rzemieślników; targi co dwa tygodnie. Piękny dom mieszkalny właścicielki, z ogrodem na 13 dzies. Położenie wzgórzyste, gleba glinkowata. Znajduje się tu glina i kamień wapienny. W. mają 4 przedmieścia Berezówka, Majdan, Tatarynka i Zastawnia. Był tu niegdyś kościołek ormiański. Kościół parał katol. , p. w. N. M. P. Anielskiej, fundowany dla franciszkanów przez Zamiechowskiego w 1643 r. , z muru wzniesiony w 1780 r. przez Humieckich, konsekrowany t. r, przez bisk. Cieciszowskiego, posiada obraz św. Antoniego Padewskiego, uważany za cudo wny. Filia kaplica w Żeniszkowcach pow. la tyczowski, kaplice w Daszkowcach i Morożowce, dawniej teź w Hlibówce i Karaczyjowcach. Parafia katol. , dekanatu uszyckiego, 4415 wier nych. W skład parafii, oprócz W. z przedmie ściami, wchodzą wsi Bystrzyca, Daszkowce, Hlibów z Hutą, Homernia, Kalusik, Karaczyjow ce z Majdanem, Karażyn, Ludwikówka, Łoma czyńce, Łopatówka, Mierzyjowka, Morozów, Osłamów, Porosiatków Wielki i Mały z Hutą Starą i Nową z Majdanem i Pilipami, Wysoka Grobla i Żurżówka. Podług reg. pobor. wwdztwa podolskiego z 1583 r. wś Wonikowcze płaci od 13 pługów, od popa, od koła dorocz. i 7 ogrodn. po 4 gr. Jabłonowski, Wołyń i Podole, 302. Własność następnie Zamiechowskich, Tyszkie wiczów, Humieckich, Starzyńskich i Orłowskich, którzy sprzedali Czerkasowi a ten Kosielskiej, teraźniejszej właścicielce. Dr. M. Wońkowiecki Majdan, ob. Majdan. Wraz z Tatarynką ma 235 dm. , 1110 mk. Wonlarowo, wś i b. st. pocztowa, w gub. smoleńskiej, przy dawnej szosie ze Smoleńska do Witebska, o 13 w. za Hniezdowem. Wonna 1. niem. Wonno, wś włośc, pow. lubawski, st. p. i par. kat. Szwarcenowo, szkoła kat. w miejscu, 663 ha 617 roli or, 22 łak; 1885 r. 44 dm. , 95 dym. , 413 mk. , 354 kat. , 58 ew. wyb. Dziura ma 5 dm. , 22 mk. . 2. W. , folw. , tamże, 361 ha 290 roli or. , 54 łąk; 1885 r. 6 dm, 10 dym. , 52 mk. , 8 kat. , 44 ew. ; hodowla bydła, owczarnia. Zdaje się, że za czasów krzyżackich stał tu zamek obronny i mieszkał komtur. W 1278 r. występuje bowiem komtur Otto z Wonny Wonneburg. Miała też W. kościół murowany paraf. , p. w. św. Leonarda. Do prob. należały 4 włóki, które r. 1833 zamienione zostały na inne, dogodniej w Szwarcenowie położone. Szkoła i plebania stały opodal cmentarza. E. 1670 wizytator Strzesz już kościoła nie zastał, tylko niektóre ruiny, choć r. 1630 jeszcze istniał. Zdaje się więc, że go Szwedzi zburzyli. Los ten spotkał całą wieś, bo wizyta Strzesza opiewa, że było w niej tylko 2 włościan, dawniej 12 ob. Utracone kościoły p. kś. Fankidejskiego, str. 121. Wizyta Strzesza z r. 1667 72 opiewa, że proboszcz szwarcenowski miał tu chałupkę nad jeziorem, Szczepankowską zwaną, z której pobierał 5 fl. czynszu str. 289b. Taż wizyta donosi, że dawniej było tu 12 kmieci, wówczas tylko 2. Sołtysów było 3, dwóch siedziało na 7 włókach, trzeci na trzech. Dwóch pierwszych nabyło nadto włókę Kasprowską i podzielili się nią ob. str, 291. Wonneberg, wś, pow. reszelski, st. p. Seeburg. Wonneberger Grund, wyb. do Oruni, pow. gdański górny, st. p. Orunia, 12 dm. , 89 mk. Wonnenberg niem. , ob. Wujeścisko. Wonnenmorgen, os. należąca do Tczewa. Wonno, ob. Wonna. Wonnwitz, 1260 Voynouci, dobra i wś, pow. niemczyński, par. ew. Siegroth, kat. Niemczyn. W r. 1885 dobra miała 107 ha, 4 dm. , 53 mk. kat, 4; wś miała 12 ha, 9 dm. , 57 mk. 12 kat. . Wonogi, wś, pow. dyneburski, par. Warków, posiada kaplicę katol. murowaną, p. w. św. Anny, wzniesioną w 1882 r. Wonorze, teź Wąnorze, w dok. Wanore, wś i kol. , w pow. inowrocławskim, urz. okr. i stanu cywil. w Dąbrowie Louisenfelde, st. kolei w Gniewkowie Argenau, urząd poczt. w Parcha niu, szkoła katol. w Ośniszczewku, ew. w miejscu par. katol. w Brudnie, ew. w Murzynnie, sąd okr. w Inowrocławiu. Wś gospod. ma 349 ha, 25 dm. , 250 mk. 24 katol, kolonia ma 191 ha, 20 dym. , 199 mk. 7 katol. Wś ta na leżała do klasztoru w Strzelnie. R. 1308 Miko łaj, opat klasztoru, pożyczywszy pewną sumę od Gerwarda, bisk. kujawskiego, oddaje mu w za staw wieś klasztorna Wanore Kod. dypl pol, II, 162. Wr. 1583 było 5 łan. os. , 1 zagr. , 1 rzem. Sołtys miał 2 1 4 łanu. W. Ł. Wonowice al Fonowice, niem. Wonsdorf, część gm. Polanka, w pow. opawskim, okr. sąd. klinkowieckim, ma 126 mk. Wonsin niem. , ob. Wądzyn. Wontajnie 1. wś, pow. kowieński, w 2 okr. pol, o 80 w. od Kowna. 2. W. , wś, pow. szawelski, w 4 okr. pol, gm. Radziwiliszki, o 15 w. od Szawel Wontuszka, obszar pagórkowaty 548 mt. , w Zarzyczu, pod Delatynem, w pow. nadworniańskim Karta wojs. , 12, XXXI, 11, XXXI. Vonzog, folw. , ob. Ploetzig. Wonzow niem. , ob. Wąsosz. Wonzower Weg, wyb. do Krajenki, pow. złotowski, 23 dm. , 147 mk. Wonżodziszki, folw. szl, pow. trocki, w 3 okr. pol, o 43 w. od Trok, 2 dm. , 21 mk. katol Woo, Wou al Woehhondo eston. WöuJöggi, rzeka w gub. inflanckiej, dopływ jeziora pskowskiego. Bierze początek z płaskowzgórza Odempe, przepływa przez jezioro Waggula i Tammula, pod mtem Werro, w par. Rappin przybiera rzkę Meda, wypływającą z jeziora Tabina w par. Neuhausen. Bługość właściwej rzeki wy Wońkowiecki majdan Wonlarowo Wonna Wonneberg Wonneberger Wonnenberg Wonnenmorgen Wonno Wonnwitz Wonogi Wonorze Wonowice Wonsin Wontajnie Wontuszka Wonzow Wonżodziszki