gą wiana za Anna Sapieżanką przechodzi w dom RadzimińskichFrąckiewiczów h. Brodzic, z których około r. 1680 Kazimierz, podskarbi nadworny, za konsensem Rzpltej otrzymuje kolatorstwo tutejszego kościoła Akta dyec. wileńskiej, ks. , str. 1652. Ten Kazimierz Frąckiewicz wraz z żoną swą Aleksandrą z Komarów podług innych źródeł Anną Naruszewiczówną w 1682 r. fundował w Ż. de nova radice kościół i klasztor ks. karmelitów starej reguły, którzy siedzieli tu jeszcze w bieżącem stuleciu. Fundacyą tę aprobowała uchwała sejmu warszawskiego w 1685 r. V, 756. W r. 1702 Krzysztof Kieżgajłło Zawisza, wwda miński, oburzywszy się na Jana Kazimierza Kaczanowskiego h. Ostoja, dobrego wprawdzie szlachcica i sstę podówczas dowgieliskiego, ale z podrzędnego stanu, za to, że ożenił się z Maryanną Teklą Naruszewiczówną, wdową po Piotrze Michale Pacu, a przyrodnią siostrą Teresy Tyszkiewiczówny żony wwdy Zawiszy, w sam dzień Trzech Króli napada Kaczanowskiego w majątku jego Możejkowie, zmusza do ucieczki i ściga aż do Żołudka. Tam p. Kaczanowski samotrzeć schronił się był do sklepu kościelnego, z którego nie przemocą, ale z obawy raczej tamźe zginięcia wyprowadzony, wreszcie nazajutrz najlepiej przygotowany na śmierć, egzekwowany. Taki koniec żeniącym się z dostojniejszymi Pamiętniki Zawiszy, str. 104. Kaczanowskiego pochowano w cerkwi w Wiązowcu a kościół żołudzki z powodu tego gwałtu zamknięty Złota księga, III, 1567. Karol XII ucierając się na Litwie w 1706 r. z wojskiem ruskiem i oddziałami polskiemi, trzymającemi stronę Augusta II, miał tu przez dłuższy czas od 10 lutego główną kwaterę zimową i stał w klasztorze karmelitów. Ztąd wybiegał na oglądanie mostu budowanego na Niemnie pod wsią Ołłowo i razu jednego d. 8 marca omało niezginął skutkiem załamania się lodu. Nazajutrz po tej przygodzie dawał posłuchanie deputowanym miasta Wilna. W w. Ż. przeszedł na własność Tyzenhauzów, którzy dwór swój ozdobili pięknym ogrodem. W kościele tutejszym spoczęły w r. 1785 zwłoki Antoniego Tyzenhauza, podskarbiego nadwornego litew. , jednego z najznakomitszych ministrów krajowych. Tu wreszcie w 1786 r. urodził się słynny ornitolog Konstanty hr. Tyzenhauz. Od Tyzenhauzów Ż. przeszedł drogą wiana do Uruskich. J. Krz. M. Witan Żołudi, dobra, pow. witebski, własność sukcesorówByka, 235 dzies. Żołudka al. Żołudczanka, Żołądczanka, rzeczka, w pow. lidzkim, dopływ rzki Lebioda dopł. Niemna. Żołudny Les, uroczysko, pow. piński, na Zarzeczu, wokolicy wsi Lachowicz, obecnie gm. Brodnica, wspomiane w dokum. XVI w. ob. Piscew. kn. , str. 101. A. Jel. Żołudzi al. Żołuda, wś, pow. borysowski, w 2 okr. pol. łohojskim, gm. Ziembin, o 32 w. od Borysowa, ma i osady; miejscowość falista. Żołudzk, w dokum. Żołudsko, Żołuczko, 1. Mały, wś, pow. łucki, na wschód od Rafałówki, należała do włości rafałowskiej. 2. Ż. Wielki, wś, tamże, gm. Włodzimierzec, 49 dm. , 390 mk. , cerkiew. Podług reg. pobor. pow. łuckiego z 1577 r. należy do Czartorejska kn. Michajła Czartorejskiego, ssty żytomierskiego, który płaci z tąd z 10 dym. i z tyluż w 1583 r. Jabłonowski, Wołyń, 45, 89. Żołwa, jezioro, pow. święciański, pod zaśc. Jodopurwie i Żołwy. Żołwaniec, pow. bobrujski, od. Żelwiniec. Żółwia Góra 1. wzgórze w Gąsiorowie, pow. jarociński. 2. Ż. G. , na Śmiełowie, w pow. wrzesińskim. Zółwica, jezioro, ob. Kałdus. Żołwie, wś, pow. wiłkomierski, gm. Owanty, o 47 w. od Wiłkomierza. Żółwieniec 1. fol. , pow. lipnowski, gm. i par. Bobrowniki, ma 1 dm. , 8 mk. , 234 mr. 13 roli, reszta lasu. W ostatnich spisach urzędowych nie podany. W 1827 r. 1 dm. , 10 mk. 2. Ż. kol. , ob. Żółwiniec. Żółwin, wś i fol. , pow. błoński, gm. Młochów, par. Brwinów, odl. 6 w. od Grodziska st. dr. żel. , ma 31 os. , 247 mk. W 1827 r. było 16 dm. , 166 mk. W r. 1878 fol. Ż. rozl. mr. 459 gr. or. i ogr. mr. 322, łąk mr. 37, lasu mr. . 73, wody mr. 12, nieuż. mr. 15; bud. mur. 4, drew. 8. Wś Ż. os. 31, mr. 398. W r. 1580 wś Żółwinie ma w dziale Kaspra Parzniewskiego 1 łan i w dziale Katarzyny, wdowy po Stanisła wie Rogowskim i jego synów 1 łan Paw. , Maz. , 278. Br. Ch. Żółwin, Żołwina, Solwin, Salwin, G 1. osada, w pow. bydgowskim, ma urząd okr. w Solcu Schulitz, urz. st. cyw. w Bydgoszczy II, pocztę i st. kol. żel. w Czersku Brahnau, na linii BydgoszczToruń, szkoły w Emilianowie, paraf. katol. w Bydgoszczy, ew. w Łęgnowie Langenau, 4 dym. , 63 dusz. 2. Ż. , Klein w temże położeniu, par. katol. w Solcu, 3 dym. , 21 dusz. W r. 1573 miał w Ż. Stanisław Witosławski 2 zagrodn. 3. Z. niem. Solben, wś gosp. , w pow. międzyrzeckim, ma urząd okr. , st. cyw. i sąd w Międzyrzeczu, tamże pocztę, st. kol. żel. w Bobelwicku czy Bobłowiecku, na linii Międzyrzecz Międzychód, szkoły w miejscu, par. katol. w Międzyrzeczu, ew. w Policku. Obszaru 1083 ha. , 37 dym. , 302 dusz 78 katol. Leży nad Obrą, na wsch. płn. Międzyrzeczu. W r. 1335 występuje przy akcie comes Janik ze Ż. jako świadek. W r. 1580 ma tu starosta międzyrzecki 5 łan os. , 4 zagrod. , 3 kom. , 1 rzemieśl. i

Żółtowa

Żołudi

Żołudka

Żołudny Les

Żołudzi

Żołudzk

Żołwa

Żołwaniec

Żołwie