biera od praw. brz. strum. Wingrys, Werele i Kiwę, od lewego zaś Kwietupis. Wilkija 1. al. Wilki, w kronikach krzyżackich Wilkenberg, w Słowniku Echarda mylnie Wilkiszki, mko i dobra nad Niemnem, miedzy ujściami Dubissy i Niewiaży, pow. kowieński, w 1 okr. pol, gm. Wilkija, o 28 30 w. na płn. zach. od Kowna, przy dr. poczt. do Jurburga. W 1859 r. było tu 100 dm. , 1181 mk. , w tem 848 żydów obecnie 1377 mk. , kościół par. kat. , dom modlitwy żydowski, zarząd okręgu policyjnego dla 5 gmin powiatu W. , Eleonorów, Krasnesioło, Średniki i Wielona, zarząd gminy, szkoła ludowa, st. poczt. , przystań na Niemnie. Targi odbywają się co poniedziałek, jarmarki zaś cztery razy do roku 19 marca, 23 kwietnia, 26 czerwca i 21 września. Kościół katol. paraf. , z drzewa wzniesiony w 1542 r. przez Zygmunta I a w 1751 r. odbudowany. Parafia katol. , dekanatu wielońskiego, 5910 wiernych. Kaplica św. Barbary w Pocztowie. Gmina, położona w płd. części powiatu, graniczy od płd. i płd. wsch. z gub. suwalską, od wsch. z gm. Krasnesioło i Jaswojnie, od płn. z gm. Ejragoła, od zach. przez Dubissę z gm. Ejragołą i Średniki, obejmuje 50 miejscowości, ma 236 dm. włośc. okok 428 należących do innych stanów, 5338 mk. włośc, uwłaszczonych na 5004 dzies. ziemi. W XIV w. była tu mała twierdza litewska, którą gdy obiegli Krzyżacy w 1388 r. , załoga spaliwszy zamek, uszła w lasy. Odbudowaną w 1391 r. Żmujdzini oddali Witoldowi, idącemu z w. mistrzem przeciwko Litwie. Na polach tutejszych w 1384 r. Jagiełło ze Swidrygajłą znieśli zastęp Krzyżaków, dowodzony przez komtura ragneckiego Wiganda, który zostawił po sobie wierszowaną kronikę niemiecką, przełożoną później na prozę łacińską przez jednego z przyjaciół Długosza. Następnie W. należała do włości królewskich i była głównem miastem powiatu, który podług popisu szlachty ks. żmujdzkiego z 1527 r. stawiał na wyprawy wojenne 161 koni licząc po 1 koniu z 8 włók. Chorążym powiatu był wówczas Michajło Stanisławowicz. W 1549 r. Zygmunt August nadał W. żonie swej Barbarze. Podług spisów podskarbińskich z 1569 r. stanowiła uposażenie stołu królewskiego. Metr. litewskie wymieniają jako najdawniejszych ststów wilkijskich Jana Radziwiłła 1495 1501, Dobka Skiłondowicza 1522, Aleksandra Chodkiewicza 1522 1547, Hieronima Chodkiewicza 1550 54, Jana Hajkę 1566, kn. Aleksandra Połubińskiego 1586 r. , W drugiej połowie XVIII w. sstwo te posiadł Zabiełło, opłacając 3057 złp. 14 gr. kwarty. Na sejmie z r. 1773 5 Stany Rzpltej nadały te dobra narodowe w posiadanie emfiteutyczne Antoniemu Zabielle, łowczemu w. ks. liew. , wraz z łąką Wodessą i wyspą Langas. W 1792 r. Stanisław August potwierdził prawa miejskie. Opis mka podał Tygodnik Ilustrowany z 1889 r. 346. Obecnie dobra W. należą do dóbr Lesnopol hr. Benedykta Tyszkiewicza Lesnopol, Jagminiszki, Stanisławowo, Wilkija, Po cztowo i PodawgowoŻabiszki, obejmujących 2679 1 2 dzies. 48 lasu, 166 nieuż. 2. W. , zaśc, pow. poniewieski, w 1 okr. poL, o 32 w. od Poniewieża. J. Krz. Wilkija al. Wilkijskie, inna nazwa jeziora Laśmiady, w pow. łeckim. Wilkiszki, zaśc włośc. nad jez. Giełusze, pow. wileński, w 1 okr. poL, o 7 1 2 w. od Wilna, 4 dm. , 34 mk. katol. Wilkińce, wś na lewym brzegu Wilii, pow. wileński, w 4 okr. poL, gm. Bystrzyca o 16 w. , okr. wiejski Bujwidze, o 38 w. od Wilna, 7 dm. , 39 mk. katol. , młyn wodny; należy do dóbr Korejwiszki Orłowskich. Wilkinia 1. osada, pow. poniewieski, w 2 okr. poL, o 41 w. od Poniewieźa. 2. W. , karczma, pow. poniewieski, w 2 okr. pol. , o 75 w. od Poniewieźa. Wilkinie 1. zaśc. , pow. święciański, w 2 okr. pol. , o 7 w. od Święcian, 1 dm. , 5 mk. kat. 2. W. , wś, pow. poniewieski, w 4 okr. poL, o 56 w. od Poniewieźa. Wilkińszczyzna, wś, pow. trocki, w 2 okr. pol. , gm. Kronie, okr. wiejski Kajryszki, o 38 w. od Trok, 2 dm. , 19 mk. katol. w 1865 r. 7 dusz rewiz. . Wilkischken 1. wś, pow. darkiejmski, st. p. Darkehmen. 2. W. , wś, pow. tylżycki, st. p. Ne Argeningken. Wilkiszki, wś, pow. wyłkowyski, gm. Pojeziory, par. Wyłkowyszki odl. 3 w. , ma 3 dm. , 32 mk. W r. 1827 było 3 dm. , 24 mk. Wilkiszki 1. al. Wiłkiszki, wś nad jeziorem t. naz. , pow. trocki, w 1 okr. poL, gm. Jewie o 3 w. , okr. wiejski Pasieki, o 21 w. od Trok, ma 5 dm. , 45 mk. kat. w 1865 r. 27 dusz rewiz. ; należała do dóbr Dębino, dawniej Seweryna Roemera, następnie hr. Tyszkiewicza. 2. W. , wś i folw. nad rzką Łomianą, pow. trocki, w 2 okr. poL, gm. Żośle o 10 w. , okr. wiejski Smilgi, o 45 w. od Trok. Folw. ma 1 dm. , 50 mk. 3 prawosŁ, 41 katol. , 5 starow. i 1 ewang. , wś zaś 14 dm. , 154 mk. kat. i 5 żydów w 1865 r. wraz ze wsią Szoknie 78 dusz rewiz. ; należała do dóbr Połomeń Gegerstatów. Posiada kaplicę katol. par. Żośle. 3. W. czy Wilniszki, zaśc, pow. wileński, w 1 okr. pol. , gm. Niemen czyn o 5 1 2 w. , okr. wiejski Podkrzyż; 15 dusz rewiz. ; należy do dóbr Bezdany Łopacińskich. 4. W. , zaśc. podług spisu z 1865 r. wś włośc, pow. wileński, w 3 okr. pol. , gm. i okr. wiejski Malaty o 5 w. , o 60 w. od Wilna, 1 dm. , 18 mk. katol. 8 dusz rewiz. ; należy do dóbr skarbowych Roupiszki. 5. W. , wś, pow. wileński, w 4 okr. pol. , o 23 w. od Wilna, 4 dm. , 26 mk. katol. 6. W. , wś i folw. nad Mereczanką, pow.

Wilkija

Wilkija

Wilkiszki

Wilkińce

Wilkinia

Wilkinie

Wilkińszczyzna

Wilkischken