazna nowo odbudowana po spaleniu, młyn o 2 kołach. W r. 1552 istnieje Wola Konopnicka, zapewne dzisiejsza Górka Konopnicka. Wieś należała pierwotnie do par. Ossyaków. Wojciech Konopnicki, podsędek wieluński, wraz z braćmi wzniósł tu kościół i uposażył, a arcyb. Dzierzgowski r. 1552 erygował parafię. Wkrótce potem Hieromin Konopnicki, kasztelan spicymierski, nadał kościołowi wieś Dymek i połowę Woli Szynkielowskiej i wybudował klasztorek na 6 zakonników i wzniósł nowy kościół z muru. Do klasztoru sprowadzono paulinów z Częstochowy, którym arcyb. Wężyk oddał zarząd parafii r. 1673. Arcybiskupi Łubieński i Olszowski nadali kościołowi dziesięciny swego stołu z kilku wsi. Konsekracyi kościoła dokonał r. 1666 arcybiskup Olszowski. Hieronim Konopnicki założył i uposażył też szpital z kapliczką r. 1638. Po upadku szpitala wzniesiono kapliczkę p. w. Maryi Magdaleny. Rząd pruski odebrał klasztorowi wś Szynkielową, 2. K. , wś, pow. lubelski. Według dok. z r. 1342 należy do wójtowstwa lubelskiego. W r. 1676 Jan Gałęzowski, sędzia grodzki lubelski płaci tu od 4 osób z rodziny, 10 dworskich i 131 poddanych. Ob. Bronowice. Konotopie, w dok. z r. 1325 Konottop, wś, pow. lipnowski. Miała już prawo niemieckie przed r. 1325. Sołtysem był Heymischo. Ob. Sumin. Konotopy 1. i K. . Milki, dwie wsi, pow. kobryński, gm. Siechnowicze, 32 w. od Kobrynia. Wś K. ze wsią Nowiki ma 154, wś K. Milki, 69 dz. 2. K. , w spisie własności ziemskiej Konopek, urocz. przy wsi Proce, pow. Słonimski, gmina Pieski. Konotopy t. IV, 351, wś, pow. zasławski, Koniuszówka Konkowicze Konna Konne Konno Konnybór Konobaje Konocicha Konojad Konończa Kononicze Kononiwka Kononowicze Kononówka Kononowo Konopajcie Konopczyn Konopelczyce Konopelka Konopki Konoplanka Konoplaniki Konoplica Konoplice Konoplisk Konopnica Konotopie Konotopy Konowałowo Konowały Konowałowo Konstancin Konstancyanowo Konstantynopol Konstantynów Konstantynów Stary Konstantynówka Konstantynowo gm. Chrolin, par. praw. Niczpały 15 w. , 41 w. od Zastawia, 73 dm. , 427 mk. , cerkiew fil. drewniana. Dawniej stała tu kaplica katolicka. Konowałowo, dobra, pow. klimowicki, od r. 1874 Mariutinych, 800 dz. 550 lasu. Konowałowszczyzna, wś, pow. nowoaleksandrowski, gm. Słobódka 5 w. . Konowały 1. wś, pow. białostocki, 250 dz. 2. K. , wś, pow. oszmiański, gm. i dobra Wolożyn; miała 11 dusz rewiz. Końskie, miasto powiatowe gub. radomskiej. W dokum. ks. Mieszka z r. 1145 dla klasztoru w Trzemesznie powiedziano Comes Saulus contulit decimam celarii sui in Konski K. W. , n. 11. W r. 1367 Dobiesław, syn domini Creslai de Conske heres, udziela prawo polowania w okręgu zw. Coneczke, Straszowi z Modliszewie. W r. 1369 rozszerza to prawo do synów Strasza i rozciąga na wsi Końskie, Niekłań, Gosań, Rogów i Bębnów Kod. mał. , t. III, 207, 231. W r. 1508 mają tu działy Mikołaj Krąpek, płacący gr. 18, Miklasz Kamienski 1 grz. 11 gr. z Kamicą, Tobiasz z Rogowa, Krzesław Konecki gr. 30 i Stanisław Białaczowski gr. 30. W r. 1577 są trzy działy Konieckich, 17 łan. , 7 zagr. Pleban miejscowy ma 2 łany w Kornicy. Do K. należą Kuźnice, Stampor, Jakubek, Grzybów, Błotnica i Czarna. Co do kościoła zob. Sprawozd. hist. sztuki, t. V i VI. Końskie Małe, wś, pow. opoczyński. W r. 1577 płaci tu opat sulejowski od 1 1 2 łan. i Krzysztof Dunin od 1 1 2 łana. Końskie, wś, pow. brzozowski, ob. Witryłów. Końsko Wola, mstko, pow. nowoaleksandryjski Puławy. W r. 1531 Konińska Wola, Młynki i Rudy, dają od 15 łan. , 1 młyna. Od Tęczyńskich drogą wiana przeszła do Zbaraskich, którzy władają tu na początku XVII w. Od nich do Wiszniowieckich. Ob. Puławy t. IX. Łukasz Opaliński, marsz. nadw. kor. posiada tu rezydencyę swą, wspomnianą przez Morsztyna w dedykacyi Lutni. W r. 1676 miasto daje pogłówne od 174 mieszczan i 23 żydów. Stanisław Zagorski płaci od 2 osób z rodziny, notaryusza i 21 dworskich. Konstancin, osada z willi letnich złożona, utworzona na obszarze dóbr Obory, w pow. war szawskim, r. 1898, przez zawiązane w tym celu Towarzystwo akcyjne. Zaprowadzono tu wo dociągi, kanalizacyę, oświetlenie elektryczne, urządzono starannie wyżwirowane drogi i aleje spacerowe. Przyległe lasy dóbr Obory odświe żają powietrze, dostarczają miejsca do wycie czek dalszych. Na miejscu istnieje restauracya i stacya kolei wązkotorowej z Warszawy do Pia seczna prowadzącej. W sąsiedztwie K. znajdu je sie Skolimów, zmieniony obecnie na osadę willi letnich. Konstancyanowo, powiat dzisieński. Niegdyś awuls Kozakowa, później wiano Julianny Bortkiewiczowej, dziś wnuka jej Franciszka Guże, 284 dz. Konstantynopol, wś, pow. kowelski, gmina Powursk, 23 w. od Kowla, 26 dm. , 193 mk. Konstantynów 1. Konstntynowo, folw. , pow, poniewieski, gm, Gulbiny 8 w. , włościan Janonisów, 80 dz. 2. K. , dwór, tamże, gm. Naciuny 7 w. , 76 w. od mta pow. ; Tychniewiczów 217 dz. Nadto Nejrandowie mają tu 28 dz. 3. K. , mstko, tamże, gm. Skrobatyszki 9 w. , 320 mk. Dokalscy mają 189 dz. Według Wołonczewskiego Bisk. żmujdzkie, 104, kościół wzniesiony został z zapisów 1162 złp. Kazimierza Kasperowicza 1764 r. , przez Andrzeja i Janinę z Szuksztów Staszewskich, którzy zapisali kawał ziemi i 13, 000 złp. Parafię urządził tu biskup Łopaciński. 4. K. , nowa nazwa mstka Dziewałtowa ob. t. II, 289, w pow. wiłkomierskim. Gmina K. obejmuje 74 miejscowości, 719 dm. włośc. obok 45 innych 5888 mk. włościan, uwłaszczonych na 7478 dz. Konstantynów, powiat święciański. Nowy murowany kościół wzniesiony kosztem Al. Chomińskiego i hr. Starzeńskiego. Konstantynów 1 fol. , pow. dubieński, gm. Malin, 9 dm. , 65 mk. 2. K. , kol. , pow. łucki, gm. Torczyn, 13 dm. , 114 mk. 3. K. , kol. , powiat włodzimierski, gmina Kisielin, 14 dm. , 106 mk. Konstantynów Stary, miasto, ob. Starokonstantynów t Xl, 257 i Kołyszczyńce t. XV. Konstantynówka 1. wś, pow. rossieński, gm, Taurogi 10 w. . 2. K, trzy wsi, powiat wiłkomierski, gra. Kurkle 6 w. , Szaty 10 w. i Wiżuny 4 w. . 3. K. , wś, pow. oszmiański, gm. i dobra Wołożyn; miała 43 dusz rewiz. Konstantynówka 1. al. Mechowata, Muchowata, wś, pow. berdyczowski, gm. i st. poczt. Samhorodek 12 w. , par. praw. Staniłówka, 91 dm. , 620 mk. , szkółka początkowa. Należała w XVIII w. do Pohrebyszcz, w XIX w. , Morgulców. 2. K. , wś nad Desną, tamże, gmina Wachnówka, st. poczt. Turbów 10 w. , 70 w. od Berdyczowa, 170 dm. , 880 mk. , cerkiew, szkółka cerk. , młyn. 3. K, mylnie Konstantynów t. IV, 364, wś nad rzką Serebrianką, przy linii dr. żel. chwastowskiej, pow. czerkaski, gm. i st. poczt. Smiła 5 w. , 30 w. od Czerkas, ze wsią Budki 486 dm. , 2683 mk. , cerkiew, szkoła, 2 cegielnie, 12 wiatraków. Należy do klucza śmilańskiego. 4. K. , wś, pow. humański, gm. Chiżna, st. poczt. Buki 11 w. , 50 w. od Humania, 32 dm. , 235 mk. Założona przez dziedzica wsi Woronie, Konstantego Rohozińskiego. 5. K. , al. Łohwińska, ferma przy wsi Parchomówce, pow. skwirski, 5 dm. , 40 mk. 6. K, wś, pow. żytomierski, gm. Januszpol, 53 w. od Żytomierza, 17 dm. , 134 mk. Konstantynowo 1. folw. dóbr Skidel, pow. Konowałowszczyzna Kopaczyńce Kontratówka Kontrymiszki Kontrymy Kontynowo Kontuszówka grodzieński. 2. K. , dobra, pow. prużański, gm. Rudniki, Golczów 803 dz. 3. K. , fol. dóbr Wiszów, pow. słonimski. 4. K. , fol. dóbr Kozłowszczyzna, tamże. 5. K. , kol. żydowska, tamże, gm. Różana, 39 w. od Słonima, 11 dm. , 219 mk. , dom modl. żyd. , 622 dz. 6. K, dobra, pow. wołkowyski, gm. Roś, 10 w. od Wołkowyska, Mickiewiczów, 217 dz. 7. K. , folw. , pow. kowieński, gm. Janów 3 w. , Kaczyńskich 106 dz. 8 K. Praczki, dwór, tamże, gm. Żejmy 2 w. , Mickiewiczów 64 dz. 9. K. . dobra, powiat nowoaleksandrowski, gm. Czadosy 13 w. , 69 w. od mta pow. Komarów, z Hanuszyszkami 3353 dz. 1064 lasu. 10. K. , zaśc, tamże, gm. Dryświaty 15 w. . 11. K. al. Mieżewo, dobra, pow. orszański, hr. Łubieńskich 2945 dz. 1674 lasu, gorzelnia. 12. K. , wś i dobra, pow. sieński, gm. Czereja 4 w. , 58 dm. , 334 mk. Dobra, Boguszewskich, z fol. Szyrkówka 1966 dz. 806 lasu. . 13. K. , wś, pow. lidzki, gmina i dobra skarb. Wasiliszki 1 w. ; 7 dusz rewiz. 14. K. , pow. dźwiński, ob. Izabelin, Konstantynowska Słoboda al. Makowingi, wś, pow. kowieński, gm. Betygoła 3 w. . Konszczukalnie, w spisie z r. 1886 Kukciukalnie, przys. , pow. rossieński, gm. Konstantynów 3 w, . Kontenie, wś i dobra, pow. telszewski, gm. Gadonów 9 i 12 w. , attyn. dóbr Gordy Kietuny Kietunygordy, Kontminie, wś, pow. szawelski, gm. Gruździe 5 w. . Kontowcie 1. ob. t. III, 943 Kątowce, mstko i zaśc, pow. telszewski, gm. Bernatów 3 i 5 w, bar. Hejkingów, 1100 dz. Pierwszą kaplicę wystawił tu w r. 1619 Krzysztof Szukszta, ciwun berżański. 2. K. , wś, tamże, gm. Gadonów 1 w. . Kontowtele, okolica, pow. telszewski, gm. Wornie 19 w. . Kontowty, okolica, pow. telszewski, gmina Wornie 21 w. . Mają tu Narkiewiczowie 48 dz. , Przyjałgowscy 30 dz, Rymkiewiczowie 30 dz. . Szydłowscy 7 dz. Kontowtyszki, dobra, pow. telszewski, gm. Żorany 7 w. . Kontratówka, ferma przy wsi Monastyryszcze, pow. lipowiecki, 5 dm. , 24 mk. Kontrymiszki, zaśc, pow. wiłkomierski, gm. Subocz 8 w. . Kontrymy 1. dwór, pow. kowieński, gmina Wilkija 26 w. . 2. K. al. Kientrymy, dwór, pow. telszewski, gm. Gadonów 19 w. , Stępkowskich 100 dz. Kontynowo, pow. kobryński, ob. Ursynowa. Kontuszówka, ob. Bałka Gliniana. Konwaliszki, dawniej Kołweliszki al. Smolińsk nie Smolin, ob. t. IV, 368, mstko i dobra, pow. oszmiański, gm Dziewieniszki 8 w. . Nabyte r. 1786 od Joachima Chreptowicza, podkanclerzego, przez Franciszka i Mikołaja Jankowskich. Do K. należały wsi Kolweliszki, Lepie, Masiuny, Śloski, Kiżby, Ożubale, Ożukalnie i zaśc. Kłonie, wogóle 46 dym. , 156 dusz męzk. i 146 żeńsk. Niedaleko od dworu stała kaplica. We dworze podług notatek Balińskiego, znajdował się śpichlerz przerobiony z dawnego murowanego zboru aryańskiego. Na szczycie był napis Renovatum A. D. 1666, a na kominie Restauratum A. D. 1724. W r. 1808 Mikołaj Jankowski, kanonik katedry mińskiej, ówczesny właściciel K. , oraz synowcowie jego Ambroży, dziedzic Polan, i Aloizy, sędzia ziemski oszmiański, wznieśli w K. , kościół parafialny drewn. z dwoma wieżami. Około 1850 r. nabył K. Kazimierz Umiastowski, od Karola Jankowskiego. Obecnie dobra obejmują 2105 dz. Kopaćkowo, wś, pow. wilejski, gm. Kuszeniec 4 w. ; miała 84 dusz rewiz. , należała do dóbr Lubań. Kopacze 1. al. Gonczary, wś, pow. wołkowyski, gm. Pieski, 446 dz. 2. K, fol. , pow. mścisławski, od r. 1855 Korzunów, 122 dzies. 3. K. , pow. oszmiański. Stanowiły niegdyś fol. , do którego należała wś t. n. W r. 1562 własność Anny z Rekuciów Mitkiewiczowej, poczem syna jej Pawła. W r. 1651 Reina Wańkowiczówna Antoniowa Stankiewiczowa, sprzedała je Ostafiemu Siestrzeńccwiczowi Kuczukowi. Obok Kuczuków mieli w K. swe części Mężyńscy i Szwańscy, woeszcie w połowie XVIII w. przeszły K. na własność Jerzego Galimskiego, który sprzedał je w r. 1759, Tadeuszowi Ogińskiemu. Kopacze, wś nad Prypecią, pow. radomyski, gm. i st. poczt. Czarnobyl 10 w. , 140 w. od Radomyśla, 54 dm. , 285 mk. , cerkiew, szkółka cerk. , wiatrak, 1918 dz. ziemi włośc. z Karpiłówką Kopaczowską. Własność większa należy do klucza czarnobylskiego. Kopaczewszczyzna, dwór, pow. słonimski, gm. Robotna, Sielickich 80 dz. Kopaczów, wś przy ujściu Rakówki do Stu hny, pow. kijowski, gm. Obuchów, st. pocztowa Wasilków 15 w. , 40 w. od Kijowa, 315 dm. , 1653 mk. , cerkiew, szkółka, młyn, 5 wiatraków, 1104 dz. włośc, 522 dwor. 150 lasu, należącej do Wyhowskich i 247 dz. 74 lasu do Kuczyńskich. W r. 1628 Adam TyszaBykowski wnosi z mstka K. i Nieszczerowa od 9 dym. , 2 ogr. Kopaczówka 1. wś i kol. , pow. łucki, gra. Rożyszcze 5 w. , 18 w. od Łucka. Wś ma 54 dm. , 526 mk. ; kol. 19 dm. , 100 mk. 2. K. , wś, pow. starokonstantynowski, gm. Wołoczyska, par. praw. Niemiryńce 1 w. , 84 w. od rata pow. , 141 dm. , 803 mk. , szkoła. Kopaczycha, urocz. na obszarze Żwańczyka. Kopaczyńce, wś, pow. horodeński. W roku 1578 wraz z Kuniszowcami należą do dóbr Ja Konstantynowska Słoboda Konszczukalnie Kontenie Kontminie Kontowcie Kontowtele Kontowty Konstantynowska Słoboda Kontowtyszki Konwaliszki Kopaćkowo Kopacze Kopaczewszczyzna Kopaczów Kopaczówka Kopaczycha Kopcie Kopciewicze Kopciewszczyzna Kopciówka Kopciowo Kopciowszczyzna Kopciszki Kopciuszki Kopcy złowieckich. Płacą od 8 łan. , 4 zagr. , 3 kom. , popa, rybaka. Kopań 1. chutor w dobrach Mohylowce, pow. wołkowyski. 2. K. , wś i dobra, pow. homelski, gm. Teleszcze 20 w, 43 dm. , 197 mk. Dobra, Kruszewskich, 1351 dz. 1000 lasu. Kopań, wś, pow. dubieński, gm. Tesłuhów, par. praw. Rohoźno, 22 dm. , 141 mk. Kopańce, wś, pow. wieliski, gm. Cerkowiszcze; horodyszcze. Kopanica, os. przy wsi Cywińszczyzna, pow. słonimski. Kopanica, miasto, pow. babimojski. Starożytny gród książęcy, pozostawał jakiś czas we władaniu książąt szląskich. Odebrał go Łokietek przy pomocy Przybysława Borkowicza, wojewody poznań. i jego syna Maćka, jak o tem świadczy w dok. z r. 1338 nadającym im w nagrodę Koźmin. Dok. z r. 1394 świadczy, iż istniał tu gród, a przy nim Wielka i Mała Kopanica. osady na prawie niemieckim, mające oddzielnych wójtów K. W. , n. 1012, 1099, 1188 i 1947. W r. 1580 miasto K. w pow. kościańskim, dawało szosu fl. 3 gr. 6, od 1 szewca, 2 krawców, 1 kuśnierza, 1 kowala, 4 rybaków, 2 piekarek, 2 komorn. , 2 kół młyń. , bani gorzał. Suma fl. 10 gr. 17. Kopanice, urocz. w dobrach Albertyn, pow. słonimski. Kopanie, wś, pow. bychowski, gmina Dołhi Moch 12 w. , 71 dm. , 397 mk. Kopanie, wś, pow. krzemieniecki, gm. Radziwiłłów, par. praw. Pereniatyn, 25 w. od Krzemieńca, 60 dm. , 242 mk. W ostatnich czasach Garlickich. Kopaniki, pierwotnie Łosośna, wś nad Łososną, pow. sokólski, gm. Kruhlany, 520 dz. Wś należała do wojtowstwa namejksowskiego Niemejsze wo włości Łabno, ekon. grodzieńskiej. Podług reg. pomiar. z 1558 r. , 30 włok gruntu podłego, z tego 12 nieprzyjętych. Poddani mieli 53 wołów i 28 koni i z włok przyjętych powinni płacić po 48 gr. , razem 12 kop 36 gr. Kopanka, r. 1565 Kopanki, wś, pow. kałuski. W r. 1565 wś ta nad rzką Siołką, w ststwie halickiem, miała 12 kmieci na półdworz. , 3 dworzyszcza puste, 1 zagrod. , pop. Co rok każdy kmieć miał przywieźć po dwie sztuki drzewa na budowę zamku halickiego. Ogółem dochodu zł. 65 gr. 16. Kopańszczyzna, dobra, pow. poniewieski, gm. Linków 7 w. . Mają tu Landsbergowie 24 dz. , Wanagowie 264 dz. Kopaszyno, w dok. Copiscino, wś, pow wągrowiecki. Wedle dok. z r. 1282 należy do klasztoru w Łeknie Ulanow. Dok. kujaw. , 358, 9, ob. Żelice. Kopce 1. urocz. , pow. białostocki, gm. Grodek. 2. K, wś i chutor, w dobrach Skidel, pow. grodzieński. 3. K. , wś, pow. słonimski, gmina Kuryłowicze, 49 w. od Słonima, 156 dz. Kopcewicze 1. mylnie Kopciewicze ob. t. IV, 375, wś, pow. oszmiański, gm. i dobra skarb. Krewo 10 w. ; miała 31 dusz rewiz. Wchodziła r. 1789 w skład ststwa krewskiego 2. K. , wś i dobra, pow. lepelski, gm. Kopcewicze, 35 w. od Lepla, 89 dm. , 693 mk. , cerkiew, szkoła, zarząd gm. Dobra są attyn. Iwańska. Gmina obejmuje 23 miejscowości, 1351 dm. włościan. 508 innych, 4476 mk. włościan, uwłaszczonych na 5504 dz. Kopcie, wś, pow. orszański, gmina Tuchiń 13 w. ; przed r. 1865 Brzozowskich. Kopciewicze 1. wś nad Ptyczem, pow. mozyrski, gm. Kopatkiewicze, 49 dm. , 310 mk. , cerkiew. 2. K. , wś nad Bobrykiem, tamże, gm. Laskowicze, 37 dm. , 292 mk. , cerkiew. Kopciewicze, Koptiewicze, Koptowicze, wieś nad Horyniem, pow. rówieński, gm. i par. praw. Kustyń 3 w. , 13 w. od Równego, 24 dm. , 221 mk. , cerkiew filialna, 321 dz. W r. 1545 Bohdana Krajewskiego. W r. 1577 Iwan Czaplicz wnosi od 4 dym. , 8 ogrodn. , a w r. 1583 od 6 dym. Kopciewszczyzna al. Kopciewo ob. t. IV, 376 Kopciowszczyzna, wś i dobra, pow. grodzieński, gm. Górnica 5 w. , 12 w. od Grodna. Wś ma 21 dm, 128 mk. , cerkiew, kaplicę, szkołę, 285 dz. włośc, 47 dz. cerk. ; dobra, Zdanowiczów, z fol. Elżbiecin Elizabecin 650 dz. Par. praw. , dekanatu błagoczynia grodzieńskiego, 1995 dusz. Kopciówka 1. wś, pow. sokólski, gm. Romanówka, 26 w. od Sokółki, 718 dz. 2. K. , wś i dobra nad rzką Relistwą. , pow. mścisławski, gm. Szamowo, 8 dm. , 30 mk. , cerkiew. Dobra, Ciechanowieckich, 2045 dz. 1630 lasu; dwa młyny, folusz, Kopciowo, Koptiewo, dobra skarb. , pow. połocki, obejmują 18 wsi, 2 fermy i 1 zaścianek, 6240 dz. Kopciowszczyzna, Koptiewszczyzna, w dok. Koptewicze, wś nad ruczajem, pow. owrucki, gm. i par. praw. Pokalew 2 w. , 16 w. od Owrucza, 85 dm. , 568 mk, , cerkiew fil. drewn. z r. 1762, fundacyi Izabeli Trypolskiej. W r. 1545 Tomki Posiehowskiego, w r. 1569 Chwedora Chomiaka, a r. 1688 do Stanisława Korytki. Kopciszki, zaśc, pow. nowoaleksandrowski, gm. Smołwy 14 w. . Kopciuszki, wś, pow. wiłkomierski, gmina Dobejki 2 w. . Kopcy, wś, pow. sieński, gm. Pustyń, 10 dm. . 61 mk. Kopczuny, wś, pow. poniewieski, gm. Pokroje 12 w. . Kopelnia, wś, pow. żytomierski, gm. Chwasowa, 9 dm. , 86 mk. Kopiec, u Dług. Kopye, wś, pow. Częstochow Kopań Kopiec Kopelnia Kopań Kopańce Kopanica Kopanice Kopanie Kopaniki Kopanka Kopańszczyzna Kopaszyno Kopce Kopcewicze Kopczuny Kopowały ski, par. Biała. Za Długosza wieś królewska, w par. Kłobucko, miała 21 lau. km. , z których każdy dawał za dziesięcinę klasztorowi kłobuckiemu, po 6 gr Sołtys miał trzy łany i karczmę. W reg. pob. z XVI w. nie podana. Zdaje się, że złączoną została w jedną całość ze wsią Biała. Kopiec Osikowski, kol. , pow. radomyski gm. i st, poczt. Korostyszów 6 w. , 19 dm. 70 mk. Kopiejczyna, wś nad Taszłykiem, powiat czehryński, gm. i st. poczt. Kamionka 10 w. , 55 w. od Czehrynia, 60 dm. , 276 mk. , cerkiew, szkółka cerk. , 2 wiatraki. Kopieliszki, dwa zaśc, pow. nowoaleksandrowski, gm. Tyltyszki 10 w. . Kopienkowata, wś, pow. humański, gmina Podwysokie, st. poczt. Dubowa 13 w. , 35 w. od Humania, 284 dm. , 1523 mk. , cerkiew, szkółka cerk. Kopijowata 1. wś nad stawem t. n. , pow. kaniowski, gm. i st. poczt. Stepańee 8 w. , par. praw. Martynówka 3 w. , 23 w. od Kaniowa, 185 dm. , 950 mk. , szkółka, 5 wiatraków, 500 dz. 2. K. , Kupiowata, wś, pow. lipowiecki, gm. Popówks Konelska, st. poczt. Monastyryszcze 13 w. , z fermą 139 dm. , 1250 mk. , cerkiew, szkółka cerk. , młyn, 4 wiatraki. Kopijówka, wś nad Sobem, pow. lipowiecki, gm. i st. poczt. Daszów 6 w, 45 w. od Lipowca, 109 dm. , 1036 mk. , cerkiew, szkółka cerk. Gniazdo Kopijowskich. Na początku XVII w. rozdzielona. W r. 1629 wnoszą ztąd Bohdan Juszkowski z Todorówką od 23 dym. , Wasyli Juszkowski od 10 dym. , Iw. Buszyński Juszkowski od 7 dym. , Bohdan Kunicki i Jan Sokołowski od 30 dym. Uczestników tych powoli spłacali ks. Czetwertyńscy, którzy wnoszą od 24 dym. Kopinia, dwór, pow. poniewieski, gm. Nowemiasto 5 w. . Kopisk, wś, pow. białostocki, gm. Obrębniki, 18 w. od Białegostoku, 215 dz. Kopiszcze 1. wś, pow. kowelski, gra. Górniki, 33 dm. , 107 mk. 2. K. , wś nad Uborcią, pow. owrucki, gm. Jurowa, 75 w. od Owrucza st. poczt. , 216 dm. , 1257 mk. , cerkiew drewn. z r. 1848. Oprócz tego we wsi znajduje się stara cerkiew. Kopita, wś, pow. mohylowski, ob. Hołowczyn. Koplany, wś i K. Bronczany, dobra, powiat białostocki, gra. Juchnowiec, 8 w. od Białegostoku. Wś ma 103 dz. włośc. i 58 prywatn. ; dobra w części Brzozowskich, 70 dz. , w części Dyzych 240 dz. i Szamotułłów 150 dz. Kopleniszki, wś, pow. trocki, gm. Jewie 9 w. ; miała 9 dusz rewiz. , należała do dóbr Abramowsk. Kopliszki, wś, pow. nowoaleksandrowski, gm, Kwietki 10 w. . Kopojno, r. 1240 Kopanino, r. 1261 Capayn, wś, pow. słupecki. Dziesięciny z tej wsi dawane kaplicom św. Piotra i Andrzeja, przy grodzie w Lądzie, przeznacza arcyb. gnieźn. r. 1240 dla założonego tamże klasztoru cystersów. R. 1241 bawi tu Kazimierz ks. kujawski. Przed r. 1291 komes Sędziwój, podkom. ks. Przemysława oddał tę wś klasztorowi lądzkiemu w zamian za Głowiewo, Sławsko i Chociczę K. W. , n. 222, 228, 393, 678. R. 1579 płaci tu opat lędzki od 3 łan. , 2 zagr. , 1 kom. Kopowały, wś, pow. nowoaleksandrowski, gm. Widze 4 w. . Kopowszczyzna, folw. , pow. nowogródzki, gm. i par. katol. Wsielub, własność Siekluckich, około 19 włók. Koprzywnica 1. al. Pokrzywnica, mstko, pow. sandomierski. Zdawna, zapewne przed założeniem tu klasztoru cystersów, istniało tu targowisko. Fundacya klasztoru dokonana była ostatecznie podobno r. 1207 Mon. Pol. hist, III, 134. W dok. z r. 1250 wspomniana jest villa fori de Koprzywnica, a przy niej, , pratum opilionum owczarzy. Dok. z r. 1248 wymienia claustrum coprivnicia. Tu w r. 1250 ks. Bolesław potwierdza nadanie dla klasztoru w Trzcianie Kod. kat. krak. . I, 88. Wedle aktu z r. 1284 klasztor był p. w. N. P. Maryi i św. Floryana. Bolesław ks. krakow. , ponawia r. 1262, swobody i przywileje, jakie nadał poprzednio klasztorowi, , post primum adventura Tartarorum a więc po r. 1241. Wedle aktu przy klasztorze istniało targowisko. List pewnego opata z r. 1260, wymienia K. w liczbie klasztorów zniszczonych przez Tatarów. W r. 1268 tenże książę ze względu na ponowne zniszczenie i spalenie przez Tatarów klasztoru i targowiska, nadaje dla osady prawo niemieckie takie, jakie ma Krakow. W r. 1279 Filip, legat papieski, potwierdza w Budzie posiadłości klasztorne. R. 1284 potwierdza i odnawia ks. Leszko przywileje i nadania klasztorne. W r. 1308 Łokietek pozwala osadzać wsi klasztorne na prawie niemieckim. W r. 1346 król Kazimierz uwalnia wsi klasztorne Pielaszów, Niekisiałka, Zdanów, Sośniczany, Krzcin, Łukowiec i Swiężycę od różnych ciężarów państwowych Kod. mał. , III, 61. Dość wcześnie musiała powstać tu parafia, bo akt z r. 1277 wspomina, o prawie patronatu w K. Dok. z r. 1337 wspomina o kościele parafialnym. W dok. z r. 1284, którym Leszek Czarny potwierdza przywileje klasztoru powiedziano, iż civeaque de Coprivnica civitate mają prawo wozić towary po kraju bez opłaty cła Kod. mał, I, 36, 76, 93, 109, 123, 303. W r. 1578 miasto Pokrzywnica w pow. sandomierskim daje szosu fl. 48, od 2 1 2 łan. miej. , od 113 różnych rzem. po gr. 15, od 17 kom. po gr. 6, Kopiec Kopiejczyna Kopieliszki Kopienkowata Kopijowata Kopijówka Kopinia Kopisk Kopiszcze Kopita Koplany Kopleniszki Kopliszki Kopojno Kopowszczyzna Koprzywnica Kopiec Osiowski Koptyjówka Kopyl Kopyle Kopyłów Kopytowa Kopyłówka Kopyłowo Kopyły Kopyś Kopysica Kopytków Kopytów od 2 roztrucharzy, od 11 bań gorzał. po gr. 24, od 9 rzeźników po gr. 30, od 3 przekupniów, od 2 golarzy, 3 hultajów, od 7 kół młyń. klasztornych, folusz. Suma fl. 139 gr. 15. Wł. Łuszczkiewicz Kościół i reszty klasztoru w K. Spraw. kom. hist. sztuki, III, 38 i tamże t. VI, W. G. Bibl. Warsz. 1887, t. III. Siarkowski Wł. Notatki z wycieczki archeol. do K. Przegl. Bibliogr. archeologicz. , t. II, r. 1881, 2. K, dziś Konopki Pokrzywnica, pow. łomżyński. R. 1421 Jan ks. mazow. nadaje Sankowi z Konopek 10 łan. zw. Koprzywnica nad źródłami pot. Koprzywnica. R. 1422 tenże książę, dodaje Sandkowi i jego bratu Klemensowi jeszcze 10 łan, przyległych do ich łanów i granicy wsi Targonie Kapica, Herbarz 190. Na obszarze tyra powstanie wieś Konopki. Koptyjówka, al. Kopijówka t. IV, 386, mylnie pow. radomyski, wś nad Zdwiżem, pow. kijowski, gm. Makarów, st. poczt. Chwasowa 6 w. , par. praw. Sitniaki 1 w. , 56 w. od Kijowa, 20 dm. , 172 mk. , 236 dz. ziemi włośc. Dworska z Jurowem należy do Oresta Sokołowskiego. Kopy, wś i fol. , pow. kutnowski. Należała do ststwa kłodawskiego. W r. 1661 miała włók 18, tamże kmieci 4. Według lustracyi z 1789 wś K. na 18 łanach. Nie było gruntów i zabu dowań dworskich, tylko 17 chałup chłopskich z 12 półrolnikami i 5 zagrodnikami, odrabiają cymi pańszczyznę do fol. ostrowskiego, wołami i pieszo. Pasanie trzody, stróża, tłuka, sep owsa na miarę łęczycka, kapłony, jaja i czynsz w gotówce, stanowiły jej obowiązki. Dochód prócz pańszczyzny obliczono na zł, 139 gr. 7. Były w tej wsi wójtowstwo i sołectwo. Wójtowstwo o 4ch włókach na mocy przywileju Stan. Augusta, z dnia 3 lipca 1772 r. , nadane Wojciechowi i Salomei z Jarochowskich, mał żonkom Swiniarskim. Dochód roczny z wysie wów na wojtowstwie, czynił zł. 123, gr. 27, szel. 2, den. 3. Sołectwo było w posiadaniu Wojciecha Grochowskiego, na mocy przywileju Stanisława Augusta, z d. 15 czerwca 1766 r. Płaciło do skarbu kor. podatku rocznie zł. 39 gr. 22. M. R. Wit. Kopyl t. IV, str. 386. Zamiast stryjecznemu synowcowi Włodzimierzowi, powinno być stryjecznemu bratu Włodzimierzowi. Zamiast w osobie ks. Michała na K. , córka zaś Michała, powinno być W osobie ks. Jurja III na K. , córka zaś Jurja. Zm. Kotłubaj, str. 143, czytaj str. 160. Kopyle, wś nad Styrem, pow. łucki, gmina Kołki, 54 w. od Łucka, 126 dra. , 790 mk. , cerkiew, szkoła. W r. 1577 należy do Sokola Sokula, kn. Marka Sokolskiego, płaci od 8 dym Nadto Zacharyasz Łahodowski, wnosi od 2 dym. , kn. Iwanowa Czetwertyńska od 1 dym. dworz. i Iwan Wołnicz od 6 dym. po 20 gr. W r. 1583 płacą kn. Marek Sokalski od 5 dym. , 3 ogr. ; kn. Ostafiej Czetwertyński od 1 dym. , 1 ogr, 1 koła waln. ; pan Kamieniecki od 2 dym. i Andrzej Zaborowski od 24 dym. , 2 ogr. , 2 podsus. , 1 koła waln. W ostatnich czasach posiadali tu części Chilkiewiczowie, Pinińscy i skarb po Wiercińskim. Kopyłów, wś nad rucz. Trubicz, pow. kijowski, gm. Makarów, st. poczt. Chwasowa 7 w. , 45 w. od Kijowa, 144 dm. , 1390 mk. , cerkiew, szkółka cerk. , 6 wiatraków, 1317 dz. Własność większa należy do Jackowskich i wraz z Krasnohorką ma 4470 dz. 2500 lasu. Kopytowa, wś nad jez. Usmyń, pow. wieliski, gm. Usmyń, 10 dm. , 56 mk. , zarząd gminny, szkoła. Kopyłówka, zaśc, pow. nowoaleksandrowski, gm. Brasław 1 w. . Kopyłowo, wś, pow. dźwiński, par. Krasław. Kopyły, wś i dobra, pow. brzeski gub. grodzieńskiej, gm. Wierzchowice 1 w. , 40 w od Brześcia. Wś ma 679 dz. ; dobra, Pusłowskich, 1165 dz. Na gruntach folwarcznych kurhan. Kopyś, msto na lew. brz. Dniepru, pow. borecki, 73 w. od Horek, 65 w. od Mohylewa, 366 dm. , 3164 mk. 1575 praw. , 9 kat. , 2 ewang. , 1578 żydów, 7 cerkwi 1 mur. , kościół katol. filial. , kościół ewang. refor. , synagoga, 2 domy modl. żyd. , szkola, szkółka żeńska, zarząd okr. pol. , sąd pokoju, szpital, st. poczt. , gorzelnia, browar, 2 fabryki kafli. Istniał już w XI w. W r. 1059 umarł tu arcyb. nowogródzki Łuka Żydiata, wracając z Kijowa. W r. 1116 zajęty przez Włodzimierza Monomacha, przyłączony został do ks. połockiego. Następnie należał do ks. smoleńskiego. W XVI w. własność książąt Ostrogskich, od których przechodzi do Radziwiłłów. Wielekroć niszczony podczas wojen Również ucierpiał podczas wojny północnej w r. 1812. Po przyłączeniu Białorusi zostaje w r. 1777 mstem pow. gub. mohylewskiej, w r. 1861 zarząd powiatu przeniesiono do Horek. Kopysica, wś, pow. orszański, gm. Starosiele 8 w. . Kopytków al. Oktawin, wś i folw. , pow. Ostrogski, gm. Zdołbica, par. praw. Iwaczków 3 w. , 18 w. od Ostroga, 29 dm. , 286 mk. , cerkiew filial. drewn. z r. 1723. Fol. ma 11 dm. , 46 mk. W r. 1570 Iwana Kierdeja Mylskiego. Kopytów, wś, pow. rówieński, gm. Meżyrycz, par. praw. Daniczów 6 w. , 57 w. od Równego, 25 dm. , 302 mk. , szkoła. W r. 1583 z części K. 4 dym. , 2 ogr. , 2 ogr. wnosi Siemion Koziński. Kopytowa, wś, pow. krośnieński. Według dok. z r. 1277 własność klasztoru koprzywniekiego W r. 1348 Kazimierz król poleca Mikołajowi Kopytowy wieś tę lezącą nad rzką t. n. , osadzie na prawie niemieckiem. Osadnicy po 20 Koptyjówka Kopy Korczemka Kopytowo Korab Korabiewice Korabiewka Korablewo Korabliszcze Korabliszki Korabniki Korabowo Koralewo Korań Korandasze latach wolności płacić będą po 8 skojców z łanu. Mikołaj ten był tu sołtysem we wsi królewskiej. W r. 1354 król sprzedaje. Lubno, Kopytowe i Łajsce za 700 grzyw. trzem synom Mikołaja z Bogoryi Kod. mał, III, 70 i 98. Według Długosza L. B. , III, 390 Paszko z Bogoryi r. 1388 w Krakowie, wobec królowej Jadwigi, sprzedał K. wraz z Zręcinem. Wachniówką połową, Łubni i połową. Łajsc za 80 grz. komu, Die wyrażono, ale domyślać się trzeba, iż klasztorowi koprzywnickiemu. W r. 1581 opat pokrzywnicki płaci tu od 6 1 2 łan. , 5 zagr. , 9 kom. , 2 rzem. , 1 łan sołtysi, 1 pręt karczmy. Wieś nosi nazwę Kopytówka. Zdaje się, że klasztor posiadał tylko połowę wsi. Długosz w innem miejscu L. B. , II 284 podaje, iż dziedzicem wsi był Baruth. Dziesięcinę dawano kościołowi św. Floryana na Kleparzu, a tylko 2 łany sołtysie plebanowi w Zręcinie. Kopytowo, folw. dóbr Hostynicze, powiat sieński. Korab, r. 1579 Korab, r. 1618 Chorab, wś, pow. kaliski. Zapewne siedzący w poblizkim Piątku Korabici Piątkowscy, założyli w XVI w. miasto i nadali mu nazwę od swego herbu. Boku 1579 Mikołaj Kowal, wójt w K. , zapłacił szosu z miasta fl. 6 gr. 20. Od 2 łan. miej. , 3 garncarzy, 1 rzeźn. , 1 kowala, 2 tkaczy, 2 rybaków, 1 szewca, 4 krawców, 3 bań gorzał. , 3 szynkarzy wódki, 1 prasoła, 1 strycharza, 1 komorn. Od 2 rzeźn. i 1 piwowara, nieobecnych, nie pobrano. Ogółem fl. 20 gr. 29. W reg. pob. z r. 1618 podano Conflagratum funditus. Dało jednak szosu z 4 chałup fl. 10 gr. 10. Widocznie po pożarze osada utraciła charakter miejski i stała się wsią. Zapewne należała do parafii w Lipem i z nia razem wcieloną została do par. Brudzew. Korabiewice, wś, pow. skierniewicki. Wieś książęca w dokum. z r. 1451 Kod. maz. 215. Istnieje już wtedy i Wola Korobiewicka. W r. 1579 płacą tu od 8 łan. , 5 zagr. , 1 kom. , 4 łan. wójt, 2 zagr. Paw. Maz. 1481. Korabiewka, Karabiewka, wś, pow. starokonstantynowski, gmina i st. poczt. Teofilpol 8 w. , 60 w. od mta pow. , 98 dm. , 628 mk. , cerkiew drewn. z r. 1772, szkółka cerk. od r. 1886. Do par. praw. należą wsi Kotiużyńce, z cerkwią filialną, Karolina, Łażuczyn Mały. Wś należała do ks. Teofili Sapieżyny, potem od r. 1843 Erazma Bardeckiego, syn którego Mieczysław sprzedał 1856 r. , Antoniemu Bielińskiemu, od r. 1893 drogą spadku jego siostrzeńca Cezarego Jachimowskiego. Korablewo, dobra, pow. klimowicki, od r. 1875 Porczyńskich, 323 dz. 110 lasu. Korabliszcze, wś, pow. dubieński, gm. Młynów, par. Kosarew 7 w. , 17 w. od Dubna, 29 dm. , 409 mk. , cerkiew fil. drewn. z r. 1885. Do filii należy wś Radów 6 w. . Wś należy do Kozłowskiego. Korabliszki, zaśc, pow. wiłkomierski, gm. Owanta 10 w. . Korabniki, wś nad Wisłą, pow. włocławski. Wedle dok. z r. 1255 siedzieli tu ludzie książęcy qui vulgariter Corabnicy nuncupantur Kod. dypl. pol. , II, 57. Od r. 1266 własność bisk. kujaw. Ob. Drwalewo, Korabowo, dobra pow. sieński, Goniprowskich 721 dz. 369 lasu. Koralewo, Karaletwo, dobra, pow. poniewieski, gm. Poniewież 14 w. . Korań, wś, pow. żytomierski, gm. Motowidłówka, 102 w. od Żytomierza, 25 dm. , 218 mk. Korandasze, Karandasze, wś, pow. dzisieński, gm. Leonpol 15 w. ; miała 45 dusz rewiz. Korbadziejewszczyzna 1. pow. lepelski, Szysztowskich nie Szyszłowskich, 245 dzies. 2. K. , tamże, Dobelińskich 122 dz. Korbany, wś, pow. orszański, gm. Mikulino, 19 dm. , 123 mk. Korbutówka, wś, pow. żytomierski, gmina Trojanów, par. praw. w Żytomierzu 4 w. 18 dm. , 91 mk. Korchów, r. 1589 Korzchow, wś, pow. biłgorajski, ma 289 dm. W r. 1589 wchodziła w skład ststwa krzeszowskiego, następnie Zamojskich. Miała 6 łan. , popa, młyn, karczmę, 5 ubog. Korchynie, r. 1531 Corhynie, także Korczyn, wś, pow. tomaszowski. W r. 1531 należy do par. rz. kat. w Uhnowie. We wsi cerkiew pustką stojąca, 2 1 2 łan. R. 1578 dziedzicem tu Jarczewski. Na obszarze wsi powstanie później miasteczko Jarczew. Korciany, mstko, pow. telszewski, gm. Korciany, 49 w. od Telsz. Gmina obejmuje 56 miejscowości, 510 dm. włośc, 1453 mk. włościan, uwłaszczonych na 10, 291 dz. Po Nagórskich K. były własnością Antoniego Żukowskiego nie Zakrzewskiego, obecnie należą do hr. Platerów, 4852 dz. W r. 1611 był tu zbór kalwiński, który rychło upadł. Korczahy, dobra, pow. czerykowski, Stosza 2000 dz. 1400 lasu. Korczak, os. do Nowej Wsi, pow. białostocki, gm. Krypno. Korczak, wś, pow. żytomierski, gm. Trojanów 15 w. , 20 w. od Żytomierza, 32 dm, 161 mk. Była tu st. poczt. Korcze, wś i dobra, pow. wiłkomierski, gm. Traszkuny 6 i 8 w. . Mają tu Wojszwiłłowie 98 dz. i Żelichowscy 240 dz. Korczemka, słoboda, pow. łucki, gm. Osowa, 12 dm. , 53 mk. Korczew 1. r. 1520 Corczow, wś, pow. sieradzki. Wieś szlachecka, posiada kościół paraf. p. w. św. Katarzyny, uważany już w XV w. za perantiqua. Zapewne powstał w XIII wieku. Kopytowo Korbadziejewszczyzna Korbany Korbutówka Korchów Korchynie Korciany Korczahy Korczak Korcze Korczew Korczów Znajduje sie tu rodzaj ołtarzyka, stanowiąjcego grupę figur z marmuru, obnoszonego przy procesjach. W środku jest N. P. Marya, po bokach zaś św. Piotr i Paweł. Na dole data 1076 rok. Pochodzenie rzeźby nieznane. Obecny kościół drewniany z r. 1729, W polu za wsią stoi kaplica murowana pomiędzy lipami, w miejscu objawienia się obrazu N. P M. 2. K, wś i dobra, pow. konstantynowski. Obecny właściciel hr. Aleks. Ostrowski, zaprowadził tu gospodarstwo rybne na obszarze nazwanym Ostrów. Korczewatka, zaśc, powiat nowoaleksandrowski, gm. Widze 16 w. . Korczmiszcze, wś nad Brodówką, powiat skwirski, gm. i st. poczt. Chodorków 10 w. , 55 w. od Skwiry, 118 dm. , 780 mk. , cerkiew, szkółka, wiatrak. Korczmiszki, zaśc, pow. nowoaleksandrowski, gm. Widze 3 w. . Korczów, pow, żytomierski, ob. Bieżów, Korczówka 1. urocz. i chutor przy wsi Jurkowce, pow. lipowiecki. 2. K, wś, pow. radomyski, gm. Potyjówka, par. praw. Torczyn 6 w. , st, poczt. Radomyśl 25 w. , 32 dm. , 225 mk. , wiatrak, 223 dz. włośc, 125 dwor. należących do Wolskich, 128 do Brodowiczów; 80 dz. do 10 właścicieli. Niegdyś Michała Niemirycza, drogą zastawu Próchnickiego, który w r. 1730 sprzedaje za 22, 000 złp. Świrczewskiemu, syn zaś tegoż Maciej, w r. 1760 ustępuje Krzysztofowi Niemiryczowi. Na początku XIX w. należała K. do Woroniczów. Na polach wsi dwa wały, do 2 w. długie. 3 K. , wś, pow. nowogradwołyński, gm. Romanówka, par. praw. Wróblówka 1 w. , 63 w. od mta pow. , 42 dm. , 414 mk. 4. K. al. Korczówki, wś, pow. owrucki, gm. Hładkowicze, par. prawosł. Owrucz 6 w. , 39 dm. , 248 mk. Należała do dóbr monasteru uśpieńskiego zaruczajskiego, w Owruczu. 5. K, wś nad Ikopocią, pow. starokonstantynowski, gm. Kołki 4 w. , st. poczt. Teofilpol 18 w. , 41 w. od mta pow. , 188 dm. , 1072 mk, , cerkiew drewn. z r. 1852 na miejsce dawnej spalonej r. 1839, szkółka cerk. od 1877 r. Wś należała do Skibickich, od których 1845 r. nabył Ksawery Cyryna, po zajęciu na skarb w r. 1863, trzy części wsi zostały nadane gen. Krasnokutskiemu, a część czwarta zwrócona żonie Cyryny, Natalii i jej synowi Kazimierzowi. 6. K, folw. , pow. włodzimierski, gm. Kisielin. 7. K. , wś, pow. żytomierski, gm. Trojanów, par. praw. Puliny 4 w. , 27 w. od Żytomierza, 60 dm. , 372 mk. Korczunek, folw. przy wsi Rossosze, powiat proskurowski. KorczyceKihany i K. Zabużki, dwie wsi, pow. kobryński, gm. Wierzcholesie, 12 w, od Kobrynia. Wś K. Kihany ma 421, K. Zabużki 601 dz. Nadana r. 1497 przez kn. kobryńską Teodorę Iwanownę Siemenowiczową z domu Rohatynską, monasterowi spaskiemu w Kobryniu, co potwierdza Zygmunt I. Archimandrya kobryńską toczyła długi proces z właścicielami dóbr Chodjnicze i Nowosiołki o granice tej wsi. Korczyk, wś nad rzką Korczykiem, powiat zasławski, gm. Chorowiec 5 w. , st. poczt. i dr. żel. Szepetówka al. Sławuta 20 w. , 40 w. od Zasławia, 180 dm. , 1221 mk. , cerkiew drewn. z r. 1716, uposażona 110 dz. , z nadania ks. Hieronima i Eustach. Sanguszków r. 1806 i 1836, szkółka cerkiewna od r. 1860. Do par. praw. należą wsi Broniki, Chutor, Horodziawka i Romanów. Cerkiew filialna we wsi Ryłówka. W całej par. było 347 dm. , 2715 mk. praw. , 236 katolików, 62 żyd. W r. 1623 własność ks Janusza Zasławskiego, obecnie ks. Sanguszków. Korczyki, wś i dobra, pow. grodzieński, gra. Jeziory, 17 w. od Grodna. Wś ma 79 dz. ; dobra, Proniewskich, 306 dz. Korczyn Stary i Nowy, wś i mstko. Pierwotny obszar osady obejmował obadwa brzegi Nidy. Na lewym mieścił się gród książęcy z kościołem par. p. w. św. Mikołaja, na prawym zaś powstało w XIII w. miasto, położone w klinie między Wisłą a uchodzącą do niej Nidą. Miasto nosi zwykle nazwę Nowe Miasto Korczyn. Wraz z miastem wzniósł tu Kazimierz W. zamek murowany z kaplicą i prebendą przy niej. Do Starego Korczyna zapewne odnosi się wzmianka w dok. którym, Mieszko potwierdza r. 1145 nadania klasztoru w Trzemesznie. Powiedziano tam Comes Shebor contulit ccclesiam Corein cum duabus villis K. W. , n. 11. Zapewne wcześnie bardzo klasztor pozbył się drogą zamiany tego nadania. Długosz nic o tem nie wie. Bolesław ks. krakowski bawi w K. w łatach 1244, 1253, 1257, 1262 i 1279. Wr. 1254 odbywa się tu wiec, na którym 30 maja wydano akt dla klasztoru zwierzynieckiego. R. 1257 wydaje tu ks. Bolesław akt fundacyi dla klasztoru w Zawichoście. R. 1262 dla tegoż klasztoru przeniesionego do Skały, wydaje tu dwa nowe przywileje, a r. 1266 przeznacza tu klasztorowi 100 grz. srebra z Bochni. O prawach miejskich K. , spotykamy wzmiankę w dokum. z r. 1264 jure theutonico quo cives de Korczyn utuntur. Kunegunda żona Bolesława otrzymuje tę kasztelanię gości tu w r. 1268 i 1276. Aktem z r. 1278 uwalnia księżna ta mieszczan z Sącza rozwożących towary od opłat cła w K. Sama księżna bawi wtenczas w Korczynie Kod. mał. , t. I, 54, 64, 72, 89, 101, 114. Leszek ks. krakowski i sieradzki, zastawia K. , bisk. krakow. Pawłowi, w sumie 3000 grz. dla wynagrodzenia szkód zrządzonych w dobrach biskupich. W r. 1581 miasto dało szosu fl. 56. Uwolniono od szosu 14 spalonych domów, które dawały gr. 48. Od 211 2 łan. miej. , od 50 rzem. różnych po gr. 15, od 8 piekarzy, 5 rzeźn. , 4 przekup. , 4 stragarek, 3 hultajów, 18 bań gorzałcz. , młyna o 3 Korczyn Korczyki Korczyk Korczyce Korczmiszcze Korczmiszki Korczewatka Korczewatka Korczunek Korczówka Korczywie kołach zw. Czantoria, przy moście Jana Noskowicza. Suma fl. 130 gr. 24. Por. Nowe Miasto Korczyn t. VII, 225, Opis kościoła z XV w. z rysunkami, podał Wład. Łuszczkiewicz Spraw. kom. hist. sztuki, t. IV i VI. Korczyn 1. wś, pow. rówieński, gm. Derażne, par. praw. Stawek 2 w. , 30 w. od Równego, 11 dm. , 57 mk. , należy do Apanaży udiełow. W r. 1577 należy do Klewania, ks. Czartoryskich, płaci od 4 dym. , 2 ogr. , a w r. 1583 od 5 dym. , 3 ogr. 2 K. kol. , tamże, 14 w. od Równego, 11 dm. , 252 mk. Korczyn, wś, pow. stryjski. Według lustracyi z r. 1565 część tej wsi przeszła na własność królewską po Hryćku Korczyńskim, który zabił brata swego. Król nadał tę część po Hryćku 5 kmieci na 2 dworz. , Janowi Norajowskiemu, lecz nadanie to na mocy uchwały sejmu warszawskiego upadło. Dochód z tej części, w starostwie stryjskiem wynosił zł. 24 gr. 21. Korczyszcze, folw. dóbr Łukoml, powiat sieński. Korczywie, Korczuwie al. Wólka Jannkiewicka, wś, pow. rówieński, gm. Kostopol, par. prawosł. Hołwin, 43 w. od Równego, 21 dm, 155 mk. Własność apanaży udiełow. Kordeliszki, wś, pow. nowoaleksandrowski, gm. Krasnogórka 8 w. . Kordon 1. urocz. przy wsi Iliaszuki, pow. wołkowyski. 2. K. , fol. , pow. bychowski, od r. 1876 Rzewskich, 118 dz. 94 lasu. 3. K. , Kordon, wś, pow. rohaczewski, gm. Cichinicze. 4. K. , os. , pow. witebski, gm Babinicze 6 w. , st. poczt. Kordonówka, słoboda przy torze dr. żel. humańskiej, pow. berdyczowski, gra. Bieliłówka, st. poczt. Zarudyńce 7 w. , 46 w. od Berdyczowa, 31 dm. , 240 mk. Kordy, wś, pow. prużański, gm. Murawiewska, 49 w. od Prużany, 233 dz. włośc, 35 dwor. Kordyszki, wś, pow. wiłkomierski, gm. Kupiszki 8 w. . Kordyszów, wś nad Wilią, pow. krzemieniecki, gmina Szumsk, st, poczt. Krzemieniec 28 w. , 124 dm. , 963 mk. , cerkiew drewniana z r. 1730, uposażona 36 dz. , z nadania ks. Radziwiłła r. 1732, dwa młyny wodne. Cerkiew filialna we wsi Hołybisy. Na polach wsi około 20 mogił. W r. 1583 Stanisław Łaszcz wnosi z części wsi od 7 dym. , 1 ogr. , 1 kom. , 4 rzem. , 1 dudarza. Na początku XVIII w. , ks. Janusza Wiszniowieckiego. W nowszych czasach pułk. Sitnikowa, spadkobiercy którego sprzedali Frenklowi. Kordyszówka 1. wś nad Rastawicą, pow. berdyczowski, gm. Mecherzyńce Dubowe, st. poczt. Koziatyn 11 w. , 35 w. od Berdyczowa, 270 dm. , 1750 mk. , cerkiew, szkółka cerk. , 2 młyny, 7 wiatraków. 2. K. , płd. część wsi Halczyńce, w pow. starokonstantynowskim, zasiedlona przez Stan. Kordycza. Kordziejewo, wś i fol. , pow. czauski, gm. Czerniawka, 32 dm. , 187 mk. Fol. , Koźlińskich, 269 dz. Kordziki, wś, pow. grodzieński, gm. Bohorodzicka, 79 dz. Koreczyn, wś, pow. słonimski, gra. Hiczyce, 70 w. od Słonima, 387 dz. Korejwiszki 1. dobra i zaśc, pow. poniewieski, gm Krakinów 3 w. . 2. K. , fol. , tamże, gm. Podbirże 7 w. . 3. K. , wś, tamże, gm. Pokroje 5 w. . 4. K, dwór, tamże, gm. Pompiany 14 w. . Koreńce, wś, pow. orszański, gm. Mikulino, 13 dm. , 91 mk. Korenichy, wś, pow. orszański, gm. Łożno 15 w. . Koreniewicze, wś, pow. grodzieński, gmina Górnica, 15 w. od Grodna, 563 dz. Wś należała do wójtowstwa hornickiego we włości kwasowskiej, ekon. grodzieńskiej. Podług reg. pomiar. z r. 1558 miała 40 włók gruntu podłego. Poddani mieli 139 wołów i 76 koni, płacić powinni 48 kóp 40 gr. Nadto dawać 40 beczek owsa i za odwóz 3 kopy 20 gr. Koreniewo, pow. czerkaski, ob. Czerniawka. Koreniki, wś, pow. nowoaleksandrowski, gm. Krasnogórka 6 w. . Koreniówka, wś, pow. sieński, gmina Łukoml. Koreniszczyce, Korzeniszczyce, wś, pow. wilejski, gm. Krzywicze 5 w. ; miała 54 dusz rewiz. ; należała do dóbr Słobódka. Koreniszki, urocz, w dobrach Hledniewicze, pow. wołkowyski. Korewicze 1. okolica i fol. , pow. wołkowyski, gm. Tołczmany. Okolica ma 205 dz. ; fol. należy do dóbr Werdomicze. Na polach nad rz. Rosią, kurhan. 2. K. , wś, pow. sieński, gm. Zameczek, 38 dm. , 284 mk. 3. K. , wś, pow. lidzki, gm. Wasiliszki 7 w. ; miała 49 dusz rewiz. 4. K. , wś, pow. oszmiański, gm. Subotniki 4 w. , należała do dóbr Kwiatkowce. W r. 1768 wś bojarska, należąca do ststwa Lipniszki. Korewo, fol, pow. orszański, dziedzictwo Wasilewskich, z Moszkowem 600 dz. ; młyn, folusz, Koriaki Wielkie, Małe i Nowe, trzy wsi, pow. wieliski, gm. Wiaźmieny. Pod wsią K, Wielkie horodyszcze i 2 kurhany, z których jeden rozkopany przez M. Kuścińskiego r. 1873. Koriawiniec, wś i fol. , pow. klimowicki, gm. Zabiełyszyn, 21 dm. , 106 mk. Fol, od r. 1869 Nelinderów, 114 dz. Koriukowszczyzna, wś włośc, pow. dzisieński, gm. Przebrodź 8 w. ; 16 dusz rewiz. Korkieliszki, wś, pow. wiłkomierski, gmina Dobejki 10 w. . Korczyn Korczyn Korczyszcze Kordeliszki Kordon Kordonówka Kordy Kordyszki Kordyszów Kordyszówka Kordziejewo Kordziki Koreczyn Korejwiszki Koreńce Korenichy Koreniewicze Koreniewo Koreniki Koreniówka Koreniszczyce Koreniszki Korewicze Korewo Koriaki Koriawiniec Koriukowszczyzna Korkieliszki Kornalowice Korkinięta, Korkienięta, wś, pow. oszmiański, gm. Juraciszki. Wchodziła w skład ststwa jakuńskiego. Korklanele, okolica, pow. rossieński, gmina Kroże 8 w. . Korklany 1. mstko, pow. rossieński, gm. Kołtyniany 12 w. , 56 w. od Rossień. Mają tu Wojszwiłłowie 150 dz. , Gimbutowie 92 dz. Żebenkowie 60 dz. , Zdanowiczowie 40 dz. , Kasperowiczowie 30 dz. , Kieturowscy 48 dz. , Łukaszewiczowie 40 dz. Dobra, 898 dz. należą do Puzyrewskich. Kościół wzniesiony został przez Ign. Szuksztę r. 1767 r. 2. K. , wś, tamże, gm. Kroże 9 w. . Korkłopuras, zaśc, powiat nowoaleksandrowski, gm. Oknista 5 w. . Korkoć, wś, pow. bychowski, gm. Horodyszcze, 12 dm. , 113 mk. , dziegciarnia. Korkolec, wś, pow. dryzieński, par. Oświej. Korkowszczyzna, dobra, pow. czerykowski, od r. 1878 Szebeków, 480 dz. 355 dz. lasu. Korkoziszki, zaśc, pow. wiłkomierski, gm. Uszpol 7 w. . Korkuciany, wś, pow. trocki, gm. Sumiliszki 6 w. ; miała 75 dusz rewiz. , należała do dóbr skarb. Póstrawie. Korma 1. dobra, pow. mozyrski, 1 okr. pol. , własność Malwiny Gordziałkowskiej, 8300 dz. 2. K. , wś nad rz. Graźliwcą, pow. homelski, gm. Korma, 40 w. od Homla, 289 dm. , 599 mk. podług innych danych 1764 mk. , zarząd gm. , cerkiew, szkoła, 6 wiatraków. Gmina obejmuje 23 miejscowości, 2379 dm. , 13, 411 mk. włościan 3771 dusz rewiz, uwłaszczonych na 18, 812 dz. W gm. jest 5401 dz. lasów większej własności. 3. K. , mstko nad rzką Paryczówką, w pobliżu pr. brzegu Soży, pow. rohaczewski, gm Korma, 50 w. od Rohaczewa, przy b. trakcie poczt. czernihowskim. Ma 149 dm. , 1090 mk. 106 praw. , 2 katol. i 982 żyd. , cerkiew murowana z 1832 r. , 3 domy modl. żyd. W XVII w. wchodziła w skład ststwa homelskiego, r. 1784 wymienione jako mstko. Bobra, dziedzictwo Bykowskich, 1691 dz. 1122 lasu. Gmina obejmuje 49 miejscowości, 1514 dm. , 6141 mk. włościan 1922 dusz rewiz. , uwłaszczonych na 12, 337 dz. W gm. jest 3865 dz. lasów większej własności i 771 włościańskich. 4. K. , wś, tamże, gm. Łuki, 42 dm. , 282 mk. Korma 1. chutor, pow. łucki, gm. Trościaniec 2. K, wś, pow. owrucki, gm. Tatarnowicze, 17 dm. , 94 mk. Korma Długa, wś, pow. czerykowski, gm. Jelnia Nowa, 31 dm. , 226 mk. Kormiagoły, wś pow. kowieński, gm. Janów 5 w. . Kormiałów, powiat kowieński. W końcu XVIII w. trzymał Józef Chrapowicki, instygator litew. Kormilice, os. , pow. wiłkomierski, gm. Kowarsk 13 w. . Kornaczówka 1. wś, pow. krzemieniecki, gm. Białozórka par. praw. Wanżułów 1 4 w. , 46 w. od Krzemieńca, 68 dm. , 487 mk. W ostatnich czasach sukcesorów Celestyna Kańskiego i Szubiakowskich. 2. K, w dokum. Kornaczowicze, wś, tamże, gm. Wierzbowiec, par. praw. Mossurowce 8 w. , 38 w. od Krzemieńca, 91 dm. , 609 mk. Własność Adama Rzewuskiego. W r. 1583 należy do Wierzbowca ks. Michała Wiszniowieckiego, płaci od 3 dym. , 2 ogr. Kornalowice, wś, pow. samborski. Iwaszko Kornielewski i Kostko z Radyłowicz, przedstawili r. 1469 potwierdzenie Władysława Jagiełły nadania Władysława ks. opolskiego na wsi K. i Radyłowicze, na prawie feudalnem, z obowiązkiem służby wojennej. Wsi otrzymały prawo niemieckie. Kornelin, zaśc, pow. oszmiański, gm. i dobra skarb. Smorgonie 2 w. . Kornelin, pow. rówieński, gm. Sieliszcze, 72 w. od Równego, 28 dm. , 299 mk Kornica, mstko nad Horyniem, pow. zasławski, gm. Białogródka, st. poczt. Zasław 18 w, , 210 dm. , 1124 mk. 40 katol, około 500 żyd. , cerkiew drewn. z r. 1778, uposażona 38 1 2 dz. , z nadania ks. Jabłonowskiego r. 1791, szkółka cerk. od r. 1872; sześć jarmarków rocznie. Cerkiew filialna we wsi Załuże pow. Ostrogski. W r. 1545 należała do Fiedora Kornickiego i jego braci. W r. 1570 wnosi pobór Sydor Kornicki. Korniedź, wś i dobra, pow. wołkowyski, gm. Łysków, 47 w. od Wołkowyska. Wś ma 566 dz. ; dobra, Sławutyńskich, 507 dz. Korniejew, fol, pow. klimowicki, Popejków 120 dz. Kornik, mylnie Kurnik, miasto, pow. szremski. W r. 1578 płaci szosu fl. 8, od 8 ślad. miej. , 2 rzeźn. , 2 szewców, 2 przekup. , 2 prasołów, 3 krawców, 1 bednarza, 2 szynkarek, 2 kowalów, 2 piekarek, 1 kołodzieja, 8 zagr. zamkowych, 2 komom. Ign. Zakrzewski ogłosił Umowę o budowę zamku Kornika r. 1460 Spraw, kom. historyi sztuki, III, 64. Zamek w K. , w Albumie do Edw. hr. Raczyńskiego, Wspomnień wielkop, w Albumie Napoleona Ordy Przyjaciel ludu 1836, str. 153. Tygodn. illustrowany, II, 1860 r. , 525. Biblioteka Przyj. ludu, rok II, nr. 20. Cataloque des doubles de la bibliotheque du Comte Działyński, Berlin, 1847. Gazeta W. X Pozn. , 1858 r. , nr. 178. Kościół w K. , w Albumie do Edw. hr. Raczyńskiego, Wspomnień Wielkopolski Przyjaciel ludu 1841 42, str. 89, z ryciną. Romanowski J. N. Otia Cornicensia, t. I unicus, Poznań, 1861 r. Kórniezanin. Kórnik 1875 r. , nr. 1 do 20. Korniłówka, wś i dobra, pow. mścisławski, Korkinieta Korniłówka Kornik Korniejew Korniedź Kornica Kornelin Korkinięta Korklanele Korklany Korkłopuras Korkoć Korkolec Korkowszczyzna Korkoziszki Korkuciany Korma Korma Długa Kormiagoły Kormiałów Kormilice Kornaczówka Korniuszki Korniłówka Kornin Korniusze Korobanówka Korobanowo Korobczyce Korobiszcze Korobki Koroblewo Koroboczka Koroćki Koroczenki Korohód Korohodyszcze Korole Korolew Korołewicze Korolewo Koroliszki Korolki Korolówka Korniłówka gm. Soino, 22 dm. , 144 mk. , cerkiew. Dobra, Jewniewiczów 486 dz. 343 lasu. Korniłówka, wś, pow. kaniowski, gm. Korniłówka, st poczt. Korsuń 8 w. , 38 w. od Kaniowa, 305 dm. , 1599 mk. , cerkiew, szkółka cerkiewna, 6 wiatraków. Gmina obejmuje 10 miejscowości 7 wsi, 3 słobody, 14, 126 mk. 25 katolików, 4 ewang. , 109 żydów, 4 in. wyzn. , 14, 893 dz. , w tem 6273 większej posiadłości, 8128 dz. włośc, 395 cerk. Kornin Nowy i Stary ob. t. 11, 259 Staroornin, dwie wsi, pow. bielski gub. grodz. , gm. Brzozowo Nowe, 16 i 27 w. od Bielska. Wś K. Nowy ma 1069 dz. , K. Stary 40 dm. , 256 mk. , cerkiew, szkoła, 498 dz. włośc. i 65 cerk. Par. praw, dekanatu błagoczynia kleszczelskiego, 2134 dusz, cerkiew paraf. i cmentarna. Kornin 1. mstko nad Irpeniem, pow. skwirski, gm. Kornin, st. poczt Chodorków 18 w. , 50 w. od Skwiry, 426 dm. , 1965 mk. , cerkiew, cukrownia 8 dm. , 252 mk. , 2 cegielnie, 3 młyny, jarmarków 4 do roku. Włość kornińska Proskurów Suszczańskich, zajmowała 6. 10 mil kw. Wr. 1628 Teodor Proskura Suszczański wnosi z 1 2 K. w zast. z 9 1 2 dym. , 12 ogr. , 1 kola młyń. , 1 rzem. , Jerzy Proskura z 9 1 2 dym. , 12 ogr. , 12 ubog. , 2 rzem. , 2 kół mł. i z 1 3 cz. w zast. z 3 dym. , 2 ogr. Gmina obejmuje dziś 9 miejscowości 1 mstko, 5 siół, 3 wsi, 10, 539 mk. 205 katolików, 464 żydów i 22, 147 dz 12, 033 większej własności, 9864 włośc. i 250 cerk. . 2. K. , w dokum. też mylnie Kiekormin, Kierkomin, wś nad rzką Uścia, pow. rówieński, gm. st. poczt. i dr. żel Równe 8 w. , 44 dra. , 514 mk. , cerkiew drewn. niewiadomej erekcyi. Do par. praw. należy wś Kwasiłowa. W roku 1545 Mikołaja Radziwiłła, marszałka ziemskiego. Korniusze, wś, pow. owrucki, par. prawosł. Owrucz 4 w. . Korniuszki, wś, pow. wilejski, gm. Hermaniszki 3 w. ; miała 19 dusz rewiz. Korobanówka, wś i dobra, pow. mohylewski, gm. Połykowicze 7 w. . Dobra, od roku 1856 Zmieczerowskich, 442 dz. , młyn wodny folusz. Korobanowo, wś pow. klimowicki, gm. Kościukowicze, 26 dm. , 136 mk. Korobczyce, pierwotnie Rostowlany, wś, dobra i osada nad Łosośną, pow. sokólski, gmina Kruhlany. Wś K. ze wsią Gniewińszczyzna ma 338 dz. ; dobra, Aleksandrowych 490 dz. ; osada należy do Hołowniów, ma 18 dz. Wś należała do wójtowstwa łososińskiego we włości Łabno, ekon. grodzieńskiej. Podług reg. pomiarowego z r. 1558 miała 44 włók gruntu podłego, w tem 2 wójtowskie. Poddani mieli 131 wołów i 77 koni; płacić powinni 51 kóp 6 gr. Nadto dawać 42 beczki owsa, i za odwóz 3 kopy 30 gr. Korobiszcze, wś, pow. orszański, gm. Wysokie, 19 dm. , 130 mk. Korobki, wś, pow. lidzki, gm. Szczuczyn; miała 25 dusz rewiz. Koroblewo, wś, pow, klimowicki, gm. Nadziejkowicze, 58 dm. , 390 mk. Koroboczka, kol. niem. i chutor, pow. radomyski, gm. Kiczkiry, 4 w. od Radomyśla; kol. 7 dm. , 35 mk. ; chutor 4 dm. , 27 mk. Koroćki, Korotki, okolica, pow. rohaczewski, gm. Konna 5 w. , 129 dm. , 1020 mk. Maja tu Puchowscy 120 dz. , Rymkiewiczowie 121 dz. Koroczenki, wś, pow. żytomierski, gmina i par. praw. Cudnów 5 w. , 57 w. od Żytomierza, 106 dm, 517 mk. Korohód Wielki i Mały, dwie wsi, pow. radomyski, gm. Szepielicze, st. poczt. Czarnobyl, 121 w. od Radomyśla, przy drodze z Czarnobyla do Chabnego. K. Wielki ma 88 dm. , 1111 mk. , cerkiew, szkółkę cerk. , gorzelnie, 4 wiatraki; K. Mały 32 dm. , 493 mk. , razem 2760 dz. włośc. Własność większa należy do klucza czarnobylskiego. Korohodyszcze, fol i chutor, pow. kobryński, gm. Osowce, Aleksandrowiczów 102 dzies. Chutor należy do dóbr Lachowce. Korole 1. okolica, pow. grodzieński, gmina Żydomla, 53 dz. 2. K, Karole, wś, pow. wołkowyski, gm. Pieski, 72 dz. 3. K. , dobra, pow. sieński, Choroszczów i Janowskich, 1322 dz. 385 lasu. Korolew, kol. , pow. owrucki, gm. Bazar, 36 w. od Owrucza, 50 dm. , 302 mk. Korołewicze 1. wś, pow. piński, gm. Telechany, par. praw. Ozarycze, 37 dra. , 389 mk. , cerkiew filial. 2. K, wś nad rz. Krzywinką, pow. sieński, gm. Ulanowicze, 20 dm, 96 mk. Korolewo 1. dobra, pow. miński, własność hr. Czapskiego, 2918 dz. 2. K. , dobra, pow. orszański, PrusŻukowskich, z fol. Żukowo i Zenino 2423 dz. 280 lasu. 3. K. , fol. , powiat lepelski, Mienickich 120 dz. 4. K. , wś, pow. witebski, gm. Korolewo, 20 w. od Witebska, cerkiew, zarząd gm. Gmina obejmuje 235 miejscowości, 925 dm. włośc. 130 innych, 6924 mk. włościan, uwłaszczonych na 8942 dz. Koroliszki, wś, pow. klimowicki, gm. Nadziejkowicze, 27 dm. , 163 mk. Korolki, fol, pow. orszański, Zubowiczów, 262 dz. Korolówka, wś, pow. czauski, gm. Radoml, 9 dm. , 64 mk. Korolówka 1. Karolówka, słoboda żyd. nad Rastawicą, pow. berdyczowski, gm. Mecherzyńce Dubowe, st. poczt. Koziatyn 8 w. , 30 w. od Berdyczowa, 59 dm, 528 mk. , dom modl. żyd. , młyn. 2. K. , wś, pow. kijowski, gmina Makarów, par. praw. Lipówka 5 w. , st. poczt. Chwasowa 16 w. , 60 w. od Kijowa, 61 dm, 817 mk. , cerkiew filialna Nikołajewska 1857 r. , Koromka Korostki Koromówka Koronatowo Koroniszki Koronowo Koropiec Korościatyn Korost Korosteszów Korolówka szkółka, młyn parowy, 2 wiatraki, 1009 dz. włośc, 1897 dwor. , należącej od r. 1862 do Modzelewskich. 3. K. , wś nad Konełą, pow. lipowiecki, gm. Sarny, st. poczt. Monastyryszcze 12 w. , 70 w. od Lipowca, 30 dm. , 352 mk. , szkółka cerk. 4. K. t. IV, 411, wś nad stawem, pow. radomyski, gm. Wyszewicze, par. praw. Worsówka, st. poczt. Radomyśl 19 w. , 16 dm. , 114 mk. , młyn, 1356 dz. większej własności w K. , Chodorach i Rudni, należącej do Mikulskich. 5. K, os. , tamże, 16 dm. , 78 mk. 6. K, wś nad Bobrykiem, tamże, gm. i dobra Martynowicze, par. praw. Maksymowicze 3 w. , st. poczt. Radomyśl 110 w. , 46 dm. , 467 mk. , 1641 dz. włośc. 7. K, wś nad Irpeniem, pow. skwirski, gm. i par. praw. Komin, st. poczt, Chodorków 15 w. , 50 w. od Skwiry, 87 dm. , 459 mk. , szkółka cerk. , cegielnia. 8. K. wś nad dopł. Bahwy Mokrej, pow. taraszczański, gm. i dobra Krasiłówka, st. poczt. Żaszków 12 w. , 37 w. od Taraszczy, 114 dm. , 498 mk. , cerkiew, szkółka par. , 2 wiatraki. 9. K, wś nad rz. Kamianką, pow. wasylkowski, gm. Kożanka, st. poczt. i dr. żel. Chwastów 10 w. , 42 w. od Wasylkowa, 126 dm. , 1184 mk. , cerkiew, wiatrak. Należy do Białocerkiewszczyzny. 10. K, słoboda, pow. nowogradwołyński, gm. Emilczyn, par. praw. Siemakówka 6 w. , 53 w, od mta pow. , 58 dm. , 1370 mk. 11. K. , chutor, pow. żytomierski, gm. Cudnów, 41 w. od Żytomierza, 13 dm. , 80 mk. Korolówka, r. 1565 Kroliewskie pole, wś, pow. kołomyjski, par. rz. kat. i urząd poczt. w Kołomyi 5. 6 klm. , par. gr. kat. w Korniczu. Założył tę wieś w ststwie halickiem, w pobliżu Kołomyi, r. 1551 Mikołaj Sieniawski, wojew ruski, ststa halicki. W r. 1565 miała 37 kmieci na 32 dworzyszczach. Czynszu z 30 dworz. płacono po 2 zł. , a podymne po 2 gr. Kmieć osadzający wieś i wataman byli wolni od czynszu. Pop dawał 1 zł. rocznie. Każdy kmieć na dworzyszczu miał obowiązek mieć ku potrzebie konia dobrego, kaftan, przyłbice, łuk i oszczep i na wezwanie starosty lub podstarościego z tem się stawić, Dawali też dań baranią, pszczelną, wieprzową i stacyę. Dochód wynosił zł. 76, gr. 14. Koromka, wś, pow. rohaczewski, gm. Koszelów 12 w. . Koromówka, kol. , pow. łucki, gm. Rożyszcze, 11 dm. , 67 mk. Koronatowo, chutor w dobrach Suszki, pow. brzeski. Koroniszki, zaśc, pow. nowoaleksandrowski, gm. Abele 10 w. . Koronowo, r. 1583 Coronow miasto, pow. bydgoski. W r. 1583 rajcy dali szosu fl, 12, od 12 łan. miej. , od 16 szewców, 10 garncarzy, 6 piekarek, 3 tkaczy sukna, 9 przekupniów, 3 krawców, 1 kołodzieja, 2 kuśnierzy, 1 kowala, 6 komorn, 2 rzeźników, 8 bań gorzał. Suma fl. 72 gr. 3. Ob. Schemel Der Burgberg Stary Dwór, bei Croneander Brahe Jahrb. der hist. Gesell, f. d. Netzedistr. zu Bromberg, 1896 7. Koropiec, wś, pow. złoczowski. Bąkowski I Utwór dyluwialny między K. a dolnym biegiem Strypy na Podolu Kosmos, t. X. Korościatyn, Korostiatyn, wś, pow. rówieński, gm. Tuczyn, st. poczt. Hoszcza 7 w. , st. dr. żel. Równe 37 w, 184 dm. , 903 mk. , cerkiew drewn. , szkoła. Do par. praw. należy wś Woronów. Cerkiew filialna we wsi Woskodawy 2 w. . W r. 1577 należy do Tuczyna Aleks. Siemaszki, który wnosi od 14 dym. po 10 gr. , 4 ogr. po 4 gr. , od karczm. 12 gr. , od palenia gorzałki 12 gr. ; a w r. 1583 od 12 dym. , 6 ogr. Korost, wś i urocz. nad Horyniem, pow. rówieński, gm. Stepań, par. prawosł. Kryczylsk 1 w. , 80 w. od Równego. Wś ma 136 dm. , 912 mk. 5 katol. . Była tu cerkiew filialna, która spaliła się r. 1843. Uposażył ją ks. Sanguszko r. 1570, potwierdził Mikołaj Worcel r. 1811. Szkoła ludowa od r. 1860, młyn wodny. Urocz. ma 14 dm. 81 mk. W r. 1577 sioło zamku stepańskiego, ks. Konst Ostrogskiego, płaci od 6 dym. półdworz. , 17 dym. na ćwierc, 6 ogr. a w r. 1583 od 6 dym. , 6 ogr. po 6 gr. , 5 ogr. po 4 gr. , 6 kom. Korosteszów, mstko nad Teterewem, pow. radomyski, gm. Korosteszów, 25 w. od Radomyśla, 676 dm. , 4772 mk. , 3 cerkwie, kościół par. katol. , dom modl. ewang. , synagoga, 5 domów modl. żyd, seminaryum nauczycielskie, szkółka cerk. , szpital, st. poczt. tel. , gorzelnia, browar, 3 młyny, 2 cegielnie, 4 tartaki, odlewnia żelaza, fabryka bibułki do papierosów, fabryka sukna, 2 smolarnie, 9 olejarni, 6 jarmarków, 1257 dz. włośc. Dobra należące do Plemiannikowa obejmują K. i 17 wsi, mają 25, 228 dz. 20599 lasu, 304 nieuż. . Gmina obejmuje 31 miejscowości 1 mstko, 10 siół, 10 wsi, 2 słobody i 8 kol, 17, 352 mk. 894 kat. , 362 rozkoln. , 595 ewang. , 2120 żydów, 17 in. wyzn. ; 43, 444 dz. 36, 656 dz. większej posiadłości, 15, 638 włośc, 268 skarb. , 1348 cerk. i kośc, 534 pod drogami. K. , nadany był Kmitom w r. 1499, jako pusty a było w nim 18 sług putnych zamkowych. W r. 1501 zaliczony był jeszcze do zamku żytomierskiego. Włość korosteszowska, na Teterwi i jej prawych dopływach Wilii i Iwiance, wraz z gruntem weleńskim około 3 mil. kw. obejmowała 13. 9 m. kw. W r. 1628 było 3 wsi, 11 dym. osiadł. , 7 zagr. W r. 1581 K. wnosi czopowego I2 1 2 fl. W r. 1628 Ludwik Olizar Wołukowicz płaci z K. od 40 dym. , 10 ogr. , 2 kół młyń. , 3 kół rud. , 2 popów. Korostki, wś nad Słuczą, pow, nowogradwołyński, gm. Czartorya Nowa, st. poczt. Lubar 8 w. , 75 w, od mta pow. , 133 dm. , 1037 mk. , Korolówka Korpacze Korsunka cerkiew drewn. z r. 1767, szkółka cerkiewna od r. 1868. Korostowa 1. wś nad rzką Buchłówką, pow. krzemieniecki, gm. Wyszhorodek, par. prawosł. Peczarna 1 2, w. , 67 w. od Krzemieńca, 26 dm. , 178 mk. W r. 1583 należy do Wyszgródka, ks. Aleks. Poryckiego, który wnosi od 5 dym. , 3 ogr. , 4 ogr. W r. 1618 spustoszona przez Tatarów. 2. K, wś nad stawem, pow. Ostrogski, gm. Chorów, st. dr. żel. Ożenin 6 w. , st. poczt. Ostróg 16 w. , 124 dm. , 710 mk. , cerkiew drewn. z r. 1786, szkółka cerk. , kościół fil. katolieki. Cerkiew fil. we wsi Płoska 3 w. . W r. 1545 Fiedora Olechnowicza. W r. 1577 Hrehory Bołbaz wnosi od 8 dym. włócz. po 20 gr. , 11 ogr. po 4 gr, 7 ogr. po 2 gr. , od 2 kół mlyń. po 24 gr. 3. K, al. Korostówka, wś nad jeziorem, łaczącem się ze Zbruczem, pow. starokonstantynowski, gm. Wołoczyska, par. praw. Balkowce 1 w. , 84 w. od mta pow. , 149 dm. , 912 mk. , młyn, gorzelnia. Własność Ledachowskich. Korostycze, wś, pow. brzeski gub grodz. , gm. Turna, 25 w. od Brześcia, 610 dz. O 1 2 w. od wsi, na lewym brzegu rz. Lśny, nasyp ziemny, otoczony wałem. Korostylówka, słoboda i kol. , pow. radomyski, gm, Potyjówka, par. praw. Widybor, st. poczt. Radomyśl 27 w. . Słoboda ma 12 dm. , 67 mk. ; kol. 1 dm. , 11 mk. Koroszno, ob. Karaszyn. Korotaj, os. nad jez. Korotajewem, pow. newelski, gm. Karolino, cerkiew, kaplica. Korotka, Krótka, fol. dóbr Skrybocze, pow. białostocki. Korotkowicze, wś i dobra, pow. bobrujski, gm. Nowe Stepy, 58 dm, 510 mk. Dobra, własność Ratkowskich, 3677 dz. Korotynka, chutor, pow. żytomierski, gm. Trojanów, 9 w. od Żytomierza, 11 dm. , 59 mk, Korotyno, mylnie Korotyna t. IV, 422, wś, pow. zwinogródzki, gm. i st. poczt. Kalihorka Mokra 7 w. , 40 w. od Zwinogródki, 115 dm. , 551 mk. , cerkiew, szkółka, 4 wiatraki. Korowajnicy, dobra, pow. połocki, własność Hildebrantów, 620 dz. Korowajno, dobra, pow. lepelski. Dawniej Korsaków, Nornickich, później Klottów, 1020 dzies. Korowatycze, wś, pow. rzeczycki, gmina Maładusz, 97 dm. , 675 mk. Korowczyn, wś i dobra, pow. czauski, gm. Czerniawka 5 w. , 66 dm. , 393 mk. , cerkiew. Dobra, od r. 1867 Edw. Rego, 2663 dz. 1759 lasu; 2 młyny, gorzelnia. Korowże, wś nad rzką Połtwą, pow. starokonstantynowski, gm. , par. i st. poczt. Teofipol 1 w. , 58 w. od mta pow. , 162 dm. , 933 mk. W r. 1570 Stepana Szumskiego. Korowińce 1. Małe, wś, pow. żytomierski, gm. Piatka, par. praw. Turczynówka 1 w. , 49 w. od Żytomierza, 149 dm. , 946 mk. , cerkiew filialna zbudowana r. 1756 przez dziedzica wsi Ant. Omiecińskiego. 2. K, Wielkie, wś nad rz. Stawoczkiem, pow. żytomierski, gm. Ozadówka, 43 w. od Żytomierza, 15 w. od Cudnowa stacya pocztowa, 8 w. od Demczyna st. dr. żel. , 257 dm. , 1595 mk. , cerkiew par. drewn. z r. 1730. Do parafii należy wś Michaleńki. W całej parafii było 144 dm. , 1107 mk. prawosł. , 36 katol, 236 rosk. , 15 żyd. Pod wsią cukrownia 12 dm. , 168 mk. , cegielnia i 2 młyny. Własność Tereszczenki. Korowiniec, wś, pow. klimowicki, gm. Zabiełyszyn 10 w. . Korowki 1. pow. wieliski, ob. Babury. 2. K. , ob. Białohuzowo, Korozicze, wś, pow. grodzieński, gm. Łasza, 42 dz. Korpacz, urocz. przy wsi Plutycze, powiat bielski. Korpacze, fol. dóbr Strokajły, pow. klimowicki. Korsakiszki 1 dwór, pow. poniewieski, gm. Nowemiasto 9 w. . 2. K. , mstko, tamże, gm. Stumbryszki 10 w. , 18 w. od Poniewieża, 90 mk. Dobra należą do Ordyńców, mają 596 dz. 209 lasu. Nadto ks. Skop ma tu 40 dz. Korsakowo 1. wś, pow. dzisieński, gmina Przebrodź 18 w. . 2. K, dobra, pow. dźwiński, Tołoczków 243 dz. i Tejrabendów 412 dz. Korsiliszki, wś, pow. trocki, gmina Jewie 6 w. ; miała 25 dusz rewiz. , należała do dóbr Popory. Korsówka, okolica, pow. lucyński, gm. Korsówka, kościół katol. , dom modl. żydow. , browar, st. dr. żel. 3 w. Gmina obejmuje 84 miejscowości, 308 dm. włośc. 83 innych, 4238 mk. włościan, uwłaszczonych na 5621 dz. Korsuń, mstko, pow. kaniowski, 50 w. od Kaniowa, 1050 dm. , 7689 mk. , 2 cerkwie, kościół katol. , synagoga, 5 domów modl. żyd. , 4 szkółki cerk. , 2 szpitale, apteka, 2 odlewnie, 2 miodosytnie, 10 młynów, cegielnia, st, poczt. St. dr. żel. chwastowskiej t. n. 3 w. . Gmina obejmuje 11 miejscowości 1 mstko, 6 siół, 4 wsi, 17, 818 mk. 74 katol, 13 sztund. , 5 ewangelików, 3842 żydów; 18, 907 dz, w tem 9260 dz. większej posiadłości, 9137 dz. włośc, 368 dz. cerk. Ob. Bolesław z Ukrainy Wyjątek z przejażdżki odbytej wr. 1862 Tygod. Illustr. nr. 211, r. 1863. Korsunka, wś nad Tykiczem Uhorskim, pow. humański, gm. i st. poczt. Talne 10 w. , par. praw. Dowheńskie, 47 w. od Humania, 215 dm. , 1073 mk. , młyn. Należy do dóbr Majdaneckie. Korsuny, wś i dobra, pow. kobryński, gmina Wołowiel, 42 w. od Kobrynia. Wś ma 380 dz. włośc. i 35 prywat. ; dobra, Jagminów 700 dz. Korowki Korowiniec Korostowa Korsuń Korostycze Korostylówka Koroszno Korotaj Korotka Korotkowicze Korotynka Korotyno Korowajnicy Korozicze Korowajno Korowatycze Korowczyn Korowże Korostowa Korowińce Korpacz Korsówka Korsuny Korsiliszki Korsakowo Korsakiszki Koryca Korytnica Korytne Korytkowo Korytki Korytesk Koryta Koryszków Koryst Koryczany Korycyn Korycin Koryce Korwiele Korwiedzie Korweliszki Korunie Kortyże Kortylisy Kortuwel Kortany Korszyłówka Korszunówka Korsztany Korszów Korsznowówka Korszewiec Korsyki Korsyki Korsyki, wś, pow. kowelski, gm. Wielick, 43 w. od Kowla, 30 dm. , 193 mk. Korszewiec, wś, pow. łucki, gm. Połonka, 9 w. od Łucka, 32 dm. , 215 mk. Niegdyś własność cerkwi św. Dymitra w Łucku. W r. 1577 Demian Dymitrowski płaci od 4 ogr. po 4 gr. , 5 ogr. po 2 gr. , a w r. 1583 protopop Dymitrowski łucki od 4 dym. , 5 ogr. , 7 ogr. , 1 podsus. Należała następnie do dominikanów łuckich, obecnie skarbowa. Korsznowówka, Korszynołówka, zaśc, pow. wileński, gm. Mejszagoła 5 w. ; miał 10 dusz rewiz. , należał do dóbr Gudulin. Korszów 1. wś, pow. dubieński, par. praw, Ujeźdce. W r. 1497 nadana z innemi, przez w. ks. Aleksandra, Konst. Ostrogskiemu. W r. 1583 należy do Ostroga, wnoszą, tu od 8 dym. , 1 ogr. , 1 podsus. 2. K, wś nad rzką Czarnoruczką. , pow. łucki, gm. Czaruków, 16 w. od Łucka, 155 dm. , 854 mk. , cerkiew, szkoła, młyn, olejarnia. Korsztany, zaśc, pow. trocki, gm. Hanuszyszki 11 w. , Korszunówka, dwa dwory, pow. poniewieski, gm. Pniewo 10 w. . Korszyłówka, w dokum. Korszyłowcze, wś nad Horyniem, pow. krzemieniecki, gm. Oleksiniec Stary, 32 w. od Krzemieńca, 36 dm. , 252 mk. W r. 1583 do Plebanówki, kn. Stefana Zbaraskiego, wnosi od 8 dym. , 5 ogr. , 1 koła waln. , 1 folusza. Kortany, wś, pow. wiłkomierski, gm. Rogo wo 9 w. . Kortuwel, wś, pow. wileński, gm. Giedrojcie, 6 w. . Należała do dóbr Wielki Dwór. Kortylisy, Kortelisy, r. 1564 Kortilieszi, wś, pow. kowelski, gm. Górniki, 72 w. od Kowla, 404 dm. , 2434 mk. , cerkiew, szkoła. Należała do ststwa ratneńskiego. W r. 1564 należy do par. rz. katol. w Ratnie, ma 21 1 2 łan. , 1 rzem. W r. 1628 czyniła 605 fl. 12 gr. Kortyże, Kartyże, wś, pow. czauski, gmina Drybin, 21 dm. , 93 mk. Korunie, okolica, pow. wiłkomierski, gmina Androniszki 13 w. , 53 w. od mta pow. Mają tu Merkisowie 212 dz. , Paszkiewiczowie 24 dz. , Szymkiewiczowie 34 dz. ; Wojszwiłłowie 40 dz. , Kościałkowscy 21 dz. , Kulikowscy 50 dz, Korweliszki 1. wś, pow. nowoaleksandrowski, gm. Bachmaty 10 w. . 2. K, zaśc, pow. oszmiański, gm. Polany 10 w. ; miał 12 dusz rewiz. , należał do dóbr skarb. Daukszyszki. Korwiedzie, dwór, pow. poniewieski, gmina Remigoła 9 w. . Korwiele, wś, pow. wileński, gm Worniany 6 w. ; przed r. 1865 miała 63 dusz rewiz. , w części należącej do dóbr Dubinki i 11 dusz w części dóbr skarb. Bystrzyca. Koryca, Korzyca, wś, pow. słonimski, gmina Dworzec. Koryce, Korzyce t. IV, 437, fol. , pow. nowogródzki, gm. Koszelewo, własność Koryckich, 100 dz. Korycin, Koryciny, wś włośc i folw. , powiat bielski gub. grodz. , gm. Grodzisk, 36 w. od Bielska. Wś ma 291 dz. ; fol. 1131 dz. Należy do dóbr rudzkich. Ludność wsi polska. Korycyn, mstko, pow. sokólski, gm. Trofimówka, 28 w. od Sokółki, 349 dz. ziemi miejsk. i wiejskiej i 41 kościelnej. Koryczany, w dok. Coricane, wś, pow. olkuski, par. Żarnowiec. W r. 1257 nadana co do dziesięciny klasztorowi w Zawichoście. Za Długosza L. B. , III, 322 wś królewska, miała 7 1 2 łan. km. i piękny folwark królewski, który dawał dziesięcinę tak samo, jak łany kmiece, klasztorowi św. Andrzeja w Krakowie. Koryst, wś i kol. , pow. rówieński, gm. Meżyrycz 12 w. , st. poczt. Korzec 11 w. , st. dr. żel. Równo 54 w. , razem 108 dm. , 1313 mk. , cerkiew drewn. wzniesiona r. 1739, przez dziedzica Fran. Wyszyńskiego, dom modl. ewang. , szkołę, młyn, wiatrak. W r. 1577 do Korca, kn. Koreckiego, wnosi od 40 dym. , 10 ogr. Koryszków, wś, pow. borecki, gm. Bajewo, 40 dm. , 207 mk. Koryta, wś, pow. pleszewski. Kościół par. p. w. św. Mikołaja bisk. , istnieje juz na początku XVI w. Wydawca Lib. Ben. Łaskiego, podaje za fundatora dziedzica wsi Koryckiego, i odnosi to do r. 1514. Prawdopodobnie jednak była to data wzniesienia nowego kościoła na miejscu dawnego. Opis bowiem parafii w Lib. Ben. II, 20 nie potwierdza tego. Obecny murowany pochodzi z r. 1800. Korytesk, Korytysk, wś, pow. bielski, gub, grodz. , gm. Brzozowo Nowe, 17 w. od Bielska, 454 dz. Korytki al. Korytkówka, wś, pow. żytomierski, gm. Bieżów, par. praw. Styrty 3 w. , 10 dm. , 52 mk. Korytkowo, wś, pow. turecki. Wisław, syn Wincentego daje swa włość K. , arcyb, gnieźn. Janisławowi, w zamian za wsi kościelne Leszno i Nagórczyce Nagórki. Potwierdza to Władysław Łokietek r. 1321 K. W. , n. 1024. Korytne, wś, pow. Ostrogski, gm. Porerosłe, par. praw. Siekierzyńce 4 w. , 20 w. od Ostroga, 95 dm. , 603 mk. , cerkiew filialna drewn. z r. 1753. Korytnica, rzeczka, lewy dopł. Pilicy pod Sulejowem. Wspomniana r. 1242 w akcie zamiany wsi Barkowiec na Lubotyń Kod. mał. , t. II, 67. Zapewne będzie to Luciąża. Korytnica 1. wś nad rz. Nidą, pow. jędrzejowski. Za Długosza stoi tu kościół par. p. w. św. Jana Chrz. Dziedzicami wsi byli Piotr Balicki i Jan Rokosz Półkozice. Dziesięcinę ze wsi wartości 20 grz. pobierał pleban. W r. 1540 siedzą tu Baliccy. Mają oni 11 półłan. , 1 łan Korytowo Koryty Korytyszcze Korzan Korzec Korzecki Korzecznik Korzelice Korzeń Korzenie km. cały, 2 półłan. puste, 7 karczmarzy na pięciu karczmach, 8 zagr. , 3 młyny, dwór, 2 folwarki, 3 stawy, łąki obfite i brzegi Kidy. Urszula Konarska miała tu 2 łany km. , 6 zagr. , 2 karczmy, dwór, folw. , staw. Był jeszcze dział sierocy 1 2 łana. Oceniono wieś na 800 grz. 2. K. , wś, pow. stopnicki. W r. 1224 odbywa sie tu wiec przy udziale Leszka Białego i dostojników małopolskich. Widocznie była to wieś książęca. W r. 1579 kasztelan małogoski płaci tu od 14 osad. , 11 łan. , 2 kom. , 3 ubog. , 1 rzem. 3. K. , wś, pow. węgrowski. W r. 1563 wś w ststwie liwskim, ma 43 1 2 łan. , 3 rzezu. Wola Korytnicka ma z wójtowstwem 19 łan. , 1 rzeźn. Korytnica 1. mstko nad Bugiem, pow. włodzimierski, gm. Korytnica, 25 w. od Włodzimierza, 103 dm, 811 mk. , cerkiew, kościół, synagoga, dom modl, żyd. , szkoła. Gmina obejmuje 25 miejscowości, 1293 dm. włośc. obok 196 innych, 10, 038 mk. włościan, uwłaszczonych na 10, 197 dz. 2. K. , wś, tamże, gm. Świniuchy, 33 w. od Włodzimierza, 143 dm. , 1023 mk. , cerkiew, wiatrak. Należała niegdyś do zamku włodzimierskiego, nadana przez Zygmunta Augusta ze Świniuchami, Michałowi Świniuskiemu, pisarzowi. W r. 1570 Balcera Gniewosza, który w r. 1577 wnosi od 10 dym. dworz. , 7 ogr. po 4 gr. , 18 ogr. po 2 gr. , a w r. 1583 od 25 łan. , 11 dym. . 20 ogr. , 3 kom. , 21 kom. , 1 bojara. 3. K. , pow. żytomierski, ob. Korytyszcze. Korytno, jezioro, w pow. lepelskim, w dobrach Białe. Korytno, wś nad rzką Plaszówką, pow. dubieński, gm. i par. praw. Tesłuhów 2 w, , 44 w. od Dubna, 79 dm. , 467 mk. , cerkiew fil. drewn. Na polach dworskich 7 kurhanów. W r. 1545 własność Fiedora i Wasila Koryteńskich W roku 1570 w części do Pawła Korytyńskiego, w drugiej do Michała Korytyńskiego. W r. 1585 pierwszy wnosi od 4 dym. , 5 ogr. , 2 kół waln. , 1 stęp. , drugi z 4 dym. , 4 ogr. , 3 ogr. , 2 kół waln. , 2 bojar. , 1 2 popa. Obecnie Bereżeckiego. Korytowata, wś, pow. berdyczowski, gm. i st. poczt. Samhorodek 10 w. , par. prawosł. Owsianiki 2 w. , 52 w. od Berdyczowa, 20 dm. , 99 mk. , przeważnie szlachty. Należała do Meleniewskich. Korytowo, wś, pow. płoński. W dokum. z r. 1246 wspomniane Kod. dypl. pol. . I, 52. W XVI wieku nosi też drugą nazwę Nadleśne Dadźbogi. Koryty, wś, pow. dubieński. gm. i par. praw. Malin 6 w. , 26 w. od Dubna, 40 dm. , 333 mk. , cerkiew fil. drewn. , nadana ziemią przez dziedzica Michała Pałuskiego z r. 1753. W r. 1583 wnosi Jakób Moszeński od 10 dym. , 5 ogr. Korytyszcze 1. wś i ferma, pow. kaniowski, gm. i par. praw. Potok 4 w. , st. poczt. Kozin 10 w. , 34 w. od Kaniowa, 119 dm. , 1089 mk. . cerkiew fil. z r. 1797, szkółka, 8 wiatraków, 536 dz. włośc. Wś należała do dóbr potockich, ks. Poniatowskich, potem Tarnowskich, od r. 1856 Maryi Riegelman. 2. K. , wś i kol. , pow. nowogradwołyński, gm. i par. praw. Żołobne 2 w. , 23 w, od mta pow. Wś ma 104 dm. , 580 mk. ; kol. 8 dm. , 47 mk. Własność Kuszelewskich. 3. K. al. Korytnica, wś nad rzką Trościanicą, pow. żytomierski, gm. Chwasowa, 33 w. od Żytomierza, 71 dm. , 431 mk. Korzan, chutor, pow. rówieński, gmina Berezne. Korzec, miasto, pow. nowogradwołyński, 30 w. od mta pow. , 947 dm. , 9577 mk, 3 cerkwie par. murow. św. Mikołaja z r. 1834, uposażona 145 dz. , z nadania ks. Józefa Czartoryskiego z r. 1780, drewn. św. Koźmy i Damiana z roku 1766, uposażona 64 dz. i drewniana Wniebowstąpienia z r. 1886, uposażona 63 dz. , 3 cerkwie fil. W r. 1570 kn. Bohusza Koreckiego, który w r. 1577 wnosi od 18 dym. rynk. po 4 gr. , 141 dym. ulicz. po 2 gr. , 159 dym. półwł. po 10 gr. , 35 ogr. po 4 gr. , 15 ogr. po 2 gr. , 6 rzemieśln. po 4 gr. W r. 1589 ks. Joachim Korecki wniósł 56 fl. 2 gr. szosu, z komorników, rzeźników, piekarek, rzemieśl. i kół walnych 20 fl. , czopowego per arendam 120 fl. , wogóle 196 fl. 2 gr. Korzecki, Wielki, Monasterski i Trzeci, trzy chutory, pow. nowogradwołyński, gm. Korzec, 30 w. od mta pow. Korzecznik, wś nad jeziorem t. n. , pow. kolski. Nazwa wsi wskazuje, że zawiązkiem jej była osada młynarska. Kościół par. p. w. W. W. Św. , powstał tu zapewne w XIV w. , lecz dla braku funduszów stał pustka na początku XVI w. W czasie reformacyi dziedzic zabrał role plebańskie trzy łany, a wieś wcielono następnie do par. Modzerowo. Korzelice, r. 1515 Korlązicze, r. 1565 Korliezicze, wś, pow. przemyślański. Wspomniana w dok. z r. 1442. W r. 1515 spalona przez Tatarów. W r. 1565 wś w ststwie rohatyńskiem miała 26 kmieci na ćwierciach, wataman wolny, karczmarz na ćwierci daje zł. 16, pop gr, 30 i liskę. Dochód ogólny zł. 124 gr. 9. Istniał przy wsi folwark, na którym r. 1565 zebrano żyta kóp 145, pszenicy 250, owsa 250, jęczmienia 30, tatarki 74. Prócz krów utrzymywano owce 50 starych dojnych, kozy 46 starych, świnie, gęsi i kury. W r. 1578 Andrzej Opaliński h. Łodzia, płaci tu od 6 łan. Korzeń Królewski, wś, pow. gostyński. Wieś książęca w ziemi gostyńskiej, w dokum. z r. 1462 Kod. maz. 232. W r. 1579 ma 6 łan. , 4 zagr. , łan wójtowski. Korzenie, wś, pow. rzeczycki, gm. Karpowicze, 36 dm. , 267 mk. , cerkiew filialna, dom modl. żyd. Korytnica Korytnica Korytno Korytowata Kosaczówka Korzyść Korzuny Kościan Kosarzew Kosarycze Kosary Kosarew Kosara Kosakówka Kosaki Korzeniki Korzunowo Korzkiew Korzeszynek Korzeniowszczyzna Korzeniówka Korżewka Korzeniki, wś, pow. dryzieński, par. Rosica, należała do dóbr Sarya. Korzeniów, wś, pow. garwoliński. W roku 1358 król Kazimierz wieś te, własność Bernarda i Pełki, przenosi na prawo niemieckie, nowotarskie Kod. mał. , III, 119. W r. 1569 wś w ziemi stężyckiej, w par. Drzązgów i Nowodwór. Siedzą tu na drobnych działkach Korzeniowscy i inni. W. XVIII w. utworzono tu parafię i założono miasto. Kiedy zniesiono parafię i urządzenia miejskie nie wiadomo. W r. 1825 K. , wś rządowa, w par. Żabianka, ma 19 dm. , 127 mk. i K, Dobrzyński, wś prywatna, 7 dm. , 27 mk. Por. Nowodwór t. VII, 245. Korzeniówka 1. wś i okolica, pow. bielski gub. grodz. , gm. Siemiatycze, 31 i 43 w. od Bielska. Wś ma 74. okolica 62 dz. 2. K. Drohicka Wielka i Mała, wś, 3 fol. i 2 okolice, tamże, gm. Narojki. 43 w. od Bielska. Wieś K. Wielka ma 62 dz, ; fol. , własność Petrykowskich, 116 dz. Okolica K. Mała, 64 dz. ; fol. K Drohicka, własność Olendzkich, 160 dz. ; drugi nale żący do Rozenblumów, 30 dz. ; okolica 106 dz. Gniazdo Korzeniewskich. Pod wsią stare cmen tarzysko. Korzeniowszczyzna 1. folw. , pow. nowoaleksandrowski, attyn. Widzkiego Dworu. 2. K. , fol. , pow. słucki, Wacława Marcinkowskiego, 250 dz. i Franciszka Fedziuszki, 40 dz. Korzeszynek, w dok. Curessino, pow. włocławski. W dok. z r. 1250 śród włości kapituły włocławskiej Ulanow. Dok. Kujaw. 187, 13. Korzkiew, wś, pow. olkuski. Dok. z r. 1352 dziedzice Przybysławic Jaczco i Seteyus, zamieniają górę zwaną Korzkiew z przyległymi do niej rolami nad rzką Biesznicą, z łąkami otaczającymi Lisią Jamę i łąką w Prądniku, na łąkę w Giebułtowie nad brzegami rzki Przesden Kod. mał. , III, 87. W r. 1385 przy boku królowej Jadwigi, występuje, , Jesco Zacaca de Korzkow Kod. mał. , I, 440. W dok. z r. 1386 występuje Stefan, pleban tutejszy Kod. kat. krak. , II, 108. W r. 1581 prepozyt miechowski, płaci z K. i Grebowic Grembienic od 2 łan. km. , 4 zagr. , 1 zagr. bez roli, 3 kom. , 3 czynsz. , 2 szlufarnie, młyn papirny, 4 koła papirne, 3 towarz. Korzunowo, majątek, pow. połocki, Niecieskich 177 dz. Korzuny, wś, pow. orszański, gm. Starosiele 9 w. . Korzy, wś, pow. nowoaleksandrowski, gmina Rymszany 9 w. . Zelwa, Korzyść, fol. , pow. wołkowyski, gm Małaszewskich 89 dz. pow. nowogradod mta pow. , 51 Korżewka, Korzówka, wś wołyński, gm. Kustowce, 90 w dra. , 388 mk. Korżów, wś nad Jatranią, pow. humański, gm. Oksanina, st. poczt. Dubowa 3 w. , 18 w. od Humania, 187 dm. , 805 mk. , cerkiew, szkółka cerk. , młyn, cegielnia. Korżówka t. IV, 438, wś nad ruczajem, pow. wasylkowski, gm. i par. praw. Jeziorna 3 w. , st. poczt. i dr. żel. Białacerkiew 15 w. , 60 w. od Wasylkowa, 130 dm. , 791 mk. , kaplica, szkółka, 2 wiatraki. Należy do Białocerkiewszczyzny. Korżowy Kut al. Pilipy, Pelepy, wś nad rz. Rewuchą, pow. humański, gm. Oksanina, stacya poczt. Dubowa 4 w. , 20 w. od Humania, 108 dm. , 694 mk. , cerkiew, szkółka cerkiew. , młyn wodny. Korżyk, chutor przy wsi Gruszki, pow. olhopolski. Kosacze, wś, pow. orszański, gm. Wysokie 9 w. . Kosaczówka, wś, pow. klimowicki, gmina Zahustyn, 37 dm. , 221 mk. Kosaki, dobra, pow. poniewieski, gm. Podbirże 5 w. . Od r. 1814 Borowiczów, 158 dz. Kosakówka, wś, pow. rohaczewski, gmina Strzeszyn 10 w. , 49 dm. , 251 mk. Kosara ob. Kosar, t. IV, 439, wś nad rzką t. n. , pow. czehryński, gm. i st. poczt. Kamionka 5 w. , 40 w. od Czehrynia, 444 dm. , 2484 mk. , cerkiew, szkółka cerk, gorzelnia, 2 młyny wodne, 2 deptaki, 27 wiatraków. Kosarew, Kosarzew, Kosarów, wś, pow. dubieński, gm. i st. poczt. Młynów 14 w. , st. dr. żel. Dubno 17 w. , 25 dm. , 364 mk. , cerkiew drewn. z r. 1883, uposażona 55 dz. , z nadania ks. Janusza Sanguszki r. 1748. Do par. praw. należą wsi Bożkiewicze, Iwankowce, Łokarowka. Cerkwie filialne we wsiach Korabliszcze 7 w. i Moszkowo 3 w. . We wsi młyn wodny, w pobliżu zaś tartak parowy. Wś należy do hr. Chodkiewicza. W r. 1570 Mikołaja Sapiehy, wwdzica nowogródzkiego. W r. 1583. kn. Ołownia Ostrożecki wnosi od 16 dym. , 8 ogr. , 4 kom. , 2 bojar. Kosary, wś, pow. czerykowski, gm. Łobanówka, 28 dm. , 138 mk. Kosarycze, Kosarzycze, wś nad Ptyczą, pow. bobrujski nie mozyrski, gm. Laskowicze, 25 dm. , 260 mk. , cerkiew, szkoła. Kosarzew, ob. Kosarzów. Kościan, miasto nad Obrą. Wedle opowieści kroniki Zwifalteńskiej Mon. Pol. hist. II, 3, Piotr Włast nadał klasztorowi wrocławskiemu św, Wincentego, , wielkiej żyzności majątek predium nazwiskiem Kotskin, liczący przeszło 5000 hub, który otrzymał od ks, Bolesława w zamian za relikwię ręki św. Stefana. Bracia szpitalni św. Jana Jerozolim, mieli tu swój dom, szpital i kościół, jak o tem świadczy akt z roku 1356 K W. , n. 1335. Kiedy i w jaki sposób został znowu posiadłością książęcą niewiadomo. Gród zdawna tu istniał. W r. 1441 jest starostą kościańskim Łukasz Górka, któremu król Korżów Korżówka Korżowy Korżyk Kosacze Korzy Korzeniów Korzeniki Kościejów Kościelec Kościaszyn Kościasze Kościaniec Kościany Kościanka Kościaniec Władysław w Budzie, zabezpiecza w nagrodę usług 600 grz. groszy polskich na zamku i mieście super castro et civitale nostris Costensibus, ob. Kod. dypl. pol, I, 325. W r 1581 miasto Costen dawało szosu fl. 243 gr. 6, od 8 bań gorzałcz. , 6 wiatraków, 26 rzeźników, 7 postrzygaczy, 24 szewców, 16 krawców, 24 sukienników, 12 kołodziejów, bednarzy i stolarzy, 12 kowali, 16 kuśnierzy, 19 siodlarzy i rymarzów, 6 tkaczów płótna, 6 garncarzy, 12 komorników, 4 przekup. , 6 przekup. soli. Suma fl. 460 gr. 17. Wykaz ten świadczy o dość znacznem rozwoju rękodzieł i idącej zatem zamożności. W r. 1648 istnieje tu drukarnia Wiganda Funka. w której Marianus Costenus wydaje dziełko Lucernae catholicae seu tractatus. .. de sacramentis. Do miasta i powiatu odnoszą, się Karte des Kostener Kreises, Posen, 1835. Toż samo Posen. 1844, gez. von Nowack, lithogr. V. H. Delius. Karte vom Kreise Kosten. Gefertigt im Jahre 1876 nach den GrundsteuerGemarkungs Karten in dem KatasterBureau zu Posen. Druck v. C. Flemming in Glogau. Statistik des Kostener Kreises. In Czwalina s Prov. Bll. 1846. Statistische Darstellung des Kreises Kosten pro 1859 61. Kosten, 1864 fol. Komisya porządkowa cywilnowojskowa powiatu kościańskiego i ziemi Witkowskiej, 1792. Kalk A. Wykopaliska z pow. kościańskiego w W. Ks. Pozn. Przegl. Bibliogr. archeol. , t. I, r. 1881. Baranowska Agn. Zamek kościański, obraz dramatyczny z XVII w. Poznań, 1884. Lekszycki I. Die aeltesten grosspolnischen Grodbuecher, tom II, Peisern 1390 1400, Gnesen 1390 1399, Kosten 1391 1400. Leipzig, 1889, str. XIII i 427. Gallier E. Powiat kościański w XVI w. , szkic geogr. histor. , Poznań 1885, str. 176 poprzednio w czas. Warta, 1884. Rec. przez radcę Składnego Zeitsch. d. Hist. Ges. f. d. Prov. Posen, Jahrg. I. Kościaniec al. Kostianiec, wś, pow. zasławski, gm. Hryców, par. praw. Stecki 3 w. , 40 w. od Zasławia, 35 dm. , 294 mk. Należała do zamku krzemienieckiego, nadana przez króla Aleksandra, ks. Ostrogskiemu. Kościanka, dobra, pow. lepelski, Kontowtów 340 dz. i Kozłowskich 33 dz. Kościany, Koszczany, może Kożany ob. , wś, pow. białostocki. Należała do wójtowstwa zawojkowskiego we włości zamku suraskiego, ekon. grodzieńskiej. Podług reg, pomiarowych z r. 1560 3, miała 12 włók, 26 mor. gruntu podłego. Poddani czynili przedtem służbę putną do zamku suraskiego, od niedawnego zaś czasu, mieniąc się szlachtą bojarami, poczęli czynić służbę wojenną. W razie nie zatwierdzenia im szlachectwa, powinni płacić z włóki po 83 gr. , a z morgi po 2 gr. , wogóle 17 kóp 28 gr. Kościasze, Kostiasze, wś nad rzką Turyą, pow. ihumeński, gm. Mohylno, 78 dm. , 619 mk. , młyn. Kościaszyn, r. 1578 Kostoszyn, wś, pow. sokalski. W r. 1578 podana w par. Tyszowce. Przeor klasztoru bełzkiego płacił tu od 3 łan. , 3 zagr. Kościejów, wś, pow. miechowski. W dok. z r. 1254 Cosczeyow cum Thaberna, śród włości klasztoru zwierzynieckiego. Za Długosza L. B. , III, 65 klasztor miał tu folwark, karczmę, dającą po 2 kopy groszy, 4 zagr. z rolą, łany kmiece dające czynszu po 3 fortony i zwykłe daniny. Sołtys miał 4 łany i 1 zagr. Dziesięcinę wartości do 20 grz. dawano prebendzie zakrzowskiej w Krakowie. Kościelec 1. wś, pow. kaliski. Wś ta na początku XVI w. należy w połowie do arcybisk. gnieźn. , w połowie do trzech dziedziców szlacheckich. Wtedy już miała piękny kościół, p. w. św. Wojciecha z chórem murowanym. Pleban był dobrze uposażony; miał dwa łany roli, dwie łąki, 3 ogrody. Data założenia kościoła nieznana. Obecny murowany w prezbyteryum, drewniany w nawie, pochodzi z r. 1761. W końcu XVI wieku, wś przeszła na własność Jezuitów kaliskich. 2. K, w dok. z r. 1362 Cosczyol, wś, pow. kolski. Wieś królewska wspom. w dok. z r. 1362. Mikołaj, pleban de Cosczelecz w dok. z r. 1379 K. W. , n. 1484 i 1769. Na początku XVI w. ma kościół par. p. w. św. Andrzeja, pochodzący zapewne z XIII w. Prawdopodobnie był on pierwotną parafią dla grodu kolskiego, wspomniany w akcie z r. 1418. W r. 1552 probostwo tutejsze wcielono do kościoła w Kole i dopiero r. 1865 przywrócono odrębność parafii. Kościół ma obecnie presbiteryum murowane, jeszcze od XVI w. a nawę drewnianą z r. 1760. Dziesięcinę z łan. km. i fol. pobierał pleban. 3. K. , wś, pow. częstochowski. W r. 1552 wś ta leży w par. Borówno. Błeszeński Feliks płaci od 14 osadn. i 2 karczem. Dziesięcinę, po 6 gr. z łanu dawano plebanowi w Borownie. Nazwa wsi świadczy, iż istniał tu kiedyś zamek castellum czy też kościół obwarowany. W pobliżu leżąca wś Kakawa, własność klasztoru św. Andrzeja w Krakowie, do którego należał także poblizki Mykanów z kościołem par. i Cykarzew, nasuwają przypuszczenie, że i w K. , klasztor ten mógł wznieść kościół, który w krótce zniszczał i został wcielony do par. Borówno. 4 K. , wś, pow. pińczowski. Rocznik kapitulny krakowski pod r. 1200 podaje Męsko edificat Borun. Sąsiedztwo wsi Boronice Borunice pozwala przypuszczać, iż wzniesiony na obszarze Boninic zamek, nadał tej części Bo ronie nazwę Kościelca castellum. Przy zamku stanął wkrótce i kościół. 5. K, wś w parafii Rozprza, mylnie podana w spisie wsi z r. 1827 zam. Kisiele. Kościelec, w dok. z r. 1297 lapidea ecclesia, Kościelna Wieś Kościeniewo Kościeliszcze Kościelsko Kościeliszcze Kościelów wś, pow. inowrocławski. Wieś ta była gniazdem możnego rodu Ogończyków, którzy przybrali nazwisko Kościeleckich. W dok. z r. 1297 występuje comes Dobeslaus filius Creslai de lapidea ecclesia, który swą wieś Łęg nad Wisłą, nadaje klasztorowi w Lędzie. Mikołaj z K. , wojew. kaliski, występuje w dokum. z r. 1326. Zdaje się, że następcą synem Dobiesława jest Albertus, wojew. brzeskokujawski 13431362. Liczne dobra tego rodu wymienia akt działu z r. 1362 K. W. , n. 761, 983, 1213, 1437, 1466. Mikołaj z K. , wojew. kaliski występuje w dok. z r. 1326. Janusz wojew. włocławski r. 1425, Jan wojew. inowrocławski r. 1459, a jednocześnie Mikołaj wojew. brzesko kujawski r. 1460. Posiadają oni znaczne ststwa dobrzyńskie, nieszawskie, malborskie. Stanisław z K. jest wojewodą poznańskim, Andrzej kasztelanem wojnickim, później wojew, poznańskim. W r. 1442 Władysław król, wydaje w Budzie dla Jana z Kościelca familiaris noster przywilej na założenie miasta w K. , z targami i jarmarkiem na św. Małgorzatę Kod. dypl. pol, II, 884. W r. 1582 reg. pob. podają kasztelana biechowskiego płacącego z K. od 2 łan. , 4 zagr. , 3 komom. Łuszczkiewicz Wł. Trzy granitowe kościoły wielkopolskie z epoki romańskiej Kruszwica, K. , Mogilno. Kraków, 1879. Kościeliszcze, wś, pow. sieński, gm. Ulanowicze, 5 dm. , 41 mk. Kościelna Wieś 1. w dok. Kosciol, r. 1520 Koszczyoł. Według kroniki o Piotrze Właście Mon. Pol. , III, 774, pierwotnie istniał tu klasztor kanoników regularnych, którzy następnie przenieśli się pod Wrocław i osiedli w klasztorze po Benedyktynach. Benedyktyni zaś wrocławscy objęli klasztor i kościół św. Wawrzyńca we wsi Kościoł pod Kaliszem. Działo się to w pierwszej połowie XII w. Mieszko, syn Bolesława ks. polskiego, aktem bez daty z XII w. nadaje klasztorowi św. Wawrzyńca pod Kaliszem ante Calis wieś K. i inne. Na mocy ugody w r. 1219 między Premonstratensami a Benedyktynami, co do klasztoru św. Wincentego we Wrocławiu, pierwsi mieli ustąpić czarnym mnichom klasztoru św. Wawrzyńca. Spór ten między Benedyktynami z Tyńca a kanonikami z Wrocławia ciągnie się jeszcze w r. 1234. W r. 1232 ks. Władysław z synami, wsiom Ziemięcin i Upuszczewo, które oddali klasztorowi w zamian za Lisiec, nadają swobody jakie ma wieś Góra Spiczyna Gora. R. 1278 Przemysław ks. polski, potwierdza nadania dawne i nadaje wsiom klasztornym prawo niemieckie nowotarskie. Prepozyt tutejszy Zdzisław występuje w dok. z r. 1232, Piotr 1238 K. W. , n. 35, 106, 139, 589, 712, 160, 263, 416, 1414. Według Lib. Ben. Łaskiego II, 40 na początku XVI w. , stał tu kościół p. w. św. Wawrzyńca, piękny, murowany, kryty dachówką. Przy nim przebywał prepozyt z klasztoru św. Augustyna benedyktynów i dwu braci zakonnych. Wieś stała w części pustką, wedle wyjaśnienia prepozyta, z powodu niezwykłych, nieprawnie wymaganych danin zbożowych dla grodu kaliskiego ośm miar owsa i 4 grz. . Opis kościoła z XVII w. , z częścią kamienną z XIII w. podał Wład. Łuszkiewicz Spraw. kom. hist. sztuki, t. VI. 2. K. , w dokum. z r. 1280 i r. 1557 Kosczol, wś, pow. nieszawski. Według dokum. z r. 1280 nadana przez Mieszka Starego klasztorowi w Lędzie. Książe nadał tej wsi targowisko ze wszelkimi swobodami Ulanow. Dokum. Kujaw. , 357, 8. Wydawca dokumentu mylnie odnosi to do wsi Kościelec w pow. kolskim. W r. 1557 we wsi kościół mają trzy działy Kościelscy. Płacą oni od 41 1 2 łan. , 13 zagr. , 2 kom. , 11 rzem. , 1 włóczęgi. Wieś widocznie zachowała jeszcze cechy targowiska. Kościelnica, r. 1357 Koscelnaves, r. 1552 Wolia templi vel Przedmiejska, r. 1576 Kościelna, wś, pow. turecki. Wydawca Kod. Wielk. mylnie nazywa tę wieś Kościelsko. Leży pod Uniejowem i stanowiła własność arcyb. gnieźn. W r. 1552 było tu 16 osadn. na 16 łan. , 2 łany sołtysie i młyn Skrobania. Kościelów, wś wcielona dziś w obszar wsi Tuszyma, w pow. mieleckim. W r. 1379 trzej dziedzice z Bobina, sprzedają wieś Kościelów w ziemi sandomierskiej, Janowi z Tarnowa, kasztelanowi sandom. za 80 grz. W tymże roku królowa Elżbieta przenosi na prawo niemieckie wsi Jana Tarnowskiego Trześn, Belk i Kościelów Kod. mał. , III, 323 i 325. W r. 1536 wś Koscielów w par. Książnice, własność Stanisława Tarnowskiego, kaszt. sandom. , ma 9 kmieci, karczmę. Płacą 4 grzyw. i kopę, odrabiają robociznę do Rzemienia. W reg. pob. z r. 1581 Koscielów Tuszymia, w par. Żochów, mają 20 osadn. na 8 łan. Kościelsko, mylnie, ob. Kościelnica. Kościeniewo 1. wś, pow. słonimski, gmina Czemery, 8 w. od Słonima, 555 dz. Niegdyś ststwo niegrodowe, w posiadaniu Ogińskich. 2. K. , wś, pow. lidzki, gm. Wasiliszki. Pomiędzy wsią a rzką Kościeniówką, w urocz. Bombizowszczyzna, znajduje się horodyszcze, zajmujące około 1 dz. , otoczone rowom i wałem. Wchód znajduje się od wschodu. Urządzono tu zdawna cmentarz. Kościeszki, w dok. Costesiz, wś, pow. inowrocławski. Między świadkami testamentu którym r. 1271 comes Lanchomirus, zapisał wś Proczyno, kościołowi kruszwickiemu, spotykamy dziedziców ze wsi K. milites i plebana tamecznego Jakóba Ulanow. Dok. Kujaw. , 216, 41. Kościewicze 1. por. t. III, 322 Iwaszkiewicze, wś, pow. wołkowyski, gm. Międzyrzecz, 29 w. od Wołkowyska, 380 dz. 2. K. , wś, tamże, gm. Mścibów, 13 w. od Wołkowyska, Kościelnica Kościewicze Kościeszki Kościuki Kościewo 181 dz. 3. K. , wś, tamie, gm. Wilczuki, 13 w. od Wołkowyska, 134 dz. Kościewo, folw. , pow. orszański, od r. 1880 Kuncewiczów, 305 dz. Kościół, wś pod Łęczycą, ob. Tum t. XII. Kościuki 1. wś, pow. białostocki, 15 w. od Białegostoku, 673 dz. Pod wsią stare cmentarzysko. 2. K. , Kostiuki al. Matwiejewicze, wś, pow. prużański, gm. Matwiejewicze, 48 w. od Prużany, 22 dm. , 288 mk. , 392 dz. Kościukin, Kostiukin, fol. dóbr Łapienica Wielka, pow. wołkowyski. Kościukowicze 1. os. , pow. brzeski gub. grodzieńskiej, gm. Rogacze. 2. K. , wś nad Prypecią, pow. mozyrski, gm. Słoboda Skryhałowska, 27 dm. , 261 mk. , cerkiew. 3. K. , wś i dobra nad rzką. Żadunką, pow. czerykowski, gm. Studeniec, 47 dm. , 500 mk. Dobra, Ciechanowieckich, 1702 dz. 1142 lasu; gorzelnia. 4. K, mstko i dobra nad Żadunką, pow. klimowicki, gm. Kościukowicze, 35 w. od Klimowicz, 340 dm. , 1869 mk. 663 praw. , 10 kat. , 1196 żydów, cerkiew murowana, synagoga, 3 domy modl. żydow. , st. poczt. , szkółka, zarząd okr. pol. i gminny, sąd pokoju, apteka, 7 garbarni, 2 jarmarki. Dobra, dziedzictwo Ciechanowieckich, z Kaniczami, Wiszenkami, Malinówka i Demidowiczami, 6027 dz. 4158 lasu; 2 młyny, 2 folusze, gorzelnia. Gmina obejmuje 49 miejscowości, 1724 dm. , 10, 114 mk. włościan 2718 dusz rewiz. , uwłaszczonych na 13, 390 dzies. W gm. jest 11, 317 dz. lasów większej posiadłości i 2400 włościańskich. 5. K. , wś, pow. mohylewski, gm. Ciecierzyn 8 w. , 55 dm. , 322 mk. 6. K. , dobra, pow. orszański, od r. 1879 Czebotarewych, 628 dz. Kościukówka 1. chutor w dobrach Górki Solniki, pow. białostocki. 2. K. , wś i fol nad jez. Zabocz, pow. homelski, gm. Pokołubicze 9 w. , 121 dm. , 358 mk. , krupiarnia. Fol. , od r. 1862 Nolkenów, 611 dz. 3, K. , wś, pow. klimowicki, gm. Zahustyn, 23 dm. , 166 mk. Kościukowszczyzna, Kostiukowszczyzna, folwark, pow. borysowski, Wacurów, 219 dz. Kościuszki 1. ob. t. IV, 459 Kościuszkowszczyzna, fol. , pow. wołkowyski, gm. Roś. 2. K. , wś, pow. wilejski, gm. Krasne 1 w. ; miała 28 dusz rewiz. Kościuszkowicze, wś i fol. , pow. czerykowski, gm. Krzyczew, 46 dm. , 333 mk. Fol. , dziedzictwo Wacurów, 170 dz. Koserniak, ferma przy wsi Oknicy, powiat olhopolski, własność Gustawa Połtowicza, 168 dzies. Kosiak, kol. , pow. nowogradwołyński, gmina Emilczyn, 65 w. od mta pow. , 85 dm. , 430 mk. Kosiakówka, wś nad Tykiczem Gniłym, pow. taraszczański, gm. Żydowska Hrebla, st. poczt. Taraszcza 22 w. , 235 dm. , 1198 mk. , cerkiew, szkółka cerk. , młyn, 7 wiatraków. Należy do klucza krasiłowskiego. Kosianka Boruty, K. Leśna, K. Stara i K. Trojany al. Trojanówka, okolico szlach. , powiat bielski gub. grodz. , w dawnej ziemi drohickiej, gm. Grodzisk, 35 do 40 w. od Bielska. K. Boruty ma 73 dz. , K. Leśna 48 dz. drobnoszlach. i 12 dz. włośc, K. Stara 181 dz. i K. Trojany 54 dz. Gniazdo rodowe Kosińskich. Ob. Pierlejewo t. VIII. Kosicka, słoboda nad rz. Świerżenką, pow. homelski, gm. Wylewo 9 w. , 123 dm. , 255 mk. podług innych danych 85 dm. , 488 mk. , dom modl. starowierów, 2 wiatraki. Kosicze 1. wś, urocz i folw, pow. brzeski gub. grodz. , gm. Kosicze, 8 w. od Brześcia. Wś ma 13 dm. , 147 mk. , cerkiew, 213 dz. włośc. , 77 cerk. i 20 pryw. ; urocz. , Smólskich, 73 dz. ; fol. należy do dóbr Zadworce Tryszyn. Par. praw, dek. błagoczynia brzeskiego, 1017 dusz. Gmina obejmuje 40 miejscowości, 421 dm. włościańskich obok 75 innych, 5568 mk. włościan uwłaszczonych na 7949 dz. Nadto w gm. jest 344 dz. cerk. i 5690 większej własności prywatnej. Zarząd gminny we wsi Czernie. 2, K. , wś i fol, pow. kobryński, gm. Zbirogi, 36 w. od Kobrynia. Wś ma 80 dz. ; fol, własność Borzymów, 106 dz. Na polach folwarku starożytne cmentarzysko, otoczone rowem, 3. K. , wś, pow. świeciański, gm. Wojstom 9 w. ; miała 43 dusz rewiz. Kosie 1. Kosieje, wś, pow. nowoaleksandrowski, gm. Rakiszki 17 w. . 2. K. , wś nad Borezyną, pow, bobrujski, gm. Świsłocz, 30 dm. , 410 mk. , cerkiew. Kosieczyn, wś, pow. międzyrzecki, ma 681 mk. 219 katol. , kościół par. katol, p. w. św. Szymona i Judy, założony wedle wizyty z roku 1640, przez dziedzica wsi Mikołaja Watha, roku 1408 poświęcony przez Wojciecha, bisk. pozn. Erekcyę wydano r. 1420. Księgi kościelne sięgają r. 1600. Kosiel, wś, pow. bychowski, gm. Bycz 4 w. , 43 dm. , 216 mk. Kosienicze, wś, pow. sieński, gm. Horodziec Wysoki, 63 dm, 452 mk. , cerkiew. Kosienówka, wś nad rzką Hierasimów, pow. humański, gm. Talnianka, stacya poczt. Talne 20 w. , 20 w. od Humania, 450 dm, 2285 mk. , cerkiew, szkółka, 4 młyny, 6 wiatraków. Kosięcin, r. 1397 Koszczin, wś, pow. lubliniecki, ob. Oleśno. Kosiłów, przys. Cyganówki Zielenieckiej, pow. kamieniecki, 10 dm. Kosiłowicze 1. os. , pow. prużański, gmina Bereza, 41 dz. 2. K. , wś i fol. , tamże, gmina Sielec, 24 w. od Prużany. Wś ma 115 dz. ; fol. , Tarasiewiczów, 139 dz. Kosiłowszczyzna, chutor, pow. grodzieński, gm. Hoża, Kasperowiczów 21 dz. Kościewo Kościół Kościukin Kościukowicze Kościukówka Kościukowszczyzna Kościuszki Kościuszkowicze Koserniak Kosiak Kosiakówka Kosianka Boruty Kosicka Kosicze Kosie Kosieczyn Kosiel Kosienicze Kosienówka Kosięcin Kosiłów Kosiłowicze Kosiłowszczyzna Kosówka Koskowszczyzna Kosmaczów Kosmaczowa Kosmaty Borek Kosmałow Kosmów Kosmynicze Kosmynka Kosna Kosoki Kosowiec Koskowo Kosowszczyzna Kossów Kośków Kośkiewicze Koski Kosiszki Kosiorki Kosiny Kosińszczyzna Kosiniów Kosińce Kosin Kosiły Kosiły, wś, pow. grodzieński, gm. Łunna, 48 w. od Grodna, 236 dz. Kosin 1. r. 1287 Cossnil, wś, pow. łęczycki. Dana r. 1287 klasztorowi w Trzemesznie, przez Władysława ks. łęczyckiego K. W. , n. 58. W r. 1576 opat płaci tu od 5 łan. km. , 2 wójt. , karczmy, 4 osadn. 2. K. , r. 1257 Hosno, wś, pow. janowski, ob. Szczecin 3 t. Xl. Nadany r. 1257 klasztorowi w Zawichoście. W r. 1373 otrzymuje prawo niemieckie. R. 1676 Bronicki wojski krakowski płaci tu pogłówne od 28 poddanych. Widocznie trzymał w dzierżawie zarówno K. , jak Borów od klasztoru krakowskiego. Kosin, Kusin, dobra, pow. wołkowyski, gm. Wilczuki 2 w. , 14 w. od Wołkowyska, Jelskich 870 dz. Kosińce, wś, pow. wołkowyski, gm. Wilczuki, 98 dz. Kosiniów, Koseniów, wś, pow. nowogradwołyński, gm. Żołobne, st. poczt. Korzec 8 w. , 23 w. od mta pow. , 141 dm. , 846 mk. , cerkiew drewn. z r. 1844, szkółka cerk. od r. 1855. Do par. praw. należą wsi Kamionka i Koszelów. Cerkiew fil. we wsi Tokarów 6 w. . Własność Erazma Nyko. Kosińszczyzna, okolica, powiat prużański, gm. Rudniki, 165 dz. Kosiny, wś, pow. wiłkomierski, gm. Kupiszki 5 w. , Kosiorki 1. przedmieście mta Goniądza, pow. białostocki, 129 dz. 2. K. , wś włośc, pow. bielski gub. grodz. , w dawnej ziemi drohickiej, gm. Skórzec, par. katol. Ciechanowiec, 52 w. od Bielska, 187 dz. Ludność polska. Kosiszki, zaśc, pow. nowoaleksandrowski, gm. Rakiszki 16 w. . Koski 1. Falki i K. Wypychy, dwie okolice szlach. , pow. bielski gub. grodz. , w dawnej ziemi drohickiej, gm. Skórzec, par. kat. Ostrożany, 43 w. od Bielska. K. Falki mają. 25 dz. , K. Wypychy 71 dz. Gniazdo rodu Kosko w, którzy Jakoby mają pochodzie od Jadźwingów. 2. K. , wś, pow. Słonimski, gm. Zdzięcioł, 56 w. od Słonima, 74 dz. Kośkiewicze, zaśc, pow. dzisieński, gmina Leonpol 5 w. . Kośków, wś po obu brzegach Chomoru, pow. zasławski, gm. Hryców 5 w. , st. poczt. i dr. żel. Szepietówka 25 w. , 26 w. od Zasławia, 281 dm. , 1839 mk. , cerkiew drewn. z r. 1745, uposażona 62 dz. , szkółka cerk. od r. 1863. gorzelnia, 2 młyny, folusz. W r. 1589 we włości sulżyńskiej, ks. Ostrogskich, spustoszona przez Tatarów. Obecnie dwie części należą do Domaradzkich, jedna do spadkob. Anny Liprandi. Koskowo 1. wś, pow. łomżyński. R. 1221 w Wiskitkach, nadaje Konrad, ks. mazow. wieś Coszkowo z lasami i użytkami, kościołowi czerwińskiemu Kod. dypl. pol. , I, 25. 2. K. , ob. Kostki. Koskowszczyzna, wś, powiat dryzieński, par. Zabiały. Kosmaczów, wś i kol. nad Horyniem, pow. rówieński, gm. Kostopol, par. praw. Lubasza Wielka 7 w. , 52 w. od Równego. Wś ma 74 dm. , 515 mk. , cerkiew fil. drewn. z 1775 fundacyi dziedzica Józefa Grocholskiego i 2 młyny. Do filii należą wsi Marynówka, Rudnia i Pępków. W całej filii 124 dm. , 953 mk. ; kol. ma 29 dm. , 147 mk. Wieś należy do Prokopowiczów Bardowskich. W r. 1583 do Tuczyna, Aleks. Siemaszki, który wnosi z 6 dym. , 2 ogr. Kosmaczowa, wś nad jez. Seruty, powiat newelski, gm. Seruty. Kosmaty Borek, wś, pow. sokólski, gmina Czarna Wieś, z urocz. Chmielnik 97 dz. Kosmałow, wś, pow. olkuski. Wspomniany w dok. z r. 1315. W r. 1581 płaci tu Seweryn Bonar ststa rabsztyński od 18 łan. km. , 2 rzem. , 1 2 karcz. Kosmów 1. wś, pow. kaliski. Kościół par. znany już w XV w. Nowy wzniósł r. 1661 nie 1861 dziedzic Sokołowski. 2. K. , wś, pow. hrubieszowski. W r. 1565 wś w ststwie hrubieszowskiem, miała 15 kmieci na połłankach, 5 zagr. , karczmę. Dochód wynosił zł. 21, gr. 16 1 2. Młynek dawał zł. 27. Kosmynicze, fol. , pow. mścisławski, Koraczewskich Wołków, 192 dz. Kosmynka, rzka, w pow. wieliskim, prawy dopł. Sertejki lewy dopł. Dźwiny. Kosna, Kosno, os. cerk. , pow. bielski gub. grodz. , gm. Dubiażyn 20 w. , 69 dz. Par. praw. dekanatu błagoczynia kleszczelskiego, 1682 dusz. Kosoki, zaśc, pow. wiłkomierski, gm. Wojtkuszki 4 w. . Kosowiec, fol. , pow. sieński, gm. Moszkany 7 w. , cerkiew, należy do dóbr Leontowo. Kosówka, wś nad Rosią, pow. skwirski, gm. i st. poczt. Wołodarka 12 w. , 28 w. od Skwiry, 160 dm. , 1406 mk. , cerkiew, szkółka, młyn. Należała do dóbr wołodarskich. W r. 1628 ks. Jerzy Zbaraski, kaszt. krak. , wnosi od 3 dym. , 4 ogr. Kosowszczyzna, dobra, pow. sumski gub. charkowskiej, własność Lipskich. Kossów 1. u Dług. Kosszow, wś, pow. włoszczowski. W połowie XV w. miasto oppidum, należące do Jana Kwilińskiego h. Lis, miało kościół par. drewniany. Łany miejskie dawały dziesięcinę prepozyturze krakow. W r. 1581 miasteczko Kossow płaci szosu fl. 4, łan roli miejskiej 1, komor. 5, piekarze 2, szewcy 3, kowale 2, tkacz 1, rzeźnik 1, garncarz 1, koła doroczne 2, koło stempne 1. Suma fl. 12 gr. 24. Mylnie podana t. IV, 472 wiadomość z Długosza L. B. , 111, 327 odnosząca się do Kozłowa, Kosiły Kostiukówka Kostiukowo Kostiuszki Kostki Kostoczeno Kostomłoty Kostopol Kostoszyn Kostowce Kostowicze Kostowiczy Kostreń w pow. jędrzejowskim. 2. K. , mstko, pow. sokołowski. Kościół par. istniał tu już r. 1561. Mikołaj Kossowski jest wtedy plebanem w Międzylesiu i Kossowie. Walenty Suchodolski pleban in Kuczyno et Kossowo występuje w dok. z r. 1564 Kapica. Herbarz 225, 395. Kossów, mstko i dobra, pow, słonimski, gm. Kossów. Mstko ma 3740 mk. , 710 dz. włośc, 101 cerk. , 34 kośc; dobra, Pusłowskich, 880 dz. Par. praw. , dek. błagoczynia kossowskiego, 1919 dusz, cerkiew par. i cmentarna. Dekanat prawosł. obejmuje 15 nie 11 parafii i 35, 740 dusz. W skład gminy wchodzi 93 miejscowości, 2141 dm. włośc obok 303 innych, 14, 043 mk. włościan, uwłaszczonych na 18, 514 dz. Nadto w gm. jest 662 dz ziemi cerk. i kościeln. i 29, 832 dz. większej posiadłości, z czego 25, 733 dz. należy do Pawłowskich. Kossów, miasto powiatowe Galicya. Wsp. w dok. z r. 1424. W r. 1579 należy do dóbr Michała Jazłowieckiego h. Lis. Dawał szosu podw. fl. 4, pop 1, piekarze 3. Wś K. od 10 pługów, 10 zagr. , 1 popa. Ob. Smodna. Kossowa, wś, pow. wadowicki. Istnieje r. 1353, w czasie założenia parafii w Tłuczaniu. Przedtem należała zapewne do parafii Marcyporęba. Kossowo, wś, pow. krobski. W dok. z r. 1258 śród włości klasztoru lubińskiego K. W. , n. 368. Wykopalisko monet w K. , przez H. E. Zeitseh. d. hist. Ges. f. d. Prov. Posen. 1. Kossy, wś, pow. witebski, własność Wróblewskich. Kossyń, w spisie z r. 1827 Koszyn, wś, pow. włodawski. W r. 1827 wś rządowa miała 58 dm. , 354 mk. Kostary, Kostery, wś, pow. brzeski gubernii grodzieńskiej, gm. Wołczyn, 38 w. od Brześcia, 270 dz. Kostarowce, wś, pow. sanocki. W r. 1565 wś w ststwie sanockiem miała 22 kmieci na 13 1 2 łan. , ogrodów 15 mają kmiecie, zagr, 5, karczmarz, land wójt wolny, pop daje gr. 12, kopo jaj, zająca. Ogółem zł. 48 gr. 6 den, 6. Kostenszczyzna, wś, pow. oszmiański, gm. Polany 12 w. ; miała 20 dusz rewiz. , należała do dóbr Jurszany Dolne. Kostiahowszczyzna, dobra, pow. czerykowski, od r. 1865 Azanczewskich, 3065 dz. 2100 dz. lasu. Kostianiec 1. w dok. Kosteniec, Kostaniec, mylnie Kościaniec t. IV, 444, wś, pow. kaniowski, gm. Kuryłówka, st. poczt. Kaniów 5 w. , 71 w. , 630 mk. , cerkiew, szkółka cerk. , 5 wiatraków. Wś wchodziła w skład ststwa kaniowskiego, istniała już w r. 1622, trzymana włącznie przez Kozaków. 2. K. , w dok. Kosieniec, wś, pow. dubieński, gm. Warkowicze, par. praw. Mołodawa 3 w. , 14 w. od Dubna, 32 dm. , 309 mk. W r. 1583 we włości dubieńskiej, ks. Konst. Ostrogskiego, płaci od 8 dym. , 4 ogr. Kostianka, wś, pow. lepelski, Kontowtów 310 dz. Kostino, wś, pow. wieliski, gm. Usmyń. Na polu kamień z wykutą stopą. Kostiuchnówka, Kościuchnówka, wś, pow. łucki, gm. Miedwieże, 81 w. od Łucka, 124 dm. , 709 mk. , cerkiew, 2 młyny, folusz. Należała do Fran. Roszkowskiego. Kostiukówka, Kościukówka, wś, pow. bychowski, gm. Bycz 16 w. , 21 dm. , 107 mk. Kostiukowo, wś, pow. rzeżycki, Michała Peren, 135 dz. Kostiuszki, Kościuszki, w dok. Kościuszkowszczyzna, wś w pobliżu rz. Noryni, pow. owrucki, gm. i par. praw. Chwośnia Wielka, 7 w. od Owrucza, 99 dm. , 617 mk. Wś należała do ststwa owruckiego. W r. 1615 z sieliszczem Łopin w posesyi Kościuszkowskich. Na jej gruncie był osadzony Michajłów. W r. 1622 w posiadaniu Tymofeja Kościuszkowskiego. Kostki, dawniej Koskowo, wś, pow. sokołowski. W dok. z XIII w. śród włości bisk. płockich niedaleko Wyszomierza, należąca do kościoła w Zuzeli, nad Bugiem. Wprawdzie istnieje w XVI w. na Podlasiu wieś Koskowo, dziś nie znana, ale prawdopodobnie nazwa w dok. Konrada ks. mazow. , do tej się wsi odnosi. W roku 1827 było tu 36 dm. , 234 mk. Kostoczeno, wś, pow. dzisieński, gm. Czeres 8 w, ; miała 29 dusz rewiz. Kostomłoty, wś, pow. kielecki. W dokum. z r. 1355 ob. Niewachlów, W r. 1540 włość bisk. krak. , należąca do dóbr kieleckich. Miała 10 łan. os. i 1 1 2 pustych. Kostopol, mstko, kol. i st. dr. żel. , pow. rówieński, gm. Kostopol, par. praw. Lubasza Mała 5 w. , 46 w. od Równego, 152 dra. , 1001 mk. , dom modl. żyd. , 2 młyny; kolonia niemiecka 3 w. , 22 dm. , 198 mk. , dom modl. ewang; st. dr. żel, 12 dm. , 126 mk. Gmina obejmuje 65 miejscowości, 1173 dm. włośc. obok 1314 innych, 10, 639 mk. włościan, uwłaszczonych na 9543 dz. Kostoszyn, ob. Kościaszyn. Kostowce, wś, pow. radomyski, gm. , par. praw. i st. poczt. Brusiłów 5 w. , 30 w. od Radomyśla, 24 dm. , 391 mk. , szkółka, 359 dz. włośc, 262 dwor. , należącej do Nowickich, którzy nabyli od Leona Rudnickiego. W r. 1628 Andrzej Sokołowski wnosi od 5 dym. Kostowicze, fol. , pow. miński, gm. i par. kat. Kojdanów 4 w. , 44 w. od Mińska, Bazarewskich około 2 1 2 włók. Kostowiczy, dobra, pow. witebski w daw. pow. suraskim, własność Rengartenów, Kostreń 1. Kostryń, Kostrzyń, fol, pow. borysowski. attyn. Bereśniówki. 2. K. , fol, pow. ihumeński, Kitowiczów 830 dz. Kossów Kossów Kossowa Kossowo Kossy Kossyń Kostary Kostarowce Kostenszczyzna Kostiahowszczyzna Kostianiec Kostianka Kostino Kostiuchnówka Koszarka Koszcza Koszaryszcze Koszary Koszarówka Koszarniki Koszany Koszanowo Kostroga t. IV, 476, mylnie, winno być Kostrogaj, Kostrogaj, r. 1578 Kostrigai, wś, pow. płocki. W dok. z r. 1361 własność kościoła płockiego Ulanow. Dok. Kujaw. , 329, 39. W r. 1578 wś K. w par. Trzepowo, płaci od 13 łan. , 2 zagr. Prepozyt od św. Idziego od 2 łan. i wyszynku piwa. Wójt. dziedziczne 2 łany. Kostrowicze, wś i dobra, pow. słonimski, gm. Kostrowicze, 17 w. od Słonima. Wś ma 21 dm. , 201 mk. , 268 dz. ; dobra Garbowskich, z urocz. Polesie 600 dz. Gmina obejmuje 68 miejscowości, 490 dm. włośc. obok 73 innych, 6316 mk. włościan, uwłaszczonych na 8630 dz. Nadto w gm. jest 1018 dz. większej posiadłości i 146 cerk. Kostryce, wś, pow. borecki, gm Niczyporowicze 10 w. , 17 dm. , 51 mk. Kostryszcze, wś, pow. rohaczewski, gmina Koszelów 3 w. . Kostryszczyzna, chutor, pow. prużański, należy do dóbr Bajki Bugrabowszczyzna. Kostrza, r. 1581 Kostrcza, wś, pow. limanowski. Wspom. w dok. z r. 1384 Kod. mał, t. III, 353. W r. 1581 we wsiach K. i Ryje płaci Niewiarowska od 3 łan. km. , 6 zagr. , 10 komom. , 1 rzem, 2 przekup. Kostrzyń, r. 1218 Costrsen, miasto, powiat średzki. Pierwotnie gród i włość książęca. Dziesięcinę biskupią ze wsi K. nadał bisk. Radowan w końcu XII w. braciom szpitalnym w Poznaniu. R. 1251 Przemyśl, ks. polski, oddaje Hermanowi sołtysowi lokacyę miasta wolnego civitatem liberam na obszarze K. , na prawie niemieckiem, jakiego używa Rogaźno. W r 1257 spotykamy w dok. Mirosta plebana. Dok. z r. 1191 wspomina już o okręgu kostrzyńskim provinica. W dok. z r. 1352 występuje Czestko, kasztelan kostrzyński K. W. , n. 29, 104, 296, 357, 1311. Kostrzyń, niem. Kuestrin, w dok. z r. 1252 Custeryn, może Kościerzyn, miasto w Brandenburgii przy ujściu Warty do Odry. Starożytny gród, centr ziemi, którą Władysław ks. polski podarował Templaryuszom, co potwierdza 1259 r. syn jego Bolesław. Według aktu z r. 1266 terra Custerin została wcielona do dyecezyi lubuskiej. Waszła następnie w skład posiadłości margrabiów brandenburskich. Kostrzyna, wś, pow. częstochowski. Miała kiedyś kościół par. W dok. z r. 1303 występuje Wilhelm, kanonik rudzki Ruda wieluńska i pleban de Kostrzina K. W. , n. 878. Zapewne parafię dla ubóstwa dochodów wcielono w krótce do poblizkiego kościoła w Starokrzepicach. W reg. pob. z r. 1581 podano w par. Krzepice Kuźnica Kostrzin i młyn, kół 3, towarz. 7 i 1 karczma. Kostuliszki, fol. dóbr Dekszniany, pow. wiłkomierski. Kostusin 1. urocz. , pow. bielski gub. grodzieńskiej, gm. Dubiażyn, Szczepanowskiego 30 dz. 2. K, fol. , tamże, gm. Skórzec, par. katol. Ciechanowiec 5 w. , 53 w. od Bielska, Ciecierskich 1166 dz. Założony na początku XIX w. na gruntach wsi Poniaty ob. Pierlejewo, t. VII str. 97. Kostycze, wś, pow. brzeski gub. grodz. , gm. Motykały, 17 w. od Brześcia, 301 dz. Kostyki, zaśc, pow. dźwiński, własność Kostylewa, 34 dz. Kostynka, wś nad rzką Jusówką, pow. bychowski, gm. Osowiec Cerkiewny 12 w. , 54 dm. , 409 mk. , cerkiew. Kosuta, Kasuta, zaśc, pow. wilejski, gmina i dobra skarb. Rabuń 5 w. . Koszalina, zaśc, pow. wileński, gm. Malaty 8 w. , należał do dóbr Styrnie. Koszałka, dwór, pow. kowieński, gm. Wilkija 15 w. . Koszanowo, wś, pow. włocławski. Pierwotnie własność klasztoru w Lądzie, dana w zamian za Głowiew i Wrąbczyn, Kazimierzowi ks. kuj. r. 1241 K. W. , n. 228. W r. 1557 płaci tu i z Chomlina Dambrowski, kanon. gnieźn. od 6 łan. , 6 czynsz. , 1 zagrodn. , 1 komorn. , 2 łan. sołt. Koszany 1. wś nad rzką Czarny Natop, pow. czerykowski, gm. Malatycze 9 w. , 42 dm. , 380 mk. 2. K. , wś, pow. trocki, gmina Jezno 5 w. ; miała 96 dusz rewiz. Własność mta Kowna, nabyta r. 1803 od Ludw. Sopocki. Koszarka, pow. czehryński, ob. Józefówka i Sewerynówka, Koszarniki, wś, pow. wilejski, gm. Krasne 7 w. ; miała 9 dusz rewiz. Koszarówka, wś, pow. radomyski, gmina i par. praw. Szepielicze, st. poczt. Radomyśl 136 w. , 14 dm. , 104 mk. , przystań do ładowania drzewa, 217 dz. włośc. Należy do dóbr skarb. Szepielicze. Koszary 1. zaśc, pow. bałcki, niedaleko wsi Czabanowej. 2. K. , ferma, pow. olhopolski, gm. Kamionka 4 w. , 4 dm. 3. K. Stare i Nowe al. Małe, dwie wsi, pow. kowelski, gm. Koszary Stare, 12 w. od Kowla. Wś K. Stare ma 112 dm. , 723 mk. , cerkiew, szkołę, wiatrak; K. Nowe 63 dm. , 409 mk. , cerkiew. W r. 1570 kn. Lew Koszerski Sanguszko wnosi z Koszera i wsi do niego należących z 109 włók, 21 ogr. po 4 gr. , 2 ogr. po 2 gr. , 3 bojar. , 4 kół młyn. po 12 gr. W r. 1577 należy do ks. Romana Sanguszkowicza. 4. K. , wś, pow. włodzimierski, gm. Pulmo, 113 w. od Włodzimierza, 49 dm. , 374 mk. Koszaryszcze, wś, pow. żytomierski, gmina i par. praw. Lewków 6 w. , 17 w. od Żytomierza, 32 dm. , 226 mk. Koszcza, wś, pow. żytomierski, gm. Trojanów, 26 w. od Żytomierza, 56 dm. , 279 mk. Kostroga Kostrogaj Kostrowicze Kostryce Kostryszcze Kostryszczyzna Kostrza Kostrzyń Kostrzyna Kostuliszki Kostusin Kostycze Kostyki Kostynka Kosuta Koszalina Koszałka Kostrogaj Koszczeniki Koszowata Koszów Koszczejewo Koszo Koszniewa Koszniaki Koszmaków Koszmaki Koszłowicze Koszlarka Koszlany Koszkina Koszki Koszkały Koszewo Koszewniki Koszczejewo, urocz. , pow. słonimski, gmina Kostrowicze, należy do dóbr Synkowicze. Koszczejówka, Koszczyjowka, wś nad Irpeniem, pow. wasylkowski, gm, Wepryk, st. poczt. i dr. żel. Chwastów 12 w. , 28 w. od Wasylkowa, 148 dm. , 840 mk. , szkółka, młyn, 2 wiatraki, tartak. Należy do Chwastowszczyzny. Koszczeniki, wś, pow. brzeski gub. grodz. , gm. Wojska, 43 w. od Brześcia, 625 dz. Na polach wsi dwa kurhany. Koszczyn Horodek, folw. , pow. lepelski, własność Korsaków, 110 dz. Koszeczki al. Koszecki Młyn, wś, powiat owrucki, gm. Słoweczna, par. praw. Pietrasze 2 w. , 38 w. od Owrucza, 15 dm. , 87 mk. Koszeczkino, wś, pow. orszański, gm. Wysokie, 9 dm. , 46 mk. Koszele 1. wś, pow. bielski gub. grodz. , gm. Orla, 10 w. od Bielska, 668 dz. 2. K. , ob. t. III, 322 Iwaszkiewicze, wś, pow, wołkowyski, gm. Peniuha, 30 w. od Wołkowyska, 456 dz. Pod wsią urocz. Horodyszcze, z nasypem otoczonym rowom i czterema kurhanami. Koszelewo 1. folw. dóbr Czerniakowo, pow. prużański. 2. K. , dobra, pow. nowogródzki, gm. Koszelewo, Umiastowskich około 53 włók. 3. K, wś, pow. wieliski, gm. Baranowo, Marcinkiewiczów 28 dz. Koszelewszczyzna, fol. dóbr Badacze, pow. orszański. Koszelów, wś, pow. rohaczewski, gm. Koszelów, 176 dra. , 1031 mk. , cerkiew drewniana, szkoła. Gmina obejmuje 49 miejscowości, 1095 dm, 11, 138 mk. włościan 2616 dusz rewiz. , uwłaszczonych na 11, 364 dz. W gminie jest 7772 dz. lasów większej własności. Koszelów, wś, pow. nowogradwołyński, gm. Żołobne, par. praw. Kosiniów 7 w. , 19 w. od mta pow. , 46 dm. , 343 mk. Koszelówka, rzka, w pow. nowogradwołyńskim, lewy dopł. Ceremu. Bierze początek pod wsią Koszelów i Toharowa, oblewa Mołoćków i pod Jaruniem razem z Żołobianką uchodzi. Długa około 13 w. Koszelówka 1 w dokum. Koszelewce, wś w pobliżu Słuczy, pow. starokonstantynowski, gm. Kołki, par. praw. Klitna Wielka 1 1 2 w. , 44 w. od mta pow. , 98 dm. , 589 mk. , cerkiew fil. drewn. Należała do włości kuźmińskiej, 1545 r. w posiadaniu Sieniuty. 2. K. , wś, pow. żytomierski, par. praw, Skołobów 7 w. . Koszelowska Buda i Rudnia, pow. rohaczewski, ob. Buda i Rudnia Koszelowska. Koszeniagi, folw. , pow. piński, Skirmuntów 399 dz. Koszeńka, wś, pow. wiłkomierski, gm. Kupiszki 5 w. . Koszewnica, wś, pow. węgrowski. Wspom. w dok. z r. 1476 Kod. maz. , 273. Koszewniki, wś i urocz. , pow. grodzieński, gm. Górnica, 3 w. od Grodna. Wś ma 45 dz. ; urocz. ks. DruckichLubeckich, 100 dz. Koszewo, wś i okolica, pow. bielski gubernii grodz, gm. Malesze, 16 w. od Bielska. Wś ma 169, okolica 317 dz. Koszkały Raszniewo, wś, pow. słonimski, gm. Pacowszczyzna, 47 w. od Słonima, 245 dz. Koszki, wś i os. , pow. bielski gub. grodz. , gm. Dubiażyn, 9 w. od Grodna. Wś ma 261, os. 248 dz. Koszkina, wś nad Uświaczą, pow. wieliski, gm. Cerkowiszcze, 7 dm. , 50 mk. , cerkiew. Koszlany, wś nad rucz. Kowbań, pow. lipowiecki, gmina Żadanówka, st. poczt. Daszów 10 w. , 33 w. od Lipowca, 317 dm. , 1652 mk. , cerkiew, szkółka cerk. , 2 wiatraki. Należała do klucza daszowskiego. Koszlarka al. Koszlaki, wś nad Unawą, pow. skwirski, gm. i par. praw. Romanówka 3 w. , st. poczt. Popielnia 10 w. , 34 w. od Skwiry, 77 dm. , 525 mk. , szkółka cerk. , młyn. Należała do Kosowiczów. Wchodziła w skład dzierżawy później ststwa romanowskiej. W r. 1628 w zastawie pani wileńskiej, która wnosi od 1 dym. Koszłowicze, Koszyłowicze, wś, pow. Słonimski, gm. Maryjska, 20 w. od Słonima. Na polach wsi znaleziono miecz żelazny. Koszmaki, wś, pow. łucki, gm. Rafałówka, 100 w. od Łucka, 26 dm, 175 mk. Koszmaków, wś i ferma, pow. kaniowski, gm. Taraszcza, st. poczt. Korsuń 5 w. , 55 w. od Kaniowa, 130 dm. , 761 mk. , cerkiew, szkółka cerk. , wiatrak. Koszniaki, wś, pow. horodecki, gm. Wirowla, 10 dm. , 66 mk. , kaplica. Koszniewa, wś nad rz. Idrycą, pow. siebieski, gm. Mobilno, 11 dm. , 84 mk. , cerkiew filialna. Koszo, os. , pow. horodecki, gm. Potasznia 7 w. , cerkiew. Koszów 1. wś nad Rosią, pow. taraszczański, gmina Kaszperówka, st. poczt. Tetyjów 12 w. , 70 w. od Taraszczy, 216 dm. , 1437 mk. , cerkiew, szkółka cerk. , wiatrak. W r. 1570 Kleszczowskich, na początku XVII w. ks. Ostrogskich. 2. K, Koszewo, wś, pow. łucki, gmina Torczyn, 36 w. od Łucka, 52 dm. , 310 mk. W r. 1570 Frączowej Chwalczewskiej. W roku 1577 Piotr Falczewski wnosi z 26 dym. , 21 ogr. , 4 rzem. po 2 gr. Następnie biskupów łuckich. W r. 1583 biskup wnosi z 15 łan. , 16 półłan. , 8 ogr. , 4 kom. , 1 koła walu. , 1 popa. Stanowiła uposażenie wikaryuszów katedry łuckiej, dziś skarbowa. Koszowata, mstko pow. taraszczański, gm. Koszowata, st. poczt. Taraszcza 12 w. , 731 dm. , 4560 mk. , dwie cerkwie, kościół kat. , 2 domy modl. żydow. , 2 szkoły, ambulatoryum, 12 wiatraków. Niegdyś Czernyszów. ztąd Czer Koszewnica Koszeńka Koszczejewo Koszczejówka Koszczyn Koszeczki Koszeczkino Koszele Koszelewo Koszelewszczyzna Koszelów Koszelówka Koszelowska Koszeniagi Kosztuny Kotarze Koszyłowo Koszyckie Koszyce Wielkie Kotelniki Kotelnia Kotelewo Kotelanka Kotczyn Kotaszów Koszyce Koszuty Koszutów Koszucie Koszówka Koszówka Włościanie z okolic r. 1864. pow. krzemienieckim, nyszkami niekiedy zwana, następnie Ostrowskich i Młodeckich, którzy r. 1628 wnoszą z K. i Wierchu Bołhowskiego od 2 dym. , 1 koła młyn. , 1 stępn. Gmina obejmuje 13 miejscowości 1 mstko, 9 siół, 3 wsi, 19, 968 mk. 167 kat. , 312 sztund. , 916 żyd. i 23, 056 dz. 8555 dz. większej posiadłości, 13, 885 włośc. i 424 cerk. . Ob. Młodecki J. K. Tyg. Illustr. , n. 229, Koszówka, rzka, w inaczej zwana Horynką. Koszówka, wś, pow. radomyski, gm, par. praw. i st. poczt. Czarnobyl 5 w. , 145 w. od Radomyśla, 66 dm. , 364 mk, szkółka, wiatrak, 638 dz. włośc. W r. 1628 należała do domini kanów w Czarnobylu, z nadania Łukasza Sapiehy, nowo osadzona, wnosi od 1 dym. W r. 1648 było tu 6 osadn. Kosztuny, wś pow. orszański, gm. Chłystówka, 22 dm. , 170 mk. Koszucie, okolica, pow. telszewski, gm. Dorbiany 6 w. , 75 w. od Telsz. Maja tu Sakielowie 491 dz. 150 lasu. Koszutów, r. 1391 Coschutow, , wś, powiat pszczyński, ob. Chełm Wielki. Koszuty, r. 1293 Cosschut, wś, pow. słupecki. Dok. z r. 1293 w Dłusku wydanym, Przemyśl ks. polski, za zasługi Gerwarda militis nostri nadaje jego wsi Cosschut zwanej, prawo niemieckie Ulanow. Dok. kujaw, 363, 12. Część tej wsi nadaną była już wcześniej klasztorowi w Lądzie. W r. 1296 komes Gerward dziedzic wsi Cosuth nadaje sołtysowi tej wsi Chrystanowi, młyn tam istniejący, z warunkiem płacenia klasztorowi w Lądzie 2 kamieni wosku rocznie Kod. dypl. pol. , I, 151. W r. 1579 opat lądzki płaci tu od 3 1 2, łan. , 5 zagr. , 1 kom. , 2 łan. sołt. , 3 kom. Zapewne opaci lędzcy jako właściciele części wsi wznieśli tu kościół paraf p. w. św. Bartłomieja, w XIV w. Wspomniany jako, dawny w dok. z XV w. Po zniesieniu klasztoru w Lądzie, kościół ten ubogo uposażony, przyłączono r. 1819 jako filię do Młodojewa. Obecny kościół drewniany wzniesiony został r. 1720. Koszuty, wś, pow. sredzki. Starożytne gniazdo Koszuckich h. Leszczyc, posiada kościół par. p. w. św. Katarzyny, wspomniany już w Lib. Ben. z r. 1510. Kilkakrotnie był odbudowywany z drzewa na nowo. Księgi sięgają r. 1718. W r. 1578 siedzą tu Koszuccy i płacą od 4 łan. , 1 zagr. , 2 kom. Koszyce, w dokum. Coschic, r. 1569 Kozice, wś w par. Wysoka dziś pow. konecki. W dok. z r. 1275. własność klasztoru w Wąchocku. W r. 1569 siedzą tu i w Woli Kozickiej na drobnych działach Koziccy. Dziś nie istnieje. Zapewne weszła w skład Woli Wilczej. Koszyce Wielkie i Małe, r. 1362 Cosszczicz, wś, pow. tarnowski, parafia Góra Zbyltowska. Wspom. w dok. z r. 1362. Dziesięcinę z tej wsi daje bisk. krak. Bodzanta, altaryi św. Krzyża w zamku tarnowskim Kod. mał. , III, 163. W r. 1536 własność trzech Rokoszów. Miały lasy dębowe piękne, 19 sadzawek, młyn, karczmę, dwa dwory, folwarki, ocenione razem na 650 grzyw. Ob. Łękawica. Koszyckie, przys. , pow dubieński, gra. Krupiec, 32 w. od Dubna, 29 dm. , 166 mk. Koszyłowo 1. wś i dobra, pow. brzeski gub. grodz. gm. Łyszczyce, 20 w. od Brześcia. Wś ma 340 dz. ; dobra Puzynów, 610 dz. 2. K. , wś i fol. , pow. kobryński, gm. Zbirogi, 30 w. od Kobrynia. Wś ma 119 dz. ; fol. Majmeskulów, 247 dz. , Żabińscy maja tu 18 dz. Kotarze, wś, pow. kobryński, gm. Wierzcholesie, 8 w. od Kobrynia, 178 dz. Kotaszów, wś, pow. rówieński, gm. Diatkowicze, par. praw. Bohdaszów 2 w. , 15 w. od Równego, 13 dm. , 161 mk. Kotczyn, wś, dobra i os. , pow. słonimski, gm. Dereczyn, 36 w. od Słonima. Wś ma 332 dz, ; dobra Połubińskich, z chut. Jeziorki Małe 589 dz. ; osada, własność Borsuków, 21 dz. Kotelanka 1. chutor, pow. berdyczowski, gm. Bieliłówka, 10 dm. , 50 mk. 2. K, wieś w pobliżu rz. Słuczy, pow. nowogradwołyński, gm. Miropol, st. poczt. i dr. żel. Połonne 15 w. , 64 w. od mta pow. , 69 dm. , 1409 mk. , cerkiew drewn. z r. 1841 uposażona 54 dz. , z nadania ks. Lubomirskiego r. 1767, szkółka cerk. od r. 1870. Należała do włości połońskiej, przed r. 1583 spustoszona przez Tatarów. 3. K. , wś, pow. żytomierski, gm. Chwasowa, 36 w. od Żytomierza, 32 dm. , 185 mk. Kotelewo, wś nad rzką Dnieprzycą, powiat czauski, gm. Hora 10 w. , 20 dm. , 102 mk. , cerkiew. Kotelnia 1. Bojarska, wś, pow. brzeski, gub. grodz. , gm. Kamienica Żyrowicka, 10 w. od Brześcia, 244 dz. 2. K Podmiejska, wś, tamże, 4 w. od Brześcia, 143 dz. Kotelnia, mstko nad Hujwą, pow. żytomierski, gm. Kotelnia, st. poczt. Reja 24 w. , st. dr. żel. Browki 25 w. , 30 w. od Żytomierza. Dzieli się na trzy części K. Stara, K. Nowa i K. Pierwsza ma 436 dm, 2958 mk. , cerkiew drewniana z r. 1883 na miejsce dawniejszej z roku 1775, uposażona 58 dz. ; K. Nowa 166 dm. , 1014 mk. , cerkiew drewn. z r. 1748. W trzeciej K. jest cerkiew fil. drewn. , par. Starosiele 1 w. , z r. 1716. W mstku zarząd okr. pol. , urząd gm. , sad pokoju, szkółka od r. 1874. Targi odbywają się co niedziela. W latopisach wspom. pod r. 1143. R. 1147 należało do dzielnicy Światosława, byłego kn. włodzimierskiego. Kotelniki 1. fol, pow. nowogródzki, Jodków 100 dz. 2. K. , wś, pow. święciański, gm. Michajłowska 18 w. ; miała 57 dusz rewiz. , należała do dóbr skarb. Święciany. Kotlin Kotlesze Kotłowo Kotkowice Kotlary Kotkowo Kotomelka Kotliszki Kotłów Kotów Kotlarce Kotlarka Kotełki Kotłówka Kotki Kotiużyńce Kotiużanka Kotewba Kotera Kotełki Kotełki, wś, pow. prużański, gm. Michajłowska, 7 w. od Prużany, 45 dm. , 504 mk. , 1211 dz. Kotenborg, w spisie Katinbor, chutor, pow. brzeski gub. grodz. , gm. Motykały, Kurowskich 30 dz. Kotera, wś, pow. brzeski gub. grodz. , gmina Wołczyn, 432 dz. Kotewba, chutor, pow. radomyski, gm. Przyborsk, 6 dm. , 45 mk. Kotiużanka t. IV, 492 i t. III, 909 Katiużanko wś, pow kijowski, gm. Dymer, st. poczt. Borszczahówka 45 w. , 53 w. od Kijowa, 276 dm. , 1614 mk. 2 kat. , 210 żydów, 2002 dz. włośc, cerkiew, szkółka cerk. , młyn. Osiedlona na początku XVI w. W r. 1622 z Dymirem, ks. Ostrogskich. Kotiużyńce 1. wś przy dr. z Samhorodka do Kalinówki, pow. berdyczowski, gm. Czerniatyn Mały, st. poczt. Kalinówka 7 w. , 57 w. od Berdyczowa, 371 dm. , 2248 mk. , cerkiew, szkółka cerk. , 2 młyny, 2 wiatraki. Osadzona na gruncie ststwa Winnickiego około 1602 r. , przez ks. Janusza Zbaraskiego. 2. K. , wś nad Moryniem, pow. krzemieniecki, gm. Wiszniowiec, par. praw. Łozy 4 w. , 19 w. od Krzemieńca, 100 dm. , 741 mk. , cerkiew fil. drewn. z r. 1775. W r. 1583 ks. Andrzej Wiszniowiecki wnosi od 7 dym. , 4 ogr. Obecnie hr. Rzewuskich. Poprzednio hr. Włodz. Platera. Do dóbr należały Krzywczyki, Kwaszówka, Kołosowa i Kornaczówka. 3. K, wś, pow. nowogradwołyński, gm. Miropol, par. praw. Kamionka 5 w. , 19 dm. , 241 mk. 4. K. , os. , tamże, gm. Połonne, 65 w. od mta pow. , 72 dm. , 380 mk. 5. K. , Kotiurzyńce, wś nad Bożkiem, pow. starokonstantynowski, gm. Czernielówka, st. poczt. Krasiłów 10 w. , st. dr. żel. Czarny Ostrów 10 w. , 32 w. od mta pow. , 146 dm. , 1013 mk. , cerkiew drewn. z r. 1750, szkółka cerk. W r. 1444 nadana z innemi przez Świdrygajłę, Michałowi Olechowiczowi, następnie własność królewska, należała do zamku krasiłowskiego, w r. 1517 nadana przez Zygmunta I, ks. Konst. Ostrogskiemu, wchodziła w skład ordynacyi. W r. 1593 spustoszona przez Tatarów, r. 1753 z kluczem konstantynowskim dostała się ks. Franc. Lubomirskiemu; obecnie Dobrzyckich. 6. K, wś tamże, gm. Teofilpol, par. praw. Korabiewka 2 w. , 59 w. od mta pow. , 77 dm. , 591 mk, cerkiew fil. do r. 1830 parafialna drewniana wzniesiona r. 1782, przez właściciela wsi Kajetana Korybut Daszkiewicza, szkółka cerk. od r. 1886. W r. 1545 Fedora Kotiużeńskiego. Własność Konst. Rotaryusza i Franciszka Nahre bieckiego. Kotki, wś, pow. kowieński, gm. Kiejdany 8 w. . Kotkowice, dziś Czukiew, wś, pow. Samborski. W r. 1565 w ststwie samborskiem, leżała po obu brzegach Dniestru, miała z jednej strony 19 łan. i 2 puste, z drugiej 18 łan. Na nich siedziało kmieci 69. Był pop i cerkiew. Dochód wynosił zł. 108 gr. 21. Później wś zmieniła nazwę na Czukiew. Kotkowo, urocz. w dobrach Annopol, powiat prużański. Kotlarce, dwie wsi, pow. wiłkomierski, gm. Onikszty 5 i 7 w. . Kotlarka, wś, pow. skwirski, gm. Popielnia, st. poczt. Chodorków 10 w. , 28 w. od Skwiry, 156 dm. , 1319 mk. , cerkiew filialn. , szkółka, wiatrak. Kotlary, wś, pow. wiłkomierski, gm. Uciana 8 w. , 68 w. od mta pow. Mają tu Adaminasowie 55 dz. , Bolejszysowie 40 dz. , Syrgiedowie 35 dz. , Tarulisowie 59 dz. , Wiłanasowie 25 dz. , Żukasowie 10 dz, Krasuccy 10 dz. , Lejpusowie 18 dz, Petrenasowie 50 dz. Kotlaryszki 1. Kotlarzyszki, wś, pow. wiłkomierski, gm. Onikszty 15 w. . 2. K, chutor, tamże, gm. Siesiki 3 w. . Kotlesze, dobra, pow. lucyński, własność bar. Aleks. Fitinghofa. Kotlin, wś, pow. pleszewski. Kościół paraf. p. w. W. W. Sw. wspomniany już w początkach XV w. W r. 1734 nowy z pruskiego muru, wreszcie między r. 1860 a 1870 nowy murowany stanął. Wś na początku XVI w. należy do Kotlińskich h. Ogończyk. Kotliszki, zaśc, pow. wileński, gm. Mejszagoła 2 w. . Należał do dóbr Gudulin. Kotłów, w dok. z r 1279 jezioro w dolinie Wisły około Brzeska nowego Kod. kat. krakow. , t. I, 111. Kotłów, wś, pow. ostrzeszowski. Posiada starożytny kościół murowany w stylu romańskim Parafia należała do dyecezyi włocławskiej. Ob. Sokołowski M. Kościoły romańskie w Gieczu, Krobi, Lubiniu, K. , Kraków, r. 1886. Kotłówka, wś, pow. bielski, gub. grodz. , gm. Łosinka, 27 w. od Bielska, 234 dz. Pod wsią 8 kurhanów, wysokich od 1 1 2 do 3 1 2 arszyn. Kotłowo 1. fol, pow. nowogródzki, Danejków 379 dz. 2. K. , wś, tamże, należała do Wereszczaków. Kotły, wś, pow. bielski gub. grodz. , gmina Pasynki, 4 w. od Bielska, 862 dz. Kotomelka, urocz. , pow. rówieński, gmina Stydyń, 8 dm. , 71 mk. Kotów, ob. Chotów. Kotów 1. wś w pobliżu rzki Konopelki, pow. łucki, gm. Poddubce, par. praw. Chorłupy pow. dubieński, 28 w. od Łucka, 37 dm. , 491 mk, cerkiew filialna drewn. wzniesiona r. 1816 przez właściciela wsi Kuczyńskiego, uposażona 75 dz. Wś nadana była przez Zygmunta I, ks. Konst. Ostrogskiemu; ks. Ilia dał ją prawem zastawnem Babińskiemu, który r. 1577 wnosi od Kotlaryszki Kotły Kotowa 23 dym. na włók. Obecnie hr. Miączyńskiego. 2. K. , wś nad Horyniem, pow. rówieński, gm. Tuczyn, par. praw. Rzeczyca 4 w. , 20 w. od Równego, 35 dm. , 292 mk. W r. 1570 należy do Jarofieja Hoskiego, który r. 1577 wnosi od 3 dym. , 16 ogr. W r. 1583 z połowy wsi płaci Jarofiejowa Hoska od 8 dym. , 3 ogr. , 1 komor. , 1 koła waln. , od 1 towarz. rudn. ; z drugiej połowy Roman Hoski od 9 dym. , 6 ogr. , 3 komorn. , 3 kół waln. , 3 popów. Kotów, wś, pow. dobromilski. Wś ta pierwotnie szlachecka została odebrana posiadaczom, którzy nie mieli należytych dowodów i włączona do ststwa Samborskiego za Zygmunta I. Następnie Zygmunt August zwrócił ją ziemianom, zostawiwszy sobie tylko lasy i obszar, na którym urządzono tu żupę. Wystawiono wieżę szopę do wyrobu soli i spichlerz do jej przechowywania. W r. 1565 były tu dwa okna do dobywania surowicy i cztery wieże wielkie, na których cały rok prócz żniw i świąt wielkich robiono sól do flisu, wbijając ją w beczki, odsyłano do Przemyśla na skład. Na czterech panwiach wyrabiano rocznie przeszło 8000 beczek. Było też ośm patel mniejszych al czerynów królewskich, na których za opłatą pięciu półmiarków soli na tydzień, wyrabiali na swój pożytek sól okoliczni mieszkańcy. Rachując 40 tygodni roboty rocznie, otrzymywano 1440 półmiarków po gr. 3 1 2, wartości zł. 168. Wywożący sól na wózkach, węgrowłe biorący ją w tajstrach torbach na koń i górale, opłacali myto 7 gr. od wozu, 1 2 gr. od konia, z którego wpływało rocznie zł. 146. Razem dochodu z żupy było 314 fl. Kotowa, ob. Chotowa. Kotowa Wola, ob. Wola Kotowa. Kotowce, okolica, pow. słonimski, gm. Czemery, 66 dz. Kotowice, wś, pow. będziński, ob. Jaworznik. Kotowicze, pow. dzisieński, gm. Jazno, mylnie podane p. n. Kołłowicze t. lV, 274. Kotówka 1. wś, pow. bielski gub. grodz. , gm, Łosinka, 30 w. od Bielska, 303 dz. Pod wsią groby z epoki kamiennej. 2. K. , wś, pow. klimowicki, gm. Zahustyn, 41 dm. , 366 mk. Kotówka 1. wś, pow. radomyski, gm. Po tyjówka, par. praw. i dobra Zabłocie 2 w. , st. poczt. Radomyśl 8 w. , 141 dm. , 838 mk. , młyn parowy, 1177 dz. W r. 1764 było we wsi 132 dusz. Od r. 1742 do 1792 należała do Gębickich, od których nabyli Wierzbiccy, dotychczasowi posiadacze. 2. K. , wś, pow. żytomierski, gm. Andruszówka, 46 w. od Żytomierza, 73 dm. , 467 mk. Kotowo, wś, pow. łomżyński. W dok. z r. 1436 występuje Jakób z K. , któremu Władysław ks. mazow. nadaje 20 łan. , między granicami wsi książęcych Bronowo i Borzejewo i 15 łan. nad rzką Wisznicą między granicami wsi dziedzicznych Kotowo i Nieławice. Na obszarze tem powstanie wś Kokoszki Kapica, Herbarz, 173. Kotowo, wś, pow. bukowski. Ob. Urny znalezione w K. Przyjaciel ludu, r. 1840, str. 4. Kotowo, os. , pow. witebski, gm. Wymno, 7 w. od Witebska, cerkiew, kaplica, zarząd gminny. Kotowo, urocz. , powiat nowogradwołyński, gm. Połonne, 63 w. od msta powiat, 26 dm. , 131 mk. Kotowszczyzna 1. folw. , pow. słonimski, gm. Luszniewo, Juszkiewiczów 43 dz. 2. K. , chutor, tamże, gm. Różana, Mizgierów 65 dz. 3. K. , pow. lepelski, Sielickich 72 dz. Kotra 1. wś i dobra, pow. grodzieński, gm. Skidel, 26 w. od Grodna. Wś ma 119 dz. ; dobra w części Wyganowskich, z chutorami Antolka i Zwierzyniec 244 dz. , w części Myślickich, z fol. Kaszubińce 668 dz. Niegdyś dworzec królewski w ekonomii grodzieńskiej. Podług reg. pomiar, z r. 1558 było 27 włók gruntu średniego w trzech polach, 4 wł. 20 mor. sianożęci, 3 wł. 8 mor. zarośli z sianoźęciami, 1 wł. 12 mor. gaju dworskiego, około 6 mor. pod zabudowaniami i ogrodami, oraz 8 włók służkowskich. Włośc kotrzańska obejmowała wójtowstwa obuchowskie i sowoliskie. Klucz kotrzański r. 1680 czynił 5045 złp, 26 gr. 10 den. 2. K. , Nesterowicze, okolica, tamże, 47 dz. 3. K. , Budowla, tamże, gm. Żydomla, ob. BudowlaKotra, 4. K. , wś, pow. prużański, gm. Kotra, 16 w. od Prużany, 12 dm. , 183 mk. , zarząd gminny, cerkiew, szkoła, 377 dz. włośc, i 93 cerk. Par. praw. , dek. błagoczynia szereszowskiego, 1964 dusz. Gmina obejmuje 28 miejscowości, 325 dm. włośc, obok 33 innych, 2167 mk. włościan, uwłaszczonych na 2853 dz. Nadto w gminie jest 6097 dz. większej posiadłości. Kotunia, w dokum, z r. 1288 Chotchuna, wś, pow. słupecki. W r. 1288 włość komesa Gerwarda, dawała do r. 1288 dziesięcinę kościołowi gnieźn. , odtąd klasztorowi w Lądzie. Wieś sama wkrótce została własnością bisk. poznańskich. Miała młyn na rz. Powicznicy płynącej z jez. powidzkiego. Por. Kod. Wielk. , n. 630, 737, 1629. Koturka, rzką, w pow. kijowskim, prawy dopł. Irpenia, uchodzi pod wsią Mostyszcze. Ob. Kotor t. IV, 496. Kotusz, chutor, pow. kowelski, gm. Chocieszów, 14 dm. , 75 mk. Kotuszów, r. 1416 utraque Hotuszow wś, pow. stopnicki, ob. Rytwiany, Koty 1. wś, pow. kobryński, gm. Ziołowo, ze wsią Raszeń, 525 dz. 2. K. , wś, pow. prużański, gm. Sielee, 42 dz. 3. K. , chutor, pow. wołkowyski, gm. Roś, 46 dz. 4. K. , fol. , pow. słucki, Szpilewskich 255 dz. Kotów Koty Kotuszów Kotusz Koturka Kotunia Kotra Kotowszczyzna Kotowo Kotówka Kotowicze Kotowice Kotowce Kotów Kotyły Kowal Kowala Kowalce Kowale Kowalenki Kotyły Kotyły, wś, pow. prużański, gm. Horodeczna, 32 w. od Prużany, 37 dz. włośc. i 280 dwor. Kowal, dawniej Kowale, mstko, pow. włocławski. ,, Lesco dux nadaje r. 1185 kościołowi N. P. M. in veteri Vladislavia. .. ecclesiam cum Villa in Kowale Kod. dypl. pol. , 11, 6. Bawi tu w r. 1251 Kazimierz ks. łęczycki i kujawski Kod. kat. krak. , 1, 40. Ziemowit ks. mazow. w r. 1394 oddaje oppidum nostrum Kowale situm in terra cuyaviensi z przyległościami, folwarkami, wsiami, cłem i sądami, w zastaw Bartoszowi z Wissemburga za 2000 grzyw. Kod. maz. , 102. Przybislaus kasztelan w r. 1324 1327 K. W. , n. 1046, 1086. W r. 1556 oppidum Kowalie, w wojew. brzeskokujawskim dało szosu 48 grzyw. Od 26 komorn. po gr. 12 razem fl, 10 gr. 12, od 13 szynkarzy piwa po gr. 12 fl. 5 gr. 6, od 6 włóczęgów po gr. 12 fl. 2 gr. 12, od 2 rzem. nie płacących szosu po gr. 4, od 10 pomocników gr. 5, od wyszynku wódki gdańskiej od 3 naczyń po gr. 6, od 2 szynkarzów wódki po gr. 12 gr. 24, czopowego rocznie fl. 116, od 12 bań gorzałcz. fl. 91 2 gr. 3, od 52 łan. miej. po gr. 20 fl. 34 gr. 21, od żydów fl. 29. Kowala, u Dług. Cowalye, wś, pow. pińczowski, gra. Zagość, par. Pińczów 6 w. , W r. 1827 wś suprymowana, miała 24 dm. , 189 mk. W dok. z r. 1253 podana śród włości klasztoru w Krzyżanowicach Kod. mał. , II, 95. Za Długosza należała do par. Wierciczów Pińczów, była własnością klasztoru w Busku, miała 6 łan. km. i 2 sołtysie. Dziesięcinę dawano pierwotnie na stół biskupi, następnie klasztorowi w Pińczowie L. B. , III, 94. Kowalce, w dok. Kowale, wś nad Niemnem, pow. grodzieński, gm. Górnica, 8 w. od Grodna, 204 dz. Należała do wójtowstwa górnickiego, we włości kwasowskiej, ekonomii grodzieńskiej. Podług reg. pomiar, z r. 1558 było 8 włók gruntu średniego. Poddani mieli 30 wołów i 12 koni. Z włók winni płacić 10 kóp 16 gr. , nadto na owies z od wozem 1 kopę 20 gr. Kowale 1. wś, pow. sieradzki. W r. 1286 ks. Przemysław potwierdza sprzedaż wsi K. , przez komesa Stoygniewa, kościołowi gnieźn. 2 K, Księże i Pańskie, r. 1354 Kowalewo, dwie wsi, pow. turecki. Wyrok z r. 1354 wydany przez sąd sieradzki, poucza, iż wś ta przysądzoną była z dawna kościołowi, w sumie 500 grz. , na wynagrodzenie szkód zrządzonych włościom kościelnym, przez Tomisława z Przespolewa K. W. , n. 1323, 1354. Kościół par. tutejszy p. w. św. Feliksa i Audakta, stał na początku XVI w. pustką i użyty na pomieszczenie bydła. Belki powyjmowano na użytek gospodarski. Cmentarz bez ogrodzenia, a świnie wygrzebywały szczątki trupów z mogił. Na plebanii mieszkał rządzca majątku. Nabożeństwo przeniesiono do kościoła w Praszce. Dziedzic zabrał jeden z dwu łanów stanowiących uposażenie plebana L. B. , II, 125. Kowale l. wś, pow. białostocki, gm. Juchnowiec, 17 w. od Białegostoku, 190 dz. Niegdyś sioło należące do Suraża. Podług reg. pomiar, z 1560 r. , 20 włók gruntu dobrego. Z każdej włóki wnosić powinni po 62 gr. 2. K. , w dok, tamże Czuryłowicze wś i fol. , pow. grodzieński, gm. Bohorodzicka, 40 w. od Grodna. Wś ma 321 dz. ; fol. należy do dóbr Massalany. Wś należała do wójtowstwa weretejskiego, wc włości kraśnickiej, ekonomii grodzieńskiej. Podług reg. pomiar, z r. 1558 było 25 włók gruntu średniego t. j. 2 wójtowskie, 1 kowalska, 2 osadnych i 20 na służbę ciągłą. Poddani mieli 90 wołów i 57 koni. Z włók ciągłych i osadnych oraz z morg. zaściankowych, oprócz owsa i odwozu winni płacić 12 kóp 42 gr. 3. K. , wś, tamże, gm. Brzostowica Mała, 45 w. od Grodna, 574 dz. 4. K. , wś, tamże, gmina Wołpa, 52 w. od Grodna, 508 dz. Należała do wójtowstwa jelnińskiego, we włości mostowskiej, ekonomii grodzieńskiej. Podług reg. pomiar. z r. 1558 było 9 włók gruntu, , nader podłego, z tego 2 włóki na kowalstwo. Poddani mieli 21 wołów i 12 koni. Z włóki winni płacić przez rok po 30 a potem po 40 gr. 5. K. , tamże, ob. Kowalce. 6 K, wś, pow. Słonimski, gm. Derewna, par. kat. Molczadź, 22 w. od Słonima, 165 dz. Niegdyś ststwo niegrodowe, we władaniu Bohdanowiczów. Pod wsią w urocz. Pieresieka, trzy kurhany. 7. K. , al. Kowalewszczyzna, fol. dóbr Jarniewo, pow. słonimski. 8. K. , wś, tamże, gm. Różana, 625 dz. 9. K. , wś, pow. sokólski, gm. Kruhlany, 839 dz. 10. K. , wś, pow. wołkowyski, gm. Hornostajewicze, 22 w. od Wołkowyska, 236 dz. 11. K. , wś, tamże, gm. Swisłocz, 29 w. od Wołkowyska, 358 dz. 12. K. , trzy wsi, pow. nowoaleksandrowski, gm. Czadosy 5 w. , Dusiaty 4 w. i Poniemuń 5 w. . 13. K. , wś nad kanałem Bielickim, pow. bobrujski, gm. Turki, 39 dm. , 556 mk. , cerkiew. 14. K, wś, pow. sieński, gm. Pustyń, 14 dm. , 85 mk. 15. K. , trzy wsi, pow, oszmiański. Jedna wchodziła w skład ststwa trabskiego, druga do gieranońsldogo. Trzecia gm. Soły należała do dóbr Soły. Była położona nad rzką Kiernową i w r. 1545 miała 18 dym. Kowale 1. wś, pow. kaniowski, gm. Kuryłówka, st. poczt. Kaniów 8 w. , 105 dm. , 941 mk. , cerkiew, szkółka cerkiewna, 7 wiatraków 2. K. , chutor, pow. dubicński, gm. Krupiec, 5 dm. , 53 mk. 3. K. , wś nad rzką Rozalówką, dopł. Irszy, pow. żytomierski, gm. Chwasowa, par. praw. Turczynka 4 w. , 56 w. od Żytomierza, 57 dm. , 270 mk. Kowalenki, wś i fol. , pow. żytomierski, gm. Krasnopol, 84 w. od Żytomierza. Wś ma 69 dm. , 462 mk. ; fol. 2 dm. , 11 mk. Kowalewicza Kowalewka Kowalew, wś, powiat pleszewski. Kościół par. p. w. św. Bartłomieja, wspominany w aktach z XV w. Parafia ta wydzielona została z obszaru par. Sośnica, z tąd pleban sośnicki pobierał w K. od każdego łanu po gr. 8 za dziesięcinę. Kowalewicze, dobra, pow. borysowski, hr. Chreptowiczów 1410 dz. Kowalewicza Lipina, słoboda, pow. nowogradwołyński, gm. Horodnica, 49 w. od mta pow. , 46 dm. , 409 mk. Kowalewka, wś, pow. rzeżycki, Frejdenów, 40 dz. Kowalewo 1. wś, pow. mławski. W dok. z r. 1397 Stanisław Grad, dziedzic K. Kod. maz. , 120. 2. K. , wś, pow. szczuczyński, ob. Łojewo. 3. K. opactwo i K. sołectwo, dwie wsi i fol. , pow. słupecki, gm. Ciążeń, par. Kowalewo, 5 w. od Słupcy. Mieszek ks. polski r. 1186 pozwala klasztorowi w Lądzie oznaczyć granicami nadane mu włości książęce Jaroszyn i Marcinkowo Kowalewo. Dziesięciny z nich r. 1212 nadaje Henryk arcyb. gnieźn. klasztorowi. Dopiero w dok. z r. 1289 pojawia się nazwa Kowalewo K. W. , n. 27, 80, 393, 476, 636. Kowalewo, wś należąca do kasztelanii górzneńskiej Górzno nadanej biskupom płockim, wymieniona w dok. z r. 1229 Kod maz. , 3. Dziś pod tą nazwą nieznana. Kowalewo, wś z targowiskiem, pow. toruński. W r. 1895 ma 1963 mk. Kowalewo 1. Ostrowo, folw. , pow. brzeski gub. grodz. , gm. Kamienica Żyrowicka, Grepaczewskich 85 dz. 2. K. , Puchaczewo, dobra, tamże, Myszkowskich 232 dz. Kowalewszczyzna 1. os. przy wsi Aleksandrówka, pow. prużański. 2. K. , fol. dóbr Urbanowszczyzna, pow. słonimski. 3. K. , tamże, ob. Kowale, 4. K, wś i os. , pow. poniewieski, gm. Mołdoczany 12 w. . 5. K, folw. , pow. ihumeński, attyn. Sergiejewicz, dawniej Lipskich, obecnie Bungiego. 6 K. , wś nad rzką Derażyszką, pow. miński, gm, OstrożyckoHorodecka, par. praw. Przylepy, 8 dm. , 82 mk. , cerkiew cmentarna. 7. K. , folw. , pow. nowogródzki, gm. Jeromicze, DownarówZapolskich, około 1 2 wł. 8. K. , zaśc, pow. wileński, gm, Rudomino 8 w. ; miał 6 dusz rewiz. , należał do dóbr Szwajcarya. 9. K. , wś, pow. dryzieński, par. Rosica. 10. K. , zaśc, pow. lepelski, Obrąpalskich, dziś Ostrowskich, 42 dz. Kowalicha, pow. newelski, ob. Iwaszniewka, Kowalicha, wś, pow. czerkaski, gm. Taszłyk, st. poczt. Rotmistrzówka 8 w. , 35 w. od Czerkas, 206 dm. , 1875 mk. , cerkiew, szkółka cerk. , 8 wiatraków. Kowalicze Wielkie i Male, w dok. Kowale, dwie wsi, pow. grodzieński, gm. Łasza, 24 w. od Grodna. K. Wielkie mają 17 dm. , 147 mk. , zarząd gminny, 224 dz. ; K. Małe 108 dz. włośc. Należały do wójtowstwa ilkowskiego, we włości kwasowskiej, ekonomii grodzieńskiej. Było tu 19 włók gruntu dobrego, z tego 2 wójtowskich, a 17 na służbę ciągłą. Wszystkie te włóki z nowego pomiaru wymierzone były do dworu kwasowskiego, ale 1560 r. odeszły w odmianie do wwdy trockiego. Kowaliki, wś, pow. brzeski gub. grodz. , gm. Wysokie Litewskie, 42 w. od Brześcia, 428 dz. . włośc, i 11 pryw. Kowalin, kol. , pow. janowski, gm. Trzydnik. Powstała r. 1879 na obszarze wsi Góry Olbięckie, nazwę otrzymała od właściciela dóbr Tadeusza Kowalskiego. Ma 24 dm. , 200 mk. , 250 morg. Kowaliszki 1. dwór, pow. kowieński, gm. Bobty 13 w. . 2. K. ob. t. IV, 513 mylnie Kowanniki, dobra, pow. nowoaleksandrowski, gm. Poniemuń 6 w. . 3. K. , trzy wsi, tamże, gm. Antuzów 17 w. , Brasław 11 i Słobódka 9 w. . We wsi K. , gm. Słobódka, kaplica katolicka, par. Zawierz, wzniesiona r. 1781 przez właściciela wsi Mirskiego. 4. K. , trzy zaśc, tamże, gm. Bachmaty 3. Dryświaty 6 i Rymszany 12 w. . Kowalki, pow. lucyński, Konstantynowiczów 120 dz. Kowalków, r. 1418 Cowalikow, wś nad rz. Iłźanką Iszlza, pow. iłżecki. W r 1418 dziedzic wsi Pełka, oddaje bisk. krak. brzeg stawu na rzece Iłży, między K. a Nadarczowem. Biskup tam wystawił młyn. Drugi młyn dawny należał do Pełki Kod. kat. krak. , II, 443. Kowalkowice, r. 1384 Cowalicovice, wś, pow. opatowski. Jan z K. komornik, w dok. z r. 1384 Kod. mał. III 355. Kowalów 1. wś, pow. miechowski. Ob. Tarnowa. 2. K. , w dok. z r. 1366, ob. Sielce. Kowalowce 1. wś, pow. białostocki, gmina Zabłudów, 18 w. od Białegostoku, 347 dz. , 25 dm. , 200 mk. , zarząd gmin. , 2 wiatraki. 2. K. Wilanowo, pow. wołkowyski, ob. WilanowoKo walowce. 3 K. . wś, pow. miński, gm. Rubieżewicze, 43 w. od Mińska. Kowalowice, r. 1312 Koly, wś, pow. namysłowski. W dok. z r. 1312 czytamy Koly cum suo districtu K. W. , n. 952. Kowalówka, dobra, pow. klimowicki, od r. 1875 Uśpieńskich, z fol. Pierewołocznia, 666 dz. 458 lasu. Przed r. 1865 Krajewskich. Kowalówka 1. wś nad Woreśnią, pow. radomyski, gm. Przyborsk, st. poczt. Radomyśl 92 w. , 52 dm. , 415 mk. , 615 dz. Własność większa Grodeckich, z chut. Nadzieja 1545 dz. 953 lasu, 271 nieuż. . 2. K. , wś nad Kamianką, pow. wasylkowski, gm. Kowalówka, st. poczt. Chwastów 12 w. , 35 w. od Wasylkowa, 3. 58 dm. , 3176 mk. , cerkiew, szkoła, 2 wiatraki. Należy do Białocerkiewszczyzny. Gmina obejmuje 6 miejscowości 4 sioła, 2 wsi, 11, 411 mk Kowalowice Kowalew Kowalowce Kowalów Kowalkowice Kowalków Kowalki Kowaliszki Kowalin Kowaliki Kowalicze Kowalicha Kowalewszczyzna Kowalewo Kowalówka Kowalew Kowalewicze Kowczyce Kowbań Kowary Kowarsk Kowanowo Kowanówko Kowanka Kowańce Kowaluki Kowalszczyzna Kowalowo 85 kat. , 128 żydów i 15, 067 dz. , w tem 5429 większej własności, 9280 włośc, 201 cerk. Kowalowo, dobra, pow. siebieski, własność Romerów. Kowalszczyzna, wś, pow. sieński, gm. Zameczek, 6 dm. , 39 mk. Kowaluki, zaśc. w dobrach Wieprze, pow. wiłkomierski. Kowańce, wś włośc, pow. oszmiański, gm. Dziewieniszki 21 w. ; miała 21 dusz rewiz. , należała do dóbr skarb. Remizowo. Kowanka, pow. owrucki, gm. Sławeczna 14 w. , 56 w. od Owrucza, 25 dm. , 180 mk. , huta żelazna. Kowanówko, pow. obornicki. Dzieduszycki hr. dr. Kowanówko, Heilanftalt fuer Nervenund Geisteskranke im Kreise Obornik. Posen, 1885, str. 12 po polsku i po niem. . Kowanowo, r. 1257 Chowanowo, wś, pow. obornicki. Bolesław ks. wielkop. nadaje tę wieś i inne r. 1257 komesowi Jankowi. W dok. z r. 1356 nazwane; Antiquum Chowanowo, dziś Kowanówko K. W, u. 364, 1347. Kowarsk, mstko i dobra, pow. wiłkomierski, gm. Kowarsk, 24 w. od Wiłkomierza, 1410 mk. Gmina obejmuje 70 miejscowości, 716 dm. włośc, obok 13 innych, 6249 mk. włościan, uwłaszczonych na 6942 dz. Kowary, wś, pow. miechowski. Wspomn. w dokum, z r. 1417 uposażającym kościół w Ruszczy. Kowbań, kol. , pow. włodzimierski, gm. Skobiełka, 58 wiorst od Włodzimierza, 46 dm. , 367 mk. Kowbania, kol. , pow. rówieński, gm. Tuczyn, 7 dm. , 73 mk. Kowczyce, kol. żyd. nad Berezyną, powiat bobrujski, gm. Broża, 24 dm. , 448 mk. , dom modl. żydow. Kowel, msto powiatowe gubernii wołyńskiej. W r. 1570 kn. Andrzej Kurbski wnosi z 14 dom, rynk. po 6 gr. , 382 dom. uliczn. po 4 gr. , 771 2 włók miejskich po 20gr. , 349 ogr. po 1 gr. , 139 rzemieśln. po 4 gr. , 111 przekup, po 7 gr. , 7 ubogich po 4 gr. , 29 komorn. po 4 gr. , 6 kół młyn. po 24 gr. W r. 1577 płaci on od 31 dom. rynk. po 4 gr. , 215 dom. uliczn. po 2 gr. , 35 chałup ubog. po 1 gr. , 9 hultajów po 12 gr. , 42 rzemieśln. po 4 gr. , 19 komorn. po 4 gr. , 7 komorn. ubogich po 2 gr. , 36 ogr. po 1 gr. , z 24 przekupniów po 7 gr. , z 269 włók miejskich i sielskich po 20 gr. , 41 ogr. po 2 gr. , 55 ogr. po 4 gr. , 15 bojar. putnych po 20 gr. , 44 rzemieśln. sielskich po 2 gr. , 22 dym. dworz, po 20 gr. , 110 dym. półdworz. po 12 gr. , z 15 popów po kopie gr. , z 19 kół młyn. dziedzicz. , walnych i foluszów po 24 gr. , z 9 kół młyn. dorocz. po 12 gr. , z 3 młynów wietrzn. po 10 gr. Czopowego wniesiono 150 fl. W r. 1583 płaci kn. Kurbski od 11 dym. rynk. po 16 gr. , 86 dym. uliczn. po 8 gr. , 115 dym. przedm. po 4 gr. , od 2 złotnikow, 7 sług żydowskich, 25 przekupniów i piekarzów, 31 1 2 łanów, 12 komorn. , 35 rzem. W r. 1589 wniesiono 44 fl. 4 gr. szosu, z 31 łanów po 30 gr. , z rzemieśln. , złotaszów, komorn, sług żydow. , przekupniów 37 fl. 27 gr. , czopowego per arendam 160 fl, wogóle 273 fl, gr. W r. 1628 miasto dawało 722 fl. 7 gr prowentu. Ststwo było w posiadaniu Stanisława Koniecpolskiego, wwdy sandomierskiego. Dawało ono 9454 fl. 17 gr. dochodu, z czego wytraciwszy na podstarościego 200 fl. i na 6 urzędników do 6 folwarków 96 fl. , pozostaje 9158 fl. gr. Koweła, wś, pow. bielski gub. grodz. , gmina Łosinka, 26 w. od Bielska, 238 dz. Kowenicze, fol, pow. piński, 1 okr. pol. , Skirmuntów 399 dz. Kowerdziaki, wś i dobra, pow. brzeski gub. grodz. , gm. Motykały, 11 w. od Brześcia. Wś ma 266 dz. ; dobra, Laury Zejme, 567 dz. Kowersk, fol. , pow. wilejski, gm. Kurzeniec, r. 1865 Kowerskich. Kowierzyce, fol. , pow. słucki, Szpakowskich 860 dz. Kowkinia, wś, pow. trocki, gm. Żyżmory 10 w. ; miała 44 dusz rewiz. , należała do dóbr skarb. Strawieniki. Kowkisz, urocz, w dobrach Omelinka, pow. kobryński. Kowkiszki 1. dwór, pow. poniewieski, gra. Pompiany 8 w. . 2. K. , Kawkiszki Kaukiszki, wś, pow. wileński, gm. i dobra Muśniki 1 w. ; miała 17 dusz rewiz. Kowle, dwór, pow. wiłkomierski, gm. Szaty 7 w. . Kownata, wś, pow. rzężycki. Gmina obejmuje 88 miejscowości, 317 dm. włośc. 171 innych, 5920 mk. włościan, uwłaszczonych na 4739 dz. Kownatów 1. dobra, pow. szawelski, gm. Tryszki 31 w, 61 w. od Szawel, Nejrandów 850 dz. 2. K. , dobra i dwór, tamże, gm, Łukniki 10 w. . Kownaty 1. wś, pow. węgrowski. W dok. z r. 1476 występują częściowi dziedzice we wsi Cownathy al. Kasche Kod. maz. . W roku 1563 Kownaty Kesse mają 5 1 2 łan. szlacheck. bez kmieci. 2 K. , ob. Rydzewo, Kowniatyn, pow. piński. Granice puszczy królewskiej kowniatyńskiej w r. 1558 podaje Rewizya Puszcz str. 14. Kownie 1. wś i dobra, pow. poniewieski, gm. Gulbiny 9 w. , Ordyńców, 131 dz, 2. K. , os. , tamże, gm. Kibury 10 w. . Kowno, miasto. Ob. Kowieńska gub. w latach 1843 93, Kowno r. 1893. Książka wydana w języku rosyjskim z powodu obchodu 50lecia gubernii. Dolina Mickiewicza w K. Księga pamiątkowa setnej rocznicy Ad. Mick. , Kowalowo Kowno Kownie Kowniatyn Kownaty Kownatów Kownata Kowle Kowkiszki Kowkisz Kowkinia Kowierzyce Kowersk Kowerdziaki Kowenicze Koweła Kowel Kowbania Kowszyłówka Kowszyce Kowszowo Kowszewo Kowszeniki Kowsze Kowszany Kowszanka Kowsany Kowryn Kowpyto Kowolówka Kowolki Kowolki Warszawa, t. II, 207. Julian Talko Hryncewicz Z moich wspomnień tamże, II, str. 229 i nast. . Kowolki, wś, pow. sieński, gm. Łatyhowo, 6 dm. , 35 mk. Kowolówka, wś, pow. wiłkomierski, gmina Kupiszki 8 w. . Kowpyto, fol. , pow. klimowicki, od r. 1878 Carykowych, 255 dz. 229 lasu. Kowryn, dobra, pow. bobrujski, Włodzimierza Zacharewicza, 3037 dz. Kowsany, wś, pow. dzisieński, gm. Jazno; miała 8 dusz rewiz. Kowszanka, fol. i dwa zaśc, pow. wiłkomierski, gm. Wieprze 9 w. . Mają. tu Sinżowscy 13 dz. , Szyszkowscy 40 dz. Kowszany, okolica, pow. telszewski. gmina Płungiany 4 w. , 30 w. od Telsz. Mają. tu Kruszyńscy 32 dz. , Mieszkowscy 30 dz. , Rudelisowie 15 dz. , bar. v. Schilling 244 dz. Kowsze 1. zaśc, pow. telszewski, gmina Siady 18 w. . 2. K, wś, pow. wiłkomierski, gm. Konstantynowo 8 w. . Kowszeniki, zaśc, pow. nowoaleksandrowski, gm. Widzę 10 w. . Kowszewo t. IV, 534, wś, pow. miński, gm. Białorucz, par. praw, Sołomorecze, 5 dm. , 48 mk. , cerkiew cmentarna. Kowszowo 1. dawniej Kapieczowo, wś i dobra nad Niemnem, pow. grodzieński, gm. Skidel, 37 w. od Grodna. Wś ma 603 dz. włośc i 50 dz. prywat. ; dobra, Mozolewskich, z fol. Kochowo, Łagiernie, Puzewicze i Chwojniany 1383 dz. Poprzednio Kochowskich. Wś należała do ekonomii grodzieńskiej, w wójtowstwie poniemońskim, włości skidelskiej. Miała 44 włók gruntu średniego, t. j. 2 włóki wójtowskie, 1 gumiennego, 2 osadzonych pod wójtem i 39 na służbę ciągłą. Od 41 włók ciągłych i osadnyeh płacić winni z włóki po 6 kóp 50 gr. 2. K. , folw. , pow. mścisławski, własność Iliniczów, 167 dz. Kowszyce, folw. , pow. borysowski, attyn. Horodziszcz, Onacewiczów 1076 dz. Kowszyłówka t. IV, 534 mylnie jako dwie wsi al. Rudnia Stara, pow. radomyski, gmina i dobra Martynowicze, 34 dm. , 148 mk. Kowszyńce, wś, pow. wileński, gm. Malaty 9 w. ; miała 19 dusz rewiz. , należała do dóbr Kierszaniszki. Kowyczyca, wś, pow. klimowicki, gm. Moszewo, 54 dm. , 371 mk. Kozabuki al. Kasabuki, dwie wsi, pow. dzisieński, gm. Mikołajów 2 w. ; miały 61 dusz rewiz. Kozackie, wś nad rucz. Masłowo, pow. zwinogródzki, gm. Kozackie, st. poczt. Zwinogródka 12 w. , 830 dra. , 2966 mk. , 2 cerkwie, 2 szkółki cerk. , ambulatoryum, 31 wiatraków; Słownik Geograficzny. T. XV. Zeszyt 178. targi co wtorek. Pod wsią stadnina 2 dm. , 7 mk. i leśniczówka 2 dm. , 11 mk. . Kozaczki 1. wś nad rzką b. n. , pow. krzemieniecki, gm. Światec, par. praw. Ośniki 1 w. , 46 w. od Krzemieńca, 86 dm. , 452 mk. , cerkiew cmentarna z r. 1873, młyn. Własność Olszewskich. 2. K. , wś, pow. żytomierski, gm. Andruszówka, 11 dm. , 61 mk, Kozaczyn, folw. i zaśc, pow. święciański, gm, Zabłociszki 8 w. . Zaścianek miał 8 dusz rewiz. ; fol. r. 1865 należał do Bortkiewiczów. Kozaczyzna, wś i dobra nad jez. t. n. , pow. nowoaleksandrowski, gm. Sołoki 17 w. . Wś ma 5 dm. , 49 mk. , cerkiew paraf. ; dobra, Radeckich Mikuliczów, 840 dz. Kozak 1. chutor, pow. kamieniecki, gmina Dłużek 2 w. , 8 dm. 2. K. , wś, pow. nowogradwołyński, gm. i st. poczt, Korzec 6 w. , 35 w. od mta pow. , 49 dm. , 292 mk. , cerkiew drewniana z r. 1786, uposażona 75 dz. ż nadania ks. Józefa Czartoryskiego z r. 1792. Do par. praw. należą wsi Rzeczki, Ołyczówka i Morozówka. Niegdyś ks. Koreckich, r. 1647 przez ks. Samuela Karola Koreckiego, oddana Jerzemu Czeczelowi Nowosieleckiemu. Kozaki 1. wś, pow. pruźański, gm. Horodeczna, 66 dz. 2. K. , wś, pow. orszański, gm. Serokorotnia, 20 dm. , 92 mk. 3. K. , wś, pow. dryzieński, par. Zabiały 4. K. , wś, pow. witebski, gm. Stare Sioło, 5. dm. , 33 mk. , cerkiew. Kozaki, chutor nad rz. Staryk, pow. kijowski, gm. Trypol, 5 dm. , 59 mk. Kozakinie, dwór, pow. kowieński, gm. Kroki 21 w. . Kozakiszki 1. zaśc i fol. , pow. wiłkomierski, gm. Towiany 4 i 6 w. . Fol. należy do dóbr Koczaniszki. 2. K. , wś, pow. trocki, gm. Hanuszyszki 7 w. ; miała 8 dusz rewiz. , należała do dóbr skarb. Gudakiemie. Kozakowce, wś, pow. grodzieński, gm. Dubno, 42 w. od Grodna, 222 dz. Kozakowo 1. al Zaraj, fol. i osada, pow. prużański, gm. Horodeczna, 10 w. od Prużany. Fol Lipków, 160 dz. ; os. należy do Fenikowskich. 2. K. , wś nad Uświaczą, pow. wieliski, gm. Kozakowo, 35 w. od Wieliża, 13 dm, 72 mk. , cerkiew, szkoła, ambulatoryum, zarząd gm. , 2 jarmarki. Gmina obejmuje 83 miejscowości, 823 dm. włośc 98 innych, 5589 mk. włościan, uwłaszczonych na 8168 dz. Kozakowszczyzna 1. wś i fol. , pow. miński, gm. StareSioło, 20 w. od Mińska. Folwark, Bejterów około 5 wł. , Bohdanowiczów około 1 włóki. 2. K. , wś, pow. dzisieński, gm. Głębokie 4 w. ; miała 26 dusz rewiz. Kozanówka 1. Kazanówka, wś i dobra nad Ułłą, pow. lepelski, gm. Kopciewicze, 17 dm. , 112 mk. , cerkiew z r. 1628, fundacyi Janusza i Krystyny Kiszków. Dawniej attyn. Czasznik, 10 Kozanówka Kozakowszczyzna Kozakowo Kozakowce Kozakiszki Kozakinie Kozaki Kozak Kozaczyzna Kozaczyn Kozaczki Kozackie Kozabuki Kowyczyca Kowszyńce Kozianki Koziatyn Koziarniki Koziarnik Koziany Koziakiewicze Kozia Kozi Przeskok Kozi Kozgady Kozel Kozejsk Kozejkowce Kozejki Kozawata Kozarzów Kozarzew Kozary Kozarówka Kozarowicze Kozarów Kozarka Kozarezy Kozany Kozany dziś Adamkowiczów, 382 dz. 2. K. , dobra, tamże, Hołyńców 217 dz. Kozany, wś, pow. wilejski, gm. Kurzeniec 6 w. ; miała 15 dusz rewiz. , należała do dóbr Kuźmicze. Kozarezy 1. zaśc, pow. kowieński, gmina Betygoła 5 w. . 2. K. , Kazarezy, fol, powiat rossieński, gm. Mańkuny 10 w. . Kozarka, wś, pow. nowogradwołyński, gm. Miropol, par. praw. Kamień 6 w. , 54 w. od mta pow. , 45 dm. , 507 mk. , cerkiew filialna drewn. wzniesiona r. 1782 przez dziedzica Goszczyńskiego. Kozarów, chutor przy wsi Horki, pow. kobryński. Kozarowicze, wś nad Irpeniem, pow. kijowski, gm. Dymer, st. pocztowa Borszczahówka 40 w. , 37 w. od Kijowa, 282 dm. , 1598 mk. w 1783 r. 77 dm. , 433 mk. , cerkiew, szkółka cerk. , 4 młyny. Dobra z Hlebówką i Jasnohorką maja 8830 dz. , należą do Laszkiewiczów. W r. 1511 własność Jelców, r. 1532 Niemiryczów, r. 1536 Honiostajów. W r. 1571 Iwan Furs wnosi od 17 dym. po 12 gr. , a w r. 1581 od 15 osiadł. , 3 zagr. po 6 gr. , 2 po 4 gr. Trzymał te wieś w dzierżawie od Fr. Morzkowskiego, Aleksander Mickiewicz, brat Adama, który tu gościł dłużej w przejeździe do Odessy, w zimie z r. 1824 na 1825 i ztąd udał się do Steblowa, gdzie przed domem Hołowińskich podziwiał olbrzymią, lipę, opisaną; w Panu Tadeuszu. Ob. Edw. Kulikowski Mickiewicz w podróży do Odessy Księga pamiątkowa setnej roczn. Ad. Mick. , Warszawa, t. II, str. 189. Kozarówka al. Kozarynówka, wś nad Kozarką, pow. kaniowski, gm. i par. praw. Kuryłówka 2 w. , st. poczt. Stepańce 7 w. , 12 w. od Kaniowa, 72 dm. , 789 mk. , szkółka począt. , 7 wiatraków. Kozary, Kazary, wś, pow. oszmiański, wchodziła w skład ststwa gieranońskiego. Kozary, wś, pow. nowogradwołyński, gmina i par. praw. Romanów 9 w. , 60 w. od mta pow. , 41 dm. , 620 mk. Dawniej hr, Ilińskich, obecnie Henryka Steckiego. Kozarzew, r. 1262 Cozarow, wś, pow. słupecki. Dziesięcinę z tej wsi arcyb. gnieźnieński ustępuje drogą zamiany w r. 1262 bisk. lubuskiemu K. W. , n. 405. Kozarzów al. Kosarzew, u Dług. i w reg z r. 1676 Kozarzowy, wś, pow. lubelski. Podany dwukrotnie p. n. Kosarzew t. IV, 439 i Kozarzów t. IV, 541. Według Długosza dziedzicami wsi byli Jan i Broda. Wś miała 14 części szlacheckich quatuordecim. .. praedia militaria i 14 łan. kmiecych. Kmiecie dawali dziesięcinę bisk. krakow. po 6 gr. z łanu, zaś działy szlacheckie plebanowi w Bychawie L. B. , II, 544. W r. 1676 było 13 działów szlacheckich na jednym tylko siedział Kozarzewski i jeden dział królewski. Płacono pogłówne od 33 osób szlacheckiego stanu, 25 dworskich, 105 poddanych i 10 żydów. Kozawata, chutor, pow. kowelski, gm. Lelików, 76 w. od Kowla, 32 dm. , 144 mk. Kozejki 1. wś, pow. grodzieński, gm. Łunna, 165 dz. 2. K. , wś, pow. wołkowyski, gm. Świsłocz, 203 dz. Kozejkowce, wś, pow. wołkowyski gm. Izabelin, 186 dz. Pod wsią mogiła, powstała jakoby r. 1812. Kozejsk, fol. pow. bobrujski, Fiedorowych 353 dz. Kozel, fol. dóbr Opol, pow. kobryński. Kozgady, wś, pow. dźwiński, parafia Krasław. Kozi Bród, wś, pow. prużański, gm. Horodeczna, z urocz. Stawek, 177 dz. Kozi Przeskok 1. pow. prużański, ob. Hajnówka. 2. K. P. , urocz. , pow. sokólski, gmina Ostrów, 19 dz. Kozia Słobódka, wś nad rzką Słobódką; , pow. lucyński, gm. Janowol, 13 dm. , 98 mk. , cerkiew. Koziakiewicze, fol, pow. nowogródzki, gm. i par. kat. NowaMysz, własność Tarajewiczów, około 15 włók. Kozianki, dobra, pow. połocki, Kuleszów, 381 dz. Koziany 1. fol. , pow. borecki, gm. Chołbnie 11 w. , od r. 1877 Piwowarowych, z fol. Zabyki 962 dz. 377 dz. lasu; gorzelnia, wiatrak. 2. K. , pow. dzisieński. Niegdyś do Strutyńskich, z których Joanna zostająjc benedyktynką w Wilnie, wniosła je jako wiano klasztorowi, z warunkiem, że gdyby zgromadzenie klasztorne było zniesione, K, wracają do Strutyńskich. W r. 1794 siostra Joanna w zakonie Konsolta już nieżyła i klasztor zamknięto, K. przeto wróciły do Stanisława hr. Manuzzego, jako jej sukcesora ze Strutyńskiej. Od niego przeszły do hr. Platerów. 3. K. , wś, pow. lidzki, gmina i dobra Zabłoć 1 1 2 w. ; miała 39 dusz rewiz. 4. K. , pow. oszmiański. Stanowiły uposażenie probostwa oszmiańskiego, od r. 1806 w dzierżawie Józefa Karczewskiego. Pod wsią przy drodze z Oszmiany do Borun, 4 kurhany. 5. K. , wś nad Obolem, przy ujściu rzki Czierniawki al. Rudni, pow. horodecki, gm. Koziany, 35 w. od Horodka, 12 dm. , 88 mk. , zarząd gm. , cerkiew, szkoła. Gmina obejmuje 64 miejscowości, 618 dm. włośc. 89 innych, 4387 mk. włościan, uwłaszczonych na 5800 dz. Koziarnik, słoboda, pow. rówieński, gmina Sieliszcze, 115 w. od Równego, 18 dm. , 223 mk. Koziarniki, wś, pow. święciański, gm. Dubotówka 9 w. ; miała 38 dusz rewiz. Koziatyn 1. mstko nad Hujwą, pow. berdyczowski, gm. Koziatyn, 25 w. od Berdyczowa, 301 dm. , 2540 mk. , cerkiew, szkoła, st. poczt. Kozicze Koziki i dr. żel. , cegielnia, młyn, 6 wiatraków. Gmina obejmuje 10 miejscowości 1 mstko, 5 siół, 3 wsi, 1 słoboda, 10, 400 mk. 678 kat. , 2 ewang. , 477 żydów i 18, 714 dz. , w tem 8572 większej własności, 7688 włośc, 2020 skarb. , 302 cerk. 2. K. , w dokum. Kosziatyn, wś, pow. włodzimierski, gm. Podbereże, 45 w. od Włodzimierza, 54 dm. , 302 mk. W r. 1583 Stanisław Juwalski, wojski oświęcimski, wnosi od 7 dym. i 2 ogrod. KozibórDudki, K. Makary i K. Serwary, trzy wsi, pow. Słonimski, gm. Kuryłowicze, 46 w. od Słonima, 403 dz. Kozibrodzie, wś i dobra, pow. mohylewski, gm. Kruhłe 10 w. . Dobra, Doroszkiewiczów, 464 dz. 345 lasu. Kozice, wś, pow. gostyński, par. Gostynin. Wś książęca w dok. z r. 1462. W r. 1579 ma 23 łan. , 2 zagr. , 3 łany wójt. W r. 1827 K. wś rządowa w par. Gostynin, miała 23 dm. , 273 mk. , a K. Budy, 15 dm. , 175 mk. Koziczanka, wś nad rzką Olchowa Siwką, pow. kijowski, gm. Byszów, st. poczt. Chwasowa 19 w. , 60 w. od Kijowa, 211 dm. , 1293 mk. , cerkiew drewn. wzniesiona r. 1849 na miejsce poprzedniej z r. 1780, fundowanej przez właściciela Charlińskiego, szkółka cerk. , 2 młyny, 1018 dz. włośc, 1188 dwor. , należącej do Krzyżanowskich. Do 1842 r. wś należała do dóbr byszowskich. W pobliżu wsi dawne zamkowiszcze, zwane Wiedmanka. Kozicze, wś, pow. dzisieński, gm. Postawy 2 w. ; miała 29 dusz rewiz. Kozie, wś, pow. wieliski, gm. Budnica. Na polach wsi dwa kurhany. KozieGórki, fol. , pow, nowogródzki, gm. Horodyszcze, własność Dołhoszewskich. Koziegłowy 1. mstko, pow. będziński. Fryderyk, syn Kazimierza Jagiellończyka, biskup krakowski a potem kardynał, nabył w maju 1519 r. K. zamek i miasteczko, z przyległymi włościami, od Krystyna Koziegłowskiego za 10, 000 zł. na własność biskupstwa krakow. Paprocki, Herby, 809. 2. K. , w dok. Coseglovi, wś, pow. pułtuski. W dok. z XIII w. śród włości bisk. płockiego. R. 1576 mają 10 łan. wójt. Włość bisk. płockich. Koziegłowy, wś, pow. poznański. Według dokum. z r. 1296 jestto świeżo założona wieś. Dziesięcinę dawała kościołowi w Głuszynie K. W. , n. 754. Koziele, wś i dobra, pow. czerykowski, gm. Samotyjewicze, 35 dm. , 170 mk. Dobra, dziedzictwo rodz. Kurako, 500 dz. 215 lasu; młyn wodny. Kozielki, wś, pow. lepelski, własność Miładowskich. Kozielkiszki, wś, pow. trocki, gm. i dobra skarb. Sumieliszki 9 w. ; miała 55 dusz rewiz. Kozielsko, wś, pow. wągrowiecki. Zbiludus de Kozelz przy boku ks. Przemyśla w r. 1260 K. W. , n. 334. Posiada kościół par. p. w. św. Andrzeja nazywany dawnym, w aktach kons. gnieźn. z początku XIV w. Dziesięcinę z łan. . km. i dwor. pobierał pleban. W r. 1577 posiada wś kościół par. , 3 1 2. ślad. km. , 4 zagr. , 3 rybak. , 1 kom. Zapewne parafia powstała przez wydzielenie części parafii Łekno. Gdy wzniesiony r. 1748 kościół drewniany zgorzał, 1867 r. zbudowano nowy murowany, który poświęcono r. 1874. Do par. K. wcielono już w XV w. zapewne kościół filialny we wsi Niemczynie. Kozienice, miasto. W r. 1569 płaci szosu fl. 4, od rzem. fl. 2 gr. 10, od 3 kom. gr. 20, od 6 garncy gorzał, fl. 4 gr. 24, czopowego pierwsza i ostatnia rata fl. 15 gr. 29. Pod względem opłat stoją K. na równi prawie z Ryczywołem. Kozierniszki, zaśc, pow. świeciański, gm. i dobra skarb. Izabelin 6 w. . Kozietuły, wś, pow. grójecki. Wś książęca nadana r. 1340 przez Trojdena ks mazow. niejakiemu Pakosławowi, wraz z Główczynem Kod. mazow. , 52. W r. 1576 wś K. Wielkie i Małe miały 9 działów szlacheckich, z tych trzy należały do Kozietulskich. Ogółem podano 151 2, łan. Kozijówka 1. t. IV, 625, Krasne, wś nad rzką t. n. , pow. kijowski, gm. Trypol, st. poczt. Hermanówka 21 w. , 54 w. od Kijowa, 77 dm. , 413 mk. , młyn, 394 dz. Należała do dóbr metropolitów kijowskich Trypol. 2. K. , wś nad Teterowem, pow. radomyski, gm. st. poczt. i dobra Korystyszew 6 w. , 20 w. od Radomyśla, 153 dm. , 963 mk. , cerkiew, szkółka cerkiewna, 1242 dz. Koziki, wś, pow. Słonimski, gm. Hiczyce, 67 w, od Słonima, 781 dz. Kozin 1 t. IV, 553 i t. V, 46, mstko nad Rassawą, pow. kaniowski, gm. Kozin, 28 w. od Kaniowa, 500 dm. , 4094 mk. , cerkiew, 3 domy modl. żyd. , szkoła lud. , st. poczt. , młyn, 7 wiatraków. Dwie fermy, 4 dm. , 66 mk. Gmina obejmuje 8 miejscowości 1 mstko, 4 sioła, 2 wsi, 1 fabr. cukru, 14, 347 mk. 52 katolik. , 3 ewang. , 1291 żyd. ; 17, 523 dz. , w tem 4780 większej własności, 10, 348 włośc, 2020 skarb. , 217 cerk. 2. K. , Kozyn, wś nad jez. Kozinka, pow. kijowski, gm, Dmitrowicze Wielkie, par. praw. Bezradycze 8 w. , st. poczt. Demijówka 25 w. , 25 w. od Kijowa, 114 dm. , 764 mk, 3 wiatraki, 535 dz. 3. K. t. IV, 553, mylnie w pow. krzemienieckim, mstko, pow. dubieński, gm. Krupiec, st. poczt. i dr. żel. Rudnia Tarnawka 4 w. , 30 w. od Dubna, 173 dm. , 1601 mk. , cerkiew murow, przerobiona r. 1838 z kościoła dominikańskiego, uposażona 36 dz. , z nadania hr. Jana Tarnowskiego r. 1778. Do par. praw. należą Tarnawka, Granowka, Glinianka, Dobiny, Sawczuki, Pasiki, Kursyki, Iwaszczuki Kozijówka Kozie Koziegłowy Koziele Kozielki Kozielkiszki Kozice Kozibór-Dudki Koziczanka Kozibór Kozibrodzie Kozin Kozielsko Kozienice Kozierniszki Kozietuły Kozki Koziniec Kozina Kozina i Staryki. W całej par. było 282 dm. , 2259 m. praw. , 38 kat. i do 400 żydów. W mstku szkoła ludowa od r. 1866. Odbywa się 12 jarmarków. W r. 1875 pożar zniszczył mstko. W r. 1488 wś nałeży do p. Fedki, córki Jurszy, żony Olizara Szyłowicza, marsz. ziemi wołyńskiej. W r. 1545 Olechny i Michajła Kozińskich, którym r. 1538 król Zygmunt dozwolił w K. urządzić karczmy i zaprowadzić targi. W r. 1583 Barbara z Kozińskich kn. Juryowa Zbaraska, wnosi z mstka K. od 7 dym. rynk. po 6 gr. , 30 dym. uliczn. , 37 ich ról, 43 nędznych chałup z ogr. , 22 nędznych chałup, 2 sług żyd. , 5 kom. , 10 rzem. , 1 popa; ze wsi zaś K. od 9 dym. , 6 ogr. , 4 ogr. , 2 kół waln. , 1 popa. W r. 1689 wniesiono z mstka K. pana Małagoskiego, Firleja 11 fl. 8 gr. szosu, z ról miejskich 18 fl. 15 gr. , z ogrodów, komorników, rzemieślników, sług żydowskich, od popa 11 fl. 26 gr. , czopowego per arendam 30 fi. , wogóle 71 fl. 19 gr. W r. 1630 własność Andrzeja Firleja. 4. K, kol. , pow. łucki, gm. Połonka, 13 dm. , 81 mk. 5. K. , urocz. , tamże, gm. Torczyn. 6. K. , wś i kol. , tamże, gra. Rożyszcze, 31 w. od Łucka. Wś ma 46 dm. , 318 mk. , kol. 2 dm. , 10 mk. W r. 1570 kn. Mikołaja Jarosławowicza z Hołobami, Iwaniem i Tomachowem. Z części K. i Iwania wnosi pobór Demyth Koziński. W r. 1583 z części K. i Iwania płaci Filon Pawłowicz 7. K. , wś, pow. Ostrogski, gm. i par. praw. Pererosłe 2 w. , 28 w. od Ostroga, 49 dm. , 294 mk. Nie ma tu cerkwi. W r. 1570 z Rodohoszcza należy do Bohdana Patrykia. W r. 1577 Bohdan Patrykiewicz Sieniuta płaci z części K. od 3 dym. , 2 ogr. , 1 ogr. 2 gr. W r. 1583 wnoszą z części Mikołaj Iwan i Bohdan Patrykiewicze. 8. K. , kol. , pow. żytomierski, gm. Trojanów, 12 dm. , 82 mk. Kozina, chutor, pow. żytomierski, gm. Cudnów, 15 dm. , 104 mk. Kozińce 1. wś, pow. białostocki, gm. Obrębniki, 18 w. od Białegostoku, 698 dz. 2. K, wś, pow. kobryński, gm. Pruska, ob. Bogusławicze. 3. K. , wś, pow. dryzieński, par. Druja. Kozińce, wś, pow. kijowski, gm. Hostoml 17 w. , st. poczt. Borszczahówka 15 w. , par. praw. Rubieżówka 5 w. , 32 w. od Kijowa, 49 dm. , 544 mk. , 489 dz. Własność większa należy w części 403 dz. do Redczyców od r. 1875, w części zaś 358 dz. do Krzewskich. Koziniec, os. w dobrach Jasionówka, pow. białostocki. Kozino 1. wś, pow. słonimski, ob. Byteń. 2. K, dobra, pow. lepelski, Mienickich 250 dz, 3 K. , wś, pow. połocki, własność Malczewskich. Koziński, chutor, pow. Ostrogski, gm. Percrosłe, 28 w. od Ostroga, 16 dm. , 103 mk. Koziny, r. 1380 Koszymy, wś, pow. błoński. Wspom. w dok. z r. 1380 jako zdawna należąca do par, Mszczonów K. W. , n. 1781. Kozioł 1. wś, pow. kowelski, gm. Choeieszów, 28 dm. , 51 rak. 2. K, słoboda, powiat łucki, gm. Silno, 4 dm. , 71 mk. Koziołki 1. wś, pow. orszański, cerkiew. 2. K, wś, pow. dzisieński, gmina Mikołajów 5 w. . Koziszcze, wś, pow. kobryński, gra. Koziszcze, 16 w. od Kobrynia, 46 dm. , 432 mk. , zarząd gm. , cerkiew, szkoła, 1112 dz. włośc. i 110 cerk. Par. praw. , dek. błagoczynia kobryńskiego, 1886 dusz. Gmina obejmuje 23 miejscowości, 238 dm. włośc, obok 31 innych, 1870 mk. włościan, uwłaszczonych na 3658 dz. Nadto w gm. jest 110 dz. ziemi cerk. i 4458 większej posiadłości. Wś należała do ekonomii kobryńskiej. Podług rewizyi D. Sapiehy z r. 1563 było 7 włók gruntu podłego, z tego 4 wolne na osocznictwo i 3 za opłatą. Z włóki płacili po 83 gr, czyli razem 4 kopy 9 gr. ; nadto do zamku powinni dostawiać 21 wozów drew. Koziszki, wś, pow. rossieński, gm. Jurborg 18 w. . Kozki 1 Wielkie, fol. , pow. sieński, Bartoszewiczów 304 dz. 194 lasu. 2 K. Małe, fol. , tamże, własność Lewickiej, Turskiej i Chmurowiczowej, 120 dz. Koźle, słoboda, pow. łucki, gm. Silno, 80 w. od Łucka, 10 dm. , 90 mk. Koźle, r. 1154 Cozli, miasto szląskie. Jako gród pograniczny od Moraw wspomn. r. 1108. W dok. r. 1154 śród posiadłości bisk. wrocławskiego, wymieniono circuitio iuxta Cozli K. W. , n. 586. W dok. z r. 1228 Naceslaus cast. de Kosle Kod. dypl. pol. , III, 16. Od Kazimierza II 1281 1303 siedziba książąt, lenników korony czeskiej, ztąd 1289 r. oderwane od Polski. Od r. 1354 do 1532 należy do ks. na Oleśnicy, Ziembicy i Opolu, Ob. Weltzel Aug. Geschichte der Stadt Herrschaft und ehemaligen Festung Kosel, 2 wyd. Kosel, 1888, str. XIV i 784. W r. 1895 powiat kozielski, miał 70, 606 mk. , w tem 64, 000 polaków. Koźliki 1. wś i os. , pow. białostocki, gmina Zabłudów, 20 w. od Białegostoku. Wś ma 339 dz. ; os. Karolczuka i Rohuckiego, 52 dz. 2. K. , wś, pow. bielski gub. grodz. , gra. Kleniki, 14 w. od Bielska, 503 dz. Sród lasu, nad brzegiem odnogi rz. Narwi, 4 wielkie kurhany, formy owalnej, otoczone rowami. Koźlin, wś nad Horyniem, pow. rówieński, gm. Kustyń, st. poczt, i dr. żel. Równe 16 w. , 131 dm. , 843 mk. , cerkiew drewn. z r. 1793. W r. 1577 ks. Konst. Ostrogski wnosi od 6 dym. półdworz. , 4 dym. na ćwierci, 2 podsus. , od bydła, 2 dom, , 2 ogr. po 6 gr. , 4 ogr. , a w r. 1583 od 10 dym. , 6 ogr. , 5 kom. , 1 popa. W r. 1664 Jana Zamoyskiego, wwdy sandomierskiego. Koźlin Koźliki Koźle Koziszki Koziszcze Koziołki Kozioł Koziny Koziński Kozino Kozińce Koźlinicze 1. Koźlenicze, wś, pow. kowelski, gm. Powursk, 26 w. od Kowla, 96 dm. , 646 mk, , cerkiew, kaplica. Należała do włości mielnickiej, zamku łuckiego. W r. 1545 było tu 5 dworzyszcz sług zamkowych, pełniących służbę stajenna i 10 dawnych dworzyszcz, z których pełnia służbę z wozem, siekiera i kosą, i winni dostarczać drzewa do reparacyi mostu pod zamkiem. W r. 1577 ks. Roman Sanguszko wnosi od 27 dym. półdworz. , 6 ogr. , a w r. 1583 od 24 dym. , 6 ogr. , popa. 2. K. , wś nad Styrem, pow. łucki, gm. Miedwieże, 73 w. od Łucka, 86 dm. , 543 mk. W r. 1577 we włości Czartoryskiej, kn. Michała Czartoryskiego, płaci od 3 dym. , 12 ogr, a w r. 1583 od 8 dym. Koźliszki 1. Wielkie i Małe, dwa majątki i K. , os. karcz. , pow. nowoaleksandrowski, gm. Ponedel 10 w. . K. Wielkie al. Augustynowo, niegdyś Hieronima Tyszkiewicza, ssty kiermielskiego, około r. 1790 Herkulana i Deodata Chilewskich, później Syrewiczów, Bartoszewiczów i Kościałkowskich. Obecnie K W. stanowią, attyn. dóbr Augustynowo. K. Małe, własność Rutkowskich, z attyn. mają 1653 dz. 851 lasu. 2. K. , wś i dobra, pow. wiłkomierski, gmina Żmujdki 9 w. , PacPomarnackich, 225 dz. 3. K. , pow. kowieński, ob. Kisieliszki. Kozłopiszki, wś, pow. święciański, gmina i dobra skarb. Daugieliszki 8 w. ; miała 14 dusz rewiz. Kozłów 1. wś, pow. jędrzejowski. W 1540 r. dziedzicami są Floryan Zawisza i Jakób, synowiec Bernarda Kozłowskiego. Wdowa po Bernardzie Anna, w powtórnem małżeństwie Lasochowska ma na wsi oprawę posagu. Wś ma 12 kmieci na półłankach, 7 półłan. pustych, karczmę dającą 1 grzyw. , 3 zagr. , 4 stawy, młyn, niewiele łąk, lasu i pasiek; dwór i folwark dostateczny. Oceniona na 450 grzyw. Kościół par. p. w. Narodz. N. P. Maryi i św. Mikołaja, pochodzi zapewne z XIV w. W r. 1442 pleban Wawrzyniec ma sprawę w Gnieźnie z dziedzicem Blizanowa o dziesięciny. Arcyb. Jarosław ze Skotnik nadał dziesięciny z K. r. 1347 prebendarzowi kościoła św. Jerzego na zamku w Krakowie. Obecny kościół drewniany wzniesiony w r. 1515. 2. K. Biskupi, wś, pow. sochaczewski. W niewielkiej odległości od tego K. znajduje się druga wieś z kościołem par. zwana K. Szlachecki. Liczne świadectwa stwierdzają, iż K. Biskupi należał do bisk. poznańskiego, tymczasem akt z r. 1359 wymieniający włości arcyb, gnieźn. na Mazowszu, podaje w ich liczbie duplex Kaslov. Trzeba przypuszczać więc, że albo K. Szlachecki należał kiedyś do arcyb, gnieźn. albo tez w K. Biskupim mieli arcybiskupi swój dział jakiś. W r. 1253 odbywa się w K. według Rocznika Wielkop. Mon. Pol. , III, 22 konsekracya Piotra bisk. poznań. , a razem z nim i Wita dominikanina na biskupa Litwy. Obrzędu dopełnia Fulko arcyb. gnieźn. W dok. z r. 1297 również w aktach z r. 1319 i 1390 podano K. w liczbie włości bisk. poznań. W r. 1323 w październiku odbywa się tu zjazd duchowieństwa z arcyb. gnieźn. Janisławem na czele, dla ułożenia się z bisk. krak. , co do miejsca przynależnego mu na zebraniach biskupów Kod. kat. krak. , I, 167. W r. 1579 wś ma 14 łan. km. , 4 zagr. , 1 kom. , 2 łany wójt. Kozłów, wś, pow. dąbrowski. Stanowił uposażenie prepozyta kolegiaty wiślickiej. Dziedzice Gręboszowa chcieli ją odebrać. Klemens VI polecą w r. 1343 dziekanowi opolskiemu, by zmusił przywłaszczycieli do zwrotu wsi Kod. kat. krak. , I, 224. Kozłów 1. al. Bołotnice, chutor, pow. owrucki, gm. Chrystynówka, 7 dm. , 41 mk. 2. K, wś, pow. włodzimierski, gm. Chorów, 28 w. od Włodzimierza, 46 dm. , 293 mk. W r. 1545 Michała Świniuskiego. Wr. 1570 Balcera Gniewosza. W r. 1583 Gniewosz Oleksowski wnosi od 7 dym. , 5 ogr. , 9 kom. , 2 kół waln. Kozłowce 1. wś, pow. dzisieński, gm. Stefanpol 4 w. ; miała 35 dusz rewiz. 2. K. , wś, pow. dryzieński, par. Druja. Kozłówek, r. 1536 Kozłów, wś pow. jasielski. W r. 1336 włość klasztoru pokrzywnickiego, ma kościół par. We wsi jest dział królewski. Do par. należała Oparówka wieś klasztorna. W reg. pob. z r. 1581 podana także parafia Kozłów. Uboga parafia przestała z czasem istnieć i wcieloną została do par. Dobrzechów. Kozłowica, Kozłowiki, dwór, pow. wołkowyski, gm. Międzyrzecz, własność Jagielnickich, 28 dz. Kozłowiec Stare i Nowe, wś, pow. błoński. Wieś książęca w dok. z r. 1451 Kod. maz. , 215. W r. 1579 płaci od 24 łan. , 5 zagr. , 2 kom. . 4 rzem. W r. 1827 było 45 dm. , 408 mk. Kozłowicze l. wś, pow. brzeski gub. grodz. , gm. Kosicze, 4 w. od Brześcia, 140 dz. 2. K, dwie wsi, tamże, gm. Motykały, 10 i 14 w. od Brześcia, 410 i 420 dz. 3. K. , okolica, osada i 2 chutory, pow. grodzieński, gm. Wiercieliszki, 14 w. od Grodna. Okolica ma 314 dz. ; osada 3 dz. włośc, i 20 dz. cerk. Jeden z chutorów należy do Plisowskich, 74 dz. , drugi do Czerniewskich, 62 dz. 4. K. , wś, pow słonimski, gm. Kostrowicze, 12 w. od Słonima, 46 dm. , 304 mk. , 555 dz. 5. K. , kol. żyd. nad Berezyną, pow. bobrujski, gm. Broża, 18 dm. , 333 mk. , dom modl. żyd. 6. K. , fol. , pow. nowogródzki, gm. Poczepowo, Tasmińskich 3 4 wł. 7. K. , wś nad rz. Hrywiec, pow. borecki, gm. Masłaki, 95 dm. , 589 mk. , cerkiew. 8. K. , wś i folw. , pow. rohaczewski, gm. Horodziec 8 w. , 90 dm. , 684 mk. Fol. , od r. 1875 Baranowskich i Dobrowolskich, 756 dz. 271 lasu. 9. K, fol. , tamże, od r. 1876 Titowych poprzednio Turczaninowa, 1303 dz. 720 lasu, młyn, wia Kozłowicze Kozłowiec Kozłowica Kozłówek Kozłowce Kozłów Kozłopiszki Koźlinicze Koźlinicze Koźliszki Koźmin Koźmice Kozłowo Kozłowskie Kozlowskiszki Koztowszczyszki Kozłowszczyzna Kozłowy Łuh Kozły Kożmiakowszczyzna Kozłówka Kozłówka Kozłówki trak. 10. K. , os. , pow. witebski, gm. Kuryno 20 w. , cerkiew. Kozłówka, wś, pow. mścisławski, gm. Starosiele, 7 dm. , 49 mk. , cegielnia, Kozłówka, ferma przy wsi Sitkowce, pow. lipowiecki. Kozłówki, zaśc, pow. dryzieński, par. Rosica; należał do dóbr Sarya. Kozłowo, w dok. Coslovo, wś, pow. pułtuski, par. Przewodowe. Wspom. w dok. z XIII w. , śród włości bisk. płockich. W r. 1576 wś biskupia w kluczu nowomiejskim, ma 14 łan, Ob. Przewodowo t. IX. Kozłowo, r. 1258 Coslovich, r. 1294 Choslovicz, wś, pow. łukowski. W dokum, z r. 1258 i 1294 śród włości klasztoru lubińskiego K. W. , n. 368, 719. W r. 1580 płacą, tu Zofia z Tęczyna, kasztelanowa międzyrzecka i Jakób Niegolewski od 41 2 łan. , 5 zagr. , 4 kora. , 1 osadn. , 1 2 łana karcz. Kozłowo 1. wś włośc, i fol, pow. bielski gub. grodz. , w dawnej zjemi drohickiej, gmina Grodzisk, par. katol. Pobikry, 39 w. od Bielska. Wś ma 114 dz. , ludność polska; fol. należał do dóbr Sypne, Szadurskich, obecnie rozparcelowany pomiędzy włościan. 2. K. , os. przy wsi Podwielikie, pow. słonimski. 3. K. , dobra, pow. dźwiński, bar. Korfa, 179 dz. 4. K. , dobra skarb. , tamże, obejmują 17 wsi i fermę K. , 1837 dz. , stanowią część dóbr skarb. Ossuń. 5. K. , wś, pow. dryzieński, par. Oświej. 6. K. , wś i fol, tamże, gm. i dobra Sarya. Folw. ma 334 dz. 7. K. , wś nad rzką. Pograniczną, pow. newelski, gm. Seruty, 11 dm. , 70 mk. , cerkiew. Własność Łosowskiego. 8. K. Stare, os. , pow. siebieski, gm. Nieporoty, cerkiew. 9. K. , wś, pow. witebski, Bartoszewiczów. 10. K. wś nad Uświaczą, pow. wieliski, gm. Uświat. Kozłowskie, zaśc, pow. nowoaleksandrowski, gm. Widze 9 w. . Kozlowskiszki, dwór, pow. szawelski, gm. Podubis 4 w. . Koztowszczyszki, wś, pow. wiłkomierski, gm. Traszkuny 8 w. . Kozłowszczyzna 1. pow. prużański, ob. Ignatówka, 2. K. , wś i dobra, pow. słonimski, gm. Kozłowszczyzna, 24 w. od Słonima. Wś ma 78 dz. ziemi cerk. i 30 dz. Epsteina; dobra, zw. też Rendzinowszczyzna, Herubowiczów 4010 dz. Par. praw. , dek. błagoczynia zdzięcielskiego, 2118 dusz. Gmina obejmuje 110 miejscowości, 1022 dm. włośc obok 148 innych, 6430 mk. włościan, uwłaszczonych na 8490 dz. Nadto w gm. jest 259 dz. cerk, i 14, 292 dz. większej posiadłości. Zarząd gminny we wsi Dołbniewicze. 3. K. , wś i dwa zaśc, pow. wiłkomierski, gm. Wieprze 3 i 16 w. . Wś, w parafii Dziewałtów, r. 1788 należała do ks. Macieja Radziwiłła, podkom. litew. Obecnie jeden zaśc 34 dz. należy do Żebrowskich. 4. K, folw. . pow. oszmiański. Należała do dóbr holszańskich Sapiehów. Na mocy eksdywizyi r. 1650, wydzielony Janowi i Konstancyi Bortkiewiczom. W połowie XVIII w. z Michałowszczyzną, Małkowskich, w r. 1838 Ferdynanda Vietinghoffa, r. 1842 Joachima Plewaki. 5. K. , dwie wsi, pow. dryzieński, w parafii Oświej i w par. Zabiały. Kozłowy Łuh, urocz, przy wsi Plebanowce, pow, sokólski, 70 dz. Kozły 1. wś, pow. bielski gub. grodz. , gm. Dubiażyn, 6 w. od Bielska, 217 dz. 2. K. , wś, pow. grodzieński, gm. Indura, 30 w. od Grodna, 481 dz. 3 K. , pow. prużański, ob. Zababie t. XIV, 176. 4. K. , dwór, pow. poniewieski, gm. Gulbiny 17 w. . 5. K. , dwie wsi, pow. wiłkomierski, gm. O wanta 1 i Pupany 14 w. . Kożmiakowszczyzna, dobra, pow. słonimski, gm. Kozłowszczyzna, 27 w. od Słonima, Makarewiczów 365 dz. Koźmice, r. 1373 Cosmicz, wś, pow. wielicki. Dziedzice częściowi z tej wsi wspom. w dokum. z r. 1373 Kod. mał. , III, 262. W r. 1581 są Koźmice i K. większe, maja 5 działów szlacheckich. Koźmin, zapewne Kosemino, r, 1232 Chocemino, r. 1282 Chozmino, wś, pow. kolski. Nadana pierwotnie z kluczem dobrowskim cystersom, przez arcyb. Bogumiła. Wspom. w dokum. z r. 1232, 1252, 1288 i 1290 K. W. , n. 136, 304, 618, 655. W r. 1579 wś Kozimino w parafii Janiszewo, ma w trzech działach szlacheckich 6 zagr. , 4 rzem. Koźmin 1. r. 1291 Cosmin, r. 1350 Horle sive Kozmino, miasto, pow. krotoszyński. Zdaje się, że w r. 1291 dziedzicom miasta jest komes Jan, syn Ciechosława z Galewa, datujący z K, akt lokacyi wsi Radlin. Przy akcie obecny jest Jan sołtys i Piotr koło łaźni, widocznie mieszczanie K. W r. 1318 Dzierżykraj, dziedzic Mokronosa sprzedaje mieszczanom K. wieś swą Chocieszowice. W r. 1338 Kazimierz król polski, nadaje Maćkowi Borkowiczowi, miasto królewskie, ,Coszmyn K. W. , n. 667, 998, 1188, 1298. W r. 1578 miasto płaci szosu fi, 33. Od 4 garncarzy, 26 sukienników, 3 piekarzy, 1 siodlarza, 5 kuśnierzy, 2 zagrodn. , 4 szynkarek, 4 rzeźników, 1 miecznika, 12 szewców, 1 barwierza, 14 komorn. bez bydła, 12 komor. , 4 kowalów, 1 szklarza, 7 krawców, 4 bednarzy. Widok miasta K. w r. 1772 z ryciną Przyj. ludu, 1839 40. Koźmin Przyj, ludu 1842 43 str. 371 376, z ryciną. Kilka słów o czarownicach w Polsce, mianowicie w K. Przyj. ludu, 1844, nr. 22 i 23. Benedykt z K. Nagrobek w kościele Dominikanów w Krakowie Przyj. ludu, 1842 43, str, 297. K. , przez E. Kierskiego Tyg. illustr. , X, 1864, 323. Fabisz P. Wł. X. Wiadomość o szkolności katolickiej, w dekanacie koźmińskim i o gimnazyum katolic Kożewszczyzna Kożewnia Koźminek Kożelewszczyzna Kożary Kożarki Kożany Kożanówka Kożanka Kożaniki Kożanicha kiem w Ostrowie. Ostrów, 1874, VI i 73. Zamek w K. Album do Edw. hr. Raczyńskiego, ,Wspomnień Wielkopolski. Das Schloss in Koschmin. Ein Beitrag zur Geschichte der Stadt, herausgegeben von C. Pflanz. Koschmin, 1886, str. 28. 2. K. , r. 1232 Cosmeno, wś, pow. międzyrzecki. Władysław ks. polski nadaje w r. 1232 wsi tej własności Templaryuszów, prawo niemieckie K. W. , n. 142, 294. Koźminek, r. 1369 Cossmynecz, mstko, pow. kaliski. Miasto królewskie nadane r. 1369 wraz z czterema wsiami Osuchów, Chodupki, Nakwasin, Złotniki, przez króla Kazimierza W. , Bartoszowi de Wezenborg K. W. , n. 1618. W r. 1578 płaci miasto szosu fl. 8, od 10 piekarzy, 6 prasołów, 2 garncarzy, 4 rzeźników, 10 bań gorzał. , 9 piwowarów, 6 szewców, 9 komorn. , 3 kuśnierzy, 2 przekupniów, 5 tkaczy, 4 krawców, 3 kowalów, 2 bednarzy, 1 golarza. Jako nieobecni nie zapłacili 2 prasoli, 1 garncarz, 2 rzeźników, 8 bań gorzałcz. , 3 piwowarów, 1 szewc, 1 kuśnierz. Ogółem dano fl. 78 gr. 24. Koznodzieszyki, wś, pow. święciański, gm. i dobra Łyntupy 3 w. ; miała 17 dusz rewiz. Kozodoje, Kozadoje, wś, pow. sieński, gmina Rasna, 22 dm. , 178 mk. Kozorezka, zaśc, pow. wiłkomierski, gmina Siesiki 6 w. . Kozorezy, zaśc, pow. wiłkomierski, gmina Owanta 16 w. . Kozowiszki, Kazawiszki, wś, pow. wiłkomierski, gm. Żmujdki 10 w. . Kozule, wś, pow. nowoaleksandrowski, gm. Oknista 6 w. . Kozułowo, folw. , pow. rzeżycki, Michajłowych, 337 dz. Kozy, u Dług. Dwyekozy, wś, pow. bialski Galicya. W połowie XV w. , wieś ma kościół par. , a dziedzicem jej jest Mikołaj Słop z Dębowca h. Kornicz, kaszt, oświęcimski. Dziesięcinę pieniężną. 5 fert. pobierał scholastyk krakowski L. B. , I, 85. W r. 1581 p. Gierałtowska płaci tu od 20 1 2 łan. , 9 zagr. , 3 czynsz. , 2 zagr. bez roli, 21 kom. z bydłem, 1 kom. bez bydła, 3 rzem. Do tejże Gierałtowskiej należą Wielamowice. Kozyry, os. , pow. newelski, gm. Szalachowa 9 w. , cerkiew. Kożanicha, chutor, pow. winnicki, gm. Hawryszówka, 100 dz. Własność Bronisława Jasińskiego. Kożaniki al. Kożeniki, mylnie Kożanka t. IV, str. 576, wś nad Rosią, pow. wasylkowski, gm, Czerkas, st. poczt. i dr. żel. Biała Cerkiew 8 w. , 55 w. od Wasylkowa, 109 dm. , 1145 mk. , cerkiew, szkółka cerk. , młyn. Należała do Białocerkiewszczyzny. Kożanka, ob. Kożyno. Kożanka 1. wś, pow. lipowiecki, gm. Medówka, st. poczt. Lipowiec 20 w. , 146 dm. , 1302 mk. , cerkiew, 2 szkółki cerk. , 2 młyny. W r. 1629 w dzierżawie Stan. Krzybakowskiego, płaci od 43 dym. 2. K. al. Kożanki, wś nad rz. Kamianką, pow. wasylkowski, gm. Koźanka, st. poczt. Chwastów 16 w. , 52 w. od Wasylkowa, 167 dm. , 1014 mk. , cerkiew drewn. , 2 szkoły, st. dr. żel. płd. zchd. , cukrownia, młyn wodny, cegielnia. Należy do Białocerkiewszczyzny. Gmina obejmuje 6 miejscowości 4 sioła, 2 wsi, 10, 612 mk. 125 katol. , 73 stund. , 788 żyd. i 12, 009 dz. , w tem 3421 większej posiadłości, 8218 włośc, 186 cerk. Na polach wsi mogiła. Kożanówka, Każanówka, wś nad rzką Catą, pow. humelski, gm. Jurkowicze Stare 6 w. , 129 dm. , 805 mk. , 3 wiatraki. Kożany, wś i dobra nad Narwią, pow. białostocki, gm. Zawyki, 22 w. od Białegostoku. Wś ma 114 dz. ; dobra, Giedrojciów, z chut. Berezowo 325 dz. O dwie wiorsty od fol. , na prawym brzegu Narwi, nasyp okrągły otoczony rowem, zwany Zamczysko. Kożarki, wś skarb, nad rzką Szybek, pow. czehryński, gm. Racewo, st. poczt. Czehryń 7 w. , 267 dm. , 1683 mk. , cerkiew, szkółka cerk. , 26 wiatraków. Wchodziła w skład ststwa czehryńskiego. Kożary, wś, pow. sieński, gm. Łukoml 9 w. , 32 dm. , 156 mk. Kożelewszczyzna, zaścianek, pow. nowoaleksandrowski, gm. Widze 9 w. . Kożewnia, urocz. , pow. brzeski gub. grodz. , gm. Dworce, 46 w. od Brześcia, 206 dz. 109 lasu należących do kilku właścicieli. Kożewszczyzna, w spisie Koniewszczyzna, fol. dóbr Bajki Bugrakowszczyzna, pow. prużański. Koźolino, w dok. Ocoselino, wś, pow. płoński. W dok. z XIII w. śród włości bisk. płockich podano Lbovo, cambitum pro Oeoselino Mon. hist. Pol. , V, 436. W r. 1578 Kozolino ma 5 1 2 łan. i 3 zagr. bez roli. W r. 1827 ma 10 dm. , 74 mk. Kożuchów, wś, powiat jasielski. Mikołaj, dziedzic K. w dok. z r. 1366, wieś sama w dok. z r. 1377 Kod. mał. , III, 202, 305. W r. 1536 podana w par. Lubla. Jan Trzecieski miał tu 6 kmieci i 3 zagr. , karczmę płacącą 2 grzyw. , dwór, folwark, łąki, staw i 4 sadzawki, młyn dający 2 grzyw. Z pasiek było 12 gr. Kożuchów, r. 1310 cives vrienstatenses, 1329 vreinstat, miasto powiat. na Szląsku pruskim. W r. 1310 mieszczanie tutejsi przystępują do związku miast sąsiednich dla walki z rozbójnictwem K. W, n. 936, 1099. Kożuchowicze ob. t. IV, 577, Kożuchowskie starostwo, wś nad rzką Łazą, pow. mśeisławski, gm. Chosławicze, 34 dm. , 245 mk. , cerkiew, Koźminek Koźolino Kożuchów Kożuchowicze Krajczowa Kożuchówka Kożuszki Kożyno Kożyszki Kraczanówka Kraczki Kraczkówka Kragże Krahle Krajew Krajewszczyzna Krajno Krajowice Kraki Krakiany Krakinatis Krakinie Krakinów Kraków Kożuchówka młyn. Por. Kożuchowszczyzna. Ststwo od r. 1658 było w posiadaniu Andrzeja Kotła. Kożuchówka 1. wś, pow. kowieński, gm. Janów 11 w. . 2. K. , fol. , pow. borysowski, Ciechanowieckich 84 dz. Kożuchówka 1. wś nad Udyczem i Samcem, pow. humański, gm. Kuźmina Hrebla, st. poczt. Humań 26 w. , 124 dm. , 717 mk. , cerkiew, szkółka cerk. , młyn, wiatrak, cegielnia. 2. K. t. IV, 577, wś u źródeł rz. Bobrycy, pow. kijowski, gm. Hlewacha, st. poczt. i dr. żel. Wasylków 10 w. , 30 w. od Kijowa, 240 dm. , 1448 mk. , cerkiew drewn. z r. 1820, szkółka cerk. , 8 wiatraków, 1856 dz. Wś należała do dóbr Michajłowskiego monasteru w Kijowie. 3. K. Mała, tamże, ob. Dranówka. 4. K al. Kożuchów, wś nad rz. Krewną, pow, owrucki, na płn. zch. od Iskorości. Koiuchowszczyzna, dobra, pow. mścisławski, Tołpyhów 676 dz. 543 dz. lasu. Por. Kożuchowicze. Kożuszki 1. wś, pow. bielski gub. grodz. , gm. Malesze, 59 dz. 2. K. , wś, pow. rzeczycki, gm. Jurewicze, 41 dm. , 210 mk. , cerkiew, młyn. Kożuszki, wś, pow. nowogradwołyński, gm. Smołdyrew, par. praw. Orepy 3 w. , 20 w. od mta pow. , 51 dm. , 278 mk. Kożyno al. Kożanka, wś, pow. bielski gub. grodz. , gm. Kleniki, 12 w. od Bielska, 745 dz. Kożyszki, wś, pow. szawelski, gm. Popielany 3 w. . Mają tu Walentynowiczowie 42 dzies. Kraczanówka, Kreczanówka, wś, pow. zasławski, gm. Łabuń, par. praw. Sasanówka, 42 w. od Zasławia, 47 dm. , 310 mk. W r. 1648 Jerzego Lubomirskiego, 16 dym. Kraczki, Krzaczki, wś, pow. starokonstantynowski, gm. Kupiel, 58 w. od mta pow. , 89 dm. , 504 mk. Kraczkówka, wś nad strum. Benderka al. Zurawlicha, pow. humański, gm. Iwańków, st. poczt. Buki 6 w. , 40 w. od Humania, 109 dm. , 1200 mk. , cerkiew, młyn. Kragże, okolica, pow. rossieński, gm. Szydłów 9 w. , 28 w. od Rossień. Mają tu Łukowscy 38 dz. , Lulewiczowie 56 dz. , Raczkiewiczowie 24 dz. Krahle al. Ogrodniki, wś, pow. słonimski, gm. Pacowszczyzna, 61 w. od Słonima, 319 dz. Krajczowa Wola, ob. Wola Kotowa. Krajew, wś nad stawem, pow. Ostrogski, gm. Buhryn, 25 w. od Ostroga st. poczt. , st. dr. żel Oźenin 3 w. , 63 dm. , 407 mk. , cerkiew murowana z r. 1739, szkółka cerk. od r. 1884. Cerkiew fil. we wsi Stadniki 2 w. . W r. 1583 ks. Konst. Ostrogski wnosi od 8 dym. , 5 podsus. W r. 1617 własność ks. Janusza Ostrogskiego, zniszczona przez Tatarów. W ostatnich czasach należała do Isupowa. Krajewszczyzna 1. urocz. , pow. wolkowyski, gm. Tarnopol, Trusiewiczów 20 dzies. 2. K. , folw. , pow. nowogródzki, gmina Lubcz 2 w. . Krajewszczyzna, niegdyś Rafałów, wieś nad rzką Kiryłówką, pow. żytomierski, gm. Horoszki, 60 w. od Żytomierza, 27 w. od Iskorosci, st. poczt. , ma 149 dm. , 910 mk. , cerkiew drewn. Do par. praw. należą wsi; Suchowola, Baranówka, Zarubinka i Pisarówka, W całej parafii było 148 dm. , 1143 rak. praw. , 16 katol. , do 800 ewang. , 40 żydów. Krajno, wś, pow. kielecki. R. 1375 Floryan bisk. krakow. oddaje sołtystwo we wsi biskupiej K. , pewnemu Sobkowi, dla osadzenia w niej 40 łan. na prawie średzkiem Kod. kat. krakow. , II, 57. Za Długosza było tu 12 łan. km. , 2 sołtysie. Dziesięcinę dawano naprzemiau kustodyi kieleckiej i prebendzie pierzchnickiej w Kielcach. Krajowice, wś, pow. jasielski. Ruiny na obszarze wsi ob. t. IV, 585 są zapewne szczątkami, grodu Golesz, założonego tu przez opatów tynieckich. Ob. Golesz. W dok. z r. 1334 wspomniany jest Krajewski bród i rzka Lipnica. W r. 1536 włość klasztoru tynieckiego należy do zamku Golesz. Kraki, chutor, pow. dubieński, gm. Tesłuhów, 44 w. od Dubna, 22 dm. , 110 mk. Krakiany, dwór, pow. nowoaleksandrowski, gm. Ponedel, 79 w. od mta pow. , Wojnowskich 50 dz. , Grądzkich 50 dz. , Prokopowiczów 55 dz. Krakinatis, jezioro, pow. nowoaleksandrowski, w dobrach Dryświaty. Krakinie, zaśc, pow. nowoaleksandrowski, gm. Antolepty 9 w. . Krakinów, mstko, pow. poniewieski, gmina Krakinów, 28 w. od Poniewieża, 2300 mk. Gmina obejmuje 53 miejscowości, 538 dm. włośc. obok 29 innych, 6016 mk. włościan, uwłaszczonych na 5605 dz. Kraków. W ostatnich latach 20 przedstawia K. liczne objawy żywego rozwoju w różnych kierunkach. Miasto samo wzrosło w ludność, budowle i różne instytucye. Nowy gmach uniwersytecki, nowo kliniki, seminaryum duchowne, piękny gmach teatralny, kilka nowych budowli szkolnych, pomnik Mickiewicza, mnóstwo kamienic i willi ozdobnych, odbudowa i wspaniałe przyozdobienie wewnętrzne wiek kościołów Katedra, P. Maryi, Franciszkanów, św. Krzyża, park Jordana dla gier i zabaw młodzieży, wodociągi zasilające miasto źródlaną wodą, tramwaje elektryczne, telefony, nowo przebudowany dworzec kolejowy, dodały bogatemu tak w pamiątki i budowle miastu, nowych powabów i udogodnień, świadcząc jednocześnie o rosnącem życiu duchowem i zamożności. Według spisu ludności z r. 1900 miasto miało z woj skiem 91, 323 mk. , 44, 973 męż. , 46, 350 kob. Cudzoziemców 1953 męż. , 2495 kob. Podług religii rz. kat. 64, 209, gr. kat 727, orm. kat. 12, starokat. 2, gr. oryent. 37, orm. oryent. 1, ewang. augsb. 633. wyznania helweckiego 22. izrael. 25, 670, bezwyzn. 7. Pod względem języka Polaków 78, 558, Rusinów 249, Niemców 6576, Czechów 1082. Pod względem stopnia wykształcenia umie czytać i pisać 34, 614 meż. , 31, 685 kob. , razem 66, 299; tylko czytać 3057, ani czytać, ani pisać męż. 9609, kob. 12, 358, razem 21, 967. W r. 1900 istniało w mieście 350 stowarzyszeń, mających 59, 000 członków 45, 000 katol. i 14, 000 żydów. Stowarzyszeń handlowych było tylko 8 715 żydów, 25 chrześcian, politycznych 4, chrzęśc. 1365. Po kilkuwiekowej martwocie miasto, dzięki nagromadzonym tu skarbom pracy kulturalnej tylu stuleci i skoncentrowaniu pracy naukowej, społecznej i życia artystycznego, w tylu zdawna istniejących i nowo wytworzonych lub odrodzonych instytucyach, na nowo stało się w ciągu ostatnich lat, najważniejszym ogniskiem życia duchowego polskiego. Choć liczne grono pracowników zajmuje się badaniem przeszłości miasta i dziejów różnych instytucyj i pomników przeszłości, historyi K. nie mamy dotąd. By ułatwić zoryentowanie się w masie różnorodnych szczegółów tyczących się miasta samego, istniejących w nim instytucyi i rozwijającej się tam różnorodnej działalności, wskażemy tu na pewne wytyczne momenty i fakty, mogące dopomódz do zrozumienia zarówno stosunku pojedynczych objawów. do całości rozwijającego się tu życia. jak ujęcia w pewne uogólnienie procesu dziejowego tego życia. Należąc przez czas pewien krótkotrwałego państwa wielkomorawskiego, a następnie do końca X w. , włączony do państwa czeskiego, stary ten gród wcześnie zetknął się z kulturą zachodnią i chrześciaiństwcm. Znajdując się w punkcie, w którym Wisła stająca się tu spławną dla statków i zwalniająca swój spadek, przecina się z drogami lądowymi od Wę gier, Moraw i Szląska zdążającymi, zawdzięcza K. swój początek skoncentrowaniu już w czasach przedhistorycznych różnych pierwotnych instytucyi. Obok targowisk, które w takich punktach zwykle spotykamy parami po przeciwległych brzegach rzeki, istniały osłaniające je gródki Skałka i Wawel, oraz pierwotne miejsca obrzędów religijnych. Osada z prawego brzegu miała znaczenie większe w czasach, gdy K. ciążył ku obszarom połudn. zachodnim i zostawał w związku z czeskomorawską kulturą i życiem państwowem. Gdy wejdzie w skład monarchii piastowskiej i stanie się rezydencyą książąt i centrem kościelnym dla rozległej, po Lublin i Łuków sięgającej na północ dyecezyi, wtedy osada z lewego brzegu weźmie górę i Wawel przemoże skromną Skałkę. Wcielenie ziemi Wiślan do państwa wielkomorawskiego, utorowało drogę chrześeiaństwu do tych okolic i utrwaliło ostatecznie przewagę Krakowa nad starszą zapewne Wiślicą. Wedle domniemania prof. Potkańskiego, pierwsi dwaj, uważani za zmyślonych, biskupi krakowscy podawani w katalogach Prohor i Prokulf, byli istotnie biskupami kraju Wiślan, lecz nie za czasów Mieczysława, ale około r. 900. Nie mieli oni tytułu krakowskich ani też sciśle oznaczonej, dyecezyi. Tych czasów sięgać mogą dwa najstarsze zapewne kościoły kapliczki wzniesione na dwóch skałach nadwiślańskich Wawelu i na Zwierzyńcu p. w. św. Salwatora Zbawiciela i trzeci zapewne z praw. brzegu Wisły na Skałce. Najstarsze świadectwo o K. przekazał nam arabski podróżnik Ibrahim, który był w tych stronach i opisał swą podroż w latach 960 do 965. Na podstawie jego relacyi geograf arabski AlBekri, żyjący w wieku XI, skreślił w swym dziele geograficznym, opis słowiańszczyzny zachodniej, w którym powiada, że do grodu Fraga Praga przychodzą z grodu Krakowa Rusy i Słowianie z towarami. K. był więc już wtedy centrem handlowym i politycznym zarazem większego jakiegoś obszaru. Wzniesienie katedry na Wawelu przez Władysława Hermana stwierdzi to przekształcenie stosunku dwu przeciwległych osad. Pod osłoną grodu i katedry wytworzy się z lew. brzegu osada wzdłuż starej drogi zmierzającej od Sławkowa ku Wiśle. Przy drodze tej powstał też pierwszy kościołek parafialny p. w. św. Trójcy dla potrzeb targowiska wzniesiony później Dominikanom oddany. Pożar wielki w r. 1125, Tatarzy w r. 1241 niszczą ludną zapewne lecz drewnianą, nieporządnie zabudowaną osadę. Potrzeba skoncentrowania, zorganizowania i zabezpieczenia pracy gromadzącej się tu ludności, wywołała jak i w innych miastach polskich, założenie w r. 1257 przez Bolesława Wstydliwego na nowem miejscu wedle obmyślanego planu, miasta rządzie się mającego prawem niemieckim. Założenie takie było przedsiębierstwem, które książęta oddawali na pewnych określonych warunkach, najczęściej osiadłym lub świeżo przybywającym Niemcom. Odtąd zasilone przez napływ niemieckich i szląskich osadników, miasto zacznie się szybko rozwijać zarówno jako ognisko przemysłowe i handlowe dla ludnej i żyznej prowincyi, a przytem jako ważny centr kościelny i polityczny. Z przywróceniem jedności państwowej stanie się K. za rządów Kazimierza W. stolicą rosnącego w zamożność i siłę państwa. Wytworzenie ogniska oświaty przez założenie wyższej szkoły w r. 1365, spotęguje znaczenie K. dla całego kraju. Nic dziwnego, że szerokie granice zakreślone w r. 1257 zakładanemu świeżo miastu nie będą wystarczać. Przyłączenie Rusi czerwonej, rozwój stosunków handlowych z Węgrami, pobudzi do życia obu Kraków marłą osadę starego K. , z praw. strony Wisły Kazimierz założy tam nowe miasto na prawie niemieckiem, któremu nada nazwę od swego imienia. Powstanie też na północ od K. przed mieście zw. Florencją al. Klęparzem, który otrzymuje r. 1366 od Kazimierza W. ponowny przywilej lokacyjny. Wzrost potęgi politycznej i rozszerzenie niezmierne obszaru państwa przez przyłączenie Litwy, Prus, Pomorza, wraz ze współczesnym rozwojem uniwersytetu założonego przez Jadwigę, podniesie K. w wieku XV do znaczenia pierwszorzędnego ogniska kulturalnego w północnowschodniej Europie, wywołując coraz to większy napływ róźnoplemiennej ludności szybko polonizującej się, w ciągu XVI w. pod wpływem bujnie rozkwitającego i coraz wydat niej przyjmującego piętno narodowe, życia politycznego, kościelnego i umysłowego. Z tych trzech czynników największą rolę w rozwoju miasta i jego kulturze odegra kościelny. Życie polityczne nie stworzy tu stałego swego ogniska. Z chwilą gdy nowe możnowładztwo wyrosłe na olbrzymich stepowych i leśnych posiadłościach Rusi i Litwy, przyćmi znaczenie rodów małopol skich rozsiadłych po skalnych gniazdach wyżyny małopolskiej, centr życia przesunąć się musi ku północowschodowi i wytworzy sobie w rozsiadłej śród nizin mazowieckich Warszawie do godne obozowisko sejmowe. Życie umysłowo podtrzymywane przez zamożne mieszczaństwo i panów małopolskich przygaśnie w K. z końcem XVI w. Stałą podstawą bytu i rozwoju K. będzie przez cały ciąg jego dziejów zogniskowanie tu interesów kościelnych w licznych instytucyach nagromadzonych w samym mieście i otaczających je szeroko zakreślonym kołem. Bogato uposażone a tak liczne klasztory krakowskie, przeszło 50 kościołów w mieście i cały krąg okolicznych klasztorów, jak Tyniec, Mogiła, Szczyrzyce, Staniątki, Sącz, Miechów, Imbramowice, Busk, Jędrzejów, rozległe dobra biskupie Siewierz i Kielce, świetnie uposażona i liczna tak kapituła, kollegiaty, szpitale i t. p. instytucye, wreszcie sam uniwersytet, będący przeważnie kościelną instytucyą, ze swemi posiadłościami, dziesięcinami i różnymi dochodami, koncentrują w K. swe materyalne a po części i duchowe interesa. Kupcy, przemysłowcy, rzemieślnicy, wyrobnicy, ubodzy, młodzież ucząca się, zależą materyalnie i moralnie zarazem od nagromadzonego tu i w okolicy duchowieństwa. Rzecz godna uwagi, że życie religijne, w swych wyższych stopniach, nie rozwinie się, nie rozkwitnie przynajmniej, w tem centrze kościelnym. W r. 1581 płaci K. szosu fl. 4000. Razem z opłatami od rzemieślników i przemysłowców fl. 4488. Czopowe z K. za rok fl. 14, 990 gr. 18, z Kazimierza fi. 6782 gr. 20, z Kleparza fl. 2218 gr. 16. Od towarów wywiezionych po zagranice państwa fl. 4583 gr. 14. Od wołów pędzonych zagranicę fl. 2189 gr. 6. Kazimierz dawał szosu fl. 292, wogóle fl. 382 gr. 6. Kleparz szosu fl. 80, ogółem fl. 200 gr. 6. Biskupie stare i nowe szosu fl. 6. Dopiero z zamknięciem klasztorów, sekularyzacyą dóbr duchownych, przekształceniem uniwersytetu na świecką szkołę w ciągu XIX w. , dokonywała się powolna ewolucya, pod wpływem, kupiących się tu świeckich żywiołów i rozwój bujnego dziś życia umysłowego i artystycznego. Liczbą i doniosłością wydawnictw i opracowań odnoszących się do jego dziejów a dokonanych w ciągu ostatnich 25 lat, góruje Kraków nad wszystkiemi polskierai miastami. Szereg takowych rozpoczynają Libri antiquissimi civitatis cracovien. 1300 do 1400 wydane przez prof Fr. Piekosińskiego i J. Szujskiego Kraków 1878. Po nich pojawił się Codex diplom. civit. Cracov. 1257 do 1506 wydany przez Fr. Piekosińskiego 4 części Kraków 1879 1882. Następnie, , Leges, privilegia et statuta civitatis Cracov. 1506 1795. Tom I do r. 1586, t. II do r. 1640 w wydaw. Acta historica Kraków 1885 1892. Jednocześnie wyszedł kodeks dyplom. katedry krakow. 1166 1423. 2 tomy, Kraków 18741883. Wydał Fr. Piekosiński. Bogaty zbiór obserwacyi i opracowań tyczących się klimatu, budowy gieologicznej, hydrografii, flory i fauny K. i okolic mieszczą Roczniki komisyi fizyograficznej Akad. Umiej. Wydane zostały osobno prace Wiśniewski Tadeusz Szkic geologiczny K. i jego okolicy z mapą geol. , Kraków 1901 r. Kuczyński S. Przebieg roczny ciepłoty powietrza w K. na podstawie 50letnich spostrzeżeń 1826 1875 Pamiętnik Akademii Umiejęt. , t. IX. Satke Wład. Kierunek, droga i szybkość wiatru w K. Kraków, 1901 r. , str. 45 odbitka z Rozpraw wydz. mat. przyr. Akad. Umiej. . Zawiązane przed kilku laty Towarzystwo miłośników historyi i zabytków Krakowa, wydaje Rocznik obecnie t. VI mieszczący liczne opracowania tyczące się miasta, jego instytucyi, życia i zabytków, a prócz tego Bibliotekę krakowską dotąd 20 tomików mieszczącą szereg monografii kościołów, klasztorów i różnych instytucyj. Do dziejów miasta prócz tego odnoszą się następne prace Kirkor H. Badania archeol. w r. 1876 w Krakowie Kraków 1877. Ossowski G. Czwarte sprawozdanie z badań antropol. archeol. w jaskiniach okolic K. , r. 1882 Zbiór wiad. do antrop. kraj. , t. VII i osobna odbitka. Potkański K. Kraków przed Piastami Kraków, 1897, Szujski Józef i Piekosiński Fran. Stary Kraków w 900 rocznicę jego narodowego charakteru Kraków, str. 164 i 57rycin. Cercha Maks i Stanisław Kopera Pomniki Krakowa rysunki i tekst, dotąd 22 zeszytów in folio. Die alten Zunft et Verkehrs Ordnungen der Stadt Krakow, nach Balt. Behems Codex Picturatus, hrsg. v. Bucher B. , Kraków Kramkowizna Kramiałowo Krakszle Kramsko Kramsk Krakowszczyzna Kraków Krakówka Krakowiec Wien 1889. Neuwirth Jos. Krakow zur Zeit des Mittelalters, ein Staedtebild w zbiorze Kunstgesch. Charakterbilder aus Oester. Ungarn Wien, 1893 r. . Kutrzeba St. Handel K. w wiekach średnich na tle stosunków handlo wych Polski Praca złożona Akad. Umiej, w r. 1902. Wojciechowski Tadeusz Kościół kate dralny w K. Kraków, 1900 r. Tom in folio z 66 rycinami. Morawski Kaz. Historya uni wersytetu jagielońskiego. Średnie wieki i odro dzenie 2 tomy, Kraków, 1900, str. 467 i 472. Dr. Klemens Bąkowski Dawny Kraków Kra ków, 1898, str. 366, ryc. 2 i plany 2. Opisy kościołów i budowli krakowskich podane w Bi bliografii hist. polskiej, L. Finkla t. II, str. 1074 i nast. . Rostafiński Przewodnik po K. i okolicy Kraków, 1891 r. , str. XXIV i 236. Walery Eliasz Radzikowski K. dawny i teraź niejszy Kraków, 1902 r. , str. 648, illustr. . Kleczyński Józef Statystyka miasta K. zeszyt 3 Kraków, 1892. Tenże Spis ludności w dye cezyi krakowskiej w r. 1777 Arch. kom. hist. , 1894 r. , t. 7. Potkański K. Granice biskup stwa krakowskiego Kraków, 1901 r. . Łuczyń ski I. K. O województwie krakowskiem Ka lendarz pol. i rus. , Kraków, 1743. Gołębiow ski Ł. ,, Opis wojew. krakowskiego Kalenda rzyk na r. 1827, Warszawa. Żebrawski T. Mapa dyec. krakow. z lat 1621 1650 Kra ków, 1881 r. . Polkowski I. Mapa dyec. krak. Kraków, 1886 r. . Kolberg 0. Lud jego zwyczaje, sposób życia etc. Serya V Krakow skie Kraków, 1871. Br. Ch. Kraków, fol. , pow. włodzimierski, gm. Hrybowica. Krakowiec, mstko, pow. jaworowski. Miasteczko to wraz z wsią Morawce wchodziło pierwotnie w skład ststwa przemyskiego. Władysław Jagiełło nadał je r. 1423 wraz z dobrami przyległemi, rzekami Szkło i Rzeteczyn i obu brzegami, Fredrom h. Bończa. W ponowionym przywileju szerzej określono granice dóbr od Morawiec i Podwórza wsi królewskich. Szczegóły te podaje lustracya starostwa z r. 1565. R. 1515 młyn daje poboru fertona, 4 karczmy, 1 grzyw. W r. 1508 oppidulum ma 4 karczmy płacące czopowego po gr. 18. Należy do Andrzeja Fredry. W r. 1589 daje szosu fl. 8, od rzem. fl. 9, od 10 kom. po gr. 4, od palących wódkę 5, od 9 1 4 łan. miejskich, młyna. Ogółem fl. 33, gr. 2. Krakówka, zaśc, pow. wiłkomierski, gmina Traszkuny 1 w. . Krakówki Dąbki i K. Włodki dwie okolice szlach. , pow. bielski gub. grodz. , w dawnej ziemi drohickiej, gm. Skórzec, par. kat. Ostrożany, 41 w. od Bielska. K. Dąbki mają 43, K. Włodki 93 dz. Krakowszczyzna, wś nad dopł. Zdwiża, pow. radomyski, gm. i st. poczt. Brusiłów 6 w. , 38 w. od Radomyśla, 26, dm. , 380 mk. , 2 wiatraki, 219 dz. Własność większą nabył 1883 r. od Kańskich, Mik. Swiet. Krakszle, pow. grodzieński, ob. Szumy Krakszle. Kramiałowo, wś, pow. kowieński, gmina Wilkija 8 w. . Kramkowizna al. Końcewizna, os. , pow. białostocki, gm. Zawyki, Kozłowskich 100 dz. Kramkówka Wielka i Mała, dwie wsi, pow. białostocki, gm. Przytulanka, 43 w. od Białegostoku. K. Wielka, 99 dz. ziemi włościańskiej i 179 prywat. ; K. Mała 180 dz, włośc, i 318 dz. pryw. Niedźwiedzkich i in. . Kramnik, fol. , pow. czerykowski, Bielackich 105 dz. Krampe, wś dziś w Brandenburgii, pod miastem Kalies Nowy Kalisz, leżała w Nowej Marchii wedle dok. z r. 1251 K. W. , 298. Krampieniki, dobra, pow. lucyński, Kossowskich 321 dz. Kramsk, r. 1227 Crampsco, wś, pow. koniński. Pierwotnie własność kościoła płockiego, oddana r. 1227 drogą zamiany za Suchodół i Góry klasztorowi miechowskiemu ob. Suchodół, t. XI, 535. Zapewne dla odległego położenia klasztor pozbył się wkrótce tej posiadłości. W r. 1256 Bolesław ks. krakow. i sandomierski nadaje tej wsi różne swobody. Swoją drogą bawił tu r. 1251 Kazimierz ks. kujawski i wydaje przywilej dla klasztoru w Lądzie Kod. mał. , 34, 40, 106 i K. W. , n. 298. Biskupi płoccy czy też klasztor miechowski wcześnie tu założyli parafię. Mikołaj kapelan de Crampsk występuje w dok. z r. 1255. Tegoż roku dnia 15 maja odbyło się poświęcenie kościoła wobec Kazimierza ks. łęczyckiego, Fulkona arcyb. gnieźn. i wielu dostojników Kod. dypl. pol. , II, 55, 57. Jan Łaski, arcyb, wcielił r. 1518 parafię z kościołem św. Stanisława do probostwa w Pyzdrach, Parafią zarządzał więc wikaryusz. Dziesięcinę z łan. km. i dwor. pobierał pleban. Reg. pob. z r. 1579 podaję oddzielną parafię Krąbsko. Piotr Żychliński płacił tu od 3 1 2 łan, 4 zagr. , 1 kom. Pleban miejscowy posiada we wsi Święciec 2 łany. Kramsko Stare i Nowe, r. 1314 Krampsko nova, dwie wsi, pow. babimojski. W r. 1314 Hektor komes z Klempska dyec. wroclawska nadaje wraz z żoną Jadwigą swą wieś Nowe K. , klasztorowi w Obrze. Już w dok. z r. 1311 występuje Gerhard pleban de Kremmen co ma znaczyć tyle co Neu Kramzig Pomimo potwierdzenia darowizny przez księcia, wr. 1319 znowu Zulco comes, dominus de Lessotendorph nadaje klasztorowi swe dziedzictwo Novum Cramsko. W r. 1326 Henryk ks. szląski potwierdza to nadanie i zrzeczenie się własności Starego Kramska, przez synów Zulka na rzecz klasztoru. Jeszcze długo klasztor będzie Kraków Krampieniki Krakówki Krampe Kramnik Kramkówka Krankźle nabywał działy od krewnych Zulka lub odpierał pretensje K. W. , n. 947, 972, 994, 1004, 1018, 1063, 1079. Już w XVI w. istnieje tu kościół par. p. w. Narodzenia N. P. M. , pierwotnie filialny do par. Klemsko w dyec. wrocławskiej. Gdy ten ostatni zajęli protestanci, parafię przeniesiono do Kramska. Obsługiwali ją zakonnicy wedle wizyty z r. 1640. W r. 1779 staraniem klasztoru stanął nowy kościół murowany o dwu wieżach. Obecnie wieś ma 856 mk. 47 prot. . Kramy, wś należąca dawniej do Zawierza, pow. nowoaleksandrowski, gm. Słobódka 5 w. . Kraniańce, wś pow. oszmiański. W r. 1618 należała do dóbr Graużyszki. Kraniszki, , wś, pow. poniewieski, gm. Birże 6 w. . Krankoloryki, zaścian. , pow. nowoaleksandrowski gm. Oknista 5 w. . Krankźle, wś, pow. wileński, gm. Niemenczyn 10 w. ; miała 17 dusz rewiz. , należała do dóbr skarb. Giejany. Krapie, zaśc, powiat wiłkomierski, gmina Żmujdki 7 w. . Krapiwinie, wś, pow. wiłkomierski, gmina Kupiszki U w. . Krapiwna, wś i dobra nad rz. Krapiwianką, pow. horecki, gm. Puhłaje 11 w. , 27 dm. , 162 mk. , cerkiew, młyn. Dobra, ks. Lubomirskich, 4842 dz. 1536 lasu; młyn wodny. Krapiwnia, rzka w pow. bielskim gub. smoleńskiej, prawy dopływ Welesy lewy dopływ Dźwiny. Krapiwnia, dobra, pow. klimowicki, od r. 1878 Mansurowych, 442 dz. Krapiwnica, urocz. przy wsi Berszty, pow. grodzienski. Krapiwno, fol. , pow. bobrujski, własność Wieczorów, 100 dz. Krapszagol, fol. , pow. wiłkomierski, gmina Androniszki 4 w. . Około r. 1865 własność Tyszków, obecnie Gustawa Adolfa, 205 dz. Krasewice Czerepy, wś i okolica, K. Jagiełki i K. Stare, okolice szlach. , pow. bielski gub. grodz. , gm. Narojki, 45 w. od Bielska. K, Czerepy mają 18 dz. włośc, i 44 dz. szlach. ; K. Jagiełki 46 dz. i K. Stare 77 dz. Gniazdo Krasowskich. Krasice wś, pow. przemyski. W r. 1565 wś ta należąca poprzednio do ststwa przemyskiego, przeszła w ręce jako zastaw Krasickiego i dawała tylko stacyę do zamku przemyskiego. Krasiewicze, fol. , pow. nowogródzki, gm. Horodyszcze, własność Tupalskich, około 12 włók. Krasik, wś, pow. opoczyński. W dok. z r. 1308, śród włości klasztoru sulejowskiego. Krasiłów, mstko w pobliźu Słuczy, powiat starokonstantynowski, gra. i st. poczt. Krasiłów, 22 w. od mta pow. , 998 dm. , 7403 mk. , 3 cerkwie murow. , jedna z r. 1876, uposażona 63 dz z nadania ks. Sanguszków r. 1738 i 1761, druga z r. 1894, uposażona 61 dz. i trzecia z r 1817, uposażona 58 dz. z nadania Sanguszków r. 1738 i 1778; szkoła ludowa od 1870 r. , zarząd okr. pol. i gminny, sąd pokoju, cukrownia, garbarnia, 6 jarmarków. Do par. praw. należy wś Krasiłowska Słoboda. W r. 1444 W. ks. Swidrygajło nagaje K. , słudze swemu Michałowi Olechnowiczowi. W r. 1497 ks. Aleksander daje dwór K. wraz z innemi, ks. Konst. Ostrogskiemu, co potwierdza Zygmunt I r. 1511 i 1517. Po śmierci ks. Beaty z Kościeleckich Ostrogskiej, zajmuje chwilowo K. drugi mąż jej Olbracht Łaski, który wnosi pobór r. 1570. W r. 1577 ks. Konst. Ostrogski płaci z K. od 14 dym. rynk. po 4 gr. , 33 dom. półdworz. , z roli po gr. 10, domu po gr. 2, od 10 domk. przekup. ulicz. , z przekup. po gr. . 7, domu po 2 gr. , od 7 dym. rzem. , z rzem. po 4 gr. , domu po 2 gr. , 35 ogr. po 2 gr. , a w 1583 r. od 12 dym. rynk. po 6 gr. , 104 dym. uliczn. , 14 nędznych chałup, 63 półłanków, 54 ogr. , 1 dudarza, 4 podsus. , 8 rzem. , 2 kół waln. , 1 stęp. , 2 popów. W r. 1589 ka. wwda kijowski wnosi z K. szosu 17 fl. 6 gr. , od 3l 1 2 łan. po 30 gr. 31 fl. 15 gr. , z ogr, rzem, komom. , popów, dudarza 22 fl. 15 gr. , czopowego per arendam 80 fl, wogóle 151 fl. 6 gr. W r. 1593 i 1618 K. z włością spustoszony został przez Tatarów. W r. 1753 przy rozdziale or dynacyi ostrogskiej, K. dostał się kn. Ign. Sapieże, wwdzic mścislawskiemu, poczem syna jego Ksawerego, po wyjściu którego zagranicę, sprzedane na licytacji, dziś jest własnością Emeryka Mańkowskiego. Gmina obejmuje 13 miejscowości, mających 1295 dm. włośc. obok 270 innych, 13, 480 mk. włościan, uwłaszczonych na 7235 dz. Krasiłowka 1. słoboda nad rz. Wereśnią, pow. radomyski, gm. Przyborsk, par. prawosł. Krasiłówka 12 w. , st. poczt. Radomyśl 103 w. , 296 dm. , 1433 mk. , dom modl. rozkolników. Własność większa Wierzbickich. 2. K. al. Ośnica, wś nad rzką Bołotnik, tamże, gm. Rozważów, par. praw. Wołoczków, st. poczt. Kuchary, 69 w. od Radomyśla, 44 dm. , 164 mk. , szkoła ludowa, 135 dz, włośc. Niegdyś Alojzego Żmijewskiego, poczem córki jego Skoraorowskiej, po której przeszła do jej braci oraz bratanków, posiadających 543 dz. 264 lasu. Nadto 1885 r. nabyli tu Tatarczuk 100 dz. , Tyczyn i Rulewski 104 dz. 3. K. Nowa, kolonia przy wsi Krasiłowka, tamże, 15 dm. , 58 mk. 4. K. , wś nad rz. t. n. , pow. taraszczański, gm. Krasiłówka, st. poczt. Żaszków 17 w. , 31 w. od Taraszczy, 393 dm. , 2067 mk, , cerkiew, szkoła, młyn, 7 wiatraków, targi tygodniowe. Klucz krasiłowski należał do hr. Branickich obecnie do apanaży. Gmina obejmuje 9 miejscowości 7 siół, 2 Krapie Kramy Krapiwno Krankoloryki Kraniszki Kraniańce Kramy Krasiłów Krasiłowka Krasewice Krasice Krasiewicze Krasik Krapiwnica Krapiwnia Krapiwna Krapiwinie Krapszagol Krasiłowo wsi, 16, 459 mk. 103 kat. , 21 rozkoln. , 85 sztund. , 5 ewang. , 204 żydów i 20, 216 dz. , w tem 207 większej posiadłości, 10, 817 dz. włośc, 8681 do apanaży, 337 cerk. Zarząd gra. we wsi Biesiadka. 5. K. , chutor, powiat kowelski, gm. Chocieszów, 6 dm. , 33 mk. 6. K. , wś i kol. nad Ceremem, pow. nowogradwołyński, gm. Piszczów, st. poczt. Didowicze 12 w. , 14 i 10 w. od mta pow. Wś ma 126 dm. , 797 mk. ; kol. 52 dm. , 347 mk. We wsi cerkiew drewn. z r. 1745, szkółka od r. 1870. Do par. praw. należą wsi Dubrowka. Kniaża Korecka i Michejówka. Cerkiew fil. we wsi Kurczycze 10 w. . 7 K. , wś nad Noryniem pow. owrucki, gm. Noryńsk, par. praw. Wieledniki 4 w. , 20 w. od Owrucza, 140 dm. , 986 mk. Krasiłowo, fol. , pow, sieński, dziedzictwo Morozewiczów, 231 dz. 158 lasu. Krasiłowska Słoboda, wś, pow. starokonstantynowski, gm. , par. praw. i st. poczt. Krasiłów, 22 w. od mta pow. , 124 dm. , 737 mk. Krasiówka, pow. kobryński. Ob. Śmierdziacze. Kraska, wś nad Prypecią, pow. kowelski, gm. Zabłocie, 70 w. od Kowla, 123 dm. , 464 mk. , cerkiew. Kraski, wś i dobra, pow. wołkowyski, gm. Podorosk 5 w. , 28 w. od Wołkowyska. Wś ma 101 dz. ; dobra Sieheniów poprzednio Bułharzynów, z fol. Oszczelnik 707 dz. Krasków, fol. , pow. bobrujski. Maja tu Jan Kraskow 109 dz. , Maciej Dziakowicz 55 dz. i Magdalena Komarowa 54 dz. Kraskowszczyzna 1. wś, pow. bielski gub. grodz. , gm. Brzozowo Nowe, 37 dz. 2. K, urocz, przy wsi Dubicze Cerkiewne, tamże. 3. K. , wś, pow. oszmiański, należała do klucza Wiszniewskiego. Kraślany, wś, pow. grodzieński, gm. Kamionka, 54 w. od Grodna, 215 dz. Krasław, urzęd. Krasławka, mstko, powiat dźwiński, gm. Krasław, 44 w, od Dźwińska, 3 cerkwie, kościół katolicki, 5 dom. modl. żydow. , 2 szkoły, szpital, 5 garbarni, młyn parowy, 2 młyny wodne. O 4 w, od mstka st. dr. żel. zw. Krasławka. Gmina obejmuje 121 miejscowości, 488 dm. włośc, obok 42 innych, 8960 mk. włościan, uwłaszczonych na 11, 726 dz. Krasna 1. wś, pow. grodzieński, gm. Berszty, 58 w. od Grodna, z urocz. Uhły 178 dzies. 2. K. , tamże, pierwotna nazwa wsi Doroszewicze ob. . 3. K. , wś i dobra, pow. wołkowyski, gm. Świsłocz, 39 w. od Wołkowyska. Wś ma 299 dz. ; dobra, własność Radowickich, z chut. Masiukowszczyzna i Pacuje 634 dz. 4. K. , chutor, pow. szawelski, gmina Szawle 9 w. . Krasna 1. al. Stanisławka, wś nad rz. t. n. , pow. wasylkowski, gm. Wasylów, st. pocztowa Hermanówka 15 w. , 35 w. od Wasylkowa, 74 dm. , 779 mk. , cerkiew, szkółka, 4 wiatraki. 2. K. , karczma, pow. olhopolski, gm. Uście 7 w. . Krasna Góra, dobra, pow. sieński, dziedzictwo Boguszewskich, z fol. Pożenki, Wańkowo, Usowo i Barany 3569 dz. 2059 lasu. Krasna Góra, kol. czeska, pow. dubleński, gm. Młynów, 20 w. od Dubna, 19 dm. , 151 mk. Krasna Górka, pow. oszmiański, ob. Górka Krasna, Krasna Myza, dobra, pow. kowieński, gm. Krasne 1 w. , 9 w. od Kowna. Gmina Krasne al. Krasnesioło obejmuje 62 miejscowości, 513 dm. włośc. oboó 36 innych, 4746 mk. włościan uwłaszczonych na 6344 dz. Zarząd gm. we wsi Sołomianka. Krasna Rzeczka, urocz. w dobrach Dojlidy, pow. białostocki. Krasna Słoboda 1. wś, pow. bychowski, gm. Propojsk 9 w. , 33 dm. , 165 mk. 2. K. , wś i fol. , pow. sieński, gm. Ulanowicze, 29 dm. , 133 mk. Fol. , dziedzictwo Czarnieckich, 372 dzies. Krasna Słobódka, wś, pow. borecki, gm. Dubrowna 10 w. , cerkiew. Krasna Wieś, wś i dobra, pow. bielski gub. grodz. , gm. Dubiażyn, 12 w. od Bielska Wś ma 701 dz. ; dobra w części Iwaszkiewiczów 415, w części Tworkowskich 83, Szrodeckich 34, Polewków i Chmurów 43 i Mironowiczów z Pasieką 583 dz. Pomiędzy wsiami K. W. , Czechy i Szeszyły, śród niedostępnego błota na brzegu rzki Nurczyka, rozległe horodyszcze, otoczone wałem i rowem, w sąsiedztwie urocz. Kobyle Głowy. Krasne, w dok. Craszino, wś, pow. ciechanowski. W r. 1415 Ziemowit, ks. mazowiecki, w uznaniu zasług Marcina i Niemiry de Craszino nadaje wsi tej prawo chełmińskie. Osadnicy będą płacić czynsz po 12 gr. z łanu Kod. maz. , 159. W r. 1567 p. Wojciech Krasiński chorąży, płaci tu od 9 wł. , 4 ogr. P. Andrzej Krasiński, sędzia ciechan. od 7 wł. , 2 ogr. , 1 rzeźnika. Istnieje też Wola Krasińska, z której p. Andrzej Krasiński płaci od 5 wł. i nieznany też Wzgorz, z którego płacą Andrzej i Wojciech od 7 1 2 wł. Krasne 1. urocz. , pow. białostocki, gmina i dobra Dojlidy. 2. K. , dwór, pow. wiłkomierski, gm. Onikszty 5 w. . 3. K. , fol. , pow. bobrujski, Strumiłów 808 dz. 4. K. , dobra, pow. czerykowski, par. kat. dawniej Malatycze, obecnie Worodźków, własność od r. 1874 Wasilewskich poprzednio Tad. Czudowskiego, 1863 dz. 1374 lasu, cerkiew, dwa młyny, folusz, dziegciarnia. 5. K. , wś i fol. , pow. homelski, gm. Pokolubicze 6 w. , 122 dm. , 858 mk. , cerkiew, szkoła. Folw. należy do dóbr ks. Paskiewicza. 6. K, wś, pow. mohylewski, gm. Białynicze, 25 dm. , 133 mk. 7. K. , dwa majątki, tamże. Jeden od r. 1878 Aleksandrowiczów, Krasiłowo Krasiłowska Krasiówka Kraska Kraski Krasków Kraskowszczyzna Kraślany Krasław Krasna Krasne Kraśnik 412 dz. , drugi od r. 1876 do 20 włościan, ma 245 dz. 8. K. , fol, pow. orszański, od r. 1876 Knźniecowych, 113 dz. 9. K. , fol. dóbr Sajszczyno, tamże. 10. K. , dobra, pow. rohaczewski, Zboromirskich 1279 dz. 941 lasu. 11. K, wś, pow. wilejski, gm. Krajsk 10 w. ; miała 65 dusz rewiz. ; należała do dóbr Dwinosa. 12. K, wś, pow. dryzieński, parafia Oświej. 13. K. al. Hromne, zaśc, pow. połocki, Sadowskich 19 dz. 14. K. , wś, pow. wieliski, Mikowiczów. Krasne 1. wś, pow. kijowski, gm. Trypol, st. poczt. Hermanówka 20 w. , 55 w. od Kijowa, 171 dm. , 954 mk. ; cerkiew, szkółka cerk. , młyn, wiatrak. Na nowo osadzona przez ks. Ostrogskich po 1598 r. , należała do dóbr trypolskich metropolitów kijowskich. W r. 1640 było tu 21 sadyb. 2. K. , wś nad Prypecią, pow. radomyski, gm. Szepielicze, st. poczt. Radomyśl 153 w. , 41 dm. , 449 mk. , cerkiew, szkoła, młyn, wiatrak, 2049 dz. Własność większa należy do klucza czarnobylskiego. 3. K. , wś nad Styrem, pow. dubieński, gm. Kniahinin, par, kat. Łysin 8 w. , 36 w. od Dubna, 56 dm. , 776 mk. , cerkiew drewn. z r. 1866. Do 1000 morg. ziemi dwor. W czasie rewizyi zamku łuckiego w r. 1545 K. należało do dóbr królewskich i z przys. Bolcze, Kolniatycze, Stawrów i Perekładowicze, było z nadania Zygmunta Starego, w posesyi Wasila Jenkowicza. W r. 1548 nabywa K. od królowej Bony, Iwan Borzobohaty, władyka włodzimierski. Borzobohaci, którzy od K. przyjęli nazwisko Krasieńskich, zastawili swe dobra między niemi i K. za 3000 kóp gr. lit. , kn. Bohuszowi Koreckiemu. W r. 1583 Bohuszowa Korecka wnosi z K. od 15 dym. , 10 ogr. , 13 ogr. , 1 popa. W początku XIX w. , K. z Bilczem, Stawrowem, Kalniatyczami, Perekładowiczami i Wełniczami, należało do Alojzego Gostyńskiego, marszałka dubieńskiego, przez sukcesorów którego zostało sprzedane. 4. K. , wś, pow. łucki, gm. Połonka, 2 w. od Łucka, 126 dm. , 425 mk. W r. 1629 sioło należące do ststwa łuckiego. Było tu 8 bojarów, każdy płacił po 10 fl. , dziewiąty woźny, ten nie daje, ale posługę odprawuje. Suma 192 fl. Należała później do Józefa Cytowicza i Aleksandra Kolenki. Krasne 1. al. Krasna, u Dług. Groschna, wś, pow. krośnieński. W XV w. należała do par. w Lutczy L. B. , II, 257, 259. 2. K. , wś, pow. turczański. W r. 1565 w stastwie samborskiem, miała 11 kmieci na półdworzyszczach, osadzonych w r. 1556. Dochodu było zł. 11 gr. 17. Krasne Sioło 1. wś, pow. pruźański, gm. Kotra, 14 w. od Prużany, 496 dz. 2. K. , wś nad Rosią, pow. wołkowyski, gm. Roś, 14 w. od Wołkowyska, 42 dm. , 1504 mk. , 638 dz. Na lewym brzegu Rosi, o 300 saż. od wsi, starożytne cmentarzysko. Znajdowano tu kości ludzkie, toporki kamienne. Pod wsią dwie grupy kurhanów. 3. K, dobra nad Ptyczem, powiat miński, 6272 dz. dwor. , 2 młyny. Niegdyś attyn. hrabstwa kojdanowskiego, dziedzictwa ks. Słuckich, od których jako wiano Zofii Olelkiewiczówny ks. Słuckiej, przeszło do ks. Janusza Radziwiłła. Stefania ks. Radziwiłówna, córka ks. Dominika, sprzedaje K. S. r. 1820 za 660, 374 złp. , Wincentemu Wołodkowiczowi. Wiadomość podana t. IV, 629 o ststwie odnosi się do K. S. al. Krasnego, w pow. wilejskim. 4. K. , wś, pow. sieński, gm. Rasna, 34 dm. , 205 mk. Krasneńkie, wś, pow. lipowiecki, gm. Jurkowce, st. poczt. Ilińce 10 w. , 30 w. od Lipowca, 390 dm. , 2021 mk. , cerkiew, szkółka cerk. , wiatrak. Należy do klucza linieckiego Lińce. W r. 1629 Bohdan Krasnosielski wnosi z K i Wasylówki Małej od 89 dym. Kraśnianka, pow. czehryński. Ob. Listopadowa, Krasnianka, wś nad stawem, pow. skwirski, gm. Czubińce, st. poczt. Skwira 13 w. , 24 dm. , 127 mk. Dunajka jest oddzielną wsią. Kraśniany, w spisie Kraśnianka, wś, pow. sokólski, gm. Nowowola, 623 dz. Kraśnica 1. chutor w dobrach Dołbizna, pow. brzeski gnb. grodz. 2. K. , wś, pow. bychowski, gm. Osowiec Cerkiewny 12 w. , 79 dm. , 439 mk. Kraśnica 1. Nowa, wś nad stawem, pow. radomyski, gm. Szepielicze, par. praw. Tołsty Les 2 w. , st. poczt. Radomyśl 126 w. , 32 dm. , 381 mk. , młyn, 2 wiatraki, 660 dz. włośc. Własność większa w części Zielonków 1009 dz. , w tem 592 lasu, w części do Kurczeninowych 564 dz. . 2. K. Stara, wś, tamże, 124 w. od Radomyśla, 9 dm. , 95 mk. , przeważnie szlachty. Wś należała do Lisiczyna, od którego r. 1884 nabył Smoleński, posiadający tu i w Burakówce 1019 dz. 200 lasu, 594 nieuż. . 3. K. , wś, pow. kowelski, gm. Soszyczno, 58 w. od Kowla, 19 dm. , 179 mk. Kraśnik, mstko, pow. janowski. Dawna osada, starożytny gródek strzegący posuwającej się ku wschodowi kolonizacyi małopolskiej i kultury. Nazwa przyległej wsi Stroża świadczy o istnieniu tu grodu, przy którym mieściło się zapewne targowisko i wcześnie założono parafię. Dziesięcinę dawano ztąd pierwotnie scholastykowi w Sandomierzu. W czasie najścia Tatarów na ziemię lubelską i sandomierską, ludność okoliczna znalazła tu schronienie, a zamek dzięki położeniu warownemu i obronie odparł napad, przyczem zginął jeden z hanów, Nagradzająe przeto zasługi dziedzica, Krystyna z Góry, cześnika książęcego, Władysław ks. polski, nadaje miastu Kraśnikowi r. 1290 prawo poboru cła. Od konia po 1 gr. , od wołów z Podola i Rusi gnanych po 1 2 gr. , od wozu ze zbożem lub pro Krasne Krasne Krasneńkie Kraśnianka Krasnianka Kraśniany Kraśnica Krasnohorka duktami po 1 gr. Kod. mał. , 11, 287. W roku 1377 Ludwik król węgierski i polski, bawiąc w Bełzie, nadaje Dymitrowi i Iwanowi z Klecia gród Goraj al. Łada i miasto civitas Krasnik z wsiami do nich należącymi. Posiadłości te otrzymały prawo niemieckie średzkie Kod. mał. , t. III, 310. Po dziedzicach z Goraja władają tu Toporczykowie Tenczyńscy, Rabsztyńscy, Melsztyńscy. Oni tu założyli r. 1469 przy kościele parafialnym klasztor kanoników regularnych św. Augustyna i uposażyli dochodami. Za Długosza było tu 8 braci i przeor. Miasto miało 30 łan. ziemi, z tych 10 dawało dziesięcinę scholastykowi w Sandomierzu, a 20 klasztorowi w Kraśniku po 6 gr. z łanu i tak zw. kopczyznę w zbożu. Przy klasztorze założono już w XV w. szkołę, której rektor pobierał 5 grz. L. B. , t. III, 174. W r. 1531 miasto płaci szosu 2 grzyw. 32 gr. , r. 1569 nic nie dało, zapewne po pożarze. W r. 1676 pogłówne płacą od 303 mieszezan i 68 żydów. Przyległa Rzeczyca księża dawała od 140 poddanych, a Stróża włość kasztelana halickiego, ze Słodkowem miała 200 głów. Wedle spisu jednodniowego z r. 1897 miał 8028 mk. 4749 męż. , 3279 kob. . Wykazy urzędowe z 13 stycznia 1897 r. podały 6284 mk. 3284 kob. . Domów było 502, w tem 72 murowanych. Wzniesiono to kosztem około 500, 000 rs. wielkie koszary dla wojska na obszarze 40 morg. na przedmieściu Piaski. Kościół świeżo odrestaurowany i budowle poklasztorne w K. , zbadał i opisał pod względem architektonicznym Maryan Sokołowski. Praca ta ukaże się w wydawnictwach Akad. Umiej. w Krakowie. Kraśnik 1. fol. , pow. brzeski gub. grodz. , gm. Kamienica Żyrowicka, Straszkiewiczów, 203 dz. 2. K. , fol. , pow. grodzieński, gm. Bohorodzicka, 35 w. od Grodna, należy do dóbr Mandzin. Około 1820 r. Michała hr. Walickiego. Niegdyś dwór król. w ekonomii grodzieńskiej. Podług reg. pomiar. z r, 1558 było 8 morg. pod zabud. , 4 mr. ogrodów, 22 włók pola ornego średniego, 9 włók sianożęci na poły z zaroślami, 2 wł. 12 mr. pod 12 ogrodnikami, 1 wł. dla gumiennego i 2 włóki na służkowstwo. Włość kraśnicka obejmowała wójtowstwa werotejskie wiereciejskie, podniecieckie, podwołpieńskie, służkowskie i olchowskie. Klucz kraśnicki ekon. grodzieńskiej r. 1680 czynił 7522 złp. 16 gr. 9 den. 3. K. , urocz. w dobrach Podelsna, pow. prużański. 4. K. , fol, tamże, gm. Murawiewska, Komarów 106 dz. 5. K. , urocz. , tamże, gm. Noski, należy do dóbr Sielec. 6. K. , wś, dobra i os. , tamże, gm. Suchopol, 26 w. od Prużany. Wś ma 469 dz. ; dobra, Fieduszków 660 dz. ; os. 75 dz. Na polach wsi kilka wielkich kurhanów. 7. K. Mały al. Krasniczek, wś, tamże, 22 w. od Prużany, 3 dm, , 67 mk. , st. poczt. , 88 dz. Krasniów, wś, pow. pińczowski, gm. i par. Opatowiec, ma 24 os. , 197 morg. W r. 1827 wieś rząd. , 19 dm. , 107 mk. Dawna własność biskupów krakow. Był także tu dział królewski, podany w reg. pob. z r. 1579 wraz z Chwalibogowicami. Krasniszki, wś, pow. poniewieski, gm. Naciuny 2 w. . Krasno 1. Folwarczne, Małe i Stare, trzy wsi, pow. białostocki, gm. Obrębniki, 25 w. od Białegostoku. K. Folwarczne ma 16 dm. , 141 mk. , zarząd gm. , 272 dz. ; K. Małe 158 dz. , K. Stare 338 dz. Pod wsiami K. Folwarczne i K. Stare po jednym kurhanie sopce. 2. K. , Krasne, wś, powiat sokolski, gmina Trofimówka, 320 dz. Krasnobirka, kol. , pow. łucki, gm. Szozuryn, 33 w. od Łucka, 16 dm. , 88 mk. Krasnobórka, wś nad stawem, pow. radomyski, gm. Wyszewicze, st. poczt. Radomyśl 8 w. , 86 dm. , 470 mk. , szkółka, młyn wodny, 1636 dz. Własność większa należy do dóbr Worsówka. Krasnodubie, Krasnoduby, wś, pow. kowelski, gm. Koszary Stare, 15 w. od Kowla, 20 dm. , 158 mk. W r. 1583 własność kn. Koszerskiego Sanguszki. Krasnodworce, wś, pow. słucki, gm. Starobin, 51 dm. , 532 mk. , cerkiew filialna parafii Zawszyce. Krasnogaliszki Czeproczyszki, wś, pow. szawelski, gm. Podubis 3 w. , 19 w. od Szawel. Był tu zbór kalwiński drewniany, niewiadomo przez kogo wzniesiony r. 1634, spalony przez katolików r. 1696. Na miejsce jego Jakub Grużewski w r. 1699 zaczął stawiać świątynię murowaną, lecz niedokończył. Krasnogórka 1. wś, pow. nowoaleksandrowski, gm. Brasław 9 w, , 79 w. od mta pow. Gminy drujskiej nie ma, Drujka należy do gm. Słobódka. 2. K. , wś nad jez. Snudzie, tamże, gm. Krasnogórka, 70 w. od mta pow. , 12 dm, 109 mk. , szkoła. Gmina obejmuje 89 miejscowości, 315 dm. włośc, 5259 mk. włościan, uwłaszczonych na 16, 585 dz. Krasnogóry, dobra, pow. połocki, Ciechanienka 148 dz. Krasnohorka 1. wś nad Zdwiżem, powiat kijowski, gm. Makarów, par. praw. Andrzejówka, st. poczt. Chwasowa 20 w. , 50 w. od Kijowa, 14 dm. , 200 mk. , 96 dz. włośc. Własność większa z Kopyłowem należy do Jackowskich. Niegdyś włość monasteru kiryłowskiego w Kijowie, następnie istniał monaster bazylianów, zamknięty około 1760 r. 2. K. , wś, pow. żytomierski, gm. Chwasowa, par. praw. Toporzyszcze 6 w. . 3. K. , wś, tamże, gm. i par. praw. Krasnosiółka 2 w. , 67 w. od Żytomierza, 54 dm. , 305 mk, 4. K. , wś, tamże, gm. i par. praw. Uszomierz 6 w. , 67 w. od Żytomierza, 19 dm. , 155 mk. Krasnodubie Kraśnik Kraśnik Krasnogóry Krasniów Krasniszki Krasno Krasnobórka Krasnogórka Krasnogaliszki Krasnobirka Krasnodworce Krasnohorki Krasnosielce Krasnosiółka Krasnohorki, dwór, pow. połocki, Wojniczów 33 dz. Krasnohorodka, Krasnogródka, wś nad Bojarką. , pow. kaniowski, gm. Medwin, st. poczt. Baranie Pole 9 w. , 74 w. od Kaniowa, 116 dm. , 618 mk. , cerkiew, szkółka cerk. , 3 wiatraki. Należy do klucza bohusławskiego. Krasnolaski 1. chutor, pow. kobryński, gm. Błoty, należy do dóbr Bohacz. 2. K. , fol, tamże, gm Iłosk, 25 w. od Kobrynia, własność Koreniewych, 100 dz. 3. K. , os. , tamże, gmina Podolesie, 739 dz. 4. K, urocz. , tamże, gm. Zalesie, 25 dz. 5. K, ob. Koniuchy Krasnolaski. 6. K. , trzy urocz. , pow. prużański, gmina Murawiewska. Jedno należy do dóbr Wiezki, drugie do dóbr Glinianka, trzecie Jastrzębskich, ma 60 dz. Krasnolisy, mylnie Krasny Las, wś nad dopł. rzki Subot, pow. wasylkowski, gm. Połowieckie Małe, st. poczt. Chwastów 26 w. , 56 w. od Wasylkowa, 214 dm. , 2315 mk. , cerkiew, szkółka cerk. , młyn, 3 wiatraki, olejarnia, 3 kuźnie. Należy do Białocerkiewszczyzny. Krasnołęka, dwór, pow. dźwiński, parafia Krasław. Krasnołuka, w dok. Krasna Łąka, wś, pow. krzemieniecki, gm. Jampol, par, praw. Juśkowce 3 w. , 35 w. od Krzemieńca, 68 dm. , 413 mk. W r. 1583 wnosi Sawa Jałowicki od 4 dym. , 1 ogr. Część należy do kn. Lwa Woronieckiego. W ostatnich czasach Karola Drzewieckiego. Krasnołuki, dobra, pow. borysowski, 1158 dz. Oprócz Przyborów 750 dz. , maja tu części Krukowscy 57 dz. , Lascy 50 dz. , Ostrowscy 100 dz. , Renttowie 61 dz. , Siderowiczowie 60 dz. i Sipajłowie 80 dz. Krasnopol, zaśc, pow. nowoaleksandrowski, gm. Smołwy 5 w. . Zasztowtów 50 dz. Krasnopol 1. wś, pow. owrucki, gm. Iskorość, par. praw, Wyhów 1 w. , 50 w. od Owrucza, 67 dm. , 386 mk. 2. K. , mstko nad dopł. Teterewu, pow. żytomierski, gmina Krasnopol, st. poczt. Ułanów w gub. podolskiej, 18 w. , st. dr. żel. Olszanka 18 w. , 75 w. od Żytomierza, 539 dm. , 3145 mk. , dwie cerkwie drewn. niewiadomej erekcyi, ma 95 dz. ziemi; druga też drewn. z r, 1727, uposażona 76 dz. z nadania dziedzica Kajetana Giżyckiego r. 1782, kościół par. kat. , kaplica kat. cmentarna, zarząd okr. pol, urząd gminny, szkoła od 1881 r. , 2 młyny, 3 wiatraki. Jako mstko wymienione w r. 1601 we włości ostropolskiej, w liczbie wsi spustoszonych i spalonych przez Tatarów. Krasnopole 1. al. Malastówka t. VI, 28, mstko i dobra nad rzką Turyą, pow. czerykowski, gm. Krasnopole, 30 w. od Czerykowa, 412 dm. drewn. , cerkiew murow, 5 dom. modl. żyd. , 2310 mk. 197 praw. , 15 katol, 2098 żyd. , sąd pokoju, sędzia śledczy, zarząd okr. polic. i gna. , szkoła, lecznica, lekarz, 3 garbarnie, 9 olejarni, młyn; 4 jarmarki rocznie. Dobra, von Benkendorfów 3403 dz. 2803 lasu, 3 młyny, folusz. Gmina obejmuje 34 miejscowości, 1197 dm. , 5014 mk. włościan 1717 dasz rewiz. , uwłaszczonych na 10, 273 dz. W gm. jest 6627 dz. lasów większej własności i 2162 włościańskich. 2. K. , fol, pow. homelski, Łukianowa i 6 innych, 112 dz. 3. K. . wś i fol, pow. klimowicki, gm. Szumiacze 22 w. . Fol, dziedzictwo Aleksandrowiczów, 412 dz. 150 lasu, młyn. 4. K. , wś, pow. mohylewski, gm. Połykowicze 5 w. 5. K. , fol, pow. sieński, od r. 1859 Krasowskich, 148 dz. 6. K. , dobra, pow. horodecki, von Dannesternów. Krasnopołka 1. wś nad Rewuchą, powiat humański, gm. Krasnopołka, st. poczt. Humań 12 w. , z fermą i chutorem 354 dra. , 1653 mk. , cerkiew, szkoła, 5 młynów, 9 wiatraków. Gmina obejmuje 10 miejscowości 9 siół, 1 wś, 16, 778 mk. 2 katol, 311 żydów i 22, 425 dz. 230 dz. większej własności, 21, 499 włośc, 364 cerk. . 2. K, wś, pow. kaniowski, gm. Prycki Wielkie, st. poczt. Rzyszczów 14 w. , 46 w. od Kaniowa, 55 dm. , 632 mk. , szkółka, 5 wiatraków. Krasnopuszcza, wś, pow. przemyślański. Dr. Lud. Finkel Wycieczka do Kr. Teka konserwator. , II, r. 1900. Krasnoreczka, wś i kol, pow. żytomierski, gm. Chwasowa, 40 w. od Żytomierza. Wś ma 40 dm. , 241 mk. ; kol 68 dm. , 520 mk. Krasnosielc, ob. Siedlec. Krasnosielce, wś, pow. nowoaleksandrowski, gra. Brasław 4 w. . Krasnosielc, Krasnosile t. IV, 639, wś nad rzką Ozierec, pow. Ostrogski, gm. Hoszcza, par. praw. Sieniów pow. rówieński, 2 w. , 34 w. od Ostroga, 64 dm. , 375 mk. , cerkiew filial drewn. z r. 1783. Krasnosiółka 1. myl Krasnosielica t. IV, 639, wś nad Taszłykiem Suchym, pow. czehryński, gm. Stawidła, st. poczt. Złotopol 20 w. , 65 w. od Czehrynia, 676 dm. , 3432 mk. , cerkiew, szkółka cerk. i początkowa, cegielnia, 32 wiatraki. 2. K. , wś, pow. Ostrogski, gm. Dołżek, par. praw. Sknit Mały 2 w. , 30 w. od Ostroga, 86 dm. , 501 mk. 3. K. , wś, pow. owrucki, gm. i par. praw. Noryńsk 2 w. , 12 w. od Owrucza, 38 dm. , 242 mk. 4. K, wś nad Słuczą, pow. starokonstantynowski, gm. i st. poczt. Starokonstantynów 8 w. , 76 dm. , 529 mk. , cerkiew murow, z r. 1791 fundacyi właściciela Adama Peretiatkiewicza, uposażona 45 dz. 1778 r. Do par. praw. należą wsi Hromówka, Niemirówka i Sachnowce. Wś należała niegdyś do włości konstantynowskiej, ks. Ostrogskich. W r. 1583 wniesiono od 9 dym. , 7 ogr. , w 1582 r. zgorzało 11 dym. W r. 1593 spustoszona przez Tatarów. Później w ordynacyi ostrogskiej; w r. 1753 dana ks. Aug. Aleks. Czartoryskiemu. Około 1770 r. nabyta przez Peretiat Krasnosielc Krasnohorki Krasnohorodka Krasnolaski Krasnolisy Krasnołęka Krasnołuka Krasnołuki Krasnopol Krasnopole Krasnopołka Krasnopuszcza Krasnoreczka Krasnosiołki kiewiczów, należy obecnie do Rożyńskich. 5. K. , wś nad rzką Huśką, pow. zasławski, gm. i par. praw. Sudyłków 3 w. , 24 w. od Zasławia, 29 dm. , 181 mk. , kaplica cmentarna z r. 1888. W r. 1583 Marko Kleński wnosi od 5 ogr. , 3 ogr. 6. K, wś nad rzką Lemną, pow, żytomierski, gm. Chwasowa, par. praw. Turczynka. 7. K. , wś, pow. żytomierski, gm. Krasnosiółką, st. poczt. Cudnów 12 w. , st. dr. żel. Olszanka 10 w. , 69 w. od Żytomierza, 266 dm. , 1511 mk. , cerkiew drewn. z r. 1760, uposażona 64 dz. , z zapisu ks. Janusza Sanguszki. Bo par. praw. należą wsi Cecylówka, Krasnohorka i Krasnowólka. W całej parafii było poprzednio 253 dm. , 2005 mk. praw. , 15 katol. i 10 żydów. Wś wymieniona w r. 1585 w liczbie wsi darowanych przez ks. Konst. Ostrogskiego, synowej ks. Zuzannie, żonie Janusza, wwdy wołyńskiego. Obecnie należy do ks. Mik. Imeretyńskiego. Krasnosiołki, wś, pow. kowieński, gmina Aleksandrowska Słoboda 3 w. . Krasnosiołówka, wś, pow. trocki, gm. Żośle 9 w. ; miała 15 dusz rewiz. osad. wielkoros. Należała do dóbr skarb. Poporcie. Krasnostaw, chutor, pow. Ostrogski, gm. Chorów, 1 w. od Ostroga, 21 dm. , 135 mk. Krasnostawce, wś, pow. śniatyński. W r. 1565 wś w ststwie śniatyńskiem, nad pot. Białałojem, miała dworzyszcz 12, wataman wolny. Powołowszczyzny w roku siódmym wołów 13. Dochodu było zł. 42. Krasnostawka, wś i os. nad rzką Szurą, pow. humański, gm. Leszczynówka, st. poczt. Humań 26 w. . Wś ma 173 dm. , 788 mk. , cerkiew, szkółka cerk. , młyn, 2 wiatraki; os. 19 dm. , 44 mk. Krasnostok, os. cerk. , pow. sokólski, gmina Kamionna, 27 w. od Sokółki, zarząd gminny, 99 dz. cerk. Par. praw. , dek. błagoczynia sokólskiego, 1484 dusz. Cerkiew par. , cmentarna i 2 kaplice. Krasnowale, wś, pow. kowelski, gm. Koszary Stare, 33 w. od Kowla, 37 dm. , 294 mk. Krasnowinka, wś, pow. sieński, gm. Wysoki Horodziec, 11 dm. , 101 mk. Krasnowłóka, Krasnowołoka, Krasna Włóka, wś nad Żerewem, pow. owrucki, gm. Krasnowłóka, 55 w. od Owrucza, 148 dm. , 875 mk. , cerkiew drewn. z r. 1879, zarząd gminny. Cerkwie fil. we wsi Nowaki i Żerewce. Do parafii praw. należą wsi Bobrycze, Puciłowicze, Stepanówka i Zapole. Krasnowola 1. wś nad rzką Korminem, pow, łucki, gm. Silno, 80 w. od Łucka, 41 dm. , 438 mk. Należała do Ejsmontów. 2. K. , wś, pow. włodzimierski, gm. Bereżce, 54 w. od Włodzimierza, 9 dm. , 67 mk. W r. 1583 do Wyźwy, kn. Andrzeja Kurpskiego, który wnosi od 5 1 2 łan. , 7 ogr. Słownik Geograficzny. T. XV. Zeszyt 179. Krasnowólka, wś, pow. żytomierski, gmina i par. praw. Krasnosiółka 3 w. , 66 w. od Żytomierza, 55 dm. , 331 mk. Krasnowska Buda, wś, pow. trocki, gmina Troki 10 w. ; miała 10 dusz rewiz. , należała do dóbr skarb. Krasne. Krasnowskie, nieistniejąca p. t. nazwą wś, w dzisiejszym pow. kobryńskim. Należała do wójtowstwa sieleckiego, w ekonomii kohryńskiej. Podług rewizyi D. Sapiehy z r. 1563 we wsi było 25 włók gruntu podłego. Poddani z włóki płacić powinni po 83 gr. Dochód czyni 34 kóp 35 gr. Krasny Biereżek, fol. , pow. rohaczewski, od r. 1856 Wojciechowskich, 315 dz. Krasnybór, wś, pow. augustowski. L. Pietrusiński Krasnybór al. Sztabin i Karol Brzostowski Przegląd Europejski, r. 1862. Krasny Bór, powiat prużański. Ob. Bór Krasny. Krasny Bór, chutor, pow. włodzimierski, gm. Pulmo. 1. 80 w. od Włodzimierza, 6 dm. , 72 mk. Krasny Brzeg, os. , pow. newelski, gm. Seruty, cerkiew. Krasny Dwór 1. pow. brzeski, ob. Kamienica Żyrowicka, 2. K. , fol. dóbr Rudnia, pow. orszański. Krasny Kut, wś nad Tykiczem Gniłym, pow. humański, gm. Chiżna, st. poczt. Buki 9 w. , 48 w. od Humania, 230 dm. , 1369 mk. , cerkiew, szkółka cerk. , cegielnia, wiatrak. Krasny Las 1. urocz. , pow. białostocki, gm. i dobra Dojlidy. 2. K. , fol. , pow. ihumeński. Mają tu Ustimowiczowie 65 dz. i Kozogrywowie 50 dz. Krasny Łub, wś, pow. dzisieński, gm. Stefanpol 8 w. ; miała 15 dusz rewiz. Krasnystaw, r. 1565 Krasnostaw, miasto, Wedle spisu jednodniowego z 9 lutego 1897 r. , miał 8879 mk. 5537 męż. , 3342 kob. ; powiat zaś 100, 945 rak. 51, 276 męż. , 49, 669 kob. . Wykazy urzędowe zaś podały w dniu 13 stycz. r. 1897 w mieście 7388 mk. 3708 kob. , a w powiecie 104, 116 mk. 52, 296 kob. . W r. 1900 miasto miało 7586 mk. , powiat 107, 332. W r. 1565 miasto, centr ststwa, miało w obrębie murów miejskich domów 140 i małych 4. Za murem na grobli 18 dających po gr. 2 i 19 po 1 gr. Za murem pod zamkiem 15 po 2 gr. i 3 małe po 1 gr. Ogrodów 67 po 1 gr. i 18 po 1 2 gr. Łanów miejskich 52 1 4 z nich czynsz po gr. 24. Zagrodników 7. Łaźnia daje zł. 17 gr. 18. Rzeźniczych jatek 16, szewckich 19, piekarzy 13. Targowe zł. 16. Ogółem zł. 158 gr. 18. Krasny Staw, fol. , pow. Słonimski, gm. Maryńska, 19 w. od Słoni ma, należy do dóbr Dziewiątkowicze Nowe. Przedtem Zgierskich, potem Stefana Śliźnia, referen. litew. Krasnystaw, mstko, pow. nowogradwołyń 11 Krasnostawce Krasnostaw Krasnosiołówka Krasnosiołki Krasnostok Krasnowale Krasnowinka Krasnowłóka Krasnowola Krasnowólka Krasnowska Krasnowskie Krasny Krasnybór Krasnystaw Krasnostawka ski, gm. Berezdów, st. poczt. Korzec 25 w. , 35 w. od msta pow. , 322 dm. , 2261 mk. , cerkiew drewn. z r. 1874, uposażona 78 dz. , szkółka od r. 1886, 4 garbarnie, 3 cegielnie, 2 garncarnie; 4 jarmarki rocznie. Do par. prawosł. należą wsi Jabłonówka i Sienihów. Krasocin, wś, pow. włoszczowski. Wieś tę wraz z Włodzisławiem i innemi nadał Kazimierz W. , Przedborowi i Pakosławowi Zadorom. Potomkowie ich posiadają K. jeszcze na początku XVI w. Oni to wznieśli, zapewne w końcu XIV w. , kościół par. p. w. św. Doroty. O kościele tym wspomina Długosz L. B. , I, 595. W r. 1540 posiada wś Hieronim Szafraniec mający 18 półłan. kmiecych, 1 łan km. , 2 karczmy, 2 sadzawki, młyn, łąki, bory i pasieki. Wraz z Mieczynem i Bulkowem oceniono te włości Szafrańca na 550 grzyw. Krasoumojka, zaśc, pow. połocki, Boborykina 27 dz. Krasów, wś nad rzką Niwą, pow. włodzimierski, gm. Skobiełka, 62 w. od Włodzimierza, 68 dm. , 405 mk. , cerkiew. Niegdyś Krasiłowskich Krasowskich, których skupił kn. Fedor Sanguszko. W r. 1577 do Zwinohorodu, kn. Romana, który wnosi od 4 dym. łan. , 8 ogr. po 4 gr. W r. 1583 przy Holatynie, kn. Fiedora Sanguszki, płaci od 4 łan. , 1 ogr. , 5 ogr. , popa. Krasów, wś, pow. lwowski. W r. 1565 w ststwie lwowskiem, osadzona na prawie wołoskiem, miała 56 kmieci na 20 dworzyszczach. Pop dawal kunicy gr. 15. Las bukowy przy wsi za wypas wieprzów dał zł. 16 i 5 wieprzów po gr. 48. Ogółem dochodu było zł. 125 gr. 5. Młyn dawał prócz tego zł. 40. Krasóweczka, wś, pow zasławski, gm. Michnów, par. praw. Szelwów 4 w. , 13 dm. , 55 mk. Krasowicze 1. fol. , pow. ihumeński, Wojnickich 385 dz. 2. K. , fol. , pow. nowogródzki, Tupalskich 215 dz. 3. K. , mstko i dobra nad rzką Żadunką, pow. czerykowski, gm. Dubrowica, 40 w. od Czerykowa, 18 dm. , 87 mk. 13 żydów, cerkiew drewn. Dobra, dziedzictwo bar. Vietinghofow, 689 dz. 371 lasu, młyn. 4. K. , wś i fol. , pow. klimowicki, gm. Tymonów, 48 dm. , 273 mk. Fol. Vietinghofów, 200 dz. , młyn, folusz, gorzelnia. Krasówka, wś, pow. klimowicki, gm. Chotowiż, 36 dm. , 200 mk. , młyn folusz. Przed r. 1865 Ciechanowieckich. Krasówka 1. wś, pow. berdyczowski, gm. Puzyrki, st. poczt. Berdyczów 16 w. , 511 mk. , cerkiew, szkółka cerk. 2. K. , wś nad Mielnicą, pow. rówieński, gm. Stepań, par. prawosł. Werbcze Wielkie, 80 w. od Równego, 17 dm. , 167 mk. 3. K. , wś, pow. zasławski. gm. Nowe Sioło, par. praw. Puzyrki Wielkie 6 w. , 30 w. od Zasławia, 101 dm. , 583 mk. Krasówka, wś, pow. tarnopolski. Wedle lustracyi z r. 1565 wś świeżo osadzona w starostwie trembowelskiem na gruntach należących do miasta Borku dziś Borki. Miała 5 kmieci ubogich. Krasowo, wś, pow. mazowiecki. Według dok. z r. 1408 siedzą tu Boleszczyce. Mikołaj z K. kasztelan wizki w dok. z r. 1441 ob. Sieburczyn. Krasowszczyzna, wś, pow. rossieński, gm. Taurogi 4 w. . Krassów, wś, pow. raciborski, W dokum. z r. 1295 las Grassów należy do wsi Lędziny i stanowi własność klasztoru w Staniątkach. Ob. Lędziny, Krastynie, wś i K. Jackany. zaśc, pow. poniewieski, gm. Podbirże 3 i 9 w. , Krasula, wś pow. nowogradwołyński, gmina Smołdyrew, par. praw. Dubrowka 3 w. , 35 w. od mta pow. , 22 dm. , 149 mk. Kraszewo, wś, pow. dryzieński, par. Oświej. Kraszków, r. 1442 Kraszcou, wś, powiat opatowski. W dok. z r. 1447 własność klasztoru łysogórskiego. R. 1578 opat płaci od 4 1 2 łan. km. , 4 kom. ubog. Kraszuty 1. wś, pow. połocki, gm. Włodzimierska Zaborze, 7 w. , cerkiew, gorzelnia, młyn. Dobra, dawniej Jurjewiczów, obecnie Sołtanów, 4163 dz. 2. K. , dobra skarb. , tamże, obejmują 34 wsi i 3 fermy, 8095 dz. Kraszyłowszczyzna, okolica, pow. Słonimski, gm. Mieżewicze, 70 dz. Kraszyno, wś, pow. borecki, gm. Puhłaje 3 w. . Kraty wś, pow. włodzimierski, gm. Olesk, 28 w. od Włodzimierza, 18 dm, 135 mk. Kratyszkiy Krotyszki, wś, pow. poniewieski, gm. Gulbiny 13 w. . Krauczuki, wś, pow. poniewieski, gm. Podbirże 3 w. . Kraujale, dwór, pow. poniewieski, gm. Remigoła 4 w. . Kraukle, dwór i zaśc, pow. poniewieski, gm. Birże 12 i 18 w. . Krauny, wś, pow. telszewski, gmina Iłłoki 3 w. . Kraupie, wś, pow. nowoaleksandrowski, gm. Rakiszki 15 w. . Krauszów, w dok. Grabszhow, wś, pow. nowotarski. W opisie tej wsi t. IV, 651 mylnie podano nazwę klasztoru syryzycki zamiast szczyrzycki. Akt fundacyi parafii w r. 1353 podany w Kod. dypl. kat. krak. t. 1, 250. W r. 1382 opat Henryk sprzedaje tu sołtystwo Stefanowi z Krakowa, dla osadzenia na prawie niemieckim Kod. mał. , I, 49, 433. Krauszyszki, wś, pow. poniewieski, gmina Skrobatyszki 6 w. . Krautyszki, wś włośc, pow. święciański Krasocin Krasoumojka Krasów Krasóweczka Krasowicze Krasówka Krasowo Krasowszczyzna Krassów Krastynie Krasula Kraszewo Kraszków Kraszuty Kraszyłowszczyzna Kraszyno Kraty Kratyszkiy Krauczuki Kraujale Kraukle Krauny Kraupie Krauszów Krauszyszki Krautyszki Krasocin Kreczów Krejpsze Krejwakiszki Krejwańce Krejwie Krejwienie Krejwosiele Kreksztany Kremaszyszki Kremiąnka Kremieńczuk Kremieńczuki Kreinieńczyszki Kremieniec Kreczewicze Kreczety Krecze Krechowice Krechowce Kreców Krążno Krąków Krazendorf Krawnia Krawiszki Krawce Krawce Krawczyszki gm. Twerecz; miała 13 dusz rewiz. , należała do dóbr skarb. Dzisna. Krawce, r. 1578 Krawcze Plebanki, K. Antiqua i K, Krzewo, wś, pow. łomżyński. W aktach sąd. z r. 1434 wspomniane są Krawce. W reg. pob. z r. 1578 podano trzy części każda po 6 łan. . Obecnie nazwa jednej z tych cześci Krzewo, stała się mianem całego obszaru. Ob. Krzewo, Krawce 1. urocz, przy wsi Tyszkowce, pow. kobryński. 2. K. , wś, tamże, gm. Wołowie, 48 w. od Kobrynia, 18 dm. , 245 mk. , 291 dz. 3. K. , wś, pow. dzisieński, gm. i dobra Łuźki 11 w. ; miała 16 dusz rewiz. Krawcewicze, fol. , pow. nowogródzki, gm. Horodyszcze, Światlickich około 5 wł. Krawcówka, wś nad rzką Pelimną, powiat homelski, gm. Markowicze, 125 dm. , 666 mk. Krawcowo, dobra, pow. horodecki, Luboszyńskich 1287 dz. Krawcowszczyzna, pustk. , pow. kobryński, gm. Wierzcholesie, Frankowskich 23 dz. Krawczenki, wś, pow. wilejski, gm. Chotenczyce 5 w. ; miała 22 dusz rewiz. , należała do dóbr Zaborze. Krawczonki, wś, pow. dryzieński, parafia Druja. Krawczuny, wś, pow. poniewieski, gmina Pompiany 14 w. . Krawczyszki 1. zaśc, pow. nowoaleksandrowski, gm. Dryświaty 5 w. . 2. K, dwa zaśc, pow. wiłkomierski, gm. Owanta 6 w. i Uciana 5 w. . Krawiszki, dobra, pow. nowoaleksandrowski, gm. Antolepty 9 w. . Krawnia, wś, powiat nowoaleksandrowski, gm. Słobódka 4 w. . Krazendorf, pow. nowogradwołyński, ob. Aleksandrówka 19. Krąków, wś, pow. turecki. Mieszko stary uposażając klasztor św. Wawrzyńca pod Kaliszem, nadał mu z innymi wsiami Krankowa in districtu Kalisiensi K. W. , n. 35. Krążno, w dok. Cransno, wś nad Drwęcą, pow. brodnicki. Wedle dok. z r. 1258. Poppo w. mistrz krzyżacki, sprzedał r. 1245, Michałowi bisk. kujawskiemu wś K. za 75 grz. et sex acervis silliginis, zastrzegając sobie połów bobrów i prawo użytkowania z soli gdyby takowa się znalazła. Wś otrzymała prawo chełmińskie Ulanow. Dok. kuj. , 195, 21. Kreców, r. 1589 Krzeczów, wś, pow. dobromilski. W r. 1589 wraz z Siemuszową należy do Siemuszowskiego h. Starykoń. Ma 6 łan. , 3 4 popa, młyn, 2 zagr. Ob. Kreców t. IV. Krechowce, wś, pow. stanisławowski, ob. Krechowice. Krechowice, r. 1469 Crechovycz, wś, pow. doliński. Waszko Krechowski r. 1469 przedstawił nadanie na wieczność wsi tej przez Władysława Jagiełłę i drugiej t. n. w pow. żydaczowskim dziś Krechowce i klasztoru zw. Święta Piątnica. Krecze, wś, pow. białostocki, gm. Jaświły, 48 w. od Białegostoku, 341 dz. Kreczety, wś, pow. oszmiański, gm. i dobra Naliboki 7 w. ; miała 48 dusz rewiz. W leśnem uroczysku Wielkie Pole trzy kurhany. Kreczewicze, wś, pow. kowelski, gm. Powursk, 22 w. od Kowla, 160 dm. , 1030 mk. , cerkiew, 2 wiatraki. Niegdyś wś królewska, nadana kn. Andrzejowi Sanguszce. W r. 1577 ks. Roman Sanguszko wnosi od 12 dym. półdworz. , 2 ogr. , a w r. 1583 od 11 dym. , 2 ogr. , 1 popa. Kreczkowo al. Krzeczkowo Poduchowne, wś nad Nereślą, pow. białostocki, gm. Przytulanka, 42 w. od Białegostoku, 30 dm. , 281 mk. , zarząd gm. , 776 dz. Pod wsią znajduje się wał sypany, łukowaty, długi do 40 saż. Kreczów, wś i kol. , pow. włodzimierski, gm. Chotiaczów, 31 w. od Włodzimierza. Wś ma 39 dm. , 306 mk. , kol, 10 dm. , 33 mk. Krejpsze, wś, pow. nowoaleksandrowski, gm. Skopiszki 2 w. . Krejwakiszki, fol, pow. poniewieski, gmina Rozalia 7 w. . Krejwańce, wś, pow. oszmiański, gm. Graużyszki 6 w. ; miała 35 dusz rewiz. , należała do dóbr Wielbutowo. Krejwie, Krejwy, dwie wsi, pow. wiłkomierski, gm. Konstantynowo 3 w. i Pogiry 1 w. . We wsi, w gm. Pogiry mają Szyrmulewiczowie 30 dz. , Grzybowscy 70 dz. Krejwienie, wś, pow. wiłkomierski, gmina Kupiszki 5 w. . Krejwosiele, dobra, pow. nowoaleksandrowski, gm. Dryświaty 12 w. . Kreksztany, zaśc, pow. trocki, gm. i dobra skarb. Merecz 19 w. ; 4 dusze rewiz. Kremaszyszki dwa chutory, pow. nowoaleksandrowski, gm. Rakiszki 22 i 24 w. . Kremiąnka 1. wś, pow. czerykowski, gm Starynka, 40 dm. , 312 mk. Urocz. pod wsią 167 dz. , należy od r. 1879 do Grakowych. 2. K. , tamże, ob. Kliny. Kremieńczuk, miasto. Nykołajczyk T. D. Gorod Kremenczug. Petersburg, rok 1891, str. 217. Istoricz. opisanie goroda K. z jewo ujezdom Kremieńczuk, 1891 r. , str. 40. Kremieńczuki, wś nad stawem, pow. zasławski, gm. Antoniny, st. poczt. Starokonstantynów 18 w. , 30 w. od Zasławia, 62 dm. , 803 mk. , cerkiew drewn. z r. 1874 dawniejsza spaliła się 1872 r. , szkółka cerk. od r. 1871, cukrownia. Do par. praw. należy wieś Wolica Tatarska. Własność hr. Potockich. Kreinieńczyszki, dwór, pow. kowieński, gm. Kiejdany 18 w. . Kremieniec Stary i Nowy, dwie kol. , powiat Krawczuny Krawczonki Krawczenki Krawcowszczyzna Krawcowo Krawcówka Krawcewicze Kreczkowo Krestowa Kremieniszcze Kremiesz Kremieszyszki Kremno Kremontyszki Krempl Krepkowo Krepszty Krepsztyki Krery Kreścianiszki Kresiatycze Kresowiki Krest Krestówka Kreszewo Kreszony Kretki Kretkoduby Kretków Kretynga Kreutzburg Krewgale Krewice Krewieniszki Krewlanka Krewniańce Krewno Kremieniszcze łucki, gm. Bożyszcze, 25 w. od Łucka. K. Stary ma 25 dm. , 176 mk. , K. Nowy 23 dni. , 154 mk. Kremieniszcze, urocz. , pow. kijowski, gm. Chotów, 18 w. od Kijowa, 20 dm. , 104 mk. Kremiesz, w dok. Kremieszów, Krymieszów, wś, pow. włodzimierski, gm. Chorów, 33 w. od Włodzimierza, 80 dm. , 515 mk. Wr. 1577 p. Michajło wnosi od 7 dym. po 10 gr. , 2 ogr. po 4 gr. , 4 ogr. po 2 gr. , od 1 koła waln. 24 gr. 1 koła wieśn. 12 gr. Wr. 1583 własność Michajła Janowicza Zaborowskiego. Kremieszyszki, dwie wsi, pow. nowoaleksandrowski, gm. Jużynty 5 w. . Kremno, wś, pow. kobryński, gm. Bezdzież, 65 w. od Kobrynia, 1024 dz. Kremno, Kremna, wś, pow. owrucki, gmina Łuhiny, par. praw. Kolskie 3 w. , 58 w. od Owrucza, 70 dm. , 464 mk. Kremontyszki, wś, pow. nowoaleksandrowski, gm. Jużynty 12 w. . Krempl, zaśc, pow. wileński, gm. Rzesza 6 w. , należał do dóbr Werki. Krepkowo, dwór, pow. połocki, Tołwińskich 60 dz. Krepszty, posiadłość, pow. telszewski, gm. Żorany 8 w. . Krepsztyki, wś, pow. telszewski, gm. Olsiady 7 w. . Krery, w dok. Criri, wś, pow. noworadomski. W dok. z r. 1250 śród włości bisk. kujawskich Ulanow. Dok. kujaw. , 187; 13. Kreścianiszki, dwór, pow. rossieński, gm. Szymkajcie 14 w. , Czapkowskich 100 dz. Kresiatycze, wś nad Wereśnią, pow. radomyski, gm. Kresiatycze, st. poczt. Radomyśl 80 w. , 116 dm. , 842 mk. , cerkiew, szkoła, 2 wiatraki, 1017 dz. Własność większa nale żała do dóbr wołczkowskich, r. 1879 nabyta od Mickiewicza przez Zach. KonapuczeńkoCzopow skiego, posiadającego w K. , Lewkowiczach i Termachówce Małej 5029 dz. 3572 lasu. Gmina obejmuje 18 miejscowości 2 sioła, 11 słobód, 5 kol. , 9683 mk. 276 kat. , 898 rozkoln. , 555 żydów i 25, 215 dz. 11, 508 lasu, w tem 15, 635 dz. większej posiadłości, 9460 dz. włośc, i 120 dz. cerk. Kresowiki, wś, pow, dryzieński, par. Rosica, należała do dóbr Sarya. Krest, os. , pow. wieliski, gm. Krest, 25 w. od Wieliża, cerkiew, kaplica, zarząd gminny, 2 jarmarki. Gmina obejmuje 89 miejscowości, 718 dm. włośc. 60 innych, 3254 mk. włościan, uwłaszczonych na 8689 dz. Bobra, Rudakowych 3324 dz. Krestowa Dolina, os. , pow. prużański, gm. Czerniakowo. Krestówka, wś, pow. wiłkomierski, gmina Pupany 10 w. . Kreszewo, słoboda, pow. rówieński, gm. Berezne, 66 w. od Równego, 25 dm. , 148 mk. Kreszony al. Kraszony, wś, pow, wileński, gm. Szyrwinty 11 w. ; miała 5 dusz rewiz. , należała do dóbr Olany. Kretki, wś, pow. rypiński. W r. 1900 wykopano garnek z monetami srebrnemi Lintolfa bisk. augsburskiego 987 996, cesarza Ottona i Adelaidy. Prócz monet było też kilkanaście ozdób srebrnych i krzyż. Przy zawarciu ugody między biskupem płockim a w. mistrzem 1401 r. w Malborgu, uczestniczy w gronie przedstawicieli ziemi dobrzyńskiej Jan de Crethkow Kod. maz. , 141. W r. 1564 Jerzy Kretkowski wojewodzie brzeskokujawski płacił od 24 kmieci na łanach, 2 zagr. , karczmarza, ogółem fi. 13 gr. 20. We wsi K. Małe były 4 działy, na których siedzieli Kretkowscy. Kretkoduby, fol. , pow. krzemieniecki, gm. Białozórka, 4 dm. , 27 mk. Kretków, wś, pow. wrzesiński. Kościół par. p. w. W. W. Św. powstał tu zapewne w początkach XIV w. Już w r. 1430 pleban Stanisław w sprawie o dziesięciny powołuje się na dawną erekcyę parafii. Gdy ostatni drewniany z XVII w. uległ ruinie, w końcu wieku zeszłego Józef Skórzewski, ststa gnieźnieński, dziedzic K. i Źernik wzniósł nowy murowany. Do par. należały w XVI w. wsi K, , Kamień i Źyrniki. Kretynga, mstko, dwór i fol. , pow. telszewski, gm. Kretynga, 63 w. od Telsz. Gmina obejmuje 33 miejscowości, 673 dm. włośc, 4622 rak. włościan, uwłaszczonych na 10, 497 dz. Dobra, hr. Tyszkiewiczów, 9518 dz. W r. 1619 Jan K. Chodkiewicz zapisał bernardynom 3 włóki ziemi, z sypką zbożową z włości kretyngieńskiej, co potwierdził Zygmunt III. Wr. 1710 Kazimierz Sapieha odnowił kościół i klasztor, zniszczony podczas drugiego najścia Szwedów. Podług opisu z r. 1788 był tu przykomorek celny od Prus. Kreutzburg, Krzyżbork, mstko, pow. dźwiński, gm. Kreutzburg, 20 w. od Dźwińska, kościół ewang. , synagoga, 4 domy modl. żydow. , przytułek, 2 szkoły, młyn, st. dr. żel. Gmina obejmuje 204 miejscowości, 909 dm. włośc 469 innych, 7327 mk. włościan, uwłaszczonych na 15, 682 dz. Dobra bar. Mik. Korfa, mają 50, 633 dz. Krewgale, wś, pow. poniewieski, gm. Kibury 8 w. . Krewice, ob. Karczowice, Krewieniszki, zaśc, powiat nowoaleksandrowski, gm. Widze 12 w. . Krewlanka, wś, pow. oszmiański, . gm. Krewo, należała do dóbr Bołdyry. Krewniańce, wś, pow. nowoaleksandrowski, gm. Abele 12 w. . Krewno 1. mstko, wś i dobra, pow. nowoaleksandrowski, gm. Abele 10 w. , 32 w. , od mta pow. , ma 320 mk. W r. 1412 własność Kościałkowskich, później Radziwiłłów, obecnie Krobielice Krobia Kriuczkówka Krężoły Krężce Kręsk Krępa Kręgi Krewo bar. von Lizander, 596 dz. 2. K, pow. rzeiyeki, niegdyś attyn. Dagdy, Aleks. Weysenhoffa, 839 dz. Krewo, pow. oszmiański. Kazimierz Jagiel. nadał altaryi krewskiej fol. Puciłowo z attyn. Łoszki. Następnie r. 1468 Anna Gastoltowieczowa z synem Jerzym, zapisali dla altaryi dziesięcinę z dóbr Bakszty i Kutyszki, za którą późniejszy dziedzic Konst. Chromiński zobowiązał się r. 1788 płacić rocznie po sto złp. W r. 1636 do altaryi należał fol. nad Krewlanką, sioła Szymaki, Horodziszcze, Sowonki i Puciłowo z Łoszkami, a r. 1797 jeszcze fol. Niewiaryszki. Kościół ten zamieniony został na cerkiew r. 1866. Gmina obejmuje 8 okr. starostw miejskich, 86 miejscowości, 585 dym. , 5471 mk. włościan. Pierwszym ststą krewskim był r. 1401 jeden z Gasztoldów. Następnie r. 1468 Wasil Zenowiewicz, od r. 1511 do 1522 Piotr Hlebowicz; r. 1532 Andrzej Epimachowicz; r. 1532 Nikodem Janowicz Ciechanowski Ciechanowiecki, podstoli lit. ; od r. 1533 do 38 Michajło Wasilewicz Świniuski; od r. 1540 do 55 Mikołaj Narbut; r. 1560 Mikołaj Ościk; r. 1566 kn. Andrzej Michajłowicz Kurbski; r. 1569 kn. Łukasz Bolesławowicz Swirski; r. 1579 Jan Wołmiński kaszt. połocki. W ręku Wołmińskch ststwo pozostało do r. 1633, poczem w r. 1636 dostał je Krzysztof Chodkiewicz, kaszt. wileński. W r. 1673 Kazimierz Radzimiński Frąckiewicz ustępuje ststwo Karolowi Marsonowi, obersztlejtnantowi i miecznikowi oszmiańskiemu. Przez cały prawie XVIII w. jest w ręku Śliźniów. W r. 1738 w skład ststwa wchodziło mstko i wsi Bicienięta, Kopcewicze, Czuchuny, Wierbuszki, Mazale, Muksy i kilka zaścianków. Attyn. stanowił fol. Wiszniówka. Ststwo dało w 1738 r. 2908 złp. dochodu. W r. 1775 otrzymał je Józef Skarbek Ważyński, podkom. oszmiański, lecz r. 1787 ustąpił za 2000 czerw. zł. , Rafałowi Śliźniowi. Do ststwa, oprócz znacznej puszczy i kilku zaścianków, należały wsi Czuchny, Wierebuszki, Bicienięta, Kopcewicze, Gajlesze i Rewki W r. 1788 dało intraty 16, 385 złp. 13 gr. Za czasów Rzpltej mstko miało prawo magdeburskie i używało na pieczęci h. Leliwa. Kręgi, w dokum. Cransi, wś, pow. pułtuski. Nadana przed r. 1185 kościołowi w Płocku. Ob. Chełpowo. Krępa 1. w dok z r. 1254 Krampa. Leżała pod miastem Kazimierzem nad Wisłą. Obecnie nie istnieje. 2. K. , wś, pow. noworadomski. Siedzieli tu Poraici, Krępscy, którzy zapewne w XV w. założyli kościół par. p. w. 11 000 św. Panien. Około r. 1521 stanął nowy z drzewa. Z czasem ubogą parafię przyłączono do kościoła w Lgocie. Dziesięcinę z łan. km. dawano kościołowi gnieźnieńskiemu. 3. K. , wś, pow. miechowski. W dok. z r. 1198 wymieniona w liczbie wsi, z których dziesięcinę nadał bisk. Giedko, klasztorowi miechowskiemu. W r. 1581 własność collegii cracov. , płaci od 5 łan. , 2 zagr. , 2 kom. Kręsk, wś, pow. międzyrzecki. Istniał tu zapewne już w XV w. kościół par. , którego filią był kościół w Koźminku. W XVI w. zabrali go protestanci i wtedy kościół koźmiński stał się parafialnym. Według wizyt r. 1640 i 1738, wś zostawała w ręku Dziembowskich protestantów, z którymi toczył się proces o zwrot kościoła katolikom. Krężce, r. 1359 Criscze, wś, pow. skierniewicki. Według dokum, z r. 1359 włość arcyb. gnieźn. W r. 1579, ,Krescze w kluczu skierniewickim, płacą od 9 łan. , 1 rzem. , 1 komorn. , 1 łanu wójt. Krężoły, r. 1284 Crusele, wś, pow. obornicki. W r. 1284 wchodzi w skład dóbr Szamotuły, należy do Tomasza kaszt. poznańskiego K. W. , n. 546. Kriuczkówka, pow. klimowicki. Ob. Fedorówka, Krobia 1. wś, pow. lipnowski, par. Dobrzejewice. W r. 1564 należała do par. w Złotoryi, płaciła od 10 kmieci, 4 zagr. , karczmarza, młynarza, od 2 kół. Suma fl. 5, sol. 2. 2. K. , w dok. Crow, wś, pow. ostrołęcki, par. Kadzidło. Własność kapituły płockiej, którą pozywa o zwrot r. 1187 pewien Krzywosąd Kod. dypl. poL, I, 14. Krobia, miasto powiatowe. Pierwotnie gród kasztelański, przy którym rozwinęła się osada. W dok. z r. 1258 pojawia się Sędziwoj, kasztelan krobski, r. 1282 jest, , comes Stephanus. Kiedy K. została miastem, niewiadomo. Stefan biskup datuje ztąd r. 1267 pewien akt K. W. , n. 371, 513, 607, 910. W r. 1581 płaciła szosu fi. 16. Od 18 łan. miej. , 18 komom. , 10 bań gorzał. , 4 prasołów, 8 wiatraków dziedzicznych, 3 wiatraków dorocznych, 16 szewców, 15 rzeźników, 9 krawców, 3 kuśnierzy, 3 kowali, 4 bednarzów, 4 garncarzów, 1 kołodzieja, 8 tkaczy. Ogółem fl. 85 gr. 8. E. Gallier Szkice geogr. hist. , serya druga. Poznań, r. 1888, str. 55 61. Sokołowski M. ; Kościoły romańskie w Gieczu, Krobi. Kraków, 1886 r. Legenda o kościele św. Idziego w K. Przyj, ludu, 1837 38, str. 242. Misya w K. r. 1852, Leszno, 1852. Catalogus bibliothecae decanatus Krobensis, archid. Posnan. , 1866 comparatus. Rawicii, typis R. F. Frank. , 1862 1730 dzieł. Karte des Kreises Kroeben, 1834, lith. v. Delius. Krobielice, wś, pow. sandomierski. W dok. z r. 1277, śród włości klasztoru koprzywnickiego, który już wtedy posiadał tu jakiś dział. W r. 1378 mają tu swe części dziedzice Gołębiowa i sprzedają takowe za 20 grzyw. , Spytkowi ze Szczeki Czeka. W roku 1382 sukcesorowie Spytka oddają wieś klasztorowi koprzywnickie Krewo Krobino Kroklis Krokszle Kroliszki Kromany Kronityszki Kromnów Kromołów Kronkale Kroki mu. W r. 1385 inny dział w K. sprzedaje klasztorowi Swanchna wdowa po Boguszu za swą córką Hanką Kod. mal, III, 316, 343, 364. W r. 1407 Jakób opat koprzywnicki, kupuje za 30 grz. , dział Jadwigi i jej brata Irzybka. Za Długosza wieś miała 9 łan. km. , 2 karczmy, folwark klasztorny. Łany kmiece dawały dziesięcinę biskup. krakowsk. , folwark kościołowi w Goźlicach L. B. , III, 381. Krobino, ob. Krubin. Kroblice, r. 1376 Crobelicz, wś, pow. sandomierski. Ob. Krobielice. Kroczewo, wś, pow. płoński. Wieś książęca, w dok. z r. 1451 Kod. maz. 216. Kościół par. istnieje tu r. 1576. Należała do klucza raciąskiego dóbr bisk. płockich, miała w 1570 r. 4 1 2 łan. Kroczyce, wś, pow. olkuski. Wspom. w dok. z r. 1262 Kod. mał. , I, 72. Za Długosza wieś należała do wojewodów krakow. jako ich uposażenie, miała 8 łan. , młyn, dwór wojewody, folwark. Pleban miał swą karczmę. Dziesięcinę dawali kmiecie altaryi św. Katarzyny w katedrze krakow. L. B. , I, 224. Krogżgła, wś, pow. wiłkomierski, gm. Kowarsk 3 w. . Kroki 1. mstko, pow. kowieński, gm. Kroki, 70 w. od Kowna, 1620 mk. Gmina obejmuje 84 miejscowości, 541 dm. włośc. obok 45 innych, 8422 mk. włościan, uwłaszczonych na 13, 637 dz. 2. K. , wś, pow. telszewski, gm. Masiady 8 w. . nowoaleksandrowski, . wiłkomierski, gmina wś, tamże, przedmieKroklis, dwór, pow. gm. Skopiszki 8 w. Krokszle 1. wś, pow Onikszty 15 w. . 2. K. , ście Wiłkomierza. Królewice, w dokum. Kroliewicze, wś, pow. sandomierski. Własność arcyb. gnieźn. w dok. z r. 1136. Wieś tą otrzymał król Kazimierz drogą zamiany w r. 1359 od Jarosława arcyb. gnieźn. K. W. , n. 7, 1400. R. 1370 dnia 13 lipca w Wiślicy, zamienia ją na Niedary z dzie dzicami tej ostatniej wsi. Nadaje jednocześnie król K. prawo niemieckie średzkie Kod. mał. , t. III, 245, 246. Za Długosza L. B. , III, 318 wś ta w par. Wiązownica była własnością kla sztoru św. Andrzeja w Krakowie. Kmieci nie było tylko 6 zagrodn. , karczma i młyn. W roku 1578 należą do par. Sulisławice. Klasztor płaci tu od 7 zagr. , a Stan. Suliszowski od 3 osadn. 3 4 łana. Królewiec, folw. dóbr Woronia, pow. lepelski. Królewska Huta, niem. Koenigshuette, ob. Mysłowice t. VI. W r. 1887 miasto miało 615 ha 338 roli, 11 łąk, 930 dm. , 32, 072 mk. , w tej liczbie 27, 271 katol. , 3849 prot. i 951 żydów. Ob. Braemer Karl Die Stadt Koenigshuette in Obersehlesien Zeitseh. K. Preuss. Stat. Bur. , 1891. Królewski Most, pow. białostocki, ob. Janopol i Most Królewski. Królewski Stan, Korolew Stan, wś, pow. miński, gm. i par praw. OstrożyckoHorodecka, 17 dm. , 160 mk. , cerkiew. Królewskie Pole, ob. Korolówka, Królewskie Stojło, urocz. , pow. sokólski, gm. Ostrów, 57 dz. Królewszczyzna 1. wś, pow. lidzki, gmina Koniawa; miała 14 dusz rewiz. 2. K. , Korolewszszyzna, fol. , pow. oszmiański, gm. Krewo, należał do Bieńkuńskich. Królików, wś, pow. słupecki. Siedzieli tu Grodziccy z poblizkiego Grodźca, po nich w w. XVII Ciświccy ze Zbąszynia, wreszcie Bielińscy. Kościół par. murowany p. w. św. Michała pochodzi prawdopodobnie z końca XII w. Fundacyę przypisuje tradycya Duninowi. Ciświccy zabrali część ról plebańskich. Zubożały kościół odnowił z gruntu r. 1770 pleban Karszewski. Na początku XVI w. K. jest miastem. Mieszczanie dają ze swych ról plebanowi po 3 miary owsa, 1 mierze żyta i 1 jęczmienia z łanu i po 6 gr. Reg. pobor, z r. 1579 nie wymieniają K. w liczbie miast. We wsi są dwaj dziedzice Piątkowski i Grodziecki. Kroliszki, zaśc. , pow. wileński, gm. Malaty, należał do dóbr Annowil. Królowa Niwa, wś, pow. siedlecki. Ob. Krzesk. Kromany, dwór, pow. rzeżycki, Sznegrów 120 dz. Kronityszki, Krynieczyszki, zaśc, powiat nowoaleksandrowski, gm. Dukszty 4 w. , Kromnów, w dok. Chromina, wś, pow. sochaczewski. W nadaniu dla klasztoru w Mogilnie z XlI w. w grupie wsi rozmieszczonych około Czerwińska wymieniono. .. romnow z zatartą literą początkową K. W. , n. 3. Przed r. 1155 nadany klasztorowi czerwińskiemu. W r. 1579 leży w par. Brochów, ma 11 1 3, łan. , 5 zagrodn. , 1 rzem. Kromołów, mstko, pow. olkuski. W dok. z r. 1193 thaberne in cromolau należą do klasztoru kanoników regul, na Piasku we Wrocławiu Kod. mał. , I, 58. Za Długosza klasztor we Mstowie miał tu jeden łan, 1 zagr. i prawo patronatu w połowie nad kościołem parafial. Większa część wsi wchodzących w skład parafii należała do klasztoru mstowskiego L. B. , III, 151 i nast. . W r. 1581 miasto daje szosa fl. 8. Od 2 łan. , 2 kom. , 4 rzem. , 1 koła młyń. , 6 zagrodn. , 1 rzeźnika, 1 balwierza. Suma fl. 15. Obecnie K. włączony został do pow. będzińskiego. Kronkale, wś, powiat nowoaleksandrowski, gm. Onikszta 4 w. . Krobino Kroblice Kroczewo Kroczyce Krogżgła Kropiele Kropie Kropie, wś, powiat kowieński, gm. Bobty 14 w. . Kropiele, wś, pow. nowoaleksandrowski, gm. Antolepty 4 w. . Kropieliszki, Krupieliszki, zaśc, pow. nowoaleksandrowski, gm. Antuzów 7 w. , Skworzyńskich 45 dz. Kropiły, okolica, pow. kowieński, gm. Kiejdany 4 w. . Mają tu Kulwieciowie 15 dzies. , Prokopowiczowie 63 dz. , Stacewiczowie 16 dz. Kropinia 1. dwór, pow. poniewieski, gmina Linków 8 w. . 2. K. , fol. , tamże, gm. Mołdoczany 5 w. , Kazdajłowiczów 62 dz. Kropiszki l. wś, pow. nowoaleksandrowskigm. Abele 10 w. . 2. K. , zaśc, pow. wiłko. mierski, gm. Uciana 9 w. . 3. K. , wś, pow oszmiański, gm. Dziewieniszki 9 w. ; miała 12 dusz rewiz. , należała do dóbr Ludwinów. 4. K, wś, pow. wileński, gm. i dobra Muśniki 4 w. ; miała 11 dusz rewiz. 5. K. , wś, pow. dźwiński, par. Krasław. Kropiweńka, rzka, pow. nowogradwołyński, prawy dopływ Tni Teni. Bierze początek na granicy pow. żytomierskiego śród lasów i bagnisk, płynie ku zachodowi przez Tesnówkę, Topilce i powyżej wsi Kropiwnej ma ujście. Długa około 14 w. Kropiwna 1. rzka, pow. nowogradwołyński, prawy dopływ Korczyka. Bierze początek w pobliżu wsi Didowicz i W. Mołoćkowa, płynie przez Majdan Kropiweński, Kamionkę i naprzeciw Storożewa ma ujście. Płynie śród lasów, długa do 15 w, 2. K. . rzka, pow. żytomierski, lewy dopływ Uszy, uchodzi powyżej Uszomirza. Kropiwna 1. wś przy ujściu rzki Kropiwenki do Tni, pow. nowogradwołyński, gm. Romanówka, 15 w. od mta pow. , 163 dm. , 960 mk. 2. K. , słoboda, pow. owrucki, gm. Worobie Nowe, par. praw. Worobie Stare 10 w. . 3. K. , wś przy ujściu Chomoru, pow. zasławski, gmina Tarnawka, st. poczt. Zasław 19 w. , 133 dm. , 570 mk. , cerkiew drewn. z r. 1826, szkółka cerk. od r. 1865. Własność ks. Sanguszków. 4. K. , Krapiwna, wś nad Irszycą, pow. żytomierski, gm. Uszomierz, 60 w. od Żytomierza, st. poczt. Chwasowa 5 w. , 269 dm. , 1465 mk. , cerkiew drewn. z r. 1776. Cerkiew fil. we wsi Lisowszczyznie 7 w. . Do par. należały wsi Haćkówka, Jahodeńka, Katerynówka i Rudnia Zakomoma. W całej parafii było 290 dm. , 2304 mk. praw, , 100 kat. , około 2000 kolon. niemców i 20 żydów. Kropiwnia 1. wś nad rzką. Kropiwnią. , pow. radomyski. gm. i par. praw. Rozważów 7 w, , st. poczt Kuchary, 55 w, od Radomyśla, 89 dm. , 486 mk. , wiatrak, 391 dz. włośc, do 300 dz. lasu skarb. Wś należała do Żmijewskich, od r. 1831 skarbowa. 2. K. , Krapiwnia al. Krapiwna, wś, tamże, gm. Wodotyje, par. prawosł. Wilna, st. poczt. Brusiłów. 30 w. od Radomyśla, 52 dm. , 282 mk. przeważnie szlachty i mieszczan. Wś należy do dóbr Korostyszewskich. Kropiwnica, r. 1436 Kropidlnica, r. 1547 Kropilnica, r. 1549 Kropiwnica, wś, pow. mazowiecki Kapiea, Herbarz, 208 210. Kropiwnica 1. wś, pow. białostocki, gmina Jaświły, 40 w. od Białegostoku, 861 dz. 2. K. , Krapiwnica, wś, dobra i chutor, pow. wołkowyski, gm. Hornostajewicze 9 w. , 28 w. od Wołkowyska. Wś ma 582 dz. ; dobra, własność Tarasewiczów, z chutorem Przybłudzicze 1014 dz. Chutor należy do Szyszków, 17 dz. Kropiwniki, wś, pow. włodzimierski, gmina Szack, 93 w. od Włodzimierza, 61 dm. , 398 mk. , szkoła. Kropiwno, Kropiwna, wś, pow. sokólski, gm. Kamienna, 35 w. od Sokółki, 450 dz. Kropiwszczyzna. w dok. Kropiwskie Sioło, wś i fol. , pow. włodzimierski, gm. Hrybowica, 17 w. od Włodzimierza. Wś ma 38 dm. , 230 mk. , fol 1 dm. , 18 mk. W r. 1577 do Litowiża, kn. Michajła Czartoryskiego, płaci od 6 dym. łanow. , 3 ogr. po 4 gr. , 3 komom, z bydłem po 4 gr. Kroposzyn, kol. , pow. nowogradwołyński, gm. Emilczyn, 65 w. od mta pow. , 32 dm. , 185 mk. Kropy, wś, pow. dryzieński, par. Rosica. Krościenko 1. r. 1565 K. Wójtowskie i Podmiejskie al. Niżne i Wyżne, wś, pow. krośnieński. W. r. 1515 K. Podmiejskie, wś królewska płaci od 20 łan. , K. Wójtowskie od 27 łan. , młyna i karczmy. W r. 1565 K. Wójtowskie, w ststwie sanockiem, miało 52 kmieci na 26 3 4 łan. Dawali czynszu po gr. 48, stacyi gr. 17 den. 6, podymnego gr. 2, siekiernego gr. 1 1 2 spiżnego gr. 1 den. 6, obiednego gr. 1 den. 6, owsa 3 korce, kur 2. Wójt miał kmiecia. Mysłowski, sługa zamku sanockiego, kupił u trzech kmieci 1 łan. Dostał libertacyę od czynszów, ale za to winien iść ze starosta na wyprawę i do Węgier, z dwoma końmi, zbrojny. Ogółem wś dawała zł. 110 gr. 15 den. 12. K. Podmiejskie miało 41 kmieci na 232 3 łan. Z tych było 39 gospodarzów, inni trzymali puste role. Płacili czynszu gr. 36 z łanu. Ogółem dochód czynił zł. 54 gr. 1 den. 2. W r. 1589 K. Wyżne superior podane w liczbie wsi pani Tarłowej, płacącej tu od 23 1 4 łan. , 12 kom. z bydl. , 8 komorn. ubog. , 9 zagrodn. , 6 rzem. 2. K. , wś, pow. dobromilski, ob. Karaszyn. Krosna, w dok. Crostna, wś, pow. limanowski. R. 1367 przełożona klasztoru w Starym Sączu, nadaje las Krosna jakiemuś Abramowi dla osadzenia wsi na prawie magdeburskiem. Sołtys otrzymuje łan jeden, karczmę, młyn i wolne jatki. Na kościół 1 łan i łan na pastwisko i wygon. Po 7 latach wolności osadnicy dawać będą po 8 skotów czynszu Kod. mał. , III, 208. Kropie Kropiwna Kropiweńka Kropiszki Kropinia Kropiły Kropieliszki Krosna Krościenko Kropy Kropiwnia Kropiwnica Kropiwniki Kropiwno Kropiwszczyzna Kroposzyn Krośniczyn Krośniewice Krosno Krosnowa Krosny Krosta Kroszczany Kroszenka Krosznia Kroszopurys Kroszty Kroszyn Krośniczyn Krośniczyn, wś, pow. krasnostawski. W r. 1564 K. ,, oppidulum z kościołem par. rz. kat. , daje szosu 1 grz. fl. 3 gr. 6, od 4 kom. po gr. 4, od 5 rzem. pa gr. 4, od 2 kół młyń. po gr. 24, od bań gorzałcz. gr. 24. Krośniewice, mstko, pow. kutnowski. W r. 1576 płaci szosu dwojak. grzyw. 3 1 2. Od 6 szewców, 13 innych rzem. , 9 kom. , 3 bań gorz. Ogółem fl. 10 gr. 26. Żydzi nic nie zapłacili z powodu pogorzeli. Przy mieście była wieś, w której posiadali w trzech działach Płoccy i Sokołowski, 4 łany, 4 osadn. , 1 wiatrak. Gallier E. Krośniewicka parafia w XVI w. Warta, r. 1885, n. 583. Krosno, wś, pow. piotrkowski, par. Bęczkowice, ob. Gorzkowice, Krosno, miasto powiatowe w Galicyi. W dokum. z r. 1358 czytamy villa Rogy in terra Russie prope Crosno sita Kod. mał. , III, 117. O stosunkowej zamożności i kulturze K. świadczą, reg. pob. z r. 1589. Daje ono szosu fl. 200 Sanok jednocześnie fl. 32, ma 94 rzemieślników i przemysłowców w ich liczbie architektor, pharmacopola, murator. Płaci od 10 łan. miej. , 4 wójt. Do miasta należy wieś Szezepańcowa, dająca od 4 łan. , młyna, karczmy i 11 komorn. Opisy i prace do K. sie odnoszące są Braun Civitates orbis, podaje widok K. z XVII w. Wł. Łuszczkiewicz Reszty kamienicy z roku 1525 Spraw. kom. histor. sztuki, IV, 182. Łuszezkiewicz Wł. Dwa studya nad zabytkami architektury w Polsce drugie Dom wójtowski w Krosnie, Kraków, 1891 r. Łepkowski J. Okolice K. z notat podróżnych Tyg. Illustr. , n. 329, r. 1866. Sarna Władysław ks. Opis pow. krośnieńskiego pod względem geogr. histor. , Przemyśl, 1898 r. Pomieszczono tu dzieje K. starannie opracowane. Krosno 1. wś, pow. szremski. R. 1233 Ludesiaus dux Polonie nadaje Templaryuszom wś książęcą Crozno. Nadanie to się nieutrzymało. W r, 1241 Przemyśl i Bolesław książęta, potwierdzają Przedpełkowi dawniejsze nadanie tej wsi. W r. 1302 Mikołaj, wwda kaliski oddaje Mosinę, Poźegowo i K. dla lokacyi na prawie niemieckiem K. W. , n. 146, 231, 848. Jako wieś królewska nadana r. 1429 wraz z Żabnem dożywotnio, Piotrowi Bnińskiemu, kaszt. gnieźn. w zastaw za 40 grzyw. Kod. dypl. pol. , 304. Ob. Mosina t. VI. 2. K. , r. 1577 Krosna, wś, pow. wągrowiecki. Wymienione w akcie uposażenia klasztoru w Łeknie r. 1153 K. W. , n. 18, 590. W r. 1577 podana w liczbie włości opactwa wągrowieckiego, płaci od 6 slad. Krosno, miasto powiatowe na Szląsku pruskim. Wcześnie rozwinęła się tu osada miejska. Dok. z r. 1228 wspomina o cle prout Crosenses solvunt. W dok. z r. 1234 występuje Konrad kasztelan de Croscene. Miary tutejsze w dok. z r. 1238 i 1247. W r. 1319 margrabia brandenburski w zamian za odstąpione mu prawe porzecze Zgniłej Obry, oddaje ks. szląskim miasta Żegań, K. i Międzyrzecz. W dok. z r. 1290 występuje terra crosnensis a r. 1312 powiat distrietus krośnieński K. W. , n. 121, 169, 212, 259, 645, 952. Krosnowa, wś, pow. skierniewicki, parafia Słupia. Własność klasztoru w Lubiniu filia w Jeżowie. Wedle aktu z r. 1334 przy założeniu klasztoru w Jeżowie, nadaną mu została dziesięcina w zbożu ze wsi K, która w r. 1334 jako świeżo osadzona na prawie niemieckiem była wolna przez czas pewien jeszcze od opłat i danin K. W. , n. 477 i 1131. Krosny, wś, pow. białostocki, gm. Krypno, 59 dz. Krosta 1. dwór, pow. kowieński, gm. Kiejdany 9 w. . 2. K, fol. i zaśc. , tamże, gmina Surwiliszki 8 w. . Kroszczany, wś, pow. nowoaleksandrowski, gm. Abele 7 w. . Kroszenka 1. wś, pow. żytomierski, gmina Lewków, 14 dm. , 57 mk. 2. K. , kol. czeska, tamże, 3 w. od Żytomierza, 79 dm. , 351 mk. Krosznia, w dok. Kroszno, wś, pow. żytomierski, gm. Lewków, par. praw. w Żytomierzu 3 w. , 67 dm. , 708 mk. , młyn. Nadana przez króla Aleksandra, Iwaszkowi Woroniczowi. Poprzednio był to fol. zamkowy, w którym było 12 służb ludzi, robiących na zamek. Kroszopurys, zaśc, pow. nowoaleksandrowski, gm. Oknista 8 w. . Kroszty 1. 4 majątki, pow. nowoaleksandrowski, gm. Abele 7, Czadosy 13. Kwietki 7 i Poniemuń 13 w. . Pierwszy z nich dawniej Platerów, r. 1788 Jana Toplickiego, obecnie Tupalskich, 363 dz. Drugi, obecnie Żwirblisów, 129 dz. i Kupściów 409 dz. Położony w gm. Kwietki, od r. 1867 Gruentalów 1029 dz. , w gm. Poniemuń należy do Szylańskich, 161 dz. 2. K. , dwie wsi, tamże, w gm. Dusiaty 4 i Poniemuń 4 w. . 3. K, wś i dobra, pow. poniewieski, gm. Gulbiny 5 w. . 4. K. , fol. i os. , pow. wiłkomierski, gm. Ołoty 5 w. , własność Brazunarów, 150 dz. , Gikisów 42 dz. , Grażewskich 28 dz. , Urbanowiczów 70 dz. Kroszyn, mstko. nad rz. Szczarą, pow. nowogródzki, przy dr. żel. mosk. brzeskiej, pomiędzy st. Pohorelce 9 w. i Baranowicze 12 w. , około 50 w. od Nowogródka, gm. Stołowicze. Ma około 100 osad, kościół par. p. w. Bożego Ciała, fundowany w r. 1442, przez Jerzego Hojcewicza, odbudowany po pożarze w r. 1818 przez ks. Magnuszewskiego. Parafia katolicka niegdyś w dekanacie stołowickim, obecnie w nowogródzkim, ma przeszło 3000 wiernych. Dobra K. dawniej ks. Radziwiłłów, dziś SwiatopełkZawadzkich, mają 1100 dz. W okolicy są dwie wsi należące dawniej do dóbr SchedaKroszyn Krowatka Kroszyno Kroszyno Krotiki Krotki Krotoszyn Kroupiany i JurysdykaKroszyn. Kahał żydowski kroszyńj ski opłacał w r. 1717 pogłównego 130 zlp. ob. Vol Leg. , VI, fol. 356. Ob. Z. Gloger Trzy dni nad Szczarą i Serweczem Charitas, książka zbiorowa, Petersburg, 1894 r. , str. 124 i nast. . Kroszyno, w dok. Crosino, r. 1580 Chrosnino, wś, pow. obornicki. W dok. z r. 1250 śród wsi należących do kościoła św. Piotra w Kruszwicy Ulanow. Dok. kuj, 187, 13. W r. 1580 Chrosnino i Chrosninko należą do Piotra Czarnkowskiego wraz z Połajewem. Płaci on tu od 10 łan. , 11 zagr. , karczmy, szewca. Krotiki, wś, pow. borecki, gm. Chołbinie, 18 dm. , 40 mk. Krotki 1. dobra, pow. czerykowski, od 1871 r. Basowych, 438 dz. 263 lasu. Dawniej Hawryłowiczów, później Piotrowskich. 2. K, dobra, tamże, od r. 1879 Pieczkowskich, 168 dz. 130 lasu. Krotoszyn, dobra, pow. poniewieski, gmina Naciuny 3 w. , 80 w. od Poniewieża, bar. Bystramów, 500 dz. Krotoszyn 1. miasto. W r. 1578 daje szosu 32 zł. Od 241 4 ślad. miej, 9 komorn. , 4 rzeźn. , 3 prasołów, 60 rzem. różnych, 6 hultajów, 6 szynkarek. K. Stary, wś, własność podkomorz. poznań. , od 2 łan. , 6 zagr. Do K. i powiatu odnoszą się Programy szkoły realnej w K. , 1849 54. Programy gimnazyum król. w K. , 1855 i nast. Przyj. ludu, 1837 38, str. 340. Kościół potrynitarski i szkoła realna w K. Przyj. ludu 1848, str. 266. Łukaszewicz Józef Krótki histor. statyst. opis miast i wsi w dzisiejszym powiecie krotoszyńskim, od najdawniejszych czasów aź po rok 1794. Poznań, 1869 75 2 tomy z portr. i biogr. autora. Rec. w Bibl. warsz. , 1870, I, 294. Karte des Kreises K. , 1834, Lith. v. Delius. Statist. Darstellung des Kreises K. entworfen vom Landrathsamte, mit Nachtraegen fuer die Zeit von 1864 do 1867 po polsku i po niem. . Krotoschin, 1869. Krotoschiner KreisWochenblatt, III Jahr. 1846. Eggeling Mittheilungen zur Geschichte der Stadt K. , Krotoschin, 1886. 2. K. , wś, pow. szubiński. Według dok. z r. 1282 jedna z kilku nowych wsi założonych przez klasztor łekneński K. W. , n. 505. Kroupiany, wś, pow. wiłkomierski, gmina Towiany 5 w. . Krowarnia, chutor, pow. lityński, gm. Kożuchów, par. i dobra Nowokonstantynów. Krowatka, wś skarbowa, pow. łucki, gmina Szczuryn, 30 w. od Łucka, 40 dm. , 211 mk. KrowatnoKonik, chutor, pow. słonimski, gm. Zdzięcioł, 95 dz. Krowejkiszki, zaśc, pow. wileński, należał do dóbr Kiernów. Krowica, wś pow. cieszanowski. Wś ta należąca do ststwa lubaczowskiego, dana była przed r. 1565 Lityńskim ob. Litynia, W 1565 r. miała 17 3 4 łan. Płacono z nich zł. 105 gr. 27. Gromada dawała co rok siedm kun po 30 gr. . Karczmarz Borys zł. 4. Pop zł. 1. Bartnicy dawali na zamek lubaczowski miodu kuników 53 wartości zł. 63 gr. 18. Ogółem zł. 181 gr. 9 den. 6. Krowielis, zaśc, pow. nowoaleksandrowski, gm. Antuzów 12 w. . Krowińce, pow. nowoaleksandrowski. Ob. Juzmarynów. Krowiszki 1. dwór, pow. nowoaleksandrowski, gm. Antuzów 8 w. , Bizaków 124 dzies. 2. K. , dobra, tamże, gm. Antolepty, Lenkszewiczów 373 dz. 3. K, wś, pow. dryzieński, par. Rosica. Krowniki, wś, pow, przemyski. W r. 1565 wś w ststwie przemyskiem ma 12 kmieci, 5 za. grodu. Pobór myta na przejezdzie przez Wiar na trakcie lwowskim daje zł. 150. Blech do którego ludzie z wsi górskich na prawie wołoskiem dają miary popiołu, daje około zł 100. Przy blechu stale pracuje prócz blecharza z towarzyszami, czterech zagrodników. Karczma zł. 7 gr. 18. Ogółem zł. 265, gr. 12. Krowodrza, ob. Kawodrza, Krowodrza, w dok. Crowodra, wś, pow. krakowski. W dok. z r. 1287 Crowodra villa Cruciferornm. . Cracoviensium Kod. kat. krak. , t. 1, 118. Własność klasztoru św. Ducha, w Krakowie, według dok. z r. 1386 Kod. kat. krak. . t. II, 111. W r. 1581 płaci tu prepozyt od św. Ducha, od 30 łan. km. , 7 zagr. , czynsz, 7 zagr. bez roli, 17 kom. bez bydła. Krowowaje, pow. oszmiański. Ob. Grykowszczyzna, Kroże 1. dwór i trzy majątki, pow. rossieński, gm. Kroże, 42 w. od Rossień. Gmina obejmuje 105 miejscowości, 1735 dm. włośc obok 140 innych, 6095 mk. włościan, uwłaszczonych na 4197 dz. Własność Szuksztów, z fol. Janopole 430 dz. 2. K. , wś, pow. szawelski, gm. Popielany 8 w. . Krożyszki, wś, pow. telszewski, gm. Żydyki 4 w. . Krszuchów, ob. Rzuchów. Krubin, dawniej Krobino, wś, pow. gostyński. Wś książęca w dok. z r. 1441 Kod. maz, 205. W r. 1579 ma 17 łan. km. , 3 zagr. z rolą, 2 łany wójt. , 1 rzem. Wydawca Kod. Wielk. mylnie odnosi do lej wsi nazwę Chrumino w dok. z r. 1297. Ob. Chrumin, Kruchinicze, w dok. Kruchnicze, wś, pow. włodzimierski, gm. Chorów, 27 w. od Włodzimierza, 137 dm. , 851 rok. , cerkiew, szkoła. Wś należała do Jaczyńskich, z któremi zamienił się na przysiółek Hubiński, kn. Fedor Sanguszko. W r. 1577 do Łokacz, ks. Romana, płaci od 10 dym. łanow. , 9 ogr. , a w r. 1583 od 7 łan, , 2 dym. , 3 ogr. , 6 ogr. , 1 koła dor. Krowarnia Krożyszki Krowatno Krowejkiszki Krowica Krowielis Krowińce Krowiszki Krowniki Krowodrza Krowowaje Kroże Kruchy Kruchowo Krugła Kruhanowicze Kruhel Kruhlany Kruhlica Kruhlik Kruhła Kruhłe Kruchowo Krugliki Kruglany Krugiszki Krugieliszki Krugiel Kruczkówka Kruczki Kruczeniec Krucza Kruciłowicze Krucie Kruchowo, wś, pow. mogilnicki. Kościół par. p. w. W. W. Św. istniał tu już w pierwszej połowie XV w. Obecny wzniósł r. 1727 dziedzic wsi Adam Rosen. W obecnym wieku wcielono kościół do par. w Dusznie Opisanie co znaczy lewek z psią głowa wykopany we wsi K. pod Trzemesznem, przez H. Bibl. Warszaw. , 1853, t. I, 577. Kruchy, kol, pow. rówieński, gm. Tuczyn, 42 w. od Równego, 23 dm. , 228 mk. Krucie, Krucy, wś, pow. wilejski, gm. i dobra skarbowe Miadzioł 5 w, ; miała 86 dusz rewiz. Kruciłowicze, fol, pow. nowogródzki, gm. Koszelewo, własność Chaleckich. Krucza, mstko nad rzką Ośliwką, pow. mobylewski, gm. Pawłowicze, 62 w. od Mohylowa, 10 w. od st. dr. żel Sławian, 62 dm. , 222 mk. 18 prawosł, 10 katol, 8 rozkoln. , 186 żydów, cerkiew drewn. , dom modl źydow. Dobra od r. 1876 Gordziałkowskich z Druckiem 828 dz. , młyn. Kruczeniec, Kruczyniec, wś, pow. żytomierski, gm. Dawidówka, parafia prawosł Nowopol 3 w. . Kruczki, zaśc. , pow. dzisieński, gm. Czeres 9 w. . Kruczkówka, pow. klimowicki. Ob. Fiedorówka, Krugiel, na karcie Chrzanowskiego Kregiel, wś nad rzką Lśną Leśną, pow. brzeski gubernii grodz. , gm. Ratajczyce, 32 w. od Brześcia, 12 dm. , 120 mk. , cerkiew, 179 dz. włośc, i 56 cerk. Pod wsią czworokątny kurhan, w którym znaleziono kości ludzkie. Par praw. , dek. błagoczynia KamieniecLitewski, 1096 dusz, cerkiew, kaplica. Krugieliszki, wś, pow. telszewski, gmina Wornie 24 w. . Krugiszki, wś, pow. nowoaleksandrowski, gm. Abele 14 w. . Kruglany, Kruhlany, w dok. Kruhla, dobra, pow. grodzieński, gm. Łasza, 16 w. od Grodna. O Briende Lassych, 836 dz. Należała do wójtowstwa ilkowskiego we włości kwasowskiej, ekonomii grodzieńskiej. Podług reg. pomiar. z r. 1558 miała 27 włók grunta średniego, w tem 2 wójtowskie. Poddani mieli 91 wołów i 64 koni. Krugliki, chutor w dobrach Czyżewicze, pow. brzeski gub. grodz. Krugliszcze, przys. , pow. święciański, gm. świr 11 w. ; miał 9 dusz rewiz. Krugliszki, wś, pow. nowoaleksandrowski, gm. Krasnogórka 12 w. . Krugła 1. wś pow. szawelski, gm. Krupie 14 w. . 2. K. , wś, pow. oszmiański, gmina i dobra Wiszniew 2 w. ; miała 12 dusz rewiz. Kruhanowicze, dobra, pow, orszański, Katarzyny Lutz i O. Sankowskiej, 710 dz. 380 dz. lasu. Kruhel, wś i kol, pow. kowelski, gm. Koszary Stare, 10 w. od Kowla. Wś ma 74 dm. , 477 mk. , cerkiew, szkoła; kol 15 dm. , 63 mk. Kruhlany 1. wś, pow. sokólski, gm. Kruhlany, 138 dz. włośc. Gmina obejmuje 82 miejscowości, 626 dm. włośc, obok 210 innych, 6456 mk. włościan, uwłaszczonych na 12, 778 dz. Nadto w gm jest 156 dz. cerk. i kościeln. , 8965 dz. większej posiadłości. Zarząd gminny w mstku Kuźnica. 2. K. , wś nad rzką Budziłową, pow. sieński, gm. Moszkany, 14 dm. , 113 mk. Kruhlica, mylnie Kruhlice t. IV, 423, pow. ihumeński. Przy wsi jest uroczysko Astrauki, w którem według podania zakopane są wielkie skarby przez Francuzów r. 1812. Kruhlik 1. wś i fol, pow. grodzieński, gm. Indura, 25 w. od Grodna. Wś ma 99 dz, ; fol należy do dóbr Adelkowszczyzna. 2. K. , fol i chutor, pow. wołkowyski, gm. Podorosk, 22 w. od Wołkowyska. Fol należy do dóbr Koniuchy; chutor, Czaplewskich ma 7 dz. 3. K. , Bajborodki, tamże, ob. BajborodkiKruhlik. Kruhlik 1. pow. lipowiecki, ob. Aleksandrówka 5. 2. K. , słoboda, pow. rówieński, gm. Tuczyn, 3 dm. , 24 mk. 3. K. , wś, pow. starokonstantynowski, gm. i par. praw. Skoworodki 2 w, 20 w. od mta pow. , 109 dm. , 531 mk. Wś niegdyś ze wszystkich stron otoczona była lasem, ślady którego zostały w stronie płd. wsch. Wchodziła w skład ordynacyi ostrogskiej, 1753 r. dostała się ks. Augustowi Aleks. Czartoryskiemu, miała 30 dm. Następnie ks. Lubomirskich, od których około r. 1778 nabył Giżycki. W ręku ich do dziś pozostaje. 4. K, chutor, pow. zasławski, gm. Chorowiec, 6 dm. , 52 mk, Kruhła ob. t. IV, 724 Kruhło wś i dobra, pow. sokólski, gm. Makowlany. Wś ma 11 dz. ; dobra w części Romanowiczów 23, w części Chaleckich 31 i w części Adamowiczów 36 dz, Kruhła Łoza, pow. nowogradwołyński, ob. Anielin. Kruhłe 1. ob. t. IV, 723, Kruhle, wś, K. Stare, K, Werki i K. Pawlinowo, dwa fol, pow. bielski gub. grodz. , gm. Dubiażyn, 15 w. od Bielska. Wś K. ma 131 dz. ; fol K. Stare 145 i K. Werki, Zawadzkich 291 dz. ; fol K. Pawlinowo, Szulców, 336 dz. Nadto Komarniccy mają tu 67 dz. Na południe od wsi, Z. Glogier odkrył w r. 1882 stacyę krzemienną. 2. K, wś, pow. prużański, gm. Bereza, 38 w. od Pruźany, 90 dz. 3. K. , os. , tamże, gm. Białowieża, 90 dz. 4. K. , wś, tamże, gm. Noski, 6 w. od Prużany, 339 dz. 5 K. , Kruhło ob. t. IV, 724, wś, pow. sokólski, gm. Romanowka, 610 dz. 6. K. , fol, pow. klimowicki, Swadkowskich 143 dz. 7. K. , mstko na lew. brz. rzki Druci i nad jez. Sitno, pow. mohylewski, gmina Krugliszcze Krugliszki Krumpany Kruny Krupa Krumiszki Krumienińce Kruminie Krumieniszki Krukowszczyzna Krukowo Krukienice Kruki Kruk Kruholec Kruhy Kruhłe, 50 w. od Mohylewa, przy b. trak. poczt. wileńskim, 20 w. od st. dr. żel. Tołoczyn. 119 dm, cerkiew, dom modl. żydow. , 856 mk. 557 praw. , 7 kat. , 292 żyd. , zarząd gminny, szkoła, 3 młyny, 2 jarmarki. Prawo miejskie otrzyma ło r. 1785, na prośbę właścicielki ks. Daszko wej. Dobra należą, od r. 1870 do ks. Krapotkinjeh, mają 1063 dz. ; 3 młyny, folusz. Gmina obejmuje 80 miejscowości, 1065 dm. , 4429 mk. włościan 1720 dusz rewiz. , uwłaszczonych na 8897 dz. W gm. jest 10, 990 dz. lasów więk szej posiadłości i 118 włośc. Kruholec, w dokum. Kruhulec, wś, pow. krzemieniecki, gm. i par. praw. Szumsk 3 w. , 29 w. od Krzemieńca, 38 dm. , 203 mk. W roku 1583 Stefanowa Szumska wnosi od 3 dym. , 5 ogr. Kruhowicze Wielkie, wś i dobra, powiat słucki, gm. Kruhowicze, 70 w od Słucka, 28 dm. , 331 mk, cerkiew, zarząd gm. szkoła. Gmina obejmuje 28 miejscowości, 423 dm. , 4959 mk. włościan 1721 dusz rewiz. , uwłaszczonych na 9667 dz. Nadto w gm. jest 27, 671 dz. większej posiadłości i 173 cerk. Dobra niegdyś Jana Rudominy, kaszt. nowogr, obecnie Obuchowiczów, 1718 dz. Ob. Wielkie Kruhowicze t. XIII. Kruhowiec 1. wś, pow. homelski, gm. Popówka 3 w. , 166 dm. , 907 mk. , cerkiew. 2. K. , wś, pow. rohaczewski. Kruchówka, wś i fol. , pow. homelski, gm. Wylewa 8 w. , 86 dm. , 217 mk. Fol. , Jewieckich 1266 dz. 528 lasu, wiatrak. Kruhy, wś, pow. borecki, gm. Niczyporowicze 9 w. . Kruhy, wś przy ujściu Stubła do Horynia, pow. rówieński, gm. Derażne, par. praw. Diuksin 2 w. , 13 dm. , 91 mk. W r. 1583 do Klewania, kn. Juria Czartoryskiego, który wnosi od 4 dym. , 1 ogr. Kruk, wś nad Norynią, pow. żytomierski, gm. Horoszki, 56 w, od Żytomierza, 54 dm. , 296 mk. Kruki, wś, pow. ostrołęcki, R. 1428 w Makowie, Jan ks. mazow. , nadaje Mateuszowi zw. Dziki i Przesławowi bratu jego, dziedzicom z Glinek 10 łan. nad rz. Omulew Kapica, Herbarz, 220. Kruki 1. okolica, pow. prużański, gm. Sielec, 133 dz. 2. K. , wś pow. nowoaleksandrowski, gm. Brasław 12 w. . Należała do dóbr Dryświaty, dziś do fol. Orzechowo. 3. K, zaśc, tamże, gm. Rakiszki 7 w. . 4. K i K. Brzezin, dwie wsi, pow. rossieński, gm. Rossienie. 5. K. , ob. t. IV, 725, mstko, pow. szawelski, gmina Kruki, 54 w. od Szawel, 2700 mk. Gmina obejmuje 34 miejscowości, 304 dm. włośc. obok 14 innych, 3408 mk. włościan, uwłaszczonych na 4166 dz. Biskup Stefan ks. Giedrojć kaplicę w K. , zamienił na kościół paraf. , a biskup Józef ks. Giedrojć, r. 1803 nadał jej dwie włóki ziemi. 6. K. , wś nad rzką Wabicz, pow. mohylewski, gm. Białynicze, 24 dm. , 146 mk. , cerkiew. Kruki 1 wś, pow. krzemieniecki, gm. Radziwiłłów, 22 w. od Krzemieńca, 36 dm. , 171 mk. Własność hr. Tarnowskich. 2. K. , wś nad Norynią, pow. owrucki, gm. Noryńsk, par. praw. Kobylin 2 w. , 15 dm. , 57 mk. Należała do ststwa owruckiego. W r. 1622 mieszkało w niej 3 bojarów, zwanych Krukowie, którzy obowiązani byli listy rozwozić. Krukienice, mstko. pow. mościski. Wspom. w dok. z r. 1453. W r. 1508 oppidulum ma 3 karczmy dające czopowego po gr. 18. Rafael Fredro z dóbr swoich K. i inne daje 5 grzyw. i 17 gr. R. 1515 jest w dwu działach łan. os. 6 1 2, łan. pustych 12, dwa młyny. Krukowo, wś, pow. orszański, gm. Wysokie, 12 dm. , 58 mk. Krukowszczyzna 1. wś, pow. sokólski, gm. Ostra Góra, 33 w. od Sokółki, 897 dz. 2. K, wś, pow. czauski, gm. Horodeck, 36 dm. , 286 mk. 3. K. , wś nad rucz. Sywerka dopł. Wety, pow. kijowski, gm. Chotów, st. poczt. Demijówka 13 w. , 15 w. od Kijowa, 149 dm. . 862 mk, cerkiew drewn. z r. 1792, szkółka, 3 wiatraki, 939 dz. Krumieniszki, zaśc, pow. nowoaleksandrowski, gm. Oknista 8 w. . Kruminie, zaśc, pow. nowoaleksandrowski, gm. Antolepty 6 w. . Krumienińce, wś, pow. trocki, gm. Olkieniki, 75 dusz rewiz. O 1 w. od wsi, na brzegu rz. Wersoki znajduje się góra sypana Pilikalnis, mająca 11 saż. średnicy. Znajdowano tu rozmaite przedmioty bronzowe, miedziane i żelazne. Krumiszki, wś, pow. wiłkomierski, gmina Żmujdki 11 w. Krumpany, wś, pow. dźwiński, parafia Krasław. Krumpie, wś, pow. poniewieski, gm. Rozalin 5 w. . Krumple, zaśc, pow. nowoaleksandrowski, gm. Widze 7 w. . Krunta Góra, wś, pow. rossieński, gmina Kielmy 13 w. . Kruny, Krunie, wś, pow. wileński, gm. Muśniki 3 w. ; miała 12 dusz rewiz. , należała do dóbr Montygaliszki. Krupa 1. wś i chutor, pow. wołkowyski, gm. Zelzin, 35 w. od Wołkowyska. Wś ma 1153 dz. ; chutor należy do dóbr Mohylowce. 2. K. , wś i fol. , pow. lidzki, gm. Lida 8 w. ; wś miała 32 dusz rewiz. ; folw. r. 1865 należał do Szakiewiczów. 3. K. , pow. lidzki, ob. Stawrowce. Krupa 1. wś nad Styrem, pow. łucki, gm. Poddubce, 10 w. od Łucka, 46 dm. , 521 mk. , cerkiew. W r. 1545 kn. Wasila Ostrogskiego. W r. 1570 ks. Konst. Ostrogskiego, który w r. 1577 wnosi od 28 włók po 20 gr. , od 21 podsus. Kruholec Kruchówka Kruhowiec Kruhowicze Krumpie Krumple Krunta Kruplin z bydłem po 4 gr. , 13 ogr. , a r. 1583 od 26 łanów, 4 ogr. , 2 kół waln. , 1 stęp. , popa. 2. K. , Krupy, wś nad Horyniem, pow. rówieński, pomiędzy Tuczynem a Hoszczą, . W r. 1545 własność Julianny Hoskiej, r. 1570 Jarofieja Heskiego, który r. 1577 wnosi od 22 dym. po 10 gr. , 31 ogr. po 2 gr. W r. 1583 Jarofiejowa Hoska płaci z mstka K. od 8 dym. rynk. , 40 dom. uliczn. , 51 komorn. , 20 nędznych chałup, 3 rzem. , 1 rzeźnika, 2 popów, 4 kół waln. , 1 ko ła stęp. , 3 bojar. , 30 półłank. W r. 1589 wnosi ona 5 fl. , 18 gr. szosu, z 30 ról po 15 gr. 15 fl, z ogrodów, rzemieśln. , kół młynowych, z koła stępnego, z bojar. 26 fl. 26 gr. , czopowego per arendam 40 fl, w ogóle 87 fl. 14 gr. Krupczyce 1. os. cerkiewna i fol. , pow. kobryński, gm. Oziaty, 14 w. od Kobrynia. Osada cerk. zwana też Janopol, ma 108 dz. ziemi cerk. ; fol. należy do dóbr Janopol. 2. K. , część wsi Nowosiołki, tamże, gm. Wierzcholesie. Krupe, wś, pow. krasnostawski W r. 1564 płaci od 27 łan. , 8 zagr. z rolą, 3 kom. , 1 rzem. , pop i cerkiew. Opisy i rysunki zamku podają Przyj. ludu Leszno, 1839, VI, F. M. Sob. Tyg. Illustr. 1863, VIII, 1867, XVI i 1870, t. V. Pobóg Kłosy 1882, t. 34. Krupejki, wś nad rzką. Huta, pow. rzeczycki, gm. Łojów, 120 dm. , 750 mk. , kaplica, 3 wiatraki. Krupice 1. fol. , pow. bielski gub. grodzień. , gra. Malesze, 19 w. od Bielska, Aleks. Wielowiejskiego, 120 dz. 2. K. , wś i dobra, tamże, gm. Siemiatycze, 50 w. od Bielska. Oprócz Zaleskich ma Jan Wielowiejski 120 dz. Na gruntach dóbr 20 kurhanów, oraz pięć na gruntach włościańskich. Znalezione przedmioty metalowe i szklanne, posiada muzeum wileńskie, w tak zw. kolekcyi Sznajdera. Krupiczewszczyzna, zaśc, pow. lidzki, gm. i dobra skarb. Ostrzyno, 13 dusz rewiz. Krupie 1. mstko, pow. szawelski, gm. Krupie, 46 w. od Szawel, 540 mk. Gmina obejmuje 58 miejscowości, 581 dm. włośc. obok 11 innych, 3918 mk. włościan, uwłaszczonych na 8326 dz. Kościół wystawili w r. 1803 Józef i Anna z Umiastowskich Szuksztowie, fundowali przy nim altaryę i zapisali księdzu włókę ziemi i 3645 rub. 2. K. , wś, pow. telszewski, gra. Iłłoki 17 w. . 3. K. , wś, pow. lidzki, gmina i dobra skarb. Wasiliszki 17 w. . Krupiec 1. wś, pow, homelski, gm. Telesze 10 w. , 259 dm. , 879 rak. 2 K. Nowy i Stary, dwie wsi, tamże, gm. Korma 6 w. . Pierwsza ma 197 dm. , 644 mk. , druga 233 dm, 428 mk. Podług innych danych K. Nowy ma 322 dm. , 1951 mk. , 2 cerkwie jednowierców, 2 domy modl. starow. , szkołę, 5 wiatraków, zaś K. Stary 208 dm. , 1171 mk. , cerkiew, 2 wiatraki. Krupiec 1. mstko nad rzką Krynicą. Białą, , pow. dubieński, gm. Krupiec, st. poczt. i dr. żel. Rudnia 5 w. , 50 w. od Dubna, przy drodze z Radziwiłowa do Dubna, 79 dm. , 587 mk. , cerkiew murow. przerobiona r 1866 z kościoła katol. wzniesionego w r. 1822 przez gen. Igelstroma. Poprzednio była tu cerkiew drewnian. wzniesiona r. 1662. Do par. praw. należy wieś Baranie. W mstku szkoła ludowa od r. 1879, zarząd gminny i posterunek straży pogran. Na wschód od mstka, śród pól kurhan. W r. 1545 własność Michajłowej Świniuskiej, r. 1562 Marka Żorawnickiego, władyki łuckiego. W r. 1583 Michajłowa Żorawnicka, podkom. łucka, wnosi z mstka K. od 16 dym. rynk. po 6 gr. , 20 dym. uliczn. , 7 nędznych chałup, 20 ogr. , 1 szewca, 1 piekarza, 2 kom. ; ze wsi zaś K. Stary od 18 dym, 4 ogr. , 4 kół dor. , 1 bojarzyna. W 1589 r. wniesiono 6 fl. 10 gr. szosu, z ogr. , komom. , szewca i piekarki 4 fl. 2 gr. , czopowego per arendam 30 fl. . Następnie kolejno własność Cetnerów około 1724 r. , Potockich 1760 r. , Mniszków 1780 r. , Igelstromów 1800 r. , Lubomirskich 1824 r. , Załuskich 1830 r. , znów Lubomirskich 1840 r. ; w r. 1844 za długi zajęte przez skarb. Mikołaj Cetner osadził tu misyonarzów r. 1724. Gmina obejmuje 28 miejscowości, mających 1288 dm. włośc. obok 91 innych, 9463 mk. włościan, uwłaszczonych na 13, 657 dz. 2. K. , wś nad Horyniem, powiat Ostrogski, gmina, st. poczt. i dr. żel. Krzywin 8 w. , 22 w. od Ostroga, 224 dm. , 1210 mk. , cerkiew drewn. z r. 1860, uposażona 61 dz. z nadania ks. Antoniego Jabłonowskiego 1791 r. , szkółka cerk. od r. 1883, młyn. Do par. praw. należą wsi Wólka, Hasanie i Repiszcze. Krupienino, wś, pow. sieński, gm. Ostrowno, 12 dm, 81 mk. Krupinie 1. dwór, pow. rossieński, gm. Erżwiłek 8 w. . 2. K. , dwór, pow. szawelski, gm. Kurszany 9 w, . Krupka, fol. dóbr Szyjka, pow. sieński. Krupkalnie, dwór, pow. rossieński, gmina Skawdwile 9 w. . Krupkiszki, zaśc, pow. wiłkomierski, gmina Dobejki 13 w. . Kruplany, wś i dobra, pow. słonimski, gm. Luszniewo, 39 w. od Słonima. Wś ma 7 dm. , 91 mk. , 99 dz. ; dobra, Stabrowskich, z chut. Maryampol i urocz. Żołobejki 317 dz. Kruplin, wś, pow. noworadomski. W dokum. z r. 1287 wspomniany. W r. 1318 Wład. Łokietek nadaje dwu sołtysom lokacyę tej wsi książęcej na nowem miejscu, bliżej Brzeźnicy Kod. dypl pol. , I 122 i III, 178. Krupnia 1. wś i dwór, pow, klimowicki, gm. Kościukowicze, 48 dm. , 252 mk. Dobra, dziedzictwo Lityńskich, 737 dz. 2. K. , folw. , tamże, należy do dóbr Zabiełyszyn. Krupnica, okolica, pow. lepelski. Mają tu Hołubiccy 41 dz. , Kowalewscy 38, Morawscy 40. Stołyhwowie 84 dz. Krupnica Krupnia Kruplany Krupkiszki Krupkalnie Krupka Krupinie Krupienino Krupiec Krupie Krupiczewszczyzna Krupice Krupejki Krupe Krupczyce Krupczyce Krupowie Krupowo Krupowszczyzna Krupsko Krusin Krusza Kruszę Kruszew Kruszewo Krusznikowo Kruszwica Krupniki Krupniki 1. urocz. , pow. białostocki, gmina Choroszcza, Popławskich 15 dz. 2. K. , wś, tamże, gm. Białostoczek. Krupocin, r. 1273 Krambcovske, wś, pow. świecki. Mściwuj, ks. pomorski, nadaje r. 1273 komesowi Mikołajowi Jankowiczowi hereditatem que vulgariter Krambcovske appellatur. Wydawca Kod. Wielk. n, 455 odnosi to do Krupocina. Krupoderyńce, wś nad Rosia, pow. berdyczowski, gm. Pohrebyszcze, st. poczt. Bród Bosy 1 w. , 75 w. od Berdyczowa, 147 dm. , 981 mk. , cerkiew, szkółka cerk. , młyn. Krupowie, Krupówka, wś, pow. rówieński, gm. i par. praw. Dąbrowica 6 w. , 130 w. od Równego, 62 dm, 358 mk. Krupowo, dobra, pow, słonimski, gm. Dereczyn, Rachmanowych, 575 dz. Krupowszczyzna, os. , pow. wołkowyski, gm. Roś, 57 dz. Krupsko, wś, pow. żydaczowski. Mikołaj Czyrniejewski przedstawił r. 1469 nadanie króla Władysława Jagiełły na własność wieczystą z obowiązkiem służby wojennej, ,hasta et duo sagittariis. Krusin al. Kruszyny, wś, pow. będziński, par. Koziegłowy. Konrad II, ks. szląski nadaje r. 1372 swemu słudze Jeszkonowi wś K. w pow. bytomskim Kod. kat. krak. , II, 47. W spisie z r. 1443 podana jako Kruszyn, w księstwie siewierskim. Krusza, w dokum. Crzusa, wś, pow. inowrocławski. Dok. z r. 1356 Mateusz bisk. włocławski sprzedaje dziesięcinę stołową, z wsi biskupiej K. , na rzecz altaryi nowo zakładanej przy katedrze włocławskiej, staraniem jej scholastyka Bogufała Ulanow. Dok. Kuj. , 250, 76. W r. 1583 istnieją trzy części K. spiritualis, Podlodowa i Zambkowa. Siedzą tu Kruscy i Zakrzewscy, K. duchowna ma 5 łan. Należały do par. w Ludzicku. Kruszę Łubnica, dawniej Łubnica, wś nad rzką Leśnicą, pow. łomżyński. R. 1426 Jan ks. mazow. potwierdza dziedzicom z Milewa sprzedaż 10 łan. chełm. obszaru zw. Łubnica za 20 kóp, dziedzicom z Kruszewa i dodaje tymże ostatnim 20 łanów przyległych Kapica, Herbarz, n. 253. Kruszew 1. r. 1334 Krusewo, wś, pow. grójecki. Trojden ks. mazow. nadaje r. 1334 wieś swą K. viro honesto Luitkoni Kod. maz. , 48. W r. 1580 Krusewo major i Krusewko minor. Roslan Jeżewski z bracmi, synami Jerzego sędziego warszaw. , wdową po nim i bratem zmarłego Marcinem, płacą od 4 3 4 łan. Zofia Kruszewska wdowa z córką Ewą Jezierzyńską od 2 łan i 1 1 2 obróconych na folwark. 2. K, wś, pow. węgrowski. W dok. z r. 1476 w ziemi liwskiej Kod. maz. , 274. Kruszewo, wś, pow. mazowiecki. R. 1426 współdziedzice Milewa, sprzedają 10 łan, obszaru zw. Łubnica nad rzką Leśnicą, współdziedzicom Kruszewa za 20. kóp. Jan ks. mazow. potwierdza tę sprzedaż i dodaje Andrzejowi z K. i trzem synom jego jeszcze 20 łan. przyległych do 10 zakupionych w ziemi zambrowskiej Kapica, Herbarz, 221. Kruszewo, wś, pow. białostocki, 22 w. od Białegostoku, 609 dz. Krusznikowo, wś włośc, pow. dzisieński, gm. Jazno, Kruszwica, miasto nad Gopłem. O ile w epoce przedhistorycznej tradycya ukazuje nam w K. ważne ognisko kulturalne i polityczne, centr obszarów nadgoplańskich, to z chwilą rozjaśnienia się mgły przeddziejowej, w końcu X w. znaczenie tego centru, zmniejsza się coraz więcej, tak ze wytworzone tu instytucye kościelne szybko zanikają i szybko również upada znaczenie handlowe i kulturalne tej osady. W akcie Leszka ks. mazow. z r. 1185 wspomniany jest klasztor kruszwicki p. w. św. Piotra Apostoła. Możnaby się domyślać, iż założony został w starym grodzie kruszwickim. Miał on pewne prawa do kaplicy w Gniewkowie, którą Leszko nadaje w r. 1185 kościołowi we Włocławku. Może przy tym klasztorze utworzono katedrę biskupią, której początek nie został dotąd wyjaśniony. Dalsze losy klasztoru nieznane. Z przeniesieniem biskupstwa do Włocławka około r. 1133, upadały powoli instytucye kościelne i ubożała Kruszwica. Katedra przekształconą została w kollegiatę. Gród służy niekiedy za miejsce pobytu książętom kujawskim w XIII w. Wedle dokum. z r. 1191 daje osada dziewiąty denar z dochodów targowych, klasztorowi w Strzelnie. W r. 1268 bawi w K. Ziemomysł ks. kujawski i wydaje tu akt nadający różne swobody dla biskupstwa włocławskiego i złączonego z nim kruszwickiego. Potwierdza je i ponawia w K. r. 1269 ks. Bolesław. W r. 1271 zamek w K. spalony został z polecenia Bolesława Pobożnego, księcia wielkopolskiego Mon. Pol. , III, 37. W dok. z r. 1315 wspomniany jest, , districtus crusviciensis. R. 1358 dnia 20 stycznia i r. 1365 dnia 15 list. bawi tu Kazimierz W. Kod. dypl. pol. , II, 202, 729, 750. R. 1422 w Żninie wydaje Władysław Jagiełło akt, przenoszący K. dla poprawienia jej stanu na prawo niemieckie i nadający jej jarmarki Kod. dypl. pol, II, 824. Nadanie to nie podniosło upadłej osady. Długosz, który widocznie zwiedzał K. powiada, że nic w niej nie przetrwało z przeszłości, prócz sławy i ruin, że wygląda na biedną wioskę z walącymi się od starości budowlami i szczątkami pogorzelisk, że raczej za pustkowie, niż za zbiorowisko ludzkie można by ją uważać Hist. pol. Lib. , t. I, 97. R. 1460 dn. 10 września, bawi tu król Kazimierz i wydaje przywilej uwalniający mieszczan K. od opłaty targowego w miastach kujaw Krupniki Krupocin Krupoderyńce Kruszyniany Kruszyniec Kruszyno Kruszynka Kruszynówka Kruta Krute Krutele Krutiki Krutkoniec Krutle Krutniów Krutorówka Kruty Krutynie skich Kod. dypl. pol, II, 919. W r. 1566 daje miasto szosu fi. 4, od 2 bań gorzałcz. fl. 1, od 4 rybaków, 5 komorn. , 1 ubog. , 1 karcz, 2 szynkarzy wódki, 1 komornicy, 1 beczki piwa gdańskiego. Z należących do K. wiosek Łagiewniki od 3 łan. , Grodztwo od 2 łan. i Świątniki od 1 1 2 łanu, Probostwo wś od 1 1 2 łanu i karczmy. Czopowe fl. 2. Kasztelanowie kruszwiccy najdawniejsi znani są Piotr Magnus syn Wszebora, wojew. kujawski, w dok. Mieszka z XII w. , dla klasztoru w Mogilnie. Drugi kasztelan Lupus w latach 1212 1217, Marcin w dok. z r. 1241. Polubon 1249, Bogussa 1255, Bezzado de Zagople Kruszwica r, 1271, Jacobus 1282, Bartholius 1284, Bronissius 1293, Miroslaus 1294, Andrzej 1301, Hebda 1306, Johannes 1316. Nicolaus Wolski 1346, Dobeslaus 1346 1371. Wojewoda Adam występuje r. 1295. Starosta Andrzej z Oporowa r. 1471 Ob. Kod. dypl pol. , t. II, Kod. Wielk. i Ulanowski Dok. kujaw. O biskupach kruszwickich, ob. Włocławek t. XIII. Opisy i opracowania tyczące się K. są Przyj. ludu 1841 42, str. 203 z rycina. Wieża Popiela w K. Przyj. ludu, 1834, str. 18. Mysza wieża na Grople. Gopło i jego okolice Przyj ludu, 1839 401, str. 414. Mysza wieża w K. W albumie do Edw. hr. Raczyńskiego Wspomn. Wielkop. K. nad jez Gopłem i Mysza wieża, w Albumie Napoleona Ordy. K. przez E. Kierskiego Tyg. Illustr. , III, 1861, str. 91. Munita arx Kruszwica a Suecis capta, 12 aug. 1655, ob. Pufendorf, De rebus a Carolo Gustavo gestia, n. 31 Łepkowski Józef O zabytkach K. , Gniezna i t. d. , Kraków, 1866 r. Łuszczkiewicz Wład. Trzy granitowe kościoły Wielkopolskie z epoki romańskiej K. , Kościelec, Mogilno i kościół św. Jana na Środce w Poznaniu, Kraków, 1879 r. Gallier E. Kruszwica Inowrocław, 1895 r. . str. 170, odbitka z Dzien. Kujaw. . Spraw. kom. hist. sztuki, t. VI. Kuehnast L. , dr. Die Sage Ton Popiel und den Maeusen. Eine GelegenheitsSehrift. Mit einer Abbildung des Maeusethurms am Goplosee zu K. Bromberg. 1836 Lithographirt. . Komarnicki Zygm. O biskupach kruszwickich, początek dziejów katedry kujawskiej Bibl. Warsz. , 1857 r t. III, 553, IV, 649. Kruszyn al. Kruszyny, ob. Krusin, Kruszyn, wś i fol. , pow. białostocki, gmina Krypno, 31 w. od Białegostoku. Wś K. ma 95 dz; folw. naleźy do dóbr Pieńskie. Kruszyna, wś, pow. noworadomski. Kościół par. p. w. św. Mateusza istniał tu zapewne już w XV w. , a może i wcześniej, bo pleban pobiera dziesięciny z ról kmiecych w tej wsi, gdy w sąsiednich oddawane są kapitule gnieźnieńskiej. Obecny kościół murowany wzniósł dziedzic wsi Kasper Denhof, wojew. sieradzki, wr. 1640 nie zaś 1695 jak mylnie podano w t. IV. Kruszyna 1. os. , pow. słonimski, gm. i dobra Dobromyśl. 2. K. , dobra, pow. ihumeński, Mezencowych, 1075 dz, Kruszyniany, wś, pow. grodzieński, gmina Hołynka. 58 w. od Grodna, 40 dra. , 406 rak. , meczet, 690 dz. włośc, 728 dz. różnych właścicieli i 30 dz. należących do meczetu. Części dawnego dziedzictwa Kryczyńskich, noszą obecnie nazwy Achmatowszczyzna Lebedziów, Jabłońszczyzna Jabłońskich, Jattowszczyzna Mańkowskieh, Leonowszczyzna Talkowskich. Na gruntach wsi znajdują się dwa dawne cmentarzyska; Ruskie mogiłki i Wysokie mogiłki. Kruszyniec, wś, pow. włodzimierski, gmina Zhorzany, 80 w. od Włodzimierza, 70 dm. 461 mk. Kruszynka, K. Stara i K. Nowa, urocz. , pow. słonimski, gm. Byteń. Kruszynka, wś skarb. , pow. kijowski, gm. Hlewacha, st. poczt. Wasilków 7 w. , 25 w. od Kijowa, 153 dm. , 889 mk. , cerkiew, szkółka cerk. , 14 wiatraków, 949 dz. Kruszyno, okolica i os. , pow. kobryński, gm. Wierzcholesie, 10 w. od Kobrynia. Okolica ma 73 dz. ; os. Chodynickich, 17 dz. Kruszynówka Wielka i Mała, dwie wsi, pow. rohaczewski, gm. Cichinicze. Pierwsza ma 58 dm. , 445 mk. , druga 16 dm. , 219 mk. Kruta, fol, pow. mścisławski, od r. 1863 Krzywickich, 131 dz. Kruta, wś, pow. żytomierski, gm. Piątka, par. praw. Hłuboczek, szkółka. Krute 1. pow. rohaczewski, ob. Józin. 2. K. , wś, pow. wieliski, gm. Wiaźmieny, 21 w. od Wieliża, 39 dm. , 300 mk. , cerkiew, szkoła, zarząd gm. Na polach wsi dwa kurhany. 3. K, wś i dobra, pow. witebski, własność Marka Luboszczyńskiego. Krutele, wś, pow. orszański, gm. Chłystówka, 9 dm. , 75 mk. Krutiki Abramowy, wś, pow. wieliski, gm. Wiaźmieny. We wsi horodyszcze. Krutkoniec, fol. , pow. kowieński, gm. Eleonorów 6 w. . Krutle al. Krutla, w dokum. Crotle, fol. , pow. babimojski. Sędziwój kantor gnieźn. nadaje r. 1231 klasztorowi w Obrze swe włości Krutle Lutole, Jasiniec. W r. 1287 otrzymuje wieś prawo niemieckie K. W. , u. 130, 131, 215, 582. Krutniów, w dok. Krupniew, wś nad Ikwą, pow. krzemieniecki, gm. Poczajów, par. prawosł. Łopuszno 3 w. , 33 w. od Krzemieńca, 91 dm, , 973 mk. , cerkiew fil. drewn. z r. 1770, szkółka od r. 1875. W r. 1545 ks. Dymitra Wiszniowieckiego. Obecnie hr. Potockich. Krutorówka, wś, pow. klimowicki, gm. Nadziejkowicze, 36 dra. , 241 mk. Kruty, dwór, pow. kowieński nie rossieński, gm. Betygoła 5 w. . Krutynie, dwór, pow. szawelski, gm. Szawlany 10 w. . Kruszyn Kruszyn Kruszyna Kryg Kryklany Krutynka, urocz. , pow. żytomierski, gmina Chwasowa, 42 w. od Żytomierza, 19 dm. , 108 mk. Kruzy, wś, pow. bielski gub. grodz. , gmina Skórzec, 57 w. od Bielska, 118 dz. Krużek, wś, pow. dubieński, gm. i par. praw. Młynów 1 2 w. 4 dm. , 43 mk. Krużlowa Wyżna i Niźnia, w dok. Cruzlova seu Nova Schmyldno, wś, pow. grzybowski. W r. 1370 dziedzice K. uwalniają sołtysa Heremanna od służby wojennej Kod. mał. , III, 244. W r. 1581 płaci z K. i ze Starej wsi Agnieszka Pieniążkowa. Ob. Bobowa. Ob. Teka konserwator. zach. Galicyi, t I i Spraw. hist. sztuki, t. IV. Krużuńce, wś, pow. trocki, gm. Butrymańce 8 w. ; miała 69 dusz rewiz. , należała do dóbr skarb. Punie. Kryczały, wś, pow. święciański gm. Zabłociszki 5 w. ; miała 16 dusz rewiz. Kryczewatka, wś i fol. , pow. czauski, gm. Rasna. Wś ma 14 dm. , 167 mk. ; fol. Trupczyńskich, 343 dz. Kryczewszczyzna, urocz. , pow. piński, w okolicy Płotnicy, nadane r. 1552 przez Bonę Daszkowi Domanowiczowi Hładkiemu Rewizya Puszcz, str. 321. Kryczylsk, w dok. Kryczelsko, Kriczewsko, wś nad Horyniem, pow. rówieński, gm. i st. dr. żel. Stepań 12 w. , 82 w. od Równego, 226 dm. , 1487 mk. , cerkiew drewn. z r. 1885, uposażona 38 dz. z nadania Stan. Worcla r. 1816; szkółka od r. 1877. Cerkiew fil. we wsi Korost. W r. 1577 do Stepania, ks. Konst. Ostrogskiego, który wnosi od 6 dom. półdworz. , 6 ogr. po 4 gr. , 5 ogr. po 2 gr. , 2 rzem. , a w r. 1583 od 19 dym. , 5 ogr. Kryczyn, pow. borysowski. Dawniej Ratomskich, dalej Józefa Kukiewicza, dziś Jana Kukiewicza, 3784 dz. Do dóbr należy fol. Dalkiewicze, 1269 dz. Kryg, wś, pow. grybowski. W r. 1383 ststa biecki Janusz, przybywszy, po wyjściu lat wolności, do wymierzenia łanów, nie zastał ni kościoła, ni młyna, ni wody, grunta jałowe, ztąd wymierzył tylko 6 łanów w tej liczbie jeden wolny dla sołtysa. Dodał przytem dla zasilenia wsi las pomiędzy Męciną a K. i zarośla między Libuszą a K. Kod. mał. III, 350. Krykiany i Krykianki, pow. święciański, par. Melgiany. Pierwsze należały do Leśniewskich, od których przeszły do Zabłockich, wreszcie do Karola Kublickiego. Dziś podzielone między sukcesorów Sołtanów 560 dz. , Benisławskich 632, Smokowskich 623, wogóle 1835 dz. Krykianki należały do Bielikiewiczów, dziś spadkobierców Bernarda Masłowskiego, 309 dz. Kryklany, wś, pow. poniewieski, gm. i par. Pompiany 10 w. , 8 dm. , 80 mk. , kościół katol. filialny p. w. N. M. P. , z drzewa z r. 1781, dom przytułku. Kryksze, wś, pow. poniewieski, gm, Birże 13 w. . Kryksztaniszki, dwór, pow. szawelski, gm. Szawlany 8 w. . Krykuny 1. fol. , pow. borysowski, dawniej Świdów, dziś Niemorszczańskich, 56 dz. 2. K, tamże, Pławskich 130 dz. Kryle, wś, pow. wiłkomierski, gmina Ołoty 4w. . Krylińsk, kol. , pow. nowogradwołyński, gm. Emilczyn, 60 w. od mta pow. , 60 dm. , 317 mk. Kryliszki al. Hryckowszczyzna, fol. , powiat oszmiański, wchodził w skład ststa jakuńskiego. W r. 1789 Michała Streczona, stolnika żytomierskiego, w zastawie Stanisława Paszkowskiego. Ostatecznie Fran. Dmochowskiego, który je rozparcelował włościanom. Kryłów, mstko, pow. hrubieszowski. Wedle reg. pob. z r. 1578 należał poprzednio do pow. bełzkiego lecz został włączony do chełmskiego. Kryłów 1. mstko nad Taśmina, pow. czehryński, gmina Podorożne, st. poczt. Czehryń 35 w. , 315 dm. , 2038 mk. , cerkiew, dom modl. żydow. , szkoła ludowa, młyn wodny, 4 wiatraki. Osadzona r. 1615 na gruntach dzierżawy czehryńskiej, należącej do ststwa korsuńskiego, otrzymuje słobodę do lat 30. W r. 1616 już obwarowane, mocą nadania lokacyjnego otrzymuje grunta nad rz. Dnieprem na Białobereżu i na Zbojnera i na Piwnem za Dnieprem, także chutory z obu stron Dniepru, aż pod Krzemienczuk. Podług lustracyi z r. 1612 ostawione palami i ostrogiem. Jest w niem 50 mieszczan posłusznych, 400 kozaków, powinności żadnej nie odprawują, bo jeszcze mają słobody do lat 23; hakownic miejskich dwie. Arenda, za młyny i przewóz dają 500 złp. W 1628 r. 50 dym. , 20 ogr. , 3 rzem. , 2 koła młyń. , 1 pop. 2 K, wś nad Stubłem, pow. dubieński, gm. Warkowicze, 22 w. od Dubna, 30 dm. , 189 mk. 3. K. , wś, pow. Ostrogski, gm. Dołżek, st. poczt. Samostrzały 5 w. , st. dr. żel. Sławuta 28 w. , 41 w. od Ostroga, 277 dm. , 1615 mk. , cerkiew drewn. z r. 1753, szkółka cerk. od r. 1885. W r. 1577 do Międzyrzecza, kn. Koreckiego, który wnosi od 8 dym. , 5 ogr. Kryłówka 1. pow. czehryński, ob. Radywanówka. 2. K. , wś, pow. skwirski, gm. Wierzchownia, st. poczt. Rużyn 8 w. , 35 w od Skwiry, 285 dm. , 1639 mk. , cerkiew, szkółka cerk. , 2 młyny, 4 wiatraki. W r. 1688 w zastawie pani wileńskiej, płaci od 2 dym. Następnie we włości pawołockiej. 3. K. , Kiryłówka, wś, pow. żytomierski, gm. Andruszówka, 48 w. od Żytomierza, 20 w. od Berdyczowa st. poczt. , 15 w. od st. dr. żel. Czernorudka, ma 243 dm. , 1511 mk. , cerkiew par. drewn. z r. 1766, szkółka cerk. od r. 1859. Do par. praw. należy Kryłówka Kryłów Kryliszki Krylińsk Kryle Krykuny Kryksztaniszki Krutynka Kryksze Krutynka Kruzy Krużek Krużlowa Krużuńce Kryczały Kryczewatka Kryczewszczyzna Kryczylsk Kryczyn Krykiany Krynica Biała Kryłowo Krylowa Krymczak Krymka Krymki Krymle Krymno Krynica Krynice Krynickie Krynicze Kryniczka Kryniczne Kryniczno Kryniczyn Krynki wieś Kotówka. W całej parafii było 193 dm. , 1503 mk. Krylowa 1. Kryłowa, folw. , pow. miński, Odorskich 320 dz. 2. K. , fol. , pow. rzeżycki, Bohdanowiczów 62 dz. Krymczak, las przy wsi Zastawicy, powiat uszycki. Krymka al. Krymska Rudnia, wś nad stawem, pow. radomyski, gm. i par. katol. Wysze wicze, par. praw. Czudyń 4 w, st. poczt. Radomyśl 18 w. , 117 dm. , 778 mk. , prawie wyłąjcznie szlachty, kaplica katol. , smolarnia, młyn, jarmark 13 czerwca. Należy do dóbr meżyryckich. Krymki wś, pow. klimowicki, gm. Szumiacze 7 w. , 24 dm. , 125 mk. Pokłady kredy. Krymki 1. wś nad urocz. Tymoszówka, pow. czchryński, gm. Stawidła, st. poczt. Złotopol 20 w. , 60 w. od Czehrynia, 195 dm. , 1024 mk. , cerkiew, szkółka cerk. , cegielnia, 7 wiatraków. 2. K. , wś, pow. zwinogródzki, gm. , st. poczt. i dr. żel. Szpoła 8 w. , 180 dm. , 1039 mk. , cerkiew, szkółka, 6 wiatraków. Krymle, fol, pow. poniewieski, gm. Naciuny 17 w. , Maryi Sabowej, 101 dz. Krymno, wś nad jez. Domasznie, pow. włodzimierski, gm. Krymno, 95 w. od Włodzimierza, 503 dm. , 2698 mk. , 2 cerkwie, szkoła. Gmina obejmuje 8 miejscowości, 1600 dm. włościańsk. obok 80 innych, 9923 mk. włościan, uwłaszczonych na 18, 000 dz. Wś należała do stastwa ratneńskiego. W r. 1629 czyniła 89 fl. , 18 gr. Krynica 1. Krynice, wś, pow. białostocki, gm. Ohręhniki, 12 w. od Białegostoku, 420 dz. Pod wsią kurhan. 2. K. , wś, pow. bielski gub. grodzieńskiej, gm. Łosinka, 90 dz. 3. K. , wś, chutor i os. , pow. prużański, gm. Suchopol, 24 w. od Prużany. Wś ma 19 dm. , 334 mk. , cerkiew cmentarną; , wiatrak, 359 dz. ; chutor, własność Sawczuków, 175 dz. ; os. należąca do kilku właścicieli, 174 dz. 4. K. , urocz. w dobrach Borki, pow. słonimski. 5. K. , wś, pow. wołkowyski, gm. Pieski, należała do dóbr Bieławicze. 6. K. , wś, pow. lucyński, własność de Waldenów, 98 dz. Krynica 1. os. i chutor przy wsi Zwizdal, pow. owrucki, gm. Chrystynówka, 5 dm. , 34 mk. 2. K. , kol. , pow. rówieński, gm. Sieliszcze, 7 dm, , 61 mk. Krynica, zdrojowisko z zakładem kąpielowym i wś, pow. sądecki. W ciągu ostatnich lat 20 zakład rozwinął się pod względem udogodnień i liczby gości. Stanął okazały dwupiętrowy dom zdrojowy kurhaus z salą halową, czytelnią, restauracyą, dwa nowe domy zakładowe, murowane dla gości, których liczba dochodzi obecnie do 6000. Ob. Skórczewski Br. Klimatologia K. na podstawie spostrzeżeń w latach 1877 1882, Kraków, 1883 r. Wąsowicz Zygm. dr. ,, Krynica i jej środki lecznicze Kraków, 1901 r. , str. 130. Krynica Biała 1. wś nad Teterowem, pow. radomyski, gm. , dobra i par. praw. Wyszewicze 4 w. , st. poczt. Radomyśl 20 w. , 45 dm. 308 mk. , wyłącznie szlachty, przeważnie prawosławnej. 2. K. Biała, pow. rówieński, ob. Helesin, Krynica Święta, wś nad źródłem, pow. zasławski, gm. Butowce, par. praw. Łaszki 4 w. , 35 w. od Zasławia, śród gór położona, ma 25 dm. , 210 mk. Istniał tu monaster męzki. Krynice, wś, pow. tomaszowski. W r. 1531 leży w pow. grabowieckim, ma cerkiew, 2 1 2 łan. , należy do par. rz. kat. w Łabuniach. W r. 1578 Marcin Oleśnicki płaci tu od 5 łan. , 24 zagr. z rolą, 24 komorn. , 1 8 łan. karcz. , pop fl. 2. Krynickie, wś, pow. białostocki, gm. Zabłudów, 18 w. od Białegostoku, 1328 dz. Krynicze, wś nad rzką Ponurką, pow. kijowski, gm. Dmitrowicze, st. poczt. Demijówka 23 w. , 24 w. od Kijowa, 94 dm. , 415 mk. , cerkiew drewn. , 478 dz. włośc. W r. 1569 Tyszów Bykowskich. W r. 1581 p. Tyszyna wnosi od 6 osiadł. , 1 zagr. 6 gr. Następnie Hulewiczów, od których nabywa w r. 1586 Wasyl Kobyzewicz Chodyka, rajca kijowski. Od wsi tej jego potomkowie poczęli się zwać Krynickiemi. W r. 1628 Teodor Krynicki wnosi od 2 dym. , 2 ogr. Wś nadaną została przez Krynickich monasterowi panieńskiemu Michajłowskiemu. Kryniczka, urocz. w dobrach Popielewo, pow. prużański. Kryniczka, kol. , pow. rówieński, gm. Tuczyn, 30 w. od Równego, 33 dm. , 250 mk. Kryniczne, urocz. przy wsi Wierchpole, pow. grodzieński. Kryniczno, fol. , pow. nowogródzki, gmina Mir, Gąsiewskich około 1 wł. Kryniczyn 1. dobra, pow. poniewieski, gm Girsudy 12 w. , bar. von Schillingów, 734 dz. 2. K. , mstko, tamże, gmina Gulbiny 8 w. , 230 mk. Krynki, r. 1334 Gutanów, wś, pow. opatowski. Jan Grot bisk. krak. , uwalnia r. 1334 mieszkańców wsi biskupiej Gutanów nad rz. Ramiona na lat 12 od opłat i dziesięcin, dla zaludnienia i podniesienia takowej, nadając zarazem prawo nowotarskie Kod. kat. krak. , II, 9. Wkrótce potem wieś zmieniła swą nazwę na Krynki Krzinky. W roku 1578 istnieje tu kopalnia i kuźnica żelaza o 3 kołach i 8 robotn. ,, Minera Krziniecka. Krynki 1. Białokunki, K. Borowe, K. Jarki, K Miklasy i K. Sobole, okolice szlach. , pow. bielski gub. grodz. , w dawnej ziemi drohickiej, gm. Grodzisk, 44 w. od Bielska, mają razem 371 dz. Gniazdo Kryńskich. 2. K. , wś nad Bugiem, pow. brzeski gub. grodz. , gm. Wołczyn, 42 w. Krysztopole Krysztofówka Kryształowszczyzna Krysztalewa Kryszpuras Kryszkany Kryszkielinie Krysze Krypce Krypno Krypy Krysiewicze Krysiutyszki Krysk Krystynhof Krystynopole Krystynpol od Brześcia, 15 dm. , 120 mk. , cerkiew, szkoła, 187 dz. włośc. i 172 cerk. Par. praw. , dekanatu błagoczynia Wysokie Litewskie, 991 dusz, cerkiew paraf. i filialna. 3. K. , mstko, pow. grodzieński, gm. Krynki, 48 w. od Grodna, 3740 mk. , 898, włośc. , 48 cerk. i 38 kościel. ; dobra w czyści Rosławlewych z fol. Porzecze, Aleksandrówka i Maryanówka mają, 1368 dz. , w części zaś Wiryonów, 741 dz. W pobliżu mstka znajduje się wzgórze, zwane Carewa Góra. Par. prawosł. , dekanatu błagoczynia Brzostowica Wielka, 2838 dusz, cerkiew paraf. i 3 cmentarne. Gmina obejmuje 35 miejscowości, 676 dm. włośc. obok 322 innych, 3997 mk. włościan, uwłaszczonych na 4415 dz. Nadto w gm. jest 86 dz. ziemi cerk. i kośc. i 6280 dz. większej posiadłości. Mstko otrzymało prawo magdeburskie od Zygm. Augusta r. 1569 oraz przywilej na 4 jarmarki do roku na Boże Ciało, św. Annę, Narodzenie N. M. P. i św. Michała. Z włók, oprócz 2 wójtowskich, 1 dojlidzkiej i 2 kowalskich płacili 133 kóp 34 gr. Dochód z klucza kryńskiego r. 1680 czynił 3803 złp. 27 gr. 7 den. 4. K. , zaśc, pow. nowogródzki, gm. Żuchowicze. Maja tu części Jeżykowiczowie 1 1 2 wł. , Żornakowie 1 2 włóki, Kurtulowie 1 1 2 wł. , Maksymowiczowie 3 4 włóki. 5. K, wś, pow. rzeczycki, gm. Wasilewicze, 103 dm. , 541 mk. 6. K, wś i dobra, pow. orszański, gm. Wysokie 4 w. , cerkiew. Pod wsią st. dr. żel. orłowskowitebskiej. Dobra, od r. 1880 Mazarakich, 5196 dz. 4190 dz. lasu. Krypce, okolica, pow. kowieński, gm. Żejmy 2 w. , 41 w. od Kowna, Maja tu Gabryełowiczowie 79 dz. , Narkiewiczowie 26 dz. , Stankunowiezowie 24 dz. , Strebejkowie 23 dz. , Wasilewscy 21 dz. , Dyrmontowie 7 dz. , Kirbutowie 31 dz. , Sadzewiczowie 26 dz. Krypno i K. Poduchowne, dwie wsi, powiat białostocki, gm. Krypno, 6 w. od Białegostoku Wś K. ma 1477 dz; K. Poduchowne 316 dz Gmina obejmuje 87 miejscowości, 1292 dm, włośc obok 851 innych, 9865 mk. włościan, uwłaszczonych na 18, 883 dz. Nadto w gminie jest 197 dz. cerk. i kośc. i 24, 296 większej posiadłości. Krypy, w dok. z r. 1476 Cribi, wś, pow. węgrowski. W r. 1476 siedzi tu drobna szlachta. Według reg. pob. z r. 1563 wieś należy do starostwa liwskiego, ma 12 łan. Krysiewicze, wś, pow. wołkowyski, gmina Biskupice, z urocz. Błękitna, 154 dz. Krysiutyszki, zaśc, pow. nowoaleksandrowski, gm. Oknista 5 w. . Krysk, r. 1567 Krisko, wś, pow. płoński. W r. 1567 wś z kościołem par, w pow. sąchockim. Floryan Kryski płaci tu od 23 1 4 wł. , 7 ogr. , 1 kowala. Ob. Osiecki J. ks. K. w Płońskiem Wiek, r. 1878, n. 116. Kryski, wś, pow. sokólski, gm. Kruhlany, 11 w. od Sokółki, ze wsią Czepicie, 133 dz. włośc Krystanowo, folw. , pow. szawelski, gmina Szawkiany 5 w. . Krystele, wś nad rzką, Malmutą, dopł. jez. Łabuń, pow. rzeżycki, gm. Warklany, 53 dm, , 292 mk. , dom modl. starowierów. Krystonowo, Krystynowo, dobra, pow. kowieński, gm. Wilkija 6 w. . Krystopole, fol. , pow. rohaczewski, Vietinghofów 478 dz. 263 lasu. Krystyanowo, fok, pow. kowieński, gmina Bobty 9 w. . Krystynhof, dobra, pow. mohylewski, od r. 1879 Siwakowych, 1044 dz. 765 lasu. Krystynopole, fol. , pow. rohaczewski, Radczenków 230 dz. Krystynopbolska, ferma nad stawem Woronowskim, pow. zwinogródzki, gm. Olszana, 4 dm, 45 mk. Krystynów, Krystynowo, wś i dobra, powiat kobryński, gm. Worocewicze, 65 w. od Kobrynia. Wś ma 191 dz. ; dobra, własność Piotrowskich, 276 dz. Nadto Kraszewscy maja tu 24 dz. Krystynpol 1. Krystopol, fol. dóbr Wielona, pow. kowieński. 2. K. , fol. , pow. ihumeński, attyn. Rusakowicz, 121 dz. Krysze, wś, pow. witebski, gm. Laskowicze, 9 dm. , 54 mk. , garbarnia. Krysze Błoto, zaśc, pow. wileński, gmina Muśniki 7 w. ; miał 8 dusz rewiz. , należał do dóbr skarb. Kiernów. Kryszkielinie, chutor, pow. szawelski, gmina Szawle 8 w. . Kryszkany, wś, pow. nowoaleksandrowski, gm. Oknista 4 w. . Kryszpuras, Kryszpurys, dwa zaśc. , powiat nowoaleksandrowski, gm. Oknista 12 w. . Krysztalewa, ferma pod wsią Moszurowa, pow. humański, gm. Moszurowa, 5 dm. , 15 mk. Kryształowszczyzna, pow. słonimski, ob. Pławskie, Krysztofówka, mylnie Krysztopówka t. IV, 763, wś, pow. lipowiecki, gm. Jurkowce, st. poczt. Ilińce 25 w. , 45 w. od Lipowca, 171 dm. , 1257 mk. , cerkiew, szkółka cerk Należy do klucza sitkowieckiego. W r. 1629 kasztelan krakow. Jerzy Zbaraski wnosi od 47 dym. Krysztopole, Hryniewszczyzna, wś, pow. klimowicki, gm. Nadziejkowicze, 42 dm. , 328 mk. Krytowszczyżna, wś, pow. święciański, gm. i dobra skarb. Jasiewo; miała 9 dusz rewiz. . Krytyszyn, wś i kol. , pow. kobryński, gm. Janowo, 88 w. od Kobrynia. Wś ma 1101 dz; kol. 145 dz. Krytże, zaśc, pow. wiłkomierski, gm. Rogowo 2 w. . Kryucha, wś, pow. żytomierski, gm. Troja nów, 16 dm. , 114 mk. Krystynopbolska Krypce Kryski Krystanowo Krystele Krystonowo Krystopole Krystyanowo Kryucha Krytże Krytyszyn Krytowszczyżna Krystynów Krywulin Krywińce Krywiec Krywicze Krywica Krywiatycze Krywelick Krywel Krywe Krywa Krywczunka Krywa, wś, pow. bielski, gub. grodz. , gm. Pasynki, 8 w. od Bielska, 1061 dz. Na gruntach wsi mogiła. Krywa, wś nad rz. t. n. , pow. taraszczański, gm. Juszków Roh, st. poczt. Taraszcza 4 w. , 176 dm. , 493 mk. , cerkiew cmentarna. Należy do klucza lesowickiego. Krywce 1. Krywczyce, Krzywczyce t. IV, 802, pow. piński. W dokum. z r. 1556, jako Krywczyckie imienje, własność Iwana Bułhaka, który trzecią część sprzedaje Iwanowi Protasowiczowi, sędz. pow. pińskiego, a pozostałe dwie trzecie części zastawia temuż za 400 kóp groszy litew. ob. Rewizya Puszcz, str. 98, 99, 100. 2. K. , wś, pow. borecki, gm. Horodyszcze 13 w. , 17 dm. , 48 mk. Krywczunka, wś nad stawem Mołocznej, pow. taraszczański, gm. i st. poczt. Żaszków 10 w. , 55 w. od Taraszczy, z chutorem 333 dm. , 1865 mk, cerkiew, szkółka cerk. , 8 wiatraków. Krywe, Krzywe, wś i folw. , pow. orszański, gm. Olenowicze, 23 dm, 143 mk. Fol, dziedzictwo Grumowskich, 326 dz. 106 lasa; młyn wodny. Krywel, wś, pow. borecki, gmina Lubinicze 9 w. . Krywelick, wś, pow. czerykowski, gm. Jelnia Nowa, 38 dm. , 336 mk. Krywiatycze, Krywatycze, wś, pow. bielski gub. grodzieńskiej, gm. Orla, 14 w. od Bielska, 359 dz. Krywica, przysiółek wsi Kulaki, pow. kobryński. Krywicze t. IV, 807 Krzywicze, wś nad rzką Uścią, pow. rówieński, gm. Diatkowicze, par. praw. Jasieninicze 1 w. , 14 w. od Równego, 26 dm, , 243 mk. , kaplica, młyn wodny. Była tu dawniej cerkiew filialna, obecnie zniesiona. W r. 1546 własność Michna Krzywickiego, Wr. 1570 z części K. wnosi Oleksy Mikołajewicz od 3 ogr. po 2 gr. W r. 1577 Lewko płaci od 5 dym. po 20 gr. , 5 ogr. po 4 gr. i Jarmoła Sosnicki od 1 dym. 10 gr. , 2 ogr. po 2 gr. W 1583 r. Wasili Krupicki, ststa zwiahelski, płaci z części K. od 4 dym. , 3 ogr. W nowszych czasach wś należała do Bohuszów. Krywiec 1. wś, pow. bielski gub. grodz. , gm. Łosinka, 194 dz. 2. K. , os. , pow. Słonimski, gm. Mieżewicze, 23 w. od Słonima, 26 dz. włośc. i 346 dz. dwor. Krywiec, wś nad ruczajem, pow. humański, gm. Chiżna, st. poczt. Buki 5 w. , 40 w. od Humania, 330 dm. , 1662 mk. , cerkiew, szkółka cerk. , młyn. Krywińce, Krzywińce, wś, pow. wiłkomierski, gm. Androniszki 5 w. . Krywka, rzka, pow. wieliski, lewy dopływ Dźwiny. Bierze początek w pobliżu wsi Leonienki, na pograniczu pow. porzeckiego gubernii smoleńskiej, płynie ku płn. zchd. i ubiegłszy 15 w. uchodzi pod wsią Białousowa. Przybiera od lew. brz. rzkę Rzawkę. Krywka 1. Krzywka, fol. , pow. bobrujski, własność Adeli Drużyłowskiej, Leokadyi Poczobutowej i Julii Orzechowskiej, 179 dz. 2. K, tamże, Supruneńków 242 dz. 3. K. , wś, pow. wieliski, gm. Serteja 3 w. , cerkiew, stare cmentarzysko. Krywka al. Krzywka, wś, pow. turczański. W r. 1565 wś w ststwie samborskiem miała 30 kmieci na 16 1 2 łan. , 3 osadzonych r. 1558 a więc jeszcze wolnych. Pop i cerkiew. Pobierane tu cło od bydła po 1 2 gr. , arendowane za zł. 18. Ogółem dochodu zł. 93 gr. 23. Krywlany 1. wś, pow. brzeski gub. grodz. , gm. Dworce, 45 w. od Brześcia, 411 dz. Na pograniczu pow. brzeskiego i prużańskiego, pomiędzy wsiami K. , Wierzchy i Naleźniki, znajdują się wały sypano, wysokie do 2 saż. Wały te do 1 1 2 w. długie, otaczają przestrzeń kwadratową, zwaną, przez lud zamkiem ks. Czartoryskich. 2. K, wś, pow. prużański, gm. Murawiewska, 40 w. od Prużany, 375 dz. Krywlin, wś, pow. kowelski, gm. Wielick, 32 w. od Kowla, 57 dm. , 320 mk. Krywonino, wś nad rzką t. n. , pow. wieliski, gm. Usmyń. Nad rzką, pomiędzy wsiami K. Rostanie, Puryszkino i Lwów, horodyszcze, w formie podkowy, zajmujące do 100 saż. kw. , otoczone rowem, długim przeszło 100 saż. , szerokim 3 saż. Znajdowano broń kamienną. Krywosiele, wś, pow. dryzieński, parafia Rosica. Krywotyn, wś, pow. nowogradwołyński, gm. Emilczyn, par. praw. Miakołowicze 10 w. , 60 w. od mta pow. , 84 dm. , 542 mk. Krywucha, chutor, pow. dubieński, gmina i par. praw. Dubno 5 w, , 6 dm. , 45 mk. Krywula, kol. , pow. łucki, gm. Szczuryn, 6 dm. , 34 mk. Krywule, okolica szlach. , pow. oszmiański, siedziba Pietrusewiczów i Soroków. Krywulicze, wś, pow. wołkowyski, gm. Tołoczmany, 9 w. od Wołkowyska, 264 dz. Krywulin, wś, pow. mohylewski, gm. Ciecierzyn 6 w. . Krywulki, wś, pow. grodzieński, gm. Kamionka, 53 w. od Grodna, 167 dz. Kryżborg, zaśc, pow. rossieński, gm. Szydłów 8 w. . Kryże, urocz. przy wsi Zastawa, pow. prużański. Kryżuty, dobra, pow. lucyński, Senkowych 446 dz. Kryżyszki, wś, pow. rosieński, gm. Kroże 10 w. . Krzaczki, ob. Czerniawa. Krzan, dawniej Krzon, Chrzon, wś, pow. kościański. Według dok. z r. 1249 żona comesa Krywce Krywa Krzan Krzaczki Kryżyszki Kryżuty Kryże Kryżborg Krywulki Krywulicze Krywule Krywula Krywucha Krywotyn Krywosiele Krywonino Krywlin Krywlany Krywka Krzcin Krzciącice Krzcięcice Krzczonowice Krzemieniec Krzemienica Krzemień Krzemianka Krzegowszczyzna Krzczonów Krzeczów Piotrka de Lank z jego syuowcami, nadali klasztorowi w Owińsku wś Kron Ulanow. Dok kuj. , 352, o. Istniał tu kościół par. p. w. św. Jana i św. Marcina, pierwotnie parafialny. Według wizyty z r. 1683 przechowywano tu akt z r. 1411, którym Piotr bisk. pozn. nadał dochód z młyna na rzecz kościoła. W r. 1508 wcielony został jako filialny do par. w Białczu. W r. 1683 był w ruinie. Dziś nie istnieje. Krzciącice, w dok. Krzencino, Crzanczycze, Krzczycze, wś, pow. jędrzejowski. Nadane przez Jana arcyb. gnieźn. klasztorowi jędrzejowskiemu przed r. 1176. W dokum. z r. 1370 występuje Crzczanta de K. Kod. mał. , I, 367. W r. 1581 mają tu dwa działy Kulowie i jeden Niemsta. Płaca od 7 1 2 łan. , 9 zagr. , 7 kom, 5 kom. bez bydła, 6 rzem. , 1 czynsz. , 1 2 łan. karcz. Krzcin, w dok. Chrzcin, Krzcinno, wś, pow. sandomierski. Wspomniany w liczbie włości klasztoru koprzywnickiego, w dok. z r. 1250 1277. 1284 i 1346. Długosz podaje L. B. , t. III, 380, iż wieś nadał klasztorowi Mikołaj komes z Bogoryi, a dwa działy dodał Władysław Jagiełło. Krzczonów 1. wś, pow. opoczyński. Według dok. z r. 1354 należy do dóbr rodu Duninów ze Skrzynna. W r. 1577 dział Wolskich ma 9 1 2 łan. Jest też Wola Krzczonowska al. Dąbrowska. Ob. Trzebina t. XII. 2. K, wś, pow. stopnicki. Comes Jacobus filius Laureata heredis de Crszczonow w dok. z r. 1325 występuje jako nabywca sołtystwa w Bogucicach Kod. kat. krak. , I, 170, W r. 1579 Krzczonowycze, wś w par. Koniemłoty należy do Czyżowskiej, która płaci od 12 osad. , 3 łan. . 1 zagr. , 6 ubogich. 3. K. , r. 1531 Crczonow, r. 1676 Chrzczonow, wś nad rzką Giełczew, pow. lubelski. W r. 1531 istnieje tu parafia. Mikołaj Lipski płaci od 1 łanu, Jakób Piczkowski od 4 1 2 i ćwierci. Drobne działki szlacheckie 2 1 2, łan. W skład parafii wchodziły Giełczew, Wola Giełczewska, Żuków i Borzęcinek. Dział królewski w tej wsi należał do ststwa lubelskiego. W r. 1549 Jan Tęczyński, wojew. sandomierski, ststa lubelski, uzyskał połączenie kościoła par. w K. z parafią św. Trójcy na zamku lubelskim. W r. 1676 płaci tu pogłówne Więckowski od 4 osób z rodziny, 6 dwor. , 102 poddan. , 5 żydów, 15 głów na sołtystwie. Żelisławski i Zabilski od 9 osób z rodziny, 11 dwor. i plebana. Obecny kościół murowany p. w. Wnieb. N. P. Maryi wzniesiony r. 1780. Wieś ludna i rozległa liczy obecnie 218 dm. Krzczonowice, w dok. Cristonovici, wś, pow. opatowski. W r. 1191 dają dziesięcinę kollegiacie sandomierskiej. W r. 1578 mają tu działy Czajka, Szczuccy i ks. Ostrogski. Razem jest 9 1 2 łan. , 10 osad. , 7 zagr. , 6 kom. Krzeczkowo, wś, pow. przemyski. W roku 1565 wieś należąca poprzednio do żupy Solskiej, następnie w dzierżeniu Katarzyny Orlikowej. Miała 14 kmieci na rolach różnych, 5 zagroda. , pop. Dochód zł. 25 gr. 10. Krzeczkowo, pow. ostrowski, ob. Dmochy, Krzeczów 1. r. 1238 Creczow, wś, pow. bocheński. Wspom. w dokum. z r. 1238 Kod. dypl. pol. , III, 35. W akcie z r. 1350 fundującym parafię w Rzezawie. Za Długosza wieś królewska ma 6 łan. , folwark królewski, 4 karczmy, 5 zagrodn. bez roli L. B. , II, 176. 2. K. , ob. Kreców. Krzegowszczyzna, dwór, pow. grodzieński, gm. Hołynka, własność Talkowskich, z fol. Leonowszczyzna Kruszyniany, 85 dz. Krzemianka, Kremianka, kol. niem. , powiat żytomierski, gm. i par. praw. Barasze, 88 w. od Żytomierza, 61 dm, 466 mk. , szkoła, wiatrak, fabryka fajansu. Krzemień, wś, pow. janowski, ma 261 dm. , 2050 mk. , 1500 morg. włośc. W r. 1827 wś ta w par. Biała, miała 168 dm. , 1044 mk. Reg. pob. z r. 1531 nie wymieniają tej wsi w parafii Biała. W r. 1676 zdaje się, że należy w części, wraz z Białą i Godziszowem do Jana Łęskiego, który tu płaci pogłówne od 169 poddanych, zaś Woje. Buszkowski od 4 osób z rodziny, 5 dwor. , 44 poddanych. Wchodziła w skład dóbr ordynacyi zamojskiej. Krzemienica, wś, pow. rawski. Kościół pat. p. w. św. Jakóba apost. , założyli zapewne dziedzice wsi Krzemieniewscy h. Grzymała, w XIV w. zapewne. Na początku XVI w. siedzi ta siedmiu dziedziców. W końcu XVI w. wś przechodzi na własność Lipskich h. Łada z poblizkiego Lipia Z tej rodziny wyszedł Jan Lipski prymas i jego synowiec Konstanty, arcyb. lwowski 1698. Franciszek Lipski archidyakon łęczycki, sekr. król. 1618, wzniósł na miejscu drewnianego, nowy murowany kościół i uposażył przy nim kollegium z 6 mansyonarzy, Krzemienica 1. dobra, pow. słonimski, gm. Dworzec, 39 w. od Słonima, Jelskich 690 dz. Na gruntach dóbr kilka grup kurhanów. 2. K. Górna i Dolna dobra, pow. wołkowyski, gmina Krzemienica, 15 w. od Wołkowyska, własność hr. Ludwika de Żelki poprzednio ks. Wołkońskiej, z chut. Tadzin, Przemysin i Kaniowce 2486 dz. Gmina obejmuje 36 miejscowości, 325 dm. włośc. obok 29 innych, 2476 mk. włościan, uwłaszczonych na 2389 dz. Nadto w gm. jest 5219 dz. większej posiadłości. Zarząd gm. we wsi Derkacze. 3. K. , wś i dobra, tamże, gra. Samarowicze, 15 w. od Wołkowyska. Wś ma 8 dm. , 170 mk. , kościół kat. , 120 dz. ziemi włośc. i 43 kośc; dobra Żurowych poprzednio Sieheniów, 530 dz. Był tu klasztor trynitarzy, fundacyi Błędowskich i Drzewieckich. Krzemieniec, miasto pow. gub. wołyńskiej. W r. 1570 wniesiono od 20 dym. rynkow. po 16 Krzeczkowo Krzepczów Krzeszowice Krzeszów Krzesławice Krzesła Krześlów Krzesk Krzesiny Krzepice Krzepczów gr. , 253 dym. uliczn. po 8 gr. , 144 dom. przedmiejsk. po 4 gr. , 5 domk. pleb. po 4 gr. , 44 rzemieśln. po 8 gr. , 35 przekup. po 12 gr. , 19 komom. i luźn. po 12 gr. , 70 ogr. miejsk. po 1 gr. , 100 włók miejskich po 20 gr. W r. 1577 dano szosu in duplo 80 zł. , czopowego 40 gr. W r. 1583 wniesiono z rzemieśln. miejskich i krawca, 2 krawców prostych, 3 kuśnierzów, 6 kowalów, 3 łuczników, 4 rzeźników, 1 złotarza, 1 szewca, 6 szewców, 4 garncarzów, 1 stelmacha, 1 barwierza, 16 prasołów, 6 piekarek, 1 dudarza. W r. 1589 wniesiono szosu i od targówców, rzemieślników 200 fl. , czopowego per arendam 300 fl. W r. 1629 ststwo krzemienieckie było w posesyi ks. Janusza Wiszniowieckiego. W skład jego, oprócz K. , wchodziły wsi Czeczeniowce, Wila Niżna i Wierzchnia al. Tytylkowce, Pisarówka, Spikołosy, Kołoszowa, Dunajów, Plaszówka, Saponów, Podliszcze, Młynowce, Ośniki, Olewińce, Woronowce, Żołob. Miasto dawało 223 fl. 16 gr. prowentu, całe zaś ststwo 6726 fl. 27 gr. , z czego wytrąciwszy na podstarościego 200 fl. , na burgrabiego 100 fl. , na 5 urzędników do 5 folwarków 80 fl. , pozostaje 6346 fl. 27 gr. Trejdosiewicz J. Kilka słów o budowie gieolog. i pokładach węgla brunatnego w okolicy K. Pam. Fizyogr. , t. V. Ob. Teodorowicz N. J. Gorod Kremieniec wołyńsk. gub. , 1894 r. Rollo Michał Ateny wołyńskie Przew. literacki, Lwów, 1897 rok. Krzepczów, w dokum. Screpsevo, wś, pow. piotrkowski. Kazimierz ks. kujaw. nadaje w r. 1248 komesowi Spitygniewowi wś Screpsevo na własność dziedziczną, Ulanow. Dokum. kuj. , 295, 11. W reg. pob. z r. 1552 podano parafię Krzepczów, w spisach z r. 1553 zaliczono K. i wsi składające parafię do Drużbic. Wdowioscy płacili tu od 5 łan. Krzepice, mstko, pow. częstochowski. W r. 1581 daje szosu fl. 32. Od 12 łan. miejskich, rzeźn. , 8 szewców, 3 krawców, 5 piekarzów, knapów, 3 kowali, 6 komom. Suma fl, 61 gr. 5. Młyn od 2 kół zakupu. i i stępnego fl. 2 gr. 3. Krzesiny, r. 1225 Czeresin, r. 1294 Cresini, wś, pow. poznański. Nadana szpitalowi w Poznaniu przez Mieszka Starego. W dok, z r. 1294 w liczbie posiadłości komesa Mirosława, syna Przedpełka, otrzymuje prawo niemieckie. W dok. z r. 1394 śród włości szpitala św. Jana Jerozol. Widocznie szpital posiadał tylko część wsi K. W. , n. 117, 718, 1943. W r. 1580 płacą tu Krzesińscy od 2 1 2 łan. km. Krzesk, r. 1531 Crzesko, wś, pow. siedlecki. W r. 1531 wś w par. Zbuczyn, pow. łukowski, płaci od 1 2 łana, a Wesoła Krzesk Wesołka od 1 łana. W r. 1552 Krzescy siedzą w K. Wiesiołce, Jasionce, Królowej Niwie, Zawodach. W r. 1580 K. Królowa. Niwa i Wesołka, zamieszkałe są przez Krzeskich, którzy płaca od 3 włók, 18 półwłóczek, 1 ćwierci, 15 zagrodn. na rolach i 8 zagrodn. bez roli. Suma fl. 15 gr. 15. Krześlów, wś, pow. łaski. W dok. z r. 1357 w liczbie włości arcyb. gnieźn. K. W. , n. 1354. Krzesła, wś i osada, pow. wołkowyski, gm. Zelwa, 16 w. od Wołkowyska. Wś ma 159, os. 96 dz. Krzesławice, w dok. Crezlavicze, wś, pow. opoczyński. Akt z r. 1256 wymienia je śród posiadłości klasztoru koprzywnickiego; r. 1263 comes Sulco wojew. krak. zamienia z klasztorem swe wsi Łątczyn i Nagłowice położone pod Jędrzejowem na Krzesławice Kod, mał. , tom I, 51, 80. W r. 1354 należą do dóbr dziedziców ze Skrzynna. W r. 1374 przenosi ją królowa Elżbieta na prawo średzkie Kod. mał. , III, 92, 282. W r. 1569 płaci tu Stan. Błotnicki od 13 półłan. , 1 pustego, 4 zagr. Ob. Rusinów i Smogorzów t. X. Krzesławice, w dok. Kreslavich, Creszlawici, wś nad rzką Dłubnią, pow. krakowski. Klasztor miechowski uważając się za posiadacza tej wsi, wszczyna proces z klasztorem mogilskim, który tu władał. Papież Grzegorz IX poleca r. 1228 opatowi jędrzejowskiemu i dwu kanonikom wrooławskim rozstrzygnąć ten spór. Dok. z r. 1245 świadczy, iż nastąpił układ polubowny między stronami. Następnie z pretensyą do tej wsi wystąpił, , comes Crezlaus. Z powodu przywłaszczeń świeckich sąsiadów na skargę klasztoru papież Innocenty r. 1248 poleca arcyb. gnieźn. rozpatrzeć sprawę tej wsi Ulanow. Dok. kujaw. , 376, 2. W r. 1288 Leszek ks. krak. potwierdza układ, mocą którego Krzesław zrzeka się swych praw w zamian za oddaną mu ze strony klasztoru wś Kantorowice. Klasztor następnie sprzedaje tę wieś Jaschoni advocato et Valtero ciribus quondam Cracoviensibus Za udział w zdradzie mieszczan krakowskich względem Łokietka, tenże zabrał im wieś i wynagradzając klasztor za czynsz jaki pobierał z tej wsi oddał K. otrzymując za to w zamian w r. 1325 wś Solec nad Wisłą. W r. 1349 klasztor miechowski pobierał tu 10 grz. czynszu, 4 grz. z młyna, 1 grz. z karczmy i 1 z pługa Kod. mał. , III, 79. Krzeszów, mstko, pow. biłgorajski. W układzie jaki zawierają w Bełzie r. 1427, Ziemowit, Kazimierz i Władysław książęta Mazowsza i Rusi, powiedziano, iż gdyby król polski nie chciał oddać. , castrum Crzeschow cum districtu książętom, ale dał go jednemu z nich Ziemowitowi, to tenże ma wydzielić braciom ze swych dóbr równej wielkości obszary Kod. maz. 172. W r. 1515 K. płaci od 10 łan. , 7 karczem po fortonie, pop gr. 15. W r. 1588 centr ststwa t. n. , ma 9 1 2 łan, popa, 2 zagr. , 4 karczmy, młyn, 2 komorn. , 2 rzem. Krzeszowice, wś, pow. chrzanowski. W dok. z 1337 występuje Herman, pleban de Crzeschevicz. W r. 1364 Piotr wicekustosz kate Krzewinia Krzyczew Krzewin Krztynia Krzyceniszki Krzon dry krak. nabywszy za 87 grzyw sołtystwo w K. , zamienił je za zgoda biskupa Bodzanty na dziesięcinę biskupią z Rzeplina, która ofiarował na uposażenie altaryi św. Leonarda w katedrze Kod. kat. , I, 299. Dymitr dziedzic Łady t. j. Dymitr z Goraja, sprzedaje r. 1373 za 100 grz. dział we wsi Crzissovice, który otrzymał od króla Kazimierza, Zawiszy, archidyak. krakow. i podkanclerzemu kor. Pośrednikiem był Krzesław z Chodowa Kod. kat. krak. , II, 52. Za Długosza, wś ta własność biskupów krakow. , miała kościół par. , 20 łan. km. , 2 łany sołt. , karczmę, zagrodnika, młyn. Dziesięciny kmiece, wartości do 16 grzyw. stanowiły uposażenie prebendy krzeszowickiej w katedrze krakowskiej L. B. . W r. 1581 kasztelan wojnicki płaci od 14 łan. km. , 4 zagr. , 2 kom. , 6 kom. bez bydła, 3 rzem, 3 kół papierni, 5 towarz. , 1 4 roli. Opis istniejącego tu zakładu kąpielowego wydał dr. Wł. Sciborowski K. jako zakład lekarsko zdrojowy, Kraków, 1878 r. Krzewin, fol. , pow. borysowski, własność Nowomiejskich, 266 dz. Krzewinia, fol. , pow. poniewieski, gm. Remigoła 7 w. . Krzewino, dobra, pow. orszański, odr. 1831 Rostkowskich i Czernichowskich, 1972 dz. Krzewiny, dobra, pow. kowieński, gm. Jaswojnie 14 w. , Siemaszków 192 dz. Krzewiszki, wś, pow. rossieński, gm. Jurborg 10 w. . Krzewo 1. r. 1232 Zacrevo, r. 1252 Zacrsevo, wś, pow. kolski. W dok. z r. 1232 śród dóbr nadanych cystersom przez Bogumiła arcybisk. Ob. Dobrowo, W r. 1576 płaci we wsi Krzewo Mik. Drzewiecki od 6 łan. , 3 zagroda. , 7 osadn. 2. K. , wś, pow. łomżyński, par. Zawady, oh. Krawce. 3. K, wś nad Narwią. , pow. łomżyński, par. Drozdowo, ob. Grodzanowo. Krzewo, wś w dawnej ziemi bielskiej. Zygmunt August r. 1542 w Wilnie odnawia Wojciechowi Reszce spalony przywilej na dobra K. , w pow. knyszyńskiem, wiecznym prawem nadane Kapica, Herbarz, 353. Zapewne będzie to wieś zwana dziś Krzywa, w pow. białostockim. Krzęcin, w dok. Kczanczin, wś, pow. wadowieki. Wspom. w dok. z r. 1254 i 1256 śród włości klasztoru zwierzynieckiego. Kościół par. p. w. Wniebow. N. P. Maryi istniał już za Długosza. Wś miała 24 łany km. , z których dawano klasztorowi czynszu po pół florena. Karczmarz dawał czynszu 4 grz. , 1 zagr. 16 gr. i musiał jeździć konno z listami; był też młyn i folwark klasztorny. Dziesięcinę wartości do 20 grz. pobierał pleban miejscowy. Książę miał tu, jus supremum i pobierał po korcu żyta i 2 kury z łanu, tudzież 5 grz. i fertona z całej wsi. Istniało tu 6 stawów 2 małe i 4 większe. Wieś leżała w ks. zatorskiem L. B. , III, 66, 67. W r. 1581 leży w pow. szląskim. Piotr Strzała płaci tu od 10 łan. , 6 zagr. bez roli, 4 kom. bez bydła. Krzon, ob. Krzan, Krztynia, w dok. Krtina, rzeczka, dopł. Pilicy. Wymieniona w dok. z r. 1262. Nad nią leżały Wola libertowska i Bonowice. Krzyceniszki, właściwie Krzczmiszki, Chrzconiszki, dobra, pow. wiłkomierski, gm. Wojtkuszki 12 w. , 16 w. od mta pow. , dawniej Bohusza, obecnie własność PacPomarnackich, 635 dz. 300 lasu. Krzycko, r. 1294 Critsco, wś i dobra, powiat wschowski. Starożytna osada, targowisko a przy nim zapewne i gród. Wydawca Kod. Wielk. odnosi do K. miejscowość nazwaną w liście cesarza Fryderyka z r. 1157 in territorio Crisgove. Dok. z r. 1294 wymienia K. i Strzyżewice jako targowiska, których prawa ma posiadać Swięciechowa, własność klasztoru lubińskiego K. W. , n. 19, 719. Przy targowisku wcześnie zapewne założony został kościół par. p. w. św. Klemensa. Wieś z czasem stała się gniazdem rodu Kotwiczów Krzyckich. Tu chrzczony był Andrzej Krzycki arcybisk, gnieźn. , poeta łaciński. W r. 1642 na miejscu spalonego od pioruna r. 1607 stanął nowy drewniany, kosztem Gościewskiego dziedzica wsi. Istniała też od XVI w. kaplica p. w. św. Walentego. Ob. E. Callier a Szkice geogr. hist. , Poznań, 1886 r. , str. 9 i 19. Tam też oddrukowana praca prof. Alfr. Brandowskiego o K. Krzyczew, mstko i dobra, pow. czerykowski, na pograniczu pow. klimowickiego, gm. Krzyczew, 24 w. od Czerykowa a 111 od Mohylewa, 761 dm. 7 murow. , 4570 mk. 1886 żydów, 6 cerkwi drewn, kościół kat. murow. , 4 domy modl. żydow. , st. poczt. , sąd pokoju, zarząd okr. polic. i gm. , szkoła, apteka, 3 garbarnie. przystań na Soży; 3 jarmarki. Dobra, dziedzictwo Hołyńskich, z Zadobrostem mają 1588 dz. 784 lasu, 3 młyny, gorzelnia. Najdawniejszym znanym ststą niegrodowym krzyczewskim był Zanko Żaba 1500 r. . Po nim idą Pietraszko Jepimachowicz 1504 r. , Jan Zabrzeziński 1506 do 1507, Wasil Oszuszkin 1508, Juryj Niemirowicz 1511, kn. Wasil Semenowicz Żyliński 1516 27, Wasil Czyż 1530, Andrzej Szołucha 1544 52, kn. Bohdan Bohdanowicz Sołomerecki 1594. W r. 1760 otrzymał je Jerzy Wandalin Mniszech, marsz. nadw. kor. , który opłacał z niego 28, 272 złp. 2 gr. , kwarty i 10, 300 złp. hyberny. Gmina obejmuje 30 miejscowości, 1758 dm. , 6401 mk. włościan 1793 dusz rewiz. , uwłaszczonych na 9580 dz. W gm. jest 2428 dz. lasu większej własności i 1552 dz. włośc. Krzymów, wś, pow. koniński. Kościół par. p. w. św. Maryi Magdaleny istniał już w XIV w. Pleban Bodzanta występuja w sądzie kons. gnieź. r. 1415. Tomasz z Radolina pleban w dokum. Krzewin Krzycko Krzęcin Krzymów Krzewo Krzewiszki Krzewiny Krzewino Krzywe Sioło Krzywice Krzywicze Krzywiec Krzywin Krzywe Krzyszałowice z r. 1470 Kod. dypl. pol, II, 540. W drugiej połowie XVI w. dziedzic Grodziecki, przyjąwszy protestantyzm, zabrał role i dochody plebańskie, a osadził przy kościele kaznodzieję luterańskiego. W r. 1607 nabył wieś katolik Jarochowski, który predykanta usunął lecz dochodów nie zwrócił. Parafia była nieobsadzoną przez długi czas. Krzyszałowicze, fol. , pow. słucki. Mają tu Brylewscy 97 dz. , Kaczyńscy 66 dz. Krzyszkowice, wś, pow. pińczowski. W r. 1419 król Władysław II na prośbę Jakóba Prze kory z Morawian przenosi wsi jego K. i Przyczniów na prawo niemieckie Kod. kat. krak. , t. II, 454. Krzyszkowice 1. w dok. Criskovichi, wś, pow. wielicki. W r. 1238 Levos i Crisek synowie Crisconis sprzedają w Krakowie wieś K. , comesowi Teodorowi, wojew. krakow. pro XX Marcis argenti et duabus tunicis. Tenże Teodor wkrótce nadał tę wieś klasztorowi szczyrzyckiemu Kod. mał. , I, 27, 45 i Kod. dypl. pol. , t. III, 32. W r. 1581 wieś leży w par. Wieliczka, dzierżawca płaci tu od 16 półłanków, 2 zagr. z rolą 3 komom. 2. K. , wś, pow. myślenicki, par. Siepraw. Wspom. w dok. z r. 1354 Kod. mał. , I, 280. W r. 1581 konwent Bożego Ciała w Krakowie, płaci tu od 8 1 2 łan. , 5 zagrodn. , 2 komorn. z bydłem i 3 bez bydła, 1 4 karczmy. Krzyszowice w dok. , ob. Skrzeszowice. Krzysztofiszki, wś, pow. trocki, gm. Wysoki Dwór, 12 dusz rewiz. Pod wsią wzgórze sypane pilkalnis. Krzywa 1. wś, pow. białostocki, gm. Białostoczek, 71 dz. Por. Krzewo, 2. K. , urocz. , tamże, w dobrach Dojlidy. Odlewnia żelaza. 3. K. , fol. dóbr Jasionówka, tamże. 4. K, wś, pow. sokólski, gm Trofimówka, 33 w. od Sokółki, 220 dz. 5. K, wś, pow. klimowicki, gm. Rodnia, 24 dm. , 182 mk. Krzywa Góra, wś, pow. wrzesiński. Włość królewska wymieniona w dok. z r. 1393 Kod. dypl. pol. , I, 293. Krzywa Niwa, wś i fol. , pow. czerykowski, gm. Bratkowicze, 60 dm. , 341 mk. Fol, dziedzictwo Kmitów, 160 dz. , młyn. Krzywanice, wś, pow. noworadomski. Wydawca Kod. Wielk. odnosi do tej wsi nazwę Zeriovo iuxta Pagenchno, w bulli Adryana IV z r. 1154, wymieniającej posiadłości kościoła wrocławskiego K. W. , n. 586. Krzywce 1. wś, pow. dźwiński, par. Krasław. 2. K. Krywce, wś nad jez. Długiem, pow. lepelski, gm. Pyszno, 9 dm. , 76 mk. , cerkiew. Krzywce, las, pow. olhopolski. Należy do klucza czeczelnickiego. Krzywczyk, os. , pow. bielski gub. grodz. , gm. Łosinka, Godzińskich 18 dz. Krzywczyki 1. wś, pow. krzemieniecki, gm. Wiszniowiec, par. praw. Łozy 2 w. , 17 w. od Krzemieńca, 100 dm. , 786 mk. Właściciel Tolli. W r. 1583 ks. Andrzej Wiszniowiecki wnosi od 9 dym. , 4 ogr. 2. K. , wś, tamże, gm. Światec, par. praw. Woronowce, 57 w. od Krzemieńca, 26 dm. , 144 mk. Krzywe, dobra, pow. mohylewski, od r. 1851 własność Chomętowskich, 640 dz. 301 lasu, młyn, krupiarnia. Krzywe, wś nad Irpeniem, pow. skwirski, gm. Kornin, st. poczt. Chodorków 10 w. , 45 w. od Skwiry, 338 dm. , 1882 mk. , cerkiew, szkółka cerk. , 3 młyny, 5 wiatraków. Wś należała pierwotnie do zamku kijowskiego, r. 1554 nadana z Chodorkowem, Tyszom Bykowskim. W r. 1628 Fedor Tysza Bykowski wnosi od 10 dym. , 6 ogr. Krzywe Kolana, wś nad Tykiczem Uhorskim, pow. humański, gm. i st. poczt. Talne 13 w. , 50 w. od Humania, 188 dm. , 1009 mk. , cerkiew, szkółka cerk. , wiatrak. Krzywe Sioło, wś nad Dźwiną, pow. połocki, gm. Michałowszczyzna, 25 dm. , 146 mk. , cerkiew. Krzywice, roku 1565 Krzywicze, wś, pow. chełmski, ob. Koczów. Krzywicze 1. wś, pow. Słonimski, gm. Dereczyn, 38 w. od Słonima, 781 dz. 2. K, pow. miński. W r. 1747 Aleksandra i Anny z Ottenhauzów Cedrowskich, stolników mozyrskich, w r. 1757 Michała i Teresy z Paców Wołodkowiczów, ststów hajeńskich, od r. 1846 Aleksandra Świętorzeckiego, 310 dz. , Kazimiery Świętorzeckiej, 184 dz. 3. K. , wś, pow. słucki, gm. Starobin, 98 dm. , 1018 mk. , cerkiew, fil. par. Zawszyce. 4. K. , wś pow. dzisieński, gm. Plissa 4 w. ; miała 64 dusz rewiz. , należała do dóbr Mniuta, 5. K. , zaśc, pow. wileński, gm. Niemenczyn 11 w. , należał do dóbr Czarny Dwór. Krzywiec, wś nad rzką Torhan, pow. taraszczański, gm. Krupiec, st. poczt. Taraszcza 32 w. , 359 dm. , 1944 mk. , cerkiew, szkółka, 3 wiatraki. Gmina obejmuje 12 miejscowości 6 siół, 6 wsi, 15, 082 rak. 412 kat. , 18 rozkol. , 16 stund. , 305 żyd. i 19, 848 dz. w tem 10, 090 dz. większej posiadłości, 9105 dz. włośc, 241 dz. cerk. Krzywin, wś, pow. lepelski, własność hr. Chreptowicza, tudzież Konst. Łoparewicza, 60 dz. , Sabiny Czerkas 340 dz. Krzywin, Krzewin, wś nad Horyniem, powiat Ostrogski, gm. , st. poczt. i dr. żel. Krzywin, 14 w. od Ostroga, 431 dm. , 2436 mk. , cerkiew drewn. z r. 1763, fundacyi ks. Stan. Jabłonowskiego, kościół par. katol. , szkoła ludowa od r. 1850 i szkółka cerk. od r. 1875, sąd pokoju, zarząd gm. Do par. praw. należą wsi Komarówka i Polanie. Cerkiew filialna we wsi Kołomla. St. dr. żel, K. ma 5 dm. , 52 mk. Gmina obejmuje 17 miejscowości, 743 dm. włościańsk. obok 70 innych, 9697 mk. włościan, uwłaszczo Krzyszałowicze Krzyszkowice Krzyszowice Krzysztofiszki Krzywa Krzywa Góra Krzywa Niwa Krzywanice Krzywce Krzywczyk Krzywczyki Krzywe Kolana Krzywobłoty Krzywodobie Krzywokonna Krzywołapowo Krzywołowszczyzna Krzywołuka Krzywonogi Krzywonory Krzyworudka Krzyworzeka Krzywosądowo Krzywosielce Krzywosiołki Krzywoszewo Krzywoszyńce Krzywowola Krzywowolin Krzywowólka Krzywowszczyzna Krzywsk Krzywlany Krzywka Krzywina Wierzchnia Krzywin nych na 8627 dz. W r. 1577 sioło zamku ostrogskiego, ks. Konst. Ostrogskiego, który wnosi od 13 dym. półdworz. po 10 gr. , 12 dym. na ćwierc. po 5 gr. , 6 dym. putnych na półłan. po 10 gr. , 14 ogr. po 2 gr. , 4 podsus. po 4 gr. W r. 1583 płaci on od 15 dym. , 6 ogr. , 4 podsus. , 2 kół waln. , 1 popa. Krzywin, miasto nad Obrą, pow. kościański. W dok. z r. 1237 Władysław ks. polski potwierdza nadanie klasztorowi lubińskiemu wyspy kępy na Obrze, , que adiuneta est metis Crivinensis civitatis, in descensu pontis majoris a dextris et a sinistris adjacentem Dok. z r. 1278 wymienia castrum Crivin. Targowisko leżące przy grodzie, wcześnie było nadane klasztorowi. W dok. z r. 1294 śród włości klasztoru podano Crivin cum theloneo et omni iure Thewtonico. W r. 1375 opat wydaje w miejsce zatraconego, nowy przywilej na wójtowstwo powtarzający treść dawnego. Herman pleban krzywiński w dok. z r. 1298. Szczedryk kasztelan krzywiński występuje w dok. od r. 1242 do 1278. Po nim pojawiają się Jasko, Janusz i Filip K. W. , n. 205, 235, 368, 441, 477, 506, 719, 860, 1720 i inne. W r. 1581 miasto daje szosu fl. 25 gr. 18. Od 6 komorn. , 4 bań gorzałcz. , młyn o 2 kołach, 18 łan. miej. . 35 rzem, 9 prasołów. Suma fl. 67 gr. 9. Krzywina Wierzchnia 1. rzeczka w pow. sieńskim i lepelskim, lewy dopływ Dźwiny, wypływa z jez. Berezowskiego, płynie na płn. zachód i ubiegłszy 33 w. 22 w. w pow. sieńskim uchodzi pod wsią Chmielnik. Od lewego brzegu przybiera Zwiezdoworonkę i K. Niżną. 2. K. Mina, rzka, tamże, wypływa z jeziora Sienno, płynie na płn. i ubiegłszy 22 w. 10 w. w pow. lepelskim uchodzi pod fol. Krzywino. Krzywka, ob. Krywka. Krzywlany, fol. dóbr Dojlidy, pow. białostocki. Krzywobłoty, wś, dwa fol. i okolica, powiat prużański, gm. Sielec, 22 w. od Prużany. Wś zwana też Wołczyki, ma 86 dz. ; jeden z fol. należy do Dońcowych, 130 dz. , drugi K. Wielkie do Zubowych, 194 dz. ; okolica 102 dz. Jeden folw. należał dawniej do Sipajłów. Krzywodobie, zaśc. , pow. nowoaleksandrowski, gm. Oknista 5 w. . Krzywokonna, wś, pow. wołkowyski, gmina Zelwa, 21 w. od Wolkowyska, 663 dz. Krzywołapowo, wś i fol. , pow. dryzieński, par. Zabiały, Łankowskich 190 dz. Krzywołowszczyzna, fol. , pow. nowogrodzki, gm, Żuchowicze, Wojnów, około 16 włók. Krzywołuka, wś, pow zasławski, gm. Michnów, par. praw. Myślatyn 3 w. , 70 dm. , 356 mk. Krzywonogi, Krywonogi t. IV, 768, folw. , pow. nowogródzki, gm. Wsielub, Ostrowskich około 32 wł. Krzywonory 1. urocz. przy wsi Łazy, pow. grodzieński. 2. K, wś i chutor, pow. wołkowyski, gm. Roś, 23 w. od Wołkowyska. Wś ma 98 dz. , chutor, własność Strażkowskich, 40 dz. Krzyworudka, wś nad Chomorem, pow. zasławski, gm. Tarnawka, st. poczt. Zasław 33 w. , 140 dm. , 897 mk. , cerkiew drewn. z r. 1886 na miejsce dawnej z r. 1751, szkółka cerk. od r. 1872. Cerkiew filialna we wsi Ledzianka 3 1 2 w. . Pod wsią 2 nasypy ziemne mogiły. W r. 1593 należała do włości zasławskiej, spustoszona przez Tatarów Krzyworzeka, wś, pow. wieluński. Kościół par. p. w. św. Andrzeja, wzniesiony z kamienia r. 1264 przez Bolesława ks. kaliskiego, jak o tem świadczy odpis erekcyi w dok. z r. 1536. Przy kościele dzwonnica murowana. Kilkakrotnie restaurowany, r. 1869 po raz ostatni, przetrwał dotąd. W r. 1841 wcielono do par. kościół we wsi Kadłub wraz z filiami w Popowicach i Grąbieniu. W r. 1552 wieś królewska, należąca do grodu wieluńskiego. Zniszczona świeżo przez zarazę miała wraz z karczmarzami i osadnikami sołtysa 30 osad. , 17 łan. , 2 młyny, 2 karczmy 1 sołtysa. Krzywosądowo, wś, pow. pleszewski. Nadana w XII w. klasztorowi św. Wawrzyńca pod Kaliszem, K. W. , n. 35. W r. 1579 płaci tu Sebastyan Kęszycki od 3 łan. , 2 zagrodn. , 1 komornika. Krzywosielce 1. wś, pow, nowoaleksandrowski, gm. Krasnogórka 10 w. . 2. K. , wś, pow. dryzieński, par, Druja. Krzywosiołki, wś, pow. słucki, gm. Kijewicze, 41 dm. , 250 mk. Krzywoszewo, wś, pow. dźwiński, gm. Malinówka, 31 dm. , 190 mk. , dom modl. starowierców. Krzywoszyńce t. IV, 812, wś nad Skwirką, pow. skwirski, gm. Wierzchownia, st. poczt. Rużyn 10 w. , 10 w. od Skwiry, 324 dm. , 1892 mk. , cerkiew, szkółka cerk. , młyn, 2 wiatraki. Należała do włości pawołockiej. Krzywowola, ob. Wola Krzywa. Krzywowolin, wś, pow. bałcki, gm. Piszczanka, 21 w. od Bałty, ma 165 osad, 925 mk. Krzywowólka, wś, pow. starokonstantynowski, gm. i st. poczt. Teofipol 3 w. , par. praw. Nowostawce 1 w. , 60 w. od mta pow. , 96 dm. , 523 mk. Krzywowszczyzna, fol. , pow. lepelski, Grabowskich 43 dz. Krzywsk 1. wś i dobra, pow. homelski, gm. Czebotowicze 6 w. , 82 dm. , 384 mk. Dobra, Pereświet Sołtanów, 1028 dz. 664 lasu. 2. K. , wś i folw. , pow. rohaczewski, gm. Dowsk 6 w. , 106 dm. , 611 mk. , cerkiew. Fol. od r. 1830 Poźniaków, 251 dz. 3. K. , fol. , pow. oszmiański. W r. 1721 Strumiłły, w pierwszej połowie XIX w. Sopohów, dziś w jednej części drogą Krzywin Krzyżowo Krzywy Krzywy Pagórek Krzyż Krzyżaki Krzyżanka Krzyżanów Krzyżanowice Krzyżele Krzyżopol Krzyżówka wiana Romanowskich, w drugiej części Wilczyńskiego. Krzywy 1. urocz. , pow. słonimski, gm. Żyrowice, 15 dz. 2. K. , wś, pow. dryzieński, par. Zabiały. Krzywy Nałóg, ferma, pow. olhopolski, gm. i st. poczt. Berszada 14 w. , 9 dm. Krzywy Pagórek, zaśc. , pow. wileński, gm. Rudomino 7 w, należał do dóbr skarb. Góry. Krzyż, r. 1536 Krzisch, wś, pow. tarnowski. W r. 1536 własność Jana z Tarnowa wojew. ruskiego i siostry jego Doroty Tarłowej, w dzier żawie za posag Beaty Tyczyńskiej. Było 36 kmieci na 12 łan. , 2 dwory, 2 folw. , karczma 2 grz. i 4 sadzawki. , Krzyżaki, fol. , pow. wiłkomierski, gm. Kurkle, 25 w. od Wiłkomierza, własność Masiewiczów, 68 dz. Krzyżanka, dwór, pow. wiłkomierski, gmina Kowarsk 15 w. . Krzyżanów, w dokum. Crisanotv, wś, pow. piotrkowski. W dok. z r. 1229 w liczbie włości klasztoru sulejowskiego. Wkrótce potem otrzy muje prawo niemieckie. W r. 1552 opat sule jowski płaci tu od 27 osadn. , 8 1 2 łan. Są dwie; karczmy, 1 zagr. , 2 łany sołtysie. Krzyżanowice, wś nad rzką Nida, powiat pińczowski, W r. 1247 Bolesław ks. krakow. , z matką Grzymisławą pozwalają Szymonowi prepozytowi w K. zakonu premonstratensów osadzić tamże wieś targową na prawie nowotarskiem Kod. dypl. pol. , III, 52. Widocznie więc kościół i klasztor premonstratensów powstał tu przed r. 1247. Aktem z r. 1253 Innocenty IV przyjmuje pod opiekę kościół P. M. de Crisanovic i osadzonych przy nim braci Kod. mał, t. II, 95. Istniał tu obok męzkiego i żeński klasztor premonstratensek. W r. 1293 Stanisława, przełożona, zmuszona jest dla okupienia się bandzie rozbójniczej księcia wrocławskiego siedzącej w Chrobrzu, sprzedać 4 działki klasztorne w Umianowicach, klasztorowi w Skale Kod. mał. , I, 142. Siostry sprowadzone tu były ze Strzelna, a kanonicy regularni zapewne z opactwa wrocławskiego, które miało nad klasztorem zwierzchnictwo. Wedle Długosza książę Bolesław wzniósł kościół z kamienia wapiennego i nadał klasztorowi wsi Kleczanów, Sarbię, Kowale, Leźnicę, Konary, Kobylniki, Solnik, Wolę Grochowską, Sieborowice, Kostrz, Biernatowice, Janowidz i Umianowice. Kazimierz W. nadaje klasztorowi premonstratensek przywilej na lokacyę miasta na prawie sredzkim. Król pozwala osiadać tu tkaczom i zajmować się wyrobem sukien i ich sprzedażą Kod. dypl. pol. , III, 301. W r. 1369 król zatwierdza ugodę między Piotrem de Beytom przełożonym klasztoru a Bogusławem wójtem tamecznym ib. III, 310. Jakkolwiek K. miały nadane prawo miejskie nigdy jednak, o ile się zdaje, nie były miastem. W akcie z r. 1435 powiedziano oppidani sive incole totius ville sive oppidi Krzizanowicze. Długosz nazywa K. wsią i powiada, iż miała 29 łan. km. dających czynszu po 30 gr. rocznie klasztorowi i 5 łan. km. dających po fertonie, prócz tego sery, kapłony, jaja, osep i robociznę, od której się wyłamywali, lecz wyrokiem sądu byli r. 1435 zniewoleni. Prócz tego był młyn i karczma z rolą dająca 3 fertony. Dziesięcinę od 40 do 60 grz. dawano pierwotnie na rzecz stołu biskupiego w Krakowie. Z woli Oleśnickiego otrzymał ją klasztor w Pińczowie. Z czasem wkradło się do życia klasztornego rozprzężenie, któremu chciał położyć kres Władysław Jagiełło, przez połączenie klasztorów w Busku, Imbramowicach, K. i Zwierzyńcu w jeden, który miał być założony w Wiślicy. Skończyło się jednak na przeniesieniu klasztorów z K. i Imbramowic do Buska. W r. 1418 kanoników regularnych wyjęto z pod władzy klasztoru wrocławskiego i oddano pod zwierzchnictwo Witowa. Dokument wcielający te klasztory do Buska wydany 1416 r. przez Jana, opata zakonu premonstratensów, podaje za powód przeniesienia, skandaliczne życie sióstr zakonnych niezachowujących reguły, a przytem powołuje się na to, że znaleziono jakoby w kryjówce klasztoru, akt Leszka ks. polskiego nadający wś Krzyżanowice, klasztorowi w Busku. Opaci klasztoru św. Wincentego we Wrocławiu jakoby nieprawnie przywłaszczyli sobie zwierzchnictwo nad klasztorem w K. Po przeniesieniu klasztoru, w K. został dla zarządu kościołem i parafią prepozyt, a na utrzymanie kościoła i prepozyta przeznaczono wsi K. , Leźnicę i Konary Długosz, L. B. , III, 84 104. W r. 1579 prepozyt tutejszy płacił od 50 osad. , 31 1 2 łan. , 2 zagr. , 9 chałup, 9 ubog. , 2 rzem. , 3 piekarzy, 3 rybaków. W r. 1683 było 39 dymów. Ob. Kwart. teol. , Warszawa, 1902 r. Krzyżanowice, w dok. Crizanovith, wś nad rzką Rabą, pow. bocheński. R. 1286 Leszek ks. krak. nagradzając zasługi Swiętosława kaszt. wiślickiego, uwalnia jego włości K. od danin i ciężarów Kod. mał. , II, 164. Krzyżele, dobra, pow. wiłkomierski, gmina Uciana 7 w. . Krzyżopol, wś, pow. olhopolski, gm. Ternówka, 71 osad, 488 mk. , st. dr. żel. na linii Odessa Wołoczyska mylnie podana w t. IV, 820, jako leżąca przy wsi K. , w pow. jampolskim. Krzyżówka 1. Kryżowka, dwór, pow. wiłkomierski, gm. Konstantynowo 3 w. . 2. K. , dwa fol. , tamże, gm Wieprze 3 i 6 w. . 3. K. , zaśc. , pow. nowoaleksandrowski, gm. Antuzów 14 w. . 4. K, fol. , pow. wiłkomierski, gmina Wieprze 3 w. , Weleninych 68 dz. i Żylińskich 83 dz. Krzyżowo, wś, powiat dryzieński, parafia Oświej. Krzywy Ksawerowo Ksawerówka Ksawerowa Ksany Krzyżyk Książ Ksebki Ksawerynów Ksaweryno Ksawerów Krzyżyk Krzyżyk, urocz, pow. sokólski, gm. Czarna Wieś, 31 dz. Ksawerów, pierwotnie Litwinowicze, mstko nad Kamionką, dopł. Uszy, pow. owrucki, gmina Bazar, st. poczt. Owrucz 55 w. , 188 dm. , 1168 mk. , cerkiew drewn. z r. 1781, uposażona 36 dz. , szkoła. Cerkiew fil. we wsi Dubrowa 8 w. . Do par. praw. należy wś Sawłuki i Słoboda Ignatówka. Litwinowicze należały od r. 1507 do Jelców. W r. 1628 wniesiono ztąd od 1 dym. Wś należała do spadku Filipa Jelca podstol. kijow. , i była w zastawie. Ksany, r. 1275 Xane, r. 1418 Xanij, wś, pow. pińczowski. odl. 35 w. od Pińczowa. W r. 1884 fol. miał 553 morg. 402 roli, 40 łąk i 42 lasu, wś miała 86 os. , 439 morg. W r. 1827 Xany wś rządowa, 63 dm. , 382 mk. W dokum. z r. 1275 podana jako własność klasztoru wąchockiego. Włośc bisk. krak. w dok. z r. 1418 Kod kat. krak. . II, 431. Wedle Długosza wś była własnością biskupią, a scholastyk sandom. posiadał tu jeden łan, płacący czynszu 2 grz. L B. , I, 329. W r. 1579 płacą tu od 17 osad. , 8 1 2 łan. , 4 zagr. , 9 kom. , 8 ubog. , 3 rzemieśl. , 1 4 łana. Ksawerowa, wś przy linii dr. żel. chwastowskiej, pow. czerkaski, gm. Orłowiec, stacya poczt. Horodyszcze 10 w. , 55 w. od Czerkas, 359 dm. , 1857 mk. , cerkiew, szkółka cerk. , 10 wiatraków. Należy do klucza orłowieckiego. Ksawerówka 1. al. Chutor Szymańskiego, wś, pow. lipowiecki, gm. i st. poczt. Lipowiec 5 w. , 7 dm. , 57 mk. W epoce uwłaszczenia miała 284 dz. , należała do Szymańskich. 2. K. , ferma, tamże, gm. Zozów, st. poczt. Lipowiec 17 w. 3. K, wś nad rucz. Rotokiem, powiat wasylkowski, gm. Ksawerówka, st. poczt. Wasylków 18 w. , 353 dm. , 1973 mk. , cerkiew, szkółka cerk. , 14 wiatraków. Należy do Białocerkiewszczyzny. Gmina obejmuje 12 miejscowości 9 siół, 3 wsi, 19, 916 mk. 660 katol. , 8 sztund. , 850 żyd. , 21, 903 dz. 8782 większej posiadłości, 12, 655 włośc. , 322 cerk. Zarząd gro. we wsi Motowidłówka Wielka. 4. K. , wś, pow. dubieński, gm. Warkowicze, par. prawosł. Mołodawa 3 w. , 16 w. od Dubna, 17 dm. , 105 mk. 5. K, kol. , pow. łucki, gm. Szczuryn w. od Łucka, 11 dm. , 59 mk. Ksawerowo 1. dwór, pow. słonimski, Kostrowicze, Mierkowskich, 37 dz. wś, pow. nowoaleksandrowski, gmina 6 w. . 3. K, fol. , pow. ihumeński, skich 210 dz. Ksawerpol, dobra, pow. słonimski, gm. Luszniewo, 40 w. od Słonima, Piaseckich, z urocz. Bartosze i Przeszkoda 441 dz. Ksaweryn, dwór, pow. lepelski, Lenkiewiczów 73 dz. Ksaweryno, wś i dobra, pow. rzeżycki, Orzeszkowskich 266 dz. Ksawerynów 1. wś, pow. dźwiński, sukces. Justyna Mikłaszewicza, 80 dz. 2. K. , wś, pow. lucyński, Zubarewiczów 45 dz. 3. K. , wś, pow. rzeżycki, Szyszków 83 dz. Ksebki, r. 1827 Xebki, wś, pow. kolneński. W r. 1827 wś rządowa, 69 dm. , 593 mk, 27 gm. 2. K. , Ponedel SutkowKsiąż 1. Wielki, mstko i dobra, pow. miechowski. W r. 1381, ,nos Sbitko heres et comes legitimus in Xiansz, palatinus cracoviensis, zakłada klasztor pustelników reguły św. Augustyna in Xiansz civitate nostra in terra Cracoviensi. Klasztorowi nadaje fundator plac pod budowlę klasztorną przy kościele śród murów miasta, połowę młyna zw. wójtowskim, folwark pod miastem z łąką, ogrodem i rolą, jatkę rzeźniczą. Uwalnia klasztorne posiadłości od opłat i powinności miejskich. Świadkiem aktu jest brat Spytka, Jan z Tarnowa, wojew. sandomierski Kod. mał. , I, 424. Według Długosza miasto posiadało kościół par. murowany i było własnością Jana Rabsztyńskiego h. Topor. Dziesięcinę z łan. miejskich wartości do 30 grzyw. pobierał pleban. Fol. dawał dziesięcinę do 6 grz. W mieście był klasztor Augustyanów zbudowany wraz z kościołem przez Jaśka z Melsztyna, kaszt. krakow. Kościół był murowany, dachówką kryty. Klasztor mieścił 12 braci. Syn Jaśka Spytko z Melsztyna, uposażył klasztor rolami podmiejskimi, a wdowa po nim dodała dolne role miejskie. Spytek nadał też klasztorowi pół swego młyna i bardzo żyzny ogród L. B. , t. III, 473. W r. 1581 miasto daje szosu fl. 19 gr. 6. Od 1 łanu miej. , 5 piekarz. , 7 szewców, 2 kuśnierzy, 2 krawców, 1 ślusarza, 4 płócienn. , 2 bednarzy, 2 rzeźn. , 2 kramarzy, 1 sukiennik, 1 balwierz, 1 dudarz, 7 komom. , 2 przekup. , 1 hultaj, 7 kowalów. Suma fl. 44 gr. 92. W r. 1841 dobra ordynacyi Wielopolskich Książ Wielki składały się z fol i zamku Mirów, miasta K. Wielki os. 121, morg. 303 i wsi Głogowiany os. 23, morg. 509, Częstoszowice os. 20, morgów 399, Konarzówka os. 35, morg. 593, Wielka Wieś os. 23, morg. 470, Wolica os. 25, morg. 442, Moczydło os. 34, morg. 505. Ob. Ulanowski B. ,, Cennik dla rzemieślników Książa przez Piotra Kmitę wydany, Kraków, 1884 r. 2. K. Mały, wś i fol. , pow. miechowski Na dok. z r. 1431 podpisany jest Mikołaj rector ecclesie parochialis in parva Xansz Kod. dypl pol. , t. III 402. Wedle Długosza kościół ten p. w. Narodz. N. P. M. był z kamienia wapiennego. Dziedzicami wsi byli Kowalewscy h. Ossoria i Kula h. Jastrzębie. Wś miała 26 łan. , karczmę plebańską i folwark szlachecki. Dziesięcinę, wartości do 30 grz. pobierał pleban L. B. , II, str. 85. Dobra K. Mały w r. 1886 składały się z fol K. Mały 882 morg. , fol. Wały 1263 mor. w tem 718 lasu. Poprzednio w skad dóbr wchodziły wsi K. Mały os. 22, morg. 260, Trzonów os. 15, morgów 168, Krzeszówka os. 22, Ksaweryn Ksawerpol Książ Książno Książniczki Książnice Książki Książenice Ksiądzowa Ksiądzówka Ksiądzowszczyzna Ksiądzyki Księginki Księte Książ Księdzów morgów 265, Boczkowice osad 19, morgów 211. Książ 1. niem. Xionz, w dokum. z r. 1215 Dlotovo, quod nominatur Knase, r. 1220 Dolotovo, r. 1231 Xanze, wś, pow. inowrocławski, dziś strzelneński, par. kat. Polanowice, ma 250 ha 236 roli, 11 dm. , 94 mk. kat. W dok. z r. 1215 śród wsi, których dziesięcina była przedmiotem sporu między bisk. kujawskim Bartonem a klasztorem strzelneńskim K. W. , n. 84. W r. 1220 Konrad ks. mazow. daje tę wieś biskupowi w zamian za inne. Ob. Borzymie. Przy wsi było bagno. 2. K, r. 1234 Gzense, r. 1298 Xensze, miasto, pow. szremski. Według dokum. z r. 1234 własność klasztoru św. Wincentego we Wrocławiu, który na mocy ugody z klasztorem tynieckim miał ją odstąpić klasztorowi św. Wawrzyńca pod Kaliszem filia Tyńca. Według dok. z r. 1298, K. ma kościół parafialny. Przy osadzie był gród kasztelański. W r. 1273 występuje kasztelan Wojsław, r. 1287 komes Czesław. W dok. z r. 1370 występuje powiat księski K. W. , n. 160, 451, 573, 770, 1636. Kiedy K. przeszedł na posiadłość szlachecką i otrzymał prawo miejskie, niewiadomo. W r. 1583 płaci miasto szosu fl. 5 gr. 6, od 6 łan. , 8 rzem. , 4 kom. , 2 bań gorzałcz. Ogółem fl. 19, gr. 18 Szrem wtedy płaci fl. 157, a Kościan fl. 460. Ob. Zburzenie K. przez Prusaków dnia 29 kw. 1848 r. , Poznań, 1849 r. ,, Opowiadanie ułana z pod K, Paryż 1860 r. Bitwa pod K. Przyj. ludu, 1849 r. , str. 19. Książenice, w dok. Xyangynycze i Ksiągienice, wś, pow. błoński. W dok. z r. 1474 wś książęca, r. 1580 ma 28 łan. i młyn. Należy do ststwa błońskiego. W r. 1885 dobra K. mają 1741 morg. dwor. 929 roli, 201 łąk, 386 lasu, gorzelnia, wiatrak. Wś K. miała 35 os. , 509 morg. , wś Owczarnia 12 os. , 398 morg. i Władysławów 8 os. 138 morg. Książki 1. Wielkie, niem. Hohenkirch, wieś z kościołem ewang. , pow. brodnicki, st. poczt. i kol. dworzec t. n. w miejscu, par. katol. Wąbrzeźno; 1540 ha 1047 roli orn, 187 łąk, 3 lasu, w 1885 r. 216 dm. , 302 dym. , 1499 mk. 41 kat. , 1270 ewang. , 177 dyssyd. , 11 żyd. ; dworzec 1 dm. , 5 mk. W 1789 r. 69 dym. 2. K. Małe, niem. Hohenkirch, dobra, tamże, 276 ha 180 roli orn, 51 łąk, w 1885 r. 10 dm. , 16 dym, 92 mk. 60 kat. , 32 ewang. W r. 1789 było 7 dym. Książnice Wielkie i Małe, w dok. tynieckim Kxeynyci, wś ponad doliną Wisły, pow. pińczowski. Wedle dokum. kardynała Idziego r. 1174 nadała tę wieś klasztorowi tynieckiemu Judyta, żona Wład. Hermana. Wieś była widocznie centrem opola i zapewne targowiskiem. Za Długosza K. Wielkie miały kościół par. p. w. św. Stefana króla, 10 łan. km. każdy po kopie czynszu, karczma plebana 4 grz. płaci, 2 zagr. plebana, wyborny folwark klasztorny i drugi plebański. Dziesięcinę do 20 grz. pobierał klasztor. Poprzednio przy kościele było dwu plebanów, lecz jedną plebanię wcielił do dochodów swoich klasztor wraz z dworem i folwarkiem. Druga część wsi, K. Małe, miały 9 łan. km. , 2 karczmy z rolą. Dziesięcinę do 20 grz. dawano kościołowi w K. Wielkich. Był tu młyn dający klasztorowi czynszu 13 grz. L. B. , III, 214, 215. Radwan kapelan de Ksenic w dok. z r. 1224. Por. Niegłowice. Książnice 1. Małe i Wielkie, w dok. Ksiaznicze, wś, pow. bocheński. W dok. z r. 1310 wątpliwej autentyczności. 2. K, wś, pow. mielecki. W r. 1536 ma kościół par. , należy do dóbr Rzemień, Stan. Tarnowskiego. Książniczki, r. 1581 Xziaznice, wś i folw. , pow. miechowski, 28 w. od Miechowa. Fol. ma 218 morg. , wś 22 os. , 164 morg. Wedle Długosza Xangnycze własność kollegiaty św. Floryana w Krakowie, miały 12 łan. km. , karczmę, 3 zagr. Dwór kustosza. Dziesięcina z tej wsi szła dla prebendy krzesławskiej w katedrze i wartość jej wynosiła do 16 grz L. B, III. 72. W r. 1581 włość kollegiaty, w dzierżawie Hardziszowskiego, płaci od 4 łan km. , 3 zagrodn. , 3 komom. , 2 piekarek, 1 rzemieślnika, 1 2, łana karcz. Książno, r. 1357 Ksanzno, wś, pow. wrzesiński, W dok. z r. 1357 śród włości kapituły gnieźn. K. W. , n. 1354. Księdzów al. Księdzówka, chutor, pow. taraszczczański, gm. i st. poczt. Tetyjów 4 w. , 63 w. od Taraszczy, 20 dm. , 367 mk. Ksiądzowa, chutor, pow. lityński, gm. Kożuchów. Należy do kościoła nowokonstantynowskiego. Ksiądzówka 1. wś skarb. nad rzką Rewuchą, pow. humański, gm. Krasnopołka, st. poczt. Humań 11 w. , z fermą 249 dm, 1256 mk. , cerkiew, szkółka cerk. , młyn, 3 wiatraki. 2. K. , wś nad Rastawicą Pawołoczką, pow. skwirski, gm. i par. prawosł. Pawołocz, której stanowi przedmieście, st. poczt. Popielnia 12 w, , 23 w. od Skwiry, 38 dm. , 236 mk. , wiatrak. 3. K. , pow. taraszczański, ob. Księdzów. Ksiądzowszczyzna, fol. pokościelny, pow. nowogródzki, gm. Żuchowicze, własność Truszyńskich, około 1 wł. Ksiądzyki, przys. , pow. dubieński, gm. Krupiec. Księginki, r. 1210 Kneginiz, r. 1232 Cneghenits, wś, pow. szremski. Dawna własność klasztoru w Przemęcie. W r. 1232 otrzymuje tę wieś biskup poznański w zamian za obszar ziemi, który odstąpił pod fundacye klasztoru w Lądzie K. W. , n. 66 i 137. Księte, r. 1312 Kxenithe, wś, pow. rypiński. Jan biskup płocki r. 1312 w Płocku, przy udziale kapituły postanawia, aby z zakonem krzyżac Księżyca Ksułopie Kubaki Kubańce Kubeczniki Kubek Kubelewszczyzna Kubeliszki Kubelszczyzna Kuberka Kubielczyki Kubielniki Kubile Kubiluny Kublicze Kublik Kubliszczyzna Kubłowa Kuboliszki Kubra Księżopol Ksieże Budy kim zawrzeć układ co do ziemi michałowskiej i 200 łanów należących do zamku w Księtem. Mianowicie po upływie 7 lat wolności od czasu osadzenia tych łanów, mają. Krzyżacy z nich dawać biskupowi za dziesięcinę 90 grz. rocznie Ulanow. Dok. kujaw. i mazow. , 301, 17. W r. 1564 wś ma kościół parafialny. W dwu działach jest 11 łan. km. , 7 zagr. , szewc, kowal i młyn o 3 kołach. Płacą fl. 7 gr. 27 sol. 1. W r. 1827 było 29 dm. , 202 mk. W r. 1838 dobra K. miały 2340 morg. W skład dóbr wchodziły wsi K. os. 31, morg. 125, Szynkarka os. 27, morg. 205, Oborczyska os. 3, morg. 13 i cztery małe osady, os. 9, morg. 139. Księże Budy, niem. Buden, al. Pfarr Buden, dobra, pow. grudziądzki, st. poczt. i kolejowa Gardeja, o 2 klm. par katol. Szembruk; 147 ha 115 roli orn. , 7 łąk; w 1885 r. 4 dm. , 8 dym. , 49 mk. 22 kat. , 27 ewang. , Karczma Gapiarnia 1 dm. , 9 mk. Istnieją jako osobna osada dopiero od r. 1722; dawniej należały do prob. szembruckiego. Gdy jednak tenże włóki swoje otrzymał gdzieindziej, zostały wydane na lat 40 w dzierżawę Fryderykowi Brokierowi, pisarzowi na zamku rogozińskim. W r. 1738 posiadał je Jan Schulc. Po upływie dzierżawy nabył je r. 1792 Szymon Świnarski za 2500 tal. zakupnego i za opłatą rocznego czynszu w kwocie 56 tal. 33 gr, 4 fen. , oraz 21 tal. 21 sbr. kontrybucyi. Obszaru obejmowała ta majętność 17 wł. i 13 pruskich morgów, nadto karczmę ob. Froeblich; Gesch. d. Graudenzer Kr. , I, str. 355. Księżomierz, wś, pow. janowski, ma 233 dm. W spisie z r. 1827 Xiężomysz, wś rządowa miała 98 dm, 461 mk. Księżopol, fol. , pow. nowoaleksandrowski, gm. Brasław 9 w. . Niegdyś ks. Sapiehów, nadany dla proboszcza w Ikaźni, następnie skarbowy. W nowszych czasach Porszeńskich, obecnie starow. Fiedorowa 95 dz. Księżopole, wś i fol. nad rz. Orz, pow. ostrołęcki, gm. i par. Piski, odl. 24 w. od Ostrołęki W r. 1827 wś pryw. 5 dm. , 63 mk. Dobra K. w r. 1870 obejmowały 919 morg. i składały się z fol. K. Wiśniów i Sokołowo. W skład dóbr poprzednio wchodziły wsi K. os. 13, morg. 13, Sokołowo os. 23, morg. 221 i Piski os. 6, morgów 98. Księżowola, wś, pow. grójecki, 8 w. od Grójca. W r. 1890 fol. miał 480 morg. , wś 4 os. , 8 morg. Ob. Wola Księża t. XIII. Księżpol, r. 1589 Księżopol, wś, pow. biłgorajski. W r. 1827 w par. Tarnogród, miała 186 dm. , 854 mk. W r. 1589 należy do ststwa krzeszowskiego, ma 10 łan. , 1 2 łan. popa, 3 4 łan. karcz. , młyn, 5 zagr. , rybaka, 6 komorn. ubogich. Księżyca, fol. , pow. taraszczański, gmina i st. poczt. Tetyjów 6 w. Ksułopie, wś, pow. święciański, gm. Kukuciszki 1 w. ; miała 12 dusz rewiz. , należała do dóbr Prusakiszki. Kubaki, wś, pow. telszewski, gm. Olsiady 6 w. . Kubańce, wś, pow. trocki, gm. Olkieniki; miała 7 dusz rewiz. Kubeczniki t. IV. 832, pow. dzisieński, gm. Plisza. Pod wsią, w lesie należącym do Bartoszewiczów, jest do 200 kurhanów. Kubek, dobra, pow. newelski, gm. Kubek, 15 wiorst od Newla, cerkiew, szkoła, własność Chrzanowskich, 150 dz. Gmina obejmuje 58 miejscowości, 458 dm. włośc. 64 innych, 2738 mk. włościan, uwłaszczonych na 5712 dz. Kubelewszczyzna, wś skarb. , pow. dzisieński, gm. Pohost 2 w. ; miała 14 dusz rewiz. , dom modl. starowierów. Należała do dóbr skarb. Linkowszczyzna. Kubeliszki, zaśc. , pow. nowoaleksandrowski, gm. Abele 12 w. . Kubelszczyzna 1. wś włośc. , pow. dzisieński, gm. Przebrodź 14 w. . 2. K. , fol. nad rz. Swołną, pow. dryzieński, attyn. dóbr Justynianowo. Kuberka, urocz. , pow. białostocki, gm. i dobra Dojlidy. Kubielczyki, wś, pow. lidzki, gm. Zabłoć 9 w. ; miała 25 dusz rewiz. , należała do dóbr Lebiodka. Kubielniki, wś, pow. grodzieński, gm. Bohorodzicka, 141 dz. Kubile 1. dwie wsi, pow. nowoaleksandrowski, gra. Popiel 3 i Tauroginie 11 w. . 2. K, Kubyle, folw. , pow. rossieński, gmina Szydłów 13 w. . Kubiluny 1. wś, pow. poniewieski, gm. Podbirże 9 w. . 2. K. , tamże, ob. Johannhof. Kublicze 1. mstko nad jeziorem, pow. lepelski, gm. Kublicze, 2 cerkwie, 3 domy modl. żyd. , szkoła, zarząd gm. , browar, 2 gorzelnie, 3 jarmarki. Gmina obejmuje 62 miejscowości, 616 dm. włośc. 176 innych, 4570 mk. włościan uwłaszczonych na 5200 dz. 2. K. , tamże, ob. Janów. Kublik, wś, pow. kobryński, gm. Osowce, 67 w. od Kobrynia, 41 dm. , 530 mk. , 900 dz. Kubliszczyzna, Kulelowszczyzna, , wś włośc. , pow. dzisieński, gm. Przebrodź 12 w. ; miała 23 dusz rewiz. Kubłowa, u Paprockiego Kobłowo, wś, pow. włocławski. W r. 1557 należała do ststwa przedeckiego, miała 24 łan. km. , 4 wójt. , 4 zagr. , 4 kom. , 2 włocz. , 3 rzem. Kuboliszki, zaśc. , pow. telszewski, gmina Szkudy 4 w. . Kubra, wś, pow. kolneński. Dawna wieś książęca. Bawi tu r. 1436 Władysław ks. maz. Kapica, Herbarz, 307. Ztąd datuje on r. 1437 przywilej na Barwiki. R. 1445 tenże książę nadaje tu Stanisławowi de Rogossowo Rogo Księżomierz Księże Księżopole Księżowola Księżpol Kucewicze Kubułka Kućki Kuciuny Kuciszki Kucinów Kuciejki Kuchty Kuchmy Kuchciszki Kuchcice Kucharzewszczyzna Kucharzewo Kucharyszki Kuchary Kucharowo Kucharki Kucharówka Kucerz Kuce Kuca Kubułka żew, 60 łan. we wsi Kubra Kapica, Herbarz, 230, 354. Kubułka, też Kobyłka, dwór, pow. kowieński, gm. Krasne 19 w. , 12 w. od Kowna, Dowtortów 47 dz. Kuca, fol. , pow. dubieński, gm. Młynów, 2 dm. , 51 mk. Kuce, Kucie, wś, pow. lidzki, gm. Dubicze 14 w. , 6 dusz rewiz. Kucerz, r. 1250 Cucer, fol. , pow. nieszawski. W dok. z r. 1250 i 1258 śród włości bisk. kujawskich. Nadał ją Bogusza, którego żona Ludmiła otrzymała dożywocie na tej wsi i innych Ulanow. Dok. kujaw. , 187, 13, 193, 20. W reg. pob. z r. 1557 podano Kuczersz. .. predialis włość kapituły, od 2 rybaków. Ob. Mikanowo. Kucewicze 1. os. , pow. wołkowyski, gmina Zelzin, 119 dz. 2. K, wś i fol. , pow. oszmiański, gmina Kucewicze. Cerkiewka drewniana, przerobiona z kościoła katol. Fol. stanowił attyn. Olan, sprzedany przez Leona Ważyńskiego, Michałowi Antropowowi. Gmina obejmuje 64 miejscowości, 353 dm. , 4512 mk. włościan. Kucharówka, fol. dóbr Górki Solniki, pow. białostocki. Kucharki, wś, pow. pleszewski. Kościół par. istniał tu już w połowie XV w. Obecny drewniany wzniósł r. 1754 dziedzic Walenty Otto Trąmpczyński. W reg. pob. z r. 1579 podano Kucharki militum. Siedzieli tu Kucharscy. Kucharowo, fol. dóbr Mokrany, pow. kobryński. Kuchary 1. Kościelne, wś, pow. koniński. Mieszko Stary nadał klasztorowi w Lądzie, w liczbie innych Szethowo cum cocis t. j. Szetlewo z Kucharami K. W. , n. 393. Kościół par. p. w. W. W. Sw. , istniał już zapewne w XIV w. Pleban Jan występuje w kons. gnieźn. r. 1449. W r. 1815 wcielono do K. sąsiednią parafię Dąbroszyn. W r. 1579 płaci z K. Piotr Grodziecki od 3 łan. , 1 kom. 2. K. , wś, pow. częstochowski, par. Mstów. Dają dziesięcinę klasztorowi mstowskiemu w r. 1220. Według Długosza L. B. , III, 152, wś ta własność klasztoru mstowskiego miała 12 łan. km. i 2 sołtysie wolne. Dziesięcinę wartości do 4 grz. dawano klasztorowi 3. K. , wś, pow. miechowski. Wedle dok. z r. 1363 pobierano tu cło Kod. mał. , III, 160. Kuchary, w dok. Kuchary Podlanszne, r. 1579 Kuchari Polezne, wś nad rzką Prosną, pow. pleszewski. Mieszko Stary nadał ją klasztorowi św. Wawrzyńca pod Kaliszem. Następnie drogą zamiany własność klasztoru św. Wincentego pod Wrocławiem K. W. , n. 35, 2050. Następnie z nadania Kazimierza W. przeszła na własność kanoników regularn. przy kościele św. Mikołaja w Kaliszu. Kościół par. p. w. św. Bartłomieja założony został wedle tradycyi zapisanej w wizytach, około r. 1340 przez Kazimierza W. Obecny kościół drewniany, wzniósł r. 1686 proboszcz klasztoru kaliskiego Adam Niesobowicz. Po zniesieniu klasztoru, parafią zarządzają księża świeccy Łaski, L. B. , II, 40 i przyp. . W r. 1579 płaci tn Albert prepozyt od św. Mikołaja, od 5 łan. , 4 zagr. , 1 rybaka. Do parafii należała wś Popowo. Kuchary 1. wś, pow. grodzieński, gm. Łunna, 36 w. od Grodna, 530 dz. 2. K, wś, pow. rossieński, gm. Andrzejów 2 w. . Kuchary 1. w dok. Chuchary, wś nad Teterowem, pow. radomyski, gm. Rozważów, 45 w. od Radomyśla, 233 dm. , 1456 mk. , cerkiew, szkółka, st. poczt. , wiatrak, gorzelnia, cegielnia, 2820 dz. włośc. ze wsią Słobodą Kucharską, 2526 dz. dwor. 2084 lasu, należącej od r. 1872 do Edwarda Nemeti. W r. 1569 posiadłość wspólna Makarewiczów, Rozsudowskich i Karwowskich; r. 1581 ks. Władysława Zbaraskiego, w dzierżawie podkomorzego kijowskiego, który wnosi od 6 osiadł. , 3 zagr. W r. 1628 Wacław Żmijowski, łowczy kijow. , płaci od 2 dym. , 1 ogr. Następnie należy do Łodziatów. 2. K, wś, pow. kowelski, gm. Wielick, 40 w. od Kowla, 44 dm. , 297 mk. Kucharyszki 1. dwór, pow. poniewieski, gra. Naciuny 6 w. . 2. K, wś, pow. rossieński, gm. Konstantynów 6 w. . Kucharzewo, wś, pow, dryzieński. W 1821 r. Czesława Swołyńskiego, liczyła 105 dusz męż. , 273 dz. Dziś Ritterów. Kucharzewszczyzna, fol. , pow. nowogródzki, Bildziukiewiczów 64 dz. Kuchcice 1. Kuchtycze, fol. dóbr Roś, pow. wołkowyski. 2. K. , pow. ihumeński. W 1690 r. Barbary kn. Korskiej, od której przeszły do Zawiszyny, stściny brasławskiej. Kuchciszki, zaśc. , pow. nowoaleksandrowski, gm. Antuzów 10 w. . Kuchmy, wś, pow. wołkowyski, gm. Juszkowy Gród, 49 w. od Wołkowyska, 213 dz. Kuchty, wś, pow. wilejski gm. Wiazyń 5 w. ; miała 56 dusz rewiz. , należała do dóbr Lewkowo. Kuciejki, wś, pow. słonimski, gm. Kostrowicze, 17 w. od Słonima, 271 dz. Kucinów, fol. , pow. mohylewski, Korniłowiczów 210 dz. Kuciszki 1. wś i dwa fol. , pow. poniewieski, gm. Poniewież 20 w. . W r. 1644 nabyte przez Melchiora Petruszewicza, który zapisuje żonie Marynie Elżbiecie z Łopacińskich, ta przekazuje drugiemu mężowi swemu Rostowskiemu. Później Michała Straszewicza, marszałka upickiego. Obecnie Bohuszewiczowie mają tu 233 dz. , Spirydonowowie 12 dz. , Urbielowie 120 dz. 2. K. , zaśc. , pow. wileński, gm. Bystrzyca, należał do dóbr skarb. Rytenie. Kuciuny, wś, pow. nowoaleksandrowski, gm. Popiel 4 w. . Kućki 1. wś, pow. słonimski, gm. Rohotna, Kudaryszki Kudany Kudajewo Kuczyno 93 dz 2. K. , Kutki, wś nad Świeczanką; , pow. lepelski gm. Stanisławów, 55 w. od Lepla, 16 dm. , 114 mk. , zarząd gm. , szkoła. Kucówka, wś nad Taszłykiem, pow. czerkaski, gm. i dobra Matusow, st. poczt. Szpoła 15 w. , 57 w. od Czerkas, 374 dm. , 1820 mk. , cerkiew, szkółka cerk. , młyn, 10 wiatraków. Kuczbork, mstko, pow. mławski. Akt sprzedaży miasta K. w r. 1384 za 400 kóp groszy, Andrzejowi z Radzikowa kaszt. dobrzyńskiemu, podaje Ulanowski Dok. kujaw. , 340, 48. W r. 1578 miasto płaci od 4 1 2 łan. fl. 4 gr. 15, szosu fl. 6, od rzem. fl. 6, śledzie gr. 12, czopowe fl. 15 gr. 10. Suma fl. 32 gr. 7. Wś K. od 18 łan, , 2 rzem. , 2 kół młyń. Z działu kościelnego 1 zagr. Olszewo Kuczborskie od 7 łan. , 1 rzem. Kucze, wś, pow. kolneński. W dokum. z r. 1453 wspomniani Jaszczołd i Stefan Kucze Kapica. Herbarz, 231. Kucze, dwie wsi, pow. poniewieski, gm. Pniewo 6 w. i Poniewież 14 w. . Kuczewo, wś, pow. kobryński, gm. Osownica, 94 w. od Kobrynia, 616 dz. Kuczgal, wś, pow. nowoaleksandrowski, gm. Popiel 7 w. . Kuczkarówka, wś skarb. i kol. , pow. łucki, gm. Połonka, 3 w. od Łucka. Wś ma 26 dm. , 193 mk. ; kol. 19 dm. , 115 mk. Dawniej Godlewskich. Kuczki, wś, pow. wiłkomierski, gm. Rogowo 3 w. . Kuczki al. Kuczków, w dok. Kuck, kol. nad Łuhem, pow. włodzimierski, gm. Poryck, 37 w. od Włodzimierza, 28 dm. , 166 mk. W r. 1545 bisk. łuckich. Kuczkiele, wś, pow. wiłkomierski, gmina Traszkuny 6 w. . Kuczków, wś, pow. włoszczowski. Kościół par. założony był podobno w r. 1313. Na początku XVI w. stał tu nowo wzniesiony ubogi kościołek drewniany, kryty gontami. Pleban miał szczupłe dochody. Po Kuczkowskich h. Wąż, objęli wieś Koniecpolscy, którzy zapewne w końcu XVI w. wznieśli nowy kościół murowany. W t. IV Słow. Geogr. mylnie podano w pow noworadomskim inną wś K. na podstawie błędnego oznaczenia w regestrze do Lib. Ben. Łaskiego. Kuczkówka, wś, pow. zwinogrodzki, gmina Czyżówka, st. poczt. Lisianka 15 w. , 25 w od Zwinogródki, 96 dm. , 517 mk. , cerkiew fil. , szkółka, 3 wiatraki. Należy do klucza olchowieckiego. Kucznianówka, wś nad stawem z rozlewu Chomoru, pow. zasławski, gm. Tarnawka, st. poczt. Zasław 31 w. , 140 dm. , 741 mk. , cerkiew drewn. z r. 1888, szkółka cerk. Cerkiew fil. we wsi Trusiłówka 2 w. . Własność ks. Sanguszków. Kuczówka, wś nad rzką t. n. , formującą tu 2 stawy, pow. zasławski, gm. Butowce, par. prawosł. Stecki 1 2 w. , 40 w. od Zasławia, 44 dm. , 304 mk. Kuczuki, wś i os. , pow. kobryński, gmina Siechnowicze. Wś ma 46, os. 13 dz. Kuczukowszczyzna, fol. , pow. mścisławski, Tołpyhów 130 dz. Kuczyce, wś, pow. grodzieński, gm. Hudziewicze, 94 dz. włośc. Kuczyki, fol. , pow. dźwiński, Kozłowskich 70 dz. Kuczyn, wś, pow. mazowiecki. W dok. z r. 1564 Walenty Suchodolski pleban w K. i Kossowie Kapica, Herbarz, 395. Kuczyn 1. os. , pow. białostocki, gm. Przytulanka, 60 dz. 2. K. , wś i fol. , pow. bychowski, gm. Głuche, 44 dm. , 256 mk. Pol. Wartmanów, 1051 dz. 711 lasu. 3. K. , wś, pow. rohaczewski, gm. Korma 11 w. , 37 dm. , 226 mk. Kuczyno, wś, pow. orszański, gm. Kochanowo, 7 dm, 46 mk. Kudajewo al. Borystenowo, dobra, ks. Lubomirskich, 9080 dz. 5824 lasu. Kudany, wś, pow. kowieński nie rossieński, gm. Betygoła 1 w. . Kudaryszki, fol. , pow. wiłkomierski, gmina Owanta 9 w. . Kudelańce, wś, pow. lidzki, gm. Ejszyszki 14 w. ; miała 19 dusz rewiz. Kudelicze, Kudelińce, wś włośc. , pow. bielski gub. grodz. , w dawnej ziemi mielnickiej, gm. Aleksandrówka Radziłówka, 49 w, od Bielska, 180 dz. Kudep, pow. lucyński. Dobra, obecnie Kurców, 2906 dz. Kuderowszczyzna, wś, pow. sokólski, gm. Bagna, 246 dz. Kudłajówka, w dok Kudlajowcze, wś, pow. krzemieniecki, gm. Borki, par. prawosł. Podhajce 1 w. , 17 w. od Krzemieńca, 75 dm. , 464 mk. W r. 1583 do Wiśniowca, ks. Andrzeja Wiśniowieckiego, który wnosi od 2 dym. , 2 ogr. W ostatnich czasach Cecylii Ożarowskiej. Kudojuńce, wś, pow. lidzki, gm. Koniawa 12 w. ; miała 5 dusz rewiz, . Kudrańce, posiadłość, pow. kowieński, gm. Krasne 8 w. , Kołwajtisów 148 dz. Kudrawcewa, chutor, pow. żytomierski, gm. Trojanów, 11 wiorst od Żytomierza, 14 dm. , 119 mk. Kudrawka, wś i dobra, pow. sokólski, gm. Makowlany, 25 w. od Sokółki. Wś ma 214 dz. ; dobra, Ejnarowiczów, 181 dz. Kudrawszczyzna, osada, pow. grodzieński, gm. Krynki, Ejsymontów 17 dz. Kudrowice, u Dług. Chudrowycze, wś, pow. łaski. Własność kapituły krakow. w kluczu pobianickim, miała w połowie XV w. 12 łan. km. , 2 zagr. Dawała dziesięcinę prepozyturze łęczyc Kudrowice Kucówka Kuczbork Kucze Kuczewo Kuczgal Kuczkarówka Kuczki Kuczkiele Kuczków Kuczkówka Kucznianówka Kuczówka Kuczuki Kuczukowszczyzna Kuczyce Kuczyki Kudrawszczyzna Kudrawka Kudrawcewa Kudrańce Kucówka Kudojuńce Kuczyn Kudłajówka Kuderowszczyzna Kudep Kudelicze Kudelańce Kujki Kujnachy Kujnele Kujawszczyzna Kujaki Kujajnie Kuhajowce Kuginie Kuflew Kudzin Kudziewicze Kudzie Kudziany Kudyszki Kudyowce Kudynowicze Kudynie Kudryszki Kudryn Kudrycze Kudryce Kudryanka Kudry kiej, wartości do 10 grz. Osadzona była na prawie polakiem. Należała do par. Górka. W r. 1552 Chudrowycze płaca od 23 osad. , 12 łan. , karczmy. Kudry, dwa zaśc. , pow. wiłkomierski, gmina Udana 10 i Wiżuny 6 w. . Kudryanka, kol. i słoboda, pow. rówieński, gm. Sieliszcze, 59 w. od Równego. Kol. 46 dm. , 304 mk. ; słoboda 26 dm. , 101 mk. Kudryce, wś, pow. orszański, gm. Mikulino 8 w. Kudrycze 1. wś, pow. białostocki, gm. Zabłudów, 12 w. od Białegostoku, 235 dz. 2. K. , wś, pow. grodzieński, gm. Krynki, 43 w. od Grodna, 238 dz. włośc. i 31 dz. Ignatowiczów. 3. K. , fol. , pow. mohylowski, od r. 1876 Giejmarów, 265 dz. 4. K. , wś i fol. , pow. mścisławski, gm. Kazimirowa Słoboda, 24 dm. , 174 mk. , cerkiew. Fol. , od r. 1876 Serdiukowych, 265 dz. Kudryn, urocz. , pow. dubieński, gm. Buderaż 6 w. , 37 w. od Dubna, 5 dm. , 32 mk. , huta szklana. Kudryszki, zaśc. , pow. nowoaleksandrowski, gm. Tauroginie 10. Kudynie. 1. Kudyny ob. t. IV, 847, wś, pow. szawelski, gm. Szawlany 6 w. . 2. K. , wś, pow. dźwiński, par. Krasław. Kudynowicze, wś, pow. nowogradwołyński, gm. Żołobne, par. praw. Kurmań, 14 w. od mta pow. , 45 dm. , 293 mk. Kudyowce, wś, pow. wilejski, gm. Hermaniszki 1 1 2 w. ; miała 21 dusz rewiz. Kudyszki, fol. , pow. szawelski, gm. Wieksznie 15 w. . Kudziany 1. wś, pow. kowieński, gm. Kiejdany 8 w. . 2. K. , wś, pow. sieński, gmina Ostrowno, 16 dm. , 92 mk. Kudzie 1. dwór, pow. telszewski, gm. Olsiady 8 w. . 2. K. , wś, tamże, gm. Tyrkszle 15 w. . Kudziewicze, wś i os. , pow. słonimski, gm. Luszniewo, 41 w. od Słonima. Wś ma 175 dz. ; osada Downarów. 14 dz. Kudzin, wś i dobra, pow. mohylewski, gmina Białynicze 6 w. , 31 dm. , 246 mk. , cerkiew drewn. Dobra, od r. 1880 Ton Ehrenbuschów, 1381 dz. 600 dz. lasu; wiatrak, krupiarnia. Kuflew, wś, pow. nowomiński. Posiadała dawniej prawo miejskie. R. 1577 daje szosu fl. 4, od łan. 3, od bań gorzał. 1, czopowe fl. 5. W r. 1827 wś pryw. , 54 dm. , 478 mk. Kuginie, zaśc. , pow. poniewieski, gm. Birże 13 w. , 82 w. od Poniewieża. Kuhajowce, wś nad rz. Żwańczykiem, pow. kamieniecki, 35 w. od Kamieńca, ma 221 os. , 1210 mk. Wspom. r. 1530. W r. 1565 włada tu Herburt. W r. 1569 Rodecki płaci od 3 łan. , później Grodecki. Władają tu później Kalinowscy. W r. 1767 Krakowscy, po nich Potoccy. Od r. 1818 rozpadła się na części. Dziś mają tu działy Błoński 106 dz. , sukces. Czajkowskich 373 dz. , inne działy mają. Krakowscy, Popowscy, Raczyński, Sierakowski i inni. Kujajnie, wś, pow. telszewski, gm. Wornie 2 w. . Kujaki, wś, pow. szawelski gm. Błagowieszczeńsk 15 w. . Kujaliszki, zaśc. , pow. wileński, gm. Mickuny 12 w. ; miał 10 dusz rewiz. , należał do dóbr skarb. Ławaryszki. Kujałowszczyzna, folw. , pow. oszmiański. W drugiej połowie XVII w. należał do Komarów. Kujany, wś, dobra i okolica, pow. kowieński, gm. Surwiliszki 3 w. . Dobra Czerniewskich, 716 dz. 368 lasu. W okolicy mają Dyakiewiczowie 90 dz. , Paszkiewiczowie 70 dz, Pawłowiczowa i Rymkiewiczowa 23 dz. , Skaczkowscy 83 dz. , Leparscy 13 dz. , Polikiewiczowie 39 dz. , Rymkiewiczowie 13 dz. Kujawszczyzna, folw. , pow. brzeski gub. grodz. , gra. Wysokie Litewskie, 34 dz. Kujawy. Ziemia kujawska Cuiavia występuje w dok. Innocentego II dla kościoła gnieźn. z r. 1136. Księstwo kujawskie w dok. z r. 1145. Wojewoda kujawski i kasztelan kruszwicki Piotr Magnus syn Wszebora, w akcie Mieszka Starego bez daty. Drugi wojewoda Heinricus w dokum. Konrada ks. kujawskiego z początku XIII w. Krzesław w r. 1232. W tymże czasie Christinus może ten sam Krzesław. W r. 1236 i 1238 Janusz, potem Bogussa r. 1254, Mathias 1268 73, Lupus 1282, Bronissius 1306, Stanislaus 1307, Miclo 1314, Johannes 1315, Albertus 1346 1368, Wladko 1391, Creslaus 1394 1401 K. W. , n. 7, 33, 125, 140, 211 i inne, tudzież Kod. dypl. pol. , II. Ob. Pawiński Adolf Dzieje ziemi kujawskiej oraz akta historyczne do nich służące. Część I, t. I. Rządy sejmikowe, tomy II, III, IV i V, mieszczące lauda i instrukcye sejmików kujawskich od r. 1572 do 1674, Warszawa 1888 r. Kujbiedy, wś, pow. sokólski, gm. Ostra Góra, 34 w. od Sokółki, 200 dz. Kujele, zaśc. , pow. święciański, gm. Świr 14 w. ; miał 12 dusz rewiz. Kujgole, wś i dobra, pow. kowieński, gmina Kiejdany 15 w. . Dobra, Kognowickich, mają 390 dz. Kujki, wś, pow. nowoaleksandrowski, gmina Antolepty 8 w. . Mają. tu Jurjewowie 120 dz. Kujle 1. dwór, pow. szawelski, gm. Szawkiany 9 w. . 2. K. wś, pow. telszewski, gm. Siady 3 w. . Kujnachy, chutor w dobrach Mołodowo, pow. kobryński. Kujnele, wś, pow. telszewski, gmina Szkudy 7 w. . Kujawy Kujbiedy Kujany Kudry Kujałowszczyzna Kujaliszki Kujele Kujgole Kujle Kukolczyce Kujtenie Kulbiciszki Kujtenie, wś, pow. nowoaleksandrowski, gm. Antolepty 1 w. . Kukawka 1. fol. , pow. wiłkomierski, gmina Subocz 8 w. , Michałowskich, 49 dz, i Łowmiańskich 49 dz. 2. K. , zaśc. , tamże, gmina Traszkuny 8 w. . Kuki 1. wś, pow. nowoaleksandrowski, gm. Czadosy 13 w. . 2. K. , wś, pow. poniewieski, gm. Naciuny 10 w. Kukianiszki 1. wś, pow. nowoaleksandrowski, gm. Brasław 12 w. . 2. K. , zaśc. , pow. święciański, gm. Kiemieliszki 8 w. ; miał 14 dusz rewiz. Kukie Petrele, okolica, pow. telszewski, gm. Żydyki 6 w. , 47 w. od Telsz. Mają tu Daniłowiczowie 55 dz, Jezierscy 118 dz. , Mickiewiczowie 78 dz. , Rupejkowie tu i w Bukońcach 301 dzies. , Sugowdziowie 50 dz. , Jamontowie 177 dz. Kukiełki, wś, pow. wołkowyski, gm. Szydłowicze, 22 w. od Wołkowyska, 61 dm. , 594 mk. , 1274 dz. Kukieniszki, wś włośc. , pow. wileński, gm. Giedrojcie 8 w. ; miała 12 dusz rewiz. , należała do dóbr skarb. Jęczmieniszki. Kukiszki, zaśc. , pow. wiłkomierski, gmina Kurkle 5 w. , Narbutów 30 dz. Kukizów, mstko, pow. lwowski. Wspomn. w dok. z r. 1440. W r. 1578 Hieronim Krzeczowski, płaci tu szosu fl. 8, od 6 1 2 łan. , palących gorzałkę 2, młyna, komorn. 3. Czopowe za rok fl. 10 gr. 19. Kuklicze 1. wś, pow. wołkowyski, gmina Łysków, 40 w. od Wołkowyska, 699 dz. 2, K. , wś, pow. rohaczewski, gm. Pokot 8 w. . Kukły, Kukoł, Kukle, w dok. Kukole, wś, pow łucki, gm. Horodek, 67 w. od Łucka, 66 dm. 589 mk. , cerkiew, młyn wodny. W r. 1577 do Czartoryska, ks. Michała Czartoryskiego, który wnosi od 4 dym. , a r. 1583 wdowa po nim od 8 dym. , 5 ogr. W ostatnich czasach należała do Cieleckich. Kukolczyce, wś, pow. prużański, gm. Staruny, 39 w. od Prużany, 206 dz. Kukolnia, wś, pow. żytomierski, gm. Sołotwin, par. praw. Nikonówka 2 w. , 35 w. od Żytomierza, ma 74 dm. , 526 mk. , cerkiew fil. drew. , wzniesiona przez dziedzica Wojciechowskiego. Kukoryszki, wś, pow. telszewski, gm. Kretynga 4 w. . Kukowerdzie, zaśc. , pow. nowoaleksandrowski, gm. Rymszany 7 w. . Kukpiszki, zaśc. , pow. nowoaleksandrowski, gm. Oknista 6 w. . Kuksy, wś i urocz. , pow. kobryński, gmina Podolesie. Kuksze, fol. dóbr Łabunów, pow. kowieński, gm. Bobty. Kukszyszki, wś i zaśc. , pow. wiłkomierski, gm. Rogowo 9 w. . pow. wołkowyski, gm. Krzeponiewieski, gm. Podbirod PodKukucie, wś, mienica, 134 dz. Kukucze, wś, pow. że 7 w. . Kukujewka, fol. , pow. mścisławski, od 1876 r. Razdzieryszynych, 248 dz. Kukule, dwór, pow. poniewieski, gm. birże 12 w. . Kukuryki, wś nad Ikwą, pow. włodzimierski, gm. Hołowno, 63 w. od Włodzimierza, 72 dm. , 431 mk. Kukutany, wś, pow. nowoaleksandrowski, gm. Oknista 11 w. . Kulaki 1. Kułaki ob. t. IV, 869, wś, pow. kobryński, gm. Drużyłowicze, 75 w. od Kobrynia, ze wsiami Bereźlany, Sawiczki i Łuczki, 2750 dz. 2. K. , wś, pow. połocki, gm. Michałowszczyzna, 6 dm. , 34 mk. , garbarnia. Kulańce, wś włośc. , pow. wileński, gm. Malaty 9 w; miała 14 dusz rewiz. , należała do dóbr skarb. Czywile. Kulany, wś, pow. słonimski, gm. Różana, 46 w. od Słonima, 517 dz. Kulaszne, wś przy ujściu pot. Kulasznego do Osławy, pow. sanocki. W r. 1565 wieś ta w ststwie sanockiem miała 23 kmieci na 14 1 8 łan. Oprócz czynszu po gr. 40 z łanu, każdy dawał rocznie po 6 pstrągów po 6 denar. razem pstrągów 138, wartości zł. 1 gr. 16. Gromada za zbór dawała sarnę 36 gr. i 4 zający po gr. 4. Kulbaki, wś, pow. grodzieński, gm. Wiercieliszki, 3 w. od Grodna, 71 dz. włośc. i 135 dz. prywat. Kulbiciszki, zaśc. , pow. wileński, gm. Mejszagoła 11 w. , należał do dóbr Ojrany. Kulbogole, wś, pow. wiłkomierski, gm. Subocz 14 w. . Kulbowo, wś i dobra, pow. dryzieński, par. Druja, własność Jerzego von Bodek, 428 dz. Kulby, wś, pow. poniewieski, gm. Poniewież 9 w. . Kulczyce, wś, pow. samborski. W r. 1565 w ststwie samborskiem miała 36 kmieci na ćwierciach. Za miód dawali zł. 18. Karczmarz zł. 10. Ogółem zł. 57 gr. 3. Kulczyjowce, wś, pow. kamieniecki. Nadane r. 1405 Rutoltowi i Szyłce. Później Bąków. W r. 1493 było 19 dymów. R. 1678 sukces. Konaszewskiego, r. 1702 Papliński i Rzeszowski, Swirski, r. 1722 Kruzerowie. W r. 1818 Korewicki, Kozłowski, Markowski. Obecnie Niedobylski 363 dz. , Stempkowski 527 dz. i kilka drobnych działów. Koło wsi przechodzi wał Trajana. Kulczyn 1. wś nad Turyą, pow. kowelski, gm. Turzysk, 23 w. od Kowla, 46 dm. , 315 mk, cerkiew, szkoła. Niegdyś Staweckich, którym zagarnął ks. Fed. Sanguszko, ststa włodzimierski. W r. 1583 ks. Roman Sanguszko wnosi od Kulczyn Kulczyjowce Kulczyce Kulby Kulbowo Kulbogole Kulbaki Kulaszne Kulany Kulańce Kulaki Kukutany Kukuryki Kukule Kukujewka Kukucze Kukucie Kukszyszki Kuksze Kuksy Kukpiszki Kukowerdzie Kukoryszki Kukolnia Kukły Kuklicze Kukizów Kukiszki Kukieniszki Kukiełki Kukie Kukianiszki Kuki Kukawka Kujtenie Kule Kulczyny Kulczynki 4 dym. , 5 ogr. 2. K. , w dok. Kolczyn, wś nad Styrem, pow. łucki, gm. Rożyszcze, 8 w. od Łucka, 91 dm. , 579 mk, cerkiew. Wś należała do zamku łuckiego. Wr. 1545 było 14 dworzyszcz, ludzie powinni 3 dni w roku żąć a 4ty dzień kosie. Dani miodowej każdy gospodarz dawał 74 wiader miodu i 1 1 2 kopy, 6 gr. W r. 1628 wś do klucznictwa łuckiego, w dzierżawie Jana Staniczewskiego, czyni 60 fl. ; fol. zaś 127 fl. 4 gr. , wogóle 187 fl. 4 gr. W nowszych czasach Strojnowskich, następnie ks. Bagrationa Imeretyńskiego. Kulczynki, w dok. Kulczajowce, wś w pobliżu rzki Ponory, pow. starokonstantynowski, gm. Kulczyny 2 w. , st. poczt. Krasiłów 8 w. , 22 w. od mta pow. , 309 dm, 1231 mk. , cerkiew murowana z r. 1845 fundacyi dziedzica Poniatowskiego, szkoła ludowa od r. 1891. Dzieliła losy Kulczyna. W r. 1545 sioło bojarów kuźmińskich, ciągnące do zamku krasiłowskiego. W r. 1583 ks. Konst. Ostrogski wnosi z Kolczyna Małego od 6 dym. , 4 ogr. , 1 koła walnego, 1 folusz Kulczyny, mstko nad rzką Ponorą, dopływ Ikopoci, pow. starokonstantynowski, gm. Kulczyny, st. poczt Krasiłów 10 w. , 24 w. od mta pow. , 379 dm, 3323 mk. , cerkiew murowana z r. 1864, nadana 65 dz. ziemi przez Ign. Poniatowskiego r. 1775, szkoła ludowa od r. 1870, . kościół par. kat. K. należały pierwotnie, jako włość królewska, do zamku krasiłowskiego, nadane przez ks. Aleksandra, ks. Konst. Ostrogskiemu, co potwierdza Zygmunt I r. 1517. W r. 1583 ks. Konst. Ostrogski wnosi z Kolczyna Wielkiegro od 10 dym. , 11 ogr. , 1 podsus. , 1 koła fol. W r. 1593 wraz z innemi, spustoszone przez Tatarów. Wchodziło w skład ordynacji ostrogskiej i w r. 1753 dane było ks. Ant. Lubomirskiemu. W r. 1775 poszło do Poniatowskich, obecnie ks. Wołkońskiego. Gmina obejmuje 11 miejscowości, 1599 dm. włośc. obok 206 innych, 8852 mk. włościan, uwłaszczonych na 9219 dz. Kule 1. wś, pow. grodzieński, gm. Hołynka, 54 w. od Grodna, 351 dz. 2. K. , zaśc. , pownowoaleksandrowski, gmina Dryświaty 3 w. 3. K. , wś, tamże, gm. Jużynty 6 w. . 4. K. , t. IV, 860, pow. telszewski. Biskup Ant. Tyszkiewicz na prośbę Stan. Wojny, kościół w K. będący filią, par. Płungiany, zrobił parafialnym. W r. 1750 Wojno wystawił w K. nowy kościół drewniany. Kuledauby, wś, pow. telszewski, gm. Wornie 14 w. . Kulejewszczyzna, wś, pow. dzisieński, gm. Postawy 32 w. . Kulelowszczyzna, pow. dzisieński, ob. Kubliszczyzna. Kuleniszki, wś, pow. święciański, gm. i dobra skarb. Łyngmiany 7 w. ; miała 8 dusz rewiz. Kulesze 1. Chobotki, okolica, pow. białostocki, gm. Krypno, 22 w. od Białegostoku, 406 dz. 2. K. Kosówka, wś i dobra, tamże, gm. Przytulanka, 35 w. od Białegostoku. Wś ma 138 dz. włośc. i 179 prywatn. ; dobra Gabryelewskich dawniej Wołodźków, 228 dz. 3. K. , wś i fol. , pow. słonimski, gm. Kossów, 50 w. od Słonima, 587 dz. Fol. należy do dóbr Podzamcze. 4. K. , zaśc. i chutor, tamże, gm. Pacowszczyzna, 54 w. od Słonima. Zaśc. należy do dóbr Strzała; chutor do dóbr Żukowszczyzna. 5. K. , wś pow. lidzki, gm. Pokrowy al. Sobakińce 3 w. ; miała 168 dusz rewiz. , należała do dóbr skarb. Ostrzyno. 6. K, os. nad rz. Makówką, pow. lepelski, gm. Białe. Kulesze, wś, pow. nowogradwołyński, gmina Serby, 30 w. od mta pow. , 108 dm. , 1167 mk. , cerkiew drewn. z r. 1880, szkółka cerk. od r. 1859. Do par. praw. należy wieś Cecyliówka 1 w. . Wś należy obecnie do Kozarewicza, Strutyńskiego, Szafirowskiego i spadkobierców Gniewszyńskiego. Kuleszewo, pow. czauski. Ob. Preobrażeńsk. Kuleszowce, Kuliszowce, wś, pow. kobryński, gm. Drohiczyn, 68 w. od Kobrynia, 12 dm. , 89 mk. , 249 dz. Kuleszówka 1. wś nad jez. i rzką Chrynowicą, pow. klimowicki, gm. Chotowiż, 44 dm. , 298 mk. , cerkiew młyn, folusz. 2. K. , wś, pow. połocki, własność Bielikowiczow, 390 dz. Kuleszowo, wś, pow. wilejski, gm. Chotenczyce 4 w. ; miała 24 dusz rewiz. , należała do dóbr Zaborze. Kulewicze, wś, pow. wołkowyski, gm. Hornostajewicze, 27 w, od Wołkowyska, 249 dz. Kulewszczyzna, Kulijówka, wś i dobra, pow. grodzieński, gm. Hudziewicze. Wś ma 74 dz. ; dobra, Osmólskich 154 dz. Kuleżyszki, wś, pow. telszewski, gm. Zorany 10 w, . Mają tu Tomaszewscy 79 dz. Kulicha, zaśc. , pow. wilejski, gm. Iża 7 w. ; miał 6 dusz rewiz. Kuliki 1. okolica szlach. , pow. grodzieński, gm. Hudziewicze, 208 dz. 2. K. , fol. , powiat prużański, gm. Noski, Moraczewskich 382 dz. 3. K. , wś i dobra, pow. słonimski, gm. Dobromyśl, 59 w. od Słonima. Wś ma 271 dz. ; dobra własność Mazingów poprzednio Stabrowskich, z chut. Jamiczno i urocz. Ostrów, 1251 dz. 4. K. , fol. dóbr Czereja, pow. sieński. Kuliki, wś, pow. owrucki, gm. Sławeczna, par. praw. Pietrasze 6 w. , 15 dm. , 48 mk. Kulików, wś nad Ikwą, pow. krzemieniecki, gm. Bereźce, par. praw. Dunajów 2 w. , 15 w. od Krzemieńca, 54 dm. , 254 mk. , cerkiew fil. drewn. z r. 1742, przebudowana w r. 1887 W r. 1545 sioło zamku krzemienieckiego, ciągnące do Kulczynki Kulików Kuliki Kulicha Kuleżyszki Kulewszczyzna Kulewicze Kuleszowo Kuleszówka Kuleszowce Kulesze Kuleniszki Kulelowszczyzna Kulejewszczyzna Kuledauby Kulki Kuliżniszki Kuliszówka Kuliszów Kulisody Kulinowszczyzna Kulinówka Kulińce Kulin Kulikowo Kulikówka Kulikowiszki Kulików Kulwa Kułaczkowce Kułaki Kułakowo Dunajowa. Było w nim 4 ludzi ciągłych. W r. 1570 wnosi pobór z części K. 3 dym. , 6 ogr. po 4 gr. Ussak. W r. 1583 płaci Ussak Kulikowski od 3 dym. , 3 ogr. Obecnie Radzimińskiego i yon Lejmina po Tarkowskich. Kulików, mstko, pow. żółkiewski. W roku 1578 daje szosu fl. 8, od 7 łan. , 4 rzeźn. , 2 kuśnierzy, 2 bednarzy, 2 piwowarów, 4 piekarzy, 6 szewców, 2 krawców, 2 tkaczy, 2 kowalów, 4 przekup. Pop. Czopowe za pół roku fl. 20. Kulikowicze, w dok. Kulkowicze, wś, pow. łucki, gm. Kołki, 60 w. od Łucka, 104 dm. , 789 mk. , cerkiew. W r. 1577 do Czartoryska, ks. Michała Czartoryskiego, który wnosi od 7 dym. , a w r. 1583 wdowa po nim od 21 dym. W ostatnich czasach ks. Czetwertyńskich. Kulikowiszki, zaśc. , pow. nowoaleksandrowski, gm. Smołwy 4 w. . Kulikówka 1. wś, pow. białostocki, gmina Obrębniki, 14 w. od Białegostoku, 167 dz. Pod wsią kurhan sopka. 2. K. , wś i fol. , pow. bychowski, gm. Bachań 5 w. , 68 dm. , 356 mk. Fol. Szaniawskich, 474 dz. 340 lasu. Kulikówka, wś, pow. czehryński, gm. Hołowkówka, st. poczt. Medwedówka 15 w. , 40 w. od Czehrynia, 135 dm. , 799 mk. , cerkiew, szkółka. Kulikowo, wś nad rzką Prytoką, pow. mścisławski, gm. Stare Sioło, 8 dm. , 52 mk. , cerkiew. Kulin, wś, pow. lipnowski. W dokum. z r. 1250 śród włości bisk. kujawskich Ulanow. Dok. kuj. , 187, 13. Według dok z r. 1321 leżała na granicy dyecezyi kujawskiej i płockiej. W r. 1569 w ziemi dobrzyńskiej. Stan. Chodowski płaci tu od 4 kmieci, 2 zagr. , młynarza, rybaka, komornika. Suma fl. 3 gr. 8, sol. 2. Kulińce, wś, pow. wiłkomierski, gm. Owanta 28 w. . Kulinówka, fol. dóbr Chotowiż, pow. klimowicki. Kulinowszczyzna, dobra, pow. kobryński, gm. Podolesie, Buchowieckich, z folw. Planta, 136 dz. Kulisody, wś, pow. telszewski, gm. Sałanty 7 w. . Kuliszów, mylnie Kuleszów t. IV, 861, wś, pow. berdyczowski, gm. Szyrmówka, st. poczt. Samhorodek 13 w. , 62 w. od Berdyczowa, 70 dm. , 478 mk. , cerkiew, szkółka cerk. , młyn, wiatrak. Kuliszówka, słoboda, pow. radomyski, gm. , par. praw. i st. poczt. Korostyszów 8 w. , 33 w. od Radomyśla, 7 dm. , 38 mk. , wyłącznie szlachty, tartak. Własność większa Rozenbergów. Kuliżniszki, zaśc. , pow. wiłkomierski, gm. Subocz 6 w. . Kulki, dobra, pow. połocki, Szaniawskich, z fol. Ostrów, 400 dz. Kulm niem. ob. Chełmno, Schulz Geschichte der Stadt und des Kreises Kulm. Kulnie, okolica, pow. lidzki, gm. Żyrmuny 8 w. ; miała 5 dusz rewiz. Kulniewo, wś, pow. rzeżycki, gm. Kulniewo. Gmina obejmuje 72 miejscowości, 622 dm. włośc. 91 innych, 5418 mk. włościan, uwłaszczonych na 8974 dz. Zarząd gm. we wsi Ilzenberg. Kulniszki, wś, pow. szawelski, gm. Łukniki 4 w. . Kulno, r. 1589 Kulna, wś, pow. biłgorajski. W r. 1515 Kolna, płaci od 5 łan. , 2 młynów, 1 ferton. pop gr. 15. W r. 1589 wchodzi w skład ststwa krzeszowskiego, ma 10 łan. , 1 4 łana popa, 2 karczmy i łan ziemi, młyn, 6 zagr. , 6 kom. z bydłem, 5 komorn. ubogich, 3 rzem. Obecnie ma 222 dm. Kulno, chutor, pow. kowelski, gm. Powursk, 3 dm. , 26 mk. Kulowce, wś, pow. sokólski, gm. Kruhlany, 180 dz. Kulskie, wś, pow. telszewski, gm. Bernatów 8 w. . Kulszany, wś. pow. telszewski, gm. Siady 3 w. . Kulszyce 1. wś, pow. grodzieński, gmina Wołpa, 547 dz. 2. K. , wś i fol. nad jez. Kruhłe Bołoto, pow. bychowski, gmina Propojsk 18 w, 75 dm. , 300 mk. , cerkiew. Fol. , Leśniewskich, 851 dz 471 lasu, Kulszyszki 1. dobra, pow. kowieński, gm. Janów 4 w. , Możejków 140 dz. 2. K. , wś, pow. telszewski, gm. Wornie 5 w. . Kulwa, mstko, K. Dolna i K. Górna, dwa majątki, pow. kowieński, gm. Żejmy 6 w. , 37 w. od Kowna. Dobra K. Dolna należą do Downarowiczów, mają 8. 38 dz. , K. Górna do Nakaznych, z fol. 958 dz. Kułaczkowce, r. 1579 Kołaczkowce, mstko, pow. kołomyjski. W r. 1579 miasteczko i dobra przyległe, należą do Mikołaja Mieleckiego wojewody podolskiego. Miasteczko płaci od 18 pługów, 12 zagr. , 2 popów. Wspom. w dok. z r. 1469, należało do Balińskich. Kułaki 1. wś włośc. i fol. , pow. bielski gub. grodz. , gm. Skórzec, par. kat. Winna, 6 w. od Ciechanowca, 42 w. od Bielska. Wś ma ludność polską. Dobra, 563 dz. , stanowiły własność świderskich, ad których nabył Włodek, lecz wskutek prawa z r. 1886 sprzedał Apuchtinowi, b. kuratorowi okr. warszawskiego. 2. K, pow. słucki, ob. Brzozówka. 3. K. , fol. dóbr Mańkowszczyzna, powiat sieński. Browar piwny. 4. K. , pow. wieliski, ob Hasze. 5. K. , ob. Kulaki. Kułakowo 1. dwór, pow. szawelski, gmina Radziwiliszki 22 w. . 2. K. , zaśc. , pow. wilejski, gm. Mańkowicze 8 w. ; miał 14 dusz rewiz. , należał do dóbr skarbowych Męczenięta. 3. K. , wś, pow. dryzieński, par. Rosica. 4. K. , Kulszyszki Kulikowicze Kulików Kulszyce Kulszany Kulskie Kulowce Kulno Kulniszki Kulnie Kunachowice Kuncewicze Kunawa Kunaszów Kunany Kunaczów Kunachy Kunachówek Kumżajcie Kumsza Kumpony Kumpol Kumpiszki Kumpino Kumpinis Kumpiki Kumpieniszki Kumpieliszki Kumpie Kumińszczyzna Kuminiszki Kumiliszki Kumiki Kumiałka Kumiała Kumelsko Kumele Kumejki Kumbarów Kumanówka Kumanów Kułygi Kułyby Kuły Kułtuwiszki Kułki Kułbatyszki Kułakowszczyzna fol. nad rzką Owsianicą; , dopł. Uświaczy, powiat wieliski, gm. Uświat. Pomiędzy fol. a wsią Tarasowo wał Horodziec, długi do 300 saż. , wysoki około 10 saż. Kułakowszczyzna, dobra, pow. borecki, od r. 1862 hr. Heidenów, z fol. Szyrokie 3000 dz. 2210 lasu; gorzelnia, młyn wodny. Kułbatyszki, zaśc. , pow. święciański, gmina Michajłowska 10 w. ; miał 7 dusz rewiz. Kułki, pow. żytomierski, ob. Kołki. Kułtuwiszki, dwór, pow. wiłkomierski, gm. Ołoty 5 w. . Kuły 1. wś, pow. telszewski, gm. Ginteliszki 12 w. . Maja tu Pawłowscy 29 dz. 2. K, dwie wsi, tamże, gm. Szkudy 3 w. . W jednej z nich kaplica p. w. św. Jerzego, z drzewa wzniesiona r. 1797 przez ks. Rymkiewicza. Kułyby, fol. , pow. uszycki, gm. i par. Mińkowce. między Kużelową i Kużelówką. Kułygi, wś włośc. i dobra, pow. bielski gub. grodz. , gm. i par. Siemiatycze, 43 w. od Bielska. Wś ma 98 dz. ziemi włośc. i 53 prywat. , ludność polska; dobra, własność Byczkowych dawniej Zawadzkich, 245 dz. Kumanów, wś, pow. latyczowski. W r. 1469 Michał Buczacki przedstawił nadania i listy królewskie na swe rozległe włości, a w tej liczbie na władanie K. i 24 wsiami w sumie 1000 grzyw. Kumanówka al. Maliszówka, wś nad Hnyłopiatą. , pow. berdyczowski, gm. i st. poczt. Machnówka 8 w. , 28 w. od Berdyczowa, 83 dm. , 1091 mk. , cerkiew, młyn. Kumbarów, las, pow. lityński, gm. Kożuchów, przy trakcie pocztowym do Chmielnika. Kumejki 1. wś, pow. czerkaski, gm. Szelepucha, st. poczt. Moszny 15 w. , 45 w. od Czerkas, 293 dm. , 1364 mk. , cerkiew, szkółka cerk. , 7 wiatraków. 2. K. , os. przy wsi Drabówka, tamże, 56 dm. , 132 mk. 3. K. , tamże, oh. Werhuny. Kumele, fol. , pow. wiłkomierski, gm. Wieprze 12 w. . Kumelsko, wś, pow. szczuczyński. Wspom. w dok. z r. 1422 Kod. maz. , 166. W r. 1578 ma w 7 częściach 11 łan. 6 zagr. Kumiała, wś, pow. sokólski, gm. Trofimówka, 29 w. od Sokółki, 501 dz. Kumiałka, wś, pow. sokólski, gm. Nowowola, z urocz. Brzozowe Błoto i Kwasówka 241 dz. włośc. Kumiki, zaśc. , pow. święciański, gm. i dobra skarb. Daugieliszki 6 w. ; miał 9 dusz rewiz. Kumiliszki, zaśc. , pow. nowoaleksandrowski, gm. Abele 9 w. . Kuminiszki, dwa zaśc. , pow. nowoaleksandrowski, gm. Rakiszki 6 i 19 w. . Kumińszczyzna al. Kumiańszczyzna, w dok. Kamieniec, Kamieńszczyzna, wś u źródeł rzki Jasieniec, pow. owrucki, gra. Pokalew, par. praw. Obłapiany 1 w. , 19 w. od Ownicza, 9 dm. , 62 mk. Niegdyś własność biskupstwa wileńskiego. Kumpie 1. okolica i dwór, pow. kowieński, gm. Krasne 8 w. . 2. K. , Kumpia, fol. , pow. poniewieski, gm. Krakinów 9 w. . 3. K. , Kumpy, fol. , pow. wiłkomierski, gm. Owanta 9 w. . Griedrojciów 70 dz. Kumpieliszki, dwór, pow. poniewieski, gm. Czypiany 8 w. . Kumpieniszki, dwa zaśc. , pow. wiłkomierski, gm. Androniszki 6 w. ; jeden należy do Kontrymowiczów, 93 dz. , drugi do Czarkowskich, 96 dz. Kumpiki 1. dobra. pow. telszewski, gm. Gadonów 14 w. , Krzyżewiczów 160 dz. 2. K. , wś, tamże. gm. Sałanty 13 w. . Kumpinis, wś, pow. wiłkomierski, gmina Onikszty 21 w. Kumpino, dobra, pow. połocki, własność Jordanów, 763 dz. Kumpiszki, wś, pow. szawelski, gm. Podubis 5 w. . Kumpol, zaśc. , pow. nowoaleksandrowski, gm. Antolepty 12 w. . Kumpony, fol. , pow. telszewski, gm. Kretynga 12 w. . Kumsza 1. wś, pow. nowoaleksandrowski, gm. Brasław 7 w. . 2. K. , zaśc. , tamże, gm. Tauroginie 1 1 2 w. . Kumżajcie, wś, pow. telszswski, gm. Płungiany 18 w. . Kunachówek, na karcie Chrzanowskiego Kujnachówek, fol. dóbr Torebuń, pow. brzeski gub. grodz. Kunachowice, Kunachowicze, wś, pow. brzeski gub. grodz. , gm. Wierzchowice, 43 w. od Brześcia, 296 dz. Kunachy, wś, pow. brzeski gub. grodz. , gm. Kamienica Żyrowicka, 13 w. od Brześcia, 179 dz. Kunaczów, r. 1469 Cunaczow, dziś Hanaczów, wś, pow. przemyślański. W r. 1469 bracia ordinis minorum Sancte Crucis okazali przywilej Władysława ks. opolskiego, nadający im to miejsce na założenie klasztoru z oddaniem na własność wsi K. i Czelnik. Wsi te leżały w ziemi lwowskiej. W r. 1515 włość ta należy do dominikanów lwowskich, ma 4 łany i młyn. Kunany, chutor, pow. żytomierski, gm. Barasze. 80 w. od Żytomierza, 15 dm. , 111 mk. Kunaszów, wś, pow. rohatyński. W r. 1469 Kunaszowski przedstawił nadanie przez Władysława ks. opolskiego, wsi tej na wieczystą własność z obowiązkiem służby wojennej. Kunawa, wś, pow. oszmiański, gm. Smorgonie 7 w. ; miała 47 dusz rewiz. , w części należącej do dóbr skarb. Sućkowo i 6 dusz w części do dóbr Cicin. Kuncewicze, fol. , pow. słucki, gm. Kijewicze, par. praw. Mokrany, cerkiew filialna. Kułakowszczyzna Kuniniec Kunin Kuncewo, wś, pow, mohylewski, gm. Ciecierzyn 9 w. . Kuncewszczyzna, wś, powiat grodzieński, gm. Łasza, 216 dz. Kunciszki, zaśc. , pow. wileński, gm. Niemenczyn 8 w. ; miał 7 dusz rewiz. , należał do dóbr Czarny Dwór. Kunckie, wś, pow. dzisieński, gmina Łuck 4 w. ; miała 24 dusz rewiz. , należała do dóbr Kozłowsk. Kuncyszki, wś, pow. wiłkomierski, gmina Onikszty 12 w. . Kuncza, wś nad rzką Norczakiem, pow. starokonstantynowski, gmina i st. poczt. Teofipol 3 w. , 61 w. od mta pow. , 230 dm. , 1336 mk. , cerkiew drewn. z r. 1761, uposażona 73 dz. , szkółka cerk. od r. 1860. W okolicznych wzgórzach jest kamień wapienny i litograficzny. W XVIII w. wś należała do ks. Aleksandra i Mikołaja Jabłonowskich, obecnie własność Płaczkowskiego. Kundele, zaśc. , pow. nowoaleksandrowski, gm. Rakiszki 8 w. . Kundzicze 1. okolica, pow. grodzieński, gm. Krynki, 54 w. od Grodna, 131 dz. 2. K. , okolica, pow. sokólski, gm. Kamionka, 52 dz. Kundzin, wś kośc. i dobra, pow. sokólski, gm. Kruhlany, 6 w. od Sokółki. Wś ma 36 dz. ziemi kośc i 200 dz. prywatn. ; dobra, Koźminych, z fol. Zadworzany i Boufałowo 1577 dz. 567 lasu. Kundziwola, Kondziwolin. wś, pow. dubieński, gm. i par. Boreml, 44 w. od Dubna, 40 dm. , 137 mk. Kungie, wś, pow. telszewski, gm. Gadonów 20 w. , Małachowscy w K. i Stulpinach maja 100 dz. , Syrewiczowie 21 dz. , Januszewiczowie 76 dz. Kuniany, wś, pow. kowieński, gm. Jaswojnie 4 w. . Kunice 1. r. 1520 Conycze, wś, pow. opoczyński. Kościół par. p. w. św. Wawrzyńca, sięgający początkiem XIV w. Dziedzice K. Gawronów i Brzostowka mieli prawo patronatu. Wś sama na początku XVI w, miała 8 dworów szlacheckich, w których siedzieli Bończowie Kuniccy. Wacław Kunicki proboszcz opoczyński wydał r. 1615 Wizerunek szlachcica polskiego, w którym przodków swych wyprowadza do roku 1360. Dziesięcinę z łan. dworskich i 2 kmiecych pobierał pleban, inne łany kmiece dawały doktorom kollegiaty św. Floryana w Krakowie Łaski, L. B. , I, 636 i przyp. . 2. K. , r. 1284 Conjunchi, wś, pow. opatowski. Własność kollegiaty sandomierskiej, według dok. z r. 1284. Wydawca Kod. Wielk. mylnie odnosi do tej wsi nazwę Kunitz w dok. z r. 1328 n. 1088. Według Długosza I, 356 wś ta stanowiąca pierwotny fundusz uposażenia prebendy sandomierskiej zwanej kunicką, miała 10 łan. km. , 3 zagroda. , karczmę, dwór, folwark. Kunice, r. 1328 Kunitz, wś, pow. wielicki. Posiadłość bisk. lubuskich wedle dok. z r. 1328 K. W. , n. 1088, w którym powiedziano Item Cunitz cum magnis silvis, mellificia, agri, ligna, venationes, aque, piscationes, molendina, prata, paseua. W dok. z r. 1354 wspomniany jest młyn na Rabie na obszarze K. Dziedzicem wsi jest Janko Kod. mał. . I, 279. W r. 1581 płaci tu prepozyt Bożego Ciała w Krakowie, od 12 łanów, 1 zagr. , 1 kom. , 1 2 karczmy. Kuniegina, zaśc. , pow. nowoaleksandrowski, gm. Rakiszki 15 w. . Kuniewicze, dwa fol. , pow. nowogródzki, gm. Horodyszcze, własność Dziedziulów, około 6 włók. Kunigiele, fol. , pow. wiłkomierski, gmina Żmujdki 6 w. , Hryszkiewiczów 99 dz. Kunigiszki 1. wś, pow. kowieński, gm. Ejragoła 2 w. . 2. K. , wś, pow. nowoaleksandrowski, gm. Czadosy 1 w. . 3. K. , os. , pow. poniewieski, gm. Kibury 10 w. 4. K. , dwór. tamże, gm. Mołdoczany 10 w. . 5. K. , Kuniegiszki, wś, pow. telszewski, gm. Wornie 12 w. , Bitowtów 99 dz. 6. K. , sześć wsi, pow. wiłkomierski, w gm. Ołoty, Rogowo 9, Siesiki 8, Towiany 10. Wiżuny 3 i Żmujdki 3 w. . W pierwszej z nich urząd gminny, 18 dm. , 165 mk. , szkoła. 7. K. , fol. , tamże, gm. Rogowo. Kuniłowo, dobra, pow. nowogródzki, Przygodzkich 968 dz. Kunin, wś, pow. dubieński, gmina Mizocz, st. poczt. Zdołbunowo 11 w. , st. dr. żel. Ozierany 10 w. , 30 w. od Dubna, 129 dm. , 749 mk. , cerkiew drewn. z r. 1746, szkółka cerk. Cerkiew fil. we wsi Ujeźdce 3 w. . Własność ks. Lubomirskich. Niegdyś Olizara Szyłowicza, ststy łuckiego i marszałka ziemi wołyńskiej, który zapisał żonie swej, co potwierdza Kazimierz Jagiellończyk r. 1487. W r. 1497 ks. Aleksander nadaje K. wraz z innemi, ks. Konst. Ostrogskiemu, hetm. w. lit. W r. 1583 należy do ks. Konst. Ostrogskiego, który wnosi od 20 dym. , 10 ogr. , 1 podsus. Kuniniec, wś, pow. krzemieniecki, gm. Wiszniowiec, par. praw. Zaleśce 3 w. , 15 w. od Krzemieńca, 168 dm. , 1242 mk. Kuniów, mstko nad Wilią, pow. Ostrogski, gra. Kuniów, st. poczt. Ostróg 15 w. , 442 dm. 179 należy do mieszczan, 263 do włościan, 2455 mk. 1606 mieszczan, 849 włościan, cerkiew drewn. z r. 1878, kościół par. katol. murowany, szkółka cerk. od r. 1886, zarząd gminny, 3 garbarnie, browar. Do par. praw. należą wsi Kamionka, Martynie i Zakrzywicze. Gmina obejmuje 24 miejscowości, 608 dm. włośc. obok 290 innych, 9704 mk. włościan, uwłaszczonych na 5722 dz. W r. 1545 Siemiona i Michała Jeło Kuncyszki Kuncza Kundele Kundzicze Kundzin Kundziwola Kungie Kuniany Kunice Kuniegina Kuniewicze Kunigiele Kunciszki Kuncewo Kuncewo Kuncewszczyzna Kunigiszki Kuniłowo Kuniów Kunckie Kupiel Kuny Kupicze Kupczelewo Kupczyńce Kuperowszczyzna Kupiale Kupiatycze Kupiczów Kupidło Kupiecz Kupiele Kunipiszki wiczów. W r. 1582 Piotr Buczacki płaci od 8 dym. , 3 ogr. Kunipiszki, fol. , pow. szawelski. gm. Podubis, 23 w. od Szawel. Kuniszki ob. t. IV, 877 Kunigiszki, trzy wsi, pow. wiłkomierski, gm. Onikszty 5 i Wieprze 6 i 10 w. . Kuniszowce, ob. Kopaczyńce. Kuńkowce, wś; pow. przemyski. Właściciel wsi Wład. Łoziński, znany badacz dziejów Lwowa i sztuki dawnej, zgromadził tu w swej siedzibie bogaty zbiór zbroi i broni polskiej, tudzież okazów przemysłu artystycznego. Zbiór ten liczy około 1000 przedmiotów. Opis z rycinami podał Tyg. Illustr. z r. 1900, nr. 39. W r. 1469 okazuje Wapowski dokument królewski na 100 grzyw. i drugi na 70 grzyw. , dane na wś Conykowicze. W r. 1508 płaci Andrzej Wapowski z działów swych w Wapowcach, Tarnowcach, Czeszkach, Sanoczanach i Konikowicach, pół grzyw. W r. 1589 wś Konikowce, w ststwie przemyskiem płaci od 6 łan, młyna, 2 zagr. , 3 komom. ubog. Kunów, mstko, pow. opatowski. Centr klucza dóbr biskupów krakowskich, w dok. z roku 1362 zwanego distrietus Cunoviensis. R. 1363 dokonane było rozgraniczenie K. z Prawęcinem Kod. kat. krak. , II, 25. W r. 1578 miasto daje szosu fl. 25 gr. 18. Od 3 1 2 łan. miej. , od 2 łan. wójt. , od 62 rzem. , 10 kom. po 6 gr. , 1 kijak, 2 banie gorzał. , 1 hultaj ubogi, młyn. Suma fl. 67 gr. 5. Ob. ks. Fudalewski Kunów nad Kamienna, Warszawa, 1900 r. Kunów, wś, pow. sądecki. Wspom. w dok. z r. 1339. Kunowa, wś, pow. jasielski. Własność bisk. krak. , zwrócona im przez króla Kazimierza w r. 1354. Długosz jej nie wymienia w liczbie wsi biskupich. W r. 1581 mają tu działy Osieska i Witkowscy. Kunowo, r. 1225 Conavi, wś, pow. wyrzyski. Według dolk. z r. 1225 leżała na granicy kasztelanii nakielskiej K. W. , n. 116, 118, 152 i 156. Kuntorowka, wś, pow. homelski, gm. Wietka 10 w. , 73 dm. , 182 mk. Kuntucie, dobra, pow. szawelski, gm. Podubis 7. w. . Kuny, pow. wileński. W r. 1794 Chodźków, dziś Stan. Siestrzeńcewicza, 605 dz. Kupajliszki, wś, pow. rossieński, gm. Aleksandrowo 5 w. . Kupciszki, zaśc. , pow. wiłkomierski, gm. Subocz 8 w. . Kupczele, wś, pow. nowoaleksandrowski, gm. Opsa 5 w. . Kupczelewo, pow. dzisieński. Attyn. Ikażni, dawniej Sapiehów, później Burzyńskich, dalej Jundziłów, dziś spadkobierców Aleks. Szaumana, 1535 dz. Kupczyńce 1. wś nad rucz. Chmurowo, pow. lipowiecki, gm. i st. poczt. Daszów 4 w. , 42 w. od Lipowca, 185 dm. , 1740 mk. , cerkiew. szkółka cerk, 2 wiatraki. Należy do klucza daszowskiego. 2. K. , wś nad rzką Derewiczką, pow. nowogradwołyński, gm. Derewicze, stacya poczt. Lubar 20 w. , 76 w. od mta pow. , 100 dm. , 580 mk. , cerkiew drewn. z r. 1786, uposażona 57 dz. z nadania ks. Kacpra Lubomirskiego z r. 1771, szkółka cerk. od r. 1868. Do parafii prawosł. należy wś Barbarówka 5 w. . Kuperowszczyzna, wś, pow. dryzieński, par. Oświej. Kupiale, fol. , pow. kowieński, gm. Krasne 6 w. . Kupiatycze, pow. piński. Granice puszczy królewskiej wójtowstwa kupiatyckiego w XVI w. podaje Rewizya puszcz str. 8. Kupicze, wś, pow. prużański, gm. Suchopol, 18 w. od Poniewieża, 1088 dz. Kupiczów, Kupiaczów, wś i kol. czeska, pow. włodzimierski, gm. Nowy Dwór dawniej Kupiczów, 40 w. od Włodzimierza. Wś ma 91 dm. , 664 mk. , cerkiew; kolonia 203 dm. , 1028 mk. Dawna gmina obejmowała 10 miejscowości, mających 716 dm. włośc. obok 65 innych, 1972 mk. włościan, uwłaszczonych na 4003 dz. Niegdyś własność biskupstwa włodzimierskiego. W r. 1577 władyka włodzimierski Fiedosiej, wnosi z K. od 22 dym. po 10 gr. 15 ogr. po 2 gr. , a w r. 1583 od 26 łan. , 2 bojarów, 9 ogr. , 7 kom. , 1 rzem. , 1 popa, 4 bojar. Kupidło, wś pow. nowoaleksandrowski, gm. Opsa 14 w. . Kupiecz, wś, pow. owrucki, gm. Tatarnowicze, par. praw. Chodaki 1 w. , 35 w. od Owrucza, 151 dm. , 806 mk. Kupiel 1. słoboda, pow. owrucki, gm. Jurowa, 10 dm. , 40 mk. 2. K. , mstko nad błotem, z którego wypływa rz. Boh, pow. starokonstantynowski, gm. Kupiel, st. dr. żel. Wójtowce 12 w, 60 w. od mta pow. , 806 dm. , 6493 mk. 1562 kat, 2000 żyd. , cerkiew murow. z r. 1888, cerkiew drewn. cmentarna z r. 1873, kościół katol. murow. , synagoga, szkoła ludowa, st. poczt. , zarząd okr. polic. i gminny, ambulatoryum, młyn, 2 wiatraki. Do par. praw. należą wsi Czerniawa, Kusznirówka i Słobódka Kusznirowska. K. należał do ks. Zbaraskich; r. 1589 spustoszony przez Talarów. Po r. 1631 przeszedł do ks. Wiszniowieckich. Pod koniec XVIII w. należał do Poniatowskich, potem do Darowskich, obecnie połowa jest własnością hr. Miączyńskich, druga zaś do włościan. Gmina obejmuje 16 miejscowości, 1873 dm. włośc. obok 360 innych, 10, 957 mk. włościan, uwłaszczonych na 8466 dz. Kupiele 1 al. Kupioły, wś, pow. mohylewski, gm. Połykowicze 8 w. , 26 dm. , 150 mk. Kupajliszki Kupciszki Kupczele Kuniszki Kuniszowce Kuńkowce Kunów Kunowa Kuntucie Kunipiszki Kuntorowka Kupin Kupina Kupowatyca Kupinin Kupino Kupińsk Kupiowata Kupisk Kupiski Kupiszcze Kupiszki Kupjo Kupla Kuplin Kuplisk Kupnowice Kupreniszki Kupreliszki Kuprejówka Kupracze Kupry Kuradowo Kupieliszki Kupryanówka Kupryszki Kurakowszczyzna Kuranie 2. K. , wś, pow. lidzki, gm. i dobra Orla; miała 19 dusz rewiz. Kupieliszki, zaśc. , pow. wileński, gm. Janiszki 10 w. , należał do dóbr skarb. Inturki. Kupiesznie, zaśc. , pow. nowoaleksandrowski, gm. Rakiszki 18 w. . Kupigiszki, dobra, pow, nowoaleksandrowski, gm. Ponedel 23 w. . Kupin, wś, pow. kamieniecki. W r. 1469 przedstawił pan Bahawski nadanie króla Władysława Jagiełły na tę wieś wraz z pustką Czarnowoda w pow. smotryckim, kupioną od niejakiego Bogusława. Kupina, wś, pow. zasławski, gm. Sudyłków, par. praw. Traulin 7 w. , 31 w. od Zasławia, 30 dm. , 166 mk. , cegielnia. Kupinin, wś, pow. kolski. Włość klasztoru w Strzelnie, o którą toczył się spór w r. 1238 K. W. , n. 211. Ob. Chełmno. W r. 1576 płacą tu Puczkowie od 10 łan. , 4 zagrodn. , 1 łan i karczma puste, osad. 7. Kupino, wś, pow. sieński, gm. Moszkany, 20 dm. , 127 mk. Kupińsk, chutor, pow. łucki, gm. Bielska Wola, 5 dm. , 35 mk. Kupiowata, pow. lipowiecki. Ob. Kopijowata. Kupisk, fol. , pow. nowogródzki, gm. Lubcz 5 w. . Kupiski, wś, pow. łomżyński. W r. 1578 ma 32 1 2 łan. osiadł. , 1 wójtow. , 19 zagrodn. z rolą. Kupiszcze, wś, pow. owrucki, gm. Iskorość, par. praw. Wyhów 6 w. . Kupiszki 1 wś, pow. nowoaleksandrowski, gm. Opsa 10 w. . 2. K. , mstko i fol. , powiat wiłkomierski, gm. Kupiszki, 81 w. od mta pow. Mstko ma 2040 mk. Gmina obejmuje 83 miejscowości, 1766 dm. włośc. obok 213 innych, 6509 mk. włościan, uwłaszczonych na 15, 367 dz. Zarząd gm. we wsi Pojedubie. Kupjo, fol. dóbr Izwa, pow. nowogródzki, gm. Koszelewo. Kupla 1. wś, pow. święciański, gm. Wiszniów 8 w. ; miała 35 dusz rewiz. 2. K, wś, tamże, gmina Wojstom 6 w. ; miała 25 dusz rewiz. Kupla Wielka i Mała al. Hłubeńska, dwie kol, pow. rówieński, gm. Berezne, 75 w. od Równego, 51 dm. , 300 mk. Kuplin 1. wś i dobra, pow. prużański gm. Nikitycze i Noski, 3 i 6 w. od Prużany. Wś ma 386 dz. włośc. i 65 cerk. ; dobra K. Stary, Moraczewskich, 382 dz. ; dobra K. Nowy w części Korsaków, 424 dz. , w części Denizów, zwanej też Borek, 95 dz. Par. praw. , dekanatu błagoczynia prużańskiego, 1840 dusz. 2. K. Nowy, pow. prużański, ob. Borek. Kuplisk, wś, pow. sokólski, gm. Nowowola, 20 w. od Sokółki, 911 dz. Kupnowice, r. 1565 Kupnowicze, wś, pow. rudecki. W r. 1565 wś ta w ststwie samborskiem miała 27 kmieci na 11 dworzyszczach, 8 zagrodn. Pop i cerkiew. Ogółem dochodu zł. 39 gr. 23 den. 12. Kupowalec, chutor, pow. włodzimierski, gm. Brany, 7 dm. , 64 mk. Kupowate, wś nad Prypecią, pow. radomyski, gm. i st. poczt. Czarnobyl 12 w. , parafia prawosł. Opaczyce 5 w. , 128 w. od Radomyśla, 72 dm. , 343 mk. , szkółka, 3 wiatraki, 700 dz. włośc. Własność większa od r. 1869 należy do Fatiejewych, którzy tu i w Horodyszczach mają 1543 dz. Kupowatyca, kol. , pow. włodzimierski, gm. Skobiełka, 11 dm. , 60 mk. Kupra, dwór, pow. szawelski, gm. Skiemie 10 w. . Kupracze, wś, pow. włodzimierski, gm. Bereżce, 25 dm. , 157 mk. Kuprejówka, wś, pow. homelski, gm. Wiatka 5 w. . Kupreliszki, wś, pow. poniewieski, gm. Czypiany 10 w, 55 w. od Poniewieża. Kościół filialny w par. Ponedel, p. w. św. Michała Arch. , z drzewa wzniesiony r. 1787. Kupreniszki, zaśc. , pow. nowoaleksandrowski, gm. Smołwy 4 w. , należał do dóbr Rominowo. Kupry 1. dwie wsi, pow. nowoaleksandrowski, gm. Abele 5 w. i Popiel 5 w. . 2. K. , zaśc, tamże, gm. Oknista 10 w. . 3. K. , dwór, pow. rossieński, gm. Kroże, własność Styrpojków, 138 dz. 4. K. , dwór, pow. wiłkomierski, gm. Kowarsk 4 w. . 5. K, dwie wsi, tamże, gm. Ołoty 16 w. i Onikszty 12 w. . Kupryanówka, wś, pow. telszewski, gmina Iłłoki 3 w. . Kupryszki, wś, pow. poniewieski, gm. Podbirże 3 w. . Kupryszki, zaśc. pow. wiłkomierski, gmina Wieprze 10 w. . Kupście 1. t. IV, 890, mylnie podana w powiecie rossieńskim, okolica, pow. kowieński, gm. Betygoła 11 w. , 81 w. od Kowna. Mają tu Dobkiewiczowie 85 dz. , Niewiardowscy 28 dz. , Wasilewscy 26 dz. ,. Kondratowie 22 dz. 2. K. , wś, tamże; gm. Jaswojnie 12 w. Kupsty, wś, pow. poniewieski, gm. Mołdoczany 14 w. . Kupszczyzna, wś, pow. święciański, gmina Niestaniszki; miała 11 dusz rewiz. , należała do dóbr Dubrowlany. Kupsze, wś, pow. telszewski, gm. Korciany 6 w. . Kuradowo, fol. , pow. ihumeński, Karpowiczów 120 dz. Kurakowszczyzna, wś, pow. rohaczewski, gm. Korma 1 w. , 30 dm. , 210 mk. Kuranie, wś, pow. dryzieński, par. Oświej. Kupowate Kupsze Kupszczyzna Kupsty Kupście Kupra Kupowalec Kupieliszki Kupiesznie Kupigiszki Kuraniszki Kuraniszki, zaśc. , pow. nowoaleksandrowski, gm. Sołoki 8 w. . Kurankinia, wś, pow. poniewieski; gm. Skrobatyszki 10 w. . Kurankiszki, okolica, pow. wiłkomierski, gm. Pupany 6 w. . Maja tu Jurksztasowie 27 dz. , Sobolewscy 40 dz. , Stukasowie 30 dz. Kuranowo, fol. , pow. orszański, Rymkiewiczów 356 dz. Kurany 1. wś, pow. wiłkomierski, gm. Pogiry 4 w. . 2. K. , wś, dwór i dwa majątki, tamże, gm. Towiany 9 do 12 w. . Jeden z majątków, 258 dz, należy do Jawgielów, dawniej Jana Władysława Poczobuta, później Kossowskich. Drugi z Szołkowem 189 dz. , w r. 1788 Adama Gintowta, dziś Kozakowskich. Kurasz 1. urocz. , pow. Ostrogski, gm. Annopol, 28 w. od Ostroga, 46 dm. , 259 mk. 2. K, wś i fol. nad Horyniem, pow. rówieński, gmina Lubikowicze 10 w. , st. poczt. i dr. żel. Dąbrowica 12 w. , 115 w. od Równego. Wś ma 80 dm. , 419 mk. , cerkiew drewn. , kaplica katolicka, szkoła ludowa, młyn wodny. Do par. prawosł. należą wsi Sołomijówka i Bielatycze. W całej parafii było 163 dm. , 1387 mk. prawosł. , 30 katol. , 65 żydów. Fol. , własność Kaszowskich, 5 dm. , 39 mk. Kuraszewo 1. wś nad rzką Kuraszanką, pow. bielski gub. grodz. , gm. Kleniki, 17 w. od Bielska, 133 dm. , 665 mk. , cerkiew fil. par. Czyże, 1328 dz. Na zachód od wsi na brzegu rzeczki nasyp kwadratowy, zwany Zamczyskiem. 2. K. , wś i fol. , pow. brzeski gub. grodz. , gm. Wierzchowice, 55 w. od Brześcia. Wś ma 82 dz. ; fol. , Wasilewskich 800 dz. Kuraszowszczyzna, fol. , pow. dubieński, gm. Beresteczko, 5 dm. , 44 mk. Kurawa, wś, pow. bardyczowski, gm, Czerniatyn Mały, st. poczt. Kalinówka 6 w. , 58 w. od Berdyczowa, 218 dm, 1303 mk, cerkiew, szkółka. Osadzona na gruncie ststwa Winnickiego 1602 r. , przez ks. Janusza Zbaraskiego. Kurbaki, wś, pow. czerykowski, gm. Samociejewicze, 89 dm. , 436 mk. Kurcany, wś, pow. rzeżycki. Kurcisze, wś, pow. dźwiński, par. Krasław. Kurczany, pow. nowogradwołyński, ob. Grucnfeld. Kurczowce, wś i os. , pow. grodzieński, gm. Krynki, 39 w. od Grodna, 332 dz. Kurczyce, wś nad Słuczą, pow. nowogradwołyński, gm. Horodnica 10 w. , par. prawosł. Krasiłówka 10 w. , 42 w. od mta pow. , 161 dm. , 930 mk. , cerkiew drewn. wzniesiona w r. 1795 przez właścicielkę Magd. Kuczyńską. Do filii należy wś Chodurki. Kurdwanów, r. 1379 Kurdwanowo, wś, pow. sochaczewski. Wr. 1679 w par. Kozłów Biskupi. Kurdwanowscy mają w 3 działach 12 1 2 łan. , 1 zagrodn. Kurdwanów, wś, pow. wielicki, na półn. zach. od Wieliczki. Nadany, w części przed r. 1245 klasztorowi w Szczyrzycach. Racław kan. krak. nabywszy za 40 grzyw. dział od synów Marka myncarza krakowskiego, nadał go ołtarzowi N. P. Maryi w katedrze krakowskiej Kod, kat. krak. , I, 141. Za Długosza wś ta w par. św. Jakóba na Kazimierzu, należała do klasztoru szpitala św. Krzyża, nie miała łan. kmiecych, tylko 6 zagr. , dających po grzywnie czynszu z czego połowę pobierał klasztor szczyrzycki. Altarya Narodz. N. P. M. miała tu cztery łany km. , które dawały dziesięcinę do Drogini L. B. , t. III, 50. W r. 1581 prepozyt od św. Ducha w Krakowie, płaci tu od 5 łan. , 2 kom. , 3 kom. bez bydła. Kurdyn, chutor, pow. nowogradwołyński, gm. Lubar, 12 dm. , 20 mk. Kurejszowo, wś, pow. sieński, gm. Kakowczyn, 30 dm. , 228 mk. Kurejszyszki ob. t. IV, 893 mylnie Kurejszyki, zaśc. , pow. wiłkomierski, gm. Wiżuny 6 w. , Słabszyńskich 31 dz. Kurguły, w spisie z r. 1886 Kurguny, osada i okolica, pow. poniewieski, gm. Krakinów 8 i 12 w. . Mają tu Domaszewiczowie 22 dz. Kurhan 1. kol. , pow. łucki, gm. Szczuryn, 9 dm. , 64 mk. 2. K. , kol. , pow. włodzimierski, gm. Kisielin, 6 dm. , 83 mk. Kurhanie, fol. , pow. ihumeński, od r. 1870 Stepanowych, 554 dz. Kurhanów, dobra, pow. klimowicki, od r. 1873 Rodkiewiczów, 700 dz. 400 lasu. Kurhanówka, wś, pow. zasławski, gm. Łabuń, par. praw. Moskwitianówka 2 w. , 38 w. od Zasławia, 74 dm. , 460 mk. Kurhany 1. wś, pow. ihumeński. Przed r. 1865 należała do Jesmanów. 2. K. al. Kurhanie, wś i fol. , pow. rohaczewski, gm. Merkułowicze 7 w. , 10 dm. , 60 mk. Fol, dziedzictwo Giżyckich, 150 dz. 3. K. , zaśc. , pow. wilejski, gm. i dobra skarb. Radoszkowicze 8 w. . Kurhany 1 kol. , pow. łucki, gm. Torczyn, 15 dm. , 86 mk. 2. K. t. IV, 893, wś, pow. Ostrogski, gm. Sijaniec, par. praw. Wołoskowce 3 w. , 10 w. od Ostroga, 47 dm. , 329 mk. 3. K. , kol. , pow. rówieński, gm. Berezne, 55 w. od Równego, 67 dm, , 424 mk. 4. K. Stare i Nowe, dwie kol. , tamże, gm. Kostopol, 37 w. od Równego, 60 dm. , 377 mk. 5 K. , kolonia, pow. włodzimierski, gm. Kisielin, 14 dm, 80 mk. 6. K. , wś, pow. żytomierski, gm. Horoszki, 17 dm, 124 mk. Kurjanowszczyzna, chutor, pow. owrucki, gm. Łubiny, 4 dm. , 27 mk. Kurjany, ob. Kuryany. Kurkieże, wś, pow. grodzieński, gm. Brzostowica Mała, 121 dz. Kurkino, wś, pow. wieliski, gmina Usmyń 20 w. , kaplica katolicka. W r. 1767 stanowiła Kuraniszki Kurankinia Kurankiszki Kuranowo Kurasz Kuraszewo Kuraszowszczyzna Kurawa Kurbaki Kurcany Kurcisze Kurczany Kurczowce Kurczyce Kurdwanów Kurdyn Kurejszowo Kurejszyszki Kurguły Kurhan Kurhanie Kurhanów Kurhanówka Kurhany Kurjanowszczyzna Kurjany Kurkieże Kurkino Kuroczyce Kuropatniki Kurmajcie Kurman Kurmań Kurmanowo Kurmele Kurmiany Kurmie Kurnatowszczyzna Kurne Kurniany Kurnica Kurniki Kuroczonki Kuropatczyzna Kurkle punkt pograniczny pomiędzy gub. pskowską i ststwami uświackim i wieliskim. Kurkle 1. wś, pow. poniewieski, gm. Czypiany 11 w. , 15 dm. , 297 mk. 2 K. , fol. , tamże, gm Smilgie 15 w. . 3. K. mstko i dwa fol. , pow. wiłkomierski, gm. Kurkle, 27 i 30 w. od mta pow. Mstko ma 560 rak. Gmina obejmuje 42 miejscowości, 320 dm. włośc. obok 52 innych, 3026 mk. włościan uwłaszczonych na 2983 dz. Były własnością Platerów, w r. 1788 podzielone pomiędzy Justyna Siesickiego, Michała Kopańskiego i in. Obecnie maja tu Siesiccy 227 dz. , Burnejkisowie 40 dz. , Parszelisowie 70 dz. , Janulewiczowie 28 dz. , Stawryłowie 41 dz. , Sarbitowiczowie 20 dz. , Sarbscy 35 dz. Jedne dobra należą do Bystramów, 1200 dz. , drugie do Ogińskich, 297 dz. 4. K. , fol. , tamże, gm. Onikszty 13 w. . Około 1683 r. własność Jana Kościałkowskiego; r. 1778 Franciszek Dominik Kościałkowski sprzedaje Żagielom. Obecnie należy do Maryi Pawłowskiej, Klementyny Mackiewiczowej 1008 dz. Nadto Graużynisowie maja 557 dz. i Kiełpszowie w K. i Syntowtach 385 dz. Kurklecie 1. trzy wsi, pow. nowoaleksandrowski, gm. Ponedel 14 i Rakiszki 10 w. . Ta ostatnia zwana też Wereszczyzna. 2. K. , wś, pow. wiłkomierski, gm. Ołoty 3 w. . Kurklenciszki, dwie wsi, pow. wiłkomierski, gm. Towiany 8 w. . Kurkliki, dobra, pow. wiłkomierski, gmina Kurkle 10 w. , Erdmanów 110 dz. Kurkliszki 1. zaśc. , pow. nowoaleksandrowski, gm. Oknista 4 w. . 2. K. , wś, pow. poniewieski, gm. Girsudy 8 w. . Kurkłajcie, dobra, pow. poniewieski, gmina Smilgie 10 w. , Skowzgirdów 190 dz. Kurkowszczyzna, wś, pow. trocki, gmina Jewie 8 w. miała 23 dusz rewiz. . należała do dóbr Abramowsk. Kurkudymówka, przys. wsi Stratyjówki, pow. olhopolski. Kurkuty, wś, pow. święciański, gm. Zabłociszki 9 w. , z zaśc. Kiejryszki miała 41 dusz rewiz. Kurlandya. Dokumenty do początkowych dziejów tego kraju przyległych Inflant mieści zbiór Liv Estund Curlaendisches Urkundenbuch, von F. G. Bunge. .. fortgesetzt von Herman Hildebrand, Tom IX. 1436 1443, Riga, 1889, str. XXV i 722. Treściwy zarys dziejów wydał Arbusow L. , Grundriss der Geschichte LivEst und Kurlands, Mitawa, 1890 r. , str 192, z mapą i tablicami. Kurlandyszki, zaśc. , pow. nowoaleksandrowski, gm. Rakiszki 22 w. . Kurma, pow. lucyński, własność Świrzewskich, 703 dz. Kurmajcie, dwie wsi, pow. telszewski, gm. Kretynga 6 w. i Tyrkszle 8 w. . Kurman, kol. , pow. łucki, gm. Szczuryn, 12 dm. , 74 mk. Kurmań, wś i kol. , pow. nowogradwołyński, gm. Żołobne, 17 w. od mta pow. Wś ma 131 dm. , 729 mk. ; kol. 21 dm. , 99 mk. We wsi cerkiew drewn. z r. 1746, uposażona 54 dz. z nadania ks. Stan. Lubomirskiego, szkółka cerkiewna od r. 1865. Do par. praw. należy wieś Kołodzianka. Cerkiew fil. we wsi Horki. Wieś należy obecnie do Arendta. Kurmanowo, wś i dobra, pow. mścisławski. gm. Szamowo, 23 dm. , 161 mk. Dobra, dziedzictwo Iwańskiej i Meszczerskiej, 6295 dz. 4920 lasu; gorzelnia, 2 młyny, folusz. W r. 1601 własność Pilchowskiego, około 1750 r. Bogusława i Eufrozyny z Łopacińskich Ciechanowieckich. Kurmele, wś, dwa dwory i dobra, pow. wiłkomierski, gm. Konstantynowo 2 do 4 w. . W r. 1788 należały do Juliana Leona Kończy, skarbn. Wiłkomirskiego. Obecnie Kozłowscy mają. tu 139 dz. Kurmiany, zaśc. , pow. poniewieski, gm. Nowemiasto 4 w. , Bielawskich 126 dz. Kurmie, wś, pow. rossieński, gm. Szweksznie 9 w. . Kurnatowszczyzna, fol. , pow. sokólski, gm. Makowlany, 17 w. od Sokółki, Kurnatowskich 80 dz. Kurne, wś, pow. nowogradwołyński, gmina Kurne, 27 w. od mta pow. , 256 dm. , 1287 rok. , cerkiew drewn. z r. 1863, szkółka cerk. od r. 1846. Do par. praw. należą wsi Ług Wielki. Stary Majdan, Sutków, Huta Adamówka, Hruźliwiec, Teterka Stara i Dowbyszów Stawek. Cerkiew fil. w mstku Sokołów 5 w. . Kurniany, wś, pow. poniewieski, gm. Skrobałyszki 15 w. . Kurnica, K. Mała i Wielka, dwie wsi, pow. brzeski gub. grodz. , gm. Kosicze, 10 i 13 w. od Brześcia. Fol. ma 195 dz. , spadkobierców Korsuna; wś K. Mała ze wsiami Nieświło i Czernaki 577 dz. ; K. Wielka 645 dz. Kurniki 1. wś, pow. grodzieński, gm. Żydomla, 22 w. od Grodna, 243 dz. . 2. K, wś, pow. kobryński, gm. Zbirogi, 170 dz. Kuroczonki, wś, pow. dzisieński, gm. Ihumeniów 15 w. ; miała 6 dusz rewiz. Kuroczyce, fol. , pow. nowogródzki, gm. Cyryn, własność Sopliców, około 1 1 4 wł. Kuropatczyzna al. Kuropatka, inna nazwa wsi Józefówka, w pow. lityńskim. Kuropatniki 1. wś, pow. brzeżański. Wsp. w dok. z r. 1437. R. 1450 występuje Chodorowski de K. Kiedy K. otrzymały prawo miejskie i kiedy przestały być miastem niewiadomo. W reg. pob. z r. 1578 podano, iż K. miasto z wsiami przyległymi należące do Kamienieckich, spustoszone przez Tatarów nie dało poboru. 2. K. , wś, pow. rohatyński. W reg. pob. z r. Kurkle Kurklecie Kurklenciszki Kurkliki Kurkliszki Kurkłajcie Kurkowszczyzna Kurkudymówka Kurkuty Kurlandya Kurlandyszki Kurma Kuropaty Kurpiesze Kurpie Kursko Kuropaty Kurów Kurozwęki Kurozwany Kurowszczyzna Kurowo Kurowicze Kurpiewo 1578 podane w liczbie wsi należących do Podhajec. Były tu dwa działy Czołowski 4 łany i Wyrzychowskich 5 łan. , 3 zagr. , 3 kom. , 1 rzem. , pop. Kuropaty, wś, pow. wołkowyski, gm. Roś, 78 dz. Kurów 1. mstko, pow. nowoaleksandryjski Puławy. W r. 1531 daje szosu grzyw. 6, r. 1569 płaci fl. 27 gr. 24 a czopowego fl. 64. W r. 1676 płaciło pogłówne od 262 mieszczan i 40 żydow. Franc. Wilczopolski płacił od 5 osób szlach. i 18 poddanych. 2. K. , w dokum. Corovo, wś, pow. sandomierski. W r. 1191 daje dziesięcinę kollegiacie sandomierskiej. R. 1578 Maliccy płacą tu od 19 os. , 9 1 2 łan. , 8 zagr. , 1 komor. , 9 ubogich, 1 rzem. W pobliżu K. , w tejże parafii leży Karwów, prawdopodobne miejsce urodzenia Wincentego zw. Kadłubkiem, kronikarza XIII w. Kurowice, wś, pow. łódzki. Należała do klucza pabianickiego, kapituły krakow. , zachowała prawo polskie jeszcze w XV w. Miała 14 łan. km. , 4 zagr. , młyn 4 grz. czynszu. Przy fundacyi kościoła w Niesułkowie, Jarosław arcybiskup gnieźn. nadał mu swe dziesięciny z lej wsi, mające za Długosza wartose do 15 grzyw. Każdy kmieć dawał też kasztelanowi w Konarach po 4 1 2 gr. L. B. , I, 287. W r. 1576 wś ta w par. Czarnocin miała 14 1 2 łan. , karczmę, młyn o 3 kołach, 3 zagr. na 3 łanach, 4 zagr. na 1 łan. , 2 młynarzy, banię gorzałcz, wyszynk wódki, 5 rzem. , 6 komorn. z bydłem, osad 39. Kapituła krakowska r. 1621 wystawiła tu kościół i erygowała parafię. Ob. Wardzyń. Kurowicze, dobra, pow. lepelski, Glińskich 1339 dz. Kurowo, wś, pow. włocławski. Nadanie dla kościoła włocławskiego z r. 1185 wymienia w niejasnej stylizacyi obok kościoła i wsi w Kowalu, ,aliam in Curovo niewiadomo wieś czy kościół. Taż sama wś nadaną została klasztorowi premonstratensek w Płocku. Ob. Ostrowąs. W r. 1557 wś K. w par. Kłotno, własność monialium plocensium, płaci od 23 łan. , 3 łan. sołt. , 1 zagr. , 6 kom. , 2 rzem. Kurowo, wś, pow. odolanowski. Nadana przed r. 1245 klasztorowi w Ołoboku K. W. , n. 244, 277, 311. Kurowszczyzna 1. wś i dwa fol. , powiat prużański, gm. Sielec, 32 w. od Prużany. Wś ma 167 dz. ; jeden z fol. 124 dz. należy do Janiszewskich, drugi 64 dz. do Kornacewiczów. 2. K. , wś, pow. sokólski, gm. Kamionka, 450 dzies. Kurozwany, wś, pow. Ostrogski, gm. Hoszcza, par. praw. Rusywel 3 w. , 38 w. od Ostrojga, 161 dm. , 1045 mk. , cerkiew fil. drewn. z r. 1836, szkółka cerk. od r. 1873. W r. 1545 Czapliczów, Wasila Patrykiejewicza, Michna Chrerzańskiego, Hryćka Promczejkowicza i Macka. W r. 1570 własność Michajła Chrynickiego, oraz Iwana Patrykia Korozweskiego. W r. 1583 wnosi Prokop Hrynnicki od 11 dym. , 8 ogr. , 2 kół waln, 1 folusz. Kurozwęki, w dok. Kurozwansch, Curozvechi, mstko, pow. stopnicki. W dok. z r. 1246 na wiecu w Bobinie sprzedaje comes Mistigneus syn Marcina de Kurozwansch część wsi Przyłęk, cystersom jędrzejowskim. Akt uposażenia klasztoru w Zawichoście w r. 1257 wymienia Curozvechi. W akcie z r. 1262 dla tegoż klasztoru przeniesionego do Skały podano Curozvanci et vola pertinens ad candem Curozvank Kod. mał. , I, 35, 53, 71. Wś ta zdawna była siedzibą rodu Różyców, którzy od niej przybrali nazwę i założyli tu kościół z wapienia p. w. Wniebow. N. P. Maryi i zbudowali zamek. Kiedy założono miasto niewiadomo. Za Długosza istnieje już miasto, łany miejskie dawały dziesięcinę klasztorowi św. Andrzeja w Krakowie, lecz Krzesław z Grzybowa kaszt. lubelski, utworzywszy prebendę w K. odjął to dziesięcinę, przynoszącą do 20 grz. , klasztorowi i nadal prebendarzowi. Do kościoła należały 3 łany, dwie łąki, karczma pod zamkiem na Podgrodziu dająca 1 grzyw. i staw na rz. Czarnej. Jako dziedzica podaje Długosz Piotra Lubelczyka Różyca L. B. , II, 451, 3 i III, 327. W roku 1579 miasto płaci szosu fl. 4 gr. 24. Od 1 łanu, od 7 rzem. po gr. 15, od 2 kom, 3 bań gorzałcz. , 2 młynów o 2 kołach, skrzypek, 2 szynkarzy wódki, żydzi. Suma fl. 14 gr. 15. Kurpie. Opracowania o K. ogłosili W. Czajewski, Kurpie Przegl. bibliogr. archeol, r. 1881. L. Krzywicki Kurpie Bibl. Warsz. , r. 1892, t. II i III. Nowe rozszerzono wydanie tej pięknej, źródłowej pracy przygotowane jest do druku. Kurpie, wś, pow. ostrołęcki, W dok. z r. 1440. Ob. Troszyn. Kurpiesze, wś i urocz. , pow. słonimski, gm. Zdzięcioł, 48 w. od Słonima. Wś ma 312 dz. ; urocz. należy do dóbr Zielony Dwór. Kurpiewo, na karcie Chrzanowskiego Kurpicze, wś nad Kotrą, pow. grodzieński, gm. Żydomla. W spisie osad, miejscowości i dóbr niepodana. Należała do wójtowstwa sowoliskiego, we włości kotrańskiej ekon. grodzieńskiej. Podług reg. pomiar. z r. 1548 było we wsi 4 włóki gruntu średniego. Poddani mieli 15 wołów i 8 koni; zobowiązani byli robić po dwa dni w tydzień; płacili 1 kopę 40 gr, nadto dawali 8 beczek owsa i wnosili za odwóz 40 grz. Kursdorf, r. 1579 Kunrzdorff, wś, powiat wschowski. W r. 1566 włada tu Drzewiecki. R. 1579 płaci od 33 łan. i 7 1 2 pręt. , 10 zagr. , 9 rzem. , 3 kom. , 8 kom. bez bydła, 3 wdowy ubogie, 4 pasterzy i 40 owiec. Kursko, r. 1260 Corsike, wś, pow. między rzecki. Komes, ,Iheroslavus z K. w dokum. Kurowice Kuryłowo Kursyki z r. 1260. R. 1305 Konrad sołtys z K. K. W. , 385, 892. Wś posiadała w XVI w. kościół par. , który następnie dostał sio w ręce protestantów. W r. 1580 należy do czterech braci Szczanieckich, ma 4 łany km. , 18 zagr. , 7 kom. , 100 owiec i 4 pasterzy. Kursyki, przys. , pow. dubieński, gm. Krupiec, par. praw. Kozin, 8 dm. , 67 mk. Kurszany, mstko, wś i dobra, pow. szawelski, gm. Kurszany, 23 w. od Szawel. Mstko ma 1900 mk. Gmina obejmuje 39 miejscowości, 435 dm. włośc. obok 98 innych, 5560 mk. włościan, uwłaszczonych na 7118 dz. Dobra, Grużewskich 3212 dz. Kursze 1. wś i dobra, pow. poniewieski, gm. Remigoła 7 w. , Bławdziewiczów 508 dz. 276 lasu. 2. K, okolica, pow. szawelski, gm. Błagowieszczeńsk 9 w. . Kursze, wś, pow. telszewski, gm. Wornie 14 w. . 2. K, dwa fol. , pow. wiłkomierski, gm. Siesiki 6 w. . Jeden należy do Choroszewskich, ma 280 dz. Kurtelewo, fol. , pow. miński, gm. StareSio ło, 35 w. od Mińska, własność Buzanowskich. Kurtowiany, pow. szawelski. W r. 1796 Nagórscy wystawili tu kościół murowany. Poprzedni chwilowo był zajęty przez kalwinów, katolicy odebrali napowrót w r. 1614. Kurtyńce, wś, pow. wiłkomierski, gm. Dobejki 3 w. . Kurwondy, dwór, pow. kowieński, gm. Średniki 7 w. . Kuryańce, wś, pow. skwirski, gm. Babin, st. poczt. Bród Bosy 15 w. , 30 w. od Skwiry, 184 dm. , 979 mk. , cerkiew, szkółka, wiatrak. Należy do dóbr Wierzchownia. Kuryanczyk al. Pryczypiwka, słoboda przy wsi Bystryk, pow. skwirski, 25 dm. , 142 mk. Kuryanki, wś, pow. Ostrogski, gm. Pererosłe, par. , praw. Szymkowce 3 w. , 33 w. od Ostroga, 52 dm. , 274 mk. , cerkiew fil. drewn. z r. 1867, uposażona 34 dz. , przez ks. Mikołaja Jabłonowskiego r. 1791. Do filii należy wieś Dryżaki. W r. 1583 Mikołaj Patrykijewicz Sieniuta wnosi od 4 dym. , 2 ogr. Obecnie Łobaczewskiego i Popławskiej. Kuryany, wś, pow. białostocki, gm. Dojlidy, 6 w. od Białegostoku, 679 dz Kuryany, wś, pow. owrucki, gm. Pokalew, par. praw. Klimiec 1 1 2 w. , 12 w. od Owrucza, 19 dm. , 141 mk. Kuryatyna, fol. , pow. wiłkomierski, gmina Wieprze 10 w, . Kuryck, wś, pow. kobryński, gm. Imienin. Kuryle, wś, pow. wiłkomierski, gm. Uciana 14 w. . Kuryliszki, wś włośc. pow. wileński, gm. Malaty 13 w. ; miała 14 dusz rewiz. , należała do dóbr skarb. Białodwór. Kuryłów Łom, fol. dóbr Waliły, pow. białostocki. Kuryłowicz, wś, pow. słonimski, gm. Kuryłowicze, 54 dm. , 341 mk. , 502 dz. , zarząd gminny, szkoła. Gmina obejmuje 42 miejscowości, 726 dm. włośc. obok 53 innych, 5465 mk. włościan, uwłaszczonych na 8069 dz. Nadto w gm. jest 51 dz. cerk. i 3869 większej posiadłości. Kuryłówka 1. wś, pow. kaniowski, gmina Kuryłówka, st. poczt. Kaniów 12 w. , 100 dm. , 809 mk. , cerkiew, szkółka cerk. , dom przytułku, 10 wiatraków. Gmina obejmuje 10 miejscowości 7 siół, 3 wsi, 11, 108 mk. 36 katol. , 81 żydów i 13, 956 dz. 7690 większej posiadłości, 5850 włośc, 257 cerk. 2. K. . wś, pow. starokonstantynowski, gm. Manaczyn 5 w. , st. poczt. i st. dr. żel. Wołoczyska 10 w. , 78 w. od mta pow. , 241 dm. , 1296 mk. , cerkiew drewniana z r. 1749, uposażona 36 dz. z nadania Pruszyńskiego r. 1788, kaplica cmentarna murowana z r. 1893, szkółka cerk. od r. 1884. Własność Praszyńskich. Kuryłówka, wś, pow. łańcucki. W r. 1565 w ststwie leżajskiem, miała 22 kmieci na 10 3 4 łan. bartników 11, karczmarz. Ogółem zł. 58 gr. 5 den. 15. Bartnicy dawali miodu ćwierci 10, setników 3, kunne po gr. 12 i sokołowe po den. 15. Kuryłowo, os. , pow. siebieski, gm. Nieporoty, dwie cerkwie. Kuryły 1. wś, pow. białostocki, gm. Gródek, 69 dz. 2. K. , urocz, pow. sokólski, gm. Kamionka. Kuryno, wś, nad Dźwiną, pow. witebski, gm. Kuryno, 25 w. od Witebska, 28 dm. , 294 mk. , zarząd gminny, cerkiew, szkoła, ambulatoryum, jarmark. Gmina obejmuje 157 miejscowości, 864 dm. włośc. obok 130 innych, 6368 mk. włościan, uwłaszczonych na 10, 164 dz. Na polach wsi dwa kurhany. Kurys, wś i przys. , pow. poniewieski, gmina Smilgie 4 w. . Kuryszki al. Kurszyki, wś, pow. poniewieski, gm. Skrobatyszki 15 w. . Kurzeliczyn, dobra, pow. piński, na Zarzeczu, gm. Duboj, 26 w. od Pińska, własność Pusłowskich, około 800 włók. Lasy obecnie zniszczone, niegdyś wielka puszcza królewska, w wójtowstwie kurzelickim. Ob. Rewizya Puszcz, str. 12. Kurzelów, mstko, pow. włoszczowski. Starożytny centr życia kościelnego, własność arcyb. gnieźn. , którzy przy pierwszym podziale dyecezyi, umieścili tu jeden z pięciu archidyakonatów na jakie rozdzielili podwładny im obszar. Kościół pierwotny p. w. św. Wojciecha stracił znaczenie, gdy następnie, zapewne wraz z osadze niem miasta r. 1285 przez Jakóba Swinkę, powstała kollegiata z kościołem p. w. N. P. Maryi, Kursyki Kurszany Kursze Kurtelewo Kurtowiany Kurtyńce Kurwondy Kuryańce Kuryanczyk Kuryanki Kuryany Kuryatyna Kuryck Kuryle Kuryliszki Kuryłów Kuryłowicz Kuryłówka Kuryły Kuryno Kurys Kuryszki Kurzeliczyn Kurzelów Kustrawa Kusty Kustycze Kurzeszyn Kurzewszczyzna Kurzyny Kusin Kusińce złożona z 4 prelatur i 6 kanonii. Dla braku uposażenia Jarosław ze Skotnik, arcyb. zredukował kanonie do liczby trzech. On też wystawił kościół murowany, sklepiony, kryty dachówką. W r. 1254 odbywa sie tu według Rocznika wielkopol. , konsekracya Bogufała de Cirnelin na biskupa pozn. , dokonana przez Fulkona arcyb. gnieźn. , choć tenże sam Rocznik podaje pod r. 1255 jakoby taż konsekracya odbyła się w Lędzie Mon. Pol. , III, 23. Leonard dyakon kurzelowski występuje w dok. z r. 1260. Archidyakon i kanonicy kurzelowscy w dok. z 1355 r. Akt z r. 1357 wymienia kollegiatę kurzelowską, obok łęczyckiej, rudzkiej, uniejowskiej. Sam K. nazwany jest tam civitas cum foro. Dawał arcybiskupom dziesiątą część opłat celnych. Przy mieście był folwark allodium arcybiskupi Modrzew. Pirco pleban, prokurator arcybiskupi w dok. z r. 1358 K. W. , n. 1329. 1354, 1392. W r. 1385 bawi tu Bodzanta arcyb. i ztąd datuje swe rozporządzenie Kod. mał. , III, 122, 362. Szczegółowy opis uposażenia kollegiaty podaje Lib. Ben. Łaskiego t. I, 545 558. W roku 1540 miasto należące do dóbr stołowych arcyb. gnieźn. wraz ze wsiami Konieczno, Denków, Metyczno, Międzylesie, Komparzów, Modrzewie i Gościęcin, ocenione na 3300 grz. W mieście było 85 domów dających po 1 grz. Mieszczanie mieli role różnych rozmiarów. Trzy jatki dawały po 2 kamienie łoju. Czynsz z miasta wynosił grzyw. 24 gr. 5 prócz łoju, dochodu z dwu młynów i targowego. Folwark dobry, łąk obfitość, lasy i pasieki. Kopalnia i kuźnica żelazna dawała 1 1 2 grz. i 60 żelaz do pługów. Młyn około 60 korcy słodu. Wójtowstwo dające 6 grz. należało do wikaryuszów kurzelowskich, a archidyakon miał jatkę, czynsz od 7 mieszczan, młyn i staw. W r. 1573 miasto płaciło szosu fl. 19 gr. 6. Od 3 kupców gr. 18. Rządca dworski al. starosta za dziesięcinę fl. 2 gr. 25. Od młyna gr. 12, od 2 bań gorzał, fl. 2 gr. 13. Czopowe za rok fl 25. Kurzeszyn, wś, pow. rawski. Kościół par. p. w. św. Katarzyny istniał już w XV w. Wieś była w połowie królewską w połowie szlachecką. Część łan. km. dawała dziesięcinę arcyb. gnieźn. , część druga zaś swemu plebanowi, który miał we wsi 2 łany roli, trzy łąki, ogrody. W roku 1579 jest tu 6 działów. Kanonik Wilkowski płaci od 3 łan. Kurzewszczyzna, fol. , pow. nowogródzki, gm. Darewo, około 13 włók, własność Łopotów. Kurzyny, pow. przasnyski, ob. Bystre t. I. Kuścin al. Kustyn, dobra, pow. sokólski, gm. Kruhlany, 11 w. od Sokółki, spadk. Kordaszewskiego, 663 dz. , garbarnia. Kuścińce, Kustyńce, wś i dobra, pow. sokólski, gm. Kruhlany, 24 w. od Sokółki. Wś ma 347 dz. wraz ze wsią K. Wołyńce; dobra, własność Kossakowskich. 100 dz. Kusin, pow. wołkowyski, ob. Kosin. Kusińce, wś, pow. wołkowyski, gm. Hornostajewicze, 23 w. od Wołkowyska, 118 dz. Kuśkowce, mylnie Kośkowce Wielkie t. IV, 949, wś nad rzką Zabołocią, pow. krzemieniecki, gm. Wierzbowiec, st. poczt. Jampol 18 w. , 35 w. od Krzemieńca, 144 dm. , 802 mk. , cerkiew drewn. z r. 1855 Cerkiew fil. we wsi Siniowce. Wś należała do Milewiczów. W r. 1583 kn. Stanisław Woroniecki wnosi od 11 dym. , 5 ogr. , 3 ogr. K. Małe, wś nad Zyrakiem, tamże, gm. i st. poczt. Wyszhorodek 8 w. , 39 w. od Krzemieńca, 76 dm. , 521 mk. , cerkiew drewn. zbudowana r. 1 740, przez Maryę Wojnarowską stścinę dorohomirską, szkółka cerk. od r. 1859, młyn. Cerkiew fil we wsi Wolica. Osadzona r. 1558 przez ks. Wiszniowieckich na gruncie łanowieckim, należącym do braci Dymitra, Sawina i Antoniego Hniewoszowiczów Jałowieckich. W r. 1583 ks. Aleksandrowa Wiszniowiecka wnosi z K. od 4 dym. , 3 ogr. , 1 bojarz i z K. drugich od 4 dym. , 4 ogr. W r. 1708 Kazim. Głuchowskiego, cześnika wieluńskiego, w ostatnich czasach Faustyna i Stanisława Przyłuskich. Kuśliszki, wś, pow. święciański, gm. Michajłowska 4 w. ; miała 27 dusz rewiz. , należała do dóbr skarb. Cerkliszki. Kuśnierzówka, Kusznirowka, fol. przy wsi Demkowce, pow. kamieniecki. Kuśniszcze, wś, pow. włodzimierski, gmina Zhorzany, 66 w. od Włodzimierza, 322 dm. , 2127 mk. , cerkiew, szkoła, wiatrak. Kussary, wś, pow. rossieński, gm. Andrzejów 4 w, . Kustarna, kol. , pow. Ostrogski, gm. Płużne, 15 w. od Ostroga, 42 dm. , 262 mk. Kustowce t. IV, 950 Kustowec, wś nad rzką Derewiczką, pow. nowogradwołyński, gm. Kustowce, st. poczt. i dr. żel. Połonne 25 w. , 90 w. od mta pow. , 206 dm. , 1625 mk. , cerkiew drewn. z r. 1740, szkoła, zarząd gminny. Kustowicze, wś, dobra i os. , pow. kobryński, gm. Iłosk, 17 w. od Kobrynia. Wś ma z chut. Leszczany 788 dz. ; dobra, własność Parniewskich, 493 i Ostromęckich 144 dz. ; osada 286 dz. Kustówka 1. przys. dóbr Isajewicze, pow. Słonimski. 2. K, dobra, pow. horecki, od r. 1872 Wasiliewych, 626 dz. Kustrawa, wś, pow. biłgorajski. Nazwę swą otrzymała zapewne w XIV w. od Iwana Kustry z Krzeszowa, o którego działalności kolonizacyjnej wspomina Kochanowski w wierszu Dryas Zamechska, Kusty, wś, pow. nowoaleksandrowski, gmina Jużynty 15 w. . Kustycze, wś, pow. brzeski, gub. grodz. , gm. Ratajczyce, 28 w. od Brześcia, 392 dz. Kustycze, w dok. Kuściczy, wś, pow. kowel Kussary Kustarna Kustowce Kustowicze Kurzeszyn Kustówka Kutnia Kutnie ski, gm. Turzysk, 25 w. od Kowla, 46 dm. , 280 mk. , szkoła. W r. 1577 i 1583 ks. Roman Sanguszko wnosi od 4 dym. łanow. , 4 ogr. Kustyn, wś, dobra i fol. , pow. brzeski gub. grodz. , gm. Łyszczyce, 26 w. od Brześcia. Wś ma 22 dm. , 197 mk. , zarząd gminny, cerkiew, wiatrak, 305 dz. włośc. , 90 cerk. i 40 prywat. ; dobra w części Izbickich, 226 dz. , Ignatowiczów 243 dz; fol. należy do dóbr Seheniewszczyzna. Kustyń 1. słoboda przy wsi Skrahlówce pow. berdyczowski, 58 dm. , 335 mk. 2. K. , wś nad Horyniem, pow. rówieński, gm. Kustyń, st. poczt. i dr. żel. Równo 15 w. , 123 dm. , 844 mk, 4 katol. , cerkiew par. murow. przerobiona r, 1837 z kościoła bernardynów; cerkiew filial. drewn. z r. 1700. Do par. praw. należą wsi Koptewicze, Wołoszki i Reszuck. Gmina obej muje 57 miejscowości, 1020 dm. włośc. obok 1748 innych, 12, 614 mk. włościan, uwłaszczonych na 6928 dz. W r. 1577 Iwanowa Kierdejowa płaci od 7 dym. po 10 gr. Kusy, wś, pow. telszewski, gm. Masiady 6 w. . Kusze, wś, pow. sieński, gm. Zameczek, 9 dm, 44 mk. Kuszeliszki, zaśc. , pow. nowoaleksandrowski, gm. Poniemuń 6 w. . Kuszelówka, wś, pow. wiłkomierski, gmina Dobejki 7 w. . Kuszewo, r. 1258 Chusevo, wś, pow. wągrowiecki. Nadana klasztorowi lubińskiemu przed r. 1258 K. W. , n. 368. Kuszkowo, ob. Białozieryca. Kuszkowo, r. 1258 Chuscovo, wś, pow. kościański. Nadana przed r. 1258 klasztorowi w Lubiniu K. W. , n. 368. Kuszlany, wś, pow. szawelski, gm. Wieksznie 21 w. . Kuszle 1. wś, pow. prużański, gm. Kotra, 209 dz. 2. K. , dwie wsi, pow. wiłkomierski, gm. Ołoty 12 i Uszpol 6 w. . Kuszlejkiszki, dwór, pow. poniewieski, gm. Remigoła 9 w. . Kuszlejk