żarze w r. 1833 miasto na nowo odbudowało się, stare mury rozebrano, fosy zasypano, ulice rozszerzono. Zamek w T. stał już na początku XIII w. W dokum. Kazimierza, ks. na Raciborzu i Cieszynie, z r. 1222 występuje jako kasztelan tutejszy niejaki Jacobus a r. 1247 comes Dobeslaus. W r. 1327 Ka zimierz II, starszy syn Władysława, ks, na Koźlu i Bytomiu, poddał zamek z całą ka sztelanią koronie czeskiej. W r. 1593 król czeski Rudolf II sprzedał zamek z hrabstwem Pyskowicami za 36, 000 talarów po 36 gr. Jerzemu v. Redern na Wielkich Strzelcach. W r. 1660 dobra przeszły do hr. Colonna; z kolei posiadali je hr. Kottulinski, Wilhelm Posadowski, wreszcie baron Eichendorff, ojciec Józefa, poety niemieckoszląskiego. Na sub hastacyi nabył dobra hr. Gaschin a w 1844 r. od tej rodziny nabył radzca handlowy Gu radze za 540, 000 tal. Zamek wznosi się na wzgórzu, na płn. zach. od miasta. Przed po żarem w r. 1811 miał on 4 wieże i waro wny mur z fosą. Pozostała ruina posiada jeszcze 3 wieże i mur obwodowy. Lud opo wiada, że w zamku jest ukryta złota kaczka z 11 złotemi jajami. Hr. Gaschin w akcie sprzedaży w r. 1841 zastrzegł sobie, wrazie znalezienia owej kaczki, prawo własności. W chwili sprzedaży dobra obejmowały 30, 956 mr. , w tem 17, 911 mr. lasu. Po wydzieleniu kilku części dzieciom w r. 1862, jako całość dobra miały 21, 993 mr. 16, 094 mr. lasu. Piękny zwierzyniec, bażantarnia 1500 ba żantów. W r. 1885 do zamku w T. należało 879 ha. Szczegóły o powiecie toszeckogli wickim podane przy opisie miasta Gliwice ob. . Z ogólnego obszaru powiatu w ilości 90, 609 ha, było w 1885 r. 47, 253 ha roli, 6287 łąk i 30, 680 lasu; z tego do miast i gmin wiejskich należało 25, 986 ha roli, 3109 ha łąk i 1037 ha lasu; do większej własności 21, 287 ha roli, 3178 łąk i 29, 643 lasu. Z ogól nej ludności, w ilości 95, 654 dusz, było 49, 509 kobiet; co do wyznania 87, 748 kai, 5238 ewang. i 2666 żyd. T. par. , dek, toszecki, miała 1869 r. 4396 kat. , 127 ew. , 177 żyd. Dekanat toszecki, dyec. wrocławskiej, miał w 1869 r. 19. 623 kat. , 433 ew. , 417 izr. i 8 parafii Centawa, Kielcz, W. Kotulin, Płużni ca Wielka, Sieroty, Toszek, Wisznica, Wie lowieś. Br. Ch. Toszonowice, czes. Toszonovice, niem. Toschonowitz, Dolne i Górne, wsi na Szląsku austryackim, w pow. cieszyńskim, odl. 11 klm. od Cieszyna na płd. zach. przy gościńcu z Cieszyna do Frydka. W r. 1880 liczyły T. Dolne z przys. Zawodowice 100 dm. i 669 mk. 516 rz. kat. , 146 prot. i 7 żyd. ; 540 Czechow, 100 Polaków i 20 Niemców. T. Górne miały 44 dm. i 296 mk. 169 kat. , 121 prot. i 6 żyd. ; 200 Polaków, 84 Czechów i 7 Niemców. Sprawozdanie izby handl. w Opawie z r. 1885 podaje w T. Dolnych 23, w Górnych 8 osób oddających się przemysłowi i handlowi, reszta ludności zajmowała się rolą. W T. Dolnych jest gorzelnia. Do T. Dolnych należy przys. Poleniny i wś Szprochowice. T. Górne i Dolne należą do par. o 6 klm. w Domasławicach. W T. Górnych jest urząd poczt. a w Dolnych szkoła ludowa. W, IL Toszowice 1. czes. Toszovice, niem. Ta schendorf, wś na Szląsku austr. , pow. opaw ski, okr. sąd. odrzański, odl. 5 klm. od Odry na płn. W r. 1880 liczyły T. 89 dm. i 366 mk. rz. kat. Niemców. Szkoła ludowa w miej scu. 2. T. , czes. Toszovice, niem. Taschenherg, przys. , na Szląsku austr. , pow. karniowski, w okr. sąd. osoblaskim Hotzenplotz. Nale ży do gm. Osoblaga. W r. 1880 było 6 dm. , 47 mk. rz. kat. Niemców. W. E. Toszowice, niem. Toschendorf al. Taschendorf, Tuschendorf i Tuschenwalde, wś, pow. walbrzyski, par. ew. Wuestewaltersdorf, kat. Erlenbusch al. Tannhausen Nieder. W 1885 r. miała 185 ha, 51 dm. , 264 mk. 2 kai. Toszyce, pow. toszeckogliwicki ob. Pawłowice 5. , mylnie, za Toszek. Tot, w jęz. węgierskim znaczy słowiański. Totfalu węg. , ob. Słowiańska Wieś, Tot ma, mto powiat. gub. wołogodzkiej, na lew. brz. rz. Suchony, przy ujściu do niej rzki Piesie Dieńgi, dzielącej mto na dwie części właściwe miasto i Zieloną Słobodę. Leży pod 59 58 płn. szer. i 60 26 wsch. dłg. , o 205 w. na płn. wsch. od Wołogdy, ma 472 dm. 10 mur. , 3528 mk. 32 kai, 3 prot. , 23 żyd. , 11 cerkwi mur. , monaster męski, 54 sklepów, szpital miejski, szkoły duchowną, powiat. męską i żeńską i miejską, st. poczt. i przystań statków parowych. Własność mta stanowi 2082 dzies. ziemi i 24 sklepów i bud jarmarcznych. Dochody w 1874 r. wynosiły około 5000 rs. Rzemiosłami zajmowało się w 1873 r. 103 osób. Przemysł fabryczny nie istnieje, handel nieznaczny. Główne zajęcie mieszkańców stanowi rybołówstwo, przewóz na łodziach rozmaitych towarów do Wołogdy i Ustiuga i zarobek w pobliskiej warzelni soli. Targi odprawiają się dwa razy na tydzień, jarmarki zaś od 10 20 lutego i od 24 marca do 1 kwietnia. Dzisiejsze miasto założone zostało w 1554 r. , poprzednie bowiem leżało przy ujściu rz. Totmy, o 15 w. poniżej i zburzone zostało w 1539 r. przez Tatarów. Za czasow samozwańców T. zajęte było przez wojska polskie. Pod koniec XVII w. przebywała tu pierwsza żona cesarza Piotra W. Od 1708 r. przyłączona do gub. archangielskiej, w 1719 r. należała do prowincyi wołogodz Toszonowice Toszonowice Toszowice Toszyce