owies, nasiona, świnie i bydło wywożą ztąd do Królewca, Gdańska, Szczecina i Berlina, sieci na Mazury i do Meklemburgii, przędzę do Szląska, obuwie do Prus zachodnich i Pomeranii. Z licznych stowarzyszeń ważniejsze są centralne towarzystwo rolnicze dla Litwy pruskiej i ziemi mazurskiej, ze stacyą do badania nasion, i wiejskie towarzystwo gospodarcze dla sprowadzania nawozów; spółka pożyczkowa w 1861 r. założona 1850 członków, spółka spożywcza i oszczędności, stowarzyszenie szewców sprowadzające surowe materyały i utrzymujące sklepy do sprzedaży wyrobów, takież stowarzyszenie stolarzy i krawców, towarzystwo budowlane, mleczarnie spółkowe, gazownia wydająca rocznie do miliona mt. kubicznych gazu. Zamek krzyżacki, zbudowany w połowie XIV stulecia, był najprzód siedzibą komtura, od r. 1347 władcy ziemi nadrowskiej. W 1525 r. , po zniesieniu zakonu, ustanowiono tu urząd administracyjny księstwa pruskiego. Powstałej około zamku osadzie nadał 10 paźdz. 1583 r. margrabia Jerzy Fryderyk prawa miejskie. W r. 1723 połączono z miastem dwie przyległe osady, równocześnie z W. powstałe. W tymże roku przemieniono tutejszy sąd grodowy na główny sąd powiatów litewskich. Miasto doznawało różnych klęsk; w r. 1590 i 1690 niszczył je pożar; na końcu XVII i początku XVIII w. wyludniła zaraza. W 1732 r. osiedlił tu król pruski protestantów, wypędzonych z biskupstwa salcburskiego. Podczas wojny siedmioletniej zajęli miasto Rossyanie. W r. 1806, 1807, 1811 i 1813 często przechodziły tu oddziały armii francuzkiej. Zamek zrujnowany został podczas trzynastoletniej wojny 1457, od tego czasu w całości nie został odbudowany, lecz pozostała część jest zamie szkała. Rezydowała tu w XVII w. przez kilka lat wdowa po królu szwedzkim Gustawie Adolfie. Dziś mieści się tu sąd nadziemiański. Kościół protestancki zbudowany został przy końcu XVI w. , ma. piękne malowidła na ścianach i suficie. Dworzec kolei, początkowo 1 klm. od miasta odległy, dziś złączył się z miastem, które się w ostatnich czasach w tym kierunku posunęło. Z zakładów naukowych W. ma gimnazyum, z którym połączona jest szkoła realna i przygotowawcza, wyższą szkołę dla dziewcząt, seminaryum nauczycielskie i ochronkę dla niemowląt. W. jest siedzibą następujących władz i zakładów rządowych sądu nadziemiańskiego dawniej apelacyjnego, nadprokuratora, sądu ziemiańskiego i okręgowego i prokuratora, urzędu celnego, kasy leśnej, stadniny królewskiej, domu karnego, inspekcyi kolejowej, landratury, kasy powiatowej podatkowej. Jest tu komora handlowa, oddział banku państwowego, garnizon 3 i 4 szwadronu litewskich ułanów, komendantura batalionu z wschodniopruskiego pułku landwery i komendantura oddziału piechoty do warty nad domem karnym. Cztery biura pocztowe i telegraficzne 1 w mieście, 3 inne na dworcach kolei. Powiat wystrucki, w regencyi gąbińskiej, w Prusach wschodnich, ma 22 mile kw. obszaru i 70000 mk. wyznania ewangielickiego. Ludność trudni się hodowlą koni i świń, tudzież uprawą roli. Ważniejsze miejscowości są Gruenheide, Karalene, Norkitten, GrossJaegers dorf, Puschdorf. J. B. Wystrykow, wś nad Repczynką, pow. starodubski gub. czernihowskiej, gm. Jackowicze, 66 dm. , 458 mk. , młyn wodny, wiatrak, cegielnia. Wystrzyca, zapewne to samo co Bystrzyca, zwana też Świdnicka Wodą, niem. Weistritz i Schweidnitzer Wasser, rzeka, lewy dopływ Odry, powstaje na wznies. 1602 stóp w górach Waldenburskich, na Szląsku w okolicy Walbrzycha, na obszarze gminy Ober Wueste Giersdorf, stoków góry Brunnberg, nen, wypływającego z wielkim szumem z jaski ni śród warstw porfiru. Rzeczka z początku dzieli pasmo gór Sowich od Wysokiego Lasu, zbliżających się tak do sie bie, że między niemi ledwo się mieści wązka droga i kilka domów. Najpiękniejsza część doli ny górnego biegu W. zowie się Szląską doliną Schlesierthal, przy której znajdują się ruiny zamku Kynau. Na pół mili przed Świdnicą roz szerza się dolina i W. przechodzi na płaszczy znę, na której z praw. brzegu przyjmuje rz. Peile, wodę Zobtenwasser, wypływającą ze stoków, Geiersbergu. Z lewego brzegu przyjmuje Strzygowską wodę, płynącą od Sattelwaldu przez Hohenfriedeberg, z dopływem Pełcznicą Polsnitz, prowadzącą wody strumieni przerzynających doliny Waldenburga i Salzbrunnu i spływają cych na równiny pod Freiburgiem. W. uchodzi do Odry z lew. brzegu, naprzeciw ujścia Wida wy. Długość biegu 11 mil. Nad W. leży Świ dnica i Kąty. Br. Ch. Wystrzyca Polska, niem. Weistritz Polnusschen wś i dobra, pow. świdnicki, par. kat. i ew. w Świdnicy. Wś ma 241 ha 201 roli, 13 łąk, 3 lasu, 45 dm. , 466 mk. 72 katol. ; dobra 88 ha 76 roli, 5 dm. , 57 mk. 4 kat. . Dwa młyny wodne. Istniała tu kuźnica miedzi. Wystudz, jezioro, w pow. suwalskim, gm. Zaboryszki, ma 12 mr. obszaru. Wystupowicze, wś, pow. owrucki, w pobliżu granicy pow. rzeczyckiego i mozyrskiego, gm. Hładkowicze o 30 w. , odl. o 42 w. na płn. wsch. od Owrucza, gdzie też st. pocz. , ma 86 dm. , 600 mk. , cerkiew p. w. św. Mikołaja, z drzewa wzniesioną w 1878 r. kosztem skarbu i parafian i uposażoną 13 dzies. , prawie wyłą Wystrykow Wystrykow Wystrzyca Wystrzyca Polska Wystudz Wystupowicze