dzierżyć mieli Święcowie Swyancza, wojewodzice pomorscy, którym wskutek rokoszu, jaki podnieśli w r. 1307 przeciw rządom Łokietka na Pomorzu, król odebrał dobra i przydzielił do swych dóbr książęcych Długosz, Hist. , III, 36, i Rocznik Świętokrz. w Pomn. Dziej. Pol. III, 79. W r. 1319 Henryk i Przemysław, ks. szląscy, ustępują margrafowi brandenb. Woldemarowi lewe porzecze Obry, od Kopanicy do Międzyrzecza, z Przyprostynią, Zbąszyniem, Trzcielem na praw. brzegu i Rybojadami, których nie posiadali, w zamian za Żegań, Krosno i Międzyrzecz Kod. Wielkp. , n. 1012 i IV, str. 392. Śmierć margrafa zniweczyła zamiar. Odnośny dokument, spisany w języku niemieckim, wymienia, , Torstetel, co wyrażać miało Trzciel. Monograf ziemi poznańskiej H. Wuttke, na str. 458 wyprowadza z nazwy Toraistel wniosek, że Polacy zająwszy tę osadę po r. 1319 przezwali ją Trzcielem. Inni pisarze niemieccy głoszą, że Brandenburczycy już w r. 1319 posiadali T. W drugiej połowie XIV w. stał tu zamek, przy którym rozwijało się miasto; dziedzicami osady byli Wezemborkowie. Między Fredhelmem Wezemborczykiem a Wichną, córką Józefa Wezemborka z Grodziska i mężem jej Świętosławem Pałuką z Szubina, kaszt. kaliskim, wszczęły się w r. 1393 spory majątkowe; następnego roku dnia 14 maja na wielkich rokach gnieźn. przysądzono Wichnie i mężowi jej zamek i miasto Trzciel z przyległościami Smolno, Rybojady, Siercz, Posadowe, połowę Tomyśla, młyny, hamry, wody i ich odpływy, jeziora, stawy, bory, lasy, dąbrowy, gaje, barcie i wszystko co do tego należy. Pomimo wyroku toczyły się kilka lat jeszcze spory, które kończyły sie zwykle odsądzeniem Wezemborków Akta gr. wielk. . W r. 1449 rozgraniczono T. , Chociszewo, Suche i Mokre Lutole; r. 1458 dostawił T. dwu żołnierzy pieszych na wyprawę malborską; około r. 1564 płacił bisk. pozn. rocznie 1 fen. 6 gr. fort. ; r. 1682 posiadał Marcin Lwowski Ostroróg z Lwówka, tę majętność; miasto płaciło 12 flor. ; r. 1656 Szwedzi spalić mieli na rynku Starego T. proboszcza miejscowego Stan. Wolsztyńskiego i wikaryusza jego Michała Machowiczą. Co znaczy r. 1659 na herbie miejskim nie umiemy objaśnić. Po Ostrorogach dziedziczyli majętność Opalińscy, potem Mielżyńscy, a po nich Szołdrscy. Przy schyłku zeszłego wieku składały dobra następujcce osady Cegielnickie Holendry, Dybno, Granówko, Hamernia Humerski H. , Jabłonka, Jasienieckie H. Essenwaldzkie, Leśny młyn. Lubińskie H. , Mitręga, Roińskie H. , Rybojady, Siercz, Sierskie H. , Staromiejski młyn, Stary folwark, Świdwowiec, Słownik Geograficzny T. XII. Zeszyt 139. Wielkohuckie H. , przyległościami Szklana Huta, Trzciel, Zawada i Żydowo. T. z wchodził w skład pow. poznańskiego do r. 1791; odtąd do nowoutworzonego wówczas pow. międzyrzeckiego, do którego wrócił w r. 1815. Wielki pożar, zniszczył miasto w r. 1809; Niemcy tutejsi żądali w r. 1848 wcie lenia do marchii brandenburskiej. Na obsza rze miejskim wykopano młotek z czarnego kamienia i żelazną pieczątkę wójtowską z r. 1727. W ustach ludu żyje podanie o chochli kach szarych i siwych karłach, którzy ostrze gają przed groźnem nieszczęściem, sprzyjając dobrym i prześladując złych. W T. miała uro dzić się w r. 1722 poetka niemiecka Anna Ludwika Karsch. E. Cal. Trzcielino al. Trzcielin, Rzczelino w r. 1388. Rczelyno i Reczelyno 1389, Trczelino i Trzelino 1393, Trzczelino 1394, Ercrzelino 1395, Crcze lino i Crczilino 1396, wś i dwór, pow. poznań ski, o 5 klm. na płn. od Stęszewa; par. i pocz ta w Konarzewie, st. dr. żel. w Buku o 10 klm. Między r. 1388 i 1399 pisali się z T. Trzcielińscy Wincenty, Tomisława, Dobie sław i Wierzbieta Akta gr. pozn. ; później rozpadła się osada na 2 części na T. Większe al. Szlacheckie i Mniejsze al. Duchowne. W r. 1580 posiadali większą część Sylwester Dębowski z 3 łanami os. i Łukasz Gułtowski z 2 łan. i 1 komor. Część mniejsza z 10 łan. os. , 3 ćwierciami karczm, i 1 komor. należała do kapituły pozn. aż poza r. 1793; w tym czasie Biskupscy dziedziczyli T. Szlacheckie. Na pobliskiem bagnisku wykopano szczęki świni błotnej i inne kości zwierzęce. Badany nasyp ziemny nie zawierał żadnych zabytków prze szłości. T. Duchowne osadzone samymi wło ścianami, ma 7 dm. , 78 mk. kat. i 364 ha 282 roli, 10 łąk, 14 lasu. T. Szlacheckie składa się z wsi włośc. i z dworu. Wś ma 2 dm. , 25 mk. 24 kat. , 1 prot. i 33 ha 28 roli, 5 łąk. Dwór z Józefowem dawniej Nasraczewo i Podgajem tworzy okr. dwor. , mają cy 15 dm. , 275 mk. 233 kat. , 42 prot. i 677 ha 470 roli, 26 łąk, 87 lasu; gorzelnia paro wa i takiż młyn; chów i tucz bydła; maślarnia; owczarnia Rambouillet. E. Cal. Trzcieliny, niekiedy Trzcielin i Trzcielino, Rczyelini w r. 1438, wś, w pow. odolanowskim, o 8 klm. na wsch. od Odolanowa, pod Przygodzicami poczta i st. dr. żel. , nad jez. Trzcieliny, przez które płynie Barycz, dopł. Odry; par. Ostrów; ma 4 dm. i 40 mk. W r. 1438 były T. pustką, przyległą do Przygodzic, gdzie Rafał z Gołuchowa zamierzał założyć miasto Światłowo Kod. Dypl. Poi, I, 320. Trzcienica, ob. Trzcinica. Trzcienlec 1. al. Trzciniec, folw. , pow. błoński, gm. Pass, par. Pawłowice, odl. 8 w. od Błonia, ma 30 mk. W r. 1885 fol. T. , od35 Trzcielino Trzcielino Trzcieliny Trzcienica Trzcienlec