ze wsi Nowosiłek do wsi Laskowicz, w 3 okr. pol. i par. prawosł. Berezyna, gm. Pohost, o 52 w. od Ihumenia, ma 34 osad, cerkiewkę p. w. Narodzenia N. M. P. ; miejscowość głucha, nizinna, grunta piaszczyste. A. Jel. Żyrowski Ostrów, uroczysko około Owrucza. Żyrowszczyzna, osada, pow. Słonimski, w 4 okr. pol. , gm. Zdzięciół, o 32 w. od Słonima. Żyrsko al. Zersko, Zyrsk, niem. Sarin, , wieś na płd. zach. Międzyrzecza a płn. Lubrzy, już w Brandenburgii. W r. 1250 występuje jako świadek Bogufał z Ż. Mapy XVIII w. oznaczają Ż. jeszcze w granicach wojew. poznańskiego. Żyrwanki, ob. Żauranki, Żyrwiny, wś i fol. , pow. suwalski, gm. Zaboryszki, par. Puńsk, odl. od Suwałk 21 w. Wś ma 14 dm. , 133 mk, fol. 2 dm. , 9 mk. W 1827 r. było 12 dm. , 62 mk. Żyrycze, wś, pow. kowelski, gm. Horniki, 103 dm. , 810 mk. , cerkiew, szkoła; Żyrzmota, rzeczka, w gub. kowieńskiej, lewy, dopływ Jury. Żyrzyn, niekiedy Żyżyn, wś, folw. i dobra nad rz. Wieprzem, pow. nowoaleksandryjski, gm. i par. Żyrzyn, odl. 12 w. od Puław, posiada kościół par. murowany, szkołę początkową. , sad gm. okr I i urząd gm. , młyn wodny, cegielnia, dwa wiatraki, gospodarstwo rybne łącznie z dobrami Kock, własność spółki rybackiej, mającej tu 1300 mr. stawów i sadzawek. W r. 1827 było 48 dm. , 397 mk. Istniała tu dawniej stacya pocztowa na drodze bitej z Warszawy do Lublina. Dobra Ż. składały się w r, 1871 z fol. Ż. Górny, Ż. Dolny, Wilczanka, Kotliny i Jaworów, nomenklatur Skrudki, Zagrody, Koniecpol, Parafianka, Żerdź, Borysów, Pogonow, Płowaś, rozl. mr. 9443 gr. or. i ogr. mr. 2561, łąk mr. 492, pastw. mr. 374, lasu mr. 4961, zarośli 579, wody mr. 75, osady leśne mr. 15, nieuż. mr. 386; bud. mur. 18, drew. 112, lasy nieurządzone; gospodarstwo 3pol. Była tu gorzelnia, browar piwny i dwie smolarnie. W skład dóbr wchodziły poprzednio wś Ż. os. 39, mr. 706; wś Kotliny os. 24, mr. 405; wś Zagrody os. 23, mr. 482; wś Żerdź os. 43, mr. 774; wś Pogonów os. 41, mr, 660; wś Borysów os. 38, mr. 742; wś Wilczanka os. 22, mr. 458; wś Jaworów os. 15, mr. 362; wś Skrudki os. 24, mr. 243; wś Parafianka os. 21, mr. 393. Według reg. pobor. pow. lubelskiego z r. 1531, wsi Żyrzyn, Niebrzegów, Pogonów i Borzyszów, w paraf. Końskowola, płaciły razem od 20 łan. i 1 młyna. W r. 1676 wś Ż. należy do par. Gołąb. Część wsi, własność kolegium jezuitów, płaci pogłówne od 62 poddanych, w 3 częściach Żyrzyńscy płacą od 4 poddanych, 13 dworskich i 2 żyd. , Truskowski od 5 poddanych i 8 we dworze Pawiń, Małop. , 359 i 20a. Kościół par. w Ż. erygował r. 1675 ks. Wojciech Rejmiński, proboszcz w Gołębiu, i Stan. Żyrzyński, dziedzic w Ż. W r. 1848 stanął nowy kościół murowany, kosztem parafian. Ż. par. , dek. nowoaleksandryjski, około 2600 dusz. Ż. gmina należy do sądu gm. okr. I w miejscu, ma 13286 morg. obszaru i 5152 mk. Sród zapisanych do ksiąg stałej ludności jest 4 praw. , 2 prot. i 33 żyd. W skład gm. wchodzą Borysów, Jaworów, Kośmin, Kotliny, Osiny, Parafianka, Skrudki, Strzyżewice, Wola Osińska, Wilczanka, Zagrody, Żerdź, Żyrzyn. Br. Ch. Żyszczyńce, wś, pow. proskurowski, na po graniczu pow. kamienieckiego, okr. pol. i gm. Jarmolińce o 12 w. , par. kat. Gródek o 6 w. , odl. o 40 w od Proskurowa, ma 218 osad, 1686 mk. 23 jednodworców, 913 dzies. ziemi włośc. , 63 cerkiewnej, dworska w dwóch częściach Adama Świderskiego 563 dzies. i sukcesorów Mi chała Świderskiego 556 dzies. Cerkiew p. w. św. Jana, wzniesiona w 1. 836 r, , z 844 parafia nami. Jest tu cudowny obraz św. Mikołaja. Wś należała do klucza gródeckiego Mniszchów, W Ź. miał część ojciec gen. Zajączka, który tu się urodził. Dr. M. Żytajcie, folw. , pow. kowieński, w 2 okr. pol. , o 90 w. od Kowna. Żytanie, ob. Żytany. Żytany al. Żytanie, w dokum, także Życzniskie sioło; wś nad Łuhem, pow. włodzimierski, na płd. wsch. od Włodzimierza. Podług reg, pobor. pow. włodzimierskiego z 1577 r. sioło Życzniskie należy do Litowiża kn. Michajła Czartoryskiego, który płaci ztąd z 13 dym. na włókach i z 4 ogr. W 1583 r. własność kn. Michałowej Czartoryskiej, płacącej z Żytan z 9 łan. , 2 ogr. Jabłonowski, Wołyń, 67, 124. Żytawa, miasto łużyckie, ob. Zittau. Żytcze, ob. Żydcze. Żytków, wś nad rzką Schą Cchą, pow. borysowski, młyny. Żytkowicze 1. wś z zarządem gminnym nad bezim. dopł. Skrypicy, pow. mozyrski, w pobliżu st. dr. żel. poleskiej t. n. , w 4 okf. pol. lenińskim, o 122 w. od Mozyrza. Wś, niegdyś własność Jeleńskich, ma 84 osad. Cerkiew paroch. , p. wez. św. Trójcy, fundacyi Jeleńskich, uposażona 4 1 2 włókami gruntu, około 1000 parafian. Filia we wsi Kolno, p. w. św. Mikołaja, ma z dawnych zapisów 5 włók łąk i rybołówstwo wolne. Szkoła gminna. Gmina Ż. ma 6 okręgów starostw wiejskich, 631 osad, 1929 włościan pł. męż. , uwłaszczonych na 10150 dzies, gruntów. W obrębie gminy jest 17 wsi, 6 zaścianków, 3 parochii, 7 dóbr obywatelskich, 3 folw. , 4 chutory; grunta lekkie, łąk i pastwisk obfitość. St, dr. żel. poleskich Ż. al. Żydkowicze, pomiędzy st. Kopcewicze o 30 w. a Mikaszewicze o 25 w. , odl, jest o 282 w. od Brześcia, 94 w. od Mozyrza a 474 w. od Briańską Żyrowicka Żyrowski Ostrów Żyrowszczyzna Żyrsko Żyrwanki Żyrwiny Żyrycze Żyrzmota Żyrzyn Żyszczyńce Żytajcie Żytanie Żytany Żytawa Żytcze Żytków Żytkowicze