Bratyżewska Suderwa, dobra, pow. wileński, ob. Suderwa. Braule, wś, pow. szawelski, 1 okr. pol. , gm. Błagowieszczeńsk, 53 w. od Szawel. Brauże, dobra i okolica, pow. szawelski, 2 okr. pol. , gm. Kurszany, 13 w. od Szawel. Dobra należą do Pietkiewiczów, mają 109 dzies. Brawery, wś, pow. dźwiński dyneburski dawniej attyn dóbr Prele. Brazdecka Słoboda, wś nad rz. Użanką, pow. lepelski, gm. Ciapinka Tiapinka, 41 dm. , 250 mk. , cerkiew, szkoła. Brazdeczyn, Brozdeczyn, wś, nad rzką Derewiążą, pow. borecki, gm. Puhłaje o 6 w. , 35 dm. , 220 mk. , cerkiew. Brazdejki 1, wś, pow. telszewski, I okr. pol. gm. Olsiady, 13 w. od Telsz. 2. B. , tamże, 4 okr. pol. , gm. Bernatowo, 11 w. od Telsz. Brazdygała, w spisie z r. 1886 Brazdzigała, dwór, pow. poniewieski, 3 okr. pol. , gm. Pompiany. Brazdyno, dwór, pow. szawelski, 3 okr. pol. , gm. Krupie, 44 w. od Szawel. Brazgi, w spisie z 1892 r. Bryzgie Kudzie, wś, pow. telszewski, 1 okr. pol. , gm. Olsiady, 11 w. od Telsz. Braziszki, wś, pow. rossieński, 3 okr. pol. , gm. Botoki, 58 w. od Rossień. Brażelce, wś, pow. lidzki, 2 okr. pol. , gm. Bieniakonie 3 w. , W r. 1865 miała 42 dusz rewiz. ; należała do dóbr Bolceniki. Brażolskie, przys. , pow, trocki, 1 okr. pol. , gm. Troki, miał 24 dusz. rewiz. , należał do dóbr skarb. Brażoła. Brażoła ob. t. I, 356, wś włośc. i dobra skarbowe nad jez. t. n. , pow. trocki, 1 okr. pol. , gm. Troki 5 w. . Miał 49 dasz. rewiz. W pobliżu wsi zwaliska zamku, otoczonego z jednej strony wałem. Miejscowość tę lud nazywa Zamok. W okolicach znajduje się wielka liczba kurhanów, z których kilka rozkopał Kirkor i znalazł w nich urnę z popiołem, sierp ofiarny, itp. Na polach znaleziono toporki żelazne i ostrza od włóczni. Brażołka, rzeczka, w pow. trockim, dopływ Wilii, odprowadza wody jez. Brażoła al. Trockiego. Brażyńce ob. t. I, 356, wś, pow. nowogradwołyński, gm. Derewicze, st. poczt. , dr. żel. Połonne o 20 w. , 85 w. od Nowogradwolynska, 140 dm. , 949 mk. , cerkiew drewn. z 1846 r. fundacyi dziedzica Pruszyńskiego, szkoła cerkiewna od 1868 r. , młyn wodny. W 1583 r. we włości połońskiej ks. Ostrogskich, spustoszona przez Tatarów. Nabyta przez Świętosławskiego, pisarza krzemienieckiego, posła na sejm czteroletni, z Derewiczami, Boruszkowcami i Kupczyńcami za 500, 000 złp. od Adamowej Walewskiej. Jedna z córek Świętosławskiego Gadomska dostała B. , około 3, 000 dzies. Od niej nabyła Pruszyńska, z domu Iwanowska, posiadająca tu 1, 515 dz. Brażynka, pow. żytomierski, ob. Brożenka. Brączno, os. , pow. sieradzki, ma 8 dm. , wchodzi w skład dobr Brzeźno. Brdów, os. miej. w pow. kolskim, odl. od Gniezna mil 12, od Brześcia mi 1 4 a od Koła 8 w. Domy tu przeważnie drewniane o charakterystycznym pokryciu i oddrzwiach półkolistych, środek tylko miasteczka po pożarze około roku 1890 zabudował się murowanymi domkami. Uliczki biegną ku górze na której szczycie leży rynek przecięty w poprzek szosą biegnącą z Koła do izbicy. Tu nad brzegiem jeziora brdowskiego wnosi się klasztor Paulinów. Pierwszą wzmiankę o B. mieści dok. Jnnocentego II, z r. 1136 K. W. n. 7. Oddawna istniał tu kościołek p. w. św. Wojciecha. W dok. z 1266 r. występuje Albertus de B. kapelan dworu Kazimierza ks. łęczyc. i kujaw. Ulanow. Dok. 266, 35. W aktach kościelnych najstarsza wzmianka sięga 1399 r. a dotyczy rozgraniczenia majętności tej świątyni od dóbr Modzerowskich. Dopiero Władysław Jagiełło kościołek ten zamienił na klasztor, osadzając przy nim Paulinów, Przywilej odnośny, znany nam jest tylko z potwierdzenia Władysława III wydanego w Krakowie w sobotę po oktawie Bożego Ciała 1436 r. Uposażenie pierwotne stanowić odtąd miało fundusz konwentu, należały do niego msto Brdów z Bugajem; Gościńcem i Budami, wś Trzebuchowo, Polenisz, Radoszewice, Wiecienin, Swiatosławice i Psary. Przywilej ten, biskup kujawski Władysław Oporowcki zatwierdził w dn. 17 sierp. r. 1437 i wprowadził do nowej posiadłości zakonników św. Pawła z Częstochowy, Pierwszym przeorem został Mikołaj. Według tradycyi Władysław Warneńczyk miał tu ofiarować obraz N. Maryi Panny, a w przejeździe na Węgry zatwierdził posiadłości klasztoru, przywilejem, datowanym w Krakowie, ,w sobotę po przewodniej niedzieli 1449 r. Sława doznanych tu cudów ściągała pielgrzymów. W r. 1682 nabywa klasztor od Tarnowskich wójtowstwo w Brdowie, kolonizuje i urządza swe dobra po klęskach wojennych. Kronika klasztorna dostarcza nam szczegółów o stanie miasta. Dn. 7 sierpnia 1748 r. od pioruna zgorzało ono całe wraz z kościołem i klasztorem. Odbudowane w lat dziesięć poświęcił d. 18 września 1758 r. ks. Jan Brancki, dziekan Izbickl R. 1761 d. 16 Maja zgorzało znów miasto, spaliło się wtedy 17 domów, klasztornych 2. Dnia 26 marca 1788 r. położono fundamenta pod wieżę murowaną, którą ukończono w 1790 r. Tymczasem nawiedza pożar miasteczko, r. 1793 i ponownie 1796 r. niszczy 32 domy. przytułek dla ubogich, szkołę, i zabudowania klasztorne. Po skasowaniu klasztoru w r. 1819 ostatni jego przeor ks. An

Bratyżewska Sudera

Bratyżewska Suderwa

Braule

Brauże

Brawery

Brazdecka Słoboda

Brazdeczyn

Brazdejki

Brazdygała

Brazdyno

Brazgi

Braziszki

Brażelce

Brażolskie

Brażoła

Brażołka

Brażyńce

Brażynka

Brączno

Brdów