rych dziesięcinę dawano kościołowi w Starych Koziegłowach. Folwark rycerski i 2 łany sołtysie dawały dziesięcinę, wartości 10 grzyw. , w Koziegłowach Długosz, L. B. , II, 193. Według reg. pob. pow. siewierskiego z r. 1667 wś Ż. miała 7 km. Paw. , Małop. , 453. 2. Z. , wś i folw. , pow. włoszczowski, gm. Secemin, paraf. Czarnca, o 50 w. od Kielc. Do Ż. naleźą Nadolnik, Wincentów, Żelisławiczki, Miny, Papiernia Żelisławska wyrób bibuły. Folw. Ż. miał 286 mr. roli or. , 1739 mr. lasu, 54 mr. łąk, 2 mr. nieuż. Z obszaru dwor. 1904 mr. uległo parcelacyi w ostatnich latach. W osadach włościańskich 62 dm. , 440 mk. , 495 mr. roli or. , 13 mr. łąk, 14 mr. nieuż. W r. 1827 Ź. miały 21 dm. , 174 mk. a Żelisławiczki 9 dm. , 76 mk. Na początku w. wś duplex dawała z ról szlacheckich i kmiecych dziesięcinę, wartości do 5 grzyw. pleban. w Czarncy a za konopną po 2 gr. z łanu Łaski, L. B. , I, 546, 567. Zdaje się, że w reg. pob. pow. opoczyńskiego z r. 1508 podano tę wieś pod mylna nazwą, Żelazow. Kilku częściowych dziedziców płaciło tu 18 gr. Według reg. pob. pow. chęcińskiego z r. 1540 wś Żelisławice, w par. Czarncza, miała 8 dworów szlachecl kich z folwarkami. Było tez 4 kmieci na pół łanach, 4 zagr. , łąki, zagajniki. Oceniono wieś na 125 grzyw. Paw. , Małop. , 485 i 576. Br. Ch. Żelisławice, w dok. , niegdyś osada w okolicy Strzelna, Wilczyna, Trzemeszna, z której dziesięcinę r. 1145 arcyb. gnieźn. przekazał, między innemi, kościołowi św. Wojciecha w Trzemesznie. Później widocznie zmieniła nazwę. Żelisławki al. Żenisławki, niem. Senslau, dobra, pow. tczewski, st. p. i kol. Pszczółki, o 3, 5 klm. , par. kat. Miłobądz. Razem z wyb. Schweizerhof 3 dm. , 68 mk. 557 ha 491 roli or. , 12 łąk, 24 lasu; 1885 r. 15 dm. , 43 dym. , 229 mk. , 157 kat. , 72 ew. , cegielnia, hodowla owiec i bydła, sprzedaż mleka. Gniazdo rodzinne Żelisławskich, z których Stanisław był 1557 1562 opatem pelplińskim a potem bisk. chełmińskim. Według taryfy z r. 1648, gdzie uchwalono pobór podwójny, płacił p. sędzia Mirachowski od Żenisławek i Żabinka summatim 9 fl. 2 gr. ob. Roczn. T. P. N. w Pozn. , 1871, str. 175. Podług taryfy na symplę z r. 1717 płaciły Ź. 8 gr. ob. Cod. Belnensis w Pelplinie, str. 84. Wizyta Szaniawskiego z r. 1710 opiewa, że Żenisławki dawały mesznego 6 korcy żyta i tyleż owsa str. 66. Nekrolog cystersów w Pelplinie opiewa pod r. 1771 Obiit Zenisławiae die 21 Octobris 1771 Magnifica Virgo Marianna Grąbczewska, germana soror Vblis Fratris Dominici, comprofessi nostri. W topogr. Goldbecka z r. 1789 zapisane jako folw. szlach. , wś i karczma o 16 dymach str. 208. Ks. Fr. Żelisławska Papiernia, ob. Papiernia 11. Żelistrzewo 1. niem. Sellistrau, dok. Sellistri, wś, pow, pucki, st. pocz. i par. kat. Puck, szkoła kat. w miejscu, 439 ha 306 roli or. , 38 łąk; 1885 r. 36 dm. , 49 dym. , 303 mk. kat. Zawiera 15 posiadeł włośc. i 20 zagród. 2. Ż. , folw. do Rucewa, tamże; 1885 r. 4 dm. , 92 mk. , 205, 24 ha roli or. i ogr. , 30, 18 łąk, 37, 77 pastw. , 85, 96 lasu, 6, 58 nieuż. , razem 365, 73 ha; dziedzic Gustaw Below. Za czasów krzyżackich należało Ź. do komturstwa gdańskiego i obejmowało około 1400 r. 37 włók roli i 4 włóki lasu. Wysiew wynosił 1 łaszt; na wojnę wysyłało 3 zbrojnych. R. 1469 zapisuje król Kazimierz Ściborowi i jego braciom za wierne usługi 500 grz. na Ż. , które im daje w zastaw aż do spłacenia tej kwoty. R. 1495 uzyskali Gdańszczanie od króla Jana Olbrachta prawo wykupienia tych dóbr od ówczesnego dziedzica. R. 1520 uskarża się Maciej Sławtowski, że Gdańszczanie żądają od niego niesprawiedliwie podatków i tłoki. Na to dostał z Gdańska odpowiedź, aby udowodnił, że tylko do mniejszych ciężarów jest zobowiązany ob. Prutz Gesch. d. kr. , str. 239. W topogr. Goldbecka. z r. 1789 zapisane jako wś szl. i wolne sołectwo, do Rucewa należące, o 22 dymach, w ręku familii Gibsone str. 207. Wizyta Szaniawskiego z r. 1710 donosi, że Zelestrowo dawało mesznego 16 korcy żyta i tyleż owsa str. 49. Kś. Fr. Żeliszew 1. wś, fol. i dobra, pow. siedlecki, gm. i par. Żeliszew, odl. 16 w. od Siedlec, posiada kościół par. drewniany, szkołę początkową, urz. gm. , 87 dm. , 654 mk. W 1827 r. było 56 dm, , 423 mk. Dobra Ż. , po dopełnionej segregacyi w r. 1879, składają się z fol. Ż. , rozl. mr. 1363 gr. or. i ogr. mr. 284, łąk mr. 98, pastw. mr. 2, lasu mr. 953, nieuż. mr. 26; bud. mur. 10, drew. 11; płodozm. 8pol. , las nieurządzeny, cegielnia, pokłady torfu. Do folw. należały poprzednio wś Ż. os, 74, mr. 1168; wś Niechnoprz os. 12, mr. 281; wś Rososz os. 31, mr. 596; wś Łąki os. 11, mr. 319; wś Łączka os. 91, mr. 1604; wś Zofinów os. 3, mr. 90. W dok. z r. 1476 wymieniony w ziemi liwskiej w liczbie posiadaczy Nobilis Boguslaus Nyewczasz de Moschny alias de Zelyschewo et villa ipsius dieta Zelyschewo cum incolis et kmethonibus Kod. Maz. , 272. Ż. należał dawniej do par. Niwiska. Ź. otrzymał w XVI w. prawo miejskie, lecz zapewne niedługo używał praw miasta. W r. 1577 płacił 1 fi. szosu i od 3 łanów. Jednocześnie część Ż. pozostała wsią szlachecką w parafii Niwiska. Roku 1563 płacono tu od 71 2 łanów Pawiński, Mazow. , 248, 416. Czy z załoźeniem miasta utworzono tu parafią, niewiadomo. Podobno dopiero w r. 1769 założono parafią wraz z kościołem, wzniesionym przez Martyniana Grzybowskiego, dzie Żelichów Żelisławice Żelisławki Żelisławska Papiernia Żelistrzewo Żeliszew