Zębówko i Zębowo. Bo tych osad przybyły po r. 1793 drobne tylko przysiołki. Niektóre z nich znikły, jak np. Bolesławowo, Brzostówka, Dąbrowa, Kozia Karczma, Nietrzeba, Rudna i Zawada. Z zatraconych nazw da wniejszych wspomnimy Wojszyn Wolszczino w r. 1580, przedmieście Lwówka. Szlachta dziedziczna w powiecie straciła dotąd 2 3 czę ści obszarów dworskich. Zostały tylko 3 ro dziny z 8868, 45 ha ziemi, z których Łąccy posiadają 5155, 65 ha, Sozanieccy 2445, 80 ha i Stablewscy 1267 ha. Żydzi ześrodkowy wali się w Lwówku; w r. 1766 opłacali 672 złp. pogłównego; do Lutomyśla zawitali za rządów pruskich. Niemcy sprowadzani do po wiatu przez panów dziedzicznych, wspólnie z późniejszymi przybyszami zawiązali się w r. 1848 w Lwówku dla ochrony zagrożonej, jak im się zdawało, niemczyzny. Włościanie polscy, zwłaszcza w płn. części powiatu, noszą się po wiejsku i zachowują dawne oby czaje. Późniejsze ślady kościołów znachodzi my pod r. 1430 Lwówek, 1504 r. Brody, 1520 r. Michorzewo i 1641 Bukówiec. Kaplice znajdowały się w Wąsowie i Posado wie. Znaczniejsza część dzisiejszego powiatu do r. 1791 wchodziła w skład pow. poznań skiego; okolica Grodziska i Opalenicy należa ła do pow. kościańskiego. Tegoż roku, na mocy uchwalonego prawa oderwano od tych powiatów parafie Lwówek, Witomyśl i Bu kówiec i wcielono do utworzonego wówczas pow. międzyrzeckiego. Przez płd. częśó po wiatu szła w wiekach średnich droga handlo wa z Poznania na Buk, Zbąszyń i Krośno do Gąbina łużyckiego. Wykopalisko monet sre brnych z lat 1617 1702 na Kąkolewie przy pomina przechody wojsk szwedzkich Karola XII. W okolicy Lwówka miał rodzić się An drzej Wolan, słynny pisarz kalwiński, zmarły na Litwie w r. 1610. E. Cal. Tona, potok pod Kiszewą, pow. kościerski ob. P. U. B. T. Peribach, str. 400. Tończa 1. wś i folw. , pow. węgrowski, gm. i par. Stara Wieś; wś ma 57 dm, 481 mk. , 878 mr. Folw. wchodzi w skład dóbr Stara Wieś ob. . W 1827 r. 47. dm. , 373 mk. , par. Węgrów. 2. T. , folw. , pow. sokołowski, gm. i par. Jabłonna, odl. 14 w. od Sokołowa. Folw. ten, oddzielony od dóbr Jabłonna Buska, rozl. mr. 341 gr. or. i ogr. mr. 227, łąk mr. 46, past. mr. 3, lasu mr. 64, nieuż. mr. 1; bud. drewn. 3. Br. Ch. Tonczyna, rzka, lewy dopł. Wisły, na płd. od Torunia, stanowi na małej przestrzeni granicę między Prusami a król. polskiem. Kś. Fr. Tongemen, pow. lucyński, ob. Neuterany. Tonia 1. al. Tonie, Thoyna, Tunia, wś, pow. ostrzeszowski, na lew. brzegu Prosny, wprost Węgłowłc, o 15 klm. ku płd. od Grabowa; par. Wyzsanów, poczta w Doruchowie. st. dr. żeL w Wieruszowie o 11 klm. ; ma 10 dym. , 73 mk. i 97 ha 69 roli, 7 łąk. T. była dawniej folw. do Plugawic, własnością Oświecimskich. 2. T. , miejscowość na Międzychodzie, w pow. szremskim, na zach. brzegu jeziora, wprost Drzonka. 3. T. Bobrowa, Golyszyna, Krótka i Więźwina Wanszvina, tonie tak zwane w r. 1397, między Radomirzem Wieleniem, w pow. babimoskim, na jeziorach, i przez które płynie Obra, dopł. Warty, Spory, jakie toczyły się wówczas o te tonie, zakończyło oświadczenie Andrzeja z Gryżyny, że nadal szkodzić nie będzie klasztorowi w Wieleniu, do którego należały jeziora Akta gr. Wielkp. , II, n. 1987. Andrzejowi z Gryżyny i braciom jego król Władysław był zastawił t. r. Przemęt z przyległ. , między któremi Radomirz Kod. Wielkp. , n. 1957. E. Cal. Tonie 1. wś, pow. krakowski, nad pot Białuchą, 7 klm. na płn. od Krakowa. Przez wś idzie droga z Krakowa do komory cłowej w Giebułtowie. Ma 100 dm. i 573 mk. ; 555 rz. kat. par. w Zielonkach i 18 izr. Szkoła ludowa. Pos. więk. dra Franc. Paszkowskiego ma 136 roli, 20 łąk, 3 ogr. , 9 mr. past. , ogółem 172 mr. ; pos. mn. 583 roli, 90 łąk i 85 mr. past. Długosz L. B. , II, 158 powiada, ze wieś Thanye darował kapitule krak, w r. 1224 Mikołaj Mikuła, archidyakon. Za czasów Długosza stał tu dwór kapitulny, przy nim folwark w 3 kawałkach; z 12 łanów płacili kmiecie po grzywnie czynszu i dawali po 30 jaj i 2 kapłony. Z łanu robili 3 dni tygodniowo przez cały rok. Karczma z rolą przynosiła 7 grzyw. czynszu, z 6 zagrod. płaciło 3ch po 10 skotów, 3ch po 14 gr. i odrabiali dzień w tygodniu. Zagrodnicy i komornicy obowiązani byli do podwójnej powaby. Zamiast dziesięcin z folwarku przeznaczyła kapituła proboszczowi w Zielonkach jedno pole. W r. 1581 ks. Choreński płacił od 10 łan. km. , 4 zagr. z rolą, 3 komorn. z bydł. , 2 komor. bez bydła, rzemieślnika, karczmy z półłankiem, czynszownika i dudy. 2. T. , wś z przys. Słonie i Brzeźnica, pow. dąbrowski, na praw. brzegu Wisły, wzn. 175 mt. npm. Wólka Błonie leży ku płd. , przy drodze do Bolesława; Brzeźnica Wisłą, rozdzielającą wś od przysiołka. Gmina ma 79 dm. , 415 mk. ; 400 rz. kat. , 15 izr. Pos. więk. Barucha Goldflussa ma karczmę i folw. , 142 mr. roli, 67 sąż, ogr. i 787 sąż. parcel budowl. ; pos. mn. 270 roli, 30 łąk i 145 mr. past Części leżące nad Wisłą są zabezpieczone wałami od wylewów. Graniczy wś na zach. z Pawłowem, na płd. z Bolesławem, na wsch. z Mędrzychowem i Kupieninem. Kasa pożycz. gm. ma 600 złr. kapitału. Osada powstała zapewne dość późno, po r. 1674, gdyż do końca XVII w. Tona Tona Tonczyna Tongemen Tonia Tonie